RESTAURATIEVERSLAG. Datum: 31 mei 2016 Opdrachtgever: Museum Het Schip t.a.v. Ton Heijdra Oostzaanstraat WN Amsterdam.

Transcriptie

1 Enkzicht Restauratieatelier M.H. Steemers Lochemseweg AA Barchem Tel: Fax: IBAN RaboBank: NL33RABO IBAN ING Bank: NL92INGB Handelsregister: BTW no: NL B.01 info@enkzicht.nl RESTAURATIEVERSLAG. Datum: 31 mei 2016 Opdrachtgever: Museum Het Schip t.a.v. Ton Heijdra Oostzaanstraat WN Amsterdam. Object: Beeld: Man die paard temt, trappaalbekroning van Museum Het Schip, Oostzaanstraat 85 te Amsterdam Teakhout Hildo krop Afmetingen: 60 x 27,5 x 15 centimeter Conditie voor de restauratie, restauratievoorstel Huidige gebreken, conditie, De twee oren van het paard zijn ontbrekend. Een gedeelte van de onderzijde van het beeld is ontbrekend. 1

2 Vervuilde laklaag, Witte verf op laklaag Aanpassing aan de bevestiging aan de onderzijde. Uitgebroken splinter hout aan de achterzijde; vastgezet met spijkers Ontbrekende oren Uitgebroken splinter achterzijde Ontbrekende delen onderzijde; witte verf Uit te voeren werkzaamheden: -De oren worden aangevuld met een bijpassende houtsoort. -Het missende deel aan de onderzijde van het beeld wordt aangevuld met een bijpassende houtsoort. -Losnemen van de scheur aan de achterzijde; verwijderen van de spijkers; aanlijmen van het deel -Reinigen van de laklaag met middelen uit het Modular Cleaning system. Hierbij worden 2

3 opliggend vuil verwijderd. De vervuiling met witte verf wordt met een scalpel verwijderd. Verder worden de kale plekken in de laklaag aangetipt met blanke lak om de laklaag te sluiten. -Transporteren van het beeld naar Amsterdam, controleren en verbeteren van de bevestiging; bevestigen van het beeld. Het beeld voor de restauratie 3

4 Uitgevoerde werkzaamheden: De ontbrekende delen aan de onderzijde zijn aangevuld met teakhout. Dit is gedaan door de aanvullingen aan de breukvlakken van het paard passend te maken. Het originele materiaal is hierbij niet aangesneden. De delen zijn gelijmd met reversibele dierlijke lijm. Aanvullingen aan de onderzijde van het beeld. Het gescheurde hout aan de achterzijde is losgenomen. PVAC en kontaktlijm resten zijn verwijderd met oplosmiddelen. De spijkers zijn verwijderd en het deel is terug gelijmd met reversibele lijm. Het gescheurde deel het lijmen van dit deel De oren van het paard zijn aangevuld. Hiervoor zijn twee stukjes teakhout passend gemaakt en opgelijmd zonder het originele hout aan te snijden. Na droging zijn de delen in vorm gesneden. Als voorbeeld voor de vorm is het beeld onbevangenheid genomen. 4

5 Lijmen van stukjes teakhout Opgelijmde stukjes en in vorm gesneden. 5

6 Het beeld is gereinigd met middelen uit het Modular Cleaning Program van Chris Stavroudis. Het te gebruiken middel was: 1 deel MES (4-Morpholineethanesulfonic Acid), op een ph van 5.5 gebracht met 10% naoh 4 delen gedemineraliseerd water. ph: 5.5 De verontreinigingen zijn verwijderd met wattenstaven en kwastjes en bovengenoemd middel en nagereinigd met gedemineraliseerd water met een ph van 5.5 De witte verf is waar mogelijk verwijder met een scalpelmesje. Waar dit niet mogelijk was zonder beschadigingen zijn de verfspatjes geretoucheerd met droge pigmenten in mowilith20. De laklaag is op enkele plaatsen die kaal waren geworden plaatselijk aangestipt met lak (Lacq, ambachtelijk gestookte jachtlak op terpentinebasis), de lak is met een kwastje opgebracht en na enige droogtijd gematteerd met een katoenen doek. Witte verfspatters. 6

