Slangen van Portugal (slot): verspreiding
|
|
- Fien van der Berg
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Slangen van Portugal (slot): verspreiding Rudolf Malkmus SchulstraBe 4 D Wicsthal Duitsland Ycrtaling: Tjaldo Brandenburg NLEDNG CRESPO ( 1972) was de eerste die met behulp van een puntenkartering het verspreidingspatroon van de Portugese slangen in kaart bracht. Zijn uitgangspunt hierbij was de herpetologische verzameling van het Bocage Museum in Lissabon. Helaas ging deze collectie bij een brand in 1978 verloren. Tussen 1976 en 1981 trok ik zelf een aantal maal door Portugal om herpeto- 1ogische waarnemingen te doen. Als afsluiting werden de resultaten. waarbij rasters van 0 bij 15.9 km werden aangehouden. gepubliceerd (MALKMUS, 1982). n 1989 gebruikten CRESPO & OLVERA als cerste de internationaal gangbare verde ling in 10 bij 0 km hokken. Deze maatstaf gebruikte ik ook in de door mij (MALKMUS. 1995) gepubliceerde atlas. waarin vele nieuwe gegevens. ook die van ( overigens slangloze) Portugese eilanden zoals de Azoren. de Madeira en Selvagens archipel verwerkt zijn. Helaas worden in de on1angs verschcnen verspreidingsatlas van het hele berische Schiereiland (PLEGUEZUELOS. 1997) aileen gegevens uit Portugal tot de vroege negcntiger jaren verwerkt in 20x20 km hokken. en bovendien is in die atlas vecl niet-spaanse literatuur niet betrokken. Vijf uitgebreidc recentere reizen door het gebicd met als gevo1g extra vindp1aatsen. tezamen met vcle waarnemingen die andere liefhebbers mij ter beschikking stelden, lijken mij deze nieuwe compilatie over het verspreidingspatroon van de Portugese slangen ruimschoots te rechtvaardigen. SOORTEN Yoor slangen die in heel Portugal voorkomen (Coronel! a girondica, Malpo/on monspessulanus, Natrix natrix. Natrix maura en met enige beperking, Elaphe sca/aris en Vipera latasti) zorgen de nieuwe gegevens aileen tot een verdichting van het verspreidingspatroon, met hier en daar een lokale verrassing. Bij vier soorten ( Coluber hippocrepis, Coronel/a austriaca, Macroprotodon cucul/atus. Vipera se(){mei) die slechts in delen van Portugal voorkomen. moeten vooral de verspreidingsgrenzen van M. cucullatus en V. seoanei door de nieuwe gegevens herzien worden. YOORKOMEN Omdat de verspreidingsgegevens (geogratische en verticale verspreiding. habitatkeuze) van de diverse slangensoorten a1 in de voorgaande atleveringen bcsproken zijn. wordt in de navolgende tekst vooral de nadruk gclegd op gegevens die verkregen zijn na het verschijncn van mijn Portugcsc verspreidingsatlas (MALKMUS. 1995). n de drie leefomgevingcn waarvan hierbij foto's zijn afgedrukt. komen overigens aile slangensoorten voor zoals die nu bekend zijn uit Portugal. Daarnaast passercn de tekeningen uit deze scrie Slangen van PortugaL begonnen in april nog eens de revue. Lacerta 56( 6) Y98 199
2 n:1l ~- ~~.:,.< ~~W..Jt'ttir c;;,;- 1/. ), ''.A" Qo '~'< ~~... """' f7r ~Jlf ".. 11,C.. '/ 'f ' 1';1 'T1,. ""A7: 'lo 111 /1 7f,,. t 'J i.a 1/. "\ 1 011, ll e e1 1 1 r -'- 1.-!,...-;- n : ll. '.., "Alii. V '1. - rr ~ ' i\ ~ -.. 1'\ -+ '!... '\ill '..), 411el :>1 :T : H--l+llf-~ f\'-1e1 : -~ l!!iiifo. Bij de verpreidingskaartjes betekent: o: v;ndplaats uit de literatuur van voor 1975 e: vindplaats na 1975 COLUBER HPPOCREPS n de Algarve, het oosten van Alentejo en in het district Castelo Branco is het aantal vindplaatsen van de Hoefijzerslang sinds 1995 verdubbeld. Vooral in het midden en oostelijke deel van de zuidelijke Algarve komen ze vrijwel overal voor. CORONELLA AUSTR/ACA ACUTROSTRS Naast V. seoanei is de Westelijke Gladde Slang de zeldzaamste slangensoort in Portugal. Slechts een nieuwe vindplaats (een rotsachtig terrein met heidebegroeiing op de noordelijke hellingen van de Serra do Alvao) werd ontdekt. r.l r la n A :... '-~ :... """ '!/1 JA",J -f'l. f.: ~1-J '..-+-,. '. _/:' 200 Lacerta 56( 6) 1998
3 Habitat va n Comnella all.l'triaca. Nmrix m. Nmrix lllllrix. Vipem lawsti en Vieem seoa11ei in de Sc.:rra do Soajo. Foto: R. Malkmus Lat:crta 56(6) 199H 201
4 '. ' ' '.. ' CORONELLA GRONDCA Sinds 1995 is het aantal vindplaatscn van de Girondische Gladde Slang in de A lgarve. de Serra de Sao M amede en in de provincie Tras os M ontes. verdubbeld. n de oostelijke uitlopers van de Serra do Larouco bleek de populatieclichtheicl bijzonder groot. Binnen twee uur werclen, meestal in de stapelmuurtjes die de percelen scheiden, maar liefst achl Girondische Gladde Slangen gevonclen. ELAPH SCALA RS De nieuwe gegevens voor de Trapslang duiden op grotere populaties. vooral in het noordoosten. in hel oosten en in het widen van Portugal. Er zijn nog steeds geen recente gegevens uit westelijk Minho en uit hel gebiccl tussen de benedenlopen van de Mondego en Douro. ' Lacer! a 56( 6) 1998
