INHOUDSOVERZICHT. 1. Algemene informatie. 1.0 Garantie. Voorbehoud wijzigingen. 1.1 Gebruik instruktieboek. 1.2 Maten en diverse gegevens. Pag.

Transcriptie

1 \ INHOUDSOVERZICHT 1. Algemene informatie. 1.0 Garantie. Voorbehoud wijzigingen. 1.1 Gebruik instruktieboek. 1.2 Maten en diverse gegevens. Pag. 1 Pag. 1 Pag Tuigage. 2.0 Afbeeldingen met benamingen. 2.1 Opzetten en strijken van de mast. 2.2 Trimmen van de mast. 2.3 Aanslaan en trimmen van de zeilen. 2.4 Reven. Pag. 3/4 Pag. 5 Pag. 5 Pag Motorinstallatie. 3.0 Yanmar instruktieboeken. 3.1 Tanken. 3.2 Varen op de motor. Pag. 8 Pag. 8 Pag. 8/9 4. Elektrische installatie. 4.0 Schema. 4.1 Accu's en hoofdschakelaars. 4.2 Binnenverlichting. 4.3 Navigatieverlichting. Pag. 10/11 Pag. 12/13 Pag. 13 Pag Gasinstallatie. 5.0 Systeem en schema. 5.1 Gebruik van het kooktoestel. Pag. 15 Pag Watervoorziening. 6.0 Systeem en schema. 6.1 Gebruik. Pag. 16 Pag. 16

2 7. Afsluiters, toilet en lenspomp. 7.0 Afsluiters. 7.1 Gebruik van het toilet. 7.2 Lenspomp. Pag. 17 Pag. 17/18 Pag Diversen. Pag Winterstalling. 9.0 Algemeen. 9.1 Voorbereidingen. 9.2 Weer in gebruik nemen. Pag. 20 Pag. 21 Pag Het onderhoud Algemeen Aangroeiwerende verf Watervoorziening en toilet Accu's en instrumenten Kussens en gordijnen Lieren Tuigage en zeilen Anti-slip 10.8 Zeilhuik en buiskap Diversen. Pag. 23 Pag. 23 Pag. 23 Pag. 23 Pag. 24 Pag. 24 Pag. 24 Pag. 24 Pag. 24/25 Pag. 25/26/27 Opmerking: Vetgedrukte tekst: veiligheids- of milieuaanwijzingen. Onderstreepte tekst: tips.

3 Pag Garantie Voor al onze verkopen gelden de Hiswa verkoop- en leveringsvoorwaarden. De werf stelt alles in het werk een zeiljacht te bouwen dat zo goed mogelijk aan uw wensen voldoet. Alle mensen in het bedrijf zijn ervan overtuigd, dat alleen indien we een produkt maken waarmee u tevreden bent en waar wij trots op kunnen zijn, we ons doel kunnen bereiken. Mochten er onverhoopt zaken zijn die u niet aanstaan, meldt deze direkt aan ons. We doen ons best dit zo spoedig mogelijk alsnog in orde te brengen. Ons beleid is er op gericht om onze produkten doorlopend te verbeteren. Daarom moeten we ons het recht voorhouden om uitvoeringen zonder aankondiging te wijzigen. Het is dan ook mogelijk dat de hierbij gegeven informatie betrekking heeft op een vorige uitvoering Gebruik instruktieboek Dit instruktieboek is bedoeld, om een beter en veiliger gebruik van uw COMPROMIS te kunnen maken. We zijn ervan overtuigd, dat u hierdoor nog meer plezier van ons kwaliteitsprodukt zult hebben. Het is onmogelijk alles te behandelen. Indien u nog vragen, opmerkingen of suggesties over deze instrukties heeft, stellen we het zeer op prijs, uw reakties te vernemen. Dan kunnen we niet alleen U beter van dienst zijn, maar misschien in de toekomst ook vele andere COMPROMIS bezitters.

