Inkoopplan 2016 Forensische Zorg. Datum 14 augustus 2015 Status definitief

Transcriptie

1 Inkoopplan 2016 Forensische Zorg Datum 14 augustus 2015 Status definitief

2

3 Colofon Afzendgegevens Directie Forensische Zorg Zorginkoop Turfmarkt EM Den Haag Postbus GC Den Haag Contactpersoon T Ons kenmerk Auteurs DForZo Pagina 3 van 41

4

5 Inhoud Colofon 3 1 Inleiding Algemeen Meerjarenbeleid Inkoop Forensische Zorg Documenten Leeswijzer 8 2 Kaders Masterplan DJI en Meerjarenovereenkomst Forensische Zorg Extra middelen beschikbaar voor de overige forensische zorg Tarieven Wet Forensische Zorg Conclusies 13 3 Marktconsultatie Publicatie marktconsultatiedocument Zorginkoop Vragen marktconsultatie Conclusies 18 4 Bekostiging Bekostiging forensische zorg Herschikking/Herijking inkoopafspraak DBBC Ontwikkelingen DBBC Analyses DBBC Onderzoek DBBC ZZP en extramurale parameters Ontwikkelingen ZZP en extramurale parameters Analyses ZZP en extramurale AWBZ Conclusies 27 5 Prestatie-indicatoren en Kwaliteitsprogramma Forensische Zorg Prestatie-indicatoren Doelmatigheid Prestatie-indicatoren Forensische Psychiatrie Routine Outcome Monitoring (ROM) Kwaliteitsprogramma Forensische Zorg en het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie Kwaliteitsprogramma Forensische Zorg Het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie Conclusies 32 6 Overige ontwikkelingen Inleiding Inkoop Verdiepingsdiagnostiek Inkoop (gedrags)interventies Aanbesteding Forensische Zorg aan Gedetineerden (FZG) Herijking bij inkoopgesprek Plaatsing Tbs Inbesteding PPC s 36 Pagina 5 van 41

6 7 Conclusies Inkoopbeleid Uitwerking speerpunten Ambities DForZo voor de komende jaren Categoriemanagement Toewerken naar inkopen van Volledig Pakket Thuis (VPT) 41 Pagina 6 van 41

7 1 Inleiding 1.1 Algemeen Sinds 2008 is het ministerie van Veiligheid en Justitie (V&J) verantwoordelijk voor het uitvoeren van alle activiteiten met betrekking tot forensische zorg in een strafrechtelijk kader. Het betreft alle geestelijke gezondheidzorg, verstandelijk gehandicaptenzorg en verslavingszorg die onderdeel is van een (voorwaardelijke) straf of maatregel of de tenuitvoerlegging daarvan. Het doel van forensische zorg is het herstel van de patiënt én vermindering van de kans op recidive ten behoeve van de veiligheid van de samenleving. Er worden drie doelgroepen in de forensische zorg onderscheiden: 1. Terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging (Tbs); 2. Forensische Zorg aan Gedetineerden (FZG); 3. Verdachten of veroordeelden aan wie het Openbaar Ministerie (OM) of de Rechtspraak forensische zorg heeft opgelegd als voorwaarde: Overige Forensische Zorg (OFZ). De verantwoordelijkheid voor de inkoop van forensische zorg is belegd bij het ministerie van V&J, specifiek bij de Dienst Justitiële inrichtingen (DJI) om invulling te geven aan de volgende doelstellingen: 1. Het realiseren van voldoende zorgcapaciteit; 2. De juiste patiënt op het juiste bed; 3. Kwalitatief goede zorg gericht op de veiligheid van de samenleving; 4. Goede aansluiting met de reguliere zorg. Binnen DJI is Directie Forensische Zorg (DForZo) verantwoordelijk voor de inkoop van forensische zorg in een strafrechtelijk kader. Daarnaast is DForZo verantwoordelijk voor de plaatsing van volwassenen die psychiatrische zorg, verslavingszorg of verstandelijk gehandicaptenzorg nodig hebben. 1.2 Meerjarenbeleid Inkoop Forensische Zorg In 2013 heeft DForZo het Meerjarenbeleid Inkoop Forensische Zorg gepubliceerd. In dit document heeft DForZo de hoofddoelen voor de komende vier jaar opgenomen. Deze vormen het uitgangspunt voor de inkoop van forensische zorg Dit betreffen de volgende speerpunten: Speerpunten: 1. Meer ambulante en laag-beveiligde klinische zorg en minder hoog-beveiligde klinische zorg; 2. Inkopen en differentiëren op kwaliteit; 3. Bijdragen aan de verbetering van de continuïteit van zorg. Pagina 7 van 41

8 Deze speerpunten zijn in maatregelen in het inkoopbeleid 2015 geconcretiseerd en worden ook in het inkoopbeleid 2016 in maatregelen uitgewerkt. 1.3 Documenten 2016 Ten behoeve van de inkoop en financiering van forensische zorg publiceert DForZo jaarlijks een aantal documenten. Met betrekking tot de inkoop 2016 worden de volgende documenten gepubliceerd: Pagina 8 van 41 Inkoopplan Forensische Zorg 2016 (OFZ en Tbs); Offerteaanvraag Forensische Zorg 2016 (OFZ en niet-justitiële FPC s); Offerteaanvraag Meervoudig Onderhandse procedure voor nieuwe zorgaanbieders; Handleiding Financiering & Registratie 2016 (OFZ en niet-justitiële FPC s); Handleiding Planning en Control Particuliere FPC s 2016; Handleiding Planning en Control Rijks FPC s 2016; Handboek Forensische Zorg (meest recente versie, zie Het Inkoopplan Forensische Zorg 2016 (OFZ en Tbs) informeert u over: De uitgangspunten voor het inkoopbeleid 2016; De financiële en kwalitatieve kaders waarbinnen de forensische zorg wordt ingekocht; De ontwikkelingen op het gebied van de bekostiging van de forensische zorg; De kwaliteitsontwikkeling van de forensische zorg; De Offerteaanvraag Forensische Zorg 2016 (OFZ en niet-justitiële FPC s) informeert u over: Het inkoopproces en de planning voor 2016; Het offerte-beoordelingskader; De voorwaarden voor offerte-indiening. De Handleiding Financiering & Registratie 2016 (OFZ en niet-justitiële FPC s) informeert u over: De regels met betrekking tot de financiering van forensische zorg; De regels met betrekking tot de registratie van forensische zorg; De regels met betrekking tot de verantwoording van forensische zorg. De Handleiding Planning & Control 2016 (versie rijks en versie particulier) informeert u over: Het offerte-beoordelingskader Tbs; De voorwaarden voor offerte-indiening Tbs; De regels met betrekking tot de financiering van Tbs; De regels met betrekking tot de registratie van Tbs; De regels met betrekking tot de verantwoording van Tbs. Het Handboek Forensische Zorg laatste versie informeert u over: De processen, rollen en verantwoordelijkheden in de forensische zorg. 1.4 Leeswijzer Het Inkoopplan 2016 geeft de richting van het inkoopbeleid voor 2016 weer, voor zowel de OFZ als de Tbs. In hoofdstuk 2 wordt u geïnformeerd over de kaders waarbinnen de inkoop 2016 plaatsvindt, in hoofdstuk 3 over de uitkomsten van de marktconsultatie en in hoofdstuk 4 over de ontwikkelingen in DBBC s, zorgzwaartepakketten (ZZP s) en extramurale parameters (voorheen extramurale AWBZ parameters). In hoofdstuk 5 staat informatie over de kwaliteitsontwikkelingen op het gebied van de forensische zorg. In hoofdstuk 6 vindt u de overige ontwikkelingen terug van een aantal specifieke inkooptrajecten en relevante

