Heeft u iets voor ons boekje? Bel dan de voorzitter of stuur een mailtje naar:

Transcriptie

1

2 Aquaria H-S. Aquariumvereniging Aquaria H-S. Opgericht Aangesloten bij de NBAT. Voorzitter Nico Bulthuis Achterdiep ZZ 16, Sappemeer Penningmeester Peter Wieringa Singellaan 51, Heiligerlee Bestuurslid Bart Vries Ijzerwerker 45, Sappemeer Beeldmateriaal voor de vereniging wordt verzorgd door Pieter Medema Secretaris Marleen Ammerlaan Hoogezand Giro t.n.v. AV Aquaria HS, Heiligerlee Bestuurslid Engel Zonneveld Julianastraat 48 Hoogezand Heeft U vragen over de keuring? Of technische problemen? Bel dan Martin Koetze Heeft u last van algen of wilt u advies over vissen of planten? Neem dan contact op met: Bart Vries Ijzerwerker 45, Sappemeer biologisch@aquaria.nl Heeft u iets voor ons boekje? Bel dan de voorzitter of stuur een mailtje naar: Voorzitter@aquariahs.nl

3 De hobbyavond 1 Op elke 1 e maandag van de maand is er een hobbyavond in De Reensche Compagnie aan de Tak van Poortvlietstraat 361 te Hoogezand. Aanvang is om uur. De komende hobbyavond is op: maandag 3 oktober 2005 Wat er deze avond zal komen is voor mij ook nog een verrassing, want de spreker die we wilden die kon niet. Wie het wel gaat worden is nog niet duidelijk want ik ben nog druk bezig om iemand te strikken. Het zal vast wel weer iets interessants worden, gezellig is het gelukkig altijd. Tot ziens op de hobbyavond! Kent u nog mensen met een aquarium die niet lid zijn van de vereniging? Neem ze mee naar de hobbyavond om kennis te maken! Bent u al een tijdje lid van onze vereniging en nog nooit op een hobbyavond geweest? Kom nu! Om te genieten van een mooie lezing en om kennis te maken met andere liefhebbers.

4 Van de voorzitter 2 Van de Voorzitter Nu ik dit stukje schrijf staan wij op het punt om een korte vakantie te gaan houden op het eiland Kreta. Dit wordt onze 2 e vliegvakantie, dus het is toch wel weer spannend. Het schijnt dat Kreta ook mooie zeenatuur heeft, dus ik wil zeker kijken of ik daar iets van mee kan krijgen. Gelukkig is het bestuur weer op volle sterkte door het toetreden als bestuurslid van Marleen Ammerlaan. De meesten zullen haar al wel kennen van de hobbyavonden, en jullie als regelmatige lezers van dit boekje kennen haar natuurlijk van de stukjes die ze al geschreven heeft. De verdeling van de taken binnen het bestuur wordt zo weer een beetje gemakkelijker. We zitten dit jaar weer gedeeltelijk in de kleine zaal door een communicatiefoutje, maar ik denk dat dat niet zoveel problemen zal geven. Deze zaal heeft wel het voordeel dat het beter te verduisteren is bij een lezing. Het is dit keer een kort stukje geworden want ik moet nu toch wel eens mijn koffer gaan pakken, want anders komt het niet goed. Tot ziens op de hobbyavond in oktober! Nico