4 Pag Maten en diverse gegevens Compromis 777 Lengte Lengte waterlijn Breedte Diepgang, Doorvaarthoogte staande mast Doorvaarthoogte gestreken mast Waterverplaatsing Ballast Slaapplaatsen Stahoogte 7,87 6,65 2,78 1,00 10, kg 1000 kg 3/5 1,71 m m m m mof1,25m m Zeilen Grootzeil Rolreefgenua Fok Stormfok Genua I Genua 11 Bolle Jan Spinaker 11,10 m2 16,90 m2 15,30 m2 5,90 m2 20,80 m2 17,50 m2 31,20 m2 44,60 m2 Motor Yanmar Saildrive Diesel 6,6 kw (18 pk) Tanks Brandstof tank Drinkwatertank RVS 40 I 110 I Lampen kaartleeslamp plafonnier rond plafonnier rechthoekig 3-kleurenlicht 2-kleurenlicht heklicht stoomlicht 12V/15W 12V/15W 12V/15W 12V/25W 12V/25W 12V/10W 12V/25W bajonetsl. buislampje buislampje bajonetsl. bajonetsl. bajonetsl. bajonetsl. (2 punts) (2 punts) (2 punts) (2 punts)

5 ZIJ-AANZICHT VOOR-AANZICHT zoling ochterstog ochteronderwont p bobystog voorstog hoofdwont p AFBEELDING MAST MET DE VESTAGING ThZ C777

6 Pag Het opzetten en strijken van de mast Leg de mast op een paar steunen met de voorzijde naar boven. Plaats nu de windvaan, de navigatielampen en eventueel de gever van de windmeter en antennes. Smeer de polen van de stekers in met poolvet. Kontroleer of de verlichting en indien aanwezig de windmeter en de antennes goed funktioneren. Bevestig alle stagen en vallen zoals op de afbeelding aangegeven. Kontroleer of alle spanners ten minste'" 8 slagen zijn ingedraaid, boven en onder gelijk. Monteer nu de zalingdoppen op het hoofdwant, ca. 30 mm boven de zalinghouders en draai de bouten goed vast. Ondersteun de mast, zodat deze vrij blijft. Bevestig de zalingen in de houders met de bouten van boven naar beneden. Kontroleer of het fokkeval, het voorstag en eventuele spinnakerboomophouder, spinnakerval en babystag voor de zalingen langs lopen. Bevestig nu de spanners van het hoofdwant en het achterstag op de puttings en leg ze naar achteren wijzend neer. De strop van de kraan moet direkt onder de bevestiging van de onderwanten gestoken worden met een ruime lus, zodat deze vrij langs de mast kan schuiven en er geen vallen, stagen of wanten tussenkomen. Volg altijd aanwijzingen van degene die de kraan bedient op. Door de konstruktie of het type van de kraan kan een andere procedure nodig zijn!! ' Zie erop toe dat de spanners goed omhoog komen en dat geen want, stag, val of lijn ergens achter blijft hangen. Een verbogen spanner of geknikte stag dient uit veiligheidsoverwegingen altijd vervangen te worden!! Monteer de mastbout en draai de moer goed vast (C 777), en borg de pen met de ring (C 888/C 999). Zorg ervoor dat de mast zonder te slingeren overeind komt. Wanneer de mast staat, moet eerst het babystag worden gemonteerd. Dit geldt voor de C 777 en C 888. Bij de C 999 zijn dit de vooronderwanten (de mast kan nu niet meer vallen).

7 Pag. 4 Zet hierna de achteronderwanten vast (C 888 en C 999). Nu moet eerst de kraan weggedraaid worden om ruimte te maken voor het monteren van het voorstag (of evt. rolfok). Na het monteren van het voorstag (rolfok) dient de hele verstaging definitief te worden vastgezet. Eerst,de onderwanten, vervolgens het babystag, het voorstag, het achterstag en tenslotte het hoofdwant. let op: De spanners aan stuur- en bakboord evenveel aandraaien! Indien in het vorige seizoen merktekens op de spanners zijn aangebracht, kan de spanner definitief worden vastgezet. Zorg ervoor dat de mast recht staat en dat de spanners goed geborgd worden. Het trimmen van de mast kan pas tijdens het zeilen gebeuren en wordt in het volgende deel behandeld. Stop nu de stekers in de stopkontakten en kontroleer nogmaals of alles goed funktioneert. Nu kunnen de vallen via de geleidingsrollen naar de valstopper gevoerd worden. Voor het doorhalen van de vallen dienen de hand les van de valstoppers geheel naar voren te worden geduwd. Indien hierna de handle weer naar ;achteren is gehaald, is deze gebruiksklaar.

