Peilbesluit Arkemheen. Inspraaknota

Transcriptie

1 Peilbesluit Arkemheen Inspraaknota Inspraaknota peilbesluit Arkemheen 2012

2 Peilbesluit Arkemheen Inspraaknota Inspraaknota peilbesluit Arkemheen 2012 status: Definitief versie: 2.0 datum: kernwoorden: peilbesluit, Arkemheen, inspraak, waterpeilen, zienswijze opdrachtgever: Jos Athmer projectgroep: Michiel Nieuwenhuis Almer Bolman Evert Jansen Matthijs van den Brink Henk Nobbe Versie Datum Doel oplevering Opgeleverd aan Beoordeling werkgroep Werkgroep peilbesluit Definitieve versie D&H Waterschap Vallei & Eem, Postbus 330, 3830 AL Leusden, internet:

3 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding Doel en werkwijze Leeswijzer 7 2 Zienswijzen Van t Klaphek Van de Langemheen Van de Ridder Van Veldhuisen Van Winkoop 13 3

4 4

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Waterschap Vallei & Eem is verantwoordelijk voor het beheer van het water en de waterkeringen in de Gelderse Vallei en Eemland/Arkemheen. De Gelderse Vallei wordt geflankeerd door de Utrechtse Heuvelrug in het westen en de Veluwe in het oosten. Eemland/Arkemheen is het poldergebied tussen de Gelderse Vallei en de Veluwerandmeren. Dit gebied ligt beneden NAP en dit zijn dan ook de gebieden die voor de afwatering afhankelijk zijn van bemaling. Als beheerder van het oppervlaktewater is Waterschap Vallei & Eem volgens de Waterwet (artikel 5.2) verplicht peilbesluiten vast te stellen voor de daartoe aangewezen gebieden onder zijn beheer. De aangewezen gebieden zijn de gebieden waar normaliter het hele jaar het waterpeil gehandhaafd kan worden. Deze zijn opgenomen in de provinciale waterverordening Waterschap Vallei & Eem. Het gaat om de poldergebieden Eemland en Arkemheen. Hier kan namelijk zowel water worden afgevoerd via de gemalen als water worden ingelaten via de verschillende inlaatpunten. Hierdoor worden de waterpeilen in de polders gehandhaafd. Een goedgekeurd peilbesluit biedt aan belanghebbenden duidelijkheid en rechtszekerheid over de te handhaven peilen in het betreffende gebied. De peilbesluiten moeten elke 10 jaar worden herzien. In een peilbesluit stelt het waterschap de gewenste oppervlaktewaterpeilen vast voor het gebied waarvoor het besluit geldt. Dit gebied kan onderverdeeld zijn in meerdere peilgebieden, met voor elke peilgebied een ander peil. Het peilbesluit zelf geeft in ieder geval aan op welk gebied het besluit betrekking heeft, welke peilen daar gelden en de periode waarvoor de in het peilbesluit opgenomen waterstanden gelden. Het peilbesluit van Arkemheen is aan herziening toe. Voor het gebied van Arkemheen, bestaand uit de Nijkerkerpolder en Putterpolder, is het meest recente peilbesluit vastgesteld in Tegen de goedkeuring door de provincie van dit peilbesluit is beroep ingesteld bij de rechtbank, voor zover het de peilgebieden N2, N4 en N5 betrof (zie Figuur 1). De rechtbank heeft in 2003 de beroepen gegrond verklaard. In 2008 heeft de provincie haar goedkeuring formeel onthouden. Voor deze peilgebieden is nadien geen nieuw peilbesluit vastgesteld. De delen van het peilbesluit die wel zijn goedgekeurd, zijn aan herziening toe; op grond van de Waterverordening dient het peilbesluit eens in de 10 jaar te worden herzien. 5

