Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer

Transcriptie

1 Verenigingsblad Aquariumvereniging Aquaria Hoogezand-Sappemeer 43 ste jaargang Seizoen

2

3 Onze hobby avond, wat doen we deze maand 1 Op elke 1 e maandag van de maand is er een hobbyavond in Wijkcentrum "De Kern" aan de Rembrandtlaan 72A te Hoogezand. Aanvang is 20.00, zaal open om De komende hobbyavond is op maandag 11 mei 2015 met als gastspreker: Stijn van de Water Met een lezing over De natuur van Madagaskar Vanavond hebben we een collega hobbyist uit België te gast die ons de natuur van Madagaskar leert kennen. Madagaskar heeft een unieke planten- en dierenwereld. Het eiland staat bekend om de lemuren en kameleons, maar er komen ook vele bijzondere vogels voor. Orchideeën, baobabs, cactusachtige, hoge Didierea s en aloë s groeien in harmonie met het landschap. Stijn is aquariaan in hart en nieren en heeft daarnaast ook nog diverse terraria met interessante dieren. Hij heeft daar een aantal jaren geleden een reis gemaakt en mooie opnamen gemaakt van de natuur, die met zijn kennis en ervaring van een toelichting worden voorzien. Terrariumliefhebbers zullen zeker aan hun trekken komen. Los van de mooie foto s kunnen we ook nu weer een interessante lezing verwachten, dus kom allemaal kijken en luisteren. Tot ziens op de hobbyavond.

4 Mededelingen van de voorzitter. 2 Het was weer de hoogste tijd om er weer eens tussenuit te knijpen, maar dit keer hebben we het tussen de hobbyavonden doorgedaan. Als jullie dit lezen zijn we of nog op Cuba, of net terug. Ik kan jullie dus nog niet vertellen hoe we het gehad hebben. Gelukkig is de hobbyavond van mei een weekje later. Madagaskar, waar op de komende hobbyavond een lezing over wordt gehouden staat ook nog steeds op het verlanglijstje van plaatsen waar we nog naar toe willen, maar voor nu eerst alleen maar even genieten van de foto s. Het begint nu buiten toch al aardig voorjaar te worden nu de temperatuur begint te stijgen. Helaas begint de vijver weer wat troebel te worden, hopen dat het dit jaar mee valt en hij weer helder wordt. Misschien moeten we toch maar weer een boom planten zodat hij niet constant in de zon ligt. In juni hebben we dit jaar alleen een excursie en dus geen barbecue. Hiervoor heeft alle info in het vorige boekje gestaan, dus als je Bart lief aankijk mag je misschien nog wel mee ook al is de opgave termijn al verstreken. Graag tot ziens. Nico De volgende hobbyavond is niet op de 1 e maar op de 2 e maandag van mei.

5

6 Terugblik op de vorige hobbyavond 3 De eerste maandag van de april was 2 e paasdag en werd de hobbyavond verschoven naar de 2 e maandag van de maand. Roelof Eringa was de spreker van de avond en vertelde over zijn hobby en sport vissen. Van jongs af aan is vissen zijn sport en later ook zijn hobby geworden en zoals meestal, mensen waar het echt om de vissen gaat, kiezen voor cichliden in hun aquarium. Dat is natuurlijk niet vreemd, want het paringsgedrag en de broedzorg is bij deze dieren een genoegen om te zien. Natuurlijk zijn er verschillende cichliden en dat liet hij ook duidelijk zien dat ondanks zijn grote aquarium er toch vissen waren die snel groeiden en zo, sneller dan verwacht, te groot voor zijn aquarium werden en het valt dan niet mee om iemand te vinden bij wie deze vissen zich beter thuis voelen. En daarmee was het ook een kleine stap om te praten over de vissen die in de Nederlandse wateren voorkomen omdat dit ook meestal grotere vissen zijn en ook bijna geen planten dulden, daarom zie je natuurlijk ook weinig aquaria met vissen uit onze eigen omgeving. Roelof kon leuk praten en de aanwezigen erbij betrekken, hierdoor hebben we veel gelachen en er een gezellige avond aan overgehouden. Engelmund

