RESTAURATIE BEDAKING ZUIDERTOREN

Transcriptie

1 PROVINCIE ANTWERPEN STAD ANTWERPEN ONZE LIEVE VROUWEKATHEDRAALVAN ANTWERPEN RESTAURATIE BEDAKING ZUIDERTOREN BESTEK OPDR/ laatste aanpassing 28 januari 2017 VEREENVOUDIGDE ONDERHANDELINGSPROCEDURE MET BEKENDMAKING Uiterste tijdstip voor indiening van de offertes: 14 maart 2017 te 15:00 u AANBESTEDENDE OVERHEID: PROVINCIE ANTWERPEN KONINGIN ELISABETHLEI ANTWERPEN STEENMEIJER ARCHITECTEN B.BVBA KLEINE PIETER POTSTRAAT ANTWERPEN TEL. (03) * FAX. (03)

2 ALGEMENE BEPALINGEN Voorwerp van de opdracht Restauratie van de bedaking van de zuidertoren. Soort opdracht Overheidsopdracht voor werken. Aanbestedende overheid Provincie Antwerpen Koningin Elisabethlei 22 te 2018 Antwerpen Dit bestuur staat in voor de betalingen. Ontwerper Steenmeijer Architecten b.bvba Kleine Pieter Potstraat Antwerpen tel:03/ e mail: info@steenmeijer.be Veiligheidscoördinator EVEKA bvba Plezantstraat 56 te 9100 Sint Niklaas Tel: e mail: Eveka@eveka.be Gunningswijze De gunning van deze opdracht gebeurt via vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking, op basis van artikel 26, 2, 1, d) van de Wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 15 juni 2006 en artikel van het koninklijk besluit plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren van 15 juli Uitvoeringstermijn De opdracht moet voltooid zijn binnen de termijn van 70 werkdagen. Vereiste erkenning De aannemer moet voldoen aan de voorwaarden tot erkenning in de ondercategorie D24 klasse 1 of hogere (op basis van de kostenraming). Opening van de offertes Uiterste tijdstip voor indiening van de offertes: 14 maart 2017 te 15:00 u Samenstelling van de opdrachtdocumenten Onderhavige opdrachtdocumenten omvatten: Het bestek, bestaande uit: I. Administratieve en contractuele bepalingen II. Tekeningen en foto s III. Veiligheids en gezondheidsplan IV. Technische bepalingen V. Meetstaat VI. Offerteformulier en samenvattende opmeting. En de plannen genummerd volgens plannenlijst in bijlage De opdrachtdocumenten kunnen kosteloos digitaal aangevraagd worden via info@steenmeijer.be. Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 1.

3 Inlichtingen Nadere inlichtingen kunnen bekomen worden bij de ontwerper, hoger vermeld. Afmetingen Alle afmetingen vermeld op de plannen, op de detailtekeningen of in het bestek zijn indicatief. Zij dienen door de inschrijver te worden gecontroleerd en indien nodig aan de werkelijke toestand te worden aangepast. Bouwplaatsbezoek De inschrijver wordt verondersteld vóór de opmaak van zijn offerte de bouwplaats te hebben bezocht. De bouwplaats kan bezocht worden op afspraak via Steenmeijer Architecten tel Afwijkingen op de algemene uitvoeringsregels De bijzondere eisen van de opdracht wijken af van de artikels en 55 van de algemene uitvoeringsregels zoals deze zijn vastgesteld in het KB van 14 januari De aard van de afwijking wordt in dit bestek beschreven onder het desbetreffende artikelnummer. Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 2.

4 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 3.

5 DEEL I ADMINISTRATIEVE EN CONTRACTUELE BEPALINGEN 1. Van toepassing zijnde reglementaire en contractuele documenten REGLEMENTAIRE DOCUMENTEN Inzake de overheidsopdrachten - De wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 15 juni 2006 (BS van 15 februari 2007); - Het koninklijk besluit plaatsing overheidsopdrachten klassieke sectoren van 15 juli 2011 (BS van 9 augustus 2011); - Het koninklijk besluit tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken van 14 januari 2013 (BS van 14 februari 2013). - De wet betreffende de motivering, de informatie en de rechtsmiddelen inzake overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 17 juni 2013 (BS van 21 juni 2013). Betreffende de erkenning van aannemers van werken - De wet van 20 maart 1991 (BS van 6 april 1991) houdende regeling van de erkenning van aannemers van werken; - Het koninklijk besluit van 26 september 1991 (BS van 18 oktober 1991) tot vaststelling van bepaalde toepassingsmaatregelen van de wet van 20 maart 1991 houdende regeling van de erkenning van aannemers van werken; - Het ministerieel besluit van 27 september 1991 (BS van 18 oktober 1991) tot nadere bepaling van de indeling van de werken volgens hun aard in categorieën en ondercategorieën met betrekking tot de erkenning van de aannemers; - Het ministerieel besluit van 27 september 1991 (BS van 18 oktober 1991) betreffende de bij de aanvragen voor een erkenning, een voorlopige erkenning, een overdracht van erkenning of bij de beoordeling van de bewijzen vereist met toepassing van artikel 3 1, van de wet van 20 maart 1991, houdende regeling van de erkenning van aannemers van werken, voor te leggen documenten. Betreffende de arbeidsbescherming en betreffende de veiligheid - Het algemeen reglement voor de arbeidsbescherming (ARAB); - Het algemeen reglement op de elektrische installaties (AREI); - De wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk; - Het koninklijk besluit van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. Betreffende het milieu: VLAREM en VLAREA CONTRACTUELE DOCUMENTEN - Het typebestek nr. VL100 (laatste uitgave) "Permanente administratieve bijlage bij de bijzondere bestekken betreffende de overeenkomsten van bouwwerken"; Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 4.

6 - De gemeenschappelijke en de eengemaakte technische specificaties (STS) en, voor zover het bestek of het typebestek ernaar verwijst, het typebestek nr. 104 (laatste uitgave), delen 1 en 2 "Aannemingen van bouwkundige werken Technische voorschriften" en de addenda; - De Europese normen en de gehomologeerde of geregistreerde NBN normen, uitgegeven door het Belgisch Instituut voor Normalisatie, inzonderheid die waarnaar dit bestek en de andere contractuele documenten verwijzen voor zover zij twee maanden eerder dan de opgelegde datum voor het indienen van de offerte werden gepubliceerd. - De technische voorlichtingsnota's (T.V.) gepubliceerd door het W.T.C.B., inzonderheid die waarnaar dit bestek en de andere contractuele documenten verwijzen, voor zover zij drie maanden eerder dan de opgelegde datum voor het indienen van de offerte werden gepubliceerd. Alle latere aanvullingen en wijzigingen hierop. Aanvullend m.b.t. de technische installaties Goedkeuring van materialen Geen enkel bouwmateriaal of uitrustingselement mag geplaatst worden zonder vooraf goedgekeurd te zijn door het bestuur. Het betreffend bestuur zal bestaan uit een afgevaardigde van de opdrachtgever, namelijk de provincie Antwerpen, een afgevaardigde van de Kathedrale Kerkfabriek, een afgevaardigde van Steenmeijer Architecten en een afgevaardigde van de veiligheidscoördinator. Alle materialen, ook de materialen met naam en toenaam vermeld in het bijzonder bestek, dienen voorgesteld bij middel van een technische fiche. Plannen as built De opdrachtnemer dient zich rekenschap te geven dat er plannen "as built" dienen opgemaakt te worden. Deze tekeningen dienen de mogelijke wijzigingen tijdens het werfverloop op te nemen. Dergelijke wijzigingen zullen zo deze er zijn, besproken, beredeneerd en berekend worden ter gelegenheid van de werfvergaderingen. De "as built" plannen dienen op dezelfde schaal te zijn als de plannen die deel uitmaken van de aanbestedingsbundel. Bij voorlopige aanvaarding dienen: a) de plannen as built, (plot + CD R, DWG en pdf formaat) b) de gedetailleerde technische documentatie van de aangewende materialen c) de keuringsverslagen opgemaakt door een erkend keuringsorganisme naar keuze van de opdrachtgever. afgegeven in een farde in drievoud. CE keurmerk Alle aan te wenden materialen dienen CE gemarkeerd te zijn. Daarenboven: 1. Leveren van attesten van de keuring van heftoestellen die op de werven worden gebruikt 2. Leveren van de veiligheidsbladen van alle gevaarlijke stoffen die op de werf worden gebruikt.(oplosmiddelen, verven, lijmen.) 3. Leveren van een kopie van attesten van de erkende verwerver en verwerker betreffende het verwijderen van de afval. Bijkomend dient de aannemer zich rekenschap te geven: 1. Vooraleer installaties worden weggenomen dient een werktoelating bekomen te worden van de bouwheer. Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 5.

7 2. Vooraleer gebruik wordt gemaakt van las en slijptechnieken dient een vuurvergunning bekomen te worden bij de bouwheer 2. Het koninklijk besluit van 15 juli 2011 (plaatsingsregels) Art. 9 Varianten In de opdrachtdocumenten zijn geen verplichte of facultatieve varianten opgenomen. Het is verboden om vrije varianten in te dienen. Art. 10 Opties In de opdrachtdocumenten zijn geen verplichte opties opgenomen. Art. 13 Prijsvaststelling Wat de prijsvaststelling betreft wordt de opdracht aangezien als: een gemengde opdracht, bestaande uit globale prijzen (GP), posten met een vermoedelijke hoeveelheid (VH) en posten met een forfaitaire hoeveelheid (FH). Art. 18 Keurings en opleveringskosten De keurings en opleveringskosten zijn begrepen in de eenheidsprijzen en globale prijzen van de opdracht. De opdrachtnemer stelt bevoegd personeel, meetinstrumenten en middelen ter beschikking van de aanbestedende overheid om alle onderdelen van de werken te inspecteren. Deze kosten hebben zowel betrekking op de keuring als op de voorlopige en definitieve opleveringen. Deze kosten, met name de reis en verblijfskosten en de vergoeding van het met de keuring of oplevering belaste personeel, zijn inbegrepen in de eenheidsprijzen en de globale prijzen. De keuringen worden door de aannemer voldoende lang vooraf aangevraagd zodat de uitvoeringstermijnen er niet onder lijden; keuringen gebeuren met een regelmaat van minstens 1x per 3 maanden en telkens wanneer de ontwerper het noodzakelijk acht. De kosten die voortvloeien uit de keuringen komen ten laste van de aannemer en omvatten de reis en verblijfskosten (maaltijd en verblijf). Het transportmiddel wordt gekozen door de in het bestek vermelde ontwerper, rekening houdende met de mogelijkheden en uitgaande van het standpunt dat de reis van het keuringsteam zo kort mogelijk moet zijn. De reiskosten ten laste van de aannemer worden hem op basis van de onderstaande tarieven gefactureerd: - Verplaatsing per auto: 0,3169 euro/km (gebaseerd op Circulaire nr. 588 van 1 december 2008 aanpassing van de kilometervergoeding aan de index der consumptieprijzen volgens nieuw KB van tot aanpassing van KB ; BS ); dit bedrag wordt herzien volgens dezelfde formule als hierna vermeld en ingaand vanaf Verplaatsing per trein: prijs van het vervoersbewijs 1e klas - Verplaatsing per vliegtuig: prijs van het vliegbiljet in economy class Er moet gerekend worden dat het keuringsteam uit 4 personen bestaat. Art. 20 Prijsherziening De herziening van de prijs van de opdracht geschiedt volgens art. 13 1, 1. Herzieningsbepalingen van typebestek nr. VL100 van Samenstelling van de herzieningsformule: p = P (a s/s + b i/i + c) parameters: a = 0,55, b = 0,25, c = 0,20 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 6.

8 De werken behoren voor de prijsherziening tot de werkcategorie A Art. 53 Taalgebruik De inschrijver gebruikt uitsluitend het Nederlands in zijn mondelinge en schriftelijke communicatie met de aanbestedende overheid. Van documenten die enkel in een andere taal beschikbaar zijn, kan de aanbestedende overheid een vertaling vragen. Art. 57 Verbintenistermijn De inschrijvers blijven verbonden door hun offerte, zoals eventueel verbeterd door de aanbestedende overheid, gedurende 180 kalenderdagen, te rekenen vanaf de uiterste datum voor ontvangst. Art. 61 Verklaring op erewoord Door deel te nemen aan de gunningsprocedure legt de inschrijver de verklaring op erewoord af dat hij zich niet in één van de uitsluitingsgevallen bedoeld in 1 en 2 bevindt. Art. 62 RSZ attest Voor de inschrijver die personeel tewerkstelt dat onder de Belgische RSZ valt zal de aanbestedende overheid het RSZ attest via elektronische weg bij de RSZ opvragen. De buitenlandse inschrijver, alsook de Belgische inschrijver die personeel tewerkstelt dat onderworpen is aan de sociale zekerheidswetgeving van een andere lidstaat van de Europese Unie, voegt bij zijn offerte een attest of een verklaring volgens de bepalingen van art Art. 63 Fiscaal attest Voor de Belgische inschrijver verifieert de aanbestedende overheid de naleving van de fiscale verplichtingen ten opzichte van de FOD Financiën, op basis van het attest dat door die laatste wordt afgeleverd. De buitenlandse inschrijver voegt bij zijn offerte een attest waaruit blijkt dat hij heeft voldaan aan zijn fiscale verplichtingen overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij gevestigd is. Art. 70 Erkenning Zie Vereiste erkenning bij I. Algemene bepalingen. Op basis van het bedrag van de raming kunnen tot de uitvoering van de werken worden toegelaten, de aannemers die voldoen aan de voorwaarden tot erkenning in de ondercategorie en de klasse, vermeld in de Algemene bepalingen. De klasse wordt definitief bepaald overeenkomstig het bedrag van de offerte, exclusief BTW. Indien het bedrag van de offerte minder bedraagt dan , euro, dan is er geen erkenning vereist. Een kopie van het bewijs van erkenning is bij de offerte te voegen. Art. 80 Vorm van de offerte De aandacht van de inschrijver wordt erop gevestigd dat hij zijn offerte en samenvattende opmeting moet invullen op de bij de opdrachtdocumenten gevoegde formulieren. Doet hij dat niet, dan draagt hij de volle verantwoordelijkheid voor de volledige overeenstemming van de door hem gebruikte documenten met die formulieren. Art. 82 Ondertekening van de offerte De inschrijver ondertekent de offerte en de samenvattende opmeting. Bij zijn offerte voegt hij een bewijs dat hij gemachtigd is om de offerte te ondertekenen. Art. 83 Leemten en verbeteringen van hoeveelheden De inschrijver vult de leemten in de samenvattende opmeting aan en verbetert de fouten die hij in de forfaitaire hoeveelheden ontdekt, rekening houdend met de opdrachtdocumenten, zijn beroepskennis Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 7.

9 of persoonlijke vaststellingen. Hij voegt bij zijn offerte een aparte nota ter verantwoording van deze verbeteringen. De inschrijver handelt op dezelfde wijze voor de verbetering van de vermoedelijke hoeveelheden, op voorwaarde dat de voorgestelde verbetering minstens vijfentwintig percent in meer of in min van de hoeveelheid van de post in kwestie bedraagt. Art. 85 Tegenstrijdigheden tussen de opdrachtdocumenten In geval van tegenspraak tussen de verschillende opdrachtdocumenten geldt voor interpretatie de volgende voorrangsorde: 1. de plannen; 2. het bestek; 3. de samenvattende opmeting. Art. 86 Vergissingen en leemten Als een aannemer in de opdrachtdocumenten fouten of leemten ontdekt die van dien aard zijn dat ze de prijsberekening of de vergelijking van de offertes onmogelijk maken, meldt hij dit onmiddellijk en schriftelijk aan de aanbestedende overheid. Alleszins verwittigt hij haar ten laatste tien dagen vóór de datum van de openingszitting, tenzij zulks onmogelijk is door de inkorting van de termijn voor de ontvangst van de offertes. Art. 90 Indiening van de offertes De offertes moeten worden ingediend via de applicatie e tendering op de uiterste datum en tijdstip voor indiening van de offertes zoals opgegeven op het voorblad van dit bestek. De offertes moeten conform artikel 52 van het KB Plaatsing worden opgesteld. 1. De elektronische handtekening moet worden geplaatst door de personen die bevoegd zijn om de inschrijver te verbinden. Als de gevolmachtigde niet zelf de offerte digitaal kan ondertekenen, kan hij ook vooraf een volmacht geven aan de medewerker die de offerte in zijn plaats digitaal zal ondertekenen. De gevolmachtigde hoeft die volmacht zelf niet digitaal te ondertekenen, een gescande handtekening op de volmacht volstaat. 2. Wie ondertekent moet bewijzen dat hij gemachtigd is de inschrijver te verbinden. Dit kan aangetoond worden door: - Uittreksel uit het Belgisch Staatsblad waarin de bevoegdheden van de (functie van) de ondertekenaar vermeld staan; - Uittreksel uit het Belgisch Staatsblad waarin vermeld staat wie de inschrijver kan verbinden (één bestuurder, twee bestuurders tezamen, ); - Eventueel bijkomend: Een getekende volmacht, verleend door de daartoe bevoegd perso(o)n( en) (conform de statuten). 3. Indien meerdere personen samen moeten optreden (gezamenlijke uitoefening van bevoegdheid binnen de onderneming, indiening van offerte door een combinatie), moeten zij elk een geldige gekwalificeerde elektronische handtekening plaatsen ofwel moet uit de toegevoegde documenten de machtiging blijken om namens meerdere personen of ondernemingen de offerte elektronisch te ondertekenen. 4. Opgelet: Het ondertekenen van offertes is geen handeling van dagelijks bestuur. Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 8.

10 5. De capaciteit voor het opladen van offertes is gelimiteerd tot 80MB per document en 350MB per dossier. 6. Een gekwalificeerde elektronische handtekening kan geplaatst worden door middel van een Belgische eid, of een gekwalificeerd certificaat dat kan aangekocht worden bij private actoren. Voor meer informatie omtrent de aankoop van een gekwalificeerd certificaat, zie: certificaten. 7. Door in te schrijven op deze opdracht verbindt de inschrijver zich op zijn roerende en onroerende goederen tot de uitvoering van de in dat bestek beschreven opdracht, overeenkomstig de bepalingen en voorwaarden ervan. In geval van indiening van een offerte door een combinatie zonder rechtspersoonlijkheid verbindt elke deelnemer aan de combinatie zich hoofdelijk. 8. De inschrijver is zelf verantwoordelijk voor het correct en volledig opladen van een unieke en enige offerte. Het indienen van een papieren versie of een veiligheidskopie is niet toegestaan. Meer informatie omtrent het gebruik van e tendering kan worden bekomen op de website of via de e procurement helpdesk op het nummer +32 (0) We raden elke inschrijvers ten stelligste aan de indieningsprocedure via e tendering op voorhand te testen. Daartoe ontwikkelde e Tendering een demo omgeving: Art. 159 Veiligheids en gezondheidsplan art. 30 van het koninklijk besluit van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen Het document dat verwijst naar het veiligheids en gezondheidsplan en de afzonderlijke prijsberekening zoals opgenomen in het tweede lid, 1 en 2 van voormeld art. 30 en waarvan invulformulieren in dit bestek ingelast, zijn bij de offerte te voegen. 3. Het koninklijk besluit van 14 januari 2013 (algemene uitvoeringsregels = AUR) Voorafgaand algemeen Wanneer de opdrachtnemer of onderaannemer, hierna de onderneming genoemd, het in artikel 49/2, vierde lid, van het Sociaal Strafwetboek bedoelde afschrift ontvangt waarmee zij ervan in kennis wordt gesteld dat zij een of meerdere illegaal verblijvende onderdanen van een derde land in België tewerkstelt, onthoudt deze onderneming zich ervan, met onmiddellijke ingang, de plaats van uitvoering van de opdracht nog verder te betreden of nog verder uitvoering aan de opdracht te geven, en wel tot de aanbestedende overheid een bevel in andere zin zou geven. Hetzelfde geldt wanneer de voormelde onderneming ervan in kennis wordt gesteld, - ofwel door de opdrachtnemer of de aanbestedende overheid, dat zij de in artikel 49/2, eerste dan wel tweede lid, van het Sociaal Strafwetboek bedoelde kennisgeving heeft ontvangen die betrekking heeft op deze onderneming; Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 9.

