Bijeenkomst over geloofsopvoeding Opvoeden en geloven Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van jaar

Transcriptie

1 DOELSTELLINGEN Ouders en opvoeders zijn zich bewust van de manier waarop zij vorm en inhoud geven aan opvoeden en geloven thuis Ouders en opvoeders ontdekken met elkaar dat zij thuis al veel doen aan opvoeden en geloven Ouders wisselen ervaringen uit en kunnen elkaar inspireren in het opvoeden met geloven INFORMATIE VOOR DE COACH Deze bijeenkomst hoort bij een serie van vijf bijeenkomsten over opvoeden en geloven. De doelgroep van deze bijeenkomsten zijn ouders met kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. Je kunt deze bijeenkomst los, of in samenhang met één of meer van de andere bijeenkomsten uitvoeren. In deze bijeenkomst gaat het over opvoeden en geloven Opvoeden is een proces, een traject of anders gezegd een weg die je met kinderen gaat. Die weg leidt ergens naartoe. Dat betekent dat opvoeding ook doelen heeft. Kernbegrippen hierbij zijn: Het voorleven: zo wordt voor jongeren duidelijk wat het betekent om te geloven. De algehele houding die je hebt en je levensstijl ten opzichte van je kinderen. De grote en kleine keuzes die elke dag gemaakt moeten worden. Jongeren laten zien en ervaren dat geloven relevant is voor de praktijk van alledag. Jongeren stimuleren na te denken over wat ze op hun weg tegenkomen. Opvoeden met geloven betekent je kind iets meegeven van God. Vaak wordt dan vooral gedacht aan nadrukkelijke geloofsuitingen zoals bidden, Bijbellezen en naar de kerk gaan. Dat is het allemaal ook. Maar opvoeden met geloven gebeurt vooral in de dagelijkse omgang: de aandacht waarmee je voor je kind zorgt, de belangstelling voor zijn hobby s en de onvoorwaardelijke liefde voor je kind. In deze bijeenkomst ontdekken ouders hoe zij in het dagelijks leven van hun eigen gezin vorm en inhoud geven aan geloven. Ze wisselen hierover ervaringen en ideeën uit en staan vervolgens stil bij wat geloven voor hen persoonlijk betekent. Vanuit die bezinning kan er weer nieuwe inspiratie ontstaan voor het opvoeden met geloven thuis. Ze krijgen hiervoor ook praktische handvatten mee. VOORBEREIDING Praktische voorbereiding Lees het materiaal voor deze bijeenkomst goed door, inclusief de bijlagen; Bestel (zo nodig) tijdig het oudermagazine Moments voor jezelf en de ouders via Lees ter voorbereiding uit het oudermagazine Moments de artikelen Rituelen delen, pagina 26 en Geloven thuis, pagina 52; Kopieer de bijlagen; Bestel (zo nodig) het spel Kaarten op tafel ( of zorg zelf voor allerlei foto s; Teken op een groot vel papier de omtrek van een huis; Leg voor de bijeenkomst alle benodigdheden klaar. 1

2 Persoonlijke voorbereiding Om je rol als coach goed te kunnen vervullen, is een goede voorbereiding onontbeerlijk. De onderstaande vragen helpen je daarbij op weg. Welke rol speelt geloof en kerk in je huidige leven? Wat vind jij in het geloof van grote waarde om door te geven aan ouders en hun kind(eren)? Wat zou je hierover kunnen en willen delen met de deelnemers? BENODIGDHEDEN Voor jezelf en de ouders het oudermagazine Moments (te bestellen via Kaars; Lucifers; Waxinelichtjes; A5-papier; Plakband; Pennen; Kopieën van de bijlagen; Spel Kaarten op tafel of zelf uitgezochte foto s (zie Praktische voorbereiding); Iets te drinken en wat lekkers voor de opening en de pauze; Eventueel een kookwekker voor tijdbewaking in subgroepen. Tips Een boekentafel met boeken over (geloofs)opvoeding kan een leuke aanvulling zijn. Door het bladeren in boeken kunnen ouders ook met elkaar in gesprek komen; Denk ook aan de indeling van de ruimte. Stoelen in een halve cirkel en tafels aan de kant geeft meer ruimte voor gesprek dan een vergaderopstelling. PROGRAMMA Welkom en opening 10 minuten Heet de deelnemers welkom en bied hen iets te drinken en wat lekkers aan. Geef iedereen een vel papier en een pen. Maak een voorstelrondje (naam, naam partner en de namen en leeftijden van de kinderen) en vraag hen op te schrijven wat zij van de avond verwachten. Nodig de deelnemers vervolgens uit dit om beurten te vertellen aan de andere deelnemers. Open de bijeenkomst met het aansteken van een kaars en laat iedereen een waxinelichtje aansteken aan de kaars. Wanneer deelnemers dit willen kunnen ze hier ook een vraag noemen die hen bezig houdt en die zij graag willen neerleggen bij de groep. Het gaat hier om een vraag die raakt aan het thema. Schrijf deze vragen op zodat je later in het programma deze kunt verwerken of bespreken. Laat de kaarsen branden tijdens de bijeenkomst. 2