6 Figuur 1 Overzichtskaart van het peilbesluit Arkemheen uit Doel en werkwijze Met de peilbesluiten voor Arkemheen legt Waterschap Vallei & Eem voor de komende tien jaar de na te streven waterpeilen in Arkemheen vast. In december 2011 is het ontwerppeilbesluit door D&H van Waterschap Vallei & Eem vastgesteld. Vervolgens heeft het ontwerp ter inzage gelegen. In dit rapport worden de zienswijzen beschreven die zijn binnen gekomen tijdens de inspraakperiode. Daarnaast is ook de reactie van het waterschap hierop beschreven en de eventuele aanpassingen op het peilbesluit voor Arkemheen. Om tot een gedegen onderbouwing te komen voor het peilbesluit van Arkemheen zijn drie stappen doorlopen: 1. Gebiedsinventarisatie: de inventarisatie bestaat uit een gebiedsbeschrijving van de huidige situatie met aandacht voor landgebruik, hoogteligging, bodemopbouw etc. Daarnaast worden de huidige waterhuishoudkundige situatie en de geïnventariseerde wensen en knelpunten beschreven. 2. Gebiedsproces en belangenafweging: in overleg met de belanghebbenden in het gebied wordt een belangenafweging gemaakt. Op basis van deze belangenafweging worden de waterpeilen vastgesteld, met daarbij een beschrijving van de nieuwe situatie en benodigde maatregelen. 3. Vaststellen peilbesluit: na de inspraakperiode van het ontwerp-peilbesluit en het verwerken van de zienswijzen wordt het definitieve peilbesluit uiteindelijk vastgesteld door het Algemeen Bestuur van het waterschap. Het peilbesluit van Arkemheen is opgesteld door een projectgroep van het waterschap. Daarnaast zijn vertegenwoordigers van de belanghebbenden betrokken. De samenwerking met de verschillende partijen is belangrijk om tot een door het gebied gedragen peilbesluit te 6

7 komen. De vertegenwoordigers van de belanghebbenden vormen samen de klankbordgroep voor het peilbesluit. De klankbordgroep is op belangrijke momenten in het proces betrokken. 1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 van deze inspraaknota zijn alle zienswijzen opgenomen die tijdens de inspraakperiode van het ontwerp-peilbesluit zijn binnen gekomen. Per zienswijze is ook aangegeven wat de reactie van het waterschap is en welke gevolgen de zienswijze heeft voor het peilbesluit van Arkemheen. Voor nadere informatie wordt dan ook verwezen naar de volgende achtergronddocumenten: - Inventarisatierapport: De eerste stap voor het vaststellen van het peilbesluit was het opstellen van een inventarisatierapport waarin de huidige situatie is beschreven, met daarin opgenomen de knelpunten en wensen van het gebied. - Rapport peilafweging: De tweede stap was het opstellen van een rapport waarin de verschillende belangen, de afweging daarvan, het peilenvoorstel en de onderbouwing daarbij zijn opgenomen. - Ontwerp-peilbesluit: In december 2011 is het ontwerp-peilbesluit voor Arkemheen vastgesteld, de zienswijzen zijn hier een reactie op. 7

8 2 Zienswijzen 2.1 Van t Klaphek Inspreker: Volgnummer: Mevr. H.A. van t Klaphek-Klok Slichtenhorsterweg NP Nijkerk 1 Peilvak N1a Zienswijze De verhoging van het waterpeil die men van plan is in dit gebied maakt normaal boerengebruik van deze grond onmogelijk. Dit mag niet gebeuren als er geen acceptabel ruilvoorstel voor de grond is ontvangen. Op deze manier wordt men gedwongen om in te stemmen met een ruilvoorstel, dit mag niet de functie zijn van een peilbesluit. Reactie waterschap Het hogere waterpeil in dit peilvak wordt pas ingesteld als het proces van de kavelruil afgerond is. Dit betekent dat alle belanghebbenden tenminste één voorstel hebben gehad voor kavelruil. Het waterschap gaat pas over tot het verhogen van de waterpeilen als op tenminste 90% van het oppervlak van het peilvak de agrarische activiteiten zijn beëindigd. Door het opnemen van het percentage van 90% streeft het waterschap er naar om het proces van de kavelruil op gang te brengen, maar wel op een gedegen en zorgvuldige wijze. Met deze werkwijze ondersteunt het waterschap de aangewezen natuurfunctie voor het peilvak. Aanpassing peilbesluit Geen 8