11 - ofwel door middel van de in artikel 35/12 van de wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers bedoelde aanplakking, dat zij een of meerdere illegaal verblijvende onderdanen van een derde land in België tewerkstelt. De onderneming is er bovendien toe gehouden een clausule op te nemen in de onderaannemingsovereenkomsten die zij desgevallend zou sluiten, op grond waarvan: 1 de onderaannemer er zich van onthoudt de plaats van uitvoering van de opdracht nog verder te betreden of nog verder uitvoering aan de opdracht te geven, indien uit een in uitvoering van artikel 49/2 van het Sociaal Strafwetboek opgestelde kennisgeving blijkt dat deze onderaannemer een illegaal verblijvende onderdaan van een derde land tewerkstelt; 2 de niet naleving van de onder 1 gestelde verplichting aangezien wordt als een ernstige tekortkoming in hoofde van de onderaannemer, ingevolge waarvan de onderneming is gemachtigd de overeenkomst te verbreken; 3 de onderaannemer ertoe is gehouden een soortgelijke clausule als onder 1 en 2 op te nemen in de onderaannemingsovereenkomsten en ervoor te zorgen dat dergelijke clausules ook in de verdere onderaannemingsovereenkomsten worden opgenomen. Wanneer de opdrachtnemer of onderaannemer, hierna de onderneming genoemd, het in artikel 49/1, derde lid, van het Sociaal Strafwetboek bedoelde afschrift ontvangt van de kennisgeving waarmee zij ervan in kennis wordt gesteld dat zij een zwaarwichtige inbreuk heeft begaan op de verplichting om haar werknemers tijdig het loon te betalen waarop deze recht hebben, onthoudt zij zich ervan, met onmiddellijke ingang, de plaats van uitvoering van de opdracht nog verder te betreden of nog verder uitvoering aan de opdracht te geven, en wel tot zij het bewijs voorlegt aan de aanbestedende overheid dat de betrokken werknemers integraal zijn uitbetaald. Hetzelfde geldt wanneer de voormelde onderneming ervan in kennis wordt gesteld, - ofwel door de opdrachtnemer of de aanbestedende overheid, dat zij de in artikel 49/1, eerste lid, van het Sociaal Strafwetboek bedoelde kennisgeving heeft ontvangen die betrekking heeft op deze onderneming ; - ofwel door middel van de in artikel 35/4 van de wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers bedoelde aanplakking. De onderneming is er bovendien toe gehouden een clausule op te nemen in de onderaannemingsovereenkomst die zij desgevallend zou sluiten, op grond waarvan : 1 de onderaannemer er zich van onthoudt de plaats van uitvoering van de opdracht nog verder te betreden of nog verder uitvoering aan de opdracht te geven, indien uit een in uitvoering van artikel 49/1 van het Sociaal Strafwetboek opgestelde kennisgeving blijkt dat deze onderaannemer op zwaarwichtige wijze tekortschiet in zijn verplichting het aan zijn werknemers verschuldigde loon tijdig uit te betalen; 2 de niet naleving van de onder 1 gestelde verplichting aangezien wordt als een ernstige tekortkoming in hoofde van de onderaannemer, ingevolge waarvan de opdrachtnemer is gemachtigd de overeenkomst te verbreken; Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 10.

12 3 de onderaannemer ertoe is gehouden een soortgelijke clausule als onder 1 en 2 op te nemen in de onderaannemingsovereenkomsten en ervoor te zorgen dat dergelijke clausules ook in de verdere onderaannemingsovereenkomsten worden opgenomen Art. 9 Afwijkingen op de algemene uitvoeringsregels De bepalingen van dit bestek wijken af van de artikels en 55 van de algemene uitvoeringsregels zoals deze zijn vastgesteld in het KB van 14 januari De aard van de afwijking wordt in dit bestek beschreven onder het desbetreffende artikelnummer. Art. 11 Leidend ambtenaar Mevrouw Ingrid Fruytier, hoofd Team projecten van het Departement Logistiek van de provincie Antwerpen of haar afgevaardigde treedt op als leidend ambtenaar. De leiding van en de controle op de uitvoering gebeuren door de projectarchitect van Steenmeijer Architecten. De bevoegdheid van de projectarchitect is beperkt tot: - de technische en administratieve opvolging van de werken tot en met de definitieve oplevering; - de keuring van de producten, zowel de a priori als de a posteriori keuring; - het nazicht van de vorderingsstaten; - bijstand verlenen bij de voorlopige en definitieve oplevering van de werken. Art. 12 Onderaannemers De opdrachtnemer blijft aansprakelijk ten opzichte van de aanbestedende overheid wanneer hij de uitvoering van zijn verbintenissen geheel of gedeeltelijk aan derden toevertrouwt. De aanbestedende overheid heeft geen enkele contractuele band met die derden. De betrokken onderaannemer van de opdrachtnemer moet in voorkomend geval voldoen aan de bepalingen van de wetgeving houdende regeling van de erkenning van aannemers van werken, voor dat deel van de opdracht dat die onderaannemer zal uitvoeren. Zolang dat bewijs niet is voorgelegd, mag een onderaannemer de werkzaamheden niet aanvatten. Art. 24 Verzekeringen Binnen een termijn van 30 kalenderdagen na het sluiten van de opdracht toont de opdrachtnemer aan de hand van een attest waaruit de door de opdrachtdocumenten vereiste omvang van de gewaarborgde aansprakelijkheid blijkt aan dat hij verzekeringen heeft gesloten die zijn aansprakelijkheid inzake arbeidsongevallen dekken, alsook zijn burgerlijke aansprakelijkheid ten aanzien van derden bij de uitvoering van de opdracht. Art. 25 tot en met 33 Borgtocht Er wordt een borgtocht geëist van 5% van het oorspronkelijke opdrachtbedrag excl. btw. Het aldus bekomen bedrag wordt afgerond naar het hoger tiental in EUR. De borgtocht dient gesteld te worden binnen de 30 kalenderdagen volgend op de dag van het sluiten van de opdracht. Bij niet naleving stelt de aanbestedende overheid de opdrachtnemer in gebreke en past de sancties van artikel 29 van de algemene uitvoeringsregels toe. Het bewijs van borgstelling dient te worden bezorgd aan de bouwheer. De borgtocht wordt teruggegeven bij helften: de ene helft na de voorlopige oplevering van de gehele opdracht, de andere helft na de definitieve oplevering, na aftrek van de sommen die de aannemer eventueel verschuldigd is aan de aanbestedende overheid. Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 11.

13 1.1.3 Art. 44 In gebreke blijven en sancties Onverminderd de mogelijkheid waarover de aanbestedende overheid beschikt om de opdracht te verbreken zonder het in acht nemen van enige verweermiddelentermijn in uitvoering van artikel 62 van het koninklijk besluit van 14 januari 2013 tot bepaling van de algemene uitvoeringsregels van de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken, mag de aanbestedende overheid in de onderstaande gevallen de ambtshalve maatregelen treffen zonder het verstrijken van de termijn bedoeld in artikel 44, 2, van het voormelde koninklijk besluit van 14 januari 2013 af te wachten wanneer: 1 deze aanbestedende overheid, overeenkomstig artikel 49/1 van het Sociaal Strafwetboek, ervan in kennis is gesteld dat de opdrachtnemer of zijn onderaannemer of de onderaannemer van deze laatste en zo verder, op zwaarwichtige wijze tekort is geschoten in zijn verplichting om zijn werknemers tijdig het loon te betalen waarop deze recht hebben; of 2 deze aanbestedende overheid vaststelt of er kennis van heeft dat de opdrachtnemer of zijn onderaannemer of de onderaannemer van deze laatste en zo verder één of meer illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerkstelt. De aanbestedende overheid stelt de opdrachtnemer in dat geval, per aangetekende zending en tegelijkertijd via elektronische middelen ( of fax), in kennis van de termijn waarover deze beschikt om zijn verweermiddelen te doen gelden, termijn die niet korter mag zijn dan 5 werkdagen indien het een zwaarwichtige tekortkoming op het vlak van de uitbetaling van het loon betreft, en 2 werkdagen indien het de tewerkstelling van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen betreft. De termijnen gaan in de eerste werkdag volgend op de datum van de aangetekende verzending van de kennisgeving van de inkorting van de termijn. Voor de toepassing van deze bepaling, wordt opgemerkt dat een zaterdag niet wordt beschouwd als zijnde een werkdag (overeenkomstig artikel 72 bis van de wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 15 juni 2006, met verwijzing naar de verordening nr. 1182/71 van de Raad, van 3 juni 1971 houdende vaststelling van de regels die van toepassing zijn op termijnen, data en aanvangs en vervaltermijnen). Motivering: De termijn van 15 kalenderdagen waarover de opdrachtnemer overeenkomstig artikel 44, 2, van voormeld koninklijk besluit van 14 januari 2013 beschikt om zijn verweermiddelen te doen gelden, zou er in veel gevallen toe leiden dat de termijn van 14 werkdagen na de kennisgeving van de arbeidsinspectie (overeenkomstig artikel 35/3, 4, wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers), termijn waarover de aanbestedende overheid beschikt om desgevallend de opdracht nog te verbreken en daarmee de hoofdelijke aansprakelijkheid volledig af te wenden, zal zijn verstreken. De verweermiddelentermijn voor de opdrachtnemer moet in dat geval kunnen worden ingekort door de aanbestedende overheid. Een verdergaande inkorting van de verweermiddelentermijn van de opdrachtnemer is noodzakelijk wanneer de aanbestedende overheid er kennis van krijgt dat deze onderneming of zijn onderaannemer of de onderaannemer van deze laatste en zo verder, één of meer illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerkstelt. Immers, vanaf het moment dat de aanbestedende overheid op de hoogte is van het feit dat zijn opdrachtnemer één of meer illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerkstelt, zal hij in beginsel hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de betaling van het door zijn opdrachtnemer nog verschuldigde loon dat betrekking heeft op de arbeidsprestaties, verricht vanaf het ogenblik dat zij op de hoogte is van voormeld feit, en die kaderen Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 12.

14 in de in uitvoering zijnde overheidsopdracht (artikel 35/11 wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers). De verplichting voor de aanbestedende overheid om in voormelde gevallen het verstrijken van een verweermiddelentermijn van 15 kalenderdagen af te wachten gedurende dewelke de opdrachtnemer zijn verweermiddelen kan doen gelden, zou de hoofdelijke aansprakelijkheid van de aanbestedende overheid zelf te zeer verzwaren Art. 55 Schadevergoeding voor schorsingen op bevel van de aanbestedende overheid In afwijking van artikel 55 van het koninklijk besluit van 14 januari 2013, kan de schorsing op bevel van de aanbestedende overheid in de onderstaande gevallen geen aanleiding geven tot enige schadevergoeding voor de opdrachtnemer wanneer: 1 deze aanbestedende overheid, overeenkomstig artikel 49/1 van het Sociaal Strafwetboek, ervan in kennis is gesteld dat de opdrachtnemer of zijn onderaannemer of de onderaannemer van deze laatste en zo verder, op zwaarwichtige wijze tekort is geschoten in zijn verplichting om zijn werknemers tijdig het loon te betalen waarop deze recht hebben; of 2 deze aanbestedende overheid, overeenkomstig artikel 49/2 van het Sociaal Strafwetboek, ervan in kennis is gesteld dat de opdrachtnemer of zijn onderaannemer of de onderaannemer van deze laatste en zo verder één of meer illegaal verblijvende onderdanen van derde landen tewerkstelt.. Motivering: Het zou niet billijk zijn dat in deze gevallen waarbij vaststaat dat er een zwaarwichtige inbreuk is gepleegd, de aanbestedende overheid een schadevergoeding verschuldigd zou zijn wegens schorsingen op haar bevel overeenkomstig artikel 55 van het koninklijk besluit van 14 januari 2013, omdat zij de opdrachtnemer de mogelijkheid heeft geboden verweermiddelen te doen gelden, maar wel wil vermijden dat in deze verweermiddelentermijn nieuwe zwaarwichtige inbreuken worden begaan. Art. 76 Uitvoeringstermijn De opdracht moet voltooid zijn binnen een termijn van, zie bij I. Algemene bepalingen. Zodra de werken zijn toegewezen en vóór de aanvang der werken dient de aannemer een organisatieschema en planning der uit te voeren werken op te stellen, met weergave van de aard der werken, de voorziene uitvoeringsperiode (begin en einddatum van elk werk) en de opeenvolging van de werken. Ook de onderaannemers en hun aandeel in de werken zijn in het schema op te nemen. De planning zal ter goedkeuring worden voorgelegd en besproken worden op de eerste werkvergadering. De aannemer dient zich strikt aan deze planning te houden. Art. 92 Opleveringen en waarborg De waarborgtermijn, die ingaat op de datum van de voorlopige oplevering, wordt op 1 jaar gesteld. Art. 95 Betalingen van de werken De werken worden betaald in maandelijkse betalingen in mindering, na gedeeltelijke voorlopige keuringen, waarvan de eerste verricht wordt op het einde van de maand van de opgelegde aanvangsdatum. Indien deze aanvangsdatum valt na de 15e van de maand wordt de eerste vorderingsstaat bij het einde van de volgende maand opgemaakt. De volgende staten worden opgesteld op het einde van elke daarop volgende maand. Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 13.

15 Voor de betalingen is de opdrachtnemer verplicht in twee exemplaren een gedagtekende en ondertekende schuldvordering over te leggen, die steunt op een gedetailleerde staat van de werken die zijns inziens de gevraagde betaling rechtvaardigen. Voor de saldobetaling moeten evenwel de uitgevoerde werken slechts in detail worden opgegeven voor zover het gaat om wijzigingen bevolen aan de voorziene werken, of om werken tegen prijslijst. De aanbestedende overheid beschikt over een verificatietermijn van dertig dagen vanaf de datum van ontvangst van de schuldvordering en de gedetailleerde staat van de gerealiseerde werken. De verificatietermijn wordt verlengd naar rato van het aantal dagen : 1 overschrijding van de termijn van 5 dagen die aan de opdrachtnemer wordt verleend om zijn factuur in te dienen; 2 dat nodig is om het antwoord van de aannemer te ontvangen, wanneer de aanbestedende overheid hem, in het kader van de hoofdelijke aansprakelijkheid, moet bevragen over het werkelijke bedrag van zijn sociale of fiscale schuld als bedoeld in de artikelen 30 bis, 4, en 30 ter, 4, van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, respectievelijk artikel 400, 1, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen De betaling van het aan de aannemer verschuldigde bedrag vindt plaats binnen de 30 dagen vanaf het verstrijken van voormelde verificatietermijn. Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 14.

16 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren I. administratieve bepalingen : blad 15.

17 DEEL II. TEKENINGEN EN FOTO S TEKENINGEN Bij dit bestek behoren de volgende afzonderlijke tekeningen: - noordgevel, - oostgevel, - zuidgevel, - westgevel, - dakplan zuidertoren. FOTO S Hierna volgt een reeks foto s met vermelding van bron en datum. Foto s Monumentenwacht Antwerpen vzw 2012: Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 1.

18 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 2.

19 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 3.

20 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 4.

21 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 5.

22 Foto W. Degrauwe, okt. 2016: Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 6.

23 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 7.

24 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 8.

25 Foto s R. Steenmeijer, nov. 2016: Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 9.

26 Steenmeijer Architecten b.bvba te Antwerpen ref. 8947KXZL* 19 december O.-L.-Vrouwekathedraal te Antwerpen, Restauratie bedaking zuidertoren II. tekeningen en foto s : blad 10.

27 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren EVEKA bvba Plezantstraat Sint-Niklaas Veiligheids- en gezondheidsplan KB Tijdelijke of Mobiele Bouwplaatsen Project: Restauratie bedaking Zuidertoren OLV-Kathedraal Handschoenmarkt 2000 Antwerpen Opdrachtgever: PROVINCIE ANTWERPEN KONINGIN ELISABETHLEI ANTWERPEN Architect: Steenmeijer Architecten Kleine Pieter Potstraat Antwerpen - 1 -

28 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Inhoudsopgave 1 INLEIDING VEILIGHEIDSBELEID EN DOELSTELLING VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN EVEKA VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN AANNEMER ALGEMENE INLICHTINGEN KORTE BESCHRIJVING VAN HET PROJECT ADRES/LIGGING VAN HET PROJECT AARD VAN DE WERKEN DE RAMING VAN DE DUUR VAN DE VERWEZENLIJKING VAN DE VERSCHILLENDE WERKEN Algemene gegevens Planning KRITIEKE FASEN TAKEN VAN DE TUSSENKOMENDE PARTIJEN GEGEVENS BETREFFENDE DE TUSSENKOMENDE PARTIJEN OPGELEGDE TAKEN VOOR DE TUSSENKOMENDE PARTIJEN Definities aannemer, bouwheer, Wettelijke taken Bepalingen uit documenten opdrachtgever Artikel 29, 1 van de wet op het welzijn van 04/08/ Bijkomende verplichtingen van de aannemer en betrokken partijen Taken van alle betrokken partijen Andere taken uit de wet- en regelgeving op het vlak van de arbeidsveiligheid en -hygiëne Mogelijke gevolgen van het niet naleven van instructies RESULTATEN VAN DE RISICOANALYSE RISICOANALYSE VAN HET ONTWERP TIJDENS OVERLEGMOMENTEN IDENTIFICATIE WERKEN MET VERHOOGD RISICO CONFORM ART. 26 VAN HET KB RISICOANALYSE EN EVALUATIE DOOR AANNEMERS BESCHRIJVING VAN DE PREVENTIEMAATREGELEN SPECIFIEKE PREVENTIEMAATREGELEN Eigen aan de aard van de activiteiten Afbraakwerken Stofbeheersing Valgevaar bij werken op hoogte Leveringen op de bouwplaats Ingevolge wederzijdse inwerking of opeenvolging van activiteiten Werfafscherming Hinder voor wegverkeer Vallende voorwerpen Montage van geprefabriceerde stukken Taal van de werf ALGEMENE PREVENTIEMAATREGELEN Interne communicatie, voorlichting en instructie (aannemer) Werfinrichting en organisatie Inplanting en inrichting van de werf Voorlopige omheining Opslag van materiaal Opslag van gevaarlijke producten Toegang tot de werf Parking Elektrische installaties Milieurichtlijnen Orde en netheid Centralisatie in geval van brand, ongeval of bomalarm Brandpreventie Werfmaterieel Ladders, stellingen en steigers Elektrische apparaten Lassen Toestellen met laserstraal Collectieve en individuele beveiligingsmiddelen Hijswerken Metselwerk AFWERKING Installatiewerkzaamheden UITGEBREIDE RISICOANALYSE EN PREVENTIEMAATREGELEN

