Nieuwsbrief Nooit Gedacht Merselo

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Nooit Gedacht Merselo Molen Nooit Gedacht in de lente IN DEZE NIEUWSBRIEF Bestuur pag. 2 Activiteiten pag. 2 Beheer pag. 4 Uit het archief pag. 5 De molenaar vertelt pag. 5 Vergeten granen/groenten pag. 7 Wist u dat? pag. 8 Nieuwsbrief Molen Nooit Gedacht 4 e jaargang 2012 nummer 1 - pagina 1

2 BESTUUR Het jaar 2012 is al weer een aantal maanden gevorderd en we zijn weer helemaal klaar voor een bruisend zomerseizoen. De plannen die door de werkgroep activiteiten zijn bedacht, kunnen uitgevoerd gaan worden! We gaan beginnen met het nationale molenweekend op 12 en 13 mei en op 28 mei op 2de Pinksterdag vindt alweer voor de vierde keer de Dag van de Wind plaats. Het enige dat we dringend nodig hebben is een stralend zonnetje, want dat heeft ons deze lente een beetje in de steek gelaten. Gelukkig konden we op een onverwacht zonnige 29 april veel bezoekers ontvangen die deelnamen aan de natuurtocht van wandelsportvereniging de Natuurvrienden. We hopen dat we op 20 mei, wanneer de fietsers van de Fietsvierdaagse Venray langs de molen fietsen, ook zulk prachtig weer hebben. Al wensen we onszelf nog zo veel zon, een matig windje, 21 graden Celcius en slechts af en toe een regenbuitje toe, het zal niet baten. Dat hebben we niet de hand. De voorbereiding van onze evenementen hebben we echter wel in de hand. Daarvoor staan onze enthousiaste leden van de werkgroep activiteiten en onze vele vrijwilligers garant. Op deze plek is daarom een oprecht woord van dank voor hun tomeloze inzet op z n plaats. Wij rekenen weer op een prachtig seizoen en op uw bezoek op de molen. Veel leesplezier! Bestuur Nooit Gedacht ACTIVITEITEN De werkgroep activiteiten Nationale Molendagen 12 en 13 mei Verhalen rondom de molen Dit jaar hebben de Nationale Molendagen voor het eerst een thema meegekregen: Verhalen rondom de molen. Daar gaan we vorm aan geven. Want wie heeft er geen verhalen? Beide dagen is de molen voor bezoek geopend tussen en uur. Op zondag zijn in het bijzonder de vrienden van de molen welkom. Zij dragen er allemaal financieel aan bij dat de molen goed onderhouden kan worden. Als eenvoudige blijk van dank daarvoor ontvangen alle vrienden aanstaande zondag een kopje koffie met een gratis pannenkoek. Dag van de Wind (2de Pinksterdag) Opening: optreden Henk Deters Dit inmiddels in de hele regio bekende evenement belooft ook nu weer een geweldige dag te worden. Om precies uur wordt deze dag geopend met een optreden van de Ysselsteynse entertainer Henk Deters. Zijn repertoire en optredens zijn van een hoog niveau en zeer gewaardeerd in de regio. Nieuwsbrief Molen Nooit Gedacht 4 e jaargang 2012 nummer 1 - pagina 2