7 Het kweken van Aquariumvissen. 4 Koos Sanders / Jan de Wit Inleiding Het houden van tropische siervissen kan in de toekomst wel eens voor problemen komen te staan. Nu al gaan er geruchten dat er importbeperkingen kunnen komen die opgelegd gaan worden door de Europese Commissie. Onze regering wacht op deze richtlijnen om die ook in ons land in te gaan voeren. Wanneer het zover is kunnen we op dit moment niet voorzien maar dat ze er zullen komen is zonder twijfel. Om nu onze liefhebberij in stand te kunnen houden zijn we in de toekomst verplicht om zelf te zorgen voor de nodige aanwas. Toch zeker de liefhebber die al geruime tijd onze mooie hobby bedrijft en enigszins uitgekeken is op de meest voor de hand liggende soorten maar zich wil specialiseren in soorten voor bijvoorbeeld een biotoopaquarium of een speciaalaquarium zal moeilijk aan zijn keuze siervissen kunnen komen. Nu reeds wordt het kweken van tropische zoetwatervissen door een aantal aquarianen met wisselend succes toegepast maar voor iedere echte aquariaan zou het kweken van vissen een uitbreiding van zijn hobby moeten zijn. Voor we echter tot het kweken kunnen overgaat dienen een aantal zaken terdege te worden overwogen en er dienen een aantal voorbereidingen getroffen te worden, alvorens het eigenlijke kweken aan bod komt. In het vervolg van deze reeks willen we een aantal aspecten van het kweken met tropisch siervissen aan de orde stellen. De technische voorbereiding. Kweekruimte. Iedere ruimte is goed mits er maar voldoende rust heerst, want een rustige omgeving is een der belangrijkste voorwaarden voor het slagen van de kweek. Een zolder, kleine kamer, deel van een schuur, grote kast, ja zelfs de vensterbank is mogelijk. Het verdient wel aanbeveling om, als er een kweekhok mogelijk is dit te isoleren om onnodig warmteverlies tegen te gaan. Dit isoleren kan gedaan worden met tempex of glaswol. Kweekbakken. Meerdere bakken zijn nodig, waaronder een of meer zogenaamde uitzwemmers van ca. 100 cm. of meer. Ook de bereikbaarheid van de kweekbakjes dient optimaal te zijn. Zo is een zogenaamde kweekstelling van achter/boven elkaar geplaatste bakken erg handig. De opstelling dient de nodige stevigheid te hebben om trillen of schokken zoveel mogelijk te beperken. Er zijn verschillende soorten aquaria die als kweekbak gebruikt kunnen

8

9 Het kweken van Aquariumvissen. 5 worden. Maar bijna allemaal hebben ze voor- of nadelen. Gegoten glazen bakken, de z.g. accubakken. De voordelen zijn dat ze geheel naadloos zijn. Ze kunnen erg gemakkelijk schoongemaakt worden. Nadelen, bij grotere maten zijn ze zeer breekbaar en het glas is niet zo helder als normaal glas. Dit kan hinderlijk zijn bij het observeren van eitjes en jongbroed. Plastic bakken. Voordelen zijn dat ze licht zijn en erg goed schoon te maken. Nadelen: Bij plastic moet men bij het schoonmaken erg voorzichtig zijn om geen hinderlijke krassen te maken. Gelijmde aquaria. De voordelen kunnen we zelf gemakkelijk invullen. Dit zijn wel de meest ideale aquaria die er bestaan. Ze zijn in alle maten te maken en als de siliconenkit aan de binnenzijde goed vlak is afgewerkt zijn ze zeer goed schoon te maken. Nadelen zijn niet bekend. De grootte hangt wel af van het paringsritueel, dus de ruimte dit de vissen nodig hebben, van de vissen waarmee we gaan kweken. Belangrijk is ook dat we door de bak heen kunnen kijken en er ruimte is achter de bak om een zaklampje te plaatsen zodat we de larven kunnen ontdekken en eventueel kunnen observeren. Kweekseizoen. Het kweekseizoen in de vrije natuur hangt nauw samen met het voedselaanbod, een zeer logische gang van zaken. In de streken waar onze vissen vandaan komen kennen we een tweetal seizoenen, n.l. een droge en een natte periode. In de vrije natuur zal het voedsel aanbod aan het begin van het natte seizoen het grootst zijn. Toch is echter weinig bekend in welke maanden de diverse soorten tot voortplanting overgaan. Het voedsel aanbod geldt in veel mindere mate voor het kweken in het aquarium. We kunnen dus niet van een kweekseizoen spreken maar het gehele jaar is het mogelijk om een kweekpoging te wagen. Echter in ons voorjaar en najaar zal het aanbod van slootvoer en ander levend voer het grootst zijn en is dit dus een uitgelezen tijd om kweekpogingen te wagen. Ook hier zijn er echter uitzonderingen, b.v. de Glasbaars, Chanda ranga, waarvoor we in het allereerste stadium van de opfok van de larven aangewezen zijn op Cyclops-nauplien, welke alleen in ons voorjaar te vangen zijn. Verlichting. Een vaste opstelling met lichtkappen is niet erg praktisch. Losse lichtbakjes met b.v. TL-buisjes van 8 of 15 watt zijn erg handig. We

