Radio Filharmonisch Orkest

Transcriptie

1 B eerste concert B-serie 51e seizoen 17 september 2011, uur Radio Filharmonisch Orkest Roman Kofman dirigent Nikolai Tokarev piano Carl Nielsen Edvard Grieg Ouverture Helios opus Pianoconcert in a opus /1907 Allegro molto moderato Adagio Allegro moderato molto e marcato Quasi presto Andante maestoso pauze Allan Pettersson Zevende symfonie

2 B eerste concert B-serie 51e seizoen 17 september 2011 Allan Pettersson en de symfonische kunst uit het Noorden Uitzending Radio / TV en terug luisteren via internet NTR Podium documentaires en concert registraties op nederland 2 De nieuwe E-serie zie blz. 20 Deze NTR ZaterdagMatinee wordt rechtstreeks uitgezonden op Radio 4. Via de ZaterdagMatinee-website kunt u de opname terug luisteren. zondag 18 september uur Operette in Venlo. Dieuwertje Blok op bezoek bij het Venloos Operettegezelschap, dat intensief repeteert voor de opvoering van Die Landstreicher van C. Ziehrer in het Venlo s dialect. Rudolf Nureyev, een Rus in de Polder Het jaar is De wereldberoemde balletdanser Rudolf Nureyev zoekt contact met Het Nationale Ballet en waagt zich aan eigentijds repertoire: Van Dantzigs choreografie Monument voor een Gestorven Jongen. Nu, in 2011 viert Het Nationale Ballet zijn 50-jarig jubileum en komt bij een zolderopruiming uniek filmmateriaal van regisseur Joes Odufré boven water: Nureyev repeterend in de studio van Het Nationale Ballet. Viool in de nacht Laat in de nacht is de danser (Anatole Babenko) op weg naar huis. Onder de spoorbrug voert de klank van een viool hem naar een vreemde balletstudio. Zijn dat wel spiegels? Is er werkelijk een vioolspeler? Een film van Toer van Schayk (choreografie) en Altin Kaftira (regie). Spanning tussen nationale identiteit en globalisering anno Felix Mendelssohn leidde in Leipzig de première van de Eerste symfonie van zijn jonge Deense collega Niels Gade. Die werd door hem met lof overladen. Ook Schumann uitte zijn bewondering. Maar beiden wezen de veelbelovende componist op één gevaar. Gade zou er goed aan doen zich niet vast te leggen op wat zij noemden zijn Nordische manier van componeren. Een symfonie waarin iets was doorgedrongen van de Scandinavische volksmuziek was toch te provinciaal. Gade nam de kritiek ter harte en hij werkte geleidelijk dichter naar de Centraal-Europese stijl toe, die in zijn tijd sterk domineerde. Maar hij had wél de aanzet gegeven tot een Noord- Europese symfonische muziek met een eigen karakter. Het was aan een volgende generatie om dat idee uit te werken. Rond 1860 kwam een jonge Noorse componist, Edvard Grieg, naar Kopenhagen om bij Gade te studeren. Grieg, eveneens opgeleid in Leipzig, begon te schrijven in een traditionele Centraal- Europese stijl, maar ontpopte zich al snel als de belangrijkste vertegenwoordiger van de Noorse romantische muziek. Zijn verbondenheid met de volksmuziek komt het sterkst tot uiting in kleine vormen als de liederen en de korte pianostukken, maar is ook in zijn enige Pianoconcert onmiskenbaar aanwezig. Zijn invloed op componisten in zijn land was groot, evenals zijn nationale betekenis en dat in de ogen van een groot publiek. Noorse muziek werd en wordt zo sterk met hem vereenzelvigd, dat de Amerikaanse Scandinavië-kenner John Yoell zich in zijn boek The Nordic Sound afvraagt: Werd de muziek van Grieg steeds Noorser, of werd de Noorse muziek steeds Grieg-achtiger? In 1884 verscheen een andere jonge componist aan de poort van het conservatorium van Kopenhagen, waar Gade inmiddels was opgeklommen tot directeur. Hij heette Carl Nielsen en was afkomstig van een dorpje ten zuiden van Odense. Voor Gade had hij respect, maar tot diens muziek voelde hij zich niet aangetrokken. Want Nielsen behoorde tot een groepje jongeren dat zich keerde tegen de traditionele romantische stijl. Terug naar de bron, was hun devies. De eenvoud van de volksmuziek komt tot 2 3

