Zo leefden wij in de Gallo-Romeinse periode.
|
|
- Annelies Smeets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zo leefden wij in de Gallo-Romeinse periode. Leerlingenbundel Vleeshuismuseum Stedelijke Musea Dendermonde
2 1. Tijdslijn voor onze gewesten De Gallo-Romeinse periode betekent de overheersing in onze gewesten door de Romeinen. De Romeinen wilden hun eigen rijk verder uitbreiden en startte met verschillende veroveringen ten oosten, zuiden, westen en noorden van hun eigen centrum, namelijk de stad Rome. Wanneer de Gallo-Romeinse periode startte en de Romeinse overheersing in onze gebieden stopte, vind je terug op deze tijdslijn. voor Christus Prehistorie na Christus De Gallo-Romeinse periode Middeleeuwen 1 58 v. Chr v.chr Het Gallische verzet is ten einde. Start van de definitieve Romeinse overheersing Julius Caesar begint met de verovering van Gallië Definitieve einde Romeinse Rijk Val van Rome Definitieve einde Romeinse controle in onze gewesten 2. Daar kwamen de Romeinen: de Gallische oorlogen De Keltische en Kelto-Germaanse stammen van Gallië die leefden meer dan 2000 jaar geleden kenden nog geen schrift. Ze konden ook niet lezen of schrijven. Hoe kon men toch kennis doorgeven en hoe noemde men dit? 2
3 Dit veranderde wanneer de Romeinen kwamen. Zij gebruikten wel een schrift. Door de komst van de Romeinen zal dit het einde van de prehistorie in onze gewesten betekenen. Over wie en wat schreven de Romeinen?.. De Romeinen hadden al grote delen van Europa veroverd. Vervolgens wilden ze nog meer veroveren in alle windstreken. Gallië bevond zich ten noorden van hun eigen rijk, dat zijn centrum had in de stad Rome. Onder leiding van wie startte de verovering van onze gewesten?.. Wanneer startte deze verovering?.... Door welke stam en onder leiding van wie werd voor de laatste keer hevig weerstand geboden aan het Romeinse leger en wanneer was dit?... Hoelang heeft de Romeinse overheersing in totaal geduurd?.. 3
4 3. De beginnende romanisering in onze gewesten De IJzertijd eindigde wanneer de Romeinse invloed zich in onze gewesten liet gelden. Veranderde er veel in onze gewesten door de komst van de Romeinen?.... Sporen van Gallo-Romeinse bewoning op het nieuwe industrieterrein In Dendermonde waren archeologen aan het werk op het nieuwe industrieterrein Hoogveld-J. Wat doet een archeoloog?.. Zij ontdekten hierbij een begraaf- en cultusplaats die al ontstond in de bronstijd en verder bleef bestaan tot in de vroeg-romeinse periode. Uit de IJzertijd werden sporen teruggevonden van een openluchtheiligdom dat opgericht was rondom een grafheuvel. Deze vondsten tonen dat er al menselijke bewoning was in de IJzertijd op het Hoogveld. Religie speelde al een belangrijke rol binnen deze samenleving. 4
5 Dit bleef duren na de komst van de Romeinen, deze begraafplaats werd nog steeds gebruikt. Wel zijn er enkele verschillen door de Romeinse invloeden. De doden zullen in deze periode nu in afzonderlijke crematiegraven bijgezet worden. In deze crematiegraven vindt men houtskoolresten en botresten. Naast de verbrande resten werden ook vaak grafgiften meegegeven. Deze grafgiften konden aardewerk zijn, maar ook kralen en sierraden. In Dendermonde vond men een bijna complete Romeinse pot en ook verschillende kralen en sierraden gemaakt van glas. Verschillende kralen en sierraden van glas zijn teruggevonden Een Romeinse brandrestengraf Romeinse pot uit een crematiegraf Er werden geen Romeinse luxeproducten teruggevonden, wat waarschijnlijk betekende dat deze begraafplaats in de latere Gallo-Romeinse periode niet meer gebruikt werd en men zijn doden elders ging begraven. 5
6 Niet enkel sporen van de begravingen zijn teruggevonden, ook één waterput uit de vroeg-romeinse periode. Wat is het verschil tussen waterputten en waterkuilen?.. Een waterput uit de vroeg-romeinse periode. In de omgeving werden ook andere sporen van werkelijke bewoning teruggevonden zoals resten van een gebouw, greppels en Romeins aardewerk in de graven. 4. De Gallo-Romeinse beschaving We hebben al gezien dat met de komst van de Romeinen er geen plots einde kwam aan de inheemse tradities en gewoonten. Men gebruikte soms wel al wat Romeins aardewerk dat meegebracht werd door Romeinse soldaten, avonturiers of handelaars. Pas een eeuw na de verovering door Julius Caesar, zal er een duidelijke vermenging zichtbaar worden tussen de oorspronkelijk en Romeinse gemeenschappen. Hieruit zal een werkelijke Gallo-Romeinse beschaving ontwikkelen. 6
7 4.1. Het Gallo-Romeinse wegennetwerk In onze streken werd er vooral gewerkt op de akkers. Wij hadden een vruchtbare bodem die ervoor zorgde dat we producten konden vervoeren naar andere delen van het Romeinse Rijk. We vormden het van de. die langs de Rijn waren gevestigd en de Romeinen bouwden nieuwe nederzettingen. Een belangrijk wegennet ging ontstaan, dat de Romeinen vooral voor militaire doelen gebruikten zoals een snelle verplaatsing van hun leger. Een uitgebreid wegennetwerk was ook gunstig voor de inheemse ambachten en landbouw, die zich geleidelijk gingen, wat zorgde voor toename van de productie. Vooral tijdens de 2 de en het begin van de 3 de eeuw na Christus was er een grote economische activiteit, dat ook zorgde voor het opbouwen en groeien van... Het Romeinse wegennet in België 7
