MiFID-brochure Europese richtlijn betreffende de markten in financiële instrumenten

Transcriptie

1 MiFID-brochure Europese richtlijn betreffende de markten in financiële instrumenten 1 INLEIDING CLASSIFICATIE VAN EEN CLIËNT PASSENDHEIDSTEST TYPE FINANCIËLE INSTRUMENTEN AANDELEN Basiskenmerken van aandelen Risico's verbonden aan aandelen OBLIGATIES Basiskenmerken van obligaties Risico s verbonden aan obligaties FONDSEN EN PENSIOENSPAARFONDSEN Basiseigenschappen van fondsen Risico s verbonden aan fondsen TAK Basiskenmerken van Tak 21-spaarverzekeringen Risico s verbonden aan Tak 21-spaarverzekeringen BELANGENCONFLICTENBELEID IDENTIFICATIE VAN BELANGENCONFLICTEN PREVENTIE EN BEHEER VAN BELANGENCONFLICTEN COMMUNICATIE VAN BELANGENCONFLICTEN VOORDELEN (INDUCEMENTS) ORDERUITVOERINGSBELEID ALGEMENE PRINCIPES BEST EXECUTION AANPAK Uitvoeringsfactoren Plaatsen van uitvoering en methodes SPECIFIEKE INSTRUCTIE TOEZICHT EN EVALUATIE INSTEMMING MET HET BELEID... 9 Versie van 25 juli

2 1 INLEIDING Sinds 1 november 2007 is MiFID (Markets in Financial Instruments Directive) van kracht in alle landen van de Europese Unie en op 30 april 2014 werd deze toepassing in België uitgebreid naar verzekeringsproducten (AssurMiFID). Deze Europese richtlijn heeft betrekking op beleggingen in financiële instrumenten en heeft als doelstelling transparantere informatie te waarborgen en betere beschermingsregels voor u als belegger te garanderen. De MiFID-regels leiden tot een harmonisering van de uitvoeringsruimte binnen de Europese Unie daar belemmeringen voor grensoverschrijdend effectenverkeer worden verminderd en het monopolie van de traditionele beurzen wordt opengebroken wat leidt tot meer concurrentie op de financiële markten. In dit document kunt u als belegger kennis nemen van de belangrijkste elementen van de MiFID-richtlijnen en de invulling binnen Rabobank.be. 2 CLASSIFICATIE VAN EEN CLIËNT Alle cliënten van Rabobank.be worden onderverdeeld als niet-professionele cliënten. De cliëntenclassificatie bepaalt immers het beschermingsniveau dat cliënten genieten. Voor de cliëntenclassificatie gaat de MiFIDregelgeving uit van een algemene definitie van wie een professionele cliënt is, nl. een cliënt die de nodige ervaring, kennis en deskundigheid bezit om zelf beleggingsbeslissingen te nemen en de door hem gelopen risico s adequaat in te schatten. Door al haar cliënten te klasseren als niet-professionele cliënt waarborgt Rabobank.be de hoogst mogelijke bescherming. 3 PASSENDHEIDSTEST De diensten van Rabobank.be zijn beperkt tot het uitvoeren van orders van cliënten en/of het ontvangen en doorgeven van deze orders (i.e. Execution Only -dienst). Dit betekent dat de Bank geen advies geeft rekening houdend met persoonlijke kenmerken van de cliënt en dat transacties altijd verricht worden op initiatief van de cliënt. Voor beleggingen in fondsen of pensioenspaarfondsen worden uitsluitend niet-complexe financiële instrumenten aangeboden. Dit zijn instrumenten die voldoende eenvoudig zijn opdat cliënten de karakteristieken en risico's die eraan verbonden zijn, kunnen begrijpen. Instrumenten die automatisch als nietcomplex kunnen worden beschouwd betreffen onder meer aandelen op een gereglementeerde markt, geldmarktinstrumenten of andere schuldinstrumenten alsook rechten van deelneming van instellingen voor collectieve beleggingen (ICB of fondsen ) die voldoen aan de voorwaarden van de Europese Richtlijn 2009/65/EG. Voor beleggingen in spaarverzekeringsproducten, zoals een Tak 21-spaarverzekering, is Rabobank.be in het kader van de AssurMiFID wetgeving verplicht te toetsen of deze producten voldoende passen bij haar cliënten. Dit gebeurt door middel van een Passendheidstest, waarin geïnformeerd wordt naar de behoeften en verlangens inzake sparen en beleggen alsook de kennis over en ervaring met Tak 21-producten. Op basis van de opgegeven antwoorden wordt de cliënt geïnformeerd over de passendheid van het product, rekening houdend met de kennis en ervaring van de cliënt. Indien uit de resultaten van de Passendheidstest zou blijken Versie van 25 juli