9 ontwikkelingen in de OFZ en tbs. In hoofdstuk 7 vindt u de conclusies aangaande het inkoopbeleid In de Offerteaanvraag Forensische zorg 2016 leest u hoe u vervolgens een offerte kunt indienen voor de OFZ en Tbs voor niet-justitiële FPC s. De justitiële FPC s dienen voor de inkoopprocedure voor de Tbs de Handleiding Planning & Control 2016 te raadplegen. In de offerteaanvraag Meervoudig Onderhandse procedure voor nieuwe zorgaanbieders 2016 leest u hoe u als geselecteerde zorgaanbieder een offerte kunt indienen. Pagina 9 van 41

10 2 Kaders 2.1 Masterplan DJI en Meerjarenovereenkomst Forensische Zorg In het Masterplan DJI is vastgelegd op welke wijze de taakstelling voor de forensische zorg wordt ingevuld. Als gevolg van de taakstellingsopdracht van DJI zijn met de brancheorganisaties in de forensische zorg gesprekken gevoerd over inhoudelijke ambities en een verantwoorde wijze van bezuinigingen. Het resultaat hiervan is de Meerjarenovereenkomst Forensische Zorg (hierna convenant ) die op 3 april 2013 is ondertekend door de Staatssecretaris van V&J en de voorzitters van GGZ Nederland en de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). In dit convenant zijn afspraken gemaakt voor een gezamenlijke agenda om de forensische zorg kwalitatief hoogwaardig en betaalbaar te houden. Ultimo 2014 zijn naar aanleiding van de laatste behoefteraming voor de tbs vervolgafspraken gemaakt over de extra afbouw van tbs-capaciteit gedurende de convenantsperiode. Mede als gevolg van het terugbrengen van de behandelduur zal de totale Tbscapaciteit van thans 1631 bedden de komende jaren verder worden gereduceerd. Gezien de forse teruggang in capaciteitsbehoefte is in het kader van het Masterplan DJI besloten om bij FPC Oldenkotte en FPC 2Landen geen Tbs-gestelden meer te plaatsen. De capaciteit bij deze 2 FPC s is inmiddels volledig afgebouwd. De Tbs capaciteit bij FPC Veldzicht is grotendeels afgebouwd. Vanaf 2016 krijgt Veldzicht een nieuwe bestemming. Naast een aantal plaatsen voor tbs-gestelden (30 plaatsen voor ongewenst verklaarde vreemdelingen en 12 plaatsen EVBG/ICU) komen er 80 tot 100 voor vreemdelingen met een psychiatrische stoornis. In 2016 wordt de Tbscapaciteit gereduceerd tot 1491 plaatsen. Naast de capaciteitsreductie in de tbs hebben de convenantspartijen de volgende afspraken gemaakt: Door verkorting van de behandelduur in de tbs en daardoor verhoogde uitstroom van transmurale patiënten naar proefverlof of voorwaardelijke beëindiging, ontstaat extra behoefte aan overige forensische zorg; het zogeheten waterbedeffect van tbs naar OFZ ; Doorvoeren efficiencykorting. De efficiencykorting wordt zo veel mogelijk beleidsrijk ingevuld door onder andere de inzet op een doelmatige mix van forensische zorg. De convenantspartijen hebben afgesproken dat - gelijktijdig met de afbouw van hoog beveiligde capaciteit - het budget voor ambulant dient te groeien. Hiertoe zullen de vrijgespeelde middelen door de efficiencykorting deels weer worden ingezet voor het opbouwplan ambulant. Het budget voor ambulante zorg dient in totaal met 5 miljoen euro gestegen te zijn aan het eind van de convenantperiode. Capaciteitsreductie in de OFZ-, PPC- en FZG. 1. Waterbedeffect van Tbs naar OFZ Tegelijkertijd met de afbouw van tbs-capaciteit en afbouw van hoog beveiligde capaciteit wordt het waterbedeffect van Tbs naar OFZ geëffectueerd. Het waterbedeffect van Tbs naar OFZ behelst een versnelde uitstroom van patiënten uit de tbs naar de OFZ. Patiënten stromen na de transmurale fase met proefverlof of een voorwaardelijke beëindiging uit naar een vervolgvoorziening. Dit kan een FPK, FPA, reguliere GGZ of RIBW zijn, maar ook een zelfstandige woning in combinatie met ambulante zorg. Veelal wordt het verblijf voortgezet bij de voorziening waar de patiënt reeds transmuraal verblijft. Pagina 10 van 41

11 In 2015 zijn hiervoor 75 plaatsen extra aan het capaciteitskader van de OFZ toegevoegd. DForZo heeft deze plaatsen in 2015 specifiek voor deze patiënten ingekocht. In 2016 worden (bovenop de 75 plaatsen) nog eens 58 plaatsen extra aan het capaciteitskader van de OFZ toegevoegd. 2. Doorvoeren efficiencykorting In 2015 heeft DForZo gestuurd op meer doelmatige zorg door het invoeren van productmixen in de ZZP s voor de GGZ-C reeks, ZZP s VG en DBBCverblijfsintensiteiten. Hierdoor zijn besparingen ontstaan. DForZo heeft de hiermee vrijgekomen middelen geïnvesteerd in de beleidsrijke invulling van de efficiencykorting om zodoende de korting in 2015 niet verder op te laten lopen dan 4,5%. In 2016 wordt opnieuw gestuurd op een meer doelmatige mix. Dit wordt gedaan door enerzijds het voorzetten van de inkoop van de bovengenoemde productmixen en anderzijds door het inkopen van lichtere vormen van zorg. Hierdoor ontstaan besparingen waardoor de korting in % bedraagt voor de gehele forensische zorg. Deze korting wordt met ingang van 2016 verwerkt in de tarieven, met uitzondering van de NHC-tarieven. De NHC-tarieven zijn gedurende de transitieperiode vaste tarieven (dus geen maximumtarieven). 3. Opbouwplan Ambulant In 2015 is een deel van de vrijgespeelde middelen uit de efficiencykorting, een bedrag van 2 miljoen euro, ingezet voor ambulante zorg. DForZo heeft in het kader van het Nieuw Initiatief 2015 met een aantal zorgaanbieders duurzame samenwerkingsrelaties opgebouwd. In een meerjarige overeenkomst zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop klinische capaciteit wordt afgebouwd en gelijktijdig lichtere vormen van zorg worden opgebouwd. DForZo investeert gedurende de samenwerking capaciteit en geld om de doelstellingen te behalen. In het Doorstroomperceel 2016 past DForZo dezelfde systematiek toe als het Nieuwe Initiatief DForZo biedt zorgaanbieders die in 2016 deze beweging maken een bonus aan op het tarief. Aanbieders kunnen hiervoor in 2016 in aanmerking komen door in te schrijven op het Doorstroomperceel. Aanbieders die in eerdere jaren nog geen Doorstroomperceel gegund hebben gekregen, worden geprioriteerd bij gunning. Voorts investeert DForZo 1,5 miljoen euro in het inkopen van meer ambulante behandeling. Bij de gunning op dit groeiperceel worden aanbieders die niet de mogelijkheid hebben om bedden af te bouwen geprioriteerd. 4. Capaciteitsreductie in de OFZ, PPC en FZG De capaciteitsreductie in de OFZ en van de Penitentiaire Psychiatrische Centra (PPC) is reeds gerealiseerd. De capaciteitsreductie voor het aantal in te kopen plaatsen voor de Capaciteit tijdelijke uitbreiding forensische zorg aan gedetineerden in de GGZ (FZG) staat gepland per 1 januari De aanbesteding heeft in twee fases geresulteerd tot de inkoop van klinische zorg op beveiligingsniveau 2 (FPA) en 3 (FPK) en verblijfszorg in beschermde woonvormen voor gedetineerden. Deze aanbesteding loopt van 2008 tot 1 januari 2017 en is gegund aan acht aanbieders verspreid over Nederland. In het kader van het Masterplan DJI is besloten het taakstellende aantal FZGplaatsen per 2017 te verlagen met 48 plaatsen tot 162 plaatsen per Pagina 11 van 41