5 MACROPROTODON CUCULLATUS BERCUS n het gebied ten zuiden van de Tejo is het aantal waarnemingen van de Mutss lang verdrievoudigd. Yooral in de westelijke A lgarve (SCHWARZER, 1997a) en in het Transguadianagebied (M ALKMUS, 1997a) komen grotc populaties voor. De noordelijkste vondst. niet aileen voor Portugal maar geldend,! ' ' voor het hele verspreidingsgcbied. is die tussen Chacim en Morais op 490 m hoogte ten oosten van de Serra de Bornes (MALKMUS & SAUER, in druk). De max imumhoogte waarop de soort tot dat moment was gevonden was 500 m (M ALKMUS, 1995). lntussen zij n ze ook waargenomen bij de Picota (Serra de M onchique) op 650 m en in de Serra de Sao M amede op 700 m (MALKMUS, 1997b). MA LPOLON MONSPESSULANUS Van de Hagedisslang komen steeds meer meldingen (vooral uit het oosten en het zuiden) binnen. Dit duidt op het voorkomen van deze slang in heel Portugal. Lacerta 56(6)
6 Habitat van ColuiJer hipfhjcrepis. Comnella ):iimndica. /aphe scalaris. Macmpmtodon r llclllla ". Malpolrm ttwnsjws.wlanlls. Nwrix n/11111"0. Natri.r tla/ri.r en \lipem lawsri in de Serra de Siio Mamede. Foto: R. Malkmus 204 Lacerta 56( 6) 1998
7 Trapslang. /aphe scalaris. uit de omgeving van Aveleda/Rio Mente in aanvalshouding. Foto : R. Malkmus Habitat van Colu!Jer hippocrepis. Comnella girondica. /aphe scalaris. Macmprotodon cuculla ', Malpolon monspes.wlanus en Narri.r ma111y1 bij de Rio Murtega (Barrancos). Fo to: R. Malkmus Lacerta 56(6)
8 NATRX MAURA Meldingen van de Adderringslang uit gebieden zowel ten noordoosten van Portalegre als in het zuidoosten zijn met bijna vijftig procent toegenomen. Ondanks hun sterke binding aan water, is de Adderringslang zonder meer de algemeenste slang van Portugal, met vaak zeer hoge populatiedichtheden. ill.wr c.,..... ' ~ r-r-.;.,r:: 'F l ' '~ ' : r!' -wq L_l 1 <( C!:J! 1...,.-,,.!l3i 1/, 1 ~- ~ 1~1...,..., 'V(.el 11.)-.~ t" /..-\. ~. Y" ~ '! f 1/YC)' ""'' /1 Ol, _.~ r J... er :.,...'! : :lf'rt ' 7 ~/ 1 t la ll.'\1 i ' Do!D \, v.j n ~ o; ~~,, i-1' 1:- \!,.1 ' A..! {1.,.r., ll ',.fill*~, 1 + ' t ~ 'l - ~ L "-'J,...,_ O_A' '-...., ll ll ' t./. ~Ji.!,!lt!l l ll ~ o\ q 1""11~ L ' j 'l,..b i r) NATRX NATRX ASTREPTOPHORA Een toename van vondsten van soms bijna vijftig procent van de Spaanse Ringslang komt uit het zuiden, het noordoosten, het Lissabonner Schiereiland en vooral de Serra de Sao Mamede (PARGANA et al., 1996). Hoewel de soort minder algemeen voorkomt dan de Adderringslang, is het toch een veel voorkomende slang. 206 Lacerta 56( 6) 1998
9 VPERA L. LATAST/GADTANA Het aantal vindplaatsen van de Wipneusadder is de laatste jaren in Portugal bijna verdrievoudigd. Vaak waren dit bevestigingen van vondsten uit de vorige eeuw. De nieuwe onderzoeken die dit beschrijven zijn: BRTO & ALVAREZ (1996) voor het nationale park Peneda-Geres; Teixeira (in litt., 1997) voor de Serra de Montezinho; en PARGANA et al. ( 1996) voor de Serra de Sao Mamede. Opmerkelijk is een vondst van SCHWARZER ( 1997b) in het uiterste zuidwesten (bij Carrapateira) vlak bij zee. De adder lag op een zuidhelling met leisteen, zand en lage heidestruikjes. Deze melding versterkt het vermoeden dat ook in Portugal, net als in Zuid Spanje, duinbewonende populaties voorkomen. VPERA SEOANE De nieuwste veldwaarnemingen van BRTO & ALVAREZ ( 1996) tonen aan dat de Spaanse Adder gelukkig niet aileen in de gebieden leeft die MOLLER ( 1894a, b, c) en NOBRE ( 1894) vermeldden, maar dat ze voorkomt in het gehele Spaans-Portugese grensgebied tussen Rio Yez en Serra do Larouco op hoogten van m. Deze vindplaats vormt gelijk het zuidelijkste punt van haar verspreiding (PLEGUEZUELOS. 1997). Lacerta 56( 6)
10 Hoefijzerslang. Coluher hippocrepis, uit de omgeving van danha-a- Velha. Foto: R. Malkmus TOEKOMST De kennis over de verspreiding van slangen in Portugal is inmiddels redelij k, zeker in vergelijking met die van andere Z uid-europese anden. Toch zijn er nog veel witte plekken. Dit komt vooral door het ontbreken van gegevens verzameld door over het land verspreide amateur-herpetologen die, zoals bekend uit bijvoorbeeld Midden Europa, wezenlijke bijdragen kunnen leveren. Er bestaat helaas ook geen nationale databank die aile meldingcn opslaat. Een poging om de Portugcsc meldingen in Spanje te coordineren moet vooralsnog als mislukt worden beschouwd (PLEGUEZUELOS. 1997). 208 Lacerta 56(6) 1998
11 DANKWOORD Yoor het mij ter beschikking stellen van vindplaatsgegevens wit ik de volgende mensen bedanken: F. Alvares (Lissabon). S. Bogaer1s (Nijmegen). J.C. Brito <Lissabon). P. Niebergall <K<1tzting). J.M. Pargana (Portalegre). J. Teixeira (Porto) en B. Thiesmeier (Bochum). Tevens wit ik H.D. Rosa bedanken voor het opzoeken van moeilijk verkrijgbare literatuur en H. Sauer voor onmisharc hulp bij hct karteren tijdens mijn rei zen. lk blijf mij aanbevolcn houden voor nieuwc meldingen van vindplaatsgeg.cvens. SNAKES OF PORTUGAL <CONCLUSON): DSTRBUTON The distribution of the ten snake species in Portugal according to current information is plotted on maps with the UTM grid ( Ox 0 km ). These maps arc compured with those from the most recent distrihution atlas. published in The large number of new data collected between 1995 and 1997 indicate a greater density than was previously documented within known ranges of many species (e.g. Comuella girmulica. Malpolou monspessulauus. Natrix maura. Natrix uatrix astreptoplwra. to a smaller extent Elaplw scalaris and Vipera latasti hlla.