5 Terugblik op de hobbyavond De eerste hobbyavond hebben we alweer achter de rug. Het vermoede van Nico in het vorige boekje klopte, veel bruine gezichten (zelfs van mensen die in Nederland waren gebleven). Natuurlijk moest er eerst weer even gezellig worden bijgepraat, daarna volgde een korte ledenvergadering. Deze vergadering werd ingelast om een nieuw bestuurslid te kiezen. Hiervoor waren erg weinig (1) aanmeldingen, maar ik voelde er zelf wel wat voor om die taak op mij te nemen. Gelukkig stemde niemand van de aanwezigen tegen, dus wil ik me bij deze even voorstellen als jullie nieuwe bestuurslid. Voor de mensen die mij nog niet zo goed kennen; mijn naam is Marleen Ammerlaan ik ben 26 jaar oud en woon in Hoogezand. Op aquariumgebied houd ik mij de laatste tijd vooral bezig met het houden en kweken van Sturisoma s (zie ook verslag in het vorige boekje) en garnalen. Mijn favoriete aquariumbewoners zijn meervallen, garnalen en zoetwaternaalden. Als u verder nog vragen heeft, stel ze gerust (bijvoorbeeld op een hobbyavond). Vervolgens gingen we verder met de hobbyavond. Ons eigen lid Pieter Medema liet zijn zelf gemaakte beelden zien en vertelde ons over Aruba. Hij had zowel foto- als videomateriaal meegenomen. Na een korte inleiding over het eiland zelf en zijn familie (die hem geholpen hebben) aan ons te hebben voorgesteld, heeft hij heel veel mooie dingen en dieren onder water laten zien. Het leuke was dat hij op meerdere plaatsen had gedoken en gesnorkeld. Hierdoor heeft hij ook beelden kunnen maken op verschillende dieptes waardoor het verschil in leven ook heel duidelijk zichtbaar werd. We hebben veel (zachte) koralen, sponzen, planten, wieren, lagere diersoorten e.d. en vissen gezien. Van de vissen had hij de meeste opnames, keurig met Nederlandse en Latijnse namen erbij. Wat ik zelf erg leuk vond was dat er van veel vissen opnames waren van de jongen in jeugdkleed en van de ouderdieren. In de meeste gevallen leken het totaal andere vissen. Ik heb in ieder geval weer genoten van deze lezing, en ik denk de andere met mij. Pieter bedankt, en iedereen tot de volgende hobbyavond. Marleen 3

6 Vervolg op Kweken met Sturisoma aureum 4 Daarnaast was ik ook begonnen met het voeren van fijngeknepen erwten uit blik (die ik wel eerst goed gewassen had) en verschillende soorten voedertabletten. Later ben ik ook gekookte broccoli, rauwe aardappel en andere groenten gaan voeren. De beestjes groeiden als kool. De eerste week veranderden vooral de vinnen, deze namen steeds meer de vorm van de ouderdieren aan. De dagen daarna werd ook de staart naar verhouding steeds langer, waardoor de vorm van de gehele diertjes steeds meer op die van hun ouders ging lijken. Toen ze 1,5 week oud waren veranderde de kleur langzamerhand van zwart naar zwart met een lichtbruine bovenkant en lichte buik. Ook de neus werd langer en spitser. Het werden al echte visjes. Na twee weken waren ze gegroeid van 8 mm naar variërend per visje tussen de 1,5 cm en 2 cm. Er waren nog ongeveer vijftig visjes over gebleven. De rest was waarschijnlijk dood gegaan en daarna opgegeten door de ouders. Op Internet had ik ook nog gelezen dat Sturisoma s drie weken vanaf het afzetten van de eerste eieren alweer opnieuw eieren kunnen afzetten. Dat was dus ongeveer nu. Het vrouwtje was ook erg dik

7 Vervolg op Kweken met Sturisoma aureum 5 geworden. Ik besloot het koppel uit de bak met jongen te vangen en ze in een nieuwe kale kweekbak met wat hout te zetten. Anders leek het me wel erg druk worden in het bakje. En ja hoor op meteen de volgende dag, waren de ouders alweer begonnen met het afzetten van nieuwe eieren. Ditmaal op de voorruit, en op een wat later tijdstip. Ik kwam om ongeveer uur boven en zag daar zes eieren op de ruit. Pa en ma Sturisoma waren druk bezig om er nog een stel bij te leggen. Dit keer kon ik ook duidelijk zien hoe ze dat deden. Het vrouwtje huppelde wat heen en weer over haar eerste eitjes, het mannetje hing onder haar. Als ze er allebei klaar voor waren kroop het mannetje naar boven en pakte met zijn buikvin de kop van het vrouwtje vast. Zodat het vrouwtje met haar kop tussen zijn buik en buikvin zat geklemd. Op dat zelfde moment liet het vrouwtje een trosje met eieren los. Uiteindelijk hingen er weer zesennegentig nieuwe eieren aan de ruit, waarvan één zonder kern. Nog meer dan de vorige keer dus. Nu maar weer wachten op de nieuwe generatie. Rolf had stukjes plexiglas op maat gemaakt en daarop met kit een stukje fijn aluminiumgaas geplakt. Deze plaatjes konden voor de uitstromen van de bakken, zodat we ook de bak met jongen weer konden aansluiten op het biologisch filter. Dit werkte prima, en er was altijd helder water in de bak. Bovendien hadden de jongen nu veel meer liter water tot hun beschikking. Hierdoor werd ook het water verversen een stuk makkelijker. Ik gebruikte nu een tuinslang om de bodem af te zuigen in plaats van een zuurstofslangetje. En in plaats van tien liter water ververste ik nu twintig liter water per keer. De bak met nieuwe eieren sloot ik weer kort en hing daar het binnenfiltertje en de twee zuurstofhoutjes in. Ook deze eieren kwamen na zes dagen allemaal uit. De jongen hingen de eerste dagen weer aan de zijruiten waarna ze langzaam maar zeker weer verhuisde naar de bodem en begonnen te eten. Toen ze zes dagen oud waren besloten we ook deze bak weer op het biologisch filter aan te sluiten. Hierdoor was er natuurlijk wel een verandering van watersamenstelling in de bak, toch bleken de jongen hier geen last van te hebben. Er was de volgende dag echter wel een ander probleem. Het was nauwelijks zichtbaar, maar de kit tussen het gaas en plexiglas had op sommige plaatsen niet goed gehecht. De jongen waren hier tussen gekomen of zelfs er tussendoor gestroomd en in de bak er onder beland. Eén jong heeft het niet overleefd, maar vijfentwintig andere

