Deelsessie invordering & kwijtschelding lokale belastingen

Transcriptie

1 Deelsessie invordering & kwijtschelding lokale belastingen Crisis voorbij? Jacco Schotsman Geert-Jan Dümmer BUREAU KREDIET REGISTRATIE NVVK NIBUD DALING AANTAL WETTELIJKE SCHULDSANERINGEN Door strengere eisen is het aantal personen in de wettelijke schuldsaneringsregeling sinds 2012 gedaald. met bedrijf zonder bedrijf totaal

2 STIMULEREN MINNELIJKE REGELINGEN DBR DIGITAAL BESLAG REGISTER (1) Wettelijk moratorium (2017). De rechter kan dan op verzoek van het college van burgemeesters en wethouders een adempauze vaststellen. Op termijn (2019) zal Belastingdienst niet meer het dubbele percentage opeisen maar slechts 150% Voordeel voor de overige (niet preferente) schuldeisers. Voorkomen van kostenverhogende maatregelen voor schuldeiser en schuldenaar. Bevorderen dat de beslagvrije voet van de schuldenaar op de juiste wijze wordt vastgesteld en toegepast. Per 1 januari 2016 verplicht voor alle gerechtsdeurwaarders. Alleen de gerechtsdeurwaarder heeft toegang tot het DBR. Thans beperkt tot derdenbeslagen op periodieke betalingen. DBR DIGITAAL BESLAG REGISTER (2) DBR DIGITAAL BESLAG REGISTER (3) Twee of meer beslagen: oudste beslag legger kan worden bevraagd om een redelijke inschatting van de verhaalbaarheid van de vordering te vergemakkelijken. Indien volgens inschatting de verhaalbaarheid niet binnen drie jaar lukt: de schuldeiser wordt geïnformeerd en zal besluiten om de invordering (dagvaarding) wel/niet voort te zetten. Aansluiting rijks- en lagere overheden is noodzakelijk om uiteindelijk de centrale basisregistratie te worden van alle beslagen in Nederland. Het beslagregister werkt alleen optimaal als alle invorderaars verplicht worden om zich aan te sluiten. 2

3 VISH-REGISTER WEBIS SCHULDHULP Basis gelegd in 2006 door NVVK en KBvG. Middels de VerwijsIndex SchuldHulpverlening kan de deurwaarder toetsen of personen zich in een schuldhulpverleningstraject bij schuldhulpverleningsinstellingen bevinden. Een groeiend aantal schuldhulpverleningsinstellingen sluit zich bij VISH aan en levert dagelijks actuele informatie. Voorkomen van kostenverhogende maatregelen voor schuldeiser en schuldenaar. VISH Digitale gegevensuitwisseling NVVK SNG, Stichting Netwerk Gerechtsdeurwaarders Gerechtsdeurwaarders en ook lokale overheden Webis Schuldhulp Digitale gegevensuitwisseling NVVK BakerWare.nl Saldo opgaves worden aan NVVK-leden niet meer verstrekt Steeds meer initiatieven om te komen tot vroegsignalering van schulden. CRISIS VOORBIJ? Gaat het nu beter met Nederland BV? Allerlei initiatieven om mensen met problematische schulden te helpen Vish, Webis Stimuleren minnelijke regelingen Digitaal beslagregister Maar we zien ook dat de lokale overheid soms de kwijtschelding wenst te beperken. 3

4 BEPERKEN KWIJTSCHELDING (1) HHS van Delfland Delfland wil het kwijtscheldingbeleid betaalbaar houden voor de toekomst door de regeling te versoberen. Om die reden bouwt Delfland de mogelijkheid om voor kwijtschelding van de zuiveringsheffing in aanmerking te komen af: 2016: maximaal 50%, 2017: geen kwijtschelding. BEPERKEN KWIJTSCHELDING (2) HHS van Schieland en de Krimpenerwaard De laatste tien jaar zien we een forse structurele groei van het beroep dat op de kwijtscheldingsregeling van ons hoogheemraadschap wordt gedaan. Het bestuur heeft nu besloten de kwijtschelding in te perken tot de watersysteemheffing en de wegenheffing. Over de zuiveringsheffing verleent het hoogheemraadschap voortaan geen kwijtschelding meer. BEPERKEN KWIJTSCHELDING (3) BEPERKEN KWIJTSCHELDING (4) Ook bij gemeenten wijzigingen Zutphen M.i.v geen kwijtschelding voor variabel deel afvalstoffenheffing Rotterdam In 2017 maximaal 55% van de afvalstoffenheffing In 2018 maximaal 50% van de afvalstoffenheffing Arnhem M.i.v geen kwijtschelding voor variabel deel afvalstoffenheffing Communicatie Brochures in verschillende talen/website Kosteloze herinnering Debiteurenbezoeker (2x) Bellen, schrijven, etc. Uitvoering Afzien van incasso bij schrijnende gevallen 4