10 Het kweken van Aquariumvissen. 6 kunnen ze plaatsen waar we willen en waar ze nodig zijn. Daglicht is wel nodig, direct zonlicht kan ook voor enkele soorten zijn voordelen hebben. Het maakt meestal niet uit of gebruik gemaakt wordt van kunstlicht of daglicht, enkele uitzonderingen zijn er echter wel, b.v Colisa lalia die erg op zonlicht prijsstelt. Wel is belangrijk dat de lichtsterkte geregeld kan worden. Bij kunstlicht is de lichtsterkte door middel van het toe te passen wattage of een dimmer zeer gemakkelijk te regelen. Met daglicht kan de kweekbak afgeschermd worden met kranten of iets dergelijks. Verwarming. Verwarming kunnen we op twee manieren toepassen. Bak-verwarming. Dit kan gedaan worden met een goed werkende thermostaat en verwarmingselement. Er moet rekening gehouden worden dat de verwarmer niet te zwaar is, daar anders de temperatuurschommelingen met te grote schokken zal verlopen. Het beste is om ongeveer 1 watt per 1 liter water te gebruiken. Bij gebruikmaking van een elektrische verwarmer is het altijd nog mogelijk de bak te isoleren met b.v. tempex plaatjes. Ruimte-verwarming. Dit is wel de meest ideale toestand als er een kweekhok voorhanden is, waarvan de ruimte geheel verwarmd kan worden. De temperatuurschommelingen verlopen in zo'n ruimte zeer geleidelijk. Door de kweekbak hoger of lager te plaatsen kan de juiste temperatuur bepaald worden. Een combinatie van beide is wel het meest optimale maar niet direct noodzakelijk. Luchtvoorziening en filtering. Aantrekkelijk is, zeker bij een kweekhok om de luchtvoorziening centraal te organiseren door middel van een grote luchtpomp. Hierop kunnen we een aantal bakjes aansluiten en van beluchting voorzien. Voor de filtering kunnen we, indien dit nodig mocht zijn, gebruik maken van simpele binnenfiltertjes die ook op een luchtpomp worden aangesloten. De zogenaamde binnen turbofilters kunnen we in een kweekbak niet gebruiken. De voorbereiding tot het kweken Voor we tot het eigenlijke kweken kunnen overgaan moeten we een

11

12 Het kweken van Aquariumvissen. 7 aantal zaken in overweging nemen, zoals: Met welke soort(en) gaan we of kunnen we gaan kweken? Vissen kunnen we onderverdelen in een aantal groepen die ieder hun speciale eisen stellen om tot voortplanting te komen. 1. Ei-levendbarenden. Bijvoorbeeld Guppen, Plaatjes, Zwaarddragers e.d. Enkele soorten hiervan zijn zeer productief, andere daarentegen weer niet, b.v. Halfsnavelbekjes. Ei-levenbarend wil zeggen dat de eieren in het lichaam van het vrouwtje uitgebroed worden, en dat er levende jongen geworpen worden, welke al een zodanige grootte hebben dat bijvoorbeeld Artemia direct gevoerd kunnen worden. Jonge vissen, mits goed gevoerd, kunnen dikwijls al na 4 maanden geslachtsrijp zijn. Het zogenaamd Selectief Guppen kweken vereist enig inzicht in de erfelijkheid en een grote hoeveelheid bakken, evenzo is een uitgebreide boekhouding noodzakelijk. 2. Vrij-leggers. Onderscheid is hier nog te maken tussen vissen die hun eieren vrij in het water afzetten en vissen die hun eieren op bladeren of stenen vastzetten. Een ander onderscheid is, het eenmalig afzetten van alle eieren of het dagelijks afzetten van een beperkt aantal eieren, dit laatste kan dagen doorgaan tot dat het vrouwtje leeg is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij bijvoorbeeld Regenboogvissen. Het grootste deel van de ons bekende vissen behoort tot deze vrij leggers. Met deze soorten kunnen we kweken in stel -verband, dus met één stelletje, of in groeps verband, dus met meerdere stelletjes. De inrichting van de kweekbak zal veelal aan de soorten dienen te worden aangepast, maar hierover later meer. 3. Broedverzorgers. Deze groep kunnen we nog verdelen in een aantal subgroepen, t.w. - Cichliden, die hun eieren afzetten op een afzetsubstraat zoals planten, stenen e.d. en de eieren gedurende enige dagen tot weken verzorgen. Deze verzorging strekt zich niet alleen uit tot de eieren maar ook dikwijls tot de jonge vissen. --Muilbroeders. Vissen waarvan de eieren of door de man of door de vrouw in de bek genomen worden tot deze uitkomen. De eieren worden meestal op plant, steen of in een kuiltje in het zand afgezet en daarna door een der ouderdieren in de bek genomen, waar ze, afhankelijk van de soort enige weken kunnen verblijven. Zelfs voor de pas uitgekomen jongen is de bek van de ouder een goede schuilplaats indien er gevaar