8 \., Pag Het trimmen van de mast Het is niet gebruikelijk dat apparatuur aan boord is om de juiste spanning op stagen en wanten te meten. Desondanks de richtlijn voor de voorspanning voor de wanten en stagen: maximaal 10% van de waterverplaatsing. De meest praktische methode is om de verstaging tijdens het zeilen af te stellen of te kontroleren. Hierbij dient u altijd eerst het onderwant te spannen, vervolgens het babystag, het voorstag, het achterstag en tenslotte de hoofdwanten. Bij een helling van 20 a 250 mag het want aan de lijzijde niet los (zonder spanning) komen te staan. Kontroleer dit in het begin regelmatig. let op: het hulpachteronderwant van de C 888 mag niet strak gespannen worden!! Dit want dient alleen ter voorkoming van het doorknikken van de mast in voorwaartse richting bij zware zeegang. Bij het varen met gereefd grootzeil, mag de mast niet hol gaan staan: in het midden naar achteren doorbuigen. Daarom dient de mast onbelast naar voren rond te staan. Deze ronding moet ongeveer 1/2 mastdikte zijn. Deze ronding kan met het onderwant en eventueel met het babystag worden geregeld. Zorg ervoor dat bij staande mast de spanners altijd geborgd zijn!! Door trillingen van de wind of de motor kunnen spanners losdraaien. Door te grote voorspanning op de verstaging kan vervorming of schade aan de konstruktie ontstaan. Bij te geringe voorspanning kan bij zwaar weer beweging in de tuigage onstaan. Hierdoor is kans op schade. Indien uw jacht 's winters getuigd in het water blijft liggen, verdient het aanbeveling, als u in die periode niet vaart, de voorspanning tijdens deze periode te verkleinen.

