Handeczeem: denk aan werk
|
|
- Maria Lemmens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Stand van zaken public health Handeczeem: denk aan werk Jan G. Bakker, Frank H.W. Jungbauer en Thomas Rustemeyer Huidaandoeningen als acne, urticaria, psoriasis maar vooral eczeem kunnen veel oorzaken hebben. Een werkgerelateerde oorzaak wordt echter vaak vergeten. Handeczeem is de meest voorkomende arbeidsdermatose. Blootstelling aan irritantia vormt de belangrijkste oorzaak, met een grote rol voor nat werk. Het klinisch beeld kan de oorzaak niet verklaren en ook kan men op basis hiervan met name geen onderscheid maken tussen irritatief en allergisch contacteczeem. Hiervoor is, naast observatie en anamnese, epicutaan contactallergologisch onderzoek ( plakproef ) noodzakelijk. Bij patiënten met arbeidsdermatosen blijkt plakproefonderzoek met de Europese standaardreeks meestal niet voldoende om de diagnose te kunnen stellen. Iedereen met handeczeem in een risicoberoep komt in aanmerking voor contactallergologisch onderzoek. De prognose van handeczeem is slecht: bij ongeveer 60% van de patiënten wordt het eczeem chronisch. De aanwezigheid van aanlegfactoren, zoals constitutioneel eczeem, wordt ernstig onderschat. Deze vormen de belangrijkste risicofactoren voor irritatief contacteczeem en indirect voor allergisch contactzeem. Dit zou de beroepskeuze in de jeugd mede dienen te bepalen. AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Amsterdam. Drs. J.G. Bakker, klinisch arbeidsgeneeskundige. Universitair Medisch Centrum Groningen, Dienst Arbeid & Gezondheid, Groningen. Dr. F.H.W. Jungbauer, bedrijfsarts. VUmc, afd. Dermato-allergologie en arbeidsdermatologie, Amsterdam. Prof.dr. T. Rustemeyer, dermatoloog. Contactpersoon: drs. J.G. Bakker (jan.g.bakker@amc.nl). Na 16 jaar probleemloos gewerkt te hebben ontwikkelt een gynaecoloog handeczeem. De dermatoloog behandelt hem 1,5 jaar lang met lokale glucocorticoïden zonder resultaat. Bij contactallergologisch onderzoek met de Europese standaardreeks en de eigen handschoenen kan geen contactallergie worden aangetoond. In een arbeidsdermatologisch centrum worden aanvullende testen uitgevoerd. Nu worden wel contactallergieën aangetoond voor specifieke rubberversnellers, de eigen nitrilhandschoen, geurstoffen, de eigen handalcohol en cremor lanette. Ondanks vervanging van de handschoen en -alcohol recidiveert het eczeem. Na analyse van de werkzaamheden en een succesvolle proefperiode reduceert de gynaecoloog op advies van de klinisch arbeidsgeneeskundige zijn werkzaamheden tot de helft. Hiermee geneest het eczeem niet, maar wordt het wel beheersbaar. De arbeidsongeschiktheidsverzekeraar compenseert het inkomensverlies. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7526 1
2 De huid kan door veel oorzaken beschadigd raken. Opvallend vaak wordt de rol miskend die arbeid speelt bij het veroorzaken, verergeren en onderhouden van huidziekten. Deze onderschatting heeft vaak negatieve gevolgen. De arbeidsdermatologie begeeft zich op het snijvlak van de activiteiten van huisarts, dermatoloog en bedrijfsarts. Veel huidaandoeningen kunnen door arbeidsfactoren worden veroorzaakt en beïnvloed, zoals acne, urticaria, psoriasis en vooral eczeem. De belangrijkste arbeidsdermatose is contacteczeem aan de handen. Ruim mensen in Nederland hebben contacteczeem. 1 Het enige, maar enigszins gedateerde onderzoek (uit ) onder de algemene bevolking van jaar wees uit dat contacteczeem voorkomt bij 62 per 1000 personen. 2 Bij het overgrote deel van de patiënten (-remover) oogmedicatie contactlens (vloeistoffen) aerogene contactallergenen mondhygiëneproducten dentale restauratiematerialen lippenstift zonnebrandproducten voeding kauwgum muziekinstrumenten horloge beroepsmatige contactallergenen handschoenen handcrèmes nagellak haarverzorging haarkleuring haarnetten en hoofddoeken beschermmaskersrs hoedband zonnebrandproducten aerogene contactallergenen deoderant ontharingsmiddelenen (piercings) (sapplicaties) es) riemen parfums condooms genitaleglijmiddelen seksspeeltjes intieme hygiëneartikelen voeding externa bij chronische veneuze insufficiëntie of ulcera cruris ontharingsproducten sokken laarzen schoenen schoenen laarzen nagellak sokken oormedicatie haarkleuring hoofddoeken brilmonturen gehoorapperaten geluidsbeschermer hoofdtelefoon FIGUUR 1 Locaties van eczeem en potentiële bronnen van allergenen. 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7526
3 met contacteczeem aan de handen is er een irritatieve oorzaak, soms speelt ook contactallergie een belangrijke rol. 3 Bij slechts een klein deel is alleen een allergie de oorzaak. Huidirritaties komen in veel vormen voor bij werkende mensen. Opvallend is dat frequent handen wassen de huid kan beschadigen, maar dat ook langdurig dragen van vloeistofdichte handschoenen uiteindelijk eczeem kan veroorzaken. Handeczeem kan op alle leeftijden voorkomen tijdens het arbeidsleven, maar het meest bij jonge vrouwen en oudere mannen boven de 45 jaar. 4 Bij vrouwen betreft het vaak kapsters, verpleegkundigen en schoonmaaksters, bij mannen met name bouwvakkers. Tijdens de praktijkstages in de opleiding van risicoberoepen verraadt handeczeem wie gevoelig is en treedt een natuurlijke selectie op. Mensen met constitutioneel eczeem in het verleden ontwikkelen sneller dan gemiddeld irritatief contacteczeem. Zonder extra verzorging en bescherming is de kans op uitval groot. Eczeem De diagnose eczeem wordt gesteld op basis van het polymorfe klinisch beeld. De anamnese is de belangrijkste richtingwijzer bij het vinden van de oorzaak van het eczeem. 5 Deze geeft informatie over bijvoorbeeld de mate en wijze van blootstelling, de relatie tussen blootstelling en de klachten, en het onderliggend lijden zoals constitutioneel eczeem. Naast de anamnese kan de lokalisatie van het eczeem een belangrijke aanwijzing zijn voor de verdenking op contacteczeem. Dit wordt gedemonstreerd in figuur 1. Naast direct contact kan ook aerogene blootstelling contacteczeem provoceren. Berucht in dit opzicht zijn vluchtige epoxyverbindingen in de bouw en isothiazolinonen, als conserveermiddelen in onder andere watergedragen verf. Irritatief contacteczeem De incidentie van arbeidsgerelateerd handeczeem bedraagt 0,5-1,9 per 1000 werkers. 