3 De entree is, zoals u van ons gewend bent, gratis. Open monumentendagen (8+9 sept.) Groen van Toen Henk Deters Er is weer een markt waarin diverse kunstenaars hun creaties te koop aanbieden. Ook zal er weer een groot aanbod zijn van streekproducten, waaronder zelfs lokale wijn. Nieuw is de verkoop van tweedehands boeken t.b.v. de molen. De lucht wordt opgesierd met een ongekend aantal prachtige vliegers en als het weer mee zit zullen ook de hele dag parasailers het luchtruim kiezen. Uiteraard ontbreekt het niet aan leuke en leerzame activiteiten voor de kleinsten. De schaapskudde van Stg Schaapscompagnie Merselo trekt rond en er zijn demonstraties schapen scheren. De presentaties van weeramateurs en natuurlijk de rondleidingen door de molen zijn voor jong en oud interessant om mee te maken. Gedurende de hele dag zetten diverse muzikale optredens de dag van de Wind luister bij. Aan heerlijke hapjes en koele drankjes is uiteraard ook geen gebrek. Tijdens de open monumentendagen staat het thema Groen van Toen centraal. Dat thema sluit helemaal aan bij de activiteiten van heemkundevereniging t Raokeliezer, die rondom de molen oude granen, groenten en fruit verbouwt. Daarom organiseren we samen met t Raokeliezer een heel bijzonder weekend. We willen u tijdens de open monumentendagen terug nemen in de tijd en u laten zien hoe groenten en fruit in het verleden geconserveerd werden. Weet u nog hoe dat ging: wecken, drogen, inleggen in het zuur, onder alcohol bewaren? Ook zullen we u meenemen in de wereld van de heilzame werking van een aantal kruiden. Weet u nog wat een Kruudwis is? Nieuwsbrief Molen Nooit Gedacht 4 e jaargang 2012 nummer 1 - pagina 3

4 Limburgse molendag (7 oktober) Koren op de molen Ook de jaarlijks terugkerende activiteit Koren op de molen belooft dit jaar een groots evenement te worden. Er zullen die dag méér koren dan ooit tevoren komen zingen. De akoestiek onder de molen is heel bijzonder en daarom niet alleen een genoegen voor het publiek, maar ook voor de koorleden zelf. We zullen de openingstijd vanwege het grote aantal koren om die reden met enkele uren gaan vervroegen! Wandelen met de schaapsherder De Stichting Schaapscompagnie Merselo organiseert wandelingen met de herder en zijn kudde. Beginpunt en eindpunt van de wandeling zijn bij de molen. Maak een afspraak! Meelverkoop U kunt meel bestellen, informeren naar andere meelsoorten en eventueel overleggen over het tijdstip van ophalen via de meel@molenmerselo.nl. Rondleidingen in de molen Steeds vaker bezoeken verenigingen, scholen en bedrijven de Nooit Gedacht. Het is een gelegenheid om samen met collega s of klasgenoten eens iets heel anders te ondernemen en tegelijkertijd meer gevoel en kennis te krijgen van de historie. Zo bezocht afgelopen drie maanden zorgboerderij De Kruidentuin uit Milheeze tweemaal de molen. Enkele families kwamen langs in het kader van een verjaardag of een familiereünie. Via het Raayland college kwam een groep Spaanse en een groep Griekse scholieren langs om de molen te bewonderen. Van een internationaal opererend productiebedrijf kwam een groep Roemeense zakenrelaties de molen bezoeken en via een MKBonderneming een groep Amerikaanse relaties. En last but not least bezochten ook een aantal medewerkers van de gemeente Venray de molen in het kader van een personeelsuitstapje. Kortom: een aardig idee om met relaties de molen te bezoeken. Goed voor een heel eigenzinnig en eigentijds uitstapje in de historie. Mail naar secretaris@molenmerselo.nl of bel één van onze molenaars: Helma ( ) of Lambert ( ) Michels. BEHEER We hebben u al verteld dat eind vorig jaar nog enkele werkzaamheden aan de molen zijn uitgevoerd. De roeden werden opnieuw gestoken en het gaande werk werd weer nagekeken en waar nodig gerepareerd. In de vorige Nieuwsbrief hebben we uitgelegd wat dat precies betekent. In de afgelopen maand heeft een dakdekkersbedrijf aan de achterkant van de molen, de betonrot in het dak van de aanbouw gerepareerd en dat voorzien van een goed afwatering. Nadat de molenberg vorig jaar werd verhoogd aan de noordzijde en nieuw gras werd ingezaaid (dat door de droogte aanvankelijk maar niet wilde groeien) is dat inmiddels goed aangeslagen en is de molenberg ook aan de noordzijde weer mooi groen. Ook komend seizoen zal een aantal onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd, maar daarvan is de planning nog niet bekend. Nieuwsbrief Molen Nooit Gedacht 4 e jaargang 2012 nummer 1 - pagina 4