3 uiting in de meeste van de meer dan tweehonderd liederen die Nielsen schreef. Ze tonen wat hem voor ogen stond: een directe, heldere muziek, volkomen vrij van sentimentaliteit. Maar zijn betekenis als componist zou hij uiteindelijk ontlenen aan zes machtige symfonieën, plus enkele orkestwerken en concerten. Fundament Samen met zijn ook in 1865 geboren Finse collega Jean Sibelius legde Carl Nielsen het fundament voor de symfonische kunst zoals die zich in de twintigste eeuw in deze regio verder kon ontwikkelen, een repertoire waarmee Noord-Europa zijn belangrijkste bijdrage aan de westerse muziek heeft geleverd. In andere delen van Europa leek men uitgekeken op de Carl Nielsen symfonie. Noordelijke componisten echter zagen keer op keer kans die van binnenuit te vernieuwen. In dat verband moeten de namen worden genoemd van de Denen Langgaard, Holmboe en Norholm, de Finnen Kokkonen, Sallinen en Aho, de Noren Valen en Sæverud en de Zweden Atterberg, Rosenberg, Peterson-Berger en Rangström. En, als extreme, late vertegenwoordiger van het expressionisme, de Zweed Allan Pettersson. Met hem hebben we het punt bereikt waarop de kunstmuziek zich onomkeerbaar van de volksmuziek verwijderd lijkt te hebben. Het was in het Noorden zoals overal. Naarmate de compositietechniek gecompliceerder en geavanceerder werd, raakte ook in deze landen het nationale aspect verder op de achtergrond. Dat wil allerminst zeggen dat de Noord-Europese muziek van de twintigste eeuw identiteit mist. Ze is in het algemeen zoals Carl Nielsen zich die voorstelde en als geen ander gestalte gaf: helder, robuust en nooit sentimenteel. Nielsen: Ouverture Helios Carl Nielsen was in Denemarken zeker niet de eerste componist die geïnspireerd raakte door de schoonheid en het mysterie van de natuur. Zo schreef Niels Gade in 1880 een beminnelijke suite voor orkest met de titel Een zomerse dag op het land, die qua stijl en karakter een late voortzetting van Beethovens Pastorale lijkt. En Christian Horneman, een op de achtergrond geraakte vriend en generatiegenoot van Edvard Grieg Grieg, componeerde in 1897 toneelmuziek bij het drama Strijd met de muzen van Karl Gjellerup, met als eerste deel een nog geen drie minuten durende Zonsopgang. Of Nielsen dat laatste werk kende weten we niet. In elk geval schreef hij zes jaar later een concertouverture die hij naar Helios, de god van de zon, noemde. Net als Horneman schildert Nielsen het rijzen van de zon in rustige, opgaande figuren in de strijkers. Daarna beeldt een Allegro ma non troppo een gevoel van vreugde en bevrijding uit. Met een terugkeer van het Andante tranquillo, waarmee het werk begon, wordt de naderende zonsondergang uitgebeeld en is de cirkel gesloten. De zon in dit werk schijnt niet over de akkers en dorpen van Denemarken, maar boven de Aegeïsche Zee. Nielsen begon aan deze compositie in Athene, waar hij vanuit zijn kamer uitzicht op de Akropolis had. De mediterrane inspiratie stond niet op gespannen voet met Nielsens voorkeur voor noordelijke helderheid en scherpte. De ouverture Helios werd één van zijn meest gespeelde composities. Grieg: Pianoconcert Edvard Grieg, als componist bij uitstek een miniaturist, kende zijn beperkingen. Misschien overdreef hij zelfs in dit opzicht. De Symfonie in C zijn enige die hij voltooide toen hij 21 jaar was, trok hij later terug. Hij had de Eerste symfonie van zijn drie jaar oudere collega en landgenoot Johan Svendsen gehoord die hij veel beter vond. Bij de herontdekking, dertig jaar geleden, bleek die symfonie van Grieg helemaal niet zo slecht te zijn als altijd beweerd was. 4 5