8 4.2. Tongeren: een belangrijke Gallo-Romeinse stad Voordat de Romeinen er in de eerste eeuw voor Christus binnenvielen, was het gebied rond de stad Tongeren, bewoond door de Eburonen. Door de komst van de Romeinen zal Tongeren een Gallo-Romeinse stad worden dat een belangrijke positie kreeg in het handelsnetwerk. Stadsplan van Romeins Tongeren De stad zelf kreeg een stratenplan dat in werd aangelegd. Waarom was Tongeren van belang in het Romeinse handelsnetwerk? Dicht bij een belangrijke handelsweg naar andere steden (namelijk op de landweg Bavay en Keulen) Dicht bij de waterwegen de Schelde en de Maas Het economisch centrum van het Belgische landbouwgebied en ook het inzamelcentrum voor transport van goederen naar andere steden. Doordat de stad zo belangrijk was werden ook andere bouwwerken opgericht zoals een grote aquaduct en een tempelcomplex. Het aquaduct van Tongeren is het grootste bewaarde aarden monument van Vlaanderen. Deze aquaduct werd gebouwd om de stad van watertoevoer te voorzien. Later bouwde men nog een hele ommuring rond de stad waar vandaag nog stukken van terug te vinden zijn. 8
9 Opvallendste gedeelte van de Romeinse aquaduct in Tongeren. Resten van de Romeinse ommuring van Tongeren uit de 2 de eeuw. 9
10 4.3. Het transport via rivieren De Romeinen dienden zich te verdedigen tegen de Germanen die dreigde om onze streken aan te vallen en over te nemen van de Romeinen. Dat zorgt ervoor dat vooral de rivieren Rijn, Donau en Maas als militaire grens diende om zich te beschermen. De Romeinen noemden deze grens: de limes. Het belang van de rivieren en waterlopen zou steeds groter worden doordat... Over land was het vervoer van grote ladingen trager en was er een groter gevaar om beroofd te worden. Dendermonde bevindt zich aan de.. en de. Bij de aanleg van het Romeinse wegennetwerk werd er vaak gebruik gemaakt van rivieren en bouwde men ook oversteekplaatsen of bruggen. De rivieren werden belangrijk in hun economie, bijvoorbeeld voor het transport van bouwstenen. Langs de oevers werden kleine haventjes of opslagplaatsen gebouwd Nederzettingen De landelijke nederzetting uit de Romeinse periode zoals Dendermonde op de zandgronden bestond meestal uit een groepering van ongeveer een drietal bedrijven. De hele nederzetting zelf bestond uit verschillende delen: huizen, opslaghuizen, open (werk)plaatsen, tuinen, putten, waterputten, grachten en soms ook omheiningen. Wonen en leven in de Romeinse tijd 10
11 Hoe noemde men huizen op het platteland?.. Wat betekent dit? Met welke materialen bouwde men deze huizen?.... Omschrijf hoe de woning eruitzag: Voorbeeld van woonstalhuizen tijdens de Romeinse periode 11
12 Deze types woningen gaan nog lang blijven bestaan, maar in grotere steden zoals Tongeren zou er vanaf ongeveer 50 na Christus een nieuw woningtype ontstaan. Hier werden de woonstalhuizen vervangen door villae. Beschrijf dit nieuw type van huizen: Reconstructie van een Tongerse stadswoning 12
13 4.5. Economische activiteiten De economische activiteiten tijdens de Gallo-Romeinse periode was zeer gevarieerd en afhankelijk van waar men precies woonde. Wat deed men voor werk in de Gallo-Romeinse periode? 13
14 4.6. De geldactiviteit: het gebruik van munten als betaalmiddel Er was vóór de komst van de Romeinen zeer weinig geld in omloop. Door de Romeinse invloed zou dit snel wijzigen, vooral in de stedelijke gebieden van Gallië. Op plaatsen die een centra van handel en nijverheid waren zoals markten, vond er snel een muntcirculatie plaats. Op het platteland zou.. nog zeker blijven bestaan, al was ook daar een opkomst van circulatie van geld op te merken. Door het gebruik van munten gingen ook andere problemen ontstaan zoals het voorkomen van valse munten. Een andere verschijnsel was de lokale muntslag. Wat is lokale muntslag? Bij opgravingen vindt men soms enkele losse munten. Maar ook het terugvinden van een muntschat is mogelijk. Wat bedoelt een archeoloog wanneer hij spreekt van een muntschat en hoe kwam die daar? 14
15 De Romeinse muntschat van Mespelare In Mespelare, een deelgemeente van Dendermonde heeft men een unieke vondst gedaan, namelijk een muntschat uit de Gallo-Romeinse tijd. Een boer vond een aarden pot met een schat van Romeinse aurei, dit zijn gouden munten. Faustina de Oudere was een Romeinse keizerin. In deze aarden pot zouden heel veel munten teruggevonden geweest zijn, maar een exact aantal is niet gekend. In de schat bevonden zich veel gouden Faustinamunten, genaamd naar keizerin Faustina. Maar ook munten met afbeeldingen van andere Romeinse keizers of hun echtgenote, die alle regeerden tussen de periode vanaf het einde van de 1 ste eeuw na Christus tot het einde van de 2 de eeuw na Christus. De oorspronkelijke eigenaar van deze munten was waarschijnlijk een rijker iemand door de grote hoeveelheid munten die zich in één pot bevonden. 15