5 UIT HET ARCHIEF Vanaf mei 1921 was Lambert Michels de eigenaar van de Nooit Gedacht. Hij trouwde met Mina Rongen en ze hadden met vijf kinderen een druk gezin. Het molenaarsbedrijf groeide en bloeide in die tijd, dus geen moment van verveling, zou je zeggen. Maar Mina hield wel van wat drukte om haar heen. Ze kwam uit Milheeze uit een groot gezin en er werd door haar ouders een bakkerij, een winkel en een café gerund. Ze was niet van plan om in zich in dat kleine Merselo te gaan vervelen. Bovenal hield ze van praten en veel lachen. Dus besloot ze om een kleine winkel in manufacturen te beginnen in een voorkamertje van het molenaarshuis. De grote zolder van het huis kon wel als magazijn fungeren. Mina hield iedereen voor dat het maar een klein winkeltje was en dat het haar nooit om de verdiensten was gegaan. Ze deed het voor haar eigen lol. En verder vond ze het wel fijn dat ze nog eens wat kon weggeven, want er was best veel armoe in die tijd. En dat laatste zou inderdaad heel goed waar kunnen zijn, want de crisisjaren en de oorlogsjaren naderden met rasse schreden. Het is niet helemaal duidelijk hoe lang de manufacturenwinkel heeft bestaan, maar waarschijnlijk tot midden jaren vijftig. Menig Merseloos meisje (van nu 65 jaar!) weet zich nog wel een loopje naar de winkel van Mulders-Mina te herinneren. Maar wat blijkt wonderwel uit de deels bewaard gebleven administratie? Dat er jaren waren waarin de omzet van de winkel gelijk was met die van de molen. Er was natuurlijk wel één groot verschil: 80% van het bedrag dat de manufacturenwinkel omzette, was natuurlijk nodig om weer nieuwe spullen in te kopen. Bij de omzet van de molen was dat natuurlijk anders, het grootste deel van de omzet was maalloon, dus directe arbeid. De cijfers werpen een ander licht op de (kennelijk heel goed lopende) zaak. Moraal van het verhaal: uit het archief kunnen we de feiten en cijfers leren kennen en uit de verhalen de personen en hun idealen. Meer verhalen in Leven van de Wind, een boek met veel verhalen en foto s over de Nooit Gedacht en Merselo. Te koop op de molen en via de mail op boek@molenmerselo.nl DE MOLENAAR VERTELT Uit welke hoek waait de wind? Een windharmonium Op zondag 29 april werd er flink gewandeld in Merselo. Wandelsportvereniging de Natuurvrienden organiseerde de jaarlijkse Natuurtocht. De route was zodanig uitgezet dat alle bijna 600 wandelaars via het Molenveld en de molen zouden terug keren naar Merselo en naar de finish. Na de molen zouden ze nog slechts 200 meter moeten afleggen en dat hadden we op grote borden rondom de molen gezet - en dat was voor de meeste wandelaars een reden om eventjes de molen te bekijken. Vanaf half 11 was ik aanwezig op de molen en de wind kwam die dag uit het noordwesten. Via internet had ik al Nieuwsbrief Molen Nooit Gedacht 4 e jaargang 2012 nummer 1 - pagina 5