4 Allan Pettersson In elk geval ontnam het hem niet de moed een pianoconcert te schrijven. Dit opus 16 wordt vaak in verband gebracht met het Pianoconcert van Schumann. Niet alleen omdat het eveneens in a-klein staat, maar vooral doordat de inzetten van beide werken nogal op elkaar lijken: eerst een vuistslag van het hele orkest bij Grieg voorafgegaan door een dramatische paukenroffel en vervolgens een overrompelende entree van de solist in dalende akkoorden, waarna het eerste thema verschijnt. Veel meer dan zijn uitgesproken traditionele Symfonie vertoont Griegs Pianoconcert in melodie en ritme sterk zijn nationale herkomst. Zo wordt de finale voor een groot deel beheerst door het ritme van de halling, een opwindende Noorse dans. De schrijfwijze voor piano staat vaak, zeker in de cadens van het eerste deel, niet zo ver af van die van Liszt. De laatste was dan ook heel enthousiast over het werk, net als Tsjaikovski trouwens. Alvorens het Pianoconcert te laten publiceren bracht Grieg nog talrijke veranderingen aan. Zo gaat in de oorspronkelijke versie de paukenroffel van het begin vergezeld van pizzicati en een grommende tuba en wordt het tweede thema van het eerste deel niet door een weemoedige cellogroep gespeeld maar door een parmantige trompet. Wie vertrouwd is met één van Griegs populairste werken weet niet wat hij hoort. Pettersson: Zevende symfonie Evenals Grieg had Allan Pettersson grote moeite met zijn Eerste symfonie. De in 1911 geboren Zweed legde de partituur in 1951 ontevreden terzijde. Een jaar later werkte hij aan een nieuwe symfonie, die hij wel tot een goed einde bracht. Dat deed hij achter de rug van zijn leraar René Leibowitz, bij wie hij in Parijs studeerde. De twaalftoons-professor Leibowitz begreep niets van zijn leerling uit het Noorden. Hoe kon het ook anders in het begin van de jaren 50. Een componist die wilde meetellen schreef serieel, of iets wat er op leek. Pettersson moest daar niets van hebben. Zijn bijna vijftig minuten durende Tweede symfonie, met haar door de dalende kleine secunde een van zijn handelsmerken gedomineerde motieven en haar donkere, dichte instrumentatie, heeft het karakter van een laat-romantische klaagzang, alsof de lijn van Mahler hier is voortgezet. Werkend aan deze partituur heeft Pettersson waarschijnlijk zicht gekregen op wat hij als zijn artistieke taak en bestemming zag. Binnen de daaropvolgende tien jaren ontstonden nog vier gigantische symfonieën (in totaal voltooide hij er vijftien). Ze vertonen weliswaar onderlinge verschillen tegen over de monolitische, grauwe Tweede en Vijfde staan de meer grillige en transparante Derde en Vierde maar ze zijn stuk voor stuk uitingen van een gepijnigde ziel. Dit laatste is moeilijk los te zien van de ernstige vorm van artritis die zich bij hem steeds sterker manifesteerde en hem helse pijnen bezorgde. Op de extreem tragische Zesde symfonie, zijn meest beklemmende tot die tijd, volgde een Zevende, die mede door meer afwisseling binnen de, als gewoonlijk bij Pettersson, eendelige vorm over het algemeen als iets toegankelijker wordt beschouwd. Dit is het werk dat bij de première onder leiding van Antal Doráti op 13 oktober 1968 in Stockholm zo enthousiast werd ontvangen, dat de tot dan toe vrijwel geheel onbekende componist zich plotseling in de frontlinie van het Zweedse muziekleven bevond. Doráti dirigeerde de Zevende ook herhaaldelijk in andere landen en zette het stuk op de plaat. Dit alles droeg er toe bij dat de eenzame wolf Pettersson tot op heden de enige Zweedse