16 4.7. Het dagelijkse en godsdienstige leven Er zijn 2 opvallende invloeden van de Romeinen in het dagelijkse leven, namelijk in het religieuze geloof en in de omgang met hun overledenen. De religieuze beleving 1. Tempels Tempels zijn een duidelijk kenmerk van een godsdienstig leven. Hoewel de tempels van de Galliërs Romeinse kenmerken hadden, behielden de tempels toch een eigen karakter en waren ze niet typisch Romeins. Noem een typisch Keltisch kenmerk dat behouden gebleven was en een Romeins kenmerk dat nieuw was aan de tempels: Vóór de tempel bevond zich een altaar, alsook één of meerdere offerkuilen. De tempel zelf werd als woonplaats van de godheid gezien, niet als een bedeplaats die men zomaar mocht binnenwandelen. De vondst van resten van een tempelstructuur in Hofstade is tot nu toe de dichtste vondst bij Dendermonde. 16
17 Voorbeeld van een Gallo-Romeinse tempel. Deze stond in Elst (Nederland) 2. Altaren Er zijn talrijke altaren gevonden in heel België van tijdens de Gallo-Romeinse tijd. Andere vondsten kunnen offerstenen zijn met vragen om gunsten of als dankbetuigingen aan een bepaalde god. In het Vleeshuismuseum Dendermonde is er een Herculesaltaar te bekijken. Beschrijf hoe Hercules eruitziet en wat hij bij zich heeft. Herculesaltaar gevonden in de Schelde te Wetteren (2 de eeuw) 17
18 3. Godenbeelden Beelden die een god afbeelden leren ons iets over de godenverering. Waar stonden godenbeelden?... De vele goden die vereerd werden, waren afkomstig van de Grieks-Romeinse godenwereld. Een zeer populaire god was Venus waarvan ook vele beelden teruggevonden zijn, deze werden zelfs ingevoerd naar onze streken. De beelden konden uit verschillende materialen bestaan zoals brons of witte aarden gesteente. Bronzen Venusbeeldje gevonden in Kortrijk (eind 1 ste begin 2 de eeuw na Christus) In Dendermonde is het beeldje van een klassieke Mars teruggevonden, dit beeld was in brons. Mars was de Romeinse god van de.. Hij werd voorgesteld met wapens namelijk een speer in zijn rechterhand en een schild in zijn linkerhand, maar deze ontbraken bij haar vondst. Mars is als een jong, gespierd en naakt iemand afgebeeld. Bronzen Marsbeeldje in 1805 gevonden, komt uit de 2 de eeuw Toch bleven velen in onze streken nog trouw aan hun oorspronkelijke goden. Vele van deze waren vrouwelijke goden en ze hadden meestal met de vruchtbaarheid bij de mens, dier en landbouw te maken. 18
19 De omgang met de doden Zowel in Gallië, als in Rome, was de dodenverbranding, dus crematie van de overledenen vooral in gebruik wanneer de Romeinen startte met hun veroveringstocht in 58 voor Christus. De verbrande resten, al dan niet in een urne, werden in het graf geplaatst. In het graf gaf men de overledene vaak ook grafgiften mee, de hoeveelheid en kwaliteit van de grafgiften was afhankelijk van de rijkdom van de familie van de overledene. In Rome was er een verandering van crematie naar het begraven van de doden in de 2 de eeuw na Christus. Deze grote verandering gebeurde zeer snel, waarbij de Romeinen zelf beïnvloed waren door de Oosters cultuur. In onze streken was deze overgang van crematie naar het begraven van de doden niet zo snel. De crematie bleef overheersen tot in de 3 de eeuw en kwam het werkelijk begraven van de doden slechts af en toe voor. Dus deze Romeinse traditie had hier absoluut geen grote invloed. In Dendermonde zijn enkele Gallo- Romeinse graven teruggevonden o.a. op de Zwijvekekouter, net zoals in 2009 op Hoogveld J. Bij deze crematiegraven werden ook grafgiften meegegeven. Deze waren afhankelijk van:. Dendermonde-Zwijvekekouter: beker met jachtscène uit graf (ca ). 19
20 Deze grafgiften gaven een beeld van wat er gebruikt werd in het dagelijkse leven. Wat waren mogelijk grafgiften?.. Dendermonde-Zwijvekekouter: aarden kommetje (ca ) In economisch rijke gebieden zoals Tongeren werden de rijkste mensen begraven onder een., wat men tumulus noemt. In deze graven vond men zelden wapens. Wapens waren het bezit van de Romeinse staat en geen persoonlijk bezit. Wel kon men soms jachtwapens terugvinden in de graven, dat was geen bezit van de Romeinse staat. Tumulus van Koninksem (in Tongeren) 20
21 5. De verzwakking van het Romeinse Rijk en de invallen van de Germanen Het grote Romeinse Rijk werd in 2 helften gesplitst in 395 namelijk een West- Romeinse Rijk en Oost-Romeinse Rijk. Vanaf de 3 de eeuw was het hele Romeinse Rijk aan het verzwakken. Het bestuur vanuit Rome verliep steeds moeilijker. Tegelijkertijd waren de grenzen van het Romeinse Rijk bedreigd door vooral meerdere invallen van verschillende Germaanse stammen. De definitieve doorbraak van de Germanen in , betekende voor onze gewesten het einde van de Romeinse periode. De Germanen drongen zelfs door tot Spanje en Noord-Afrika. In 476 viel Rome, dit betekende ook het einde van de Klassieke Oudheid en het begin van de Middeleeuwen. 21
22 6. Bijlage: kaart van het Romeinse Rijk 22
