Onderwerp: gevraagd advies beleidsregels Wmo & Jeugdhulp

Transcriptie

1 Vlissingen, 10 februari Aan de Colleges van Burgemeester en wethouders van de gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen. Onderwerp: gevraagd advies beleidsregels Wmo & Jeugdhulp Geacht college, In de drie Walcherse gemeenten is gekozen voor de werkwijze om de Walcherse Wmoadviesraden vanaf het begin te betrekken bij de ontwikkeling van nieuw beleid. Onze adviezen en commentaren kunnen hierdoor worden verwerkt in de voorstellen aan het college en de gemeenteraad. Wij constateren dat dit bij de beleidsregels Wmo & Jeugdhulp niet gebeurd is, maar dat u ons advies vraagt nadat de beleidsregels en overgangsregeling Wmo & Jeugdhulp op 22 december 2015 door de colleges in concept zijn vastgesteld. Daar verbindt u dan ook nog een deadline aan, zodat de beleidsregels op 1 februari 2016 in werking kunnen treden. Verandering in beleidsregels Wmo & Jeugdhulp In hoofdstuk 1, artikel 4 van de beleidsregels staat het volgende beschreven: De Walcherse gemeenten betrekken de huidige Wmo-(advies)raden in een zo vroeg mogelijk stadium van de beleidsvorming of het evalueren van reeds vastgesteld beleid. Wij willen u met klem verzoeken zich aan dit artikel te houden. Het is in de afgelopen periode met regelmaat voorgekomen dat ons gevraagd wordt snel advies uit te brengen, zoals nu over de beleidsregels Wmo & Jeugdhulp met wat door de gemeenten wordt aangegeven als kleine wijzigingen of bijstelling maar welke naar ons inzicht nogal ingrijpend zal uitwerken voor de cliënten die hiermee te maken krijgen. De veranderingen (of kleine wijzigingen c.q. bijstelling zoals u ze noemt) van de tarieven heeft voor een bepaalde groep PGB-houders ingrijpende financiële consequenties. Wij adviseren u dan ook om voor deze groep cliënten een overgangsregeling te maken op maat oftewel maatwerk te bieden. Van belang is ook om deze cliënten hier goed en uitgebreid over te informeren. Hiermee kunnen, op basis van de ervaringen in het verleden, veel problemen voorkomen worden. Wij adviseren u dan ook om over de veranderingen zorgvuldig te communiceren met de betrokken groep cliënten. 1

2 Toepassing Noodfonds De beleidsregels Wmo & Jeugdbeleid zijn door de colleges op een beperkt aantal onderdelen aangepast. We vermoeden dat er geen evaluatie van de totale nota uitgevoerd is. Zo wordt bij hoofdstuk 1, artikel 5.2 het noodfonds voor het ontzorgen van (bijna)overbelaste mantelzorgers genoemd. Uit de kwartaalrapportages van het Sociaal Domein van de Walcherse gemeenten blijkt dat er weinig gebruik gemaakt wordt van dit noodfonds. De adviesraden kunnen zich niet aan de indruk onttrekken dat dit geen reëel beeld van de werkelijkheid is. Wij adviseren om in gesprek te gaan met de stichting Manteling om te kijken hoe dit noodfonds beter ingezet kan worden en wellicht als dit niet noodzakelijk blijkt, voor andere doeleinden ingezet kan worden om cliënten/mantelzorgers te ontlasten. Kwaliteitseisen In artikel 3 (Hoofdstuk 1) staat onder kwaliteitseisen in de jeugdwet het volgende beschreven: Het uitgangspunt van de wetgever is dat jeugdhulp beter, efficiënter en effectiever op lokaal niveau geregeld kan worden. Daarmee worden gemeenten ook verantwoordelijk voor de kwaliteit en uitvoering. Wat betekent die verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de uitvoering. Hoe gaan de gemeenten deze verantwoordelijkheid waarmaken? Wij adviseren de gemeente om met betrekking tot dit punt een plan van aanpak op te stellen. Individuele voorziening op doorverwijzing Bij hoofdstuk 2, artikel 6.5 individuele voorziening op doorverwijzing, staat dat in de jeugdwet is vastgelegd dat het doorverwijzen naar alle vormen van jeugdhulp (waaronder collectieve en individuele voorzieningen) mogelijk is voor AMHK, huisarts, jeugdarts, medisch specialist en gecertificeerde instelling (wanneer er sprake is van dwang). Vervolgens staat er dat het de ambitie is om de professionals de ruimte te geven om door te verwijzen naar door de gemeente gecontracteerde ondersteuning en zorg, waarna het college met een beschikking die doorverwijzing bevestigt. Men moet dan aan een aantal voorwaarden voldoen. Vervolgens staat vermeld dat het college kan besluiten dat wanneer de besluitvorming niet past bij het wettelijk kader of het gemeentelijk beleid, de beschikking niet wordt gegeven en de doorverwijzing wordt teruggedraaid. Ons inziens kan dit niet. Deze professionals worden specifiek in de jeugdwet genoemd op basis van hun expertise, het college kan daar niet zomaar overheen stappen. Hier wordt de suggestie gewekt dat het college meer weet dan alle professionals bij elkaar. Uitgangspunten voor handvatten 2