componist is met een eigen society in diverse landen, waarvan vooral die in Duitsland zeer actief is. Mijn muziek vertelt mijn leven: de zegeningen, de vloeken, om zo het lied te herontdekken dat de ziel ooit zong Allan Pettersson In de wederom eendelige Zevende symfonie maakt de drukkende, sinistere stemming na ongeveer een half uur plaats voor een voornamelijk door de strijkers gespeelde vredige treurzang. Die loopt uit in een mysterieuze verstilling, waaraan tromgeroffel een einde maakt, gevolgd door onrust zaaiende, nerveuze motieven van de houtblazers. Daarna verdwijnt de muziek in een eindeloze stilte achter de horizon. Ook deze symfonie van Pettersson is een ononderbroken fluïdum van klanken, waarbij het koloriet van de dichte instrumentatie van ondergeschikt belang is. Zijn schrijfwijze bezit kenmerken van het Centraal-Europese muzikale expressionisme, maar zonder de exaltatie en sensualiteit die daarvan deel uitmaken. Aad van der Ven 6 7

5 B eerste concert B-serie 51e seizoen 17 september 2011 Uitvoerenden Roman Kofman Roman Kofman Van 2003 tot 2008 was Roman Kofman Generalmusikdirektor bij het Beethovenorchester Bonn. De opnamen van een complete Sjostakovitsj-cyclus, van Liszts oratorium Christus en Silvestrovs Zesde symfonie met dit orkest werden interna tionaal bekroond. Sinds 1990 is Kofman bovendien artistiek leider en chef-dirigent van het Kamerorkest van Kiev. Omstreeks diezelfde tijd richtte hij, samen met zijn leerling Nikolai Dia diura, het Nationaal Filharmonisch Orkest van Oekraïne op. Na een allereerste tournee door het Westen met het Staatssymfonieorkest van Oekraïne werd Roman Kofman uitgenodigd voor gastdirecties bij radio-orkesten als die van Beieren, Saarland, WDR en MDR, en verder bij de Münchner Philharmoniker, het Nationaal Orkest van België (Festival van Vlaanderen), het Berner Symphonie-Orchester en de Nationale Opera van Warschau. Hij maakte cd-opnamen met solisten als Gidon Kremer (het Vioolconcert van Silvestrov) en Julia Varády (opera-aria s van Tsjaikovski). In 2003 werd hij benoemd tot Volksartiest van Oekraïne, de hoogste artistieke onderscheiding van het land; in 2008 volgde het Verdienstkreuz I. Klasse in Duitsland. Eerder in de Matinee: Tiensuu Mind & Sibelius Tweede symfonie (2007), Gershwin An American in Paris, Francesconi Hard Pace & Sjostakovitsj Zesde symfonie (2008) Nikolai Tokarev Nikolai Tokarev Nikolai Tokarev werd in 1983 in Moskou geboren. Zijn vader was concertpianist, zijn moeder celliste. Hij studeerde van 1988 tot 2001 aan het Gnessin-instituut in zijn geboortestad, en van 2004 tot 2006 aan het Royal Northern College of Music in Manchester. Op dit moment volgt hij lessen bij Barbara Szczepanska aan de Robert Schumann Hochschule in Düsseldorf. Sinds zijn veertiende geeft Tokarev concerten in Europa en Japan. Hij was prijswinnaar bij onder meer de Tiende Eurovision Grand Prix of Young Musicians in Bergen (Noorwegen) en de Géza Anda Competition in Zürich. De pianist trad op met orkesten als de Camerata Salzburg, het Tonhalle-Orchester in Zürich, het Nationaal Filharmonisch Orkest van Rusland en het BBC Philharmonic Orchestra. Afgelopen seizoen speelde hij recitals in de Alte Oper Frankfurt en de Philharmonie in Berlijn, waar hij in 2012 zal terugkeren, en was solist bij het Philharmonia Orchestra in Londen en het Orchestre Philharmonique de Monte Carlo. In het zojuist begonnen seizoen zijn er debuutoptredens bij het Deutsches Symphonie-Orchester in Berlijn, het BBC Symphony Orchestra en het Gewandhausorchester in Leipzig. Nikolai Tokarev maakte sinds 2007 cd-opnamen met muziek van Schumann, Chopin en Alexander Rosenblatt, met Frans repertoire, en de pianoconcerten van Chopin en Grieg. Met het Nationaal Filharmonisch Orkest van Rusland en Vladimir Spivakov legde hij Tsjaikovski s Eerste en Rachmaninovs Derde pianoconcert vast. Felix Broede 8 9