6 Irritatief contacteczeem is de belangrijkste oorzaak van eczeem aan de handen: 50-80% van de patiënten heeft deze vorm. Irritatief contacteczeem ontstaat door frequente, directe inwerking van huidirriterende omstandigheden, meestal door zwak toxische stoffen met een cumulerend effect. Er is een lange inductieperiode voordat het eczeem zichtbaar wordt. Dit wordt geïllustreerd in figuur 2. Hierin is te zien dat irritatieprikkels eerst subklinische inflammatie induceren. Als meer irritatieprikkels volgen voordat de subklinische inflammatie volledig verdwenen is, komt de ontstekingsreactie intracutaan tot volle ontplooiing en wordt deze klinisch manifest als eczeem. Als er te snel nieuwe irritatieprikkels komen, herstelt de huid niet meer en kan chronisch eczeem ontstaan. Contacteczeem komt veel voor bij nat-werkberoepen zoals kapper, verpleegkundige, schoonmaker, bakker en metaalbewerker. Dit komt grotendeels door irritatieve irritatieprikkels klinische symptomen inflamatie tijd FIGUUR 2 Ontwikkeling van chronisch contacteczeem (naar Malten. 7 ) Boven de rode stippellijn wordt het eczeem klinisch manifest. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7526 3
4 FIGUUR 3 Epicutaan contactallergologisch onderzoek, ook wel plakproeven genoemd. beschadiging van de huid, maar ook door allergenen die makkelijk de huidbarrière kunnen passeren. De 1-jaarsprevalentie van handeczeem bij leerlingkappers in Denemarken bedraagt 37%, bij ervaren kappers 20%. 8 Het dragen van occlusieve handschoenen langer dan 20% van de werktijd wordt in Duitsland beschouwd als nat werk. 9 Bij mensen met een atopische aanleg in de vorm van constitutioneel eczeem is de drempel voor het ontwikkelen van ontstekingsreacties in de huid verlaagd. Zo reageren deze mensen ook sneller met een irritatieve eczeemreactie bij blootstelling aan huidbelastende factoren. Beroepsadvisering op medische gronden kan gevoelig liggen. Wanneer echter sprake is van matig tot ernstig constitutioneel handeczeem en een patiënt in het verleden vanwege handeczeem zijn of haar beroep heeft moeten verlaten, dienen nat-werkberoepen te worden ontraden. 10 Bij een verhoogd risico op contacteczeem door constitutioneel eczeem bij mensen in een risicoberoep luidt het advies dat er intensieve begeleiding door de bedrijfsarts dient plaats te vinden in het eerste jaar. Een atopische constitutie bij leerlingen voor deze beroepen zou voor de school- of jeugdarts aanleiding moeten zijn voor een voorlichtingsgesprek over gezondheidsrisico s in werk. De uiteindelijke keuze ligt bij de patiënt. Iedereen met handeczeem in een risicoberoep komt in aanmerking voor contactallergologisch onderzoek. 11 Allergisch contacteczeem Uit de anamnese en het klinisch beeld valt niet met zekerheid op te maken of sprake is van irritatief of allergisch contacteczeem. Het onderscheid is wel van essentieel belang voor het advies aan de patiënt of organisatie. Dit onderscheid kan alleen gemaakt worden door epicutaan contactallergologisch onderzoek, in de volksmond plakproeven genoemd (figuur 3). Allergisch contacteczeem ontstaat door een immunologische reactie na contact met een antigeen. De overgevoeligheidsreactie is van het cellulaire, vertraagde type, dat wil zeggen: T-cel gemedieerd (type IV-reactie volgens Gell en Coombs). Het eczeem treedt pas op nadat een patiënt voor deze stof is gesensibiliseerd, wat in de regel pas gebeurt na langdurig, herhaald of intensief contact. Eenmaal gesensibiliseerd zal bij hernieuwde blootstelling de eczeemreactie meestal na een tijdsperiode van h volgen Het aantal stoffen dat als allergeen kan fungeren is nagenoeg onbegrensd. De algemene fysische en chemische kenmerken van allergenen zijn dat ze oplosbaar en stabiel zijn. Tussen eiwitten kan het vermogen om allergie te veroorzaken sterk variëren. Het is vaak niet duidelijk waar deze verschillen in allergene potentie op berusten. De belangrijkste allergenen zijn de stoffen die opgenomen zijn in de Europese basale testreeks ( aims/patch_testing). De tabel laat de meest voorkomende allergenen in risicoberoepen zien. De verworven contactallergie blijft in principe levenslang bestaan, maar dit geldt niet voor het contacteczeem: geen blootstelling, geen eczeem. Meestal verdwijnt dit eczeem binnen 4-6 weken na het vermijden van de blootstelling. TABEL Allergenen in risicoberoepen 15 beroep zorg: arts, verpleegkundige en verzorgende kapper boer: land- en tuinbouw, veeteelt allergeen rubberadditieven latex desinfectantia conserveermiddelen medicamenten waaronder antibiotica rubberadditieven latex haarkleurstoffen permanentvloeistof blondeermiddelen geurstoffen conserveermiddelen rubberadditieven planten: tulp, chrysant, moederkruid etc. groenten: ui, bieslook, knoflook etc. antibiotica bestrijdingsmiddelen veevoer 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7526
5 Relatie met werk Het geschatte jaarlijkse verlies aan arbeidscapaciteit in Nederland door arbeidsdermatosen bedraagt 99,1 miljoen euro. 16 Vaak leidt dit tot verlies van eigen werk. Toch consulteren werknemers met huidklachten zelden de bedrijfsarts, maar meestal de huisarts of dermatoloog. Vaak wordt noch door de patiënt noch door de huisarts en de dermatoloog de link met werk gelegd. Belangrijke informatie om uit te vragen zijn: duur en progressie van de eczeemafwijking, uitlokkende factoren, de relatie tot de werkweek, collega s met vergelijkbare klachten, blootstelling op het werk en bij hobby s, en de medische voorgeschiedenis. Bij verdenking op werkgebonden factoren kan overleg met de bedrijfsarts helpen om luxerende werkfactoren te identificeren. Vervolgens kunnen dan werkplekaanpassingen effectief overwogen worden. De prognose van handeczeem is slecht. Bij ongeveer 60% van de patiënten wordt het eczeem chronisch. Een belangrijk doel van arbeidsdermatologie is chronisch, therapieresistent