12 2.2 Extra middelen beschikbaar voor de overige forensische zorg In 2014 en 2015 was er veel druk op de beschikbaarheid van alle soorten forensische zorg. Met name op de laag intensieve vormen van zorg, RIBW, ambulante behandeling en begeleiding. Nader onderzoek naar de druk op de beschikbare capaciteit, toonde aan dat de toename te wijten was aan het steeds meer opleggen van voorwaardelijke sancties door de rechtspraak. Naar aanleiding van het onderzoek is geconcludeerd dat de komende jaren minimaal het productieniveau 2014 benodigd is om aan de toegenomen vraag naar overige forensische zorg te kunnen voldoen. Dit heeft er toe geleid dat er extra middelen beschikbaar zijn gekomen om dit productieniveau te financieren. Daar bovenop zijn extra structurele middelen aan het kader van DForZo toegevoegd ter dekking van de autonome groei. In 2016 betekent dit dat er 30 bedden en ruim 1,2 miljoen euro ambulante zorg extra beschikbaar zijn. 2.3 Tarieven 2016 In de afgelopen jaren is door DForZo afgeweken van de maximum tarieven van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). In 2015 is een nadere analyse uitgevoerd naar de verschillen in de omvang van de omzet in budgetparameters en de omvang van de DBBC-omzet in 2013 en De uitkomsten van deze analyse zal voor 2016 leiden tot meer maatwerk in de correctie op de tarieven, waarbij per saldo minder gekort wordt dan in voorgaande jaren. 2.4 Wet Forensische Zorg In de Wet forensische zorg (Wfz) wordt de brede stelselherziening van de forensische zorg geregeld. Het bevat onder andere wetgeving over de inkoop en financiering, de aanspraak op forensische zorg, de plaatsing van justitiabelen in de zorg en sturingsrelaties. Het is nog niet bekend wanneer de wet Forensische Zorg in werking treedt. Naar verwachting zal dit niet eerder zijn dan 1 januari Tot de inwerkingtreding is het Interimbesluit forensische zorg (hierna: Interimbesluit) de wettelijke basis voor het forensische zorgstelsel. Met de inwerkingtreding van de Wfz, vervalt het Interimbesluit. Omdat de OFZ reeds functioneert op basis van het Interimbesluit en het Interimbesluit is gebaseerd op de uitgangspunten van de Wfz, treden bij de overgang naar de Wfz voor zorgaanbieders binnen de OFZ geen grote veranderingen op. Voor de FPC s heeft de inwerkingtreding van het Interimbesluit wel grote gevolgen, omdat wordt overgegaan op een inkooprelatie in plaats van een subsidierelatie. In het geval dat de Wfz op 1 januari 2016 wordt ingevoerd, houdt dit in dat het niet mogelijk is om met de FPC s met ingang van die datum een inkoopcontract te sluiten. De subsidierelatie wordt nog met een jaar verlengd. Ook voor de OFZ geldt dat per boekjaar gecontracteerd wordt. DJI kan als overheidsinstantie niet werken met schadelastjaren. De inwerkingtreding van de Wfz per 1 januari of later in 2016, betekent voor de OFZ dat geheel 2016 op basis van het Interimbesluit Forensische Zorg wordt gecontracteerd. De eerste inkoopcontracten gebaseerd op de Wfz worden per 1 januari van het daaropvolgende jaar gesloten. Pagina 12 van 41

13 2.5 Conclusies Voor 2016 blijft de belangrijkste opdracht om uitvoering te geven aan de taakstelling van het Masterplan DJI en de afspraken uit het convenant Forensische Zorg. De uitvoering ervan wordt net als in 2015 gekoppeld aan de speerpunten van het Meerjarenbeleid Inkoop Forensische Zorg De vertaling van de speerpunten binnen de taakstellingsopdracht en convenantafspraken voor 2016 concentreert zich op het continueren en aanpassen van het inkoopbeleid In de zorginkoop 2016 worden echter ook nieuwe maatregelen genomen die recht doen aan de behoefte(n) aan forensische zorg in het forensisch werkveld. Enerzijds wordt geïnvesteerd in het inkopen van extra capaciteit (groeimiddelen en nieuwe zorgaanbieders) om de beschikbaarheid en spreiding van zorg te verbeteren. Anderzijds worden de normen van de Prestatieindicatoren aangescherpt en indicatoren doorontwikkeld om meer sturing te geven op de kwaliteit van de zorg. In de gunning van de groeimiddelen worden voorstellen die een aantoonbare verbetering opleveren van de continuïteit van zorg met name geprioriteerd. Onderstaand de implicaties voor het inkoopbeleid 2016: Tbs-capaciteit reduceren van 1631 bedden naar In 2016 worden er ten behoeve van de waterbed-capaciteit 58 plaatsen extra ingekocht (bovenop de 75 plaatsen). De efficiencykorting bedraagt 4%. Om doorstroming naar lagere vormen van forensische zorg te bevorderen, worden de productmixen op de ZZP en DBBC verblijfsintensiteiten ongewijzigd voortgezet. In het kader van het opbouwplan ambulant wordt in 2016 ruim 1,5 miljoen euro extra ambulante behandeling ingekocht. Vanwege de toenemende druk op beschikbare forensische zorg zijn er in de komende jaren extra middelen aan het kader van DForZo toegevoegd. In 2016 betekent dit dat er ruim 30 bedden en ruim 1,2 miljoen euro voor ambulante zorg aan het capaciteitskader van de OFZ worden toegevoegd. Pagina 13 van 41