23 7. Bibliografie Boeken en verhandelingen ADAMS (X.). Historische Atlas. Wommelgem, Uitgeverij Van In, 2004, 80 p. CREEMERS (G.). De periode: 58 vóór Christus-500. In: DE KOK (J.), et.al. De 25 dagen van Vlaanderen. Zwolle, Uitgeverij Waanders, 2004, pp (Deel 1). DE GRAEVE (A.). Het vergeten deel van de collectie Maertens de Noordhout boven water gehaald: studie naar vroegmiddeleeuwse rivierdeposities in de Scheldevallei. Gent (onuitgegeven licentiaatsverhandeling Universiteit Gent), 2010, 137 p. (promotor: W. De Clercq) GEIVERS (R.). Nieuwe Historische Atlas. Antwerpen, Uitgeverij De Boeck, 2002, 136 p. HEEREN (S.). Romanisering van rurale gemeenschappen in de Civitas Batavorum: De casus Tiel-Passewaaij. Amsterdam (onuitgegeven doctoraatsverhandeling Vrije Universiteit Amsterdam), 2009, 364 p. (promotor: N.G.A.M. Roymans) JANSSENS (N.). Het bewonen en verlaten van de regio tussen Maas, Demer en Schelde in de Romeinse periode. Gent (onuitgegeven licentiaatsverhandeling Universiteit Gent), 2010, 121 p. (promotor: W. De Clercq) JANSSENS (U.). De Oude Belgen. Vianen, The House of Books, 2007, 288 p. NAEREBOUT (F.G.) en SINGOR (H.W.). De Oudheid: Grieken en Romeinen in de context van de wereldgeschiedenis. Amsterdam, Ambo, 2008, 531 p. NOUWEN (N.). Caesar in Gallië. Leuven, Davidsfonds, 2003, 235 p. NOUWEN (N.). De Romeinen in België (31 v.c.-476 n.c.). Leuven, Davidsfonds, 2006, 256 p. VERLAECKT (K.), et.al. Dendermonde van Metaaltijden tot vroege Middeleeuwen. Dendermonde, stadsbestuur Dendermonde, 2010, 96 p. VERMEULEN (F.). Tussen Leie en Schelde: archeologische inventarisatie en studie van de Romeinse bewoning in het zuiden van de Vlaamse Zandstreek. Gent, Archeologische inventaris Vlaanderen, 1992, 285 p. 23
24 Internet (enkel gebruikt voor foto s en reconstructietekeningen) INTERNETGAZET TONGEREN. Beschermingsprocedure aquaduct opgestart. In: < >, geraadpleegd op LENDERING (J.) en THAYER (B.). Musée de Mariemont a review. In: < geraadpleegd op SPANNENDE GESCHIEDENIS. Elst - Gallo-Romeinse tempel. In: geraadpleegd op VANDECATSYE (S.). Hoogveld-J, Dendermonde. In: < geraadpleegd op VILTERS (E.) en VANHEMEL (E.). Beroemde verhalen en overblijfselen uit de Romeinse Tijd. In: geraadpleegd op WIKIPEDIA. Faustina de Oudere. In: < geraadpleegd op WIKIPEDIA. Gallo-Romeinse tumuli in België. In: < Romeinse_tumuli_in_Belgi%C3%AB>, geraadpleegd op
Zo leefden wij in de Gallo-Romeinse periode.
Zo leefden wij in de Gallo-Romeinse periode. Leerkrachtenbundel Vleeshuismuseum Stedelijke Musea Dendermonde 1. Tijdslijn voor onze gewesten De Gallo-Romeinse periode betekent de overheersing in onze gewesten
Nadere informatieDeel 5: Romeinse Rijk Project: Bij de Gallo- Romeinen in de vicus Tienen. HB pg 138-141
Deel 5: Romeinse Rijk Project: Bij de Gallo- Romeinen in de vicus Tienen. HB pg 138-141 I. Inleiding Schrijf bij elke afbeelding welke functie/doel het zou hebben gehad in de Gallo- Romeinse periode. Functie:
Nadere informatieNaam: Datum: Klas: Nummer: Leerlingenbundel 1
Leerlingenbundel 1 1. De bronstijd (ca.2000-750 v.c.) Voor er sprake was van de bronstijd, had je de steentijd. Deze steentijd eindigde niet zomaar plots. Dit was een geleidelijke overgang van steen naar
Nadere informatieExtra: Limes hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 03 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/79557 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken
Nadere informatieProject Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC
Project Prehistorie, Grieken en Romeinen ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp
Nadere informatieOpwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is
rcheobode Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is archeoloog. Hij hoort bij de groep archeologen die nu aan het opgraven is in Oosterhout in het gebied Vrachelen. Daar wordt over een jaar
Nadere informatieDe Germaanse cultuur hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62219
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 June 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62219 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieParagraaf 4: De Germaanse cultuur - TL 1
Auteur Floris Sieffers Laatst gewijzigd 28 October 2015 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/65939 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieNaam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6
Naam: De Romeinen De Romeinse bouwkunst. De Romeinen behoren tot de beste bouwers uit de geschiedenis. Ze bouwden tempels, riolen, waterleidingen, wegen, kanalen, huizen, aquaducten, havens, bruggen en
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 tijd van grieken en romeinen, paragraaf 3 Imperium Romanum Samenvatting door Anisha 1170 woorden 23 januari 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks
Nadere informatieOPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND
OPGRAVING BEST-AARLE AFGEROND In het najaar van 2011 en de lente van 2012 deed een team archeologen van Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol bv) en Diachron UvA bv opgravingen in Aarle in de gemeente
Nadere informatieGeschiedenis hoofdstuk 3
Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.