29 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 6.1 VOORBEREIDENDE WERKEN Werfinrichting Afbraak van bestaande structuren BURGERLIJKE BOUWKUNDE Structuur Dakbedekking Schilderwerken Gevelbekleding ORGANISATIE VAN DE VEILIGHEID DOCUMENTEN Documenten te bezorgen bij inschrijving Documenten te bezorgen voorafgaand aan de werken Voorafgaande kennisgeving Contactgegevens Werfinrichtinsplan + planning Meldingsformulier en intentieverklaring Risicoanalyse Werk en vuurvergunning Documenten die worden opgemaakt tijdens de werken Aanpassingen van reeds ingediende documenten Rapporten en verslagen Opmerkingen en incidentenanalyse Ongevalanalyse Veiligheidsvergaderingen Door elke aannemer bij te houden documenten tijdens de werken Door elke aannemer af te leveren na het beëindigen van de werken ORGANISATIE VAN DE HULPVERLENING EHBO Brandpreventie BIJLAGEN INVULFORMULIER TOE TE VOEGEN BIJ OFFERTE DOOR AANNEMER INTENTIEVERKLARING NOODPLAN NOODOPROEPNUMMERS

30 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 1 Inleiding 1.1 Veiligheidsbeleid en doelstelling Voor EVEKA is het beperken van risico s op het vlak van veiligheid en gezondheid van primordiaal belang. Daarom willen we op de bouwplaats streven naar een veilige en gezonde uitvoering, hetgeen enkel kan door het voeren van een doorgedreven veiligheidsbeleid waarbij veiligheid een geïntegreerd deel vormt van elke opdracht. Dit streven naar het welzijn van eenieder die betrokken is bij dit bouwproject is tevens onze morele en bovendien wettelijke plicht. Als leidraad in dit streven naar de optimale omstandigheden, werd het hiernavolgende projectspecifieke veiligheids- en gezondheidsplan opgesteld, hetgeen dient gezien te worden als een addendum aan de bestaande veiligheidswetgeving. Iedere betrokkene dient dan ook de bepalingen beschreven in dit plan, evenals de wettelijke bepalingen, strikt na te leven. We hopen op deze manier een document aan te reiken dat ons samen helpt van dit project een geslaagd project te maken zonder de wrange bijsmaak van ongevallen of zware incidenten. Dit document levert hierin een basis waarop eenieder de betrokken is bij dit project kan verder bouwen. Tot het welslagen van dit gezamenlijk streefdoel, bundelen wij onze ervaring en handigheid in het ontwikkelen van een wederzijds vertrouwen en aandacht voor het veiligheidsgebeuren. 1.2 Veiligheids- en gezondheidsplan EVEKA Conform KB KB KB Conform de wet op het welzijn van Conform de Europese richtlijn 92/57/EEG van Veiligheids- en gezondheidsplan aannemer Vooraleer zijn eigen werken aan te vatten, dient elke (onder)aannemer een specifiek veiligheids- en gezondheidsplan opstellen. Dit veiligheids- en gezondheidsplan houdt in het bijzonder rekening met de risico's voortvloeiend uit de keuze van het ingezette materiaal en materieel, de gebruikte producten en de weerhouden uitvoeringswijzen. Het veiligheids- en gezondheidsplan wordt vervolgens aan de veiligheidscoördinator ter goedkeuring voorgelegd die dit nakijkt en het algemeen V&G-plan bijwerkt op basis van de specifieke risico s. De werkzaamheden op de bouwplaats mogen pas beginnen na goedkeuring en visum van het specifiek veiligheids- en gezondheidsplan door de veiligheidscoördinator

31 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 2 Algemene inlichtingen 2.1 Korte beschrijving van het project Restauratie bedaking Zuidertoren OLV-Kathedraal 2.2 Adres/ligging van het project Handschoenmarkt 2000 Antwerpen 2.3 Aard van de werken Ten behoeve van deze werken zullen ondermeer volgende activiteiten, opgesomd in art.2 van het KB van 25/01/2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen (KB TMB) worden uitgevoerd. 1 Graafwerken 2 Grondwerken 3 Funderings- en verstevigingswerken 4 Waterbouwkundige werken 5 Wegenwerken 6 Plaatsing van nutsleidingen, inzonderheid, riolen, gasleidingen, elektriciteitskabels, en tussenkomsten op deze leidingen, voorafgegaan door andere in deze paragraaf bedoelde werken 7 Bouwwerken X 8 Montage en demontage van, inzonderheid, geprefabriceerde elementen, liggers en kolommen 9 Inrichtings- of uitrustingswerken 10 Verbouwingswerken X 11 Vernieuwbouw X 12 Herstellingswerken X 13 Ontmantelingswerken 14 Sloopwerken X 15 Instandhoudingswerken 16 Onderhouds-, schilder- en reinigingswerken X 17 Saneringswerken 18 Afwerkingswerkzaamheden behorende bij één of meer werken bedoeld in de punten 1 tot 17 X X 2.4 De raming van de duur van de verwezenlijking van de verschillende werken Algemene gegevens Geplande aanvangsdatum (nog nader te bepalen) Geplande einddatum Vermoedelijk maximaal aantal werknemers (gelijktijdig): (nog te ramen) Vermoedelijk aantal (onder)aannemers : (nog te ramen) - 5 -

32 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Planning De bouwdirectie uitvoering zal een planningsdocument opmaken, bijhouden en aanpassen. Op basis hiervan zal aannemer onderzoeken of er mogelijke risico s verbonden aan wederzijdse inwerking van de betrokken partijen mogelijk zijn, en zal hij de nodige maatregelen nemen. 2.5 Kritieke fasen Als kritieke fasen in de verwezenlijkingsfase worden volgende fases onderkent, waarop de aanwezigheid van de coördinator verwezenlijking ten minste is vereist: 1 Werkzaamheden, zoals bedoeld in het tweede lid, die de werknemers aan gevaren van bedelving, wegzinken of vallen blootstellen, gevaren die bijzonder vergroot worden door de aard van de werkzaamheden of van de toegepaste procédés of door de omgeving van de arbeidsplaats of de werken. Het werken met een valgevaar van een hoogte van 5 m of meer 2 Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan chemische of biologische agentia die een bijzonder risico voor de gezondheid en de veiligheid van de werknemers inhouden 3 Elk werk met ioniserende stralingen waarvoor de aanwijzing van gecontroleerde of bewaakte zones zoals bepaald in artikel 2 van het koninklijk besluit van 28 februari 1963 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking en van de werknemers tegen het gevaar van de ioniserende stralingen, vereist is 4 Werkzaamheden in de nabijheid van elektrische hoogspanningslijnen of -kabels of van leidingen onder een inwendige druk van 15 bar of meer 5 Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan een risico op verdrinking 6 Ondergrondse werken en tunnelwerken 7 Werkzaamheden met duikuitrusting 8 Werkzaamheden onder overdruk 9 Werkzaamheden waarbij springstoffen worden gebruikt 10 Werkzaamheden in verband met de montage of demontage van zware geprefabriceerde elementen X X X - 6 -

33 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 3 Taken van de tussenkomende partijen 3.1 Gegevens betreffende de tussenkomende partijen De opsomming van de betrokken partijen werd hier beperkt tot de algemene gegevens van de opdrachtgever(s), bouwdirecties en coördinator-ontwerp en coördinator-verwezenlijking. De volledige lijst van betrokken partijen is toegevoegd aan het coördinatiedagboek en wordt regelmatig bijgewerkt. Telefoon Opdrachtgever Provincie Antwerpen Koningin Elisabethlei Antwerpen Veiligheidscoördinatie ontwerp en verwezenlijking EVEKA bvba Plezantstraat Sint-Niklaas Eveka@eveka.be Van Elst Tim Tim@eveka.be Ontwerp (Bouwdirectie ontwerp + controle op de uitvoering) Steenmeijer Architecten Kleine Pieter Potstraat Antwerpen info@steenmeijer.be Stefanie Reyskens Hoofdaannemer (Bouwdirectie uitvoering) Hoofdaannemer 3.2 Opgelegde taken voor de tussenkomende partijen Definities aannemer, bouwheer, Wet op het welzijn (WOW) TMB: K.B van met betrekking tot tijdelijke of mobiele bouwplaatsen Wettelijke taken Iedereen Art. 5 van de wow: algemene preventiebeginselen Opdrachtgever WOW : art. 15, 16, 20 en KB TMB : art. 5, 7, 15 en 17 VCO WOW : art. 18 vd wow + KB TMB : art. 11 VCV WOW : art KB TMB : art. 22 Aannemer WOW : art. 7,15,20,26,27,28,29 + KB TMB : art. 4octies/13, 4nonies/14, 42 3, 49 2, 50, 51,52 1,

34 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Zelfstandigen WOW : art. 11,28,94ter + KB TMB : art 52 en 53 Werknemers WOW : art. 6 en Bepalingen uit documenten opdrachtgever De aannemer dient de technische bedrijfsnormen en projectprocedures van de opdrachtgever te volgen Artikel 29, 1 van de wet op het welzijn van 04/08/96 In verband met de wettelijke verplichtingen overeenkomstig art. 29, 1 van de Wet va 04/08/96, willen we bij de toepassing van punt 2 de nadruk leggen op: Het plaatsen en in stand houden van collectieve beschermingsmiddelen tegen val uit de hoogte>2m; Het beschoeien van sleuven of aanleg van talud, bij een diepte van meer dan 1,2 m; Het opruimen van afval, puin, gruis dat door- en uitgangen verspert alsook het gevaarlijk afval; Tenminste deze gevallen worden met andere woorden opgenomen in de overeenkomst tussen de bouwdirectie belast met de uitvoering, aannemers of onderaannemers met hun aannemers of zelfstandigen, zodat wanneer de (onder)aannemer of zelfstandige zijn verplichtingen hieromtrent niet nakomt, de bouwdirectie belast met de uitvoering of de aannemer zelf de nodige maatregelen treffen inzake veiligheid en gezondheid in deze gevallen op kosten van de persoon die in gebreke is gebleven Bijkomende verplichtingen van de aannemer en betrokken partijen Het voorleggen en bijhouden de documenten zoals beschreven in hoofdstuk 6. Alle documenten opgevraagd door de veiligheidscoördinator uitvoering (VCU), kosteloos en binnen de gestelde termijnen afleveren aan de VCV; Zorgen voor het verwezenlijken en onderhouden van de algemene en gemeenschappelijke V&Gvoorzieningen; Enkel gekwalificeerde personen in te zetten op de werf, die op de hoogte zijn van de risico's van hun vak en van de daarbij horende voorkomingsmaatregelen; De aannemers dienen zonder uitstel gevolg te geven aan de opmerkingen op het vlak van de veiligheid en hygiëne, geuit door de opdrachtgever; Bij problemen op het vlak van de veiligheid en de hygiëne op de werf kan elke aannemer zich wenden tot de opdrachtgever Taken van alle betrokken partijen Tekortkomingen of onveilige situaties, waarvan hijzelf de oorzaak niet is, onmiddellijk (schriftelijk) melden. Elke melding zal met de nodige aandacht door de opdrachtgever, bouwdirectie uitvoering of de veiligheidscoördinator worden geregistreerd in het coördinatiedagboek; De bepalingen van dit V&G-plan, alsook de andere wettelijke bepalingen naleven; Ervoor zorgen dat zijn werkzaamheden/aanwezigheid/handelingen geen risico's meebrengen voor zichzelf of de andere werfdeelnemers; Actief meewerken aan de V&G-coördinatie op de werf Andere taken uit de wet- en regelgeving op het vlak van de arbeidsveiligheid en -hygiëne Alle partijen dienen de bepalingen op te volgen, waarbij we expliciet verwijzen naar: KB 12/08/1993 betreffende gebruik arbeidsmiddelen KB 04/05/1999 betreffende het gebruik van mobiele arbeidsmiddelen KB 04/05/1999 betreffende gebruik van arbeidsmiddelen voor heffen of hijsen van lasten KB 13/06/2005 betreffende gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen KB 31/08/2005 betreffende gebruik arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte CAO s - 8 -

35 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Mogelijke gevolgen van het niet naleven van instructies Indien nodig kan bij het niet naleven van de regels overgegaan worden tot de rechtzetting van de situatie op kosten van deze firma of zelfs tot een eenzijdige verbreking van het contract met deze firma, conform de welzijnswet, artikel 29 van het KB TMB - 9 -

36 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 4 Resultaten van de risicoanalyse 4.1 Risicoanalyse van het ontwerp tijdens overlegmomenten De veiligheidscoördinator overlegt met de architect, de opdrachtgever en eventuele andere betrokkenen (ingenieursbureau,...) en formuleert opmerkingen m.b.t. het ontwerp: De veiligheidscoördinator bestudeert de verkregen plannen en documenten en toetst deze aan de algemene preventiebeginselen. Hij/zij meldt eventuele onaanvaardbare of te vermijden risico's. De veiligheidscoördinator houdt rekening met de veiligheid gedurende de ganse levensduur van het gebouw. Overlegmomenten: Bij het finaliseren van het ontwerp dd. 12/12/2016; Bij opmaak van het veiligheidsplan (op basis van definitieve plannen) dd. 19/12/2016. Omschrijving Opmerking Ladderhaken en klimhaken zijn voorzien conform opgemaakt plan NT 1/2 en controle monumentenwacht volgens NBN-EN S 517 Valgevaar tijdens onderhoud of inspectie van de hellende daken en de torenspitsen Vrij ruimte aanwezig om een ladder te plaatsen op de lager gelegen dakvlakken. Daar waar mogelijk dakvlakken betreden via dakkapellen Toegankelijkheid hellende daken Gezondheidsrisico door materiaalkeuze Risico s bij brand Via dakkapellen en dakluiken te voorzien. De klim en ladderhaken naast de dakkapel moeten onmiddellijk bereikbaar zijn. De dakopeningen moeten van binnenuit veilig kunnen worden bereikt d.m.v. (trap)ladders Alternatieve bouwmaterialen voor: Alkydeharsen Lood en loodhoudende verven; Tweecomponentenmortel; Verfafbijtmiddel; Synthetische oplosmiddelen; Bouwmaterialen met een hoog kwartsgehalte Opmerkingen in verslag brandweer opnemen in het ontwerp. De niet-constructieve stalen liggers worden niet

37 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren geschilderd met brandvertragende/brandwerende verven. 4.2 Identificatie werken met verhoogd risico conform art. 26 van het KB Nr Omschrijving Wanneer Het werken met een valgevaar van een hoogte van 5 m of meer Werkzaamheden die de werknemers blootstellen aan chemische of biologische agentia die een bijzonder risico voor de gezondheid en de veiligheid van de werknemers inhouden Werkzaamheden in verband met de montage of demontage van zware geprefabriceerde elementen Dakwerken Gevelwerken (RW-afvoeren, buitenschrijnwerk) Bliksemafleiding Schilderwerken Werken met PMG Houtworm- en zwambestrijding Tijdelijk verwijderen en terugplaatsen van beelden, plaatsen van stalen liggers, topbekroningen Algemene maatregelen voor van toepassing zijn de risico s worden opgelijst in 5.2. Ook in de risicoanalyses en evaluaties van de aannemers dienen de nodige maatregelen te worden opgenomen indien ze aan deze risico s worden blootgesteld bij het uitvoeren van hun werkzaamheden. 4.3 Risicoanalyse en evaluatie door aannemers Elke aannemer stelt zijn Algemeen VGP aannemer (VGP-A) op met betrekking tot de door hem uit te voeren werkzaamheden met de risico-evaluaties die rechtstreeks slaan op de door hem uit te voeren werkzaamheden en dus verbonden zijn aan de aard der werken

38

39 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 5 Beschrijving van de preventiemaatregelen 5.1 Specifieke preventiemaatregelen Motivering dat dit document of deze prijsberekening noodzakelijk is opdat de maatregelen bepaald in het veiligheids- en gezondheidsplan daadwerkelijk kunnen worden toegepast: De coördinator-ontwerp meent dat nauwkeurige informatie vereist is over de wijze waarop de inschrijvers de werken of sommige gedeelten ervan willen uitvoeren. Deze opdracht houdt specifieke veiligheidsrisico s in waarvoor de preventiemaatregelen niet specifiek genoeg kunnen worden omschreven in het bestek en VGP. Aparte prijsopgave en beschrijving van deze veiligheidsmaatregelen is noodzakelijk opdat deze maatregelen werkelijk worden toegepast en kunnen afgedwongen worden tijdens de uitvoering. Deze beschrijving en prijsopgave is nodig voor de elementen opgenomen in en (zie invuldocument hoofdstuk 8.1) teneinde van de inschrijvers nuttige en duidelijke informatie te bekomen Eigen aan de aard van de activiteiten Afbraakwerken Voor alle afbraakwerken op hoogte zullen de nodige steigerconstructies moeten worden geplaatst. Hierbij dient rekening gehouden te worden met de maximale nodige belastingen van de steigervloeren en constructies De opstelling van afvalcontainers gebeurt altijd binnen afgesloten hekwerk en volgens de politionele vergunning. Vooraf deskundig advies opvragen betreffende stabiliteit van bestaande structuren. Ook tijdens de sloopfase advies inwinnen van de ingenieur betreffende ev. schoringen van dakelementen; Bij afbraakwerken aan de toren dient voor aanvang een volledige stabiliteitsonderzoek te gebeuren. De aannemer voorziet steeds alle nodige schoren en stutten op advies van de stabiliteitsingenieur. Volgens onderzoek zijn er geen asbesthoudende materialen in dit deel van het gebouw. De aannemer dient echter wel steeds bij vermoeden van asbesthoudende materialen een onderzoek te laten uitvoeren nadat de bouwdirectie en veiligheidscoördinator zijn ingelicht. De aannemer houdt rekening met de aanwezige bliksemafleiding die te allen tijde in tact moet blijven tijdens de werken Verticaal transport van afbraakmaterialen dient te gebeuren d.m.v. de aanwezige luiken in de toren van gelijkvloers tot hoogste niveau. Puin wordt in geen geval naar beneden gegooid! Omdat zich op de begane grond de dagelijkse toeristen -ingang van de kathedraal bevindt, is takelwerken niet toegelaten tussen gelijkvloers en eerste niveau zuidertoren tussen 9u30 en 17u00. De takelwerken kunnen starten om 6u30. De aannemer mag geen gebruik maken van aanwezige takel of zwaaibalk op derde verdieping van de kerkfabriek. Het is aanbevolen om zelf een snellere, periodiek gekeurde, takel te monteren. Voor alle werken op hoogte zullen de nodige doeken/zeilen aan de steigers worden aangebracht. Hierbij wordt steeds rekening gehouden met de windbelastingen. Gedetailleerd sloopplan met gepaste in te zetten middelen opstellen (ter goedkeuring voorleggen aan VCV voor aanvang der werken). Sloopwerken uitvoeren conform voorafgaandelijk opgesteld sloopplan; Politionele toelating bij inname openbare weg (Handschoenmarkt) aanvragen, signalisatie conform deze toelating plaatsen. Zone rondom afbraakwerken degelijk afsluiten om interferentie met omgeving te voorkomen; Ramen demonteren,niet stukgeslagen; Veilige toegang voorzien tot de verschillende verdiepingen; 13