9 ZEILTRIM GROOTZEIL (CRUISING). S. U. de Vries bv Zeilmakerij Stationsweg EJ Grouw (Grou) Postbus AA Grouw (Grou) Tel Telegramadres De Vries Zeilmaker Fax Giro Arriro Bank Akkrum / rek.nr Rabo Bank Grou(w) / rek. nr Grootzeiltrim is een kwestie van evenwicht, het spelen met de vorm en de stand van het grootzeil tot er een goede balans is tussen de zeilen en het onderwaterschip. Niets beïnvloedt de loef- of lijgierigheid van de boot zo sterk als de vorm van het grootzeil; met name de stand van het achterlijk speelt hier een grote rol: een bol getrimd grootzeil met een "dicht" achterlijk maakt de boot loefgierig, een vlak getrimd zeil met een "open" achterlijk maakt de boot minder loefgierig of soms zelfs lijgierig. De kunst is om het grootzeil, ons tweede roer, zó te trimmen dat we altijd een lichte, constante loefgierigheid voelen. Een goede de schootspanning wordt verminderd krijgt het zeil meer twist en het achterlijk "opent" zich. indicatie hierbij is de roeruitslag: de helmstok 5 á 6 graden naar loef is ideaal. Zo is de boot prettig te sturen, loopt gemakkelijk hoog aan de wind en de combinatie kielroer werkt met deze kleine uitslag het meest efficiënt. Let vooral op bij heel licht weer: alleen al het gewicht van de giek kan genoeg zijn om het achterlijk te dicht te laten staan. Het iets tillen van de giek met de kraanlijn kan in zo'n geval helpen. Een eenvoudige controle op de goede twist van het Eén van de eerste dingen waar we bij het zetten en trimmen van het grootzeil naar moeten kijken is de voorlijkspanning; het grootzeil heeft een "ingebouwd" profiel, waarvan de grootste diepte op ongeveer 43% vanaf het voorlijk ligt, iets voor het midden dus. Probeer de bolling op deze plaats te houden met de valspanning; opvoeren met toenemende wind en verminderen onder grootzeil is de stand van de bovenste zeillat: kijk langs de giek omhoog in het zeil en probeer door variatie in de schootspanning de lat parallel aan de giek te krijgen. Als dat gelukt is zitten we niet ver meer af van een correcte twist in het zeil. Telitales aan het achterlijk, dicht bij elk van de latzakken, laten ook duidelijk zien of het zeil al dan niet een goede twist heeft. lichtere omstandigheden én op ruimere koersen. Er is niets op tegen om bijlichtweer de bolling naar 50% te laten zakken om wat meer roerdruk te kri jgen. Op ruimere koersen neemt de giekneerhouder de functie van de grootschoot over bij het controleren van de twist; zolang er nog sprake is van een luchtstroom lángs het ~eil (dus niet bij ruime De volgende stap is het op de juiste spanning zetten van het onderlijk met de onderlijkstrekkerjuithaler; de spanning op het en voor de wind) geven ook dan de telitales een goede indicatie van de twist. onderlijk beïnvloedt de bolling van het zeil, met name in het onderste lj3 gedeelte. Gebruik niet te veel spanning bij licht tot middenweer: net genoeg om de vertikale plooitjes boven het onderlijk te laten verdwijnen. Bij toenemende wind moet de spanning worden opgevoerd om het zeil onderin af te vlakken. Ook hier geldt weer, net als bij de valspanning, dat op ruimere koersen de spanning wat verminderd kan worden, ook bij meer wind. De mogelijkheden om het zeil bovenin vlakker of boller te trimmen zijn op masttop getuigde schepen over het algemeen beperkt. Toch kan het de moei te waard zi jn om eens wat te spelen met de babystag of de vooronderwanten: een paar centimeter verschil in mastbuiging en het zeil ziet er direkt heel anders uit, met name in het gedeelte vlak achter de mast. Nu het voor- en onderlijk de goede spanning hebben en het zeil met winddruk erin goed "oogt", is de twist in het zeil aan de beurt. Twist, het "verdraaien" van het zeilprofiel, is nodig om het zeil goed te stellen ten opzichte van de naar boven toe steeds ruimer invallende schijnbare wind. Nu we het zeil z'n goede profiel en twist hebben gegeven komen we in de laatste fase van de grootzeiltrim, het eigenlijke "balanceren". Met de overloopjtraveler geven we het grootzeil de goede stand ten opzichte van de hartlijn van het schip; het criterium is de roeruitslag: niet minder dan 3 á 4 graden, niet meer dan 7 á 8 graden. In de praktijk betekent dit dat bij licht tot middenweer de giek vrijwel tegen de hartlijn geschoot kan worden, waarbij het heel goed mogelijk is dat de traveier iets aan loef staat. Bij toenemende wind (denk aan val- en onderlijkspanningl) zullen we de traveier wat moeten laten vieren om de roer druk te verminderen. Daarnaast kunnen we de schoot iets meer ruimte geven voor wat meer twist en dus minder druk bovenin het zeil. Als de traveier zóver naar lij moet worden gezet dat het grootzeil voor meer dan de helft begint te killen, we maken immers de spleet tussen grootzeil en genua steeds kleiner, wordt het tijd om wat gas terug te nemen. Het zetten van een voorzeil met minder overlap, bij voorbeeld een high-aspect fok, of het iets indraaien van de rolreefgenua zou een mogelijkheid kunnen De schootspanning is van directe invloed op de twist in het zeil: veel spanning geeft een "dicht" achterlijk en weinig twist, als zijn; is er dan nog sprake van te veel roer druk, vaak in combinatie met te veel helling, steek dan een rif. Op al onze offertes, leveranties en reparaties zijn de algemene verkoop-, leverings- en betalingsvoorwaarden voor de scheepsbenodigdheden, zeilmakerij, dekkleding-vervaardiging en scheepstuigerij, gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbank te 's-gravenhage op 4 juni 1987, onder nr. 69/1987 van kracht. S.U. de Vries is ingeschreven in het Handelsregister te Leeuwarden onder nr