Nadere informatie1 Hoe gaan we om met archeologie in de gemeente Oss? U heeft een omgevingsvergunning aangevraagd.voordat we een vergunning kunnen verlenen,
Sinds 2010 heeft de gemeente Oss een archeologiebeleid. Vanaf 1 januari 2013 geldt dit voor het gehele grondgebied van de nieuwe gemeente Oss, inclusief Lith dus. Deze brochure is voor iedereen bedoeld
Nadere informatieLESPAKKET ROMEINSE INVAL IN DE LAGE LANDEN
@ LESPAKKET ROMEINSE INVAL IN DE LAGE LANDEN pagina 2 en 3! inleiding HET ROMEINSE RIJK Het Romeinse Rijk bestond van 753 voor Christus tot 476 na Christus. Het viel in 285 na Christus uit elkaar in het
Nadere informatieDe renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!
De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit
Nadere informatieDe archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen
De archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen dr. H.A. Hiddink senior-archeoloog VUhbs, Amsterdam cursus Weerterlogie, 17-02-2016 Geologie - hooggelegen rug in Roerdalslenk
Nadere informatieRomeinen. Romeinen. Germanen
Romeinen Romeinen Grieken en Romeinen lijken op elkaar qua levensstijl. Het Romeinse rijk is ontstaan in Rome (753 v. Chr.). De Romeinen kwamen 50 v. Chr. naar Nederland. De Romeinen hebben het Latijns
Nadere informatie3000 jaar historie van Best-Aarle opgegraven
Locatie: Best en Aarle Periode: NEO, BRONS, IJZ, ROM, XME, NT Complextype: ELA, GC, GVX, IX, IPER, NX, NHP, XXX. Soort onderzoek: opgraving Jaartal onderzoek:2011 en 2012 Datum vondst:2011 en 2012 Uitvoerder:
Nadere informatie3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.
6 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Jagers en Boeren De oudste bewoners Jos en Mirthe fietsen in de zomervakantie op de Elspeetse heide. Ze maken met hun ouders een
Nadere informatieArcheologie. Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt.
Archeologie Dit werkstuk is gemaakt door: Lonneke Surstedt. Inhoudsopgave Wat is een archeoloog? Bekende archeologen. Opleiding. Soorten archeologen. Tempel van Empel. Opgravingen. Mijn buurman. 1 Wat
Nadere informatieZe gebruikten bijna alleen maar streepjes omdat ze het snel en makkelijk in stenen wilden krassen. Rondjes waren erg moeilijk!
Romeinse cijfers Vroeger werd er overal in Romeinse cijfers gerekend. Deze cijfers zijn bedacht door de Romeinen in de Romeinse tijd. Er is geen symbool voor het getal 0. Ze vonden namelijk dat niks maar
Nadere informatieMunten schrijven geschiedenis. Werkbrochure muntschatten
Munten schrijven geschiedenis Werkbrochure muntschatten Archeologie en munten Colofon Samenstelling en redactie Inge Baetens Grafische vormgeving en DTP Lieve Delestinne Tekeningen Erik Pijl, Lieve Delestinne
Nadere informatieDe Germaanse cultuur hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62219
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 14 July 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62219 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 1 Toetsvragen
Tijdvak 1 Toetsvragen 1 De meeste kennis over de periode waarin de eerste mensen leefden, komt van archeologen. Wat houdt het werk van archeologen in? A Zij bestuderen de verschillende theorieën over de
Nadere informatieOpgravingen in Ruien - Rosalinde (gem. Kluisbergen) : van een prehistorisch kampement uit de ijstijd tot de Romeinse periode
Opgravingen in Ruien - Rosalinde (gem. Kluisbergen) : van een prehistorisch kampement uit de ijstijd tot de Romeinse periode Het onderzoeksgebied vanuit de lucht bekeken (Foto: Birger Stichelbaut). De
Nadere informatieInhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.
Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatieDe klassieke tijdlijn
De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom
Nadere informatieDE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6. Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum. 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te:
DE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6 Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te: 1 In de museumzaal hangen banieren met tekst. Een banier is een soort vlag. Er staan ook
Nadere informatie100% Romeins. op zoek naar de Romein in jezelf
100% Romeins op zoek naar de Romein in jezelf 1 Wist je dat alle voorwerpen op deze tentoonstel- hoi, dit is de route, begin bij leger, dan door naar haard en huis en zo verder. dit is de 2e verdieping
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieTijd van jagers en boeren
Tijd van jagers en tot 3000 v. Chr. De prehistorie Prehistorie 3000 v. Chr. Evolutietheorie: Eerste mensen ong. 3 miljoen jaar geleden in Afrika ontstaan. Hij is geëvolueerd (Theorie Charles Darwin) en
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren
Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren Samenvatting door B. 771 woorden 7 oktober 2016 2,9 8 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvak 1 Tijd van jagers en boeren Jagers en boeren -3000 v. Chr. Pagina
Nadere informatieRond en groen De piramiden van Ronse
Rond en groen De piramiden van Ronse /LEAD/ Volgens de Vlaamse streekauteur Omer Wattez (1857-1935) is Ronse de Parel van de Vlaamse Ardennen. Deze eretitel heeft de stad grotendeels aan zijn geaccidenteerde
Nadere informatieProject Prehistorie, Grieken en Romeinen DEF
Project Prehistorie, Grieken en Romeinen DEF Week 1DEF: Algemeen Info: Prehistorie De geschiedenis in Nederland begint al heel lang geleden. Lang voordat de Romeinen in Nederland kwamen, waren er al mensen.