6 gezien dat de wind op het einde van de dag zou draaien naar zuidwest (hoera, dacht ik, warme lucht op komst!). Toen ik via internet de veranderende windrichting wat beter bekeek, zag ik dat de verandering van de windrichting via het oosten naar het zuiden en naar het zuidwesten verloopt. Dat is handig om te weten voor een molenaar: leve internet. Om half elf begon ik met de molen op te zeilen in het noordwesten, bij windkracht 1-2. U begrijpt, bij zo n zwak windje heeft de molen wel zeilen nodig. Rustig gaat de molen aan het draaien en langzaam komen de eerste wandelaars vanuit het veld aangelopen. Na enige tijd draaide de wind naar het noordoosten en ik volgde met het wiekenkruis de wind door in de goede richting te kruien. En ja hoor hij draaide weer mooi. Nog geen half uur later veranderde de windrichting weer: heel rustig terug naar het noordwesten. Dus ik kruide de molen weer netjes terug. Een draaiende molen is immers een must op een dag dat zoveel mensen langs komen en dat al van ver kunnen zien. Na een uurtje met volle zeilen viel de molen ineens helemaal stil. Vreemd genoeg!? De wandelaars keken verbaasd op en vroegen zich af of ik de molen stil had gezet. Nee hoor. Het gebeurde omdat ineens de windrichting veranderde. De rest van de middag hebben we Lambert was er ook - bijna elk half uur de molen gekruid via noordoost, naar oost naar zuidoost. Toen het harder ging waaien, windkracht 3, hebben we de zeilen er maar weer afgehaald. Vervolgens heeft de molen nog een uurtje rustig gedraaid om uiteindelijk - nog één keer kruien - om vijf uur te eindigen op het zuidwesten. Vele deelnemers aan de Natuurtocht hebben dankzij de op twee manieren draaiende molen even door de molen gewandeld en genoten van het spel met de wind en natuurlijk van de koffie met pannenkoek. Ik was zelf moe maar voldaan: zelden ben ik zo druk in de weer geweest om de wind te volgen. Ik bedacht me: wat was dat vroeger hard werken als er dan echt gemalen moest worden! Ze noemden veranderlijke wind destijds ook niet voor niks een werk-wind. Helma Draaien ambtelijke molens langzaam? Op vrijdag 20 april had de gemeente Venray een wij-dag. Een dag waarbij alle ambtenaren samen iets gaan ondernemen. Via onze oud dorpsgenoot Jan Engels werd al begin januari gevraagd of wij als molen wat te bieden hebben in het kader van zo n wij-dag. Een heleboel! Dus liet ik hem dat per omgaande weten. Na heel lang wachten het was inmiddels begin april - kreeg ik te horen dat men graag gebruik wilde maken van Nieuwsbrief Molen Nooit Gedacht 4 e jaargang 2012 nummer 1 - pagina 6

7 de mogelijkheid om een rondleiding te krijgen. Interessant voor de ambtenaren in verband met de historische waarde, maar ook om eens te horen wat er achter de schermen komt kijken bij het in stand houden van een historisch monument. Enfin: er zouden s ochtend veertien mensen en s middags tien mensen komen. Hartstikke mooi. Om half 11 zou de ochtendgroep arriveren. Helaas, het groepje kwam te laat! Daar begon het eerste grapje al: gemeenteambtenaren die te laat komen. Maar de eerste rondleiding kon beginnen. In mijn verhaal over de ontwikkeling van het molenaarsbedrijf stipte ik natuurlijk ook het verhaal aan van de ontmanteling van de molen in 1963 en de bouw van stalen silo s in de romp. Toen ik zei Aanvankelijk was het idee om naast de molen een silo te bouwen, maar dat mocht niet... klonk het in koor: van de gemeente. En bij die ene keer bleef het niet. Het verhaal over de plotselinge bouw van een nieuwe opslagruimte aan de noordzijde (ook in de jaren 60), omdat er geen ruimte meer was om de enorme graanopbrengst van dat seizoen op te slaan, heb ik maar wijselijk voor me gehouden. Dat gebeurde zonder vergunning nood breekt wet! - en de gemeente was er binnen een dag bij om de bouw stil te leggen. Maar, heel coulant werd een dag later op basis van een snelle tekening een bouwvergunning afgegeven. Natuurlijk had ik dat ook wel kunnen vertellen denk ik achteraf, want de ambtenaren weten ook heel goed wat de invloed van de gemeente kan zijn en hoe vervelend die soms op moet treden. En dat destijds de bouw van een silo naast de molen werd afgekeurd is alleszins te begrijpen het zou geen gezicht zijn geweest! - en dat je zonder vergunning niet moet gaan bouwen evenzo. Maar weer terug naar de rondleidingen: er werd nog geregeld gelachen en aan zelfspot ontbrak het deze gemeentelijke bezoekers niet. Vooral waren ze geïnteresseerd in historie en er is ook veel gepraat over subsidies, eigen bijdrages, bezuinigingen, etc. Men was onder de indruk van de uitstraling en de staat van onderhoud van de molen. En degenen die Merselo niet kenden waren verbaasd over de authenticiteit van Merselo en degenen die Merselo wel kenden roemden Merselo om z n bedrijvigheid op sociaal cultureel vlak. Helma VERGETEN GRANEN EN GROENTEN BRUINE KOGELBOON De bruine kogelboon komt van oorsprong uit Walcheren: Zeeuwse kogelboon of droogboon. Droogbonen zijn goede groeiers, daarom wat ruimer zaaien in mei. Nieuwsbrief Molen Nooit Gedacht 4 e jaargang 2012 nummer 1 - pagina 7