7 De oren tijdens het afwerken Bijwerken van kale plekken in de laklaag 7

8 Het beeld na restauratie Het beeld na restauratie 8

9 De bevestiging van het beeld: Oorspronkelijk heeft het beeld met een metalen pen op de trappaal gemonteerd gezeten. Deze pen is ooit, vermoedelijk omdat er hard tegen het beeld is gestoten, krom gebogen. De pen is waarschijnlijk bij demontage van het beeld doorgezaagd. De metalen pen is niet uit het beeld verwijderd; dit zou veel risico op schade met zich meebrengen. In plaats hiervan is gekozen om het beeld met twee kleine houten pennen van 50mm. x 25mm. x 10mm. (zg. domino s) te bevestigen. Op locatie bleek ook dat de hoek van de trappaal en de leuning zodanig was, dat het beeld alleen op de voorzijde kwam te staan, dus op de delen die ooit afgebroken waren en nu weer aangevuld. Waarschijnlijk is dit de reden dat deze delen afgebroken waren. Om dit te verhelpen is het beeld op een dun strookje hout van twee millimeter dikte geplaatst tussen beeld en trappaal.. Het beeld is met twee houten pennen en lijm aan de trappaal gemonteerd. Aan de beide zijkanten is het beeld bevestigd met de lijsten. De lijst aan de trapzijde van het beeld was ontbrekend; deze is aangevuld met een lijst gemaakt uit Europees grenenhout. Het beeld is aan de achterzijde met een rvs schroef (4.0 x 60) aan de leuning gemonteerd. Het gat van de verzonken schroefkop is gevuld met mdostuc en geretoucheerd. De situatie ter plaatse doet vermoeden dat de bevestiging zoals deze nu is niet altijd zo is geweest, of mogelijk dat het beeld wellicht oorspronkelijk voor een andere locatie bedoeld was. De oorspronkelijke tekening van de trap toont een beeld van een monnik waarbij de leuning en de regel eronder tegen het beeld aankomen zonder vulklossen tussen deze regels. Het huidige beeld van het paard heeft twee vulkossen tussen de regels. Deze maken een rommelige indruk. De onderste klos heeft profilering aan de achterzijde en de houtsoort lijkt erg op die van het beeld. De bovenste vulklos bestaat uit twee delen en heeft een afwijkende houtsoort. Deze klos bestaat waarschijnlijk uit twee delen omdat de klos een beetje ingelaten is in de trapleuning; de klos is makkelijker tussen de regels te brengen als hij uit twee delen bestaat. Het beeld staat uit het midden op de trappaal, wat ook uitzonderlijk is en niet nodig was. Het heeft bovendien aan de zijkanten boven de plaatsen waar de lijsten zijn gemonteerd aan het beeld nog aan iedere zijde een afdruk van een lijst en een spijkergat. Deze spijkergaten zijn bij de huidige restauratie gevuld. De hierboven beschreven merkwaardige situatie geeft het idee dat het beeld ooit voor een andere locatie bedoeld was of misschien zelfs wel op een andere plaats gemonteerd is geweest, of dat de bevestiging op de huidige plek ooit is gewijzigd. 9

10 De trapleuning met de vulklossen. op de trappaal is de dunnen strook hout aangebrachten zijn de houten pennen ingelaten. 10

11 Het gemonteerde beeld met aangevuld lijstwerk: de pijlen geven een ander bevestigingspunt aan 11

12 Het gemonteerde beeld 12

13 Gebruikte materialen: Vislijm: Teakhout. Grenenhout: Modostuc: Mowilith-20: Ethanol: Lacq Ambachtelijke bootlak: Kremer Duitsland Eigen voorraad Labshop Apeldoorn Labshop Apeldoorn Labshop Apeldoorn Linova Zutphen Restauratieverslag opgemaakt op 6 juni Maurice Steemers, Enkzicht Restauratieatelier, Barchem. Bijlage: Oorspronkelijke tekening van de trap met daarop het beeld van de monnik 13

14