Nadere informatieIn het oude Rome De stad Rome
In het oude Rome De stad Rome In het oude Rome De stad Rome is héél oud. De stad bestaat al meer dan tweeduizend jaar. Rome was de hoofdstad van het grote Romeinse rijk. De mensen die naar Rome kwamen,
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode De Romeinen en de Grieken zijn in hun tijd twee machtige volkeren. Ze hebben beiden zaken bedacht en uitgevoerd die ook nu voor ons eigen, hedendaagse leven belangrijk zijn.
Nadere informatieOntdekking. Dorestad teruggevonden
Dorestad teruggevonden Ontdekking Het vroegmiddeleeuwse Dorestad verdween na de negende eeuw van de kaart. Pas rond 1840 werd de stad teruggevonden, bij toeval. Kort daarna deed het RMO opgravingen en
Nadere informatieArcheologie in Utrecht Informatie, adressen en procedures
Archeologie in Utrecht Informatie, adressen en procedures Utrecht.nl Archeologie in Utrecht De Utrechtse bodem zit vol waardevolle resten uit het verleden. Daarom mogen er vaak alleen onder bepaalde voorwaarden
Nadere informatieOerboeren in de Friese Wouden.
Stichting IJstijdenmuseum Buitenpost. www.ijstijdenmuseum.nl. Oerboeren in de Friese Wouden. Het grootste deel van de geschiedenis van ons mensen ligt in de prehistorie. Met prehistorie duiden we een tijd
Nadere informatieArcheologen vinden bijzondere geldschat bij zuidelijke muur in Jeruzalem
Archeologen vinden bijzondere geldschat bij zuidelijke muur in Jeruzalem Munten uit de Byzantijnse tijd. Een archeologisch team onder leiding van dr. Eilat Mazar heeft in de buurt van de Tempelberg een
Nadere informatieMaak hier de gaatjes voor in je multomap. Leerlingenboekje WELKOM BIJ DE ROMEINEN. Dit boekje is van
Maak hier de gaatjes voor in je multomap Leerlingenboekje WELKOM BIJ DE ROMEINEN _ Dit boekje is van Welkom bij de Romeinen! In Welkom bij de Romeinen maak je kennis met het Romeinse leven. Je zult merken
Nadere informatieHunebedden. Inleiding. Hoofdstuk 1 Wat zijn hunebedden en waar kun je ze vinden?
Hunebedden Inleiding Ik hou mijn werkstuk over hunebedden, omdat ik het een leuk onderwerp vind. Maar ik hou het er ook over, omdat ik er veel van te weten wil komen. Ik ben op het idee gekomen, omdat
Nadere informatieDe VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?
De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel
Nadere informatieEen Egyptische collectie in Leiden
Een Egyptische collectie in Leiden Naam: Klas:.. Het Rijksmuseum van Oudheden, de naam zegt het al, toont voorwerpen uit oude tijden. De collectie bestaat uit objecten van beschavingen die vandaag de dag
Nadere informatieSituering in tijd en ruimte
Situering in tijd en ruimte Rome groeide tussen 753 v.c. en 476 uit tot een echt wereldrijk. Binnen deze tijdspanne kunnen we drie periodes onderscheiden: Rome als koninkrijk, als republiek en tenslotte
Nadere informatieDe presentatie rond de trap
Kijktocht OER! Plus 6000 jaar geleden woonden er al mensen in dit gebied. Het is de prehistorie; de tijd van de jagers en boeren. De mensen noemen we Swifterbantmensen. Deze kijktocht helpt je ontdekken
Nadere informatiePREHISTORIE IN BOXTEL Dik Bol (auteur) Hans de Visser (tweede lezer) mei 2016
Samenvatting PREHISTORIE IN BOXTEL Dik Bol (auteur) Hans de Visser (tweede lezer) mei 2016 Deze basistekst is gekoppeld aan de canon van Boxtel. In deze basistekst wordt het vroegste deel van de menselijke
Nadere informatieOver land en over zee. Veroveraars
De Romeinen hadden een heel groot rijk van Azië, Noord- Afrika en ook nog Europa. Ze hadden sterke legers en hele slimme generaals met stevige wegen en snelle boten. Over land en over zee In Nederland
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieCollectie archeologie Laatst aangepast zondag 23 maart 2008 00:33. De Steentijd
De Steentijd Het HVR museum beschikt over een uitgebreide steentijdcollectie waarvan een representatief gedeelte permanent wordt tentoongesteld. De collecties zijn gevormd uit schenkingen en bruiklenen
Nadere informatieBegraven en cremeren in de prehistorie
9 e Cultuur n e e t historisch Apeldoorn e m g Begraven en cremeren in de prehistorie Rond kerkhoven, begraafplaatsen en andere zaken die met de dood te maken hebben, hangt vaak een waas van geheimzinnigheid
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatie2000 jaar oude sporen
2000 jaar oude sporen Archeologie & Romeinen in Nederland Deze lesbrief bevat 2 lessen van elk 1 lesuur - Les 1 is een kennismaking met de wereld van de archeologie. - Les 2 spitst zich toe op een deel
Nadere informatieTijd van jagers en boeren
1.1 Van jagers verzamelaars naar tot 3000 v. Chr. De prehistorie : levenswijze van jagers verzamelaars ontstaan van landbouw, landbouwsamenlevingen Onderzoeksvraag: Welke gevolgen had de Neolithische Revolutie
Nadere informatie29 april - 7 mei 2017
Meer informatie Waar? Veerweg 1,, Opheusden, Gelderland Telefoon: 0900 6363 888 E-mail: info@rivierenland.biz Website: http://www.rivierenland.nl Wanneer? 29 april 2017 30 april 2017 1 mei 2017 2 mei 2017
Nadere informatie5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.
Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke
Nadere informatie100% romeins. opdrachtenboekje
opdrachtenboekje schoonheid en gezondheid goden handel huis en haard leger Dit is de route van jullie groepje: Jullie beginnen bij LEGER. Ben je klaar, dan loop je door naar HUS EN HAARD. En zo verder.
Nadere informatieBanier 1 Vraag 1: In deze tentoonstelling staan heel veel voorwerpen uit de tijd van de Romeinen. Waar zijn deze gevonden?
DE ROMEINEN KOMEN!! In de museumzaal hangen banieren met tekst. Er staan ook panelen. Ze hangen en staan in groepjes bij elkaar. Ieder banier en paneel heeft een nummer. Dat nummer vind je rechts onder
Nadere informatieTijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw
3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof
Nadere informatieJeroen Bosch ontdekkers en hervormers regenten en vorsten. pruiken en revoluties. Ontvangsthal. Garderobe links af
Zelfstandig bezoek Tijdvakken tour geschiedenis Tijd van jagers en boeren Grieken en Romeinen monniken en ridders steden en staten Jeroen Bosch ontdekkers en hervormers regenten en vorsten pruiken en revoluties
Nadere informatieHet Romeins verleden van Elewijt.
Het Romeins verleden van Elewijt. De meeste mensen die langs de Tervuursesteenweg Elewijt doorkruisen weten niet dat ze over historische bodem rijden. Meer bepaald het gedeelte omsloten door de Tervuursesteenweg,
Nadere informatieeen zee Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de van tijd een zee van tijd
Werkblad Ω Een tijd geleden... Ω Les : Rendierjagers Rendierjagers De rendierjagers leefden in de prehistorie in ons land. Dat is de tijd voordat de mensen konden schrijven. Ze woonden niet op een vaste
Nadere informatieBanier 1 Vraag 1: In deze tentoonstelling staan heel veel voorwerpen uit de tijd van de Romeinen. Waar zijn deze gevonden?
Voortgezet onderwijs / onderbouw DE ROMEINEN KOMEN!! In de museumzaal hangen banieren met tekst. Er staan ook panelen. Ze zijn genummerd in de hoek rechtsonder. De tentoonstelling heeft zes verschillende
Nadere informatieNaam: KASTELEN. Vraag 1a. Waarvoor moeten we onze huizen tegenwoordig beschermen? ... pagina 1 van 6
Naam: KASTELEN Heb jij je wel eens afgevraagd hoe je jouw huis zou verdedigen als anderen het probeerden te veroveren? Nou, vroeger dachten de mensen daarr dus echt wel over na. Ze bouwden hun huis zelfs
Nadere informatieTijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw
3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieGRIEKEN EN ROMEINEN KENNISVRAGEN VWO-4
GRIEKEN EN ROMEINEN KENNISVRAGEN VWO-4 1. Leg uit wat een sofist was. score: 2. Welke rol speelden de sofisten in de Atheense democratie? 3. Waarom is het niet juist te spreken van Griekenland in de tijd
Nadere informatieDENDERMONDE IN DE MEROVINGISCHE LEERLINGENBUNDEL STEDELIJKE MUSEA DENDERMONDE PERIODE (5DE TOT EN MET DE 8STE EEUW) 1-1-2012
1-1-2012 STEDELIJKE MUSEA DENDERMONDE DENDERMONDE IN DE MEROVINGISCHE PERIODE (5DE TOT EN MET DE 8STE EEUW) LEERLINGENBUNDEL Een kijk op de geschiedenis door de ogen van een museum Inhoud 1 Inleiding...