3 Verkenning 10 minuten Maak de ruimte leeg door de stoelen aan de kant te zetten. In het midden leg je het grote vel papier waarop je het huis hebt getekend. Dit huis is een beeld voor ieders eigen thuissituatie. Vraag de deelnemers om een positie in te nemen die laat zien in hoeverre in hun dagelijkse leven voor hun gevoel geloof een rol speelt in het dagelijks leven. Laat iedereen een positie bepalen in de ruimte. Hoe dichterbij het vel papier met het huis, hoe nadrukkelijker geloof aanwezig is in de opvoeding. Hoe verder weg van het vel papier, hoe geringer geloven aanwezig is in hun leven. Vraag aan de deelnemers waarom zij dichtbij of ver weg van het huis gaan staan. Vraag of zij aan de hand van eigen voorbeelden kort aan kunnen geven hoe zij handen en voeten aan geloven thuis geven. Vraag bijvoorbeeld: Wat betekent geloof in jouw dagelijkse leven? Wat zien jouw kinderen van je geloof in de woorden, daden en handelen? Iedereen is vrij om van plek te veranderen als zij van mening veranderen over hun positie tijdens het gesprek. Vraag aan de deelnemers die van plek veranderen, wat hen deed besluiten om te gaan veranderen Verdieping: Geloven thuis 20 minuten In deze opdracht gaan de deelnemers met elkaar in gesprek over hoe zij in hun eigen huis handen en voeten geven aan opvoeden met geloven. Deel aan iedereen BIJLAGE 1 uit. Op deze bijlage staat een plattegrond van een huis getekend met een aantal vertrekken en een buitenruimte. Laat de deelnemers in tweetallen samen dit huis vullen met situaties die te maken hebben met opvoeden en geloof uit hun eigen ervaring. Dit kunnen ze doen door voorbeelden uit hun eigen dagelijkse praktijk te bedenken en deze te plaatsen in een plek in het huis. Het doel hiervan is, dat ouders ervaren dat opvoeden en geloven met elkaar verbonden zijn en overal in het dagelijkse leven een rol spelen. Als dat nodig is kun je de deelnemers op weg helpen door wat voorbeelden te geven: keuken: tijdens het koken voer je gesprekken met de kinderen aan tafel: bidden en danken voor en na het eten keuken: kopen van Fair-Trade producten op de bank in de kamer: gesprekken aan de hand van een televisieprogramma in de tuin: gesprek over de natuur Ervaringen uitwisselen en ideeën opdoen 15 minuten Deel de groep in viertallen en geef elke groep een kopie van BIJLAGE 2 mee. Laat de ouders met elkaar in gesprek gaan over deze onderwerpen en elkaar vertellen op welke wijze zij hier thuis vorm en inhoud een geven. In de plenaire terugkoppeling noteer je de praktische ideeën die ouders genoemd hebben en die zij thuis kunnen bespreken en eventueel uitproberen. In het oudermagazine Moments worden in Geloven thuis, pag 52 en Rituelen delen, pag 26 een aantal praktische voorbeelden gegeven van op welke wijze je thuis aandacht kan geven aan opvoeden en geloven. Deze kun je betrekken bij de plenaire bespreking. Pauze minuten 3