6 Radio Filharmonisch Orkest Het Radio Filharmonisch Orkest (RFO) wordt gerekend tot de top drie van de Nederlandse symfonie-orkesten. Het excelleert in een groot aantal genres en onderscheidt zich in het Nederlandse muziekleven door bijzondere en avontuurlijke programma s. Het merendeel van de concerten van het RFO is te beluisteren in de omroep series NTR ZaterdagMatinee, De Vrijdag van Vreden burg en Het Zondagochtend Concert. Daarnaast maakt het orkest zijn opwachting in o.a. de Robeco Zomerconcerten en het Holland Festival. Vaste dirigenten van het RFO zijn Jaap van Zweden (chef-dirigent) en James Gaffigan, vaste gastdirigent per seizoen In samenwerking met het Groot Omroepkoor voert het RFO werken voor koor en orkest uit, variërend van opera s, missen en oratoria uit de negentiende eeuw tot meesterwerken van deze eeuw. Daaronder Ponchielli s La Gioconda met onder anderen Eva-Maria Westbroek onder leiding van Bruno Bartoletti, Puccini s Tosca en Henze s twaalfde grote opera L Upupa und der Triumph der Sohnesliebe onder leiding van Markus Stenz, die niet lang na deze uitvoering Jaap van Zweden opvolgt als chef-dirigent van het RFO. Het RFO speelt zoals gebruikelijk veel werk van Nederlandse componisten. Nieuwe muziek van Peter-Jan Wagemans, Richard Rijnvos, Robin de Raaff, Marijn Simons, Otto Ketting en Jan van de Putte staat op de lessenaars. Het programma laat maar liefst dertien premières zien, waarvan zes wereldpremières. In de ZaterdagMatinee beleven drie composities van Wolfgang Rihm hun eerste uitvoering, en het Tweede vioolconcert van Sofia Goebaidoelina. Op 9 september geven het RFO, pianist Nikolai Lugansky en maestro Serge Baudo het startschot voor De Vrijdag van Vredenburg in Vredenburg Leidsche Rijn. Bijzondere thema s dit seizoen zijn The Roaring Twenties, Claude Debussy en muziek uit de grote steden Moskou, Londen, Parijs, Berlijn en Wenen. In deze serie is het RFO met regelmaat te beluisteren, aangevoerd door onder anderen Pablo Heras-Casado, Mark Wigglesworth, James Gaffigan, Sir Mark Elder en Markus Stenz. Naast de vele concerten in de omroepseries ontplooit het RFO activiteiten die in belangrijke mate bijdragen aan de internationale reputatie van het orkest, zoals het maken van buitenlandse concertreizen en cd-opnamen. In september 2011 concerteert het RFO met pianist Hannes Minnaar, prijswinnaar van de Koningin Elizabethwedstrijd 2010, in de Keulse Philharmonie. Aan het begin van het concertseizoen wordt de Achtste symfonie van Bruckner uitgevoerd in Amsterdam én op de BBC Proms in de Royal Albert Hall. Deze symfonie wordt opgenomen en toegevoegd aan de veelgeprezen reeks Bruckner-symfonieën onder leiding van Jaap van Zweden voor het Challenge-label. volg het radio filharmonisch orkest op twitter (@radiofilhorkest) en facebook. Radio Filharmonisch Orkest chef-dirigent Jaap van Zweden ere-dirigent Edo de Waart Vaste gastdirigent James Gaffigan Assistent dirigent Gijs Leenaars Wouter Padberg eerste viool Siegfried Rivinius Semjon Meerson Mitcho Dimitrov Fred Gaasterland Alexander Baev Natalia Gabunia Mariska Godwaldt Masha Iakovleva Kerstin Kendler Karina Korevaar Anna Korpalska Pamela Kubik Leonie Mensink Theo Ploeger Ruud Wagemakers Peter Weimar tweede viool Casper Bleumers Eveline Trap Andrea van Harmelen Sarah Loerkens Jill Bernstein Esther de Bruijn Michiel Eekhof Annemarie van Helderen Robbert Honorits Ingrid van Leeuwen Dana Mihailescu Guido Muller Nienke Teuben Alexander van den