8 Vervolg op Kweken met Sturisoma aureum leefde in de bak er onder gewoon rustig verder. Ik heb ze daar maar gewoon in laten zitten, want dit was toch nog een lege bak. Door de verandering van watersamenstelling hadden pappa en mamma Sturisoma (ook al was het nog geen twee weken geleden) in de nacht van zondag op maandag weer nieuwe eieren afgezet. Ditmaal waren het zelfs meer dan honderd dertig eieren. Volgens de literatuur zouden Sturisoma s de eerste keer tussen de 80 en 100 eieren afzetten en de keren daarna zou het steeds minder worden. Die van ons luisterde daar dus blijkbaar niet naar en werden alleen maar enthousiaster met het afzetten van eieren. Wat dit feit betreft was het dus niet eens zo gek dat de jongen van het tweede legsel zich verspreid hadden over de bakken. De ouders, en dus de eieren zaten nog bij de jongen van het tweede legsel in de bak. 6 Marleen Ammerlaan

9 Aanvulling op de lezing in September In de lezing van september was een (te) grote diversiteit aan tropisch onderwater leven te zien. Ik wilde via deze weg nog het een en ander uitleggen wat tijdens de lezing in september niet aan de orde is geweest. Belangrijk is hoe het allemaal begon. Naast het feit dat ik mij op Aruba altijd helemaal THUIS voel is er meer. Toen ik nog een kleine jongen was liep ik altijd al met een duikbril een snorkel en flippers rond als we naar de zee gingen. Er is een totaal andere wereld onder de zeespiegel. Het begon allemaal op totaal oninteressante plekken met veel zand en nauwelijks leven. Maar daar leerde ik wel de techniek van het snorkelen. De echte kriebels begonnen toen ik samen met Lies na 10 jaar voor het eerst weer terug ging naar Aruba. We konden onze eigen gang gaan en waren niet gebonden qua vervoer. Ik ging op plekken snorkelen waar ik eerder nog nooit geweest was. En er bleek daar heel veel meer te zien dan dat ik mij ooit bewust was. Ik had toen al een zak om mijn camera gekocht zodat ik onderwater opnames kon maken. Dat was nog met een analoge camera en je moest na 36 opnamen de boel weer uit elkaar halen om er een nieuw rolletje in te stoppen. Ik heb de opname van toen pas geleden nog eens bekeken. Er waren toen ook al een paar mooie opnamen bij, maar het waren er echt maar een paar. Na een pauze van een groot aantal jaren gingen we in 1997 weer terug. De zelfde zak voor de camera ging weer mee. Ook mijn kinderen bleken een grote interesse te tonen voor dat onderwater deel van het eiland. Ik had voor de videocamera ook een onderwater zak gemaakt. Tijdens deze trip ging echt alles kapot. Er waren wel wat opnamen maar ook deze keer was de kwaliteit allemaal maar mager. Ik nam een beetje de moeite om na te gaan wat ik daar nu eigenlijk allemaal had gezien. Ik kocht een boek maar daar stond maar een klein deel in van wat ik had gezien. In 2004 gingen we met z n allen nogmaals naar mijn geboorte-eiland.