\ tilgaditmw ). A remarkable new record of Macmprotodon cucculatus ihericus in the northeast (the northernmost record in Portugal). and numerous new records of \lipera.h'ollllei including one ncar Montalegrc that extends the known southern range of this species. are also reported. LTERATUUR (zic ook ALGEMENE LTE RATUUR N ()) BKTO. J.C. & F. ALVARES Some data on the distribution and feeding habits of Latastc's viper ( \fipera latastei) and Seoanei's viper ( Vipera seoanei) in north-western Portugal. V Congr. Luso-Espanhol. Porto. livro de rcsumos: 56. CRESPO. E.G Rcpteis de Portugal continental das colecc.;oes do Musco Bocagc. Lisboa. Arq. Mus. Bocagc 3< 17): CRESPO. E.G. & M.E. OLVERA Atlas de distribui~ao dos anfibios e n!pteis de Portugal continental. Serv. Nac. Parq. Res. Conscrv. Nat., Lisboa. MALKMUS. R Beitrag zur Yerbreitung der Arnphibicn und Reptilicn in Portugal. Salarnandra 18: MA.KMUS. R Die Arnphibicn und Reptilien Portugais. Madeiras und der Azoren. Westarp Wissenschaften. Magdeburg. MA.K~US. R a. Beitrag zur Ycrbreitung der Amphibien und Reptilien des Transguadianalandcs (Portugal). Faun. Ahh. Mus. Tierk. Dresden 21: MALK~LS. R.. l997b: Die Yerbreitung der Amphibien und Reptilien in der Serra de Sao Mamede. Zcitschr. Fcldherp. 4: MALKl\rus. R. & H. SAUER. in druk. Bemerkungen zur Yerbrcitung von Macroprotodon cucullatus iberims Busack & McCoy ( 1990) in Portugal ni1n.llich des Rio Tejo. Herpetozoa 10. MoU.ER. A.F a. Notas sobre a fauna da Serra do Soajo. Ann. Sci. nat. Coimbra :..Q- 45. MoLLER. A.F b. Uma excursao a Serra des. Gregorio. Ann. Sci. nat. Coimbra : MoU.ER. A.F c. Reptis da Serra de Castro Laboreiro. Ann. Sci. nat. Coimbra : NoBRE. A Nota accrca do habitat da Vipera haus em Portugal. Ann. Sci. nat. Coimbra : PARGANA. J.M.. O.S. PAULO & E.G. CRESPO Anfibios c rcpteis do Parque Natural da Serra de Sao Mamede. Ed. Parque National Sao Mamede. Portalegre. PL.EGUEZUELOS. J.M. (red.) Distribuci6n y biogeografia de los unffbios y reptiles en Espana y Portugal. AHE Monogr. Herpetol. 3. Granada. SCWARZER. U a. Freilandbeobachtungen an der Kapuzenatter Macroprotodon cucullatus iberims Busack & McCoy in Siidwest-Portugal. Herpetozoa 10: ScHWARZER. U b. Sobre a ocorrencia de vibora Vipera latastei CBosca. 1878) no Sudoueste de Portugal. Folh. Herpetol. SPH 9: 7-8. Lacerta 56( 6)
Slangen van Portugal (10): de Wipneusadder (Vipera latasti)
Slangen van Portugal (10): de Wipneusadder (Vipera latasti) Rudolf Malkmus SchulstraBe 4 D-97859 Wiesthal Duitsland Vertaling: Tjaldo Brandenburg IN LEIDING De eorreete wetensehappelijk soortnaam van de
Nadere informatieSlangen van Portugal (3): de Westelijke Gladde Slang ( Coronella austriaca acutirostris)
Slangen van Portugal (3): de Westelijke Gladde Slang ( Coronella austriaca acutirostris) Rudolf Malkrnus SchulstraBe 4 D-97859 Wiesthal Duitsland Vertaling: Tjaldo Brandenburg BESCHRIJVING Voor de Gladde
Nadere informatieLACERTA. augustus september Tijdschrift van de Nederlandse Yereniging voor Herpetologie en Terrariumkunde Lacerta
LACERTA jaargang nummer augustus 1998 - september 1998 Tijdschrift van de Nederlandse Yereniging voor Herpetologie en Terrariumkunde Lacerta LACERTA SSN 0023-705 1 jrg. 56. nr. 6. pag. 197-228 tloofdrcdactcur:
Nadere informatieHerpetologische waarnemingen in. Portugal en Zuid-Spanje (resp. Cota Doñana en Sierra del Norte in Andalusië) 220 Lacerta 69 (2011) nummer 6
Herpetologische waarnemingen in Portugal en Zuid-Spanje (resp. Cota Doñana en Sierra del Norte in Andalusië) 220 Lacerta 69 (2011) nummer 6 Onderstaand volgt een beschrijving van waargenomen reptielen
Nadere informatieMeet and Greet: Bem-Vindo
Meet and Greet: Bem-Vindo De motards en duo De motoren Laden op Zaterdag 28/03 08:00 12:0 Maandag 30/03 09:00 17:00 Dinsdag 31/03 09:00 17:00 Woensdag 01/04 09:00 17:00 Laden te 9042 Gent Skaldenstraat
Nadere informatieInleiding. Thuidium tamariscinum in Friesland. meldingen van Thuidium tamariscinum. Van. meldingen. Buxbaumiella 33 (
Buxbaumiella 33 (19941 61 Thuidium tamariscinum in Friesland Jacob Koopman & Karst Meijer A preliminary distribution map of Thuidiumtamariscinum in Friesland is presented. This map has been based 2 on
Nadere informatieSlangen van Portugal (8): de Adderringslang (Natrix maura)
Natrix maura heeft een Rana pere::.i gevangen (Rib. de Carreiros nabij Mcrtola). Foto: M. Schroth Slangen van Portugal (8): de Adderringslang (Natrix maura) Rudol f Malkmus Schulstral3e 4 D -97!:159 Wiesthal
Nadere informatiePortugal door. De Urban Sketchers op de Azoren. Portugal in het groen
Portugal door De Urban Sketchers op de Azoren Jenny Adam, uit Duitsland, ontdekte de Azoren samen met de Portugese Alexandra Baptista. Samen tekenden ze de charme van de Eilanden Terceira, São Miguel en
Nadere informatieSurf en Bodyboard OVER. Foto: zeca_photography
Surf en Bodyboard OVER Foto: zeca_photography Surf en Bodyboard Ribeira de Ilhas of Supertubos zijn inmiddels wereldwijd bekend. Het zijn twee van de vele stranden aan de westkust tussen Ericeira en Peniche
Nadere informatieDe Urban Sketchers op de Azoren
De Urban Sketchers op de Azoren OVER Foto: Alexandra Baptista De Urban Sketchers op de Azoren Jenny Adam, uit Duitsland, ontdekte de Azoren samen met de Portugese Alexandra Baptista. Samen tekenden ze
Nadere informatieRondreis Portugal in 2014.