40 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Stofbeheersing Zowel tijdens afbraakwerken als restauratiewerken dient stofontwikkeling tot een minimum te worden beperkt. Hiervoor zullen volgende maatregelen minstens worden getroffen: Machines zijn te voorzien van stofafzuiging of watertoevoeging Steigers zullen daar waar nodig worden afgeschermd met wind doorlatende doeken. Op maat zagen van stenen gebeurt zo veel mogelijk d.m.v. zaagtafel met watertoevoeging. Zaagtafels voor houtbewerking dienen uitgerust met stofafzuigsysteem Er dienen steeds de nodige PBM s ter beschikking te worden gesteld. Hierbij zal als ademhalingsbescherming minimaal P3-maskers in voldoende aantal worden voorzien; Ter hoogte van de eerste verdieping in de zuidertoren zijn orgelpijpen opgeslagen. De doorgang moet zeker ter hoogte van dit niveau stofvrij gebeuren, met een veiligheidszone rond de orgelpijpen. Zo nodig worden daar rond de vloerluiken stofdichte zeilen gespannen Valgevaar bij werken op hoogte De aannemer dient alle dakranden, buitengevels en torens te voorzien van steigerconstructies. Gezien de complexiteit hiervan dient dit te gebeuren door een voldoende ervaren firma. Voor de gevelwerken worden de steigervloeren tot maximaal 25cm van de gevel voorzien. Indien de afstand tussen steigervloer en gevel noodzakelijker wijze groter moet zijn dan 25cm zal langs de binnenkant een volwaardige leuning en tussenleuning worden geplaatst en dient bij de werken aan de betreffende geveldelen gewerkt te worden met uitbouw consoles tot tegen de gevel. Elke vrijstaande steigeronderdeel dient gekeurd te zijn door een bevoegd persoon, en dit alvorens toelating tot betreden De maximale vloerbelasting dient duidelijk te worden weergegeven De aannemer voorziet voor elk steigeronderdeel een rekennota en montageplan op de werf Betreden van de steigers gebeurt d.m.v. trappentoren, laddertoren geïntegreerd in de steigerconstructie of bouwlift. Bouwliften dienen te worden gekeurd conform het Koninklijk besluit van 9 maart 2003 betreffende de beveiliging van de liften. Dit betreft een periodiciteit van 3 maanden. Het KB van 31/8/2005 betreffende gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werken op hoogte is voor alle op te trekken steigerconstructies van kracht. Voor de werken op de hellende daken van de kerk en aanhorigheden zal steeds bijkomend een veiligheidsharnas met leeflijn worden gedragen daar waar valrisico zou kunnen optreden. Het plaatsen van steigerconstructie op balkons, onderliggende dakstructuren e.d. wordt steeds vooraf gegaan door een stabiliteitsstudie van deze onderdelen. Indien nodig zullen de nodige onderschoringen worden geplaatst. Steigerconstructies worden opgetrokken zodat alle te restaureren onderdelen veilig bereikbaar zijn en moeten blijven staan totdat alle werken op hoogte (inclusief bliksemafleiding) zijn uitgevoerd. De aannemer dient bij inschrijving te omschrijven hoe hij de werken op hoogte veilig zal organiseren Leveringen op de bouwplaats De aannemer dient voor aanvang der werken een werfinrichtingsplan ter goedkeuring voor te leggen. Hierop zullen tevens alle stockageplaatsen worden aangeduid. Bij het rechtstreeks lossen van bouwmaterialen op verdiepingen moet rekening worden gehouden dat de vrachtwagen voldoende dicht tegen het gebouw of steiger kan staan zonder hierbij andere werken in gevaar te brengen. Bij de keuze van de laad- en loszones zal de aannemer rekening houden met de aanwezigheid van voetgangers, fietsers en bushalte voor de kerk Stapeling van de materialen op de vrachtwagen dient op een voldoende stabiele wijze te worden uitgevoerd zodoende deze op de bouwplaats op een veilige manier en zonder bijkomende maatregelen te kunnen lossen. Hierbij zal in veel gevallen de bouwmaterialen op paletten moeten worden gestapeld. Deze kunnen dan d.m.v. hijsbanden of palettenhaak worden gelost Aanslaan van de lasten zal gebeuren door de kraanbestuurder. Hij zal hierbij aangepaste hijsgereedschappen voorzien aangepast aan de te lossen materialen. Opstelling van de kraanbestuurder dient zodanig te zijn gekozen zodat er nooit klemmingsgevaar bestaat tussen de te hijsen last en de vrachtwagen enerzijds en het gebouw anderzijds. 14

41 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Alle hijsgereedschappen en hefwerktuigen dienen periodiek te zijn gekeurd door een externe dienst voor technische controle en dienen aangepast aan de te hijsen lasten. Hiervoor zijn er tal van verschillende hijstoebehoren beschikbaar op de markt. Het bedienen van de kraan voor het laden en lossen van bouwmaterialen dient door voldoende ervaren en opgeleide kraanmachinisten te worden uitgevoerd. Tijdens het lossen op plaatsen waar andere aannemers activiteiten uitvoeren of waar voetgangers, fietsers passeren zal de aannemer de nodige signalisatie plaatsen en de laad- en loszones afbakenen met gepaste middelen. 15

42 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Ingevolge wederzijdse inwerking of opeenvolging van activiteiten Werfafscherming Een gepaste afbakening moet de ganse werf incl. stockageplaats bouwmaterialen, omgeven, de elementen moeten voldoende stabiel zijn, onderling aan elkaar verbonden en de omheining mag geen hinder vormen voor passanten en is tenminste 1m80 hoog (type Heras hekwerk). De nodige pictogrammen dienen aangebracht om te wijzen op het toegangsverbod voor onbevoegden en de noodzaak aan individuele bescherming op de eigenlijke werf. (minimaal gebodsbord voor verplichte helmdracht en een voor verplicht dragen van veiligheidsschoeisel); Tijdens de montage en demontage van de steiger wordt een veiligheidsperimeter afgebakend op de Handschoenmarkt zodat eventueel vallende voorwerpen binnen de veiligheidszone blijven en niet kunnen terecht komen op voetgangers. Hierbij wordt te allen tijde rekening gehouden met de parabolische valbeweging van een voorwerp. Afhankelijk van de hoogte zal een bepaalde veiligheidsperimeter moeten worden afgebakend. Deze perimeter is te berekenen alvorens aanvang montage in de hoogte Hinder voor wegverkeer Bestuurders van werfmaterieel dienen zich te schikken naar de vigerende verkeersreglementering en mogen op geen enkele wijze een hinder vormen voor het wegverkeer, voetgangers, fietsers en veiligheidsdiensten. Laden en lossen van materialen gebeurt uitsluitend binnen afgeschermde werfomheining. Een veilige doorgang op de openbare weg moet ten allen tijde mogelijk zijn voor de overige weggebruikers Vallende voorwerpen Aangezien de werken op hoogte doorgaan, dient de aannemer rekening te houden met de specifieke risico s die hieraan verbonden zijn. Boven de ingangen van de Kathedraal t.h.v. de Handschoenmarkt zal een overkapping worden geplaatst als opvang voor vallende voorwerpen bestaande uit voldoende sterke materialen. De overkappingen dienen volledige tot tegen de gevels te worden voorzien. De steiger aan de voorgevel en rondom de Zuidertoren dient te worden voorzien van doeken / netten. Ter hoogte van de kroonlijsten en overige plaatsen waar risico op vallende voorwerpen optreedt wordt de steigervloer volledig dichtgelegd tot tegen de gevel zodat het risico op vallende voorwerpen vermeden wordt. Op plaatsen waar personen passeren of aan het werk zijn zullen ook aan de steigers de nodige doeken / netten worden aangebracht ter voorkoming van vallende voorwerpen. Tijdens de montage en demontage van de steiger wordt een veiligheidsperimeter afgebakend op de Handschoenmarkt zodat eventueel vallende voorwerpen binnen de veiligheidszone blijven en niet kunnen terecht komen op voetgangers. Hierbij wordt te allen tijde rekening gehouden met de parabolische valbeweging van een voorwerp. Afhankelijk van de hoogte zal een bepaalde veiligheidsperimeter moeten worden afgebakend. Deze perimeter is te berekenen alvorens aanvang montage in de hoogte. In eerste instantie dienen werken boven elkaar te worden vermeden. Algemeen verplichte helmdracht; Montage van geprefabriceerde stukken Bij de installlatiewerkzaamheden en het hijsen en manipuleren van de prefabstukken dient de aannemer rekening te houden met onderstaande preventiemaatregelen. De aannemer dient bij inschrijving te omschrijven hoe hij de montage van geprefabriceerde stukken veilig zal organiseren: Het verwijderen van natuursteenelementen op hoogte op de stelling zal gebeuren d.m.v. handmatige takels indien te zwaar om te tillen. De aannemer dient voor aanvang van hijswerken zijn werkmethode duidelijk te omschrijven: - In te zetten hijsmaterialen - Keuringen van alle hijsgereedschappen - Aanslaan van de materialen / beelden / natuursteenelementen 16

43 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Bij gebruik van elektrische of manuele takels die bevestigd worden aan de steigerconstructies dient een bijkomende stabiliteit- / sterkteberekening te worden uitgevoerd van de steiger. De steigerconstructie dient steeds aangepast te worden aan de te dragen lasten. Tijdens hijswerken zullen nooit personen zich onder lasten begeven, ook niet op lager gelegen stellingvloeren. Bij de plaatsing van de prefabelementen dient te worden vermeld dat eerst de nodige schoringen geïnstalleerd worden alvorens overgegaan kan worden tot de plaatsing; Indien het voor de uitvoering van het werk nodig is om collectieve beveiligingen weg te nemen, dan moeten de werknemers individueel beveiligd worden. De periodes waarin dit gebeurt moeten tot het strikt noodzakelijke minimum beperkt worden. In geen geval mag een dergelijke toestand gevaar opleveren voor andere werfdeelnemers; Taal van de werf Aangezien het project valt onder de Belgische wetgeving, dienen de documenten in één van de landstalen te worden opgesteld, met name Nederlands/Frans. Documenten in het Duits of het Engels worden pas toegelaten na voorafgaand akkoord van de opdrachtgever; Aannemers die anderstalige werknemers tewerkstellen, moeten zelf instaan voor het vertalen van de van kracht zijnde veiligheids en gezondheidsbepalingen naar en voor het informeren, opleiden en instrueren van - deze anderstalige werknemers in hun moedertaal; De werfleider van de aannemers vormt een belangrijke schakel in de communicatie op de werf en dient eventuele instructies te kunnen ontvangen om deze duidelijk te kunnen maken aan zijn werknemers. Daartoe beheerst hij op zijn minst het Nederlands/Frans. 17

44 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 5.2 Algemene preventiemaatregelen Interne communicatie, voorlichting en instructie (aannemer) Hierbij verwijzen we o.a. naar de taken uigaande van: Artikel 5 van de Wet van 04/08/1996 betreffende het welzijn; De Collectieve arbeidsovereenkomst Nr. 22 betreffende het onthaal van de werknemers; De aannemer zal hiervoor onder andere gebruik maken van; Een veiligheidsvoorlichting voor het personeel; Toolboxmeetings. Het voorzien van toolboxmeetings is een maatregel die wordt genomen in het kader van de Welzijnswet (K.B. van 04/08/96) en zijn uitvoeringsbesluiten (K.B. van 27/03/98). De aannemer moet ook een kopie van de door de deelnemers geparafeerde aanwezigheidslijst aan de veiligheidscoördinator bezorgen, zodat er toezicht mogelijk is op de al dan niet geïnformeerde werknemers. Dit kan hij doen door de lijst in bijlage van het coördinatiedagboek bij te voegen en in de tabel de datum van toevoeging in te schrijven Werfinrichting en organisatie Inplanting en inrichting van de werf o o o o o o Alle werfinrichting op openbaar domein dient aangevraagd te worden bij de bevoegde instanties (politie). Alle nodige signalisatie, verlichting, hekwerk en overkappingen dienen conform de politievergunning te worden geplaatst Schaftruimte, EHBO-ruimte, sanitair met handwasgelegenheid dienen voorzien te worden van alle nodige uitrustingen (brandblussers, tafels, stoelen, kleedruimtes, verwarming, verlichting, e.d.) conform het KB 26/9/2006 Humanisering van de arbeid en onderschreven in de CEO van 10/2/2005. Het werfinrichtingsplan dient opgemaakt te worden en ter goedkeuring te worden voorgelegd aan de veiligheidscoördinator, opdrachtgever en bouwdirectie ontwerp Steigerconstructies bereikbaar vanop de openbare weg dienen binnen afgesloten werfomheining te worden geplaatst en voorzien van de nodige afschermingen tegen beklimmen door onbevoegden Stockageruimten dienen voor aanvang te worden vastgelegd en steeds binnen de werfomheiningen te worden voorzien. Gevaarlijke producten mogen in geen geval binnen de Kathedraal of op de stelling worden opgeslagen. Alle werfzones dienen tijdens de werken te worden afgeschermd met aan elkaar gesloten hekwerk. Daar waar gevaar voor vallende voorwerpen kan optreden dienen nodige overkappingen te worden geplaatst. De werflokalen moeten vanaf de openbare weg toegankelijk zijn zonder nood aan beschermingsmiddelen die voor het verder betreden van werf wel noodzakelijk zijn. Ook de onderaannemers dienen de wettelijke regels voor het onderbrengen van hun werknemers te eerbiedingen. Voor hun water, riool- en elektriciteitsvoorziening kunnen ze eventueel afspraken maken met hun hoofdaannemer of met de algemene aannemer. De elektrische installaties van de werflokalen moeten conform aan het Algemeen Reglement op de Elektrische installaties (AREI) uitgevoerd en onderhouden worden. Tevens moet de werfkeet aangesloten zijn op de aardingslus. Van deze installaties moet een geldig keuringsattest door de aannemer kunnen voorgelegd worden. De lokalen moeten worden uitgerust met voldoende en aangepaste brandbestrijdingsmiddelen. Deze moeten gemakkelijke bereikbaar zijn en jaarlijks gecontroleerd. De lokalen van de sanitaire installaties (kleedkamers, refters, wasplaatsen, toiletten) voldoen aan de wettelijke hygiëne- en veiligheidseisen en moeten telkens als het nodig is gereinigd worden. De sanitaire afvoeren zullen aangesloten worden op de openbare riolering conform met de plaatselijke reglementering. Alle lokalen, kantoren, sanitairen, refters, kleedkamers, waslokalen enz., worden steeds net en proper gehouden. Daartoe wordt een persoon aangesteld die voor de reiniging instaat. Elke aannemer staat in voor de reiniging van zijn eigen inrichtingen en is tegenover het bestuur verantwoordelijk voor zijn onderaannemers. Bovenstaande bepalingen zijn opgenomen conform de CAO van 10 februari 2005 betreffende de humanisering van de arbeid. Het KB van 26 september 2006 is hierop van kracht. 18

45 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Het lokaal voor eerste hulp bij ongevallen bevindt zich in het werflokaal van de algemene aannemer en wordt door hem ingericht. Dit lokaal moet aangeduid worden met een reglementair pictogram (wit kruis op groene achtergrond) en moet uitgeruste zijn met een inhoud die aangevuld en afgestemd is op de specifieke werfbehoeften en die samengesteld wordt na overleg en advies met de arbeidsgeneesheer. Indien voor sommige activiteiten welbepaalde verzorgingsmiddelen noodzakelijk zijn, wordt dit aangegeven in het VGP. Het eerste hulpmaterieel moet steeds bereikbaar zijn tijdens de werkuren, dus ook bij eventueel nachtwerk en bij ongelijke uurroosters. Verder moet het EHBO-lokaal beantwoorden aan de wettelijke voorschriften inzake verwarming, netheid, stromend water enz. Elke onderaannemer dient in orde te zijn met de regelgeving terzake, en gemeenschappelijk gebruik maken van de reeds aanwezige voorzieningen Voorlopige omheining Een voorlopige afsluiting met verwijderbare elementen aan de toegang dient conform de voorschriften van art van STS 11-uitgave 1990 geplaatst te worden. Een gepaste afbakening moet de ganse werf omgeven, hiermee wordt bedoeld dat de elementen onderling verbonden worden met klemmen en moet voldoende stevig zijn (bestaat op zijn minst uit geprefabriceerde palen uit staal met een verzinkt net ertussen) en de nodige pictogrammen dienen aangebracht om te wijzen op de noodzaak aan individuele bescherming op de eigenlijke werf. Opschriften met uitdrukkelijk toegangsverbod worden in voldoende mate aangebracht. In de werkzones wordt dit toegangsverbod aangevuld met een gebiedspictogram voor verplichte helmdracht en een voor verplicht dragen van veiligheidsschoeisel. De omheining mag geen hinder vormen voor passanten en is tenminste 1m80 hoog. Uitgravingen en andere gevaarlijke punten zullen apart afgebakend worden en wel door de aannemer tot wiens werk ze behoren Opslag van materiaal Het principe wordt vastgelegd door de algemene aannemer en opgelegd aan zijn nevenaannemers en onderaannemers. De hoofdaannemer wordt verondersteld een zone af te bakenen waar de materialen ordelijk opgeslagen kunnen worden, dit kan zo nodig in overleg met het bestuur gebeuren teneinde rekening te houden met de gebeurlijke aanwezigheid van de aannemers van andere loten. De materialen, welke niet opgeslagen worden op de plaats waar zij onmiddellijk verwerkt worden, dienen te worden opgeslagen binnen afgebakende zones. De voorraden zullen op een stabiele manier gestapeld worden en duidelijk gescheiden naar hun aard. De afstand tussen de voorraden moet een gemakkelijke doorgang toelaten. Om de stabiliteit te garanderen dient de stapelzone op voorhand geëgaliseerd te worden. Het materiaal wordt dermate opgeslagen dat het geen hinder vormt voor het eigen werfverkeer, het werfverkeer van derden en evenmin een hinder vormt voor de aangelanden en de veiligheidsdiensten. Het handhaven van de orde geldt voor alle contractanten op de werf Opslag van gevaarlijke producten In de eerste plaats moet men er zeker van zijn dat er voor dezelfde toepassing geen minder gevaarlijke producten met evenwaardige eigenschappen bestaan. De opslaplaatsen van ontvlambare producten en materialen, van welke aard ook, moeten zorgvuldig uitgekozen worden. Dit wil zeggen, zo ver mogelijk van de arbeidsplaatsen en dit vooral bij de uitvoering van werkzaamheden welke een zeker brandrisico inhouden (laswerken,...) In ieder geval mogen nooit gevaarlijke producten binnen een gebouw worden opgeslagen. Alleen de voor het werk van de dag benodigde hoeveelheden mogen binnengebracht worden. De inplanting van de voorraadplaatsen en de brandbestrijdingsmiddelen zal gekozen worden in functie van de aard van de aanwezige producten. De algemene aannemer voorziet op zijn werfoverzichtsplan een zone voor de stockage van gevaarlijke producten, een omheining rondom met twee meter hoge verplaatsbare draadhekkens en de nodige pictogrammen met rook- en vuurverbod. Elke aannemer voor zich zorgt in deze zone voor de reglementaire opslag van zijn producten met zo nodig bijkomende signalisatiepictogrammen, aangepast aan de eigenschappen van de stoffen. De opslagplaatsen van gevaarlijke producten dient zowel binnen als buiten (op de toegangen) voorzien te worden van de reglementaire veiligheids- en gezondheidssignalering (gebod, verbod, gevaar). Bij een interventie van de brandweer dienen de opslagplaats van de bovenvermelde producten en hun hoeveelheid dadelijk en spontaan meegedeeld. Mede om deze reden is een correct plan van de werfinstallatie onontbeerlijk. 19