3 dat het product toch niet passend is voor de cliënt, dan wordt de cliënt hier duidelijk over geïnformeerd. Desalniettemin behoudt de cliënt het recht om het product aan te kopen. 4 TYPE FINANCIËLE INSTRUMENTEN 4.1 AANDELEN Hoewel Rabobank.be geen mogelijkheid biedt aandelen als zodanig te kopen of te verkopen, vormen aandelen een belangrijk actief van de meeste door Rabobank.be verdeelde fondsen. Om deze reden hernemen wij hier de voornaamste kenmerken van, en risico s verbonden aan, aandelen Basiskenmerken van aandelen Een aandeel is een effect dat een deel van het kapitaal van een onderneming vertegenwoordigt. De eigenaar ervan, de aandeelhouder, is dus mede-eigenaar van de onderneming. Een gewoon aandeel geeft de aandeelhouder recht op een dividend (een variabel inkomen afhankelijk van de winst van de vennootschap) en stemrecht in de Algemene Aandeelhoudersvergadering Risico's verbonden aan aandelen De waarde van een aandeel is afhankelijk van de winst(verwachtingen) van een bedrijf. Hoe hoger de verwachte winst, hoe hoger de prijs van een aandeel. Als aandeelhouder deelt u niet enkel in de winst, maar ook in het verlies. In geval van faillissement zullen eerst de schuldeisers terugbetaald worden en daarna pas de aandeelhouders. Om deze reden is investeren in aandelen risicovoller dan investeren in obligaties. Het risico van investeren in individuele aandelen kan gemeten worden aan de hand van de volatiliteit (de mate van beweeglijkheid). Het is een indicator voor de intensiteit van koersschommelingen. Beleggers associëren een hoge volatiliteit met een hoger risico. Een stijging van de volatiliteit kan marktgedreven zijn en daarom niet noodzakelijk bedrijfgedreven. 4.2 OBLIGATIES Basiskenmerken van obligaties Een klassieke obligatie in euro is een lening uitgegeven door een nationale overheid of onderneming met een bepaalde looptijd. Als obligatiehouder hebt u recht op een of meerdere couponbetalingen en de terugbetaling van het nominale bedrag van de lening op eindvervaldag. De prijs van een obligatie wordt uitgedrukt als een percentage van de nominale waarde. Een obligatie wordt gekocht met het oog op een vast bepaald rendement. Dit rendement is afhankelijk van de prijs en de coupon van de obligatie. Versie van 25 juli

4 4.2.2 Risico s verbonden aan obligaties Kredietrisico Het kredietrisico is het risico dat de uitgever van de obligatie niet in staat is om de jaarlijkse coupon of het nominale bedrag op eindvervaldag terug te betalen. In dit geval kunt u als obligatiehouder een deel of zelfs het volledige bedrag dat u geïnvesteerd hebt, verliezen. De kwaliteit van een obligatie of de kans dat een uitgever zijn verplichtingen niet kan nakomen, kan afgeleid worden uit de rating die door ratingagentschappen zoals Standard & Poor's of Moody's aan de uitgever is toegekend Renterisico De prijs van een obligatie kan variëren doorheen de tijd in functie van de evolutie van de rentes op de markt. Hoe meer de rentes stijgen, hoe meer de prijs van een obligatie zal dalen. Concreet: doordat de coupon van een obligatie niet wijzigt, zal een obligatie zijn aantrekkingskracht op de secundaire markt verliezen als de rendementen van gelijkaardige obligaties op de markt een hogere coupon aanbieden. Hoe langer de restlooptijd van een obligatie is, hoe meer de prijs negatief beïnvloed zal worden. Deze gevoeligheid van de prijs van de obligatie aan de evolutie van de rentevoet wordt gemeten door de duratie. Naargelang men de eindvervaldag nadert, zal de duratie van de obligatie verminderen en uiteindelijk nul worden aangezien de prijs zal convergeren naar de nominale waarde die door de uitgever op de eindvervaldag terugbetaald moet worden. 4.3 FONDSEN EN PENSIOENSPAARFONDSEN Basiseigenschappen van fondsen Een fonds is een juridische entiteit met als enige doel het beheren van de haar toevertrouwde middelen. Deze beheersvennootschap heeft een bestuur dat totaal onafhankelijk opereert van de Bank. Een fonds belegt in meerdere financiële instrumenten waardoor het risico van de belegging gespreid wordt. De waarde van het fonds wordt bepaald door de activa waarin belegd wordt. De totale waarde van het fonds wordt verdeeld in eenheden wat de netto inventariswaarde (NIW) wordt genoemd. Bij aankoop verwerft u als belegger een aantal eenheden, die terzelfdertijd ook recht geven op deelname aan de Algemene Vergadering van de vennootschap. De KIID (Key Investor Information Document) bevat alle essentiële beleggersinformatie waaronder de doelstellingen en het beleggingsbeleid. Het beleggingsbeleid beschrijft op welke manier de beleggingsdoelstellingen zullen worden nagestreefd: de activaklassen waarin belegd zal worden zoals aandelen en obligaties, de regio s, de munten, de minimale en maximale allocatie in bepaalde activaklassen en of het een actief dan wel passief beheerd fonds betreft. Fondsen kunnen een kapitalisatie- of/en distributiecompartiment(en) hebben. Bij kapitalisatie worden de inkomsten van het fonds uit coupons en dividenden opnieuw geïnvesteerd in het fonds, bij distributie kan een deel van de inkomsten uitgekeerd worden evenwel zonder enige garantie. Versie van 25 juli