2014 port Rondreis Portugal in 2014. We vertrekken 4 mei en we reizen in 2 dagen via Arras in noord Frankrijk naar Chatelleroux waar we een rustdag houden om even bij te komen van ca. 900 km rijden. Daarna
Nadere informatieHerpetologische ervaringen in. Frankrijk. 98 Lacerta 68 (2010) nummer 3. Joris Drubbel
Herpetologische ervaringen in Frankrijk Joris Drubbel J.Drubbel1@kpnplanet.nl 98 Lacerta 68 (2010) nummer 3 Enige jaren geleden was ik al eens een lang weekend naar de streek La Brenne in Frankrijk op
Nadere informatieReptielen en amfibieën in
8 LACERTA januari-februari 2004 J. ter Borg Nieuwemeerdijk 253 1171 NP Badhoevedorp Foto s van de auteur Reptielen en amfibieën in Van 29 juni t/m 13 juli 2002 hield ik samen met mijn gezin een niet speciaal
Nadere informatieEikenprocessierups en klimaatverandering,
Indicator 26 maart 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Sinds de eerste waarneming van
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken
Portugal Inleiding Ik houd mijn werkstuk over Portugal omdat het me een leuk en interessant en onderwerp lijkt. Ik heb ook van te voren ook in boeken over de tegels gelezen die op de huizen zijn bevestigd.
Nadere informatieMeetkunde 015. Opgave 1 Teken een route. Opgave 2 Teken een route. Hoeveel kilometer is je route? km. Naam: Meetkunde 015 September / 11
Meetkunde 015 Liniaal Eiland : Doel : Kaartlezen Tekenen van een route op een kaart met schaal Potlood Opgave 1 Teken een route. Hoeveel kilometer is je route? km Opgave 2 Teken een route. Hoeveel kilometer
Nadere informatieop en rond de Filippijnse eilanden 142 Lacerta 65 nummer 4
herpetologische waarnemingen op en rond de Filippijnse eilanden 142 Lacerta 65 nummer 4 J. ter Borg Nieuwemeerdijk 253 1171 NM Badhoevedorp Foto s van de auteur (tenzij anders vermeld) Lacerta 65 nummer
Nadere informatieInhoud. i r. 65 Sal. 11 Een handvol grillige rotsen in de oceaan. 79 Boa Vista en Maio. 101 São Vicente, Santa Luzia en São Nicolau
Inhoud 1 2 3 4 7 Kaarten & plattegronden 9 Woord vooraf 11 Een handvol grillige rotsen in de oceaan 12 Geografie 12 Landschap 13 Infrastructuur 14 Klimaat 15 Flora en fauna 17 Demografie, etniciteit en
Nadere informatieTeloceras Blagdeni (Sowerby) in het Pleistocene Maasgrind van Zuid Limburg (II)
Teloceras Blagdeni (Sowerby) in het Pleistocene Maasgrind van Zuid Limburg (II) J. H. Willems SUMMARY Teloceras blagdeni (SOWERBY) in the Pleistocene gravel of the river Maas in the South of the Dutch
Nadere informatie!"#$""%&'& ()$""%%*"$+,& -**%&.*%$"/)#
-**%&.*%$"/)# Ardanza organiseert Cultuur & Natuurroutes op maat door Portugal. Op uw gemak langs de culturele hoogtepunten maar ook over stille weggetjes. Naar historische steden, uitgestrekte natuurgebieden,
Nadere informatieTelemetrieonderzoek naar de ecologie van de gladde slang in het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide. Christoffel Bonte Loïc van Doorn
Telemetrieonderzoek naar de ecologie van de gladde slang in het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide Christoffel Bonte Loïc van Doorn Presentatie 20 ste editie ANKONA 11/02/2017 Presentatie Inhoudsopgave
Nadere informatieTE KOOP BOUWGROND N201 VERMOGENWEG MIJDRECHT COLLIERS INTERNATIONAL REAL ESTATE B.V. TE KOOP BOUWGROND N201 VERMOGENWEG MIJDRECHT
TE KOOP BOUWGROND N201 VERMOGENWEG MIJDRECHT COLLIERS INTERNATIONAL REAL ESTATE B.V. TE KOOP BOUWGROND N201 VERMOGENWEG MIJDRECHT COLLIERS INTERNATIONAL REAL ESTATE B.V. TE KOOP/ TE HUUR ADRES - PLAATS
Nadere informatiehoofdjes, dat langer is dan deze (Rijksherbarium, Leiden) Bij het gereedmaken van het verspreidingskaartje van Filago pyramidata L.