eczeem of handeczeem te voorkomen. De symptomatische behandeling van contacteczeem lijkt eenvoudig. Met de combinatie van emolliëntia en lokale glucocorticoïden zal het merendeel van het eczeem verdwijnen, in ieder geval tijdelijk. Wordt de oorzaak echter verder ongemoeid gelaten, bijvoorbeeld bij patiënten met arbeidsdermatosen, dan blijkt te vaak dat een chronische huidaandoening ontstaat. Wat kan arbeidsdermatologie toevoegen? In de arbeidsdermatologie worden kennis en ervaring van de dermatoloog en de klinisch arbeidsgeneeskundige bij elkaar gebracht. Deze combinatie zorgt voor een analyse van de etiologie in combinatie met een symptomatische en causale behandeling. Dat is effectief. Het is belangrijk te weten waardoor het eczeem wordt veroorzaakt, zodat de patiënt op de juiste wijze behandeld kan worden en de belangrijkste oorzaken geëlimineerd kunnen worden. Door deze gezamenlijke aanpak kunnen veel mensen met een aanleg voor eczeem behouden blijven voor hun eigen werk, ook al is dat huidbelastend. Wanneer de huisarts, bedrijfsarts en dermatoloog samen geen oplossing kunnen bieden voor patiënten met huidaandoeningen die te maken hebben met werk, is verwijzing mogelijk naar arbeidsdermatologische expertisecentra van het VUmc in Amsterdam, het Erasmus MC in Rotterdam en het UMCG in Groningen. In Velp is er nog de kapperspoli, opgericht in 1994 door de kappersbranche. Deze centra werken intensief samen met zusterinstituten uit de Scandinavische landen en Duitsland, voortrekkers op arbeidsdermatologisch terrein. De Europese resultaten van deze arbeidsdermatologische centra zijn geïncorporeerd in de Europese wetgeving. Dit heeft bijvoorbeeld sterk kunnen bijdragen aan het indammen van de epidemie van latex-allergie in de jaren 90, 17 het chromaateczeem bij metselaars en het nikkeleczeem bij kappers. Nieuwe uitdagingen vormen allergieën voor conserveermiddelen, met name in isothiazolinonen, in onder andere watergedragen verven en bouwmaterialen, rubberversnellers in handschoenen en nanomaterialen. Conclusie De rol die arbeid speelt bij het veroorzaken, verergeren en onderhouden van huidziekten wordt vaak miskend. De belangrijkste arbeidsdermatose is irritatief contacteczeem aan de handen en de belangrijkste oorzaak hiervan is nat werk. In de arbeidsdermatologie wordt de etiologie van het eczeem onderzocht, zodat de patiënt op de juiste wijze behandeld kan worden en de oorzaken geëlimineerd kunnen worden. Zo kunnen veel mensen met een aanleg voor eczeem behouden blijven voor hun werk. Dit artikel maakt deel uit van een serie artikelen in het NTvG over public health. Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 17 juli 2014 Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;158:A7526 > Kijk ook op Leerpunten De belangrijkste oorzaak van arbeidsdermatosen is nat werk. Irritatief contacteczeem aan de handen is de meest voorkomende arbeidsdermatose. Risicofactoren voor arbeidsgerelateerd handeczeem zijn een voorgeschiedenis van constitutioneel eczeem en handeczeem in het verleden. De oorzaak van het eczeem is niet af te leiden uit het klinisch beeld; de arbeidsanamnese is een belangrijke richtingwijzer voor de diagnostiek en de etiologie. Iedereen met handeczeem in een risicoberoep (nat werk) komt in aanmerking voor contactallergologisch onderzoek. De prognose van handeczeem is slecht: bij ongeveer 60% van de patiënten wordt het eczeem chronisch. Handeczeem bij een werkende in een risicoberoep (nat werk) is een beroepsziekte tot het tegendeel is bewezen. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7526 5
6 Literatuur 1 Nationaal Kompas Volksgezondheid, versie 3.7. Contacteczeem: kort en bondig. Bilthoven: RIVM; Coenraads PJ. Prevalence of hand eczema: association with occupational exposure, especially in construction workers [proefschrift]. Groningen: Universiteit Groningen; Friedmann PS. Allergy and the skin. II- Contact and atopic eczema. BMJ. 1998;316: Huidaandoeningen. In: Beroepsziekten in cijfers Amsterdam: Nederlands Centrum voor Beroepsziekten; Jungbauer FHW, Lensen GJ, Bruynzeel DP, Coenraads PJ. Huidaandoeningen. In: Laan van der G, Pal TM, Bruynzeel DP, red. Beroepsziekten in de praktijk. Amsterdam: Elsevier Gezondheidszorg; Diepgen TL, Coenraads PJ. The epidemiology of occupational contact dermatitis. Int Arch Occup Environ Health. 1999;72: Malten KE. Thoughts on irritant contact dermatitis. Contact Dermatitis. 1981;7: Bregnhøj A, Menné T, Johansen JD, Søsted H. Prevention of handeczema among Danish hairdressing apprentices: an intervention study. Occup Environ Med. 2012;69: Bundesministerium für Arbeit und Sozialordnung. Gefährdung der Haut durch Arbeiten in Feuchten Milieu. Technische Regel für Gefahrstoffe 531. September Richtlijn Contacteczeem: preventie en behandeling. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde; Bruynzeel DP. Epicutaan allergologisch onderzoek. In: Bruijnzeel- Koomen CAFM, Gerth van Wijk R, Knulst AC, de Monchy JGR, red. Handboek Allergologie. Utrecht: De Tijdstroom; Richtlijn Contacteczeem. Utrecht: Nederlands Vereniging voor Dermatologie en Venereologie; Rustemeyer T, John S-M, Elsner P, Maibach HI, red. Kanerva s Occupational Dermatology. 2e dr. Berlijn: Springer Verlag; Thyssen JP, Maibach HI. Drug-elicited systemic allergic (contact) dermatitis--update and possible pathological mechanisms. Contact Dermatitis. 2008;59: Pal TM, Bakker JG. Werken met allergenen. Arboinformatieblad 55. Den Haag: Sdu uitgevers; Van Gils RF, Boot CR, Knol DL, Rustemeyer T, van Mechelen, van der Valk PG, et al. The effectiveness of integrated care for patients with hand eczema: results of a randomized, controlled trial. Contact Dermatitis. 2012;66: Merget R, van Kampen V, Sucker K, Heinze E, Taeger D, Goldscheid N, et al. The German experience 10 years after the latex allergy epidemic: need for further preventive measures in healthcare employees with latex allergy. Int Arch Occup Environ Health. 2010;83: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2014;158: A7526
CONTACTECZEEM. Wat is contacteczeem?