9 2.2 Van de Langemheen Inspreker: Volgnummer: Dhr. G. van de Langemheen Meskampersteeg SH Putten 2a Peilvak P1 Zienswijze Dhr. van de Langemheen geeft aan dat het zomerpeil in het peilvak 10 cm lager moet worden. Dan worden de slootkanten namelijk beter berijdbaar met bemesten, grasmaaien en grasharken. Ook worden er dan gemakkelijker groeitrappen voor de weidevogels gerealiseerd. Reactie waterschap Het vaststellen van de waterpeilen voor een peilvak is er op gericht om voor een zo groot mogelijk gebied een goede drooglegging te realiseren. Het is bij het waterschap bekend dat er lokaal lagere delen aanwezig zijn in het peilvak die wat natter zijn dan andere delen. Het waterpeil voor het gehele peilvak kan echter niet op deze lokaal lage delen afgestemd worden. Zoals in de toelichting bij het peilbesluit is opgenomen wordt in het peilvak een flexibel peilbeheer gevoerd. Dit betekent dat de waterpeilen tussen een het maximale en minimale waterpeil gehandhaafd worden. De waterpeilen worden afgestemd op de weersverwachtingen en grondwaterstanden in het gebied. Dit betekent dat er geen sprake meer is van vaste periodes met bepaalde waterpeilen (zomer- en winterpeilen). De peilbeheerder kan daarmee beter inspelen, eventueel in overleg met de grondgebruikers, op specifieke omstandigheden in de polder om ook de landbouwactiviteiten te ondersteunen. Aanpassing peilbesluit Geen 9

10 Volgnummer: Peilvak P2 Zienswijze Met de aanleg van plasdras ontstaat er meer vraatschade door ganzen en meer overlast van muggen en knutten. Muggen en knutten kunnen blauwtong en het smallenbergvirus veroorzaken en vormen dus een groot gevaar voor vee en schapenhouders. Reactie waterschap Een peilbesluit dient afgestemd te zijn op de functies van een gebied. Voor peilvak P2 is de functie natuur voor kritische weidevogels. Deze functie verlangt het hoge waterpeil zoals dat in het peilbesluit is opgenomen. Dit leidt in het vroege voorjaar tot een plas-dras situatie. In de zomer zakt het waterpeil uit en zullen er geen ondiepe of geïsoleerde plassen ontstaan. Daardoor wordt meer overlast van muggen of knutten niet verwacht. 2b Het reservaatgebied (plas-drasgebied) zal specifiek ingericht worden voor kritische weidevogels zoals de Watersnip. Om verdrijving van deze weidevogels door ganzen te voorkomen wordt het reservaatgebied voor ganzen niet aantrekkelijk gemaakt, bijvoorbeeld door de plassen ondiep te houden. Dit betekent dat het niet uitgesloten kan worden dat het omringende gebied te maken krijgt met meer foeragerende ganzen en daardoor meer gewasschade. Als een dier dat schade veroorzaakt niet kan worden bestreden of als schade niet kan worden voorkomen, dan kan een gedupeerde grondgebruiker een verzoek om schadevergoeding indienen bij het Faunafonds. Binnen de twee aangewezen foerageergebieden in Arkemheen en binnen de begrenzing van het resterende Natura 2000 gebied mogen Smienten en overwinterende Kolganzen en Grauwe ganzen niet meer opzettelijk worden verstoord, daarbuiten wel als onderdeel van de schadebestrijding (bron: Ontwerp Natura 2000 beheerplan Arkemheen). Dit betekent dat gewasschade binnen het Natura 2000 gebied in aanmerking komt voor een tegemoetkoming vanuit het Faunafonds. Voor gewasschade buiten het Natura 2000 gebied geldt dat de ganzen moeten worden verjaagd om in aanmerking te komen voor een tegemoetkoming. Voor meer informatie over dit onderwerp wordt verwezen naar de website van het Faunafonds en de Handreiking Faunaschade van hetzelfde fonds. Aanpassing peilbesluit Geen 10