13 Het kweken van Aquariumvissen. 8 dreigt. --Schuimnestbouwers. Voornamelijk een aantal Labyrinthvissen hebben deze broedverzorging. De eieren worden na het afzetten, meestal door de man, in een, van tevoren gemaakt, schuimnest gedeponeerd. Hier verblijven de eieren tot het uitkomen en gedurende de eerste dagen ook de jongen totdat de dooierzak is opgeteerd. Hierna verlaten de jongen het nest en gaan op voedseljacht. --Killyvissen. Ook een aparte groep wat hun voortplanting betreft. De eieren van de meeste soorten van deze groep moeten een droogte periode meemaken om tot jongen vissen te komen. Aankoop Indien we tot kweken komen dienen we dieren te nemen die we zelf, om te zeggen, groot gebracht hebben. Dit wil zeggen dat aankoop van meerdere stellen jonge vissen de basis moet vormen van onze kweekstellen. We moeten zekerheid hebben omtrent de leeftijd van de vissen waarmee we willen gaan kweken. Jonge dieren van 1 tot 1 ½ jaar oud zijn het beste om mee te kweken. In conditie brengen. Tijdens het in conditie brengen van de kweekstellen, waarvoor we wel de tijd moeten nemen, dienen we zo afwisselend mogelijk te voeren, Voornamelijk levend voer is hier zeker nodig. Een zeer grote variatie is er voorhanden, zoals: Daphnia's, Cyclops, diverse soorten Muggenlarven, Kreeftjes, Mysis, enz. Ook visvlees, mosselen en viskuit, dikwijls gekookt maar ook rauw, is een uitstekend visvoer. Verder diverse soorten wormen, waarbij we met Enchytraeën zeer matig moeten omspringen, dit leidt gauw tot vervetting en hieruit voortvloeiend het moeilijk afzetten van de eieren. Paarvorming. Tijdens het in conditie brengen van de kweekstellen, wat natuurlijk gewoon in het gezelschaps-aquarium kan plaatsvinden, dienen we de dieren dagelijks te observeren. Hierbij zullen we in de meeste gevallen opmerken dat er bij een aantal soorten stelvorming plaats vindt. Mannetje en vrouwtje die regelmatig in elkaars gezelschap te vinden zijn. Bij sommige soorten, voornamelijk cichliden zal dit paarvorming duidelijk waarneembaar zijn. Het gaan kweken met deze paartjes zal bijna altijd succes opleveren. Bij de z.g. vrijleggers zal dit paarvorming veel minder optreden en er zijn zelfs soorten waarbij paarvorming in het geheel niet plaatsvindt. Selectie. Voor het kweken met vissen dienen we exemplaren te gebruiken die vooral geen enkele afwijking vertonen qua lichaamsbouw, kleur, tekening, vinnen, kieuwdeksels, kromme ruggen, puilogen, enz.