10 Aanvulling op de lezing in September 2005 De kinderen hadden allebeide een vriendje en iedereen ging mee. 8 Mijn zwager was redelijk fanatiek duiker geworden door jongens die enige tijd bij hun in huis hadden gewoond. Ik had er een groot aantal jaren geleden ook al een aan zitten denken maar deze keer bleek dat mijn beide dochters het ook wel leuk vonden om te gaan duiken. We besloten om het allemaal te gaan proberen. Die vakantie op Aruba stond in het teken van het duiken en snorkelen. We hadden een geweldige plek waar we logeerden. 50 Meter van de zee en dan ook nog een geweldige snorkel plek. Dat is ook de plek waar we de eerste duik maakten. Aan het einde van de vakantie hadden 4 van de 6 een duikbrevet op zak en waren er een groot aantal opnames gemaakt. Ik had ondertussen ook de beschikking over een goed boek van de vispopulatie. Na thuiskomst werd alles eens rustig op een rijtje gezet. De hoeveelheid bleek overweldigend en complex. Er waren erg mooie opnames bij, maar wat was het eigenlijk allemaal. Ik heb toen de eerste stappen gezet om het allemaal in kaart te brengen. Het boek dat ik had gekocht bleek een voltreffer. Het ging alleen over de vissen maar daar had ik eerst wel even genoeg aan.

11 Aanvulling op de lezing in September Het behandelde gebied kwam overeen met het deel waar ik was geweest en een groot aantal vissen waren terug te vinden. Ik verzuimde echter om het allemaal goed vast te leggen. De enige actie van vorig jaar was het re-namen (nieuwe naam geven) van de fotootjes Het was allemaal digitaal materiaal deze keer. Een 2 megapiksel oude camera in een zelf in elkaar geknutseld onderwater-huis en een mini videocamera in een idem huis leverden een relatief goede kwaliteit. Ik heb er toen een dvd van gemaakt en was op dat moment redelijk tevreden met het resultaat. Maar daar waren de namen van de vissen inmiddels verloren gegaan. Het was meer een dia show met muziek op de achtergrond. En toen kwam dit jaar. Mijn zus ging op vakantie naar Aruba en huurde een groot huis. Wij waren ook welkom. Daarom reisden Lies, mijn moeder en ik in augustus weer af voor de verblijf van 10 dagen. Mijn zwager vond het prachtig want dan had hij een buddy om te duiken. We hebben de dames van te voren ingelicht dat het voor ons een duikvakantie zou worden. We hadden 7 dagen om te duiken en in die 7 dagen hebben we 14 duiken gemaakt. Omdat de fotocamera van het vorige jaar gesneuveld was had ik een goede onderwater camera gekocht. Een combi met een compact 4 mega-piksel camera en een onderwater huis geschikt tot 40 meter diepte. De oude videocamera met onderwater huis ging weer mee. Vooral door de fotocamera is de kwaliteit enorm verbeterd. Ook de aanpak die we dit jaar hadden heeft de kwaliteit van het fotowerk enorm verbeterd. We hebben op meerdere plekken gedoken. Daardoor werd de diversiteit van het materiaal groter. We hadden ook weer veel pech. Video-camera s die op het verkeerde moment uitgaan. Huisdelen die beslaan als je naar dieper water gaat. Zo is een stukje film met een groep van 10 sepia s die dansend door het water gaan volledig op niks uitgelopen. In tegenstelling van de foto s vielen me de video beelden zo wie zo erg tegen. Daar moeten we de volgende keer nog maar eens een verbeterslag doorvoeren. Het grootste probleem is het grote contrast dat je hebt onderwater. Vooral als je tegen rotswanden aan het filmen bent. Ook nu kwam ik weer thuis met een bult aan foto s (1700) en een