3 In artikel 8 (hoofdstuk 2) worden handvatten weergegeven, er wordt gesproken over de ZelfRedzaamheidsMatrix (ZRM) er wordt alleen nergens weergegeven (bv. bijlage) hoe deze eruitziet en welke uitgangspunten men gebruikt. PGB versus Zorg in Natura In artikel 11 (hoofdstuk 2) regels voor PGB staat dat Zorg in Natura (ZIN) voorliggend is op een PGB. Er wordt in een begeleidend schrijven vermeld dat dit in de wet staat. De adviesraden hebben dit niet terug kunnen vinden in de wet! Hierin staat wel bij artikel onder 1: Indien de cliënt dit wenst, verstrekt het college hem een persoonsgebonden budget (PGB) dat de cliënt in staat stelt de diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen die tot de maatwerkvoorziening behoren, van derden te betrekken. Onze vraag aan u is: Is dit Walchers beleid? Hoe verhoudt de zin: ZIN is voorliggend op PGB zich tot het geven van maatwerk, terwijl het eerder in strijd lijkt te zijn met maatwerk? Wij adviseren u ook om de term maatwerk duidelijk te benoemen en juridisch te omschrijven, zodat dit in de communicatie met cliënten (aanvragers) duidelijk is. Dit ook omdat de term maatwerk niet alleen van toepassing is op deze nota maar op alle beleidsonderdelen. Daarbij adviseren wij u ook om aan te geven hoe u uitvoering geeft aan maatwerk op de werkvloer. Wij hebben dit in de nota niet terug kunnen vinden. Tevens moet er duidelijk worden aangegeven, dat cliënten bezwaar kunnen maken als ze het niet eens zijn met een beslissing. Bijdragen in de kosten van Individuele Wmo-voorzieningen In artikel 12 (hoofdstuk 3) bijdragen in de kosten van individuele Wmo-voorzieningen staat dat er een eigen bijdrage geldt voor individuele voorzieningen op grond van de Wmo. In de wet staat dat de gemeente een eigen bijdrage mag vragen en dat zij in een verordening moet weergeven of zij dit doet en door wie deze eigen bijdrage wordt bepaald en geïnd. De gemeente kan hiervan afwijken door bijvoorbeeld geen eigen bijdrage te vragen of deze dusdanig laag te maken dat mensen hierdoor niet in de problemen komen. In de praktijk hebben cliënten met meerdere eigen bijdragen te maken en deze stapeling zou ervoor kunnen zorgen dat cliënten financieel in de problemen komen. Ook door late berekening en inning van het CAK komen cliënten in financiële problemen. Wij adviseren u hiernaar te kijken en zo nodig bij te stellen zodat cliënten niet voor dusdanige hoge eigen bijdragen komen te staan dat ze zich zullen onttrekken aan deze voorzieningen. Het gevolg zal zijn dat cliënten nog meer in de knel komen en daardoor meer hulp en zorg nodig hebben dan nu het geval is. Herijking beleidsregels 3