CONTACTECZEEM Wat is contacteczeem? Bij contacteczeem krijgt u huidafwijkingen door contact met bepaalde stoffen. Er zijn twee soorten contacteczeem: allergisch contacteczeem irritatief contacteczeem Soms
Nadere informatieEczeem, allergie, allergisch contacteczeem, irritatief contacteczeem
Contacteczeem Eczeem, allergie, allergisch contacteczeem, irritatief contacteczeem Wat is contacteczeem? Bij contacteczeem krijgt u uitslag op uw huid (eczeem) door contact met bepaalde stoffen. Er zijn
Nadere informatie6. Contacteczeem. Dermatologie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
6. Contacteczeem Dermatologie Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is contacteczeem? Bij contacteczeem krijgt u uitslag op uw huid (eczeem) door contact met bepaalde stoffen.
Nadere informatieArbeidsdermatologie voor bedrijfsartsen Project Intensief Melden 2011. JG. Bakker klinisch arbeidsgeneeskundige NCvB AMC ADC VUmc
Arbeidsdermatologie voor bedrijfsartsen Project Intensief Melden 2011 JG. Bakker klinisch arbeidsgeneeskundige NCvB AMC ADC VUmc Internist: regulator temperatuur en waterhuishouding Immunoloog: deel van
Nadere informatieKerncijfers beroepsziekten
Kerncijfers beroepsziekten 2015 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA 4. Huidaandoeningen In 2014 werden bij de Nationale Registratie Beroepsziekten
Nadere informatie, v16; FK Achtergrondinformatie Contacteczeem Pagina 1 van 5
2016127797, v16; FK Achtergrondinformatie Contacteczeem Pagina 1 van Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 30 april 2017 van de registratiehouders die
Nadere informatiePREVENTIE HANDECZEEM INTERVENTIESTUDIE IN DE GEZONDHEIDSZORG
PREVENTIE HANDECZEEM INTERVENTIESTUDIE IN DE GEZONDHEIDSZORG Meldingen arbeidsdermatosen door bedrijfsartsen 2012-2016 Arbeidsgerelateerd contact eczeem in de zorg NL: jaarlijkse kosten ca. 98 miljoen
Nadere informatiein cijfers 2016 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA
Beroepsziekten in cijfers 2016 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA 5. Huidaandoeningen In 2015 worden 234 arbeidsdermatosen gemeld. Contacteczeem,
Nadere informatieStoffen die contactallergieën kunnen veroorzaken Hoe wordt de diagnose gesteld?
Contacteczeem Uw behandelend arts heeft allergisch contacteczeem bij u geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over deze aandoening en de behandelingsmogelijkheden. Wat is contacteczeem? Bij contacteczeem
Nadere informatieEczeempreventie in de zorg
Eczeempreventie in de zorg Eczeem mag dan veel voorkomen, het is een onopvallende beroepsziekte. Bedrijfsartsen zien relatief weinig werknemers met huidaandoeningen. Dat komt omdat werknemers met eczeem
Nadere informatieFrank HW Jungbauer Wet work in relation to occupational dermatitis. Promotie datum: 8 december Samenvatting
Frank HW Jungbauer Wet work in relation to occupational dermatitis Promotie datum: 8 december 16.15 Samenvatting Dit proefschrift beschrijft de aard en de mate van blootstelling van de huid in sectoren
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Plakproef
PATIËNTEN INFORMATIE Plakproef 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u enige informatie geven over het onderzoek. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen.