5 4.3.2 Risico s verbonden aan fondsen Opdat een potentiële belegger een beknopt idee zou krijgen van het risicoprofiel van een fonds, volstaat het voor een investeerder om er het document met 'Essentiële Beleggersinformatie' op na te lezen. De voornaamste risico's verbonden aan een fonds zijn: Marktrisico Het marktrisico is het risico dat de markt waarin belegd werd of een activacategorie daalt, waardoor de prijs en de waarde van de activa in portefeuille kunnen dalen Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat een positie niet tijdig tegen een redelijke prijs kan worden verkocht. Het geeft aan of een fonds al dan niet belegt in instrumenten die vlot verhandeld kunnen worden. Indien dit niet het geval is, dan brengt dat risico s met zich mee. Zo zou het kunnen dat het verkopen van eenheden van een dergelijk fonds tijdelijk volledig of gedeeltelijk onmogelijk is door gebrek aan liquiditeit in de onderliggende activa waardoor de waarde van het fonds kan dalen Concentratierisico Het concentratierisico behelst het risico dat verband houdt met een grote concentratie van beleggingen in bepaalde activa of op bepaalde markten. Daardoor kunnen negatieve gebeurtenissen binnen deze bepaalde markten of activaklassen een aanzienlijke negatieve impact hebben op de waarde van het fonds. Hoe groter de spreiding in het fonds, hoe kleiner het concentratierisico Wisselkoers- of valutarisico Het wisselkoers- of valutarisico behelst het risico dat de waarde van een belegging wordt beïnvloed door wisselkoersschommelingen. 4.4 TAK Basiskenmerken van Tak 21-spaarverzekeringen Een Tak 21-spaarverzekering is een spaarproduct in de vorm van een levensverzekering met een jaarlijks gewaarborgd rendement en een mogelijke bijkomende winstdeelname, afhankelijk van de marktomstandigheden. Een Tak 21-product geniet van een gunstige fiscaliteit: op het rendement dient geen roerende voorheffing te worden betaald bij opnames na 8 jaar en 1 dag. Het kapitaal is gewaarborgd door het Beschermingsfonds voor deposito s en Financiële Instrumenten, ten belope van maximaal euro per verzekeringsnemer Risico s verbonden aan Tak 21-spaarverzekeringen Rendementsrisico Bij een verhoging van de marktrente binnen de 8 jaar hebt u geen zekerheid dat uw totaalrendement in lijn zal liggen met de marktrente. Versie van 25 juli