4 De nota is alleen op een beperkt aantal onderdelen vanwege juridisch kader aangepast. Gezien de hier bovenstaande punten adviseren wij u de gehele verordening en beleidsregels Wmo & Jeugdhulp te herijken en te actualiseren. Zo hebben wij in de beleidsregels nergens kunnen lezen dat cliëntondersteuning beschikbaar is. Zoals in de wet Wmo onder punt 1 en 3 beschreven staat dat: het college draagt er zorg voor dat cliëntondersteuning beschikbaar is en het belang van betrokkenen is uitgangspunt. In artikel onder punt 3 staat: het college wijst zijn cliënt en zijn mantelzorger voor het onderzoek op de mogelijkheid gebruik te maken van gratis cliëntondersteuning. Wij adviseren u dit in de beleidsregels te verwerken. Persoonlijke verzorging In bijlage 1 richtlijn gebruikelijke hulp onder punt persoonlijke verzorging staat dat : dat persoonlijke verzorging van de volwassen cliënt door zijn partner gebruikelijke hulp is, en dat er van partners wordt verwacht dat zij voor een kortdurende periode( 3 maanden) alle persoonlijke verzorging bieden die nodig is en dat hier geen individuele voorziening op grond van de Wmo voor wordt afgegeven. Vervolgens wordt aangegeven dat cliëntensoevereiniteit behoort bij partners onderling en niet tot de categorie uitzonderingen en daarom hier niet van toepassing is, ook niet vanwege geloofsovertuiging, culturele achtergrond of instabiele gezinssituatie, tenzij de veiligheid in gevaar is. Volgens de wet mogen de gemeenten zelf bepalen wat zij onder gebruikelijke hulp verstaan (onder gebruikelijke hulp kan ook gebruikelijke zorg vallen). De Walcherse gemeenten hebben ervoor gekozen een eigen protocol te hanteren (het model van de gemeente Apeldoorn) en niet het protocol gebruikelijke zorg van het CIZ. In het protocol gebruikelijke zorg van het CIZ wordt gesproken over cliëntensoevereiniteit als een basisprincipe, waarmee bedoeld wordt dat de wens van de zorgvrager ten aanzien van de vraag van wie hij zorg wenst te ontvangen, leidend dient te zijn bij de indicatie en zorgrealisatie. Een zorgvrager heeft vanuit dat perspectief zeggenschap in de zorgverlening. In het verlengde daarvan kan hij niet zonder meer verplicht worden (persoonlijke) zorg van partner/huis genoot te aanvaarden. Wij adviseren u hier nog eens naar te kijken en voor kortdurende intensieve persoonlijke verzorging de keuzevrijheid te laten aan de cliënt en hier op basis van cliëntensoevereiniteit een uitzondering te maken in de richtlijn gebruikelijke hulp. Regisserend vermogen Bijlage 2. Regisserend vermogen (uit de huidige nota) is vervallen en wordt vervangen door de ZelfRedzaamheidMatrix (ZRM). Dit wil zeggen dat u de term zelfredzaam gelijk stelt aan regisserend vermogen. Volgens ons zijn het twee verschillende termen met ieder hun eigen betekenis. Is het niet zo dat de cliënt een regisserend vermogen moet hebben om te kunnen 4

5 bepalen wat de cliënt en zijn omgeving nodig hebben om zelfredzaam te zijn? Wij adviseren u hiernaar te kijken en zo nodig aan te passen. Bijlage 2 in de nieuwe beleidsregels betreft trekkingsrecht SVB. Wij adviseren het formulier aan te passen en de toelichtingen weg te laten. PGB tarieven / overgangsregeling De adviesraden vinden het alleszins redelijk dat de PGB tarieven voor inhuur sociaal netwerk worden berekend op een modaal jaar salaris en wordt vastgesteld op 25,= per uur. Dit betekent echter wel dat PGB-houders er financieel, ten opzichte van de oude situatie, op achteruitgaan en dat u hier een overgangsregeling voor moet treffen. In de uitwerking van deze overgangsregeling echter blijkt dat de gemeenten Veere en Vlissingen een andere overgangsregeling hanteren dan de gemeente Middelburg. Wij adviseren u met klem de overgangsregeling voor alle Walcherse gemeenten gelijk te trekken. Het is niet aan cliënten uit te leggen dat we één Walchers beleid hebben, maar dit vervolgens in de uitvoering niet toepassen. Tenslotte willen wij aangeven dat wij tijdens het overleg met betrekking tot de beleidsregels Wmo & Jeugdhulp met instemming kennis genomen hebben van de uitspraken ZORG is uitgangspunt, er is altijd sprake van MAATWERK en er bestaat KEUZEVRIJHEID en dat het budget niet leidend maar volgend is. Wij kunnen hiermee volledig instemmen. Wij zien uw reactie graag tegemoet, Hoogachtend, Namens de adviesraden van Middelburg, Veere en Vlissingen, Voorzitter en secretaris van de Wmo-adviesraad. de voorzitter, de secretaris,. 5