Nadere informatieRegistratie-richtlijnen F002 BEROEPSCONTACTDERMATOSEN
BEROEPSCONTACTDERMATOSEN 1 (202: Dermatiden en dermatosen, veroorzaakt door wetenschappelijk erkende allergenen of irritatieve stoffen in het arbeidsmilieu, die niet onder andere posten zijn opgenomen)
Nadere informatieArbeidsdermatologie. Occupational dermatology
Arbeidsdermatologie Occupational dermatology Auteurs: J.G. Bakker en M. Wintzen Trefwoorden: allergisch contacteczeem, arbeidsdermatologie, arbeidsdermatosen, beroepsdermatosen, beroepsgerelateerde dermatosen,
Nadere informatieAllergisch contacteczeem
Dermatologie Allergisch contacteczeem i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Wat is allergisch contacteczeem? De term eczeem wordt gebruikt voor huidafwijkingen, die gepaard kunnen gaan met jeuk,
Nadere informatieArbeidsdermatosen Surveillance
Nieuwsbrief December Arbeidsdermatosen Surveillance Inleiding Het is ons een genoegen u in deze Nieuwsbrief een vergelijking van de resultaten over de eerste helft van met die van eerdere jaren vanaf te
Nadere informatieAllergisch contacteczeem
Allergisch contacteczeem Wat is allergisch contacteczeem? De term eczeem wordt gebruikt voor huidafwijkingen, die gepaard kunnen gaan met jeuk, roodheid, kleine bobbeltjes (papels), blaasjes, natten en
Nadere informatieachtergronddocument bij de richtlijn contacteczeem Preventie, behandeling en begeleiding door de bedrijfsarts
achtergronddocument bij de richtlijn contacteczeem Preventie, behandeling en begeleiding door de bedrijfsarts Colofon NVAB 2006 Uitgave NVAB Kwaliteitsbureau NVAB Postbus 2113 3500 GC Utrecht t 030 284
Nadere informatie5. Huidaandoeningen. 5.1 Omschrijving aandoeningen
5. Huidaandoeningen Het aantal meldingen van bedrijfsartsen van door het werk veroorzaakt eczeem is in 2001 vergelijkbaar met het jaar hiervoor. Naast bedrijfsartsen meldt nu ook een groep dermatologen
Nadere informatieNieuwsbrief. Arbeidsdermatosen Surveillance
Nieuwsbrief april 2013 Arbeidsdermatosen Surveillance Inleiding Het is ons een genoegen u in deze Nieuwsbrief de resultaten over 2012 en de vier voorafgaande jaren te kunnen presenteren. Deze meldingscijfers
Nadere informatieHet Arbeidsdermatosen Surveillance project en meldingen vanuit de bouwnijverheid
Het Arbeidsdermatosen Surveillance project en meldingen vanuit de bouwnijverheid Teake Pal Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum Amsterdam Opzet Arbeidsdermatosen surveillance project (ADS) Meldingen
Nadere informatieHandboek allergologie
prof.dr. C.A.F.M. Bruijnzeel-Koomen, dr. A.C. Knulst, prof.dr. J.G.R. de Monchy, prof.dr. R. Gerth van Wijk (redactie) Handboek allergologie De Tijdstroom, Utrecht De Tijdstroom Uitgeverij, 2008. De auteursrechten
Nadere informatieSignaleringsrapport Beroepsziekten 2001
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam 6. Huidaandoeningen Het aantal meldingen bij het NCvB van beroepshuidaandoeningen is in 2000 met 25 % gestegen
Nadere informatieContacteczeem. Ingrid Laffra, verpleegkundig specialist dermatologie. 25 mei 2016
Contacteczeem Ingrid Laffra, verpleegkundig specialist dermatologie 25 mei 2016 Inhoud presentatie Inleiding (contact) eczeem Allergie of irritatie? Diagnostiek Werkgerelateerde huidaandoeningen Casuïstiek
Nadere informatieHet dichten van de kloof tussen kliniek en werk. Derk. P. Bruynzeel ArbeidsDermatologisch Centrum VUmc
Het dichten van de kloof tussen kliniek en werk Derk. P. Bruynzeel ArbeidsDermatologisch Centrum VUmc Heijermanslezing 8 december 2006 Arbeidsdermatologie geschiedenis dr K.E. Malten (1956), dr R.L. Zielhuis
Nadere informatieAllergisch contacteczeem
Allergisch contacteczeem Dermatologie Beter voor elkaar Allergisch contacteczeem Wat is allergisch contacteczeem? De term eczeem wordt gebruikt voor huidafwijkingen, die gepaard kunnen gaan met jeuk, roodheid,
Nadere informatieContactallergie bij een metaalbewerker
C a s u ï s t i e k Huisartseneditie Contactallergie bij een metaalbewerker Auteurs Trefwoorden G.J. Lensen, F.H.W. Jungbauer en P.J. Coenraads allergisch contacteczeem, contactallergie, epicutaan allergieonderzoek,
Nadere informatieCoronel Instituut Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam. Signaleringsrapport Beroepsziekten 05
Coronel Instituut Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam Signaleringsrapport Beroepsziekten 05 39 SIGNALERINGSRAPPORT BEROEPSZIEKTEN 05 5 Huidaandoeningen Het aantal meldingen van contacteczeem
Nadere informatieDermatologie Handeczeem
Dermatologie Handeczeem 2 Wat is handeczeem? De term eczeem wordt gebruikt voor huidafwijkingen die gepaard gaan met jeuk, roodheid, kleine bobbeltjes (papels), blaasjes, schilfering en soms vochtafscheiding.
Nadere informatieArbeidsgerelateerde problemen Wat kunt u betekenen?
Arbeidsgerelateerde problemen Wat kunt u betekenen? Prof. dr. Carel Hulshof, bedrijfsarts, voor arbeid en gezondheid Dr. Paul Smits, bedrijfsarts, principal educator, Centrum voor evidence-based education
Nadere informatie18. Handeczeem. Dermatologie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
18. Handeczeem Dermatologie Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is handeczeem? Eczeem is de term voor huidafwijkingen die gepaard gaan met jeuk, roodheid, kleine bobbeltjes
Nadere informatiePrimineallergie. Dermatologie. Beter voor elkaar
Primineallergie Dermatologie Beter voor elkaar 2 U bent allergisch voor PRIMINE: Wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u allergisch bent voor primine. Wanneer u in contact komt met primine, kan dat
Nadere informatieAllergisch voor Primine
Allergisch voor Primine U bent allergisch voor Primine: Wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u allergisch bent voor primine. Wanneer u in contact komt met primine, kan dat aanleiding geven tot het
Nadere informatiein cijfers 2010 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA
Beroepsziekten in cijfers 2010 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA 5. Huidaandoeningen Beroepshuidaandoeningen maken in 2009 met 193 meldingen 1,9%