6 Looptijden risico Beleggen in een Tak 21-spaarverzekering wordt best enkel gedaan op voorwaarde dat het geld over een volledige periode van 8 jaar opzij kan worden gezet. Dat is de verplichte duur om te kunnen genieten van de fiscale vrijstelling op het rendement. Binnen 8 jaar uitstappen heeft mogelijke uitstapkosten en een eventuele bijkomende conjuncturele vergoeding tot gevolg Solvabiliteitsrisico Het spaarsaldo wordt niet beheerd door Rabobank.be, maar door een verzekeringsmaatschappij. Het kapitaal is beschermd tot maximaal euro. Bij eventuele insolvabiliteit van de verzekeringsmaatschappij bestaat het risico dat het deel boven de euro geheel of gedeeltelijk verloren gaat. 5 BELANGENCONFLICTENBELEID Een belangenconflict is een conflict dat ontstaat op een bepaald ogenblik wanneer er tegenstrijdige belangen zijn tussen twee of meer personen of entiteiten, met een mogelijk verlies voor de cliënt tot gevolg. Een dergelijk conflict zou, bij wijze van voorbeeld, kunnen voorkomen tussen de diverse hierna vermelde partijen: Rabobank.be en haar cliënten; Rabobank.be en producenten van financiële producten, dewelke Rabobank.be verdeelt; Cliënten onderling; Rabobank.be-medewerkers onderling, departementen, entiteiten binnen Rabobank.be en de Rabobank Groep. Rabobank zal steeds de belangen van haar cliënten vooropstellen en hen steeds op een eerlijke, professionele en billijke manier behandelen. Om deze principes te kunnen garanderen, beschikt Rabobank over procedures en richtlijnen om: mogelijke belangenconflicten te identificeren en te voorkomen; geïdentificeerde belangenconflicten te voorkomen en te beheren; te communiceren over mogelijke bestaande geïdentificeerde belangenconflicten in situaties waarbij het louter beheer van het belangenconflict niet voldoende wordt geacht; maatregelen omtrent belangenconflicten te documenteren. 5.1 IDENTIFICATIE VAN BELANGENCONFLICTEN Een overzicht van mogelijke belangenconflicten werd opgesteld in overleg tussen de diverse onderdelen van Rabobank. Dit overzicht werd aan de betrokken afdelingen bezorgd, zodat deze kunnen herkend en opgevolgd worden indien zij zich zouden voordoen. Hieronder een niet-exhaustieve lijst van voorbeelden waar een belangenconflict zou kunnen ontstaan: Versie van 25 juli

7 Rabobank.be kan financieel gewin behalen of een financieel verlies vermijden ten koste van de cliënt; Rabobank.be heeft een belang bij het resultaat van een ten behoeve van de cliënt verrichte verzekeringsbemiddelingsdienst of een namens de cliënt uitgevoerde transactie, dat verschilt van het belang van de cliënt bij dit resultaat; Rabobank.be heeft een financiële of andere drijfveer om het belang van een andere cliënt of groep van cliënten te laten primeren op het belang van de cliënt in kwestie; Rabobank.be oefent dezelfde activiteiten uit als de cliënt; Rabobank.be ontvangt van een andere persoon dan de cliënt, voor een ten behoeve van de cliënt verrichte verzekeringsbemiddelingsdienst, een voordeel in de vorm van geld, goederen of diensten dat verschilt van de gebruikelijke provisie of vergoeding voor deze dienst, of zal een dergelijk voordeel ontvangen. 5.2 PREVENTIE EN BEHEER VAN BELANGENCONFLICTEN Door het opzetten van een aantal procedures en processen binnen de werking van Rabobank.be, worden mogelijke belangenconflicten actief opgespoord. Alleszins wordt ervoor gezorgd dat alle medewerkers hun werkzaamheden in voldoende onafhankelijkheid kunnen uitoefenen. Bovendien werd ervoor gezorgd dat beslissingen waarbij belangenconflicten zouden kunnen spelen, dienen genomen te worden binnen comités waarbinnen medewerkers met een onafhankelijke rol (o.a. Compliance) kunnen toezien op een correcte besluitvorming waarbij belangenconflicten worden vermeden. Verder maken de principes van vermijding van belangenconflicten ook deel uit van de gedragscodes, beleidslijnen en arbeidsreglementen aan dewelke Rabobank.be-medewerkers zich dienen te houden. 5.3 COMMUNICATIE VAN BELANGENCONFLICTEN Indien de situatie zich zou voordoen waarbij een belangenconflict niet kan worden vermeden, worden de betrokken cliënten standaard schriftelijk geïnformeerd over de bij Rabobank.be opgetreden belangen-verstrengeling. De cliënt kan vervolgens hierover zelf een geïnformeerde beslissing nemen. 5.4 VOORDELEN (INDUCEMENTS) Rabobank.be informeert haar cliënten ook dat ze voordelen kan ontvangen van distributeurs van financiële producten, tussenpersonen en promotoren in de vorm van geldelijke of niet-geldelijke vergoedingen. Rabobank.be heeft immers gekozen voor een productaanbod dat ook producten (fondsen, pensioenspaarfondsen en Tak 21-producten) bevat die uitgegeven zijn door andere financiële dienstverleners en emittenten. Vergoedingen die de Bank ontvangt zijn marktconform en worden steeds kenbaar gemaakt aan de cliënt. Daarnaast verbindt Rabobank.be zich er toe details te verstrekken op verzoek van de cliënt. Een breed aanbod van producten speelt een belangrijke rol in de inspanningen van de Bank om belangenconflicten te vermijden. Bij het kiezen van distributiepartners richt de Bank zich voornamelijk op de kwaliteit van de partner en de producten die deze aanbiedt. Een mogelijk financieel voordeel dat één partner zou kunnen bieden in vergelijking met een andere potentiële partner, kan nooit het belangrijkste criterium zijn. Rabobank.be poogt immers dezelfde inducements-structuur te bekomen Versie van 25 juli