5 VERRUIMING KWIJTSCHELDING EXTRA RUIMTE VOOR UW AANTEKENINGEN Kamerbrief 24 juni 2016 Hervorming gemeentelijk belastinggebied Koppeling met art. 34 Participatiewet Voorstel nadere regels kwijtschelding Bij de kwijtschelding van provinciale, gemeentelijke en waterschapsbelastingen wordt uitgegaan van het vermogensbegrip van artikel 34 van de Participatiewet. ELEMENTEN BESLAGVRIJE VOET (BVV) Huishoudsituatie Beslagvrije voet Leeftijd belastingschuldige en eventuele partner Woonlasten en eventuele huurtoeslag Ziektekostenverzekering(en) en eventuele zorgtoeslag Inkomsten belastingschuldige en eventuele partner Ook de inkomsten uit voorlopige aanslag / VT Kindgebonden budget Andere gelegde beslagen 5

6 WE ZIJN ER AL EVEN MEE BEZIG VEREENVOUDIGEN ART. 475D RECHTSVORDERING Juni 2014 December 2014 Juni 2015 Juni 2015 Juli 2016 preadvies 'Naar een nieuwe beslagvrije voet' uitstel toepassing kostendelersnorm afzien van invoering kostendelersnorm vereenvoudiging beslagvrije voet en Kabinetsreactie op het preadvies wetsvoorstel, internetconsultatie Informatie uit de Basisregistratie Personen leidend maken Informatie uit de UWV-polisadministratie leidend maken Afstemming tussen verschillende beslagleggers verbeteren Straks heeft de schuldenaar één aanspreekpunt, die de beslagvrije voet berekent. Slechts bij hoge uitzondering hoeft er nog een beroep te worden gedaan op informatie van de schuldenaar zelf. HOE NU VERDER? NOODDRUFTARTIKELEN (ONONTBEERLIJK OM TE LEVEN) Alleen al de LOSR kwam met 26 aanbevelingen. Ook reactie van NVVK, LVLB, Actal, Raad voor de rechtspraak en van vele anderen. Ondertussen: uwbeslagvrijevoet.nl Druk op alternatieve executiemaatregelen? De keerzijde is dat een schuldeiser veel minder snel de vordering geïnd zal krijgen? De druk op alternatieve vormen van executie zoals bankbeslag en beslag op inboedel zal toenemen? Preadvies Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (eind 2012). Internetconsultatie over het wetsvoorstel dat de regeling in Rechtsvordering moderniseert op grond waarvan bepaalde roerende zaken, niet registergoederen, vrij van beslag dienen te blijven (december 2014). Geen voortgang te bespeuren! 6

7 BINNENTREDEN ART. 444 RECHTSVORDERING Wetsvoorstel Nu: de burgemeester kan zich doen vertegenwoordigen door een ambtenaar van politie die tevens hulpofficier van justitie is. Kostendelersnorm Voorstel: De burgemeester kan zich doen vertegenwoordigen door een daartoe door hem aangewezen ambtenaar. Verslag verschenen in Geen voortgang te bespeuren! KOSTENDELERSNORM (1 JANUARI 2015) BVV VERSUS KWS Beslagvrije voet: Uitstel invoering tot 1 juli 2015 Geen invoering (besluit juni 2015). Kwijtschelding: Uitstel invoering tot 1 juli 2015 Uitstel invoering tot 1 januari 2016 Mededeling december 2015: uitstel tot nader order Concept Verzamelregeling 2017: per 1 januari Duidelijke relatie beslagvrije voet en kwijtschelding Door toekomstige wijziging berekening bestaansminimum bij verhaal op periodieke betalingen (BVV) gaat ook de berekening van de betalingscapaciteit bij kwijtschelding wijzigen? 7