Tol altviool Frank Brakkee Huub Beckers Arjan Wildschut Igor Bobylev Martina Forni Annemijn den Herder Erik Krosenbrink Robert Meulendijk Petr Muratov Ewa Wagner Ernst Grapperhaus Stanislava Stoeva cello Arturo Muruzabal Anton Istomin Eveline Kraayenhof Wim Hülsmann Harm Bakker Mirjam Bosma Crit Coenegracht Anneke Janssen Ansfried Plat Rebecca Smit contrabas Wilmar de Visser Stephan Wienjus Walter van Egeraat Annika Hope Edward Mebius Eduard Zlatkin Peter Baas Guus Grentzius fluit Carla Meijers Adeline Salles piccolo Maike Grobbenhaar hobo Hans Wolters Yvonne Wolters klarinet Harmen de Boer Diede Brantjes basklarinet Sergio Hamerslag fagot Jos Lammerse Annet Karsten contrafagot Desirée van Vliet hoorn Petra Botma Peter Janosi Fréderick Franssen Anneke Vreugdenhil trompet Hessel Buma Jacco Groenendijk Hans Verheij trombone Herman Nass Pete Saunders bastrombone Cyril Scheepmaker tuba Bernard Beniers pauken Paul Jussen slagwerk Hans Zonderop Henk de Vlieger Harry van Meurs 10 11

7 komende concerten in zaterdag 1 oktober, uur Concertgebouw Amsterdam serie C-1 Levendige odes aan de folklore Radio Filharmonisch Orkest James Gaffigan dirigent Isabelle van Keulen viool Pierre Boulez zaterdag 24 september, ca uur Concertgebouw Amsterdam serie E-1 Boulez dirigeert Mallarmé-portret Ensemble intercontemporain Lucerne Festival Academy Ensemble Pierre Boulez dirigent Barbara Hannigan sopraan Boulez Pli selon pli (Portrait de Mallarmé ) De titel Pli selon pli is afkomstig uit een gedicht van Mallarmé. Al komt het gedicht in mijn werk niet voor, het geeft er toch zin en richting aan. De dichter beschrijft er hoe de geleidelijk oplossende nevel stukje bij beetje de stenen van de stad Brugge zichtbaar maakt. Net zo ontvouwt zich in deze vijf stukken plooi na plooi (pli selon pli) een portret van Mallarmé. Aldus Pierre Boulez. Pli selon pli is een labyrintische speurtocht, pas op het eind openbaart zich de betekenis ervan. Voorgevoelens en herinneringen lopen in dit geniaal geconcipieerde werk door elkaar heen. Wanneer het slotakkoord valt, hetzelfde als het openings akkoord, zou de reis weer opnieuw kunnen beginnen. Pli selon pli kan worden beschouwd als parabel van het artistieke scheppingsproces en de menselijke zoektocht naar de geheimzinnige zin van het bestaan. Ook vanwege zijn kleurrijke instrumentatie en vrijelijke omgang met de door de ritmiek van Mallarmés verzen geïnspireerde zangstem is Pli selon pli een meesterwerk. En een van de belangrijkste composities van de twintigste eeuw. (cs) A. Warme-Janville Villa-Lobos/Rijnvos Rudepoema (opdrachtwerk NTR ZaterdagMatinee - eerste uitvoering) Milhaud Le boeuf sur le toit Stravinsky Le sacre du printemps Als er één werk is dat de scheidslijn tussen klassieke en nieuwe muziek illustreert is het Stravinsky s Sacre du printemps. Na de schandaal-première in 1913 veranderde het muzikale landschap: de romantiek leek definitief voorbij. Het effect daarvan was ook buiten Europa merkbaar. Heitor Villa-Lobos tien jaar later geschreven pianostuk Rudepoema is een Braziliaanse Sacre du printemps genoemd, en met reden. Net als Stravinsky maakte Villa-Lobos korte metten met iedere hang naar braaf folklorisme en schreef een verbijsterende partituur die de diepe, barbaarse wortels van de beschaving verkent. Het bijna onspeelbare origineel werd georkestreerd door Richard Rijnvos. Milder, maar even eigentijds, is Milhauds verwerking van volksmuziek in Le boeuf sur le toit een Isabelle van Keulen typisch twenties -stuk, en een werk van een Parijzenaar die tijdens de Eerste Wereldoorlog in Brazilië verbleef. Hopend dat zijn muziek zou worden gebruikt in een Charlie Chaplin -film, schreef Milhaud een potpourri van inheemse en eigen deuntjes. Aan de solo-violist de taak om die rondrazende carrousel bij te benen. (mc) Dit concert maakt deel uit van het Brasil Festival Amsterdam, zie Marco Borggreve 12 13