10 ,~---=:.--..~.. -IIIiiO:: _ \., S. U. de Vries bv Zeilmakerij Stationsweg EJ Grouw (Grou) Postbus AA Grouw (Grou) Tel Telegramadres De Vries Zeilmaker Fax Giro Amro Bank Akkrum / rek.nr Rabo Bank Grou(w) / rek. nr ZEILTRIM VOORZEILEN (CRUISING). Voorzeilen zijn er in vele soorten en maten; genua's 1, genua's 2, high-aspect fokken, rolreefgenua's, kluivers, etcetera. Toch zijn er, ondanks deze verscheidenheid, wel een aantal algemeen geldende regels te geven voor een goede trim van deze zeilen. De trim van voor zeilen kunnen we het best benaderen door te kijken naar een paar belangrijke eigenschappen van het zeil; immers, wel of geen inzicht in hoe een zeil in elkaar zit maakt het verschil tussen bewust en intuïtief trimmen. Als de (voorlopige) lei-oog positie is vastgesteld zetten we aan de wind varend de schoot door. Als het goed is loopt het onderlijk nu in een flauwe bocht (bij een genua net om de verstaging) en kunnen we door meer of minder spanning op de schoot te zetten de twist en daarmee de opening tussen voorzeil en grootzeil aanpassen zonder dat het onderlijk daarbij veel van In de eerste plaats is er de bolling, het "ingebouwdeli profiel in het zeil; wat betreft de hoeveelheid en de positie van de bolling kunnen we hier volstaan met vast te stellen dat lichtweer-zeilen doorgaans boller zijn dan zeilen die met meer wind gebruikt worden en dat de grootste profieldiepte ergens tussen de 35 en 45% vanaf het voorlijk ligt. Aan de profieldiepte zelf kunnen we bij het trimmen niet zoveel doen; wat we wel in de hand hebben, althans binnen bepaalde grenzen, is de positie van de bolling. Hét middel hiervoor is de spanning die we met de genuaval op het vorm verandert. Door nu rustig op te loeven en te kijken of het voorlijk over de volle lengte gelijktijdig begint te killen kunnen we controleren of het zeil een goede twist heeft. Begint het zeil bovenin eerder te killen dan onderin I zorg dan voor minder twist door wat meer schoot-spanning te geven en/of het leioog iets naar voren te zetten. Kilt het zeil onderin eerder, zet dan het leioog wat naar achteren of verminder de schootspanning iets. Telitales kunnen ook een prima hulpmiddel zijn bij het controleren van de twist. voorlijk zetten: bij weinig voorlijkspanning zakt de bolling naar achteren, als de spanning opgevoerd wordt schuift de bolling weer naar voren. Waar het op aan komt is dat we het voorlijk niet meer of minder spanning geven dan nodig is om het zeil zin ingebouwde, egale profiel aan te laten nemen. Bij toenemende wind de spanning dus opvoeren om de voorkomen dat de bolling te ver naar achteren zakt (geen plooitjes achter het voorlijk of IIhangenll aan de leuvers) en bi j minder wind net genoeg spanning gebruiken om het voorlijk glad te krijgen (geen IIspanningsplooill achter het voorlijk en een te vlakke achtersectie van het zeil). Hetzelfde geldt overigens bij meer wind, maar dan op de ruimere koersen., Tenslotte de voorlijkcurve; elk voorzeil heeft een voorlijkcurve die aangepast is aan de gemiddelde omstandigheden waaronder het zeil gebruikt wordt; meer specifiek, aan de mate waarin de voorstag onder die omstandigheden doorhangt. Met andere woorden, een lichte genua 1 heeft een vrijwel recht voorlijk, een highaspect fok laat in het voorlijk een duidelijk negatieve curve zien. De gevolgen die dit voor het zeilprofiel kan hebben zijn duidelijk: als de stag meer doorhangt dan waarmee in het ontwerp is gerekend wordt het zeil al gauw te bol; aan de andere kant, als de stag minder doorhangt dan de voorlijkcurve, bij voorbeeld als een middenweer genua onder heel lichte omstandigheden gevaren Als tweede belangrijke punt is er de twist; twist is de ingebouwde verdraaiing in het zeilprofiel die ervoor zorgt dat het zeil, zonder dat het zijn goede vorm verliest, naar boven toe steeds verder weg kan draaien van de hartlijn van het schip. Een belangrijke eigenschap, want de wind waarop we zeilen, de schijnbare wind, valt naar boven toe steeds ruimer in. Hoe moeten we het zeil nu zó schoten dat er sprake is van een goede twist. om te beginnen kijken we naar de positie van het leioog; een goed uitganspunt is een trekrichting van de schoot die, doorgetrokken, loopt naar het midden van het voorlijk. Deze regel gaat eigenlijk altijd op: bij een genua, een high-aspect fok, maar ook bij een gedeeltelijk gereefde rolgenua. wordt, wordt er doek IIweggetrokkenll uit het voorste gedeelte van het zeil en wordt het zeil daar veel te vlak. Toegegeven, dit is niet het eenvoudigste gedeelte van de trim, maar bewust werken met de achterstagspanner kan de effectiviteit van uw genua of fok een stuk vergroten. Een goede, eenvoudig te bedienen achterstagspanner is daarbij natuurlijk een must. Algemeen geldt: voer de hekstag-, en daarmee de voorstagspanning op naarmate een zeil meer naar de bovengrens van zlln windbereik wordt gevaren, dit om te voorkomen dat het zeil te bol wordt en kijk onder lichte weersomstandigheden vooral naar het voorlijk; lijkt het zeil daar erg vlak en hangt de voorstag weinig door, verminder dan de hekstagspanning om het zeil voorin wat meer profiel te geven. Op al onze offertes, leveranties en reparaties zijn de algemene verkoop-, leverings- en betalingsvoorwaarden voor de scheepsbenodigdheden, zeilmakerij, dekkleding-vervaardiging en scheepstuigerij, gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbank te 's-gravenhage op 4 juni 1987, onder nr. 69/1987 van kracht. S,U. de Vries is ingeschreven in het Handelsregister te Leeuwarden onder nr