8 BERICHTENBOX MIJNOVERHEID.NL (1) Berichtenbox mijnoverheid.nl In 2016 hebben meer dan 1 miljoen aanslagbiljetten voor lokale belastingen en/of WOZ-beschikkingen de burger digitaal bereikt via de berichtenbox MijnOverheid. Burger stemt vrijwillig in met elektronisch berichtenverkeer. Wet elektronisch berichtenverkeer: overheid kan overgaan tot het alleen nog maar digitaal versturen van berichten. Lokale overheden nog niet klaar om direct mee te doen met het 'ingroeimodel van de Belastingdienst. Wetgeving staat klaar: lokale overheden kunnen aansluiten als zij dat wensen. BERICHTENBOX MIJNOVERHEID.NL (2) Wat betekent het voor de invordering en de kwijtschelding? Vrijwillig elektronisch berichtenverkeer: art. 2:14 Awb. Fiscale vereenvoudigingswet 2017 Uitsluitend elektronisch berichtenverkeer: Niet op korte termijn. In kaart brengen stromen, onderdeel van toekomstige ingroeiscenario s. Staatssecretaris: als burgers er aan toe zijn. VNG/UvW: als de lokale overheden er aan toe zijn. 8

9 WETSVOORSTEL TK GEVOLGEN VOOR LOKALE BELASTINGEN Stroomlijnen invorderingsregelgeving van rijksbelastingen en toeslagen: er komt één invorderingsregime Een debiteurgerichte betalingsregeling Maatwerkbetalingsregeling voor particulieren Kwijtschelding als sluitstuk van de invordering Rechtsbescherming via de fiscale rechter Maatwerkbetalingsregeling voor particulieren Kwijtschelding als sluitstuk van de invordering Uitbreiding preferentie: toeslagen Rechtsbescherming uitstel van betaling en kwijtschelding via de fiscale rechter Of wordt een uitzondering gemaakt voor lokale belastingen? Opties worden nog besproken (Belastingdienst, VNG, etc.) RECHTBESCHERMING VIA DE RECHTER JURISPRUDENTIE DNTB KOSTENWET (1) AWR/Awb: Vervolgingskosten (Kostenwet) Invorderingsrente (IW) Aansprakelijksteling (IW) Nieuw (voorstel) Uitstel van betaling (IW) Kwijtschelding (IW) Voor het overige: Awb-conforme werkwijze (LI 2008) ECLI:NL:RBGEL:2016: Verzoek dwangsom wegens het niet doen van uitspraak op bezwaar Rechtbank stelt vast dat de bevoegdheid dat kosten van aanmaning voortvloeit uit de Invorderingswet Artikel 1, lid 2 Invorderingswet is bepaald dat ondermeer titel 4.1 van de Awb niet van toepassing is Rechtbank: eisers kan geen beroep doen op een dwangsom 9

10 JURISPRUDENTIE DNTB KOSTENWET (2) WETGEVING KWIJTSCHELDING 2016 Vervolg: ECLI:NL:GHARL:2016: Gerechtshof maakt wel de juiste koppeling: artikel 2 en artikel 7 kostenwet Ingevolge artikel 7, lid 1, van de Kostenwet betekent dat de rechter in belastingzaken bevoegd is Rechtbank heeft onjuiste beslissing genomen Gemeentewet Waterschapswet Invorderingswet B e l e i d s k e u z e s Uitvoeringsregeling Invorderingswet Toepassing van en verwijzing naar diverse weten regelgeving A l g e m e n e w e t b e s t u u r s r e c h t B e l e i d s r e g e l s RECHTSBESCHERMING KWIJTSCHELDINGSPROCES 2016 Artikel 24 en 25 UR IW Binnen tien dagen Richten tot college/dagelijks bestuur en indienen bij de ontvanger Beslissing door college/dagelijks bestuur Mandatering mogelijk Verzoek om kwijtschelding = de aanvraag Beslissing op de aanvraag = voor administratief beroep vatbare beschikking Beslissing op het administratief beroepschrift = besluit d.m.v. uitspraak 10