Nadere informatieDE ROMEINEN KOMEN!! Voortgezet onderwijs. Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum. 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te:
DE ROMEINEN KOMEN!! Voortgezet onderwijs Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te: 1 Welkom in het Thermenmuseum: De poort naar Romeins Zuid Limburg! Door het badhuis
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis De Romeinen Samenvatting door Esmee 1641 woorden 18 februari 217 6,5 68 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 2 De verovering van
Nadere informatieSchokland Werelderfgoed Kijktocht voortgezet onderwijs
Schokland Werelderfgoed Kijktocht voortgezet onderwijs Opdracht 1 Bij de tekst Schokland Werelderfgoed op de grond. 1a. Deze luchtfoto is gemaakt rond 1930. Toen was Schokland nog echt een eiland. Waarom
Nadere informatieOudenburg in het Brugse Ommeland
Oudenburg in het Brugse Ommeland Oudenburg, nu eigenlijk een rustig plattelandsstadje op de grens tussen polder- en zandstreek in het Brugse Ommeland, behoort tot de oudste steden van ons land. De Romeinen
Nadere informatieCOLLEGEDAG MAANDAG 5 NOVEMBER 2018 HET EGYPTISCHE GODENRIJK
COLLEGEDAG MAANDAG 5 NOVEMBER 2018 HET EGYPTISCHE GODENRIJK PROGRAMMA Ochtend 09.00 09.30 uur: Inloop met koffie/thee 09.30 09.40 uur: Welkomstwoord en inleiding door Annemarie Lavèn, hoofdredacteur Historisch
Nadere informatieReisverslag Berlijn 2012 Deel 2 [1]
Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Berlijn 2012 Deel 2 Reisverslag Berlijn 2012 Deel 2 [1] Door wjvanderzanden [2] op za, 10/20/2012-22:50 Tags:
Nadere informatieDe resultaten van de publieksopgraving in Dalfsen
De resultaten van de publieksopgraving in Dalfsen Henk van der Velde en Niels Bouma Inleiding In de zomermaanden van 2017 heeft er in Oosterdalfsen een publieksopgraving plaatsgevonden. Een archeoloog,
Nadere informatieExperimentele Archeologie
Experimentele Archeologie o 1 "Alles dat we als archeologen opgraven, onderzoeken we grondig. Zo willen we zoveel mogelijk te weten komen over het verleden. Maar soms is het mysterie te groot en moeten
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Tijdvak 2
Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 2 Samenvatting door een scholier 1189 woorden 13 oktober 2014 6,6 30 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 2.1 Wetenschap en politiek in de Griekse stadstaat De ontwikkeling
Nadere informatieeen zee Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in
Werkblad 9 Ω Grieken en Romeinen Ω Les : Grieken: goden en mensen Sparta Sparta is een stad in Griekenland. Rond 600 voor Christus waren de steden in Griekenland heel belangrijk. Ze werden stadstaten genoemd.
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieDe VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?
De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel
Nadere informatieStartpunt: Volkspark Oosterhofweg 49, Rijssen
Speurtocht Oosterhof Startpunt: Volkspark Oosterhofweg 49, Rijssen Romeinse Rijk Vooraf Tweeduizend jaar geleden woonden er ongeveer 250 miljoen mensen op aarde (nu: meer dan 7 miljard!). Een groot deel
Nadere informatieArcheologisch Vooronderzoek. Nevele - Borrewal. 16 december 2009. David Vanhee
Archeologisch Vooronderzoek Nevele - Borrewal 16 december 2009 David Vanhee 2 Kale-Leie Archeologische Dienst 2011, KLAD-Rapport 35 3 I. Voorwoord Dit document biedt een bondig overzicht van het vooronderzoek
Nadere informatieBij les 1: Werkblad 1a, bij ansicht 1 (Groeten uit Fletio)
Bij les 1: Werkblad 1a, bij ansicht 1 (Groeten uit Fletio) Opdracht 1 Op jullie ansichtkaart heeft Sem een tekst geschreven over de Romeinen. Sommige dingen kloppen niet. Overleg met je groepje. Zet achter
Nadere informatieTijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen
De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten
Nadere informatieGROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,
Nadere informatieGeschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika
Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika In het vroegere Amerika woonden Indianenstammen. Columbus ontdekte dit land van de Indianen in 1492. Het waren de Azteken, de Inca s
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieOPDRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING TEGEN-STRIJD: DE GROOTE OORLOG IN HET LAND VAN DENDERMONDE
OPDRACHTEN BIJ DE TENTOONSTELLING TEGEN-STRIJD: DE GROOTE OORLOG IN HET LAND VAN DENDERMONDE INLEIDING Op 17 augustus opende de tentoonstelling Tegen-Strijd, de beleving van de Groote Oorlog in het land
Nadere informatieBegrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers
ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.
Nadere informatieHet veranderende wereldbeeld
Pas in de 20 ste eeuw zijn onderzoekers erin geslaagd de hele wereld nauwkeurig in kaart te brengen. Vroeger was er altijd een deel van de wereld dat de mensen helemaal niet of niet goed kenden. In deze
Nadere informatieOpzet Workshop Romeinen in Limburg
Opzet Workshop Romeinen in Limburg I. Bronnen 1. Canon 1.1 Canon van Nederland: Tijd van Grieken en Romeinen geeft één venster: De Romeinse Limes met daarin de onderwerpen - bewaking van de grens - opstand
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk Romeinen par 1,2,3,4,5,6,7 + begrippen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk Romeinen par 1,2,3,4,5,6,7 + begrippen Samenvatting door een scholier 2171 woorden 14 juni 2016 7,9 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1 Tussen
Nadere informatieReisverslag Innsbruck 2016 Deel 3 (30 juli 2016) [1]
Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Innsbruck 2016 Deel 3 (30 juli 2016) Reisverslag Innsbruck 2016 Deel 3 (30 juli 2016) [1] Door wjvanderzanden[2]op
Nadere informatieLeembouw en vakwerkbouw
Leembouw en vakwerkbouw 1. Leem? Leem! Deze gebouwen zien er alle vijf heel verschillend uit. Ze zijn dan ook gebouwd op vier verschillende continenten, in verschillende tijdperken en met verschillende
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen
Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige
Nadere informatieT1 L3 In het spoor van de Romeinen Oudheid (800 v.c. tot 500) 1 Wonen: van eenvoudige hut tot chique villa
T1 L3 In het spoor van de Romeinen Oudheid (800 v.c. tot 500) Bronnenboek p5-6 1 Wonen: van eenvoudige hut tot chique villa De rijke Romeinen wonen in stenen huizen met een pannendak: een villa op het
Nadere informatie