11 2.3 Van de Ridder Inspreker: Volgnummer: Dhr./Mevr. H.H. van de Ridder Nijkerkerstraat PJ Putten 3 Peilvak P2 Zienswijze In ieder geval het waterpeil in dit gebied naar beneden en geen plasdras gebied. Door het realiseren van plasdras gebied kunnen ganzen hier niet meer grazen. In de peilvakken P1 en P4 zullen meer ganzen gaan grazen, wat leidt tot meer schade in die gebieden. Reactie waterschap Het reservaatgebied P2 (plas-drasgebied) zal specifiek ingericht worden voor kritische weidevogels zoals de Watersnip. Om verdrijving van deze weidevogels door ganzen te voorkomen wordt het reservaatgebied voor ganzen niet aantrekkelijk gemaakt, bijvoorbeeld door de plassen ondiep te houden. Dit betekent dat het niet uitgesloten kan worden dat het omringende gebied te maken krijgt met meer foeragerende ganzen en daardoor meer gewasschade. Als een dier dat schade veroorzaakt niet kan worden bestreden of als schade niet kan worden voorkomen, dan kan een gedupeerde grondgebruiker een verzoek om schadevergoeding indienen bij het Faunafonds. Binnen de twee aangewezen foerageergebieden in Arkemheen en binnen de begrenzing van het resterende Natura 2000 gebied mogen Smienten en overwinterende Kolganzen en Grauwe ganzen niet meer opzettelijk worden verstoord, daarbuiten wel als onderdeel van de schadebestrijding (bron: Ontwerp Natura 2000 beheerplan Arkemheen). Dit betekent dat gewasschade binnen het Natura 2000 gebied in aanmerking komt voor een tegemoetkoming vanuit het Faunafonds. Voor gewasschade buiten het Natura 2000 gebied geldt dat de ganzen moeten worden verjaagd om in aanmerking te komen voor een tegemoetkoming. Voor meer informatie over dit onderwerp wordt verwezen naar de website van het Faunafonds en de Handreiking Faunaschade van hetzelfde fonds. Aanpassing peilbesluit Geen 11

12 2.4 Van Veldhuisen Inspreker: Volgnummer: Dhr. H. van Veldhuisen Vetkamp JR Nijkerk 4 Peilvak N1a Zienswijze Dhr. van Veldhuisen geeft aan ongeveer 6,5 ha in gebruik te hebben in dit peilvak. Bijeenkomsten met de kavelruilcommissie leverden volgens hem (nog) niets op. Aangezien dhr. Van Veldhuisen geen goed alternatief is geboden, is hij genoodzaakt om te blijven zitten. Het waterschap geeft aan dat landbouw slecht mogelijk is na de peilverhoging, daarom is dhr. Van Veldhuisen tegen het peilbesluit. Wel heeft dhr. Van Veldhuisen contact gehad met Staatsbosbeheer (waar hij reguliere pacht heeft) en mogelijk komen zij nog met een voorstel. Daarnaast vind dhr. Van Veldhuisen dat wanneer er niets wordt gedaan aan de absurde aantallen ganzen en eenden (met name smienten) in dit gebied alle genomen maatregelen ten behoeve van de kwetsbare weidevogelsoorten zinloos zijn. Hij probeert altijd alles te doen wat in zijn vermogen ligt om mee te werken aan weidevogelbeheer, maar de kwaliteit van het land in dit gebied holt achteruit vanwege slecht beheer (enorme toename van ridderzuring) en de ganzen en eenden, daarnaast zijn er zeer veel kraaien, vossen enz. Reactie waterschap Voor de percelen die in eigendom zijn van Staatsbosbeheer en op dit moment worden verpacht is Staatsbosbeheer er zelf voor verantwoordelijk op een zorgvuldige manier de pacht te beëindigen en de pachters eventueel een alternatief te bieden. Voor een uitleg over de gedegen en zorgvuldige manier waarop het waterschap de kavelruil ondersteunt, wordt verwezen naar de reactie van het waterschap op de zienswijze van Mevr. Van t Klaphek-Klok (volgnummer 1). Het faunabeheer in de Nijkerkerpolder is de verantwoordelijkheid van de Stichting Faunabeheereenheid Veluwe. Het waterschap ondersteunt het weidevogelbeheer door het reservaatgebied N1a (plas-drasgebied) specifiek in te richten voor kritische weidevogels zoals de Watersnip. Om verdrijving van deze weidevogels door ganzen te voorkomen wordt het reservaatgebied voor ganzen niet aantrekkelijk gemaakt, bijvoorbeeld door de plassen ondiep te houden. Daarnaast wordt een specifiek peilbeheer toegepast voor de kritische weidevogels. Dit peilbeheer is ook beschreven in de toelichting bij het peilbesluit en zal in overleg met Staatsbosbeheer op basis van praktijkervaring verder aangescherpt gaan worden. Aanpassing peilbesluit Geen 12