11 WETSVOORSTEL TK KWIJTSCHELDINGSPROCES IN DE TOEKOMST - 1 Wijziging van art. 26, lid 5 IW De ontvanger beslist op een verzoek om kwijtschelding van belasting, bedoeld in het eerste lid, bij voor bezwaar vatbare beschikking. Op het bezwaar, beroep, hoger beroep en beroep in cassatie inzake die beschikking is hoofdstuk V van de Algemene wet inzake rijksbelastingen van overeenkomstige toepassing. Verzoek om kwijtschelding = de aanvraag Beslissing op de aanvraag = besluit d.m.v. voor bezwaar vatbare beschikking KWIJTSCHELDINGSPROCES IN DE TOEKOMST - 2 WAT BETEKENT DIT VOOR U? Aanvraag Beschikking Bezwaar Besluit Beroep Hoger beroep Kennis hebben van de regels m.b.t. bezwaar, (hoger) beroep en beroep in cassatie (AWR en Awb). Een paar voorbeelden: - Ontvangst - Beslistermijn - Proceskostenvergoeding - Dwangsom niet tijdig beslissen - Griffierecht Beroep in cassatie 11

12 VOORSTEL: INWERKINGTREDING 1 JANUARI 2019 Kwijtschelding Rapporten ombudsman RAPPORT NATIONALE OMBUDSMAN 2016/036 Verzoek om kwijtschelding moet binnen 8 maanden na dagtekening aanslag worden ingediend. Termijn is voor 1 e aanvraag niet fataal; Termijn is voor een 2 e of volgende aanvraag fataal. Conclusie: Instellen van een fatale termijn is niet toegestaan ook niet als deze alleen fataal is wanneer het een 2 e of volgende aanvraag betreft. VERMOGENSVRIJSTELLING AUTOBEZIT Uit de stukken bij het kwijtscheldingsverzoek van de belastingschuldige blijkt dat twee auto s op haar naam geregistreerd staan. Een Citroën ter waarde van 1.000,- (bruikleen van broer) en een Suzuki ter waarde van 100,- (geschorst) 12

13 RAPPORT NATIONALE OMBUDSMAN, 2016/070 VERMOGENSVRIJSTELLING AUTOBEZIT Auto s staan beide al enige jaren op naam van belastingschuldige. Beide auto s zijn daarom als vermogensbestanddeel aan te merken; Aangegeven moet worden: Wat de waarde van iedere auto is Op welke auto de vrijstelling is toegepast Oplossing voor in de praktijk Vrijstelling wordt toegepast op de auto met de minste waarde De waarde van de 2 e auto wordt gesteld op tenminste het aanslagbedrag VERMOGENSVRIJSTELLING AUTOBEZIT VERMOGENSVRIJSTELLING AUTOBEZIT Uit de stukken bij het kwijtscheldingsverzoek van de belastingschuldige blijkt dat een Volkswagen Golf met een waarde van 6.000,- op zijn naam geregistreerd staat. De belastingschuldige geeft aan dat de auto van zijn zoon is, maar vanwege de lagere verzekeringspremie op zijn naam staat Aantonen onmisbaarheid ivm invaliditeit Gehandicaptenparkeerkaart Verklaring van een arts Combinatie mogelijk: Waarde auto lager dan 4.538,- dan onmisbaarheid aantonen met gehandicaptenparkeerkaart; Waarde auto hoger dan 4.538,- dan onmisbaarheid aantonen met verklaring arts. 13

14 AANDACHTSPUNTEN Kwijtschelding Geautomatiseerde toets Gehanteerde normbedragen o oktober 2015 maart 2016 o april 2016 september 2016 o oktober 2016 maart 2017 Veiligheid gegevens Huishoudtype 1 JANUARI 2017 Wijziging normbedragen kosten van bestaan Alle normbedragen worden begin januari gepubliceerd op Informatie-uitwisseling Belastingdienst 14

15 GEGEVENS AANVRAGEN VOOR INVORDEREN NA EEN DWANGBEVEL Oud: portaal informatie-uitwisseling via GEMnet. Nu een nieuw (rechtstreeks) portaal voor informatieuitwisseling om het proces van invordering te faciliteren zodra er sprake is van een dwangbevel. PGW (1) 1. Informatie over werkgever/uitkerende instantie 2. Informatie met bankgegevens 3. Informatie over motorrijtuigen PGW: portaal gemeenten en waterschappen Handleiding en nadere info op Involon-servicepagina PGW (2) Internet verbinding, met gebruik van inloggegevens en een mobiele telefoon; Geen mogelijkheid meer om via ftp gegevens uit te wisselen Er geldt een andere manier van autoriseren en inloggen Wijzigingen in de velden van de vraag- en antwoordbestanden op het gebied van logistiek en uitbreiding van de te verkrijgen informatie. Het portaal is voorzien van een voortgangsscherm, waarmee u de status van uw bestanden kunt volgen U kunt zelf uw accountgegevens beheren 15