14

15 Het kweken van Aquariumvissen. 9 Ook extreem grote dieren of uitgesproken kleine exemplaren zijn niet geschikt voor de kweek, ook moeten de vissen levendig zijn in het gezelschapsaquarium. Strenge selectie hierop is een garantie voor een gezond stel nakomelingen. Voorbereiding van het kweekpaar Er zijn geen algemene regels te bedenken om een kweekpaar in kweekconditie te brengen. Soms is wel een iets hogere omgevingstemperatuur aan te bevelen dan in het gezelschapsaquarium. Ook het scheiden van de geslachten zal bij een aantal soorten aan te bevelen zijn. Ook het plaatsen in de kweekbak, bijvoorbeeld eerst de man en dan de vrouw of omgekeerd is bij sommige soorten aan te bevelen. Regenboogvissen bijvoorbeeld, die dagelijks een aantal eieren afzetten zullen soms zelfs enkele weken in de kweekbak verblijven en dienen dan gevoerd te worden met in principe levend voer, zoals grote watervlooien of muggenlarven die geen nadelen opleveren bij het uitkomen van de eieren. Per soort zal dit verschillend zijn en we zullen dit bij de bespreking van de diverse soorten aan de orde stellen. Voorbereiding van de kweekbak SCHOONMAKEN. Bij het schoonmaken van de kweekbak en de hulpmiddelen moeten we niet al te overdreven te werk gaan. Sterilisatie of bijna sterilisatie heeft niet veel nut omdat in een later stadium de bak gevuld wordt met water, planten en vissen die we ook niet kunnen steriliseren.

16 Het kweken van Aquariumvissen. 10 Maar goed schoonmaken voor de kweek is wel nodig. Voor het schoonmaken kunnen we gebruik maken van een oplossing met soda, een eetlepel per 20 liter water. Hiermede wordt de bak goed schoongepoetst. Na deze behandeling de bak goed en afdoende uitspoelen met gekookt, en afgekoeld leidingwater tot alle sodaresten eruit zijn. Ook de hulpmaterialen zoals thermometer, verwarming en eventueel filter,en niet te vergeten de dekruiten behandelen we op deze wijze. Voor vele soorten zal dit voldoende zijn. vinden we dit zelf niet voldoende dan kunnen we alle materialen nogmaals ontsmetten met o.a. Halamid. Een dosering van 1 gr op 5 liter water wat we gedurende 1 uur in de bak laten, waarbij de bak tot de rand toe gevuld moet worden. In de bak leggen we ook alle hulpmiddelen. Na deze behandeling de bak en hulpmiddelen nogmaals goed naspoelen met gekookt en afgekoeld water. Kaliumpermaganaat. Een dosering van 1 theelepel op 10 1iter water, gedurende een 1/2 uur in de bak. Hierna weer grondig spoelen. Kaliumpermaganaat is verkrijgbaar bij de drogist of apotheker en kleurt het water paarsblauw. Bodembedekking zoals zand, kiezel of turf goed wassen en uitkoken indien we dit wensen te gebruiken Planten. Alhoewel zo min mogelijk of geen planten in de kweekbak gebruikt dienen te worden zal het toch nodig zijn om deze bij een aantal soorten toe te passen. De planten zetten we gedurende 10 minuten in een oplossing van 1 afgestreken theelepel aluin op 1 liter water. Hierna, grondig naspoelen zoals eerder omschreven. Vissen. Zoals reeds eerder vermeldt, het schoonmaken niet overdrijven want de vissen zijn niet te ontsmetten of schoon te schrobben. We moeten echter altijd oplettend zijn dat we geen Planaria s en Hydra s in de kweekbak introduceren. Deze dieren kunnen een nest eieren of vislarven maar ook jonge visjes geheel vernietigen, oppassen is hier dus zeer gewenst om deze ongewenste gasten uit de kweekbak te houden. Het verdient aanbeveling de vissen ruim van te voren te wennen aan het z.g. Kweekwater zodat het overbrengen naar de kweekbak met zo min mogelijk water kan geschieden. Resumé. Schoonmaken is nodig maar niet overdrijven Ontsmetten zal afhangen van de soorten die we gaan kweken. Vissen van te voren wennen aan het kweekwater.

17

18 Aquaria H-S. Aquariumvereniging Aquaria H-S. Opgericht Aangesloten bij de NBAT. Voorzitter Nico Bulthuis Achterdiep ZZ 16, Sappemeer Penningmeester Martin Koetze Marcus Buschstraat 175, Delfzijl Secretaris Engel Zonneveld Julianastraat 48 Hoogezand NL25INGB T.n.v. AV Aquaria HS Beeldmateriaal voor de vereniging wordt verzorgd door Pieter Medema Heeft U vragen over de keuring? Of technische problemen? Bel dan Martin Koetze Heeft u last van algen of wilt u advies over vissen of planten? Neem dan contact op met: Marleen Ammerlaan J. Leysterstraat 22, Hoogezand biologisch@aquariahs.nl Heeft u iets voor ons boekje? Bel dan de voorzitter of stuur een mailtje naar: Voorzitter@aquariahs.nl

19