Nadere informatiePlakproef. Op de polikliniek Allergologie
Plakproef Op de polikliniek Allergologie Inleiding De allergoloog heeft in overleg met u een afspraak gemaakt voor een plakproef. De plakproef wordt ook wel patchtest of epicutane test genoemd. Een plakproef
Nadere informatiein cijfers 2009 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA
Beroepsziekten in cijfers 2009 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA 5. Huidaandoeningen 51 Meldingen van beroepshuidaandoeningen aan de Nationale Registratie
Nadere informatieKerncijfers beroepsziekten
Kerncijfers beroepsziekten 2017 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA Kerncijfers beroepsziekten 2017 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel
Nadere informatieSignaleringsrapport Beroepsziekten 2000
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam 6. Huidaandoeningen Het aantal meldingen van huidaandoeningen door het werk is afgelopen jaar gestegen. In
Nadere informatieDermatologie. Handeczeem. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep
Dermatologie Handeczeem Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Wat is handeczeem? De term eczeem wordt gebruikt voor huidafwijkingen waarbij jeuk, roodheid,
Nadere informatieContactallergologisch onderzoek
Dermatologie Contactallergologisch onderzoek Plakproeven Inleiding U heeft een afspraak gemaakt op de polikliniek dermatologie voor plakproeven. De officiële naam daarvoor is epicutaan allergologisch
Nadere informatieHet Allergie. 4 e editie. Formularium een praktische leidraad
Het Allergie 4 e editie Formularium een praktische leidraad NB: Het voorschrijven van geneesmiddelen geschiedt onder de exclu sieve verantwoordelijkheid van de behandelend arts. Voor uitgebreidere informatie
Nadere informatieArbeidshygiëne een belangrijke discipline bij beroepsziekte. Huub Agterberg 035 6880306
Arbeidshygiëne een belangrijke discipline bij beroepsziekte Huub Agterberg 035 6880306 Inhoud Huid-longwerkgroep NCVB Doel werkgroep Werkwijze Voorbeeld: bierfabriek Voorbeeld; werkkleding Meest gesignaleerde
Nadere informatieNIEUWSBRIEF PROJECT ARBEIDSDERMATOSEN SURVEILLANCE
NIEUWSBRIEF PROJECT ARBEIDSDERMATOSEN SURVEILLANCE November Inleiding Voor u ligt de Nieuwsbrief van november, waarin we u weer een overzicht geven van de gedane meldingen in de afgelopen maanden (mei
Nadere informatieHet fotomateriaal van de casus is afkomstig van de polikliniek Dermatologie
Casus 13A Fase A Titel Mijn handen jeuken Onderwerp Allergisch contacteczeem op basis van een beroepsdermatose. Inhoudsdeskundige W. Bergman (dermatoloog) Technisch verantwoordelijke S. Eggermont Inzet
Nadere informatieProf. dr. R. Gerth van Wijk Drs. M.H.J. Vaessen. Het allergie formularium
Prof. dr. R. Gerth van Wijk Drs. M.H.J. Vaessen Het allergie formularium Onder redactie van: Prof. dr. R. Gerth van Wijk Drs. M.H.J. Vaessen Het allergie formularium Een praktische leidraad 5e druk Houten
Nadere informatieNIEUWSBRIEF PROJECT ARBEIDSDERMATOSEN SURVEILLANCE
aantal NIEUWSBRIEF PROJECT ARBEIDSDERMATOSEN SURVEILLANCE December Inleiding In deze Nieuwsbrief willen wij u informeren over de resultaten tot en met de eerste helft van en de bespiegelingen hierover
Nadere informatieChemische belasting van de huid Schilders & Vloerenleggers. Jeroen Terwoert IVAM Universiteit van Amsterdam
Chemische belasting van de huid Schilders & Vloerenleggers Jeroen Terwoert IVAM Universiteit van Amsterdam Inhoud Vóórkomen huidklachten in de bouw Oorzakelijke factoren Onderzoek chemische belasting schilders
Nadere informatieHandeczeem in de gezondheidszorg
Handeczeem in de gezondheidszorg Samenvatting Handeczeem komt veel voor bij werkers in de gezondheidszorg. De belangrijkste oorzaak is irritatie door het frequente contact met water en zepen en door de
Nadere informatieGeïntegreerde zorg bij handeczeem
Onderzoek Geïntegreerde zorg bij handeczeem Resultaten van een gerandomiseerde, gecontroleerde studie Robin F. van Gils, Cécile R.L. Boot, Dirk L. Knol, Thomas Rustemeyer, Willem van Mechelen, Pieter G.M.
Nadere informatieECLI:NL:CRVB:2016:4008
ECLI:NL:CRVB:2016:4008 Instantie Datum uitspraak 21-10-2016 Datum publicatie 25-10-2016 Zaaknummer Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 14/3125 WIA Socialezekerheidsrecht
Nadere informatieNIEUWSBRIEF PROJECT ARBEIDSDERMATOSEN SURVEILLANCE
NIEUWSBRIEF PROJECT ARBEIDSDERMATOSEN SURVEILLANCE Juli 2005 Inleiding Inmiddels is het eerste halfjaar van 2005 alweer verstreken en dus hoog tijd om u doormiddel van deze nieuwsbrief op de hoogte te
Nadere informatieCoronel Instituut Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam. Signaleringsrapport Beroepsziekten 03
Coronel Instituut Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam Signaleringsrapport Beroepsziekten 03 37 SIGNALERINGSRAPPORT BEROEPSZIEKTEN 03 5 Huidaandoeningen De kappersbranche is nog steeds
Nadere informatieArbeidsdermatosen Surveillance
Nieuwsbrief augustus 2014 Arbeidsdermatosen Surveillance Laatste nieuwsbrief Tot onze spijt moeten we u mededelen dat het ADS-peilstation in de huidige vorm na bijna 14 jaar beëindigd zal worden. Ten grondslag
Nadere informatieHandeczeem Wat is handeczeem? Hoe ontstaat handeczeem?
Handeczeem Wat is handeczeem? Eczeem is een ontsteking van de huid. Deze ontsteking wordt niet veroorzaakt door bacteriën. Net zoals eczeem in het algemeen, is handeczeem dan ook niet besmettelijk. Sommige
Nadere informatieNieuwsbrief. Arbeidsdermatosen Surveillance
Nieuwsbrief mei 2012 Arbeidsdermatosen Surveillance Inleiding Het is ons een genoegen u in deze Nieuwsbrief de resultaten over 2011 en de drie voorafgaande jaren te kunnen presenteren. Deze meldingscijfers
Nadere informatieBlauwdruk voor een handeczeemspreekuur:
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR DERMATOLOGIE EN VENEREOLOGIE VOLUME 26 NUMMER 07 augustus 2016 409 Referaat Blauwdruk voor een handeczeemspreekuur: handig of niet? A.C.M. Kunkeler 1, G.L. Van Rooijen 2 1.