14 3 Marktconsultatie 3.1 Publicatie marktconsultatiedocument Zorginkoop 2016 In april 2015 heeft een marktconsultatie plaatsgevonden. Op 20 mei 2015 is een verslag gepubliceerd op onze website met daarin de uitkomsten vanuit het forensisch veld met aanbevelingen en adviezen voor de zorginkoop In dit hoofdstuk zijn de vragen en antwoorden samengevat. Daarna volgt een conclusie. 3.2 Vragen marktconsultatie Vragen Samengevat zijn onderstaande punten de belangrijkste uitkomsten van de marktconsultatie: Beleidsrijke invulling efficiencykorting: Welke beleidsrijke alternatieven/maatregelen adviseert u aan DForZo om mee te nemen in de zorginkoop 2016? Maak concreet welke risico s en consequenties dit met zich meebrengt? Ambulantisering en afbouwen klinische capaciteit Kunt u verbeterpunten aangeven als DForZo besluit om in 2016 vergelijkbare initiatieven te introduceren? Kunt u aangeven of er andere alternatieven zijn in de zorginkoop om de ambulantisering invulling te geven? Zo ja, Kunt u voorbeelden noemen? Met de afbouw van klinische capaciteit kunnen beleidsrijke maatregelen gevonden worden door de hoeveelheid ambulante behandeling/zorg en ZZP s op te hogen. Met het doelmatig inkopen van zorg, kan er naast doelmatige zorg ook een sterkere doorstroom naar minder intensieve zorg mogelijk worden gemaakt. Hierbij moet rekening worden gehouden met regionale knelpunten. Andere mogelijke beleidsrijke invullingen kunnen gevonden worden door de ontwikkeling van e- health en domotica te stimuleren en door in detentie een aantal praktische zaken voorafgaand aan de vrijlating te realiseren. Ambulantisering en afbouwen van klinische capaciteit kan plaatsvinden als er samenwerking is en blijft met ketenpartners. Een risico van afbouw is dat de nodige differentiatie in het behandelmilieu minder eenvoudig gemaakt kan worden en de kans op recidive toeneemt. Bovendien zijn instellingen van beperkte omvang verminderd rendabel. Het toepassen van een meer netwerkgerichte benadering van zorgverlening en uitbreiding van de minder intensieve forensische zorg, zijn alternatieven om tot een betere aansluiting te komen. Het stimuleren van de ontwikkeling van nieuwe zorgvormen om de geleidelijke overgang naar zelfstandigheid (continuïteit van zorg) en de behandelduur te verkorten, leidt tot snellere doorstroom naar reguliere GGZ- en verslavingszorgbedden zonder beveiligingsniveau. Pagina 14 van 41 Sluit FPC s niet uit van participatie van nieuwe initiatieven in de Overige Forensische Zorg en bouw financiële prikkels in bij zorgaanbieders die een goed systeem van doorstroom toepassen.

15 Vragen DBBC s (wegvallen vangnet) Wat vindt u de voor- en nadelen van deze maatregelen? Samengevat zijn onderstaande punten de belangrijkste uitkomsten van de marktconsultatie: Er zijn grote verschillen in de realisatie van zorgaanbieders bij de facturatie van DBBC s. Er bestaan bij zorgaanbieders zorgen over de huidige gekorte tarieven die te laag zijn om de gewenste kwaliteit te leveren. De kans op (veiligheids)risico s neemt daarbij toe. Het onderscheid tussen tbs-instellingen en overige forensische zorgaanbieders levert ongelijkheid op en zorgt mogelijk ook voor gemiste kansen. Afsluiten meerjarencontracten Kunt u aangeven welke meerjarige afspraken wenselijk zijn om de beleidsdoelstellingen (zie meerjarenbeleid op zoals deze zijn weergegeven in ons meerjarenbeleid te behalen. De meerwaarde van meerjarenafspraken is dat het meer zekerheid geeft aan een organisatie. Dit is nodig om een zorgvuldige en stapsgewijze afbouw van klinische capaciteit naar ambulante zorg mogelijk te maken en initiatieven voor het ontwikkelen van forensische beschermd wonen en ambulante begeleiding verantwoord te kunnen uitvoeren. Voorts geeft dit ruimte om invulling te geven aan de uitvoering van kwaliteitscriteria, zoals het op orde brengen van de deskundigheid van personeel, de ontwikkeling van succesvolle door- en uitstroom (varianten van FACT-zorg) en het ontwikkelen van forensische trajecten over instellingen heen. Met meerjarenafspraken en minimale capaciteit is het mogelijk om capaciteit op gezette tijden flexibel in te zetten. Tegelijkertijd wordt aangeraden om zorgaanbieders met een geringe klinische capaciteitsafspraak niet te stimuleren om hun klinische capaciteit af te bouwen. De baten en kosten lopen niet gelijk. Met meerjarenafspraken hebben (kleine) ZZPaanbieders meer zekerheid om aparte huisvesting te realiseren voor forensische cliënten. Categoriemanagement Welke categorieën moeten in het inkoopbeleid terugkomen? Licht toe Waarop moet de nadruk komen te liggen? Categorieën De volgende suggesties voor categorieën zijn gegeven: - De doelgroep patiënten met een psychotische stoornis. - Doelgroepen ASS en LVB inclusief ernstige gedragsproblematiek (de echte SGLVG+). - ZZP binnen de tbs - Zorgpaden. - Forensische verslavingszorg. Aansluiting bij zorgprogrammering i.c.m. EFP. - Forensisch Beschermd wonen en Forensisch Pagina 15 van 41

16 Vragen Samengevat zijn onderstaande punten de belangrijkste uitkomsten van de marktconsultatie: Ambulante Begeleiding. - Beschermd Wonen en ambulante begeleiding in combinatie met een beperkt aantal Prestatieindicatoren. Andere aansluiting van de meetinstrumenten en monitoring. - Forensische longcare patiënten. Keten van zwaar naar licht (plus verblijf met aandacht voor risicomanagement) Knelpunten in forensische zorg Hebt u een oplossing voor bovenstaande problematiek? Zo ja, licht toe. Zijn er naast bovenstaande onderwerpen andere vormen van forensische zorg die geprioriteerd moet worden in de zorginkoop? Waarom? Zijn er regio s/ provincies waar onvoldoende forensische zorg is ingekocht? Welke zorg is dit en waar? Waar ervaren plaatsers grote regionale plaatsingsproblemen? Er is onvoldoende BW-capaciteit in Noord Nederland, Randstad, regio Brabant, Limburg in zowel de OFZ als de tbs. Los van regio zijn er onvoldoende beschikbare woningen na afloop van de forensische titel en aansluiting vanuit de RIBWinstellingen en is er een toenemende behoefte aan dagbesteding, begeleiding en klinische bedden op beveiligingsniveau 1 (w.o. kortdurende detoxbehandelingen). Een alternatief om bedden bij RIBW-instellingen beschikbaar te hebben is door de leegstand te vergoeden en een zeker structurele volume in te kopen bij 1 zorginstelling met BW-capaciteit in een regio waar veel behoefte is. Er is behoefte aan klinische behandeling voor mensen met een Licht Verstandelijke Beperking (LVG ers) met complexe problematiek (gedrag) waarbij er tevens voldoende beschikbare ZZP VG s beschikbaar zijn voor deze doelgroep. Daarnaast is er landelijk behoefte aan klinische plaatsen voor zedendaders (tbs) en ambulante verslavingszorg in de regio Flevoland. Kwaliteit Welke kwaliteitsimpulsen moeten worden geprioriteerd in de zorginkoop? Besteedt DForZo voldoende aandacht in de inkoop aan de kwaliteit van zorg, de prestatie-indicatoren Doelmatigheid en Forensische Psychiatrie? Zo nee, doe suggesties. De positieve ontwikkelingen en initiatieven vanuit het Kwaliteitsprogramma Forensische Zorg, Kwaliteitsnetwerken, etc. moeten worden benadrukt. Betere implementatie van evidence based behandelmethoden (zoals de zorgprogramma s van het EFP)en maatregelen die de doorstroom bevorderen. Daarnaast moeten Forensisch Beschermd Wonen en Forensisch Ambulante Begeleiding worden doorontwikkeld, terwijl ook moet worden geïnvesteerd in de overdracht van expertise van forensische naar GGZ-instellingen. Tenslotte wordt veel aandacht gevraagd voor de specifieke situatie van verslaafde patiënten. Wees terughoudend in het aanbrengen van Pagina 16 van 41