De Filago vulgaris-groep in Nederland door F. Adema (Rijksherbarium, Leiden) Bij het gereedmaken van het verspreidingskaartje van Filago pyramidata L. voor de Atlas van de Nederlandse Flora (MENNEMA, 1976)
Nadere informatieEen vakantie in de Algarve
Mauremys caspica leprosa. Een vakantie in de Algarve S. Bogaerts Fagelstraat 94 6524 CH Nijmegen Foto's van de auteur, tenzij anders vermeld. LAC ERTA ~ 8 (1) 13 INLE IDING In de zomervakantie van 1987
Nadere informatie8.2 Fort Elmina. De leerkracht bespreekt de vragen met de leerlingen die op hun plaats zitten.
Thema/ onderwerp: Werkblad 8.2 Fort Elmina Korte samenvatting van de leeractiviteit: De geschiedenis van Fort Elmina wordt verteld a.d.h.v. afbeeldingen en een videofragment. Hierna gaan de leerlingen
Nadere informatieEikenprocessierups en klimaatverandering,
Indicator 31 januari 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Sinds de eerste waarneming van
Nadere informatieMeer over Zuid-Frankrijk: amfibieen en reptielen in het departement Drome
L.C.M. WijtTe ls Newtonl aan 54 5252 CE Ylijmen Meer over Zuid-Frankrijk: amfibieen en reptielen in het departement Drome INLEIDI NG De aantekeningen van VAN DER LUGT ( 1994) zijn voor mij aanleicling
Nadere informatieDe meldingen van flinke sijzenvangsten op Ringersnet was een aanleiding om
Op het Vinkentouw Nr.127 september 2013 Vangsten en terugmeldingen van sijzen Gijs van Tol De meldingen van flinke sijzenvangsten op Ringersnet was een aanleiding om eens nader te kijken naar de variatie
Nadere informatieWandelingen OVER Turismo de Portugal. Alle rechten voorbehouden. 1/7
Wandelingen OVER Wandelingen Dankzij het aangename klimaat kunt u in Portugal het hele jaar door wandelen. Zo leert u verborgen plekjes kennen die u anders nooit zou hebben ontdekt. Door de straten van
Nadere informatie(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren
(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties
Nadere informatieLACERTA. 56 december 1997- januari 1998. pargang. numme r. Tijdschrif't van de Nedcrlandse Yercniging voor Herpctologie en Tcrrariumkunde Lacerta
LACERTA pargang numme r 56 december 1997- januari 1998 Tijdschrif't van de Nedcrlandse Yercniging voor Herpctologie en Tcrrariumkunde Lacerta ( *LACERTA ISSN Hoordredacteur: H.AJ. in den Bosch, ZoOiogisch
Nadere informatie[Map] Tanahmerah -- AGHU - Wurm & Hattori 1981 *
AGHU Het volk dat het hier behandelde dialect spreekt is bekend onder de naam Djair. Het gebruik echter van de naam Djair is min of meer een raadsel; de mensen zelf die er door aangeduid worden, nich de
Nadere informatie003 VAN MILLADOIRO, A CORUñA, SPANJE VIA TERRA DE IGUANAS NAAR PRAIA DE MIRA
003 VAN MILLADOIRO, A CORUñA, SPANJE VIA TERRA DE IGUANAS NAAR PRAIA DE MIRA Cornelius Fontaine 21 juni 2017 Copyright 2017 Camperwereld.eu 1 / 20 003 Van Milladoiro, A Coruña, Spanje via Terr Rúa Cruxa,
Nadere informatieZuidelijke Wipneusadder (Vipera latasti gaditana), ecologie en terrariumervaringen
Zuidelijke Wipneusadder (Vipera latasti gaditana), ecologie en terrariumervaringen Rob Veen Edelweisslraal 69 5643 GN Eindhoven INLEIDING Sinds april 1992 ben ik in het bezit van een koppel Zuidelijke
Nadere informatieSTANDAARDNAAMLIJST voor de herpetofauna van Europa
STANDAARDNAAMLIJST voor de herpetofauna van Europa 106 Lacerta 64 nummer 3 R E P T I L I A Er is in Nederlands-Vlaamse samenwerking geprobeerd voor alle erkende Europese soorten reptielen en amfibieën
Nadere informatieINHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA
INHOUD 1 WAAR LIGT HET? Hoe ziet de aarde eruit? 6-7 Hoe vind je de weg op aarde? 8-9 Afstanden 10-11 De zes continenten 12-13 Oceanen en zeeën 14-15 Waar leven walvissen en haaien? 16-17 De grootste rivieren
Nadere informatieDe wijn(r)evolutie in de Douro La (r)evolution du vin dans le Douro
De wijn(r)evolutie in de Douro La (r)evolution du vin dans le Douro G(e)ert Van den Brande Eindwerk academiejaar 2017 2018 voor het verwerven van de titel Sommelier-Conseil geschreven in opdracht van
Nadere informatieInhoud. i r. 11 Mild en grillig bloemeneiland in de oceaan. 121 West-Madeira. 27 Vijf eeuwen handel
Inhoud 1 2 3 4 5 7 Kaarten en plattegronden 9 Woord vooraf 11 Mild en grillig bloemeneiland in de oceaan 12 Geografie 12 Landschap 14 Infrastructuur 15 Klimaat 16 Flora en Fauna 21 Bevolking, Taal en Religie
Nadere informatieCompaq Desktop Wallpaper
Compaq Desktop Wallpaper Thank you for reading. As you may know, people have search numerous times for their chosen books like this, but end up in infectious downloads. Rather than reading a good book
Nadere informatie(Algyroides nigropunctatus kephallithacius) van het eiland Kefallonia, Griekenland
Waarnemingen aan de (Algyroides nigropunctatus kephallithacius) van het eiland Kefallonia, Griekenland Tekst en foto s: Ron Peek (ron.peek@hotmail.com) 136 Lacerta 65 nummer 4 Het genus Algyroides is in
Nadere informatieEnglish is everywhere. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game. Lees de tekst. Omcirkel de Engelse woorden.