4 Verwerking 25 minuten Vertel de deelnemers dat geloven vanzelfsprekend breder is dan bidden of Bijbellezen. In de manier waarop je in het leven en de wereld staat, laat je al heel veel zien van wat voor jou belangrijk is in het leven en waar jij in gelooft. Denk aan de dingen die je af- of juist goedkeurt en de zorg die je draagt voor je naasten. De motivatie daarachter kun je met je kinderen delen door te vertellen over wat je gelooft en waar jij voor staat. Maar ook waar je geen antwoord op hebt mag er zijn. Jouw verhaal kan inspirerend zijn voor je kinderen. Heb je voor jezelf niet helemaal helder wat de link is tussen wat je gelooft en waar je voor staat? Dan biedt dat voor jullie gezin wellicht een mooie uitdaging: een gezamenlijke zoektocht naar raakvlakken tussen die twee pilaren. Vertel de ouders dat ze in deze opdracht gaan we aan de slag gaan met hun eigen beelden en woorden die horen bij geloven. En natuurlijk ook: hoe krijgen die een plek in de opvoeding? Leg de kaarten van het spel Kaarten op tafel op tafel en geef alle deelnemers een kopie van BIJLAGE 3. Vraag hen ieder drie beelden en/of woorden uit te zoeken die voor ieder het beste past bij geloven. De deelnemers kunnen ook zelf woorden toevoegen. Verdeel de groep in drietallen. Vervolgens bespreken de drietallen de beelden en de woorden die ieder heeft uitgekozen. Persoon 1 stelt vragen aan persoon 3 over de gekozen beelden en woorden. Persoon 3 geeft aan het einde van het gesprek een korte samenvatting van het gesprek. Na ongeveer vijf minuten is er een wissel. Zorg ervoor dat iedereen een keer zijn verhaal kan vertellen, een keer kan samenvatten en een keer vragensteller is. Een kookwekker kan handig zijn om de tijd in de gaten te houden. Houd aan het einde van dit onderdeel een korte plenaire terugkoppeling. Vraag of een aantal deelnemers willen vertellen hoe zij het vonden om op deze manier te verwoorden wat voor hen geloven betekent. Evaluatie en afsluiting 10 minuten Tijdens deze bijeenkomst hebben de ouders stil gestaan bij hun eigen huis: wat daar gebeurt aan opvoeden en geloven. Ook hebben ze nagedacht over wat geloven voor hen eigenlijk is. Vraag aan de deelnemers om kort te benoemen wat zij meenemen van vanavond en om daarna in één woord te omschrijven wat voor huis zij willen bieden aan hun kind(eren). Lees als afsluiting het gedicht van BIJLAGE 4 voor. BIJLAGEN 1. Jouw huis 2. Geloven thuis 3. Geloven is 4. Afsluiting 4

5 BIJLAGE 1 Jouw huis 5

6 BIJLAGE 2 Geloven thuis De onderstaande voorbeelden komen uit de volgende artikelen uit het oudermagazine Moments: Rituelen delen en Geloven thuis. Ga met elkaar in gesprek aan de hand van onderstaande vragen. 1. Lees eerst (hardop) de tekst/situatie aan elkaar voor. 2. Iedereen krijgt daarna kort de gelegenheid om een eerste reactie te geven. 3. Bespreek met elkaar de vraag die gekoppeld is aan elk fragment. 1. Loslaten en beschermen Het liefst wil je ze altijd beschermen, loslaten kan daarom moeilijk zijn. Je kan daarover wijsheid opdoen via andere ouders, internet of boeken maar er is nog iets wat je kunt doen: bidden voor je kind. Daarmee zoek je hulp en bescherming bij God. Vraag: Bid jij wel eens met/voor je kind? 2. Komen en gaan Vaak is het met pubers in huis, regelmatig een plek vol drukte en chaos. De één komt binnen en de ander moet net weer weg. Het ontbijt en het avondeten zijn dan vaak de rustmomenten van de dag. Even bij elkaar zitten en bijkletsen. Vraag: Welke rituelen heb jij thuis? Wat vinden je kinderen van deze rituelen? 3. Slapen Toen de kinderen klein waren had je vast elke avond een standaard schema: pyjama aan, tanden poetsen, verhaaltje lezen, bidden en een nachtkus. Als kinderen ouder worden verdwijnt dat. Vraag: Hoe gaan de kinderen bij jou naar bed en wat is jouw/jullie aandeel hierin? 4. Quality time Ouders en kinderen brengen best veel tijd met elkaar door. Ze wonen tenslotte meestal bij elkaar in huis. Maar wanneer kun jij nu echt alle aandacht aan je kind besteden, zonder dat andere kinderen, de telefoon, je werk of het huishouden ook om aandacht vragen? Vraag: Hoe ziet bij jullie quality time eruit? 5. Verjaardag Door alle gezinsleden hier zoveel mogelijk bij te betrekken kunnen het momenten zijn van samen en van geborgenheid waar jullie later graag aan terugdenken. Vraag: Welke tradities hebben jullie rondom de verjaardagen en wat vinden de kinderen hieraan leuk en minder leuk? 6. Liefde benoemen Voor jou is het misschien heel vanzelfsprekend: natuurlijk houd je van je kind. Ook al loopt het soms wat minder makkelijk dan vroeger, is er wel eens ruzie en krijg je regelmatig verwijten naar je hoofd geslingerd. Maar er kunnen ook momenten zijn waarop je die liefde even niet zo voelt. Hoe dan ook, voor jou én voor je kind is het goed om jouw liefde voor 6