17 Vragen FZG Welke focus moet de zorginkoop voor zorg aan gedetineerden krijgen na afloop van de aanbesteding?. Hoe zou de zorg aan gedetineerden in de toekomst in de zorginkoop gestimuleerd kunnen worden? Samengevat zijn onderstaande punten de belangrijkste uitkomsten van de marktconsultatie: wijzigingen van de prestatie-indicatoren en betracht eenduidigheid in de definities. Zorg ervoor dat met name kleinere zorgaanbieders een evenredige regeldruk hebben ten aanzien van de indicatoren; dit om ook een betere aansluiting met de reguliere GGZ-indicatoren te krijgen. Houdt het principe GGZ, tenzij in stand o.g.v. problematiek en het behandelmilieu. Concentreer voldoende FPA-capaciteit voor gedetineerden in een regio met voldoende poliklinieken. Integreer de FZG-doelgroep met de reguliere doelgroep om in omvang rendabel genoeg te zijn om kwaliteit te kunnen blijven bieden. Behoudt expertise van huidige FZG-aanbieders door met de PI s en of PPC s een kwalitatief onderbouwde aanbieding te doen waarin de nadruk ligt op samenwerking en andere in de regio aanwezige zorgaanbieders. Specificeer in de offerteaanvragen aan zorgaanbieders hoe ze het specifieke aanbod gericht op detentie gerelateerde zorg en onderhavige aspecten als begeleiding richting wonen, begeleiding bij opbouw voldoende sociaaleconomisch vangnet (inschrijving GBA, documentatie, inkomen) invullen. Verplicht BID en verdiepingsdiagnostiek als instrumenten om de verwijzing en doorstroom van gedetineerden naar OC instellingen te bespoedigen. Doorstroom, continuïteit van zorg Hebt u suggesties, ideeën of voorstellen op welke wijze de zorginkoop invloed kan uitoefenen op de verkorting van de behandelduur voor de FPK s, FPA s, SGLVG+ en het verblijf op RIBW? Licht toe. Naast het meer beschikbaar stellen van bedden in het segment Beschermd Wonen in verschillende knelregio s, moet de aansluiting van verschillende stelsels (ZVW, WMO en Justitie) bij elkaars inkoopbeleid verbeterd worden. Een suggestie is om zorgaanbieders die in staat zijn om een goed behandelaanbod te realiseren of de continuïteit van zorg te verbeteren, een vrije ruimte van 2,5% van het budget te laten. Vreemdelingen in de tbs Is het nodig dat de FPC s Gegeven de complexiteit van dit onderwerp, is vooral verwezen naar communicatie van het Onderling directeuren overleg (ODO) uit de tbs- Pagina 17 van 41

18 Vragen expertise ontwikkelen voor deze doelgroep of is het raadzaam om 1 FPC specifiek voor deze doelgroep verantwoordelijk te maken? Samengevat zijn onderstaande punten de belangrijkste uitkomsten van de marktconsultatie: sector. Als suggestie werd gegeven om een 2 de tbs-kliniek aan te stellen die ervaringen heeft met de doelgroep en in voorkomende gevallen als alternatief voor FPC Veldzicht kan dienen. 3.3 Conclusies In dit hoofdstuk zijn de belangrijkste conclusies en aanbevelingen van de marktconsultatie beschreven. Door middel van de marktconsultatie heeft het forensische werkveld een adviserende en signalerende rol bij de bepaling van het inkoopbeleid Aandachtspunten die nadrukkelijk naar voren komen zijn: Het landelijk tekort aan ZZP s (zowel GGZ als VG) en begeleiding/dagbesteding, Een gebrek aan voldoende beschikbare ambulante behandeling Het gebrek aan voldoende beschikbare woningen gedurende de strafrechtelijke titel. Dit in combinatie met begeleid zelfstandig wonen en doorstroommogelijkheden, in het bijzonder bij de LVG-doelgroep en de zedendelinquenten. De continuïteit van zorg en het gebrek aan beschikbare woningen na afloop van de strafrechtelijke titel verstopt de doorstroom. Uit de marktconsultatie concludeert DForZo dat de huidige koers van afbouw van klinische capaciteit en uitbreiding van ambulante zorg en ZZP s gecontinueerd moet worden. Om die reden heeft DForZo besloten om in de zorginkoop 2016 meer ZZP s, ambulante behandeling en begeleiding in te kopen. Daarmee wordt invulling gegeven aan de uitvoering van het speerpunt: meer ambulante en laag-beveiligde klinische zorg en minder hoog-beveiligde klinische zorg. Een andere belangrijke constatering uit de marktconsultatie betreft het signaal aangaande de hoogte van de tarieven. Het huidige tarief zou de kwaliteit van zorg mogelijk verschralen en daarmee de kans op incidenten doen toenemen. In de zorginkoop 2016 past DForZo de tarieven aan. In aansluiting hierop gaat DForZo zorgaanbieders belonen met een bonus op het tarief als zij een voorstel indienen voor afbouw van klinische capaciteit en substitueren naar minder intensieve vormen van zorg. Pagina 18 van 41

19 4 Bekostiging 4.1 Bekostiging forensische zorg Per 1 januari 2016 wordt de forensische zorg alleen nog maar bekostigd op basis van facturatie in DBBC s en in ZZP s en Extramurale parameters. DBBC In 2016 vervalt het vangnet in oude Budgetparameters en wordt volledig overgegaan op bekostiging van de forensische zorg middels de Diagnose Beveiliging Behandeling Component (DBBC) voor iedere behandelinstelling. De gecontracteerde DBBC zorgaanbieders krijgen op basis van de geleverde prestaties middels goedgekeurde facturen de geleverde zorg bekostigd. ZZP en Extramurale Parameter (EP) Vanaf 1 januari 2016 wordt ook de ZZP en Extramurale parameters bekostigd op basis van facturen. De ZZP en/of Extramurale parameters zorgaanbieders dienen hun administratie/software hiervoor dan ook goed in te regelen. DForZo heeft hiertoe op 20 augustus een bijeenkomst georganiseerd. 4.2 Herschikking/Herijking inkoopafspraak In voorgaande jaren heeft er een tussentijdse herschikking van de inkoopafspraken plaatsgevonden. Met het oog op de volledige overgang van budgetparameters naar DBBC s in 2016, heeft DForZo de mogelijkheden tot herschikken onderzocht. Met ingang van 2015 zal in principe geen sprake meer zijn van een tussentijdse herschikking. In 2015 is een start gemaakt met de Incidentele Budgetophoging en deze vervangt de herschikking. Het afschaffen van de herschikking en verschuiven van herijken van de afspraken naar de inkoop, heeft logischerwijs consequenties voor de uitgangspunten en het proces bij de inkoop. De afgelopen jaren was de herschikking het uitgangspunt voor de inkoop. Uitgangspunt voor de inkoop 2016 wordt nu de initiële afspraak Voor de herijking van de afspraken wordt vervolgens gekeken naar: de gerealiseerde productie en OHW stand (DBBC s) over 2015; eventuele Incidentele Budgetophogingen in 2015; de offerte Op basis hiervan wordt de productieafspraak voor 2016 opwaarts dan wel neerwaarts (ten opzichte van 2015) bijgesteld of de initiële afspraak van 2015 aangehouden. Eventuele toegekende Incidentele Budgetophogingen gedurende 2015 bieden geen garantie voor een opwaartse bijstelling in Naast de DBBC s zijn er afspraken in ZZP s en Extramurale parameters. Deze afspraken worden per kalenderjaar gemaakt en worden maandelijks gefactureerd. Het herschikken van de afspraken zou daarmee in principe op de gebruikelijke wijze kunnen plaatsvinden. DForZo heeft besloten, op basis van ervaringen uit voorgaande jaren, dat ook voor de ZZP s en Extramurale parameters geen herschikking meer plaats zal vinden. Pagina 19 van 41