46 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Ontvlambare vloeistoffen moeten opgeslagen worden op een afgebakend terreindeel op een voldoende veiligheidsafstand van de rest van de werf en werfinrichting. De onmiddellijke omgeving van deze zone zal vrij gehouden worden van brandbare materialen. In deze zone voorziet de algemene aannemer de gepaste brand-bestrijdingsmiddelen, met een minimum van twee draagbare blustoestellen met 6kg ABC-poeder, beschermd tegen weersinvloeden en klaar voor gebruik. In het geval van een mobiele opslagplaats zoals een aanhangwagen, moet ook deze uitgerust zijn met de nodige brandbestrijdingsmiddelen. Tevens zal een veiligheidsafstand voorzien worden tussen de opslagplaatsen en de andere lokalen. De opslag van de producten, welke solvents bevatten, zal bij voorkeur in open lucht gebeuren en zo niet in lokalen welke voorzien zijn van een voldoende ventilatie. Omdat de dampen van solvents zwaarder zijn dan lucht moet de ventilatie ter hoogte van de vloer gebeuren. Men moet er zeker van zijn dat de ventilatie het probleem niet verplaatst door de dampen naar ondergrondse lokalen of lager gelegen gedeelten te brengen. Alle producten zullen opgeslagen worden in stabiele vaten welke aangepast zijn aan de samenstelling en eigenschappen ervan. Ze zullen geëtiketteerd worden volgens de wettelijke voorschriften. gemorste producten zullen systematisch verwijderd worden met aangepaste middelen. De recipiënten worden na elk gebruik gesloten om elk verlies van vloeistoffen of ontsnappen van dampen te vermijden. Voordat een nieuw product in de opslagplaats gestockeerd mag worden, moet nagegaan worden of dit tezamen met de andere aanwezige producten geen verhoogd risico inhoudt. Gasflessen zullen opgeslagen worden op een goed verluchte en daartoe gekozen plaats van de werf. Wegens het brand- en explosiegevaar worden de nodige pictogrammen "Open vlammen verboden - verboden te roken" aangebracht. Indien de zuurstof- en acetyleenflessen niet gescheiden zijn door een onbrandbare volle wand, moeten ze minstens 1 meter van elkaar opgesteld zijn. Brandbestrijdingsmiddelen zullen goed zichtbaar en bereikbaar opgesteld worden. Zoals voor alle lokalen bestemd om gevaarlijke producten op te slaan, is er een veiligheidsafstand te voorzien ten opzichte van de rest van de werf. de omgeving dient vrij gehouden van alle producten en materialen welke een brand kunnen bevorderen. De flessen worden op hun plaats gehouden door een degelijk bevestigingssysteem (ketting of band). Geen enkele fles mag los staan noch neerliggen. Gasflessen (alle gassen) vol of leeg, staan ofwel op een flessenkar ofwel in een behoorlijk stockagerek op de daartoe voorziene plaats. Elke aannemer brengt de naam van zijn onderneming aan op zijn gasflessen. Om vergissingen te voorkomen zullen de lege flessen gemerkt worden en opgeslagen op een plaats verschillend van deze van de volle flessen. Beschadigde flessen zullen van de werf verwijderd worden en nagekeken voor hergebruik. Op een fles wordt de beschadigde plaats duidelijk aangemerkt. Op de werkpost en op gelijk welke andere plaats zal vervuilde lucht zo vlug mogelijk verwijderd worden zonder gevaar voor personen. De lokalen waar agressief en vluchtige producten opgeslagen worden, zullen goed en permanent geventileerd worden, ook bij windstil weer. Eerstehulpvoorschriften worden geafficheerd in de opslagplaats of op de plaats van gebruik. Een gedetailleerde lijst met vermelding van de aard en de hoeveelheid zal opgesteld en regelmatig aangepast worden. Slechts een beperkt aantal personen, die bovendien de nodige instructies kregen, hebben toegang tot de opslagplaatsen Toegang tot de werf Naast de pictogrammen is het aangewezen alle werknemers (ook deze van onderaannemers) uitdrukkelijk richtlijnen te geven inzake de toegangsmodaliteiten tot de werkzone. Voor het slotvast maken van de werf is het misschien interessant een cijferslot te gebruiken waarvan de code door bevoegde medewerkers gekend is. Tijdens de werkuren dienen de aannemers steeds toe te zien op het respecteren van deze bepalingen. Elke inbreuk dient te worden gemeld aan het bestuur. De afbakening en signalisatie van deze werftoegangen behoren tot de opdracht van de algemene aannemer Parking Er zal geen deel van het terrein beschikbaar gesteld worden voor het parkeren, dus dienen alle betrokken partijen te parkeren conform de bepalingen van het verkeersreglement. Het parkeren en de bijhorende bewegingen zijn verboden op de plaatsen waar ze het openbaar verkeer hinderen. Aangezien er geen terreinen beschikbaar zijn dienen alle wachtende vrachtwagens zich te schikken naar de vigerende verkeersreglementering en mogen zij op geen enkele wijze een hinder vormen voor het werfverkeer, wegverkeer, voetgangers, fietsers en veiligheidsdiensten. 20

47 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Elektrische installaties Het geheel van elektrische installaties moet voldoen aan de eisen vervat in het AREI. Zo is een beschermingsgraad IP44 vereist voor het materieel dat dient voor het transport van elektrische stroom in open lucht. De algemene aannemer installeert en onderhoudt de gemeenschappelijke elektrische installatie. Het gaat daarbij om de aansluiting op het net, de plaatsing van een hoofdverdeelkast en van een aantal werfkasten. De plaats van die kasten en van de voedingskabels er naartoe wordt in overleg met de desbetreffende nutsmaatschappij bepaald en eventueel gewijzigd wanneer de werfevolutie daartoe aanleiding geeft. Elke aannemer houdt de keuringsattesten van de elektrische installatie of kopieën ervan en het totaalschema van de hiervoor bedoelde stroomverdeling op de werf ter beschikking van de coördinator verwezenlijking. Het volstaat niet om borden of verdeelkasten op magazijn te laten keuren, maar wel dient de ganse installatie (aansluitingen + kasten + kabels + verbindingen + stroomgroepen + aarding) gekeurd te worden. Stroom verdelingskasten moeten aangepast zijn voor werfgebruik, dit wil zeggen met voldoende bescherming tegen weersinvloeden, stevige en stabiele constructie, gevaarloze bereikbaarheid van de stroomonderbrekers, differentieelschakelaar enz. Elke stroomverdeelkast moet afzonderlijk spanningsloos kunnen gezet worden zonder tussenkomst van een bevoegd elektricien, hetgeen betekent dat voedingskabels niet op de stroomrails of andere contactpunten van een hoofdkast of van een vóórliggende kast mogen worden aangesloten, maar wel, mits tussenplaatsing van een gevaarloos bereikbare en afschakelbare overstroombeveiliging, met een gepaste stekker op een stopcontact. Verlengkabels die op de grond liggen, zullen gegroepeerd worden en beschermd tegen de invloeden eigen aan de bouwactiviteiten (doorgang van voertuigen, chemische of thermische belasting) Elk werk aan de elektrische installatie zal uitgevoerd worden door een bevoegd persoon, die zal werken volgens de regels van goed vakmanschap. Werken aan elektrische installaties moet steeds spanningsvrij gebeuren. De aarding van de elektrische borden, kabelgoten en belangrijke metalen delen (verluchtingskokers,...) evenals de equipotentiaal verbindingen moeten worden uitgevoerd alvorens de elektrische installatie onder spanning wordt gezet. Indien kabels ondergronds geplaatst worden, dan wordt op de plaatsen waar de kabel de grond ingaat een bescherming aangebracht tot op de liggingsdiepte van de kabel en ongeveer een meter boven de grond uitstekend en eveneens een stevig en duidelijk signaalbaken (piket + opschrift in opvallende kleur) geplaatst dat voldoende de aandacht van vrachtwagen- en werftuigenbestuurders trekt. Het is best om onder de werfrijweg een buis of koker aan te brengen zodat kabels er steeds kunnen doorgeleid worden achteraf. Het spreekt voor zich dat op stroomkabels geen trekkrachten uitgeoefend worden en dat ze evenmin buiten gebruik gesteld worden. Elke anomalie of defect aan de elektrische installatie, zal onmiddellijk aan de werfverantwoordelijke gemeld worden Milieurichtlijnen Er dient rekening gehouden met de bepalingen van het VLAREM (Vlaams Reglement betreffende de Milieuvergunning). Voor de administratieve plichtplegingen geldt Vlarem I en voor de technische uitrusting kan men zich baseren op Vlarem II. Elke aannemer is te allen tijde verantwoordelijk voor de correcte toepassing van de milieuwetgeving (Vlarem,...) in alle gevallen waartoe zijn werkzaamheden aanleiding kunnen geven. Bepaalde machines (bv. compressoren), opslag van sommige producten (stookolie e.a.) kunnen aanleiding geven tot meldingsplicht en zelfs tot vergunningsplicht. Elke aannemer en onderaannemer die op de werf werk moet uitvoeren heeft de plicht zich volgens deze reglementeringen in orde te stellen. Het is formeel verboden afval en scheikundige producten van om het even welke aard te verbranden, op het terrein achter te laten of in de riolering te gieten. Afval en resten van producten worden selectief verzameld en verwijderd conform de gemeentelijke reglementering ter zake Orde en netheid Orde en netheid zijn belangrijke veiligheidsfactoren, daarom is het noodzakelijk ze onafgebroken te handhaven en te promoten op de werf. Op en in de omgeving van de werkposten zal systematisch alle afval verwijderd worden en in de ertoe bestemde container of vuilnisbak gestort worden. Deze containers en/of bakken zullen regelmatig geledigd worden. Bij het einde van dagtaak zullen de werkposten systematisch gecontroleerd worden op orde en netheid door de werfverantwoordelijke 21

48 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren van elke aannemer voor zich. Daarnaast worden door de algemene aannemer de doorgangen, gemeenschappelijk toegangswegen naar de werfketen, de andere werfwegen en de openbare weg en voetpaden regelmatig gereinigd en desnoods hersteld (beschadiging van wegdek, belijning,...). Indien een bepaald aannemer specifieke bevuiling of schade veroorzaakt dan moet hij zelf de nodige herstelmaatregelen zonder uitstel uitvoeren Centralisatie in geval van brand, ongeval of bomalarm Indien er zich een situatie voordoet waarbij de werknemers op de werf geëvacueerd dienen te worden, moeten alle aanwezige personen zich verzamelen op een centraal, veilig en op voorhand afgesproken punt teneinde een controle te kunnen uitvoeren van het aantal mensen Brandpreventie Brand is voor ieder bedrijf een permanent risico. Materiële verliezen zijn te verzekeren, dingen te herstellen of te vervangen. Wat mensen bij brand kan overkomen is met geld niet te vergoeden. Naleven van bepaalde regels bij het dagelijkse werk: Wees voorzichtig met vuur of vlam; Zorg dat ontvlambare en brandbare stoffen voldoende ver verwijderd zijn van iedere warmtebron; Ledig geen asbakken in de afvalbak; Gebruik voor brandbaar afval de daartoe beschermde recipiënten; Schakel elektrische machines en apparaten na gebruik uit en zeker bij het einde van de werktijd; Schakel defecte of beschadigde machines of toestellen uit en signaleer dit dadelijk aan je rechtstreekse chef; Zorg ervoor dat de elektriciteitsvoorzieningen veilig zijn; Rook niet op plaatsen waar het verboden is. Het is verboden te roken binnen en op de daken van de kerk en bijgebouwen. De meest voorkomende brandoorzaken vindt men bij lassen en snijden, elektrische apparatuur en installaties, verwarmingsapparaten en het verbranden van afvalproducten Voorzorgen bij lassen en snijden: Vermijden, bedekken of afschermen van de bewerking; Hou steeds een blustoestel bij de hand; Hou toezicht op de ruimte waar vonken en spatten kunnen terechtkomen; Hou slangen steeds uit de zone van lassen of branden; Zorgvuldig nazicht van de werkruimte na het beëindigen van het werk; Gebruik enkel reglementaire las- of brandinstallaties; Zorg ervoor dat de elektrische installaties veilig worden ingericht. Laat dit werk aan specialisten over; Voorzie voldoende poederblussers om een snelle interventie mogelijk te maken Werfmaterieel Ladders, stellingen en steigers De aandacht wordt er op gevestigd dat de staat en het gebruik van ladders en stellingen strikt conform moeten zijn aan de wettelijke bepalingen. Zij moeten onder meer beantwoorden aan de volgende voorwaarden: Alle bepalingen vastgelegd in het KB werken op hoogte en gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werken op hoogte ; Op elke ladder staat de naam van de eigenaar/ondernemer onuitwisbaar vermeld. Dit geldt eveneens voor stellingkaders; de gebruikte stellingen moeten bestaan uit werkvloeren met een maximale vrije dracht van 4m. Elke werkvloer is omringd met een aansluitende plint van 15cm hoogte, een tussenleuning op een hoogte van ± 50cm en een bovenleuning op een hoogte begrepen tussen de 95 en 110 cm ten overstaan van de werkvloer; 22

49 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Bij verplaatsbare en rolstellingen gebeurt de toegang langs de binnenzijde van de stelling. Wanneer de afstand tussen de sporten van de stellingkaders meer dan 30 cm bedraagt, moet de toegang tot de werkvloeren gebeuren via vaste ladders die langs de binnenzijde van de stelling geplaatst zijn en die toegang geven tot valluiken in de stellingvloeren. Deze valluiken moeten automatisch sluiten; Stellingvloeren mogen nooit met overstek geplaatst worden en moeten steeds effectief beveiligd zijn tegen verschuiven; Elektrische apparaten Lassen Machines gebruikt door de aannemers moeten volledig conform de wettelijke schikkingen zijn. Zij moeten steeds gebruikt worden voorzien van hun veiligheden en afschermingen; de veiligheidsvoorschriften ervan mogen in geen enkel geval buiten werking gesteld worden. In geval van tussenkomst aan een machine moet vooreerst de elektrische voeding losgekoppeld worden. De machine moet geïsoleerd worden van elke energiebron en de eventuele bijkomende vergrendelingsapparatuur moet aangebracht worden. Machines die aan wettelijke keuringen onderworpen zijn, moeten effectief in orde zijn alvorens op de werf gebruikt te worden. Het elektrisch lassen kan verschillende risico's inhouden. Op werven in open lucht moeten de gebruiksvoorwaarden van deze apparaten beantwoorden aan verschillende veiligheidsvoorschriften. De las- en massakabel met de aansluitingen zijn geïsoleerd en in perfecte staat. Om beschadiging van het voedingscircuit of het apparaat te voorkomen, in het geval van een kortsluiting, zijn er in elk verdeelbord automatische schakelaars tegen overstroom voorzien; Bij defecte of foutieve werking, zal het apparaat door een daartoe bevoegd persoon hersteld worden; Wanneer het elektrisch lassen in open lucht gebeurt, is de natuurlijke ventilatie voldoende om beschadiging aan de ademhalingswegen te voorkomen. Het is daarbij aangeraden met de wind in de rug te werken. Projecties van metaal, slak en elektrodeuiteinden, alsook de hoge temperatuur van het werkstuk vormen een rechtstreeks gevaar voor brandwonden. Omdat UV-stralen een schadelijke invloed hebben op huid en ogen is het nodig een aangepaste beveiliging te dragen. De persoon die laswerk uitvoert moet ervaren en gevormd zijn in het beroep. In het specifieke V&G-plan dienen de fasen met laswerken te worden gesignaleerd. Het lasapparaat dient te voldoen aan de wettelijke voorschriften, beschreven in het AREI Toestellen met laserstraal Het gebruik van toestellen met laserstraal dient aangegeven in het V&G-plan met vermelding van de gevarenklasse van het toestel. Volgens de publicatie 825 van de Internationale Elektrotechnische Commissie worden lasertoestellen onderverdeeld in vijf klassen, namelijk 1, 2, 3a, 3b en 4. De uiterst geconcentreerde lichtbundels vormen vooral en in eerste instantie een gevaar voor de ogen (verbranden van het netvlies,...). De klassen 1 en 2 omvatten toestellen zonder gevaar in de praktijk van een bouwwerf. De klasse 3a bevat toestellen met een eerder theoretische gevaar terwijl met toestellen van klasse 3b men het contact van de stralenbundel met de ogen moet vermijden. Bij dit laatste soort toestellen (3a en 3b), waarvan men niet kan aantonen dat ze onschadelijk zijn, moeten de nodige maatregelen genomen worden onder de vorm van: Voorlichting van de werknemers (niet alleen de gebruiker maar ook de omringende collega's) Het toestel zodanig opstellen dat de straal buiten oogbereik werkt, niet doordringt in eventueel belendende lokalen en niet kan spiegelen in glas, vloeistof of andere blinkende vlakken Waarschuwingstekst (zwart op geel) op het toestel in de taal van de gebruiker: - Laserstraal - Niet in de straal kijken noch met het blote oog noch met behulp van een optisch instrument - Lasertoestel klasse 3a (of 3b) Personen met brillen of contactlenzen speciaal informeren over het risico voor oogbeschadiging Het plaatsen van reglementaire waarschuwingspictogrammen langs de bestreken zone 23