13 2.5 Van Winkoop Inspreker: Volgnummer: Dhr. G. van Winkoop Voordijk RP Putten 5a Peilvak P3 en P4 Zienswijze Het zou wenselijk zijn om in de komende 10 jaar peilverlaging (zowel zomer- als winterpeil) op het boerenland door te voeren en om het zomerpeil later in het seizoen in te voeren. Dit ter compensatie van de peilverhoging in de reservaatgebieden voor de weidevogels. Dhr. van Winkoop benadrukt dat er een goede balans moet zijn tussen natuur en boeren in het gebied. Het moet niet doorslaan naar de natuurkant,want er zijn ook boeren nodig om de polder te beheren. Voor het reservaatgebied is een apart peilvak in de Putterpolder ingevoerd, met extra stuwen bij Strand Nulde. Dit is in de buurt bij grond van dhr. van Winkoop en hem is beloofd dat het waterpeil hier niet omhoog gaat. Hier moet wel aandacht aan worden gegeven, omdat de stuw soms niet helemaal goed staat. Reactie waterschap De peilvakken P3 en P4 zijn door de provincie aangewezen als gebieden waar landbouw en weidevogels naast elkaar moeten kunnen voorkomen. Het in het peilbesluit voorgestelde waterpeil is een compromis tussen beide belangen. Het waterpeil in P3 en P4 is daarmee mogelijk hoger dan inspreker wenst, maar niet zo hoog dat agrarische activiteiten niet meer plaats kunnen vinden. Zoals in de toelichting bij het peilbesluit is opgenomen wordt in het peilvak een flexibel peilbeheer gevoerd. Dit betekent dat de waterpeilen tussen een het maximale en minimale waterpeil gehandhaafd worden. De waterpeilen worden afgestemd op de weersverwachtingen en grondwaterstanden in het gebied. Dit betekent dat er geen sprake meer is van vaste periodes met bepaalde waterpeilen (zomer- en winterpeilen). De peilbeheerder kan daarmee beter inspringen op de specifieke omstandigheden in de polder om ook de landbouwactiviteiten te ondersteunen. Wanneer er wordt geconstateerd dat er waterpeilen uit het peilbesluit niet goed gehandhaafd worden kan contact worden gezocht met de verantwoordelijk beheerder. Het waterschap zal de komende tijd extra aandacht besteden aan het handhaven van de correcte waterpeilen in het gebied. Aanpassing peilbesluit Geen 13

14 Volgnummer: Peilvak Algemeen Zienswijze Zou er ook meer overleg met de loonwerkers kunnen zijn die de sloten schoonmaken. De laatste jaren krijg ik veel papieren, omdat de loonwerkers een paar dagen te laat zijn. Soms heeft het met draagkracht van de grond te maken,maar soms zijn wij de laatste op de rij. Is hier een oplossing voor? 5b Op de gronden van de boeren en van de natuur zakt veel water weg in de bodem en naar het grondwater wat een goede zaak is. In de dorpen en steden en industrieterreinen vele malen minder. Is de lastenverdeling wel goed? Wij krijgen in de lagere delen de overlast van de hogere gebieden. Reactie waterschap Deze opmerkingen zijn zinvol, maar hebben geen relatie met het peilbesluit. In een afzonderlijke brief aan dhr. van Winkoop zal door het waterschap gereageerd worden op zijn vragen. Aanpassing peilbesluit Geen 14