8 WIST U DAT? Wist u dat de molen op zaterdag 12 mei (nationale molendagen) meedoet aan een twitterwedstrijd waarmee 500 euro te winnen valt en dat daarom gevraagd wordt aan iedereen die twittert even op de molen langs te komen of berichten naar hartenlust te re-tweeten? De peulen hebben een perkamentachtig vlies, dus alleen de zaden voor consumptie gebruiken. Het gewas kan vrij lang op het veld blijven staan, maar om alle zaden goed af te laten rijpen en dorsbaar te maken, is het verstandig om in september de planten op te trekken. In bosjes geknoopt en opgehangen, kunnen ze nadrogen. Als de peulen na enkele weken voldoende droog zijn (scherp), is het dorsen een gemakkelijk karweitje. De gedorste zaden droog bewaren. Mocht u last van de bonenkever hebben (kleine gaatjes in de zaden zichtbaar), dan de bonen gedurende een paar dagen in de diepvries leggen (-18 C). Wist u dat het bestuur versterking heeft gekregen van Harrie Derks uit Merselo? Wist u dat Mark Camps uit Merselo de molenaarsopleiding is gaan volgen op de Nooit Gedacht en dat Toon van As de instructiemolenaar is? Problemen met ziekten en plagen zijn er nauwelijks en dat maakt het des te aantrekkelijk om deze gewassen zelf te telen. Men kan volstaan met weinig mest. Kogelboontjes zijn bijzonder fijn van smaak en als groente geserveerd een delicatesse. Wist u dat de graanveldjes en de tuin met oude gewassen er weer prachtig bijstaat en dat er bijna dagelijks getuinierd wordt door de leden van t Raokeliezer? Wist u dat elke woensdag de molenberg wordt begraasd door een kleine schaapskudde? Wist u dat u al voor 15 euro per jaar vriend van de molen bent? Verdere informatie op: Nieuwsbrief Molen Nooit Gedacht 4 e jaargang 2012 nummer 1 - pagina 8

9 Wist u dat t Raokeliezer al weer wintertarwe heeft in gezaaid om rond deze tijd te kunnen oogsten? Wist u dat de molen letterlijk op de (fiets)kaart is gezet? In de molen is de route verkrijgbaar. Wist u dat we via een advertentie in Landleven een prachtig handmaalmolentje hebben gekregen van een mijnheer uit Ede en dat onze voormalige dorpsgenoot Pieter Paul Rieter dit molentje voor ons opgehaald heeft en in Merselo op de molen heeft bezorgd? STICHTING NOOIT GEDACHT Bestuur Voorzitter Secretaris Penningmeester Bestuurslid Activiteiten Bestuurslid Beheer Bestuurslid Adviseurs Helma Michels Jan Loonen Redactieadres: vacature Pieter Weerts Pieter Weerts Teja Michels Gerrit Kateman Harrie Derks Windmolenaar Wethouder in Venray secretaris@molenmerselo.nl ONZE SPECIALE SPONSOREN EN SUBSIDIEVERSTREKKERS Wist u dat tijdens de Dag van de Wind op 28 mei aanstaande kinderen ook kunnen vliegeren samen met de 'echte' vliegeraars? Wist u dat u op de Dag van de Wind op 28 mei ook - tegen betaling - zelf kunt parasailen? Nieuwsbrief Molen Nooit Gedacht 4 e jaargang 2012 nummer 1 - pagina 9