12 Aanvulling op de lezing in September 2005 tweetal uren film. Ik had ondertussen al beloofd dat ik wat op de vereniging zou laten zien. Ik moest dus flink aan de bak. In twee weekeinden moest het allemaal gebeuren. Als je een beetje kwaliteit wilt brengen moet je wel weten wat je laat zien. En daar gaat ook prompt de grootste hoeveelheid werk in zitten. Omdat ik een goed vissenboek had was ik in elk geval vastbesloten om het deel van de vissen overzichtelijk te presenteren. Dat is ook de reden dat ik heb gekozen voor een presentatie via Power-point. Ik ben gestart door alle foto s langs te lopen en de mooiste in een speciale map te zetten. Vervolgens heb ik 7 nieuwe mappen gemaakt. 1 algemeen, 2 koraal, 3 lagere dieren, 4 sponzen, 5 planten en wieren, 6 waaiers, 7 vissen. Alle foto s werden vervolgens in de verschillende mappen ondergebracht. Toen ben ik voorin het boek begonnen. Ik liep ook onmiddellijk tegen een groot probleem aan. In dat engelse boek stonden wel allemaal namen, maar dat waren alleen de engelse namen en de Latijnse namen. Geen Nederlandse namen. Na een bezoekje aan Nico Bulthuis kon ik in elk geval de groepen in Nederlandse namen onderverdelen. Het blijkt trouwens ook dat er voor een groot aantal van deze vissen er helemaal geen Nederlandse namen zijn. Ze komen alleen voor in een gebied ver van Nederland en een groot deel wordt niet in aquaria gehouden. Voor elke soort die ik kon vinden maakte ik een speciaal mapje met de Latijnse naam aan. Je zult je afvragen of dat allemaal wel zo eenvoudig is dat onderbrengen van een gefotografeerde vis. Nou dat valt best wel mee eigenlijk. Er zijn een groot aantal die helemaal niet op elkaar lijken. Dan is het onderbrengen redelijk eenvoudig. In het boek staan foto s van de verschillende vissen met hun kenmerken. Tevens zijn voor een belangrijk deel foto s opgenomen van de jonge vis. De foto s zijn zo duidelijk dat er vaak geen twijfel mogelijk is. 10

13 Aanvulling op de lezing in September Daarnaast wordt ook nog een keer aangegeven wat de specifieke kenmerken van de vis zijn. B.v. een puntje in de staart of een specifieke kleuring. Sommige soorten komen in een heel grote verscheidenheid voor en daar worden dan ook weer een aantal van getoond. Naast het hele relaas over het uiterlijk staan er ook nog gegevens over het gedrag van de vis in beschreven. Tot welke diepte komen ze voor, hoe gedragen ze zich tov duikers, leven ze in groepen etc. Dat maakt het zoeken een heel stuk makkelijker, temeer omdat je ze in hun eigen natuurlijke omgeving hebt kunnen waarnemen. Er zijn ook delen die ik op dit moment echt niet heb zien zitten. De juffers lijken enorm op elkaar als ze volwassen zijn. De jonge exemplaren kun je goed uit elkaar houden maar de volwassen soorten is haast onbegonnen werk. Misschien komt dat laten nog wel eens. Hieronder zie je een beschrijving van zo n juffer. Als je weet dat

14 Aanvulling op de lezing in September bijna alle Juffers zwart-bruin zijn en allemaal ongeveer even groot dan kun je wel nagaan hoe groot het probleem wordt. Het gaat dan om heel kleine details die het onderscheid brengen. Daar ben ik nu niet aan begonnen. Waar ik ook nog niet aan begonnen ben is het in kaart brengen van alle koraalsoorten, lagere- en weekdieren die ik heb gezien. Dat komt wel als ik het goede boek heb gevonden. Als slot kun je gerust stellen dat ik als oplettend aquariaan (ja zeker, ondanks het feit dat ik geen aquarium heb voel ik mij wel degelijk een aquariaan) in een biotoop dat makkelijk toegankelijk is heel veel over de natuur kunt leren. Je ziet de vissen in hun dagelijkse doen met hun natuurlijke eigenschappen. Je kunt ook vrij snel zien of bepaalde vissen het al dan niet kunnen redden in een aquarium. Ik ben er 100% van overtuigd dat het maar voor een heel beperkt deel geldt van de soorten die ik daar gezien heb. Ze zijn of ingesteld op een leven dat zich over een groot aantal vierkante kilometers afspeelt, of ze houden er een territorium op na en daarvoor is het in een aquarium vaak veel te druk en te klein. Met andere woorden, bestudeer eerst het gedrag van de gewenste vis heel goed en kijk of je hem die voorwaarden kunt bieden om gelukkig te worden in jou bak. Pieter Medema.