50 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Slechts toestellen van de klasse 4 kunnen een reëel gevaar betekenen voor verbranding van de huid. Toestellen van klasse 4 worden verboden op de werf, tenzij hun noodzaak op voorhand aangetoond wordt, de risico's effectief berekend worden en de gepaste preventiemaatregelen genomen worden. Dit alles in overleg en mits instemming van het bestuur Collectieve en individuele beveiligingsmiddelen Naast de veiligheidsvoorzieningen die door de partijen verwezenlijking in het project geïntegreerd werden, ligt het voor de hand dat de aannemer nog een aantal toegevoegde preventiemaatregelen moet nemen voor de uitvoering van zijn werk. Die te nemen beveiligingsmaatregelen moet duidelijk blijken uit het veiligheidsplan van de aannemer, waarbij conform de algemene preventiebeginselen opgenomen in de welzijnswet van '96 voorrang moet worden gegeven aan maatregelen inzake collectieve bescherming boven maatregelen inzake individuele bescherming. Voor de praktische realisatie van die collectieve voorzieningen kan het nodig zijn dat de aannemer bepaalde zaken aan de te bouwen of reeds gebouwde constructie moet bevestigen. In dergelijk geval moet vooraf met het bestuur overleg gepleegd worden over de manier waarop en de plaats waar die vasthechtingen kunnen gebeuren. Op eenvoudige vraag van het bestuur en/of van de coördinator verwezenlijking moet de aannemer de draagkracht en de stabiliteit van voor de veiligheid nodige constructies schriftelijk kunnen aantonen. Het kan gaan om anti-valvoorzieningen, draagbalken, stutten, loopvloeren, leuningen enz. Bij deze werf is gevraagd om vanaf het moment dat op het eerste verdiep of hoger werkzaamheden worden uitgevoerd een valbeveiliging te voorzien conform de bepalingen in NBN_EN 13374;2004. Indien bij valgevaar van personen van een hoger gelegen vlak individuele bescherming nodig is, dan mogen geen enkelvoudige gordels gebruikt worden maar wel gekeurde harnasgordels gecombineerd met een valbreker. Bij het werken op deze hoogten moet een makkelijke toegang voorzien zijn; voldoende breed, verankerd (ladder) en een vrije doorgang zijn minimumvereisten. Elke aannemer moet zijn realisatie, zelfs indien deze onvolledig afgewerkt is, veilig achterlaten of de toegang ertoe fysiek onmogelijk maken. De beveiligingen blijven ter plaats tot zolang het bestuur het nodig acht. Gedurende die tijd staat de aannemer in voor de goede staat van de aangebrachte beveiligingen, ook indien hij tijdelijk van de werf afwezig zou zijn. Aannemers moeten mekaars werk en mekaars V&G-voorzieningen respecteren. Geen stutwerk, schoring, ophanging, leuning of andere voorziening mag gewijzigd worden zonder voorafgaand overleg en zonder er, waar nodig, een volwaardige andere voorziening voor in de plaats te stellen. Collectieve beveiligingen, zoals leuningen en trappen, worden slechts als dusdanig gebruikt, hetgeen betekent dat er geen anderen krachten noch belastingen mogen worden op uitgeoefend In de zones waar dit noodzakelijk is moeten alle personen die de zone betreden een veiligheidshelm dragen van een model dat voldoet aan de normen terzake (vervaldatum, keuring,..), evenals veiligheidsschoeisel zoals dat op bouwwerven verplicht is (stalen teenbescherming en stalen tussenzool). De hoofdaannemer zorgt steeds voor reservehelmen voor tijdelijk gebruik door personen die de werf moeten betreden en zelf over geen helm beschikken (bezoekers, vrachtwagenbestuurders,...). Gezien hun voorbeeldfunctie betreffende het preventiebeleid is het essentieel dat het leidinggevend personeel van de aannemers en de vertegenwoordigers van het studiebureau en van de bouwheer deze primaire preventiemaatregels steeds consequent zelf naleven en continu promoten. Voor specifieke werkzaamheden moeten de aangepaste beschermingsmiddelen aangewend worden, hetzij collectieve hetzij individuele. In dergelijk geval moet de betrokken aannemer de nodige preventie-uitrusting ter beschikking stellen van de andere werfdeelnemers voor wie ze nodig is (personeel andere aannemers, bestuur, coördinator,...). Wanneer het bestuur beslist dat op bepaalde werfgedeelten het dragen van een beschermbril, van gehoorbescherming, ademhalingsbescherming en/of andere individuele beschermingsuitrusting verplicht is, dan zullen daar de gepaste signalisatieborden voor aangebracht worden door de aannemer wiens activiteiten het dragen van die uitrusting noodzaken. Deze aannemer zorgt in dergelijk geval voor de nodige uitrusting voor het bestuur en de coördinator verwezenlijking. De gehoorbeschermers dienen dan van het type 'koptelefoon' te zijn met karakteristieken aangepast aan de aard van de lawaaihinder. Indien een onderaannemer in gebreke blijft inzake collectieve of individuele preventiemiddelen, dan treedt ten opzichte van het bestuur, de hoofdaannemer zonder verwijl in zijn plaats op. 24

51 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Hijswerken. Hefwerktuigen Het besturen van hefwerktuigen wordt slechts toegelaten aan bevoegde en betrouwbare personen, met een minimumleeftijd van 18 jaar die een geschikte vorming gehad hebben. De bestuurder moet in het bezit zijn van een vergunning of licentie in de gevallen waar dit wettelijk vereist wordt. Bij de aanvang van de arbeid zullen de staat van de hijskabel en van de vasthechtingspunten nagezien worden en zal er gecontroleerd worden of er zich geen gereedschap of hinderende voorwerpen in het actieveld van de kraan bevinden. Maatregelen zullen genomen worden om het hijsen steeds verticaal uit te voeren; schommelingen van de lasten dienen vermeden. Daartoe moet in de mate van het mogelijke elke beweging afzonderlijk uitgevoerd worden. Het is ook ten strengste verboden lasten aan te haken die niet volledig los zijn van alle bevestigingspunten; zo mag bijvoorbeeld onder geen enkele voorwaarde een voorwerp dat minimum of meer vast in de grond steekt er met behulp van de kraan uitgetrokken worden, mogen geen bekistingsplaten met de kraan van het beton losgetrokken worden of mogen geen op natte grond liggende platen die door zuiging met de kraan losgetrokken worden. Bij het hijsen in de omgeving van bovenleidingen, al of niet onder spanning, of kwetsbare installaties is het gebruik van een geleidingskoord verplicht. Bij ongewone relatief omvangrijke hijswerken dient het benaderd gewicht van de te hijsen last vastgesteld te worden, door bvb. het opgemeten volume van een betonnen blok te vermenigvuldigen met 2,5 ton, en aan de hand van de lastentabel na te gaan in hoeverre deze veilig kan gehesen en verplaatst worden. Er wordt met aandrang op gewezen dat bij werken met hefwerktuigen: Schuin trekken met een hefkraan verboden is, en zeker niet toegestaan door de fabrikant, gezien het gevaar van omkantelen zonder afschakeling van de LMB (lastmomentbegrenzer) doordat enkel ingesteld is op de elektronisch gemeten waarden van de vlucht en de massa van de last en geen rekening houdt met het belangrijk bijkomend kantelmoment afkomstig van : de horizontale component van de trekkracht in de schuine hijskabel x de hoogte van de hijshaak; Bij het eventueel wegzakken van een kraanstabilisator de LMB niet tussenkomt, zolang er geen overbelasting is, en zeker het verder omkantelen niet kan verhinderen; vandaar het belang van een oordeelkundige lastspreiding op een draagkrachtige bodem, zeker de meest belaste uitgeschoven kraanstabilisator; De waarden opgenomen in de lastentabel en waarnaar de LMB afgesteld is, enkel gelden voor een vrijhangende last met een kraan horizontaal opgesteld op een stevige gelijkmatig dragende ondergrond; Een bekwaam en bevoegd persoon zal aangesteld worden om de kraanmaneuvers te leiden. Deze aangestelde en de kraanman moeten met elkaar in verbinding kunnen staan, hetzij door radiozend- en ontvangposten, hetzij visueel door gebaren en seinen, die het voorwerp uitmaken van geschreven instructies die aan de betrokkenen zijn overgemaakt (92/58/EEG of NBN E ); Elk hijswerktuig, hetzij mobiele kraan, hetzij torenkraan, hetzij graafmachine die gebruikt wordt als hefwerktuig, dient de wettelijke controles te ondergaan. De keuringsverslagen of kopieën ervan moeten, zoals reeds vermeld, bijgehouden worden door de aannemer. Ook hijstoestellen van zelfstandigheden moeten gekeurd zijn door een erkend organisme vooraleer op de werf te worden toegelaten; Men dient er op te letten dat bij het plaatsen van werfverlichting de kraanbestuurder nooit verblind kan worden; Aanwezigheid van kopie van verslag van indienststelling (keuringsattesten van de heftuigen bij te houden in de cabine, attesten van het toebehoren bij te houden door de werfverantwoordelijke); Opvolgen van periodieke controles; Hijstoebehoren: 3-maandelijkse keuring, bijhouden keuringsverslagen (komt de kleur van de markering overeen met de kleur van de laatste keuring?); Regelmatig kraan door eigen verantwoordelijke laten nazien en onderhouden; Steeds nagaan dat er zich geen belemmeringen (personen, obstakels) bevinden in het actieveld van het heftuig; 25

52 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Gebreken en onregelmatigheden aan het heftuig onmiddellijk melden en verhelpen; Voldoende afstand houden tussen machines en werktuigen onderling; Nutsleidingen uitschakelen / voldoende afstand tot luchtleidingen bewaren; De zware werkzaamheden op grotere hoogte mogen uitgevoerd worden met behulp van een hoogtewerker of een goed rollensysteem. Voor licht werk wordt de ladder gebruikt. Torenkranen Aan de kraanmannen radio zend- en ontvangstposten ter beschikking stellen om hen toe te laten met elkaar en met de werfleider in verbinding te staan. De kraan dient op de aardingslus te worden aangesloten Voor de inplanting van de torenkranen dient een inplantingsplan te worden opgesteld door de aannemer. De plaatsbepaling van torenkraan zal zodanig gebeuren dat: Het giekuiteinde, de hijskabel en de opgehangen last en voldoende ver verwijderd blijven van elke elektrische luchtlijn; Om elke verzakking te voorkomen, geen enkele uitgraving in de onmiddellijke omgeving van de torenkraan is toegelaten; Als aan punt 1 niet kan voldaan worden, zullen maatregelen genomen worden om te verhinderen dat de kraan in de verboden zone komt (bv. zwaaibeperking); Metselwerk Voor het uitvoeren van metselwerk moet de toevoer en de tussenstockage van zowel materieel als van materiaal voorafgaand bestudeerd worden en aangegeven worden als onderdeel van het VGP. Systeem met waterzagen toepassen (Afschermen van het zaagblad) De draaiende delen van de mortelsilo dienen afgeschermd Er dient steeds op gelet dat er geen overbelasting van de vloeren (zowel vloeren van het gebouw als van de stellingen) plaatsvindt. Een rechtlijnige en voldoende brede vrije doorgang te behouden op de werkvloer; Schoring van het metselwerk voorzien; Valbeveiliging is noodzakelijk - bij werken rond (halfvoltooide) constructies - bij metselwerken rond schachten, waarbij het metselwerk tot 1m hoogte wordt opgetrokken. Als dat niet mogelijk is moet een leuning geplaatst worden - zodat de leidingen nog in de schacht kunnen worden geschoven, maar er een borstwering aanwezig is De haken van de mortelbak controleren en steeds zuiver houden AFWERKING Installatiewerkzaamheden Voor wat betreft de aanvoer van het materiaal en de machinale manipulatie ervan is het onontbeerlijk over vrije toe- en doorgangen te beschikken. Materialen, gereedschappen, machines, spankabels en elektrische verlengkabels mogen deze doorgangen niet belemmeren. De praktijk leert dat vooral speciale aandacht nodig is voor het zodanig ordenen van verlengkabels dat ze geen obstakel noch struikelgevaar opleveren in de doorgangen en op de werkposten. Wanneer het nodig is om gaten te boren doorheen wanden of vloeren, dan moet dit in overleg met de andere aannemers gebeuren. Bij gaten in vloeren moet onderaan het nodige gedaan worden, zodat niemand door vallend gesteente of stof gehinderd of gekwetst kan worden. Wordt er met water geboord, dan moet een opvang of een hinderloos afleiden van het water voorzien worden. Indien het voor de uitvoering van het werk nodig is om collectieve beveiligingen weg te nemen, dan moeten de werknemers individueel beveiligd worden. De periodes waarin dit gebeurt moeten tot het strikt noodzakelijke minimum beperkt worden. In geen geval mag een dergelijke toestand gevaar opleveren voor andere werfdeelnemers. Bij lassen, branden en slijpen moeten de nodige schermen oordeelkundig aangebracht worden om geen nadere werfdeelnemers te hinderen. De verspreidingsoppervlakte van de gensters, vonken of intense lichtstraling moet tot een minimum herleid worden. De installaties moeten zodanig opgebouwd worden dat later onderhoud en herstelling op een veilige en ergonomisch verantwoorde manier kan gebeuren. Van alle installaties 26

53 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren moeten de handleidingen, plannen en schema's in het Nederlands ten laatste bij de overdracht ervan een het bestuur overhandigd worden. 27

54 Datum uitvoering 6 UITGEBREIDE RISICOANALYSE EN PREVENTIEMAATREGELEN VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 6.1 VOORBEREIDENDE WERKEN Werfinrichting Nr. VERRICHTIN- GEN RISICO S = MOGELIJKE ONGEVALSVORMEN PREVENTIEMAATREGELEN INSTRUCTIES Opmerkingen en verwijzingen 1. OPZOEKEN VAN DE ONDER- GRONDSE LEIDINGEN 60: warmte - koude : - gasontploffing 70: blootstelling aan elektrische stroom Vaststellen van de juiste ligging door het manueel uitvoeren van controlesleuven op basis van de liggingsplannen en (eventueel) detector 81: giftige stoffen : - gas,gevaarlijke produkten 2. WERFKETEN 12: val personen begane grond : - tijdens de montage - tijdens het gebruik 23: val voorwerpen bij behandeling : - val van de werfkeet tijdens de plaatsing 40: klemming : - tijdens het plaatsen van de werfkeet 2.1. Bureau 32: contact onbeweeglijke Schriftelijke bevestiging van afwijzing aansprakelijkheid bij het niet ter beschikking stellen van de plannen bij onvolledige gegevens Voldoende ruimte en vlakke inplanting voorzien, Regelmatig opruimen Plaatsen van b.v. een schoen- en laarzenborstel aan de ingang - verankerde toegangstreden Heftoestel en hijsgereedschappen laten controleren door keuringsorganisme Voldoende afstand houden Gebruik maken van PBM s. Verantwoorde inplanting van het meubilair voorwerpen 60: warmte / koude Optimale mechanische afscherming van de 28

55 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 2.2. Materieelen/of materiaalwagen 2.3. Kleedkamer en wasgelegenheid 70: blootstelling aan elektrische stroom: - verwarming verwarmingselementen Gebruik van CE-gekeurd materieel Voorzien van een verliesstroomschakelaar 23: val voorwerpen bij behandeling : Oordeelkundige stapeling van het materieel en/of materiaal : => zware stukken beneden en de lichte stukken boven in de rekken, Verankering van het rekkensysteem 32: contact onbeweeglijke voorwerpen 81: giftige stoffen : - inademing, opneming of opslorping van giftige stoffen Doorgangen vrij van materieel en/of materiaal Gescheiden opslag van de verschillende scheikundige produkten. 12: val personen begane grond Orde & netheid Antislipvloer toepassen 2.4. Eetruimte 81: giftige stoffen : - contact door inademing, opneming of opslorping van giftige stoffen Orde en netheid Regelmatig onderhouden van het meubilair en toestellen De werkmannen moeten kunnen beschikken over een toilet en de mogelijkheid om de handen te wassen Uitrusting van de keten Verwarming 60: warmte/koude Optimale mechanische afscherming van de verwarmingselementen 70: blootstelling aan elektrische stroom -elektrocutiegevaar Aanwezigheid brandblustoestellen Beveiliging door smeltzekeringen => capaciteit aangepast aan het verbruik, Aarding Verliesstroomschakelaar Regelmatige controle van de staat van de elektrische installatie. 81: giftige stoffen : Verluchting: uitlaat voor de 29

56 Verlichting 70: blootstelling aan elektrische stroom 2.6. Onderhoud van de werfkeet 2.7. Huishoudelijk afval 3. Aansluitingen NUTSLEIDINGEN :- riolering - waterleiding - elektriciteit - telefoon - fax -... VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren - CO - vergiftiging verbrande gassen 90: andere vormen : Reglementaire plaatsing van - ontploffing ontspanner & terugslagklep Gasrecipiënt rechtopzetten buiten de keet en goed verankeren Goede staat van de soepele leidingen en ontspanner Controle van de elektrische installaties vóór ingebruikname van de werfkeet 12: val personen begane grond : Gebruik van anti-slipschoeisel 81: giftige stoffen : - bij onoordeelkundig gebruik van de produkten 90: andere vormen : - oplopen van een insektenbeet omwille van het aanwezige afval Aangepaste ontsmettingsprocedures, Etikettering conform de E.R. (R- & S- zinnen). Een voldoend aantal en aangepaste afvalbakken voor het vuilnis, Oordeelkundig afgesloten vuilnisbakken, zodat de insekten geweerd worden 11: val personen van hoger vlak Het afbakenen en zo vlug mogelijk dichten van de respektieve sleuven 12: val van personen begane grond : 21: grondverzakking 33: contact beweeglijke voorwerpen - tijdens het zagen of slijpen van leidingen Regelmatig reinigen van de werkpost Respekteren van de natuurlijke afschuivingshoek, indien niet haalbaar => beschoeiing toepassen, Het gebruik van P.B.M. (o.a. veiligheidsbril) bij het maken van de nodige verbindingen 30

57 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 72: blootstelling aan elektrische stroom Bij werkzaamheden aan het net, steeds de onder spanning staande delen uitschakelen en vergrendelen. 6. BOUWKRAAN 11: val personen van hoger vlak Gebruik van PBM s (harnas) 21: grondverzakking Stabiele fundering met voldoende massa (goedgekeurd door organisme) 22: instorting : - tijdens gebruik - bij ontsporing 23: val voorwerpen bij behandeling : -tijdens het installeren 40: klemming : - tussen mobiel gedeelte kraan en een vast voorwerp - tijdens het monteren van de verschillende onderdelen 72: blootstelling aan elektrische stroom: - laagspanning (tijdens de montage) Controle vóór indienstelling door keuringsorganisme in geval van een torenkraan Periodiek nazicht van de kraan en de hulpstukken door een keuringsorganisme. Optimaliseren van de coördinatie tussen de kraanman en de plaatser Afbakenen van een doorgang van 80 cm breedte ter hoogte van de draaicirkelzone (niet noodzakelijk voor torenkranen) Bij werkzaamheden aan het net, steeds de onder spanning staande delen uitschakelen en vergrendelen 7. Bouwlift 11: val personen van hoger vlak Toegankelijkheid van het werkplatform => collectieve afscherming 22: instorting Bedrijfszekerheidsgarantie: C.E.- keuringsverslag => indienststellingsverslag 23: val voorwerpen bij behandeling Stevige verankering van de mast op elke verdieping Het laadplatform is voorzien van een plint en leuningen 31: treden op voorwerpen Werkplatformen vrij van materieel 31

58 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren & materiaal, Het dragen van P.B.M.(schoeisel) 8. BETONMOLENS & -MIXERS 32: contact onbeweeglijke voorwerpen Werkplek voor het aanslaan van de last, is vrij van uitstekende montage-elementen, 33: contact beweeglijke voorwerpen Openingen ter hoogte van de lift worden gedicht Eventueel noodstoppen voorzien 33: contact beweeglijke voorwerpen - riemschijven, trommel, tandwielen, kettingen,... Degelijke afscherming van de draaiende delen Niet met de handen of werktuigen in de draaiende kuip komen, Na het vervangen van de riemen moet de riemafscherming terugge-plaatst worden, De afscherming van de verbrandingsmotoren mogen niet verwijderd worden, 60: warmte / koude Tijdens het bijvullen van brandstof: * eerst de machine stilleggen * niet roken * geen open vuur * steeds een trechter gebruiken * een brandblustoestel bij de hand houden, 70: blootstelling aan elektrische stroom Differentieelschakelaar, Noodstopinrichting (=> rood met gele achtergrond) 9. MORTEL-SILOS 22: instorting :-omvallen van de silo Horizontale en stabiele opstelling met eventuele verankering 32: contact onbeweeglijke Vrijlaten van een doorgang van 11. LEVERING & OPSLAG VAN MATERIALEN voorwerpen 11: val personen van hoger vlak : - val van de vrachtwagen 80 cm breedte Goede coördinatie tussen chauffeur, kraanman en helper 32