7 haar te benoemen, expliciet te maken. Zeker als er ruzie is of als er dingen zijn die niet zo goed lopen, is dat belangrijk. Maar ook op andere momenten, wanneer er niets bijzonders aan de hand is. Vraag: Zeg jij weleens tegen je kind dat je van hem/haar houdt? 7. Gezinsmoment In veel gezinnen is het elke dag weer een komen en gaan van de verschillende gezinsleden. School, werk, zorg voor oudere opa s en oma s, sport, kerk, vrienden en andere vrijetijdsbesteding, er is meestal genoeg te doen. Vraag: Kennen jullie gezinsmomenten en hoe markeren jullie deze? 7

8 BIJLAGE 3 Geloven is Troost Rechtvaardigheid Samen Vriendschap Eerlijkheid Gemeenschap Sport Respect Doop Bidden Trouw Spijt Lezen Doorzettingsvermogen Vergeving Vrijheid Moed Dromen Kleding Verantwoordelijkheid Familie Zonde Matigheid Jeugdwerk Eeuwigheid Edelmoedigheid Knuffelen Helpen Behoedzaamheid Liefde Luisteren Zorgvuldigheid Kruis Onderhandelen Plezier Licht Vertrouwen Vriendschap Donker Conflicten Schoonheid Vakantie Tegenstellingen Gezondheid Huishouden Politiek Betere leefwereld Opruimen Snacken Veiligheid Bijbel Privé Familie Verhalen Belijdenis Rechtvaardigheid Eenzaam 8

9 Verliefd Respect Regenboog Relatie Uiterlijk Duif Hobby Stimulatie Blij huisregels Verbondenheid Feest Huiswerk Zeggenschap Schilderen Catechisatie Religie Boeken Muziek Zingeving Zee Televisie Een comfortabel leven Natuur Kerkdienst Innerlijke groei Hoop sterren Zelfrespect Hemel Zon Geluk Vragen Heimwee Autonomie Antwoorden Thuis Geld Land Huis Sociale erkenning Dood Geluk Goed doen Vergeving Kerst Pasen Pinksteren Psalmen Kerk Kerkdienst Strand Rust Geest Vrienden Rivier Theater Onschuld Goed Verandering 9

10 BIJLAGE 4 Wat voor een huis ben jij Én dan doen we in die hoek daar want je wilt toch een beetje tonen iets driezitterigs van de meubelboulevard met een roestige emmer uit Elle Wonen. En de zitkuil waarin ik dan veilig leef sluit zonnig aan op de open doorzonkeuken. De narigheid buiten, binnen alles safe buiten sluiten we uit, binnen is om op te leuken. Ben jij zo n huis, dan krijg ik het benauwd. Het lijkt wel een drilpudding, op drijfzand gebouwd Je kan ook een huis zijn dat als een huis staat waar je altijd binnen kan lopen. Zo n huis waarvan alles omgaat met alle deuren voor iedereen open. t Is wel een rommelzootje bij elkaar maar je bent steeds welkom om te schuilen. Er staat altijd wat te eten klaar om bij uit te blazen of uit te huilen. Ben jij zo n huis, dan zit je goed. Je fundament is wat je doet. Mattheüs 7:24-26 Karel Eykman Uit: Was ik een schaap, dan wist ik het wel 10