one English is everywhere Test Luister naar wat Daniel vertelt. Welke Engelse woorden hoor je? Kruis ze aan. hi morning mouse cool help desk hello computers mail school game Lees de tekst. Omcirkel de
Nadere informatieAndere interessante redenen
Andere interessante redenen Cabo da Roca Andere informatie: Cabo da Roca Als u Sintra bezoekt, mag u zeker het meest westelijke punt van het Europese vasteland, Cabo da Roca, niet missen.met 38 47 noorderbreedte
Nadere informatie0515 DUTCH (FOREIGN LANGUAGE)
UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education MARK SCHEME for the May/June 2011 question paper for the guidance of teachers 0515 DUTCH (FOREIGN
Nadere informatie0515 FOREIGN LANGUAGE DUTCH
UNIVERSITY OF CAMBRIDGE INTERNATIONAL EXAMINATIONS International General Certificate of Secondary Education MARK SCHEME for the May/June 2010 question paper for the guidance of teachers 0515 FOREIGN LANGUAGE
Nadere informatieKAUWERA (KAUWERAWEC, KAUWERAWETJ, KAOWERAWEDJ)
KAUWERA KAUWERA (KAUWERAWEC, KAUWERAWETJ, KAOWERAWEDJ) 400 or more (1987 SIL). East of mid Mamberamo, north and south of Kasonaweja. Linguistic affiliation: Trans-New Guinea, Main Section, Central and
Nadere informatiePDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen
PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/26480
Nadere informatieEngels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1
A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je
Nadere informatieDe reptielen en amfibieen op Samos
De reptielen en amfibieen op Samos Steven Bol Nieuweweg 88 2675 BE Honselersdijk Foto's: auteur, tenzij anders vermeld. LACERTA 50(4) 134 INLEIDING In bet voorjaar van 1989 heb ik samen met mijn vriendin
Nadere informatieHerpetologische waarnemingen in het departement
Herpetologische waarnemingen in het departement (Frankrijk) R. Frank Atalanta 71 3225 CA Hellevoetsluis R.Frank@gw.rotterdam.nl M. Edelman Mozartstraat 89 2992 RE Barendrecht mh.edelman@gw.rotterdam.nl
Nadere informatieVerslag wandelvakantie naar Portugal. van 14 t/m 20 mei 2019
Verslag wandelvakantie naar Portugal van 14 t/m 20 mei 2019 Dag 1 Maandagnacht 14 mei vertrekken 17 dames richting Portugal. Om 1.15 uur s nachts vertrekt de bus bij het station in Winschoten. We moeten
Nadere informatieCAMPINGS AANDE COSTA VERDE
2015 18 CAMPINGS AANDE COSTA VERDE Voorwoord Beste kampeerder, Bedankt voor het downloaden van deze campinggids. Hiermee heb je de leukste campings in je favoriete vakantieregio in handen. Overzichtelijk,
Nadere informatieVERORDENING (EEG) nr. 2081/92 REGISTRATIE-AANVRAAG : art. 5 ( ) art. 17 (x) BOB (x) BGA ( ) Nationaal nummer van het dossier : 6C/93
NL/06/95/15940000.P00 (PT) AS/ VERORDENING (EEG) nr. 2081/92 REGISTRATIE-AANVRAAG : art. 5 ( ) art. 17 (x) Nationaal nummer van het dossier : 6C/93 1. Bevoegde nationale instantie : Naam : IMAAIA - Lissabon
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Health targets: navigating in health policy. van Herten, L.M. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Health targets: navigating in health policy van Herten, L.M. Link to publication Citation for published version (APA): van Herten, L. M. (2001). Health targets: navigating
Nadere informatieTravel Survey Questionnaires
Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam
Nadere informatieMyDHL+ Uw accountnummer(s) delen
MyDHL+ Uw accountnummer(s) delen met anderen Uw accountnummer(s) delen met anderen in MyDHL+ In MyDHL+ is het mogelijk om uw accountnummer(s) te delen met anderen om op uw accountnummer een zending te
Nadere informatieIndividuele herkenning gladde slang Aanvulling digitale zoekformule
24 tijdschrift Individuele herkenning gladde slang Aanvulling digitale zoekformule Sjuul Verhaegh & Ton Lenders Bij populatieonderzoek is individuele herkenning van diersoorten vaak erg belangrijk. Dit
Nadere informatieOp dit verbindingspunt tussen Europa en Amerika, treft u een land aan met een lange geschiedenis en een meer dan duizend jaar oude cultuur.
Cruises in Portugal OVER Foto: Administração dos Portos da Região Autónoma da Madeira, S.A. Cruises in Portugal De zee is een natuurlijke toegangsweg naar Portugal en een goed vertrekpunt om de geschiedenis
Nadere informatieAlles over Portugal. Invoerbepalingen. Huisdieren. Met de auto. Met de bus. Met de trein. Met het vliegtuig. Paspoorten en visa
Alles over Portugal Huisdieren Toegang tot Portugal van honden en katten afkomstig uit EUlidstaten Het overleggen van een paspoort afgegeven door een bevoegd dierenarts/door de bevoegde autoriteit is noodzakelijk;
Nadere informatieRECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM
Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU
Nadere informatieNATUURPUNT VERZAMELT WAARNEMINGEN VOOR NIEUWE AMFIBIEËN- EN REPTIELENATLAS Sire, waar zijn uw kikkers?
NATUURPUNT VERZAMELT WAARNEMINGEN VOOR NIEUWE AMFIBIEËN- EN REPTIELENATLAS Sire, waar zijn uw kikkers? Honderd vrijwilligers brengen drie jaar lang de amfibieën en reptielen in het Brussels Gewest in kaart.