Nadere informatieContact Dermatitis in the Construction Industry
Contact Dermatitis in the Construction Industry Johan Timmerman Promotor: Copromotoren: Prof.dr.ir. D.J.J. Heederik Dr.ir. L.A.M. Smit Dr. T. Spee S Algemene introductie Bouwvakkers werken in een grote
Nadere informatie(PID) CONSTITUTIONEEL ECZEEM
Patiënteninformatiedossier (PID) CONSTITUTIONEEL ECZEEM onderdeel WAT IS CONSTITUTIONEEL ECZEEM? ECZEEM Wat is constitutioneel eczeem? INHOUDSOPGAVE Inleiding...3 Hoe ontstaat constitutioneel eczeem?...4
Nadere informatieHuid en arbeid, een voortdurende relatie van patiënt naar preventie: 13 jaar Kapperspoli. Is de huidaandoening arbeidsgerelateerd? Henk van der Walle
Huid en arbeid, een voortdurende relatie van patiënt naar preventie: 13 jaar Kapperspoli Is de huidaandoening arbeidsgerelateerd? digitale hulp voor deze vraag Henk van der Walle NTvG 1988;132,52 in Nederland
Nadere informatieseptember 14 Contactgroep Gezondheidszorg december 2 Regio Oost, astbestherkenning en sanering, studiedag met NVVK-
Kopij NVvA Nieuwsbrief 2004-03 INHOUD Nieuwe Leden NVvA-Kalender Redactioneel Thema: Arbeidsdermatosen NVvA symposium 2004 NVvA symposium 2005, Call for papers Cursussen en symposia NIEUWE LEDEN D. Bok
Nadere informatieArbeidsdermatosen Surveillance
Nieuwsbrief Oktober 2010 Arbeidsdermatosen Surveillance Inleiding Het is ons een genoegen u in deze Nieuwsbrief de resultaten over 2009 in vergelijking met 2008 te kunnen melden. Deze meldingscijfers van
Nadere informatieP-Phenylenediamineallergie
P-Phenylenediamineallergie Dermatologie Beter voor elkaar U bent allergisch voor p-phenylenediamine: Wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u allergisch bent voor p-phenylenediamine (wordt uitgesproken
Nadere informatiein cijfers 2018 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Amsterdam UMC
Beroepsziekten in cijfers 2018 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Amsterdam UMC Beroepsziekten in cijfers 2018 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel
Nadere informatiePatiënteninformatie. Contactallergietesten (plaktesten)
Patiënteninformatie Contactallergietesten (plaktesten) 2 Inhoud Inleiding... 5 Soorten allergietesten... 5 Hoe ontstaat een contactallergie?... 5 Hoe verloopt het verrichten van plaktesten?... 6 Voorbereiding...
Nadere informatieALLERGIE ONDERZOEKEN
ALLERGIE ONDERZOEKEN In deze folder geeft het Ruwaard van Putten ziekenhuis u algemene informatie over allergie onderzoeken in ons ziekenhuis. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Indien
Nadere informatieDermatologie. Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie
Dermatologie Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie Dermatologie Veel ouders van kinderen, en ook volwassenen, denken dat een allergie de oorzaak is van eczeem. Zij komen met de vraag bij de huisarts
Nadere informatieAllergologisch onderzoek
Allergologisch onderzoek Allergologisch onderzoek Klachten van de huid of luchtwegen kunnen soms door overgevoeligheid (allergie) veroorzaakt worden. Bij verdenking op een allergie kan allergologisch onderzoek
Nadere informatieChromaatallergie. Dermatologie. Beter voor elkaar
Chromaatallergie Dermatologie Beter voor elkaar 2 U bent allergisch voor chromaat. Wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u allergisch bent voor chromaat. Wanneer u hiermee in aanraking komt, kan
Nadere informatiePreventie van werkgerelateerde luchtwegallergieën
Preventie van werkgerelateerde luchtwegallergieën Advieswaarden en periodiek screening Gezondheidsraad Tjabe Smid De commissie Dr. A Burdorf Prof.dr. R. Gerth van Wijk Prof.dr. D.J.J. Heederik Dr. G.F.
Nadere informatiein cijfers 2011 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA
Beroepsziekten in cijfers 2011 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA Bedrijfsartsen kunnen sinds afgelopen jaar gebruikmaken van de Handreiking voor
Nadere informatieHuidaandoeningen en werk
Huidaandoeningen en werk Trefwoorden - beroepsgerelateerde dermatosen - beroepsdermatosen - contactdermatosen - contacteczeem - allergisch contacteczeem - ortho-ergisch contacteczeem - contact urticarieel
Nadere informatieBeroepsziekten in de praktijk
Beroepsziekten in de praktijk BIP_FM.indd 1 BIP_FM.indd 2 Beroepsziekten in de praktijk redactie G. van der Laan T.M. Pal D.P. Bruynzeel Tweede herziene druk e l s e v i e r g e z o n d h e i d s z o r
Nadere informatieEvaluatie 1 jaar spoedprocedure contactdermatosen
Evaluatie 1 jaar spoedprocedure contactdermatosen Dr. Lieve Constandt Dermatologe en medisch experte Waregem Meewerkend geneesheer FBZ Arbeidsgeneeskundige dagen, Brussel 6 nov 2014 Aangetaste handen :
Nadere informatieDermatologie. Rubberallergie. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Dermatologie U bent allergisch voor rubber: wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u allergisch bent voor rubber. Wanneer u met rubber in aanraking komt, kan dat aanleiding geven
Nadere informatieDermatologie. Formaldehyde. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Dermatologie Formaldehyde U bent allergisch voor formaldehyde/formaldehyde afgevende conserveermiddelen (ook wel genoemd formaldehyde releasers): Wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond
Nadere informatieHandeczeem. Dermatologie. Beter voor elkaar
Handeczeem Dermatologie Beter voor elkaar Handeczeem Wat is handeczeem? Eczeem is een ontsteking van de huid. Deze ontsteking wordt niet veroorzaakt door bacteriën. Net zoals eczeem in het algemeen, is
Nadere informatieDermatologie. Chromaatallergie. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep
Dermatologie Chromaatallergie Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep U bent allergisch voor chromaat. Wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u
Nadere informatieSamenvatting multidisciplinaire Nederlandse richtlijn contacteczeem
Samenvatting multidisciplinaire Nederlandse richtlijn contacteczeem Summary multidisciplinary Dutch guideline contact dermatitis M.M. Kleipool 1, prof. dr. T. Rustemeyer 2 Samenvatting De Nederlandse Vereniging
Nadere informatiein cijfers 2012 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA
Beroepsziekten in cijfers 2012 Nederlands Centrum voor Beroepsziekten Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid AMC UvA 5. Huidaandoeningen Het aantal meldingen van beroepshuid aandoeningen is de laatste
Nadere informatieAllergisch voor P-Phenylenediamine
Allergisch voor P-Phenylenediamine U bent allergisch voor p-phenylenediamine: Wat nu? Uw dermatoloog heft aangetoond dat u allergisch bent voor p- phenylenediamine (wordt uitgesproken als: parafenyleendiamine
Nadere informatieAllergisch voor Composieten
Allergisch voor Composieten U bent allergisch voor Composieten: wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u allergisch bent voor sesquiterpeenlactonen. Deze stoffen komen van nature voor in bepaalde
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Plakproeven. Epicutaan allergologisch onderzoek
PATIËNTEN INFORMATIE Plakproeven Epicutaan allergologisch onderzoek Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informatie geven over hetgeen u kunt verwachten bij plakproeven.