20 4.3 DBBC In 2016 vormt de DBBC-systematiek de enige bekostigingssystematiek voor zorgaanbieders die behandeling bieden. In deze paragraaf worden de ontwikkelingen en analyses, waar mogelijk, met betrekking tot de DBBCsystematiek uiteengezet. In paragraaf 4.3 worden op basis hiervan conclusies getrokken voor het inkoopbeleid Ontwikkelingen DBBC De volgende ontwikkelingen zijn relevant voor het inkoopbeleid 2016: Vanaf 2016 is de DBBC-systematiek de enige systematiek voor afspraken, bekostiging en verantwoording (in het kader van behandeling al dan niet met een verblijfscomponent). De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is verantwoordelijk voor het vaststellen van de maximum DBBC-tarieven. DForZo is, tot aan de door de NZa vastgestelde maximum tarieven, vrij in het bepalen van de hoogte van deze tarieven. In de afgelopen jaren is door DForZo afgeweken van de maximum tarieven van de NZa. In 2015 is een nadere analyse uitgevoerd naar de verschillen in de omvang van de omzet in budgetparameters en de omvang van de DBBComzet in 2013 en De uitkomsten van deze analyse zal voor 2016 leiden tot meer maatwerk in de correctie op de tarieven, waarbij per saldo minder gekort wordt dan in voorgaande jaren. Sinds 2013 maakt de Normatieve Huisvestingscomponent (NHC) integraal onderdeel uit van de DBBC-financiering. Er geldt een geleidelijke overgangsperiode tot De NHC telt bij het vaststellen van het verrekenbedrag NHC over 2016 mee voor 70%. De tarieven van de NHC zijn vaste tarieven waarop de integrale budgetkorting niet van toepassing is. Bevoorschotting van de NHC vormt onderdeel van het permanent voorschot Analyses DBBC In de volgende paragrafen volgt een analyse met betrekking tot de DBBC s in de OFZ. Tevens wordt een vergelijking gemaakt tussen FPC s en Niet-justitiële FPC s, ook met betrekking tot de DBBC s. Overige Forensische Zorg Beveiligingsniveau % 39% 45% 0% % 38% 43% 0% % 55% 22% 0% % 55% 24% 0% Tabel 1: DBBC Afspraken - Verdeling van verblijfsdagen naar beveiligingsniveau in procenten DForZo heeft in 2013 ingezet op het correct indelen van zorgaanbieders naar het (juiste) beveiligingsniveau. Dit is terug te zien in de inkoopafspraken Op basis van de materiële en immateriële beveiligingseisen is het beveiligingsniveau per zorgaanbieder vastgesteld. Dit heeft erin geresulteerd dat een substantiële verschuiving heeft plaatsgevonden in de DBBC afspraken van beveiligingsniveau 3 naar 2. Dit is in bovenstaande tabel duidelijk zichtbaar. De correctie van de tarieven Pagina 20 van 41

21 in 2015 heeft nauwelijks invloed gehad op de verdeling van verblijfsdagen naar beveiligingsniveau. Verblijfsintensiteit A B C D E F G % 2% 9% 22% 38% 23% 6% % 2% 7% 22% 40% 25% 5% Tabel 2: DBBC Afspraken - Verdeling van verblijfsdagen naar verblijfsintensiteit in procenten In 2014 is een nieuwe verblijfsintensiteitenmatrix van 7 verblijfsintensiteiten ingevoerd. Daar de definitie van de verblijfsintensiteit veranderd is ten opzichte van de voormalige verblijfsmatrix van 3 verblijfsintensiteiten, is een vergelijking met alleen 2014 mogelijk. Verblijfsintensiteit A B C D E F G Beveiligingsniveau 1 1% 4% 21% 55% 14% 4% 0% Beveiligingsniveau 2 0% 2% 5% 17% 45% 28% 2% Beveiligingsniveau 3 0% 0% 0% 1% 50% 35% 14% Tabel 3: DBBC Afspraken Verdeling van verblijfsdagen naar verblijfsoort in procenten In tabel 3 is de mix van verblijfsintensiteiten gesegmenteerd naar beveiligingsniveau. Hieruit blijkt dat er een samenhang is tussen de hoogte van de verblijfsintensiteit en de hoogte van het beveiligingsniveau. Voor beveiligingsniveau 1 geldt, dat de er met name zorg op verblijfsintensiteit D wordt ingekocht. Dit verschuift voor beveiligingsniveau 2 en 3 naar verblijfsintensiteit E en F. Beveiligingsniveau 1,2,3 Verblijfsintensiteit A B C D E F G Aan een middel gebonden stoornissen 0% 2% 5% 38% 34% 20% 1% Persoonlijkheidsstoornissen 0% 0% 6% 20% 66% 2% 5% Problemen in verband met misbruik of verwaarlozing 0% 15% 10% 23% 16% 34% 0% Productgroepen Behandeling Kort 0% 2% 10% 23% 45% 18% 2% Productgroepen Diagnostiek 0% 1% 2% 5% 89% 2% 0% Restgroep diagnoses 0% 2% 3% 15% 45% 30% 4% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen 0% 2% 7% 17% 50% 20% 3% Sexuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen 1% 2% 13% 12% 32% 32% 8% Stoornissen in de impulsbeheersing 0% 6% 5% 10% 47% 18% 14% Stoornissen in de kindertijd (As 1) 0% 2% 8% 11% 47% 25% 7% Tabel 4: DBBC Afspraken Verdeling van verblijfsdagen naar productgroep en verblijfsintensiteit (beveiligingsniveau 1, 2 en 3) In deze tabel wordt voor de drie beveiligingsniveaus in de OFZ de verdeling van de verblijfsintensiteiten en de verschillende DBBC hoofddiagnosegroepen weergegeven. Hierin is te zien dat verblijfsintensiteit A nauwelijks voorkomt. Het zwaartepunt van de aangeboden verblijfsintensiteiten ligt met name op verblijfsintensiteit E. Daarnaast komen ook verblijfsintensiteiten D en F veelvuldig voor. In de onderstaande tabellen wordt de verdeling van de aangeboden verblijfsintensiteiten per DBBC hoofddiagnosegroep uitgesplitst naar de drie verschillende beveiligingsniveaus in de OFZ. Pagina 21 van 41