8 komende concerten in De vrijdag van Vredenburg MAAKT HOORBAAR hemels & DUIVELS Hannes Minnaar vrijdag 23 september, uur Vredenburg Leidsche Rijn, Utrecht Marco Borggreve Olari Elts vrijdag 30 september, uur Vredenburg Leidsche Rijn, Utrecht Brahms vioolconcert Toomas Volkmann vrijdag 23 september, uur Muziekgebouw aan t het IJ, Amsterdam Radio Kamer Filharmonie Groot Omroepkoor Brad Lubman dirigent Anja Nina Bahrmann sopraan Maarten Engeltjes countertenor Jan Rokyta cimbaal Nishimura Rainbow Body (2008) Maier Nieuw werk voor cimbaal en orkest (2011; wereldpremière) Bryars The War in Heaven (1993; Nederlandse première) Hannes Minnaar Keizersconcert Hannes Minnaar ontving in 2010 de Elisabeth Everts Prijs en werd derde bij het Koningin Elisabeth Concours. Minnaar bewees met zijn gecultiveerde, frisse en gepassioneerde spel dat hij zijn hoge klassering in Brussel alleszins waard is. (Trouw). Radio Filharmonisch Orkest Damian Iorio dirigent Hannes Minnaar piano Barnabás Kelemens ster stijgt als een komeet. Hij wordt alom geprezen om zijn formidabele techniek, magnetiserende podiumpersoonlijkheid en gepassioneerde vertolkingen. Radio Kamer Filharmonie Olari Elts dirigent Barnabás Kelemen viool Schubert/Webern Deutsche Tänze Brahms Vioolconcert in D opus 77* Schubert Derde symfonie Wanneer een boeddhistische Meester door oefening verlichting heeft bereikt en sterft, gebeuren er twee dingen. Zijn ziel scheidt zich af van zijn lichaam en gaat over in een eeuwig licht van vrede. Het stoffelijke gedeelte ontstijgt de aarde en neemt vervolgens de kleuren van de regenboog aan. Deze staat heet Rainbow Body. Akira Nishimura laat zich in zijn meditatieve fantasie leiden door zeven transformaties die gekoppeld zijn aan de zeven kleuren van de regenboog. In de compositie van Gavin Bryars gaat het bepaald niet over de hemelse vrede. Zijn zoetgevooisde cantate maakt gebruik van twee contrasterende tekstbronnen die gaan over de val van de rebellerende engelen. Componist en ex-flamencogitarist Florian Magnus Maier beschouwt de klank van cimbaal en orkest als een hemels genoegen. Misschien gaat hij daar via soundtracks zelfs nog hemelse stemmen aan toevoegen. Grieg Peer Gynt, eerste suite Beethoven Vijfde pianoconcert Nielsen Vijfde symfonie * 2 oktober uur ook in Het Zondagochtend Concert Concertgebouw, Amsterdam (cjp) 10,00 (early bird) (ma-za uur) kassa@muziekgebouw.nl 14 15

9 Radio 4 Concerthuis 100 concerten op ieder moment Met het nieuwe Radio 4 Concerthuis van radio4.nl verandert uw huiskamer in een concertzaal. Wanneer u maar wilt. Natuurlijk zijn de eigen Radio 4 concertseries De Vrijdag van Vreden burg en de NTR ZaterdagMatinee volop aanwezig in het Radio 4 Concerthuis. De recente hoogte punten, maar ook de prachtige opnamen uit het rijke omroep archief. Ook alle concerten van het nieuwe NTR ZaterdagMatineeseizoen kunt u terugluisteren in het Radio 4 Concert huis. U kunt op elk gewenst moment kiezen uit het wisselende en altijd actuele aanbod van ruim 100 concerten en zelf uw concertprogramma samenstellen. Of laat u verleiden door de bijzondere highlights die geprogrammeerd voor u klaarstaan, voorzien van extra informatie en aantrekkelijk gepresenteerd. Voor een selectie van een aantal prachtige Scandinavisch getinte concerten kunt u terecht in de Orkestmuziek zaal. In het Radio 4 Concerthuis bepaalt ú wat u wilt horen, in het door u gewenste genre, wanneer u maar wilt. ga naar radio4.nl/concerthuis 16