8 voor al haar distributiepartners. Indien een potentiële distributiepartner vergoedingen of inducements biedt die afwijken van de andere (reeds bestaande) partners, wordt het verschil gemotiveerd. In het kader van de belangenconflictenregels van de Bank wordt een beoordeling uitgevoerd voor elke nieuwe potentiële distributiepartner alsook elk nieuw geselecteerd product. 6 ORDERUITVOERINGSBELEID 6.1 ALGEMENE PRINCIPES Rabobank.be neemt alle redelijke maatregelen om het best mogelijke resultaat voor de cliënt te behalen bij het ontvangen en doorgeven van orders. Het betreft hier een middelenverbintenis van Rabobank.be. Het Orderuitvoeringsbeleid is van toepassing op alle cliënten die orders bij Rabobank.be plaatsen en wanneer Rabobank.be deze orders aan derden doorgeeft. Afhankelijk van de categorie producten staat Rabobank.be zelf in voor de uitvoering van de orders dan wel doet zij voor de uitvoering van orders een beroep op tussenpersonen die door haar werden geselecteerd en aan wie zij de orders doorgeeft. De factoren waar rekening mee wordt gehouden bij het ontvangen en doorgeven van een order zijn de prijs, de kosten van uitvoering, de waarschijnlijkheid van uitvoering en afwikkeling, de omvang, de aard van het order en alle andere voor de uitvoering van het order relevante aspecten. 6.2 BEST EXECUTION AANPAK Uitvoeringsfactoren Omdat de cliënten van Rabobank.be zijn ingedeeld als niet-professionele cliënten in overeenstemming met de Algemene Voorwaarden zijn de factoren prijs van het Financieel Instrument en Uitvoeringskosten het meest zwaarwegend. De uitvoeringskosten omvatten alle uitgaven die ten laste van de cliënt komen en rechtstreeks verband houden met de uitvoering van het order, zoals verrekenings- en vereffeningsvergoedingen, en alle andere vergoedingen die worden betaald aan derden die bij de uitoefening van het order betrokken zijn Plaatsen van uitvoering en methodes Om een optimale uitvoering te realiseren wanneer er meer dan één concurrerende plaats van uitvoering is om een order in een Financieel Instrument uit te voeren, wordt met het oog op de beoordeling en vergelijking van de resultaten die voor de cliënt zouden worden behaald, rekening gehouden met de eigen provisies en kosten van Rabobank.be evenals de tussenpersonen waarop Rabobank.be een beroep doet voor de uitvoering van het order. Overeenkomstig het Orderuitvoeringsbeleid kunnen orders uitgevoerd worden op gereglementeerde en niet-gereglementeerde markten (zogenaamde OTC markten), afhankelijk van de liquiditeit van het financieel instrument. Versie van 25 juli

9 6.3 SPECIFIEKE INSTRUCTIE Rabobank.be aanvaardt geen specifieke instructies van de cliënten inzake de uitvoering van orders met betrekking tot Financiële Instrumenten. Orders worden uitgevoerd in overeenstemming met de bepalingen in het Orderuitvoeringsbeleid. 6.4 TOEZICHT EN EVALUATIE Rabobank.be zal het Orderuitvoeringsbeleid in ieder geval op jaarlijkse basis evalueren. Rabobank.be zal het Orderuitvoeringsbeleid ook evalueren en herzien wanneer er zich een wezenlijke verandering voordoet in de mogelijkheden van Rabobank.be om op een consistente wijze het best mogelijke resultaat te behalen bij de uitvoering van de orders via andere partijen van haar cliënten overeenkomstig het vastgestelde Orderuitvoeringsbeleid. 6.5 INSTEMMING MET HET BELEID Bij het plaatsen van een order bij Rabobank.be verleent de cliënt uitdrukkelijke instemming met het Orderuitvoeringsbeleid. Versie van 25 juli