22 Beveiligingsniveau 1 Verblijfsintensiteit A B C D E F G Aan een middel gebonden stoornissen 0% 5% 11% 70% 12% 1% 0% Persoonlijkheidsstoornissen 0% 0% 13% 42% 43% 2% 0% Problemen in verband met misbruik of verwaarlozing 0% 6% 8% 27% 0% 59% 0% Productgroepen Behandeling Kort 1% 5% 45% 16% 8% 25% 0% Productgroepen Diagnostiek 1% 24% 55% 20% 1% 1% 0% Restgroep diagnoses 0% 2% 20% 61% 11% 7% 0% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen 0% 2% 31% 45% 20% 2% 0% Sexuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen 8% 1% 44% 29% 14% 4% 0% Stoornissen in de impulsbeheersing 0% 7% 1% 11% 54% 27% 0% Stoornissen in de kindertijd (As 1) 0% 3% 39% 21% 20% 17% 0% Tabel 5: DBBC Afspraken Verdeling van verblijfsdagen naar productgroep en verblijfsintensiteit (beveiligingsniveau 1) Beveiligingsniveau 2 Verblijfsintensiteit A B C D E F G Aan een middel gebonden stoornissen 0% 1% 2% 29% 39% 28% 1% Persoonlijkheidsstoornissen 0% 0% 1% 2% 85% 2% 9% Problemen in verband met misbruik of verwaarlozing 0% 28% 15% 23% 20% 13% 0% Productgroepen Behandeling Kort 0% 1% 1% 30% 61% 8% 0% Productgroepen Diagnostiek 0% 1% 1% 9% 86% 4% 0% Restgroep diagnoses 0% 3% 2% 15% 51% 29% 1% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen 0% 2% 3% 14% 59% 20% 1% Sexuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen 0% 2% 11% 11% 35% 36% 4% Stoornissen in de impulsbeheersing 0% 11% 9% 18% 35% 27% 0% Stoornissen in de kindertijd (As 1) 0% 3% 4% 12% 53% 24% 4% Tabel 6: DBBC Afspraken Verdeling van verblijfsdagen naar productgroep en verblijfsintensiteit (beveiligingsniveau 2) Beveiligingsniveau 3 Verblijfsintensiteit A B C D E F G Aan een middel gebonden stoornissen 0% 0% 0% 0% 60% 36% 4% Persoonlijkheidsstoornissen 0% 0% 0% 0% 63% 0% 37% Problemen in verband met misbruik of verwaarlozing 0% 0% 0% 0% 100% 0% 0% Productgroepen Behandeling Kort 0% 0% 0% 0% 34% 55% 10% Productgroepen Diagnostiek 0% 0% 0% 0% 100% 0% 0% Restgroep diagnoses 0% 0% 0% 0% 47% 40% 12% Schizofrenie en andere psychotische stoornissen 0% 0% 0% 0% 45% 37% 18% Sexuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen 0% 0% 0% 5% 36% 38% 21% Stoornissen in de impulsbeheersing 0% 0% 0% 0% 62% 3% 36% Stoornissen in de kindertijd (As 1) 0% 0% 0% 0% 42% 32% 26% Tabel 7: DBBC Afspraken Verdeling van verblijfsdagen naar productgroep en verblijfsintensiteit (beveiligingsniveau 3) Enkele productgroepen zijn dusdanig weinig ingekocht, dat de spreiding op enkele zorgaanbieders is gebaseerd. Dit verklaart waarom bijvoorbeeld bij enkele productgroepen 100% op 1 zorgintensiteit is ingekocht. Tbs Justitiele FPC's Niet Justitiele FPC's Beveiligingsniveau % 6% 3% 80% % 12% 2% 82% % 10% 56% 0% % 7% 70% 0% Tabel 8: DBBC Afspraken - Verdeling van verblijfsdagen naar beveiligingsniveau in procenten In tabel 8 is de ingekochte tbs-capaciteit 2014 en 2015 op beveiligingsniveau weergegeven. In de tabel is onderscheid gemaakt in justitiële en niet-justitiële FPC s (FPK s). Bij de justitiële FPC s is voornamelijk beveiligingsniveau 4 ingekocht. Bij de niet-justitiële FPC s is voornamelijk niveau 3 ingekocht. Pagina 22 van 41

23 Bij de FPC s zijn verschillende beveiligingsniveaus ingekocht, omdat binnen het behandeltraject van een tbs-gestelde verschillende fasen onderscheiden worden. In de transmurale fase verblijft een patiënt veelal in een FPA, reguliere GGZ of RIBW en wordt in deze fase de zorg gefinancierd door het FPC. De procentuele verschuiving naar hogere beveiligingsniveaus tussen 2014 en 2015 heeft te maken met inkoop op ZZP in plaats van beveiligingsniveau 1 in In onderstaande tabellen is de ingekochte capaciteit in verblijfsintensiteiten uitgesplitst naar beveiligingsniveau weergegeven. De verblijfsintensiteitenmix is bij de niet-justitiële FPC s op alle beveiligingsniveaus gemiddeld hoger dan bij de justitiële FPC s. Verblijfsintensiteit A B C D E F G Justitiele FPC's % 36% 9% 22% 0% 1% 0% % 20% 14% 30% 0% 2% 0% Niet Justitiele FPC's % 9% 20% 29% 18% 13% 0% % 0% 0% 17% 52% 31% 0% Tabel 9: DBBC Afspraken - Verdeling van verblijfsdagen naar verblijfsintensiteit (beveiligingsniveau 1) Verblijfsintensiteit A B C D E F G Justitiele FPC's % 14% 35% 17% 23% 0% 0% % 7% 16% 24% 49% 3% 0% Niet Justitiele FPC's % 0% 0% 11% 50% 12% 14% % 0% 0% 4% 26% 30% 40% Tabel 10: DBBC Afspraken - Verdeling van verblijfsdagen naar verblijfsintensiteit (beveiligingsniveau 2) Verblijfsintensiteit A B C D E F G Justitiele FPC's % 0% 25% 33% 32% 8% 1% % 0% 25% 33% 32% 8% 1% Niet Justitiele FPC's % 0% 0% 0% 21% 60% 19% % 0% 0% 2% 9% 58% 31% Tabel 11: DBBC Afspraken - Verdeling van verblijfsdagen naar verblijfsintensiteit (beveiligingsniveau 3) Justitiele FPC's Verblijfsintensiteit A B C D E F G % 0% 9% 38% 41% 3% 6% % 0% 8% 45% 35% 3% 7% Tabel 12: DBBC Afspraken - Verdeling van verblijfsdagen naar verblijfsintensiteit (beveiligingsniveau 4) Analyse FPC s en FPK s DBBC-facturatie 2014 In de analyse van de DBBC-facturatie van de FPC s en FPK s met tbs-capaciteit zijn grote verschillen geconstateerd. Per 2016 wordt een productmix afgesproken op de verblijfsintensiteiten van de FPC s en FPK s met tbs-capaciteit per beveiligingsniveau. Deze wordt geïntroduceerd om dezelfde beweging als in de OFZ te maken, namelijk om de stap naar een lagere verblijfsintensiteit te bevorderen Onderzoek DBBC Bij de invoering van de prestatiebekostiging wil DForZo toewerken naar een zorgpakket dat enerzijds recht doet aan de prestatiebeschrijvingen en anderzijds aansluit op de beleidsdoelstellingen voor de forensische zorg. DForZo beziet daarom jaarlijks bij de inkoop op welke wijze het zorgpakket (nog) beter kan aansluiten op deze 2 uitgangspunten. In 2013 heeft DForZo ingezet op het correct indelen van zorgaanbieders naar beveiligingsniveau. Dit heeft erin geresulteerd dat de ingekochte beveiligingsniveaus nu recht doen aan de gestelde beveiligingseisen. Een correcte indeling naar beveiligingsniveau heeft het tevens mogelijk gemaakt zorgaanbieders te Pagina 23 van 41