11 S. U. de Vries bv Zeilmakerij Stationsweg EJ Grouw (Grou) Postbus AA Grouw (Grou) Tel GEBRUIKSAANWIJZING DOORGELATTE GROOTZEILEN. Telegramadres De Vries Zeilmaker Fax Giro Amro Bank Akkrum / rek. nr Rabo Bank Grou(w) / rek. nr Niet alleen in de afwerking en de accessoires, maar ook in het gebruik verschilt een doorgelat grootzeil op een aantal punten van een "conventioneel" grootzeil. Deze handleiding helpt u op weg bij het aanbrengen van de latten en het lazy-jacksysteem, geeft punten aan waar in het gebruik van het zeil op gelet moet worden en bespreekt beknopt de grootzeiltrim onder verschillende omstandigheden. Het aanbrengen en spannen van de zeillatten. De latten. De manier waarop dit moet gebeuren hangt af van de latzakconstructie: Bij grootzeilén die geen voorlijkleuvers hebben, dus met een touwlijk in het mastprofiel worden gevaren, óf bij grootzeilen die met een Z.g. nbatslide"-systeem zijn uitgerust, worden de zeillatten aan het achterlijk in de latzakken geschoven en door een bindsel op spanning gebracht. Bij uw doorgelatte grootzeil is een set niet-verjongde polyester latten geleverd. Over het algemeen is de toplat van een wat lichter, soepeler type dan de rest van de latten, maar mocht in de praktijk blijken dat de aan u geleverde latten het zeil bij lichtweer te vlak houden, neemt u dan even contact met ons op. Wij kunnen dan zorgen voor een paar lichtweer-iatten. Grootzeilen met Z.g. drukleuvers bij het latzak-einde hebben speciale spancassettes bij het voorlijk. De latten worden door deze cassettes in de latzakken geschoven. Op afbeelding 1 wordt aangegeven hoe het nylon band om de lat ligt en door de wig wordt gevoerd. De lat wordt gespannen door het nylon band aan te trekken en, terwijl het band strak wordt gehouden, de wig onder het RVS afdekplaatje te schuiven. Op de wig zit een klem om het band te borgen. Het lazy-jack systeejl. De lazy-jacks zijn al aangebracht door de speciale kousjes direct boven het onderlijk van het zeil. Wat aan boord nog moet gebeuren is het aanbrengen van de meegeleverde blokjes onder aan het zalingbeslag, en wel op een afstand van 10 tot 15 centimeter uit de mast. Zonodig moeten nog extra kikkertjes op de mast worden aangebracht om de lazy-jacks te beleggen. Let wel, het lazy-jack systeem kan de kraanlijn niet vervangen. Afbeelding 1: Het hijsen en strijken van het zeil. Het is verstandig om, voordat het zeil de eetste keer wordt gehesen, te controleren of de leuvers, en met name de speciale o "z,"- H " < drukleuvers, gemakkelijk door het mastprofiel lopen i het kan b.v. zijn dat een afdekplaatje van een leuver invoer een obstakel vormt. Het hijsen en strijken van het zeil kan het beste gebeuren met de kop recht op de wind; zo is er geen wrijving langs mast en ncl7roi'e! I..f.DG!::., i verstaging en hebben de leuvers minimale weerstand in het mastprofiel. Let er op dat de latten bij het hijsen niet onder de lazy-jacks worden getrokken. Bakstagen kunnen bij het hijsen het beste naar voren worden gehaald. Onderhoud van het zeil.. f' i \le5&u\'g ~ ~qr;: Alhoewel dit zeil gemaakt is van dacron en is afgewerkt met corrosie vrije materialen, is het niet ongevoelig voor weersinvloeden en slijtage. Een paar tips kunnen helpen om het zeil zo lang mogelijk in een optimale conditie te houden: Hoeveel latspanning? - Spoel zout zo mogelijk af met zoet water. - Berg een zeil nooit voor langere tijd nat weg en zorg altijd De latten in dit doorgelatte grootzeil ondersteunen veeleer het in het zeil aanwezige profiel dan dat ze gebruikt kunnen worden om het profiel te beïnvloeden. Tijdens het varen kan de latspanning eenvoudig worden beoordeeld: vertikale plooitjes bij de latzakken duiden op een te geringe spanning, spanningsplooien voor voldoende ventilatie. Bij broei kunnen algen en vuil moeilijk te verwijderen vlekken veroorzaken. - Haal na het varen de spanning van onderlijk en latten. - Vermijd klapperen zo veel mogelijk. Controleer het zeil van tijd tot tijd op beschadigingen en langs de latzakken geven aan dat de latten te veel zijn gespannen. In de praktijk zult u merken dat u bij toenemende wind meer latspanning nodig heeft om het zeil plooi-vrij te houden. kapot stiksel. Op al onze offertes, leveranties en reparaties zijn de algemene verkoop-, leverings- en betalingsvoorwaarden voor de scheepsbenodigdheden, zeilmakerij, dekkleding-vervaardiging en scheepstuigerij, gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbank te 's-gravenhage op 4 juni 1987, onder nr. 69/1987 van kracht. S.U. de Vries is ingeschreven in het Handelsregister te Leeuwarden onder nr

