schaven van de zijwanden de krans De krans buigen van de zijwanden

Transcriptie

1 De opleiding werd in 1983 opgericht in de schoot van de Provinciale Technische Scholen te Boom. Ze situeert zich op het niveau van het 5e, 6e en 7e jaar hoger secundair onderwijs. Tijdens deze drie jaren bouwen de leerlingen twee tot drie instrumenten. Ze kiezen van bij de aanvang voor klassieke gitaar- of vioolbouw. Hun geduld, precisie en inzicht worden gestaag aangescherpt tot het vereiste niveau bereikt is om kwaliteitsinstrumenten af te leveren. Het is een moeizaam leerproces dat veel doorzettingsvermogen van hen vraagt. Op het einde van het 6e jaar presenteren de leer-lingen hun instrumenten aan een externe vakjury. Tijdens het 7e jaar Bouw historische instrumenten moeten ze een historisch tokkel- of strijkinstrument zoals een luit, een romantische gitaar of een barokviool, grondig bestuderen en kopiëren. In het 7e jaar Restauratie muziekinstrumenten kunnen de leerlingenleren gitaren of violen te herstellen en restaureren.

2 Om goede instrumenten te maken moet een vioolbouwer niet alleen een vaardige houtbewerker zijn, hij moet ook in staat zijn om de klank van zijn instrumenten te maken. Naast het experimenteren met de dikte van het klankblad en de vormgeving en plaatsing van de basbalk doet hij dit door te zoeken naar de beste plaats van de kam en de stapel. De stapel of de ziel is een cilindervormig stukje vurenhout dat de trillingen van het bovenblad overbrengt naar de rug. het hout waar de bouwer mee aan de slag gaat De eerste stap in het bouwproces is de houtkeuze. Slechts enkele houtsoorten komen in aanmerking: esdoorn, voor de zijkanten en de rug, vuren, voor het bovenblad en ebbenhout, palissander of buxus, voor de stempinnen en het staartstuk. Na een lange droogtijd worden de stukken zorgvuldig bewerkt en geassembleerd rond een vorm of mal. Het lijmen gebeurt uitsluitend met beenderlijm, een natuurlijke lijm die au bain marie verwarmd wordt. de mal de afgewerkte basbalk en de voegverstevigingen zetten van de ziel

3 De gebruikte houtbewerkingstechnieken vereisen heel wat geduld en nauwkeurigheid van de bouwer. Het onderhouden van de gereedschappen is een belangrijk onderdeel van zijn werk. schaven van de zijwanden De dunne zijwanden in esdoorn worden voorzichtig gebogen, met behulp van een warm buigijzer. Daarna kleeft de bouwer ze op blokjes, die in de mal passen. De zijwanden vormen de krans, waaraan straks de rug en het bovenblad komen te zitten. Om een wat breder lijmoppervlak voor de bladen te krijgen zit aan de binnenkant van de krans een smal strookje vurenhout of lijmreepje. afwerken van de zijwanden met een schraapstaal de krans lijmen van de zijwanden De krans buigen van de zijwanden lijmen en klemmen van de lijmreepjes detail van de lijmreepjes

4 Twee stukken kwartiersgezaagd vurenhout vormen het bovenblad of klankblad. Voor de rug gebruikt de bouwer esdoorn en dosse of kwartiers gezaagd. De welvingen van het klankblad en de rug ontstaan door het vakkundig uitsteken, schaven en schrapen. Hiervoor gebruikt de bouwer gutsen, schraapstaal en speciaal voor vioolbouw geproduceerde bootschaafjes. uitsteken van de rug in vorm brengen van de welving met bootschaafjes Het uitsnijden en lijmen van de zang- of basbalk is een tijdrovend en uiterst belangrijk werk. Dit onderdeel moet immers precies in de welving van het bovenblad. Als de f-gaten afgewerkt zijn en de zangbalk op de juiste plaats zit, lijmt de bouwer de klankkast dicht. snijden van de f-gaten passen van de basbalk dichtlijmen van de viool

5 De krul moet perfect symmetrisch zijn. Hij draagt niet bij tot de klank van de viool, maar is een zeer typisch kenmerk van het instrument waarin de bouwer zijn vakmanschap als houtbewerker toont. De stempinnen moeten goed in de schroevenkast passen, om de snaren gemakkelijk meer of minder aan te spannen. De viool heeft een taille omdat de strijkstok over de snaren moet strijken zonder de klankkast te raken. Een inleg van fijne reepjes ebben en esdoorn beperkt het risico op scheuren of barsten van de bladen. De snaren zitten aan het staartstuk, dat met een lusje aan het eindknopje bevestigd wordt. Het zetten van de kam en de stapel is van cruciaal belang voor de uiteindelijke klank van het instrument. Deze twee kleine onderdelen zorgen samen met de zangbalk voor een goede verdeling van de trillingen. snijden van de inleg Voor een mooie afwerking van de viool en om het hout te beschermen, wordt ze gelakt. detail van de inleggeul uitgezaagde krul inpassen van de inleg sculpteren van de krul bevestiging van het staartstuk