24 segmenteren. De oude segmentering naar FPK, FPA, reguliere GGZ en verslavingszorg is vertaald naar beveiligingsniveau. In 2014 lag de focus op de vertaling van de oude naar de nieuwe verblijfsintensiteitenmatrix, waarbij met name beoordeeld is op een indeling die recht doet aan de prestatiebeschrijvingen. Zorgaanbieders konden naar eigen inzicht de benodigde verblijfsintensiteiten offreren. DForZo heeft bewust niet beoordeeld op de zwaarte van de geoffreerde mix van verblijfsintensiteiten, om zodoende een duidelijk beeld te krijgen van de vaststellingswijze van de verblijfsintensiteitenmix door zorgaanbieders. Ten einde aansluiting te houden op de beleidsdoelstellingen van DForZo, heeft DForZo in 2015 de focus gelegd op de zwaarte van de verblijfsintensiteitenmix en op basis van onderzoek een gemiddelde prijs per beveiligingsniveau gehanteerd. In 2016 zal het beleid met een gemiddelde prijs per beveiligingsniveau in de OFZ niet wijzigen. Het accent voor het jaar 2016 blijft liggen op een passende spreiding van de verblijfsintensiteit per beveiligingsniveau voor de OFZ. 4.4 ZZP en extramurale parameters Sinds 2015 worden zorgaanbieders in het segment Begeleid en Beschermd Wonen alleen nog gefinancierd middels de ZZP-systematiek. In deze paragraaf worden de ontwikkelingen, analyses en onderzoek met betrekking tot de ZZP-systematiek uiteengezet. In paragraaf 4.5 worden op basis hiervan conclusies getrokken voor het inkoopbeleid Ontwikkelingen ZZP en extramurale parameters De volgende ontwikkelingen zijn relevant voor het inkoopbeleid 2016: In 2015 en 2016 worden voorbereidingen getroffen om in 2017 een aantal VPT (Volledig Pakket Thuis) ZZP s voor de GGZ-reeks en VG-reeks toe te voegen aan het forensische zorgaanbod. VPT biedt mogelijkheden om de aansluiting van wonen in een RIBW naar een zelfstandige woning verder te optimaliseren en de doorstroom te stimuleren. Vanaf 2013 is de door de NZa opgestelde regeling Declaratiebepalingen prestaties ZZP s en extramurale parameters FZ van toepassing. Hierin stelt de NZa beperkingen, voorwaarden en voorschriften voor het declareren van prestaties in ZZP s en Extramurale parameters in de forensische zorg. DForZo is gestart met een project dat moet leiden tot het in 2016 digitaal kunnen verwerken van facturen van de hiervoor genoemde geleverde zorgprestaties. Over de voortgang, de gevolgen en de planning met betrekking tot de implementatie worden de zorgaanbieders nader geïnformeerd Analyses ZZP en extramurale AWBZ ZZP (OFZ) Herschikking Realisatie Begroot Realisatie Herschikking Realisatie Begroot Realisatie Extrapolatie jan-mrt jan-mrt GGZ C1 9 (2%) 2 (0%) 5 (1%) 4 (1%) 71 (8%) 37 (4%) 66 (7%) 10 (5%) 40 (5%) GGZ C2 31 (7%) 29 (8%) 21 (4%) 20 (4%) 92 (10%) 76 (9%) 84 (9%) 18 (8%) 71 (8%) GGZ C3 170 (40%) 155 (40%) 164 (32%) 162 (34%) 240 (27%) 264 (32%) 356 (38%) 63 (30%) 257 (30%) GGZ C4 100 (24%) 91 (24%) 144 (28%) 119 (25%) 188 (21%) 196 (24%) 269 (29%) 69 (33%) 282 (33%) GGZ C5 96 (23%) 95 (25%) 157 (31%) 162 (34%) 262 (30%) 257 (31%) 163 (17%) 49 (23%) 197 (23%) GGZ C6 16 (4%) 14 (4%) 19 (4%) 12 (3%) 32 (4%) 1 (0%) 0 (0%) 1 (1%) 4 (1%) Totaal 422 (100%) 385 (100%) 509 (100%) 478 (100%) 885 (100%) 831 (100%) 938 (100%) 210 (100%) 851 (100%) Tabel 13: Analyses ZZP in bedden en verhoudingen naar zorgzwaarte GGZ C (bron: RePaD) Pagina 24 van 41

25 In tabel 13 is de verdeling van de ZZP GGZ-C reeks zichtbaar over de jaren 2012 tot en met DForZo koopt ZZP GGZ-C 6 na 2014 niet meer in, omdat deze een bestaan uit een groot deel somatische zorg en deze zorg valt niet onder de FZ. Ten slotte is er sprake van een toename van het aantal afgesproken bedden in 2015 ten opzichte van Deze toename wordt veroorzaakt door de waterbed-capaciteit De realisatie blijft jaarlijks achter ten opzichte van de afspraken en komt gemiddeld genomen uit tussen de 90% en 95% van de afspraken. Een reden hiervoor is dat wanneer een bed vrijkomt, dit in de praktijk niet direct opgevuld kan worden (frictiecapaciteit). Tevens komt het voor dat bedden niet worden vrijgehouden voor forensische zorg, waardoor er op moment dat de vraag ontstaat andere (niet forensische) patiënten op deze bedden liggen. DForZo past sinds 2015 een productmix voor de ZZP GGZ-C reeks toe om doelmatige zorg in te kopen (zie 4.2.3). In de realisatie zien we deze neerwaartse beweging terug. Deze neerwaartse beweging in de realisatie is echter minder sterk ten opzichte van de neerwaartse beweging in de inkoopafspraken van Herschikking Realisatie Begroot Realisatie Herschikking Realisatie Begroot Realisatie Extrapolatie jan-mrt jan-mrt VG1 1 (1%) 0 (1%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 3 (2%) 0 (0%) 0 (0%) VG2 1 (1%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 3 (2%) 0 (0%) 0 (0%) VG3 2 (3%) 1 (3%) 1 (2%) 1 (1%) 0 (0%) 3 (3%) 4 (2%) 0 (0%) 0 (0%) VG4 2 (3%) 1 (3%) 3 (3%) 1 (2%) 2 (2%) 2 (2%) 10 (7%) 1 (5%) 6 (5%) VG5 1 (1%) 1 (2%) 0 (0%) 1 (1%) 2 (2%) 1 (1%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) VG6 8 (11%) 6 (12%) 11 (14%) 11 (19%) 21 (19%) 16 (18%) 42 (29%) 9 (30%) 35 (30%) VG7 56 (79%) 40 (80%) 67 (81%) 47 (78%) 85 (77%) 64 (76%) 85 (58%) 19 (65%) 75 (65%) Totaal 71 (100%) 51 (100%) 82 (100%) 60 (100%) 110 (100%) 85 (100%) 146 (100%) 29 (100%) 117 (100%) Tabel 14: Analyse ZZP in bedden en in verhoudingen naar zorgzwaarte VG (bron: RePaD) In tabel 14 is de verdeling van de ZZP VG reeks zichtbaar over de jaren 2012 tot en met Vrijwel uitsluitend ZZP VG 6 en 7 zijn begroot. DForZo koopt ZZP VG 5 sinds 2014 niet meer in. De realisatie blijft jaarlijks achter ten opzichte van de afspraken. Voor ZZP VG is er sprake van een uitnuttingspercentage van 70% tot 80%. Er is echter voldoende vraag naar ZZP VG uitgaande van eenmalige zorgtoeleidingen. De knelpunten bij gecontracteerde zorgaanbieders ontstaan door vraag naar gespecialiseerde zorg en het regionale aanbod. DForZo past sinds 2015 een productmix voor de ZZP VG reeks toe om de mix aan zorgzwaarte neerwaarts bij te stellen (zie 4.2.3). In de realisatie zien we deze neerwaartse beweging terug. Deze neerwaartse beweging in de realisatie is echter minder sterk ten opzichte van de neerwaartse beweging in de inkoopafspraken van ZZP (tbs) In tabel 15 is de verdeling van de ZZP GGZ-C (tbs) reeks zichtbaar voor het jaar Pagina 25 van 41