Nadere informatieBepaling toezichtvorm gemeente Stein
Bepaling toezichtvorm 2008-2011 gemeente Stein F i n a n c i e e l v e r d i e p i n g s o n d e r z o e k P r o v i n c i e L i m b u r g, juni 2 0 0 8 V e r d i e p i n g s o n d e r z o e k S t e i
Nadere informatieRelationele Databases 2002/2003
1 Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 4 8 mei 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 Plan voor Vandaag Praktische dingen 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. SQL Aantekeningen 2 Tabellen. Theorie
Nadere informatieOPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen
OPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen De halsbandparkiet (Psittacula krameri) komt van oorsprong voor in Afrika, in een gordel ten zuiden van de Sahara en op het Indisch
Nadere informatieD de gasten weten welke hotels er zijn en voor het hotel is het zo dat ze meer klanten krijgen
Opdracht 2 A hoe is jouw hotel opgebouwd B hoe een hotel zichzelf bij gasten overbrengt C zo kun je zien welke hotels er zijn D de gasten weten welke hotels er zijn en voor het hotel is het zo dat ze meer
Nadere informatieRelationele Databases 2002/2003
Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 4 8 mei 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 1 Plan voor Vandaag Praktische dingen Huiswerk 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. SQL Aantekeningen 2 Tabellen.
Nadere informatieWERKSESSIE Het klimaat verandert en de natuur verandert mee Meebewegen met een veranderende natuur
WERKSESSIE Het klimaat verandert en de natuur verandert mee Meebewegen met een veranderende natuur Werksessie Meebewegen met een veranderende natuur Eerst even voorstellen... Welke soortenrijkdom hebben
Nadere informatieDuiksport OVER. Foto: Turismo dos Açores / Nuno Sá
Duiksport OVER Foto: Turismo dos Açores / Nuno Sá Duiksport De Portugese kust is niet alleen aan de oppervlakte van een ongekende schoonheid. In de diepten van de Atlantische Oceaan is ook een enorme rijkdom
Nadere informatieKennerschap en juridische haken en ogen. Vereniging van Nederlandse Kunsthistorici Amsterdam, 10 juni 2016 R.J.Q. Klomp
Kennerschap en juridische haken en ogen Vereniging van Nederlandse Kunsthistorici Amsterdam, 10 juni 2016 R.J.Q. Klomp De Emmaüsgangers () Lucas 24, 13-35 Juridische haken en ogen Wat te doen als koper
Nadere informatieEen nieuwe rol voor het auditcomité en een aangepast audit rapport
Een nieuwe rol voor het auditcomité en een aangepast audit rapport Jean-François CATS Inhoud van de uiteenzetting Nieuwe opdrachten van het auditcomité ingevoerd door de Audit Directieve en het Audit Reglement
Nadere informatieFóia - Barragem de Sta Clara - São Marcos da Serra.
Fóia - Barragem de Sta Clara - São Marcos da Serra. 03-18-'12. Fóia - B.gem de Sta Clara - São Marcos da Serra. Vertrek vandaag is 10.40 (4917 km) na een stormachtige en koude nacht: Tmin: 4,3ºC. We rijden
Nadere informatieIn het voorjaar van 2006 hebben wij een herpetologisch. op het Griekse eiland Kos
De Kaspische toornslang (Dolichophis caspius) en de Aziatische toornslang (Dolichophis jugularis) op het Griekse eiland Kos J. Bruekers, G. Uijtterschout en A. Brouwer fam.bruekers@home.nl Foto s van de
Nadere informatieLITTERATURA SERPENTIUM Nederlandse editie INHOUDSOPGAVE
LITTERATURA SERPENTIUM Nederlandse editie Jaargang 15, Nummer 5, oktober 1995 INHOUDSOPGAVE * * * Artikelen Tijgerslangen in Tasmanië; Simon Feam De kweek in gevangenschap van de Mexicaanse melkslang,
Nadere informatiePORTUGAL De Portugese republiek is een unitaire staat. Ze heeft twee autonome regio's : de Azoren en Madeira.
PORTUGAL 1. Inleiding De evolutie van het hoger onderwijs van een land is vaak nauw verweven met haar politieke geschiedenis. Landen als Spanje, Griekenland en Portugal zijn daarvan een opmerkelijk voorbeeld.
Nadere informatieOpgraving Hengelo Winkelskamp Grafveld
2015 Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol) Postbus 9515 2300 RA Leiden (071) 527 33 13 www.archol.nl Opgraving Hengelo Winkelskamp Grafveld Voorlopig evaluatierapport, Archol BV Opgraving Hengelo Winkelskamp
Nadere informatieCitation for published version (APA): Hoekstra, H. J. (1982). Fractures of the proximal femur in children and adolescents [S.n.]