59 Datum uitvoering VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 12: val personen begane grond : De aan- en afvoerwegen zijn vrij van obstakels, 23: val voorwerpen bij behandeling Verbod van zich te bewegen onder bewegende lasten Vermijden van manuele begeleiding van de lasten Gebruik van periodiek gekeurd hijsmaterieel 33: contact beweeglijke voorwerpen Speciale aandacht tijdens het achteruitrijden met een vrachtwagen, 42: klemming tussen cabine en muur Optimaliseren van de coördinatie tussen kraanman en werfpersoneel Minimumafstand van 80 cm te eerbiedigen Afbraak van bestaande structuren N VERRICHTIN- GEN RISICO S = MOGELIJKE ONGEVALSVORMEN PREVENTIEMAATREGELEN INSTRUCTIES Opmerkingen en verwijzingen 1. Materieel 1.4. breekhamer manueel of machinaal : zie hieronder met de hand elektrisch of pneumatisch : zie hieronder elektrisch 11 : val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens : - betreden van de werf, 12. val van personen op de begane grond - veilige toegangen tot de werf regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats 21 : grondverzakking - instellen van een 33

60 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren - bij afbraak van keermuren veiligheidszone rond de af te breken gedeelten 22 : instortingen - ontruimen van alle personen uit - bij afbraak van o.a. verdiepingen de af te breken gedeelten - instellen van een 23 : val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken 24 : val van voorwerpen bij andere gelegenheden 31 : treden op voorwerpen - rondslingerend puin op de werf 32 : contact met onbeweeglijke voorwerpen - stoten tegen voorwerpen 33 : contact met beweeglijke voorwerpen - hamer, beitel, steentjes, : klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen -tussen de machine en een vast voorwerp 51 : inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens behandelingen zonder drijfkracht - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen 52 : inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens elke andere omstandigheid - bij gebruik van handgereedschap 70 : blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - bij afbraak elektrische installaties - bij gebruik elektrische apparatuur veiligheidszone rond de werf - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen regelmatig onderhoud van de machines wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen dragen van een helm dragen van individuele beschermingsmiddelen (bril, handschoenen,...) aanbrengen van een bescherming rond draaiende delen - aangepaste werkmethoden en - houdingen - aangepaste werkzone - aangepaste werkhoudingen - uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, vóór aanvang van de afbraakwerken - CE-gekeurd toestel - veilige bedrading 81 : contact door inademing, door dragen van een lasbril tijdens het 34

61 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren opneming of door opslorping van giftige stoffen - bij stofwolken 90 : andere vormen van ongevallen : - blootstelling aan lawaai - blootstelling aan trillingen pneumatisch 11 : val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens : - betreden van de werf, 12 :val van personen op de begane grond 21 : grondverzakking - bij afbraak van keermuren 22 : instortingen - bij afbraak van o.a. verdiepingen 23 : val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken stukbranden van metalen onderdelen - individuele gehoorbescherming, - veilige toegangen tot de werf regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats -instellen van een veiligheidszone rond de af te breken gedeelten - individuele gehoorbescherming, - ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten - instellen van een veiligheidszone rond de werf -degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen 24 : val van voorwerpen bij andere -regelmatig onderhoud van de gelegenheden machines 31 : treden op voorwerpen wegnemen of signaleren van de - rondslingerend puin op de werf bewuste voorwerpen 32 : contact met onbeweeglijke dragen van een helm voorwerpen - stoten tegen voorwerpen 33 : contact met beweeglijke dragen van individuele voorwerpen beschermingsmiddelen (bril, - hamer, beitel, steentjes,... handschoenen,...) - losspringende slang perslucht 40 : klemming in een voorwerp of aanbrengen van een bescherming tussen voorwerpen rond draaiende delen - tussen een machine en een vast voorwerp 51 : inspanningen, verkeerde - aangepaste werkmethoden en - 35

62 bewegingen of uitglijden zonder val tijdens behandelingen zonder drijfkracht - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen 52 : inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens elke andere omstandigheid - bij gebruik van handgereedschap 70 : blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - bij afbraak elektrische installaties 81 : contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - bij stofwolken 90 : andere vormen van ongevallen : - blootstelling aan lawaai - blootstelling aan trillingen met de machine 11 : val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens : - betreden van de werf, - instappen van de machines - bedienen van de machines 12. val van personen op de begane grond 21 : grondverzakking - bij afbraak van keermuren 22 : instortingen - bij afbraak van o.a. verdiepingen 23 : val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren houdingen - aangepaste werkzone - aangepaste werkhoudingen uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, vóór aanvang van de afbraakwerken wegnemen van alle gevaarlijke producten vóór aanvang afbraak -individuele gehoorbescherming - opgeleid personeel -gebruik van instructiekaarten - veilige toegangen tot de werf -aanpassing van de machines zodat alle onderdelen kunnen bereikt en bediend worden, regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats - instellen van een veiligheidszone rond de af te breken gedeelten - ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten - instellen van een veiligheidszone rond de werf - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen 24 : val van voorwerpen bij andere regelmatig onderhoud van de 36

63 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 1.5. hamer en breekijzer gelegenheden machines 31 : treden op voorwerpen wegnemen of signaleren van de - rondslingerend puin op de werf bewuste voorwerpen 32 : contact met onbeweeglijke dragen van een helm voorwerpen - stoten tegen voorwerpen 33 : contact met beweeglijke dragen van individuele voorwerpen beschermingsmiddelen (bril, - hamer, beitel, steentjes,... handschoenen,...) 40 : klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen - tussen onderdelen van de machine - tussen een machine en een vast voorwerp 70 : blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - bij afbraak elektrische installaties 81 : contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - bij stofwolken 90 : andere vormen van ongevallen : - blootstelling aan lawaai - blootstelling aan trillingen 11 : val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens : - betreden van de werf, 12. val van personen op de begane grond 21 : grondverzakking - bij afbraak van keermuren 22 : instortingen - bij afbraak van o.a. verdiepingen 23 : val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen aanbrengen van een bescherming rond draaiende delen uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, vóór aanvang van de afbraakwerken wegnemen van alle gevaarlijke producten vóór aanvang afbraak - individuele gehoorbescherming, - geluidswerende omkleding van de machines - veilige toegangen tot de werf regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats instellen van een veiligheidszone rond de af te breken gedeelten -- ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten - instellen van een veiligheidszone rond de werf - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen 37

64 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren werkstukken 31 : treden op voorwerpen - rondslingerend puin op de werf 32 : contact met onbeweeglijke voorwerpen - stoten tegen voorwerpen 33 : contact met beweeglijke voorwerpen - hamer, beitel,... - wegspringende onderdelen 40 : klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen - tussen breekijzer en een voorwerp 51 : inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens behandelingen zonder drijfkracht - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen 52 : inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens elke andere omstandigheid - bij gebruik van handgereedschap 70 : blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - bij afbraak elektrische installaties 81 : contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - bij stofwolken 1.7. brander 11 : val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens : - betreden van de werf, 12 : val van personen op de begane grond 22 : instortingen - bij afbraak van o.a. verdiepingen wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen dragen van een helm dragen van individuele beschermingsmiddelen (bril, handschoenen,...) - gebruik van beitels met kunststofbescherming - aangepaste werkmethoden en - houdingen - aangepaste werkzone - aangepaste werkhoudingen uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, vóór aanvang van de afbraakwerken wegnemen van alle gevaarlijke producten vóór aanvang afbraak - opgeleid personeel - gebruik van instructiekaarten - veilige toegangen tot de werf regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats - ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten -instellen van een veiligheidszone 38

65 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 23 : val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken 31 : treden op voorwerpen - rondslingerend puin op de werf 32 : contact met onbeweeglijke voorwerpen - stoten tegen voorwerpen 33 : contact met beweeglijke voorwerpen - hamer, beitel, steentjes, : inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens behandelingen zonder drijfkracht - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen 52 : inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens elke andere omstandigheid - bij gebruik van handgereedschap 60 : blootstelling aan of contact met koude of warmte - bij doorbranden van metaal - doorgebrande metaaloppervlakken - geprojecteerde gensters 70 : blootstelling aan of contact met de elektrische stroom 81 : contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - lasrook 83 : blootstelling aan andere dan ioniserende stralingen -tijdens het doorbranden van metalen delen rond de werf -degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen dragen van een helm dragen van individuele beschermingsmiddelen (bril, handschoenen,...) - aangepaste werkmethoden - aangepaste werkzone - aangepaste werkhoudingen voldoende afstand houden t.o.v de warme oppervlakten uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, voor aanvang van de afbraakwerken voldoende ventilatie dragen van een veiligheidsbril tijdens het stukbranden van metalen onderdelen 39

66 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 90 : andere vormen : brand 40

67 Datum uitvoering VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 6.2 BURGERLIJKE BOUWKUNDE Structuur Nr. VERRICHTINGEN RISICO S = MOGELIJKE ONGEVALSVORMEN 2. Wanden en muren 11: val personen van hoger vlak : - tijdens werken aan het bovenste muurgedeelte - naar de buitenzijde voor de gevelwanden en -muren 22: instortingen : - in geval van onvoorziene horizontale krachten PREVENTIEMAATREGELEN INSTRUCTIES Toepassen van stelling en/of afgeschermd trapladdersysteem Valnet voorzien Harnasbeveiliging toepassen Toepassen van afschermingen rondom de werkvloeren Schoring van het metselwerk voorzien Opmerkingen en verwijzingen 2.1. Dragend metselwerk 11: val personen van hoger vlak : - door overbelasting van de werkvloer 22: instortingen : - van het metselwerk ingevolge onvoorziene horizontale krachten (b.v. wind) 33: contact beweeglijke voorwerpen - wegvliegende stukjes steen tijdens het zagen - contact met het slijpschijf 33: contact beweeglijke voorwerpen: - tijdens het nemen van mortel aan de archimedesschroef silo 51: inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens het nemen van metselblokken Voldoende stevige en stabiele metsersschragen voorzien Schoring van het metselwerk voorzien Gebruik maken van de PBM s (bril) Systeem met waterzagen toepassen Afschermen van het zaagblad De draaiende delen van de mortelsilo dienen afgeschermd Blokken opnemen op 80 cm. Hoogte Gewicht van de blokken beperken Blokken gebruiken die een eenvoudige greep hebben 41

68 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 81: giftige stoffen : - huidcontact met mortelspecie kalkzandsteen 23: val voorwerpen bij behandeling : - met speciaal toestel voor de verplaatsing van de stenen 81: giftige stoffen : - speciale mortels natuursteen 23: val voorwerpen bij behandeling : - de diverse vormen van het materiaal vragen een delicate behandeling 51: inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens het verplaatsen van zware stukken 3.3. Metaal 11: val personen van hoger vlak : - tijdens het geleiden van het profiel tot bij de kolommen en/of wanden 23: val voorwerpen bij behandeling : - van het profiel tijdens de plaatsing 41: klemming : - de vingers kunnen geklemd worden tussen het profiel en de kolommen en/ of wanden 51: inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens het manueel verdragen van te zware profielen ( > 25 kg/persoon ) Gebruik maken van PBM s (handschoenen,...) Toestel + hijsgereedschappen dienen nagezien door keuringsorganisme Personeel dient gevormd te worden voor het gebruik van deze toestellen Steekkaarten met gevaarlijke producten moeten op de werf aanwezig zijn Verboden zich onder de lasten te begeven Aangepast behandelingsmaterieel ter beschikking stellen Koord of dergelijke gebruiken om vanop afstand de profiel te geleiden Heftoestellen en hijsgereedschappen laten nazien door keuringsorganisme Mechanische toestellen gebruiken voor de plaatsing van te zware profielen 42

69 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Dakbedekking Nr. VERRICHTIN- GEN RISICO S = MOGELIJKE ONGEVALSVORMEN PREVENTIEMAATREGELEN INSTRUCTIES Opmerkingen en verwijzingen Datum uitvoering 1. Dakbekleding 1.1. Hellend dak 11 : val personen van hoger vlak tijdens : - het opstellen van stellingen - het opstappen op ladders - het opbouwen van het dak - het afwerken van dakopeningen 23 : val voorwerpen bij behandeling - o.a. bij het verplaatsen van materiaal en materie 33 : contact beweeglijke voorwerpen - zoals materiaal, materieel, : klemming : - tijdens het monteren van de spanten 51 : inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen dakstructuur hout geprefabriceerd 11 : val personen van hoger vlak door een windstoot op het dakstoeltje of juk Stabiele opstelling en verankering Voldoende lange en stabiele ladders Werkvlak afschermen met een randafscherming Dakopeningen afschermen met leuningen en plint Gebruik van hoogwerker Dragen van veiligheidshelm Optimale coördinatie met de kraanbestuurder Aangepaste werkmethoden Afwisseling van de zware werkzaamheden onder de dakafdichters Gebruik van transportmiddelen Risicovolle plaatsing tijdens de afwezigheid van rukwinden Zorgen voor een optimale bereikbaarheid van het te monteren element vanuit de binnenruimte 43

70 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren ter plaatse samengesteld 42 : klemming : - tussen de samenstellende delen bekleding leien 33 : contact met beweeglijke voorwerpen 40 : klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen zink/koper 33 : contact beweeglijke voorwerpen tijdens het in elkaar passen van de verschillende metalen elementen (snijwonden) 60 : warmte koude specifieke werken dakrand 11 : val personen van hoger vlak : - het opstellen van stellingen - het opstappen op ladders - het opbouwen van het dak - het afwerken van de dakrand 23 : val voorwerpen bij behandeling - bij het verplaatsen van materiaal en materieel 33 : contact beweeglijke voorwerpen - zoals materiaal, : inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen opkant/slabben 33 : contact beweeglijke voorwerpen slijpschijf 81 : giftige stoffen / stralingen dakopeningen 11 : val personen van hoger vlak : - het opstellen van stellingen - het opstappen op ladders - het afwerken van de dakopeningen Gebruik van handschoenen voor manipuleren van het metaal Stabiele opstelling en verankering Voldoende lange en stabiele ladders Werkvlak afschermen met een randafscherming Gebruik van hoogwerker Dragen van veiligheidshelm Aangepaste werkmethoden Afwisseling van de zware werkzaamheden onder de dakafdichters Gebruik van transportmiddelen Gebruik van veiligheidsbril bij het slijpen Stabiele opstelling en verankering Voldoende lange en stabiele ladders Werkvlak afschermen met een randafscherming 44

71 Datum uitvoering VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 23 : val voorwerpen bij behandeling - bij het verplaatsen van materiaal en materieel 33 : contact beweeglijke voorwerpen - zoals materiaal, materieel, : inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen Gebruik van hoogwerker Dragen van veiligheidshelm Aangepaste werkmethoden Afwisseling van de zware werkzaamheden onder de dakafdichters Gebruik van transportmiddelen Schilderwerken Nr. VERRICHTIN- GEN RISICO S = MOGELIJKE ONGEVALSVORMEN PREVENTIEMAATREGELEN INSTRUCTIES Opmerkingen en verwijzingen 1. VOORBE- REIDING 1.1. Lossen materiaal 23 : val voorwerpen bij behandeling - bij overdreven laden van pakketten of dozen 42 : klemming : - tussen de verschillende pakketten 1.2. Stockeren materiaal 1.3. Reinigen en ontvetten van de ondergrond - tussen transpalet en muren 23 : val voorwerpen bij behandeling - bij het stockeren van de materialen 42 : klemming : - tussen transpalet en muren 81 : giftige stoffen : - eventueel vrijkomende dampen van solventen 33:contact beweeglijke voorwerpen : -door hogedrukwaterstraal Aandacht bij het stapelen en het plaatsen Voorzien van voldoende plaats Stockeren van de solventen in geventileerde ruimten 81 : giftige stoffen : Gebruik van PBM s (o.a. masker) 45

72 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 1.4. Voorbehandelen van de ondergrond - bij het stofvrij maken - bij het ontvetten met oplosmiddel - bij het ontvetten met ammonia 33. contact beweeglijke voorwerpen - bij afsteken of afschrapen - bij afborstelen met staalborstel - bij machinaal schuren - bij het plamuren Gebruik van PBM s (bril, stofmasker,...) 60 : warmte-koude : - bij het afbranden 81 : giftige stoffen : - bij het beitsen - bij het fosfateren 2. SCHILDEREN 11 : val personen van hoger vlak : - bij grotere hoogten (val van ladders of stellingen) 60 : contact koud/warm : - ontploffing en rand te wijten aan het gebruik van solvents in de omgeving van warmtebronnen 81 : giftige stoffen : - door huidcontact - door het inademen van de dampen - irritatie door verfspatten of nevel 90 : andere vormen : - brand- en ontploffingsgevaar bij gebruik van solventen in de buurt van warmtebronnen 2.1. Met verfrollen of -kwast 2.2. Pneumatisch 70 : blootstelling aan elektrische stroom: - door elektrostatische ladingen 2.3. Airless spuiten 33 : contact beweeglijke voorwerpen - door een losschietende drukslang 70 : blootstelling aan elektrische stroom: Gebruik van stellingen met leuningen indien werkvloer hoger is dan 2 m Opbergen en gebruik van ontvlambare producten in geventileerde en afgesloten lokalen. Verboden te roken. Respecteren van de voorschriften van de leverancier Gescheiden opslag in degelijk geventileerde opslagruimten 33 : projectie in ogen Dragen van PBM-bril Gebruik van een CE-gekeurd toestel en voorzien van een aarding Gebruik van CE-gekeurd materieel en voorzien van een 46

73 - door elektrostatische ladingen aarding VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 47

74 Datum uitvoering VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Gevelbekleding Nr. VERRICHTIN- GEN RISICO S = MOGELIJKE ONGEVALSVORMEN PREVENTIEAATREGELEN INSTRUCTIES Opmerkingen en verwijzingen 2. VOEGEN 11:val van personen van hoger vlak : -op stelling tijdens het voegen 23 : val van voorwerpen bij behandeling van mortel tijdens het voegen 2.1. Plaatsen van de stelling 2.2. Aanmaken van de specie 2.3. Aanvoeren van de materialen 11: val personen van hoger vlak : - tijdens het plaatsen van de stelling 23: val voorwerpen bij behandeling - val van stellingelement 51: inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - uitschuiven tijdens de montage 81: giftige stoffen : - huidcontact met cement 23: val voorwerpen bij behandeling - val van materialen (emmer met mortel) 2.4. Voegen 11: val personen van hoger vlak : - val van stelling tijdens het voegen 23: val voorwerpen bij behandeling - val van voegmortel Stelling laten opstellen door bevoegd en ervaren personeel Verbod van doorgang onder de werken. Eventueel een overdekte doorgang aanbrengen voor personen op de begane grond. Stelling laten opstellen door bevoegd en ervaren personeel Verbod van doorgang onder de werken Eventueel een overdekte doorgang aanbrengen voor personen op de begane grond Gebruik van PBM s (handschoenen) Regelmatig reinigen van de werkvloer Verbod van doorgang onder de werken Eventueel een overdekte doorgang aanbrengen voor personen op de 48