Nadere informatieUw behandelend arts heeft handeczeem bij u geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over deze aandoening en de behandelings-mogelijkheden.
Handeczeem Uw behandelend arts heeft handeczeem bij u geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over deze aandoening en de behandelings-mogelijkheden. Wat is handeczeem? Eczeem is een ontsteking
Nadere informatieECZEMATEUZE AFWIJKINGEN BIJ OUDEREN
ECZEMATEUZE AFWIJKINGEN BIJ OUDEREN 17 september 2015 Patrick Kemperman, dermatoloog Waterlandziekenhuis Purmerend AMC, Amsterdam ECZEEM Uit het Grieks Betekent overkoken Ontstekingsreactie in de huid
Nadere informatieDermatologie. Composietenallergie. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Dermatologie Composietenallergie 1 U bent allergisch voor composieten: wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u allergisch bent voor sesquiterpeenlactonen. Deze stoffen komen
Nadere informatieAllergisch voor Chromaat
Allergisch voor Chromaat U bent allergisch voor chromaat. Wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u allergisch bent voor chromaat. Wanneer u hiermee in aanraking komt, kan dat aanleiding geven tot
Nadere informatieHet protocol Preventie handeczeem is bedoeld voor werkgevers en werknemers van schoonmaakbedrijven.
Bijlage 14: Protocol Preventie handeczeem Inleiding Handeczeem is een van de meest voorkomende huidaandoeningen: naar schatting een op de tien mensen heeft er tenminste een keer per jaar last van. Het
Nadere informatieHet Kinderallergie. 1 e editie. Formularium een praktische leidraad
Het Kinderallergie 1 e editie Formularium een praktische leidraad NB: Het voorschrijven van geneesmiddelen geschiedt onder de exclu sieve verantwoordelijkheid van de behandelend arts. Voor uitgebreidere
Nadere informatieNikkelallergie. Dermatologie. Beter voor elkaar
Nikkelallergie Dermatologie Beter voor elkaar U bent allergisch voor nikkel: Wat nu? Uw dermatoloog heeft aangetoond dat u allergisch bent voor nikkel (sulfaat). Wanneer u hiermee in aanraking komt, kan
Nadere informatieNieuwsbrief. Arbeidsdermatosen Surveillance
Nieuwsbrief Maart 2009 Arbeidsdermatosen Surveillance Inleiding Het is ons een genoegen u in deze Nieuwsbrief de resultaten van de eerste zes maanden van 2008 in vergelijking met 2003-2007 te kunnen melden.
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Plakproef
PATIËNTEN INFORMATIE Plakproef Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u enige informatie geven over het onderzoek. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Eczeem Eczeem is
Nadere informatieThemadag. EczEEm en. 10 maart 2018 Congrescentrum 1931 Brabanthallen Den Bosch Nederland
Themadag EczEEm en Allergie 10 maart 2018 Congrescentrum 1931 Brabanthallen Den Bosch Themadag ECZEEM EN AllErgiE Geachte Collega, Een plotse zwelling in het gelaat, een merkwaardig jeukende dermatose,
Nadere informatieHandeczeem bij werk in
Handeczeem bij werk in de zorg en erfelijke factoren Samenvatting Het Academisch Medisch Centrum Amsterdam onderzoekt waarom sommige mensen wél handeczeem krijgen en andere niet. De bedoeling is dat het
Nadere informatieOnderzoek naar contactallergieën
DERMATOLOGIE Onderzoek naar contactallergieën Plakproef ONDERZOEK Onderzoek naar contactallergieën In overleg met uw arts wordt onderzocht of u allergisch bent voor bepaalde stoffen waar u dagelijks mee
Nadere informatieECZEEM BIJ KINDEREN A1002
ECZEEM BIJ KINDEREN A1002 Inleiding Er bestaan veel verschillende soorten eczeem. Bij jonge kinderen is er vooral sprake van constitutioneel eczeem, ook wel atopisch eczeem of dauwworm genoemd. Dit is
Nadere informatieAllergie voor conserveermiddelen
Allergie voor conserveermiddelen U bent allergisch voor conserveermiddelen: wat nu? U bent allergisch voor één of meer conserveermiddelen. Deze zijn hieronder aangekruist. 2-Bromo-2-nitropropane-1,3-diol
Nadere informatieHaarverf allergie (p-phenylenediamine)
Dermatologie Haarverf allergie (p-phenylenediamine) Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep U bent allergisch voor p-phenylenediamine: Wat nu? Uw dermatoloog
Nadere informatieAllergisch voor p-phenylenediamine
Dermatologie Allergisch voor p-phenylenediamine i Patiënteninformatie Wat nu? Slingeland Ziekenhuis U bent allergisch voor p-phenylenediamine: wat nu? Als uw huid in aanraking komt met p-phenylenediamine
Nadere informatieDermatologie. Dagbehandeling voor patiënten met eczeem
Dermatologie Dagbehandeling voor patiënten met eczeem Dermatologie Inleiding In deze brochure kunt u meer lezen over een dagbehandeling voor patiënten met eczeem. Het behandeltraject is bedoeld voor patiënten
Nadere informatieOnderzoek naar contactallergieën
DERMATOLOGIE Onderzoek naar contactallergieën Plakproef ONDERZOEK Onderzoek naar contactallergieën In overleg met uw arts wordt onderzocht of u allergisch bent voor bepaalde stoffen waar u dagelijks mee
Nadere informatie