University of Groningen Fractures of the proximal femur in children and adolescents Hoekstra, Harald IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to
Nadere informatiejan l'lln der Voort Antoon Wolfsstraar 24 bus I 2900 Schoten België Tel.: +32.(0)3.658.38.79 jan. va11dervoort@tijd.com Foto's van de auteur
jan l'lln der Voort Antoon Wolfsstraar 24 bus I 2900 Schoten België Tel.: +32.(0)3.658.38.79 jan. va11dervoort@tijd.com Foto's van de auteur Woensdag 1 S oktober: noordflank Sierra de Gredos I omgeving
Nadere informatieHet grondgebied van de gemeente Eindhoven en de gemeente Veldhoven wordt na toevoeging de nieuwe gemeentegrens die als volgt loopt:
Definitieve versie: 24 mei 2016 BIJLAGE 2 Grensbeschrijving Beschrijving van de nieuwe gemeentegrenzen van de gemeente Eindhoven en de gemeente Veldhoven per 1 januari 2017. Grensbeschrijving van Noord-West
Nadere informatie3 Vakantiewoningen te koop, eerste fase : Ontwerp en inplanting
De Zilverkust, die zich uitstrekt van Ericeira tot Figueira da Foz, is één van de mooiste en meest afwisselende costa's van Portugal. De eindeloze zandstranden bij Nazaré, het schiereiland van Peniche
Nadere informatieBrochures, Kaarten en video's
Brochures, Kaarten en video's #ShareLisboa Aveiro - Toegankelijke routekaart Belém (Lisboa) - Toegankelijke routekaart De wegen van het geloof Deze brochure geeft een kort overzicht van de meest bezochte
Nadere informatieGroengebied Amstelland AB 16-04-2009 Agendapunt 8 Ecologische verbinding Holendrechter- en Bullewijkerpolder BIJLAGE 2: NOTA VAN UITGANGSPUNTEN
Groengebied Amstelland AB 16-04-2009 Agendapunt 8 Ecologische verbinding Holendrechter- en Bullewijkerpolder BIJLAGE 2: NOTA VAN UITGANGSPUNTEN De Holendrechter- en Bullewijkerpolder als ontbrekende schakel
Nadere informatieMet de fiets OVER Turismo de Portugal. Alle rechten voorbehouden. 1/6
Met de fiets OVER Met de fiets Portugal met de fiets ontdekken is een unieke ervaring. Volg uw eigen ritme en neem aroma's en geluiden waar die u anders zou missen. Of het nu naast de zee, door bergen
Nadere informatieDrukkerij Van de Sande Ambachtshof 1, 2632 BB Nootdorp
Dij V S Amcf, 2632 BB N Dij V S - SD - S Pi - Bc.l Hii - Iiw - H Cll - D Ec - Fmiliijf - Mw 200 Amcf - T mi - Omij - Gmlij cii Dllli Aciii - P P: w,, wii - P: iil,, i, l - Af P: ij, ill, w, c, zi Oz l
Nadere informatieUniversity of Groningen. Inferior or superior Carmona Rodriguez, Carmen
University of Groningen Inferior or superior Carmona Rodriguez, Carmen IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the
Nadere informatieKIDSMILL BLADVERGROTER LARS/FYNN
KIDSMILL BLADVERGROTER LARS/FYNN Zorg ervoor dat de montagematerialen (schroeven, bouten e.d.) altijd goed vast zitten. Controleer dit regelmatig. Wees bewust van het risico van open vuur of andere sterke
Nadere informatieBeroepsziekten te lijf met de RI&E!
Beroepsziekten te lijf met de RI&E! + Dr. Paul Kuijer, p.p.kuijer@amc.uva.nl Coronel Instituut voor Arbeid & Gezondheid, Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Polikliniek Mens & Arbeid Beroepsziekte?
Nadere informatieReptielen van de Habitatrichtlijn,
Indicator 28 mei 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Gladde slang, muurhagedis en zandhagedis
Nadere informatieRAPPORTAGE VONDSTMELDING Lier, Kardinaal Mercierplein
RAPPORTAGE VONDSTMELDING Lier, Kardinaal Mercierplein I. Verslaggever: Sofie Debruyne Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed Koning Albert II-laan 19 bus 5 1210 Brussel 02-481 80 41 / 0473-96 70 71
Nadere informatieMuseums en CITES in Nederland
www.cites.org 1 Museums en CITES in Nederland Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora Copyright NL CITES SA CC08/218 Overeenkomst inzake de Internationale Handel
Nadere informatiePesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.
Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary
Nadere informatiewww.visitportugal.com
Stranden Alentejo Praia fluvial da Quinta do Alamal Gavião Gavião Rolstoelvriendelijk, Douches, Verhuur van lichte boten, Beveiliging of Bewaking, Parkeerplaats, Bar, Toegankelijk strand, Praia da Comporta
Nadere informatieGROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat
Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46
Nadere informatieepson software v FF8F706A2C13685F05A2EFC3499C0 Epson Software V330 1 / 6
Epson Software V330 1 / 6 2 / 6 3 / 6 Epson Software V330 Met de de software voor het samenvoegen van beelden kunnen documenten en... U verlaagt tegelijkertijd uw energierekening want de Epson Perfection
Nadere informatieRanglijst woongebied land van matena 1 januari 2019
Toelichting Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Hieronder treft u de geanonimiseerde ranglijst per 1 januari 2019 aan voor het woongebied van Land van Matena. Het betreft een momentopname.
Nadere informatieHet Portugese vasteland is onderverdeeld in vijf streken. Van noord naar zuid zijn dit:
PORTUGAL Landinfo GEOGRAFIE Portugal ligt in het zuidwesten van Europa, gelegen tussen Spanje in het noorden en oosten en de Atlantische Oceaan in het zuiden en westen. Het maakt samen met Spanje deel
Nadere informatieInvloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur
Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen
Nadere informatieLANDEN VAN EUROPA Portugal
LANDEN VAN EUROPA Portugal 1 Vlag 2 Ligging op Europese kaart Portugal is het westelijkste land van continentaal Europa. Het beslaat ongeveer 16% van het Iberisch Schiereiland. Spanje is Portugals enige
Nadere informatieKIDSMILL BLADVERGROTER SHAKERY II /LOFT
KIDSMILL BLADVERGROTER SHAKERY II /LOFT Zorg ervoor dat de montagematerialen (schroeven, bouten e.d.) altijd goed vast zitten. Controleer dit regelmatig. Wees bewust van het risico van open vuur of andere
Nadere informatieAmfibieën en reptielen in. 11 tot en met 19 oktober 2003
Amfibieën en reptielen in EXTREM 11 tot en met 19 oktober 2003 114 LACERTA mei-juni 2004 deel 1 Jan Van der Voort Antoon Wolfsstraat 24 bus 1 2900 Schoten België Tel. : +32.(0)3.658.38.79 jan.vandervoort@tijd.com
Nadere informatieEmmer Erfscheidenveen Meetnet 2015
Emmer Erfscheidenveen Meetnet 2015 Landschapsbeheer Drenthe Nijend 18a, 9465 TR, Anderen Inhoudsopgave Inventarisatiegebied Emmer-Erfscheidenveen... 3 Overzicht alle waarnemingen... 3 Type elementen...
Nadere informatie1: HART VAN PORTUGAL. Fietsen zijn te huur. Het mooie Coimbra en het leuke Viseu liggen vlakbij. QUINTA WWW.CREATIEFREIZEN.NL
ONDREIS 1: H RONDREIS 1: HART VAN PORTUGAL HOTEL LISBOA TEJO,, LISSABONL Midden in Lissabon ligt deze Albergaria. Het hotel is daardoor een zeer goede uitvalsbasis om te slenteren door de straten van de
Nadere informatie