75 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren begane grond 81: giftige stoffen : - huidcontact met cement 3. NATUURSTEEN 11: val personen van hoger vlak : - tijdens het plaatsen van de stelling 23: val voorwerpen bij behandeling - val van een bevestigingselement - val van een gevelelement 33: contact beweeglijke voorwerpen - tijdens het boren voor de verankering 42: klemming : - tussen ruwbouw en gevelelement 51: inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - bij het plaatsen van grotere elementen 81: giftige stoffen : - huidcontact met chemische verankering 5. Specifieke behandeling 11: val personen van hoger vlak : - tijdens het plaatsen van de stelling 23: val voorwerpen bij behandeling - val van voegmortel 5.2. Hydrofuge 81: giftige stoffen : - huidcontact met gevaarlijke producten 90: andere vormen : - explosie 5.3. Schilderen 81: giftige stoffen : - huidcontact met gevaarlijke producten Gebruik van PBM s (handschoenen) Gebruik van gekeurd aanslagmaterieel Dragen PBM s (bril,...) Steeds met 2 personen werken Gebruik van PBM s (o.a. handschoenen) De bijgevoegde instructies opvolgen Gebruik van PBM s (masker) De bijgevoegde instructies opvolgen Gebruik van PBM s 49

76 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 90: andere vormen : - explosie 50

77 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 7 Organisatie van de veiligheid 7.1 Documenten Documenten te bezorgen bij inschrijving Opdat de maatregelen vastgesteld in het veiligheids- en gezondheidsplan daadwerkelijk zouden kunnen toegepast worden bij de uitvoering van de werken, zorgt de bouwdirectie uitvoering er in overeenstemming met artikel 30 van het KB TMB bijkomend voor dat: Hij bij zijn offertes een document voegt dat verwijst naar het veiligheids- en gezondheidsplan en waarin zij beschrijven op welke wijze zij het bouwwerk zullen uitvoeren om rekening te houden met dit veiligheids- en gezondheidsplan; Hij bij zij offertes een afzonderlijke prijsberekening voegt in verband met de door het veiligheidsen gezondheidsplan bepaalde preventiemaatregelen en -middelen, inbegrepen de buitengewone individuele beschermingsmaatregelen en middelen. Samengevat voorziet de inschrijver dus bijkomend: Intentieverklaring Beschrijving van de wijze van uitvoering Prijsopgave (PM) veiligheidsvoorzieningen Hiervoor kan hij gebruik maken van het modelformulier bij inschrijving (Bijlage) Documenten te bezorgen voorafgaand aan de werken De bouwdirectie zorgt in het bijzonder voor: De voorafgaande kennisgeving Overzicht van contactgegevens van onderaannemers of zelfstandigen Werfinrichtingsplan + planning Door elke aannemer is aan te leveren: Meldingsfiche met intentieverklaring Tenminste 2 weken voor aanvang der werken levert de aannemer de aanvullende Risicoinventarisatie en evaluatie van de door zijn personeel en onderaannemer uit te voeren werken of kopie van zijn globaal preventieplan met de voormelde risico-analyses; Voor de start der werken dient de uitvoerende aannemer in het bezit te zijn van een werk- en/of vuurvergunning Voorafgaande kennisgeving De bouwdirectie uitvoering, zal instaan voor de voorafgaandelijke werfmelding / kennisgeving bij de sociale zekerheid en zal voldoen aan de verplichting inzake de voorafgaande kennisgeving der werken, nl.: Kopie moet zichtbaar op de bouwplaats op een voor het personeel gemakkelijk toegankelijke plaats, worden aangeplakt ten minste tien kalenderdagen vóór het begin van de werken. Een 2e kopie van deze aangifte wordt ter beschikking gehouden van de contolerende en adviserende instanties en de veiligheidscoördinator. Er wordt eveneens een kopie overhandigd aan de veiligheidscoördinator uitvoering en bijgevoegd in het coördinatiedagboek Contactgegevens Werfinrichtinsplan + planning Zie punt Meldingsformulier en intentieverklaring Iedere gecontacteerde (onder)aannemer moet alvorens zij de werf betreden en hun werkzaamheden starten een meldingsformulier met intentieverklaring bezorgen aan de opdrachtgever of zijn aangestelde door het deel te laten uitmaken van zijn V&G-plan. Het 51

78 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren meldingsformulier bevat tenminste de rubrieken vermeld op het modelblad weergegeven in bijlage. In de mate van het mogelijke zullen, nog vóór de uitvoering van de werkzaamheden, de werkgever, de verantwoordelijke van de aannemer en / of hun preventieadviseur uitgenodigd worden op een veiligheidsvergadering. Dit meldingsformulier met intentieverklaring zal bij deze gelegenheid worden besproken en goedgekeurd Risicoanalyse Veiligheidsplan aannemer Elke aannemer stelt zijn VGP aannemer (VGP-A) op met betrekking tot de door hem uit te voeren werkzaamheden met de risico-evaluaties die rechtstreeks slaan op de door hem uit te voeren werkzaamheden. (cfr. de Wet op het Welzijn). Dit VGP-A wordt ter advies aan de coördinatorverwezenlijking en ter goedkeuring aan de opdrachtgever of zijn aangestelde voorgelegd. Dit gebeurt ten minste twee weken voor aanvang van de werken, opdat de veiligheidscoördinatorverwezenlijking deze na kan zien, het kan afstemmen op de risico s eigen aan de site of aan de werkzaamheden van andere ondernemingen op de site en suggesties kan formuleren tot bijsturing of aanvulling van het VGP van de aannemer. Na positieve beslissing van de opdrachtgever - of zijn aangestelde - kan de aannemer zijn werkzaamheden aanvangen. Het Algemeen V&G-plan aannemer bevat tenminste volgende rubrieken: Algemene gegevens : (= rubrieken meldingsformulier (zie bijlage 1)); Identificatie van gebruikt materieel en producten; Noodprocedure: de organisatie van de eerste hulpverlening op de werf voor de eigen werknemers ; Werfinrichtingsplan (voor bouwdirectie uitvoering); Per uitvoeringsfase, uitwerken van de voorziene detailfasen in de vorm van een risicoanalyse; Interne werkwijze van informatiedoorstroming naar de werknemers. Een exemplaar van het goedgekeurd algemeen V&G-plan zal door de aannemer worden bijgehouden worden tijdens de werken (cf.5.4). Veiligheidsplannen van de (onder)aannemer(s) worden opgemaakt: Per uitvoeringsfase met specifieke risico s (indien niet besproken in het Algemeen V&G-plan aannemer) Of ten gevolge van gewijzigde uitvoeringsmodaliteiten Voor het eigen werk van (onder)aannemers Deze veiligheidsplannen worden op dezelfde wijze geëvalueerd als het veiligheidsplan aannemer, waarbij de Specifieke VGP en onderaannemer wel eerst geëvalueerd worden door zijn hoofdaannemer. Na positieve beslissing van de opdrachtgever kan de onderaannemer zijn werkzaamheden aanvangen Werk en vuurvergunning De bouwdirectie uitvoering is verantwoordelijk voor het vergunningsysteem (zowel werk- als vuurvergunning) op deze werf en bespreekt dit aan het begin van de werf met de opdrachtgever. Tevens is hij ertoe verplicht de toegekende vergunningen op de werf beschikbaar te houden voor onmiddellijk nazicht door de bevoegde persoon van de opdrachtgever. Hiertoe voegt hij de toegekende vergunningen toe in het coördinatiedagboek Documenten die worden opgemaakt tijdens de werken Aanpassingen van reeds ingediende documenten Sommige documenten hebben een doorlopende aanpassing nodig ifv vooruitgang werf en bijkomende opdrachten, zoals: planning; werfinrichtingsplan; lijst van betrokkenen; veiligheidsplannen; 52

79 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren Rapporten en verslagen Alle rapporten en verslagen die belangrijk zijn ivm de veiligheid en gezondheid op de werf worden bezorgd aan de veiligheidscoördinator, die op deze manier op de hoogte wordt gehouden over verschillende elementen die van belang kunnen zijn. Deze verslagen worden ondergebracht in bijlagen van het coördinatiedagboek Opmerkingen en incidentenanalyse Elke aannemer wordt aangemoedigd opmerkingen die betrekking hebben tot de veiligheid op deze werf te uiten en kenbaar te maken en tevens om alle incidenten te melden met als oogpunt een herhaling hiervan te kunnen vermijden. Dit doet hij bij voorkeur schriftelijk aan de werfleider van de bouwdirectie uitvoering en de veiligheidscoördinator uitvoering. In het geval van opmerkingen die van groot belang zijn naar veiligheid toe, dient rechtstreeks contact opgenomen te worden met de werfleider, teneinde het risico meteen te kunnen inschatten en zo mogelijks uit te schakelen, of ten minste de nodige collectieve beschermingsmaatregelen te kunnen treffen Ongevalanalyse Indien er zich ondanks alle voorzorgen toch een ongeval voordoet is het voor elk ongeval aan de betreffende aannemer om een ongevalanalyse en melding op te maken. Voor een ongeval kan men hiervoor gebruik maken van de ongevallenmeldingsfiche van de AO-verzekeraar, eventueel aangevuld met een analyse indien die niet in de meldingsfiche is opgenomen. De veiligheidscoördinator-verwezenlijking zal deze dienen op te nemen in zijn coördinatiedagboek. Indien het gaat om een ernstig ongeval, dient de aannemer tevens de bepalingen uit art. 94ter van de wet van 04/08/96 op te volgen Veiligheidsvergaderingen Overeenkomstig deel bezorgt elke aannemer een kopie van de door de deelnemers geparafeerde aanwezigheidslijst betreffende de veiligheidsvergadering aan de veiligheidscoördinator, zodat er toezicht mogelijk is op de al dan niet geïnformeerde werknemers Door elke aannemer bij te houden documenten tijdens de werken Lijst van personen met een veiligheidsfunctie; Specifieke veiligheidsplannen van zichzelf, zijn onderaannemer en eventuele zelfstandigen; Van toepassing zijnde veiligheidsnota s op de werf; Documenten betreffende de Toolboxmeetings; opmerking: ondertekend overzicht wordt wel afgeleverd aan veiligheidscoördinator uitvoering en bijgevoegd in het coördinatiedagboek; Keuringsverslagen (cfr 2.6); Technische fiches van de gebruikte materialen (as-built c.q. postinterventiedossier); Technische fiches van gevaarlijke producten in de constructiefase (MSDS). De Bouwdirectie uitvoering zorgt ervoor dat zijn onderaannemers de hierboven vermelde documenten eveneens bijhouden. Deze documenten dienen te worden bijgehouden in mappen die goed bereikbaar zijn. Zodoende kunnen deze mappen evenzo worden geraadpleegd door het bestuur en zijn aangestelden, de veiligheidscoördinator-verwezenlijking, de preventieadviseurs van de op de werf aanwezige ondernemingen, de inspectie TWW, de vertegenwoordigers van het NAVB, Deze mappen dienen eveneens inhoudelijk systematisch bijgehouden te worden in functie van de evolutie en vooruitgang van de werkzaamheden Door elke aannemer af te leveren na het beëindigen van de werken Elke aannemer en zelfstandige zal na het beëindigen van de werken de nodige informatie en documenten ter beschikking stellen van de veiligheidscoördinator voor het samenstellen van het PID (postinterventiedossier): 1x papieren versie en 2x digitale versie (CD-rom) As-built plannen, inzonderheid deze ivm ingewerkte nutsleidingen, die met de uitvoering en afwerking overeenstemmen; Technische fiches van de gebruikte materialen, reeds verzameld in het kader van de documenten bij te houden tijdens de werken; De nodige keuringen en verslagen van indienstelling. 53

80 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 7.2 Organisatie van de hulpverlening EHBO De bouwdirectie uitvoering dient in samenspraak met de opdrachtgever de hulpverlening te organiseren. Hij voorziet hiervoor een ten minste één EHBO hulppost (met reglementair pictogram) en voorziet de nodige, voldoend uitgeruste lokalen voor hulpverlening. Hij hangt ook een overzicht uit met het adres en telefoonnummer van de plaatselijke eerste hulppost, de dichtst bijzijnde kliniek en eenvoudig bereikbare huisdokters. Bij dit overzicht worden ook de maatregelen bij een arbeidsongeval weergegeven. De plaats van deze hulppost(en) wordt duidelijk gemaakt op het werfen inrichtingsplan en de nodige signalisatie wordt voorzien. Elke aannemer zorgt ook steeds voor minstens één volledige verbanddoos en voorziet zelf voor voldoende materiaal voor EHBO op alle plaatsen waar het werk dit verreist. Werknemers worden van de organisatie op de hoogte gebracht Brandpreventie De aannemer zorgt zelf voor de nodige brandblussers. Deze omvatten op zijn minst de brandblussers nodig voor werken met vuur of andere werken die brandgevaar zouden kunnen leveren, 54

81 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 8 Bijlagen 8.1 Invulformulier toe te voegen bij offerte door aannemer 1. Beschrijving van de uit te voeren werken Restauratie bedaking Zuidertoren OLV-Kathedraal Handschoenmarkt 2000 Antwerpen De inschrijver 2. Wetgeving KB TMB - Art. 30 De opdrachtgever neemt de nodige maatregelen opdat het veiligheids- en gezondheidsplan deel zou uitmaken van, al naargelang het geval, het bijzonder bestek, de prijsvraag of de contractuele documenten en daarin als afzonderlijk en als dusdanig betiteld deel wordt opgenomen. Opdat de maatregelen vastgesteld in het VGP daadwerkelijk zouden kunnen toegepast worden bij de uitvoering van de werken, zorgt hij ervoor dat: 1. De kandidaten bij hun offertes een document voegen dat verwijst naar het VGP en waarin zij beschrijven op welke wijze zij het bouwwerk zullen uitvoeren om rekening te houden met dit VGP. De coördinator bepaalt de specifieke werken die om toelichting van de uitvoeringsmethode vragen; 2. De kandidaten bij hun offertes een afzonderlijke prijsberekening voegen in verband met de door het VGP bepaalde preventiemaatregelen en middelen, inbegrepen de buitengewonde individuele beschermingsmaatregelen en middelen. Wanneer het mogelijk is om bij offerteaanvraag vrije varianten voor te stellen, moet de inschrijver in het bestek worden verplicht om voor de varianten in kwestie een voorstel tot aanpassing van het VGP bij te voegen. De coördinator-ontwerp meent dat nauwkeurige informatie vereist is over de wijze waarop de inschrijvers de werken of sommige gedeelten ervan willen uitvoeren. Deze opdracht houdt specifieke veiligheidsrisico s in waarvoor de preventiemaatregelen niet specifiek genoeg kunnen worden omschreven in het bestek en VGP. Aparte prijsopgave en beschrijving van deze veiligheidsmaatregelen is noodzakelijk opdat deze maatregelen werkelijk worden toegepast en kunnen afgedwongen worden tijdens de uitvoering. Deze beschrijving en prijsopgave is nodig voor de elementen opgenomen in en (zie invuldocument hoofdstuk 8.1 3) teneinde van de inschrijvers nuttige en duidelijke informatie te bekomen. 55

82 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 3. Te omschrijven uitvoeringsmethoden De aannemer omschrijft zijn werkmethode voor onderstaande aandachtspunten in een apart document, rekening houdend met de door de coördinator bepaalde omschrijvingen beschreven in dit veiligheidsplan: Alleen toevoegen van een eigen risicoanalyse of vermelden zie eigen VGP volstaat niet! Beschrijf welke voorbereiding, procedures, beschermingsmiddelen, preventiemaatregelen er volgens u, de aannemer / inschrijver, er nodige zijn voor dit specifieke project De inschrijver noteert hier minstens de preventiemaatregelen voor de VERHOOGDE RISICO S en de PROJECTGEBONDEN RISICO S, aangehaald in de vermelde paragrafen van dit VGP Afbraakwerken Valgevaar bij werken op hoogte Werfafscherming Vallende voorwerpen 15 56

83 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 4. Prijsberekening veiligheidsmaatregelen De kandidaten voegen bij hun offertes een afzonderlijke prijsberekening in verband met de door het veiligheidsplan bepaalde preventiemaatregelen en middelen, inbegrepen de buitengewone individuele beschermingsmaatregelen en middelen Specifieke veiligheidsmaatregelen uit veiligheidsplan Prijs [ ] Afbraakwerken Valgevaar bij werken op hoogte Werfafscherming Vallende voorwerpen 15 Totaal Overige veiligheidsmaatregelen Prijs [ ] Totaal Datum:../ /.. Naam: Handtekening: 57

84 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 8.2 Intentieverklaring Preventie op de bouwwerf Voor ons, ondertekenaars van deze verklaring, is het beperken van risico s op het vlak van veiligheid en gezondheid van primordiaal belang. Wij verbinden ons tot het toepassen en doen opvolgen van een preventiepolitiek, geïntegreerd in alle stadia van de werkuitvoering. Alle bij het bouwgebeuren betrokken leden zijn voortdurend bezorgd in het toepassen van deze geïntegreerde preventiemaatregelen en in het bijzonder voor het hun toegewezen deel van het project. Onze doelstelling is het streven naar het uitschakelen van alle voorzienbare gevaren, die zouden kunnen leiden tot een letsel, beroepsziekte en / of schade aan derden. Alle betrokkenen zullen hun werkzaamheden op de juiste wijze uitvoeren, in overeenstemming met de veiligheidsprocedures. Tot het welslagen van dit gezamenlijk streefdoel, bundelen wij onze ervaring en handigheid in het ontwikkelen van een wederzijds vertrouwen en aandacht voor het veiligheidsgebeuren. Gedaan te... op... Handtekening(en): ONDERNEMING NAAM FUNCTIE HANDTEKENING 58

85 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 8.3 Noodplan EHBO-instructies bij een ongeval met ernstig letsel Blijf kalm. Breng jezelf en het slachtoffer in Veiligheid Verplaats het slachtoffer niet bij Vermoeden van rug of nekletsel (val van hoogte) Verwittig de hulpdiensten 100 (of 112 met GSM) laat iemand de hulpdiensten opwachten om de plaats van het ongeval aan te wijzen Vermeld firmanaam. Vermeld eigen naam. Geef plaats van het ongeval op: Naam van de werf. Straat. Gemeente. Aantal gewonden. Detailleer de aard van het ongeval. Verleen eerste hulp indien u hiervoor bevoegd bent of laat iemand eerste hulp verlenen Hou het slachtoffer bij bewustzijn 59

86 VGP EVEKA OLV-Kathedraal bedaking Zuidertoren 8.4 Noodoproepnummers H Medische spoeddienst: Tel. 100 GSM 112 Ziekenhuis ZNA Sint- Elisabeth Leopoldstraat 26, 2000 Antwerpen Tel Huisarts: Dr. Vanderpoorten Hugo Veemarkt Antwerpen Tel Vermeldt referentiepunt en straatnaam Vermeldt aard van verwonding Vermeldt of het slachtoffer ademt Vermeldt of het slachtoffer hartslag heeft Vermeldt de naam van uw firma en uw eigen naam Bij levensgevaar meteen bijstand vragen van de MUG Maximaal beroep doen op de dienst 100 voor vervoer van een gekwetste, gezien risico van shock tijdens vervoer. Antigifcentrum (070) Brandweer: Tel. 100 GSM 112 Politiediensten: Tel. 101 Wacht niet op ziekteverschijnselen vooraleer te bellen Geen melk toedienen, melk is geen tegengif Niet laten braken! Meestal is braken niet aangewezen, bel eerst. Spoel overvloedig met water na spatten van een schadelijke stof in de ogen of op de huid Verlucht de ruimte goed Vermeldt de plaats van de brand en punt waar de brandweer wordt opgewacht Vermeldt de aard van de brand (gas, vloeistof, vaste stof, ) Vermeldt de omvang, beschikbaarheid van water, de aanwezigheid van gewonden, de aanwezigheid van EHBO Lokale politie: Oudaan Antwerpen Tel