12

13 \ S. U. de Vries bv Zeilmakerij Stationsweg EJ Grouw (Grou) Postbus AA Grouw (Grou) Tel Telegramadres De Vries Zeilmaker Fax Giro Amro Bank Akkrum / rek. nr Rabo Bank Grou(w) / rek. nr GEBRUIKSAANWIJZING ROLREEFGENUA'S. Zowel in ontwerp en constructie als ook in gebruik en trim wijken rolreefgenua's op een aantal punten af van "conventionele" genua's en fokken. In deze handleiding bespreken we de specifieke eigenschappen van rolreefgenua's en geven we tips met betrekking tot gebruik, trim en onderhoud van het zeil. Wij hopen dat wij u op deze manier een goede start met uw nieuwe zeil geven. Dntl/er] en constructie. Het reven. In tegenstelling tot conventionele genua's en fokken, die ontworpen worden voor een beperkt windsterkte gebied, moet een rolreefgenua gebruikt kunnen worden van windkracht 1 tot windkracht 7. Dit houdt in dat er een afgewogen balans tussen profieldiepte, gewicht en sterkte moet worden gevonden. Alhoewel rolreefgenua 's over het algemeen genua 1 afmetingen hebben, liggen de profieldieptes op genua 2 niveau; zo kan er ongereefd vrij Voor een goede stand van de genua in gereefde toestand is de oprol techniek belangrijk: wanneer gerold wordt met te veel spanning op de schoot, hebben achter- en onder lijk de neiging naar elkaar toe "te kruipen. Het gevolg is extra plooivorming en een te bol zeil. OVer het algemeen is het beter om de genua even vrijuit te laten waaien, snel een aantal slagen in te draaien en daarna de schoot weer aan te halen. lang met het zeil worden doorgevaren en heeft het zeil ook - gereefd nog een goede stand, zeker wanneer aanvullende voorzieningen als "shape-tape" op het zeil zijn aangebracht. Afbeelding 1: De door De Vries Sails toegepaste radiale-, biradiale- en RVRconstructies maken het mogeli jk de genua' s sterk te maken langs het achter- en onderlijk, maar niet onnodig zwaar in minder belaste gedeeltes ván het zeil. Shape-tape om aan de wind vermogen te kunnen ontwikkelen heeft een genua profiel, balling, nodig. Ook al is de rolreefgenua in ontwerp relatief vlak, de balling die er is zal leiden tot plooivorming en een te grote profieldiepte wanneer de genua zonder extra voorzieningen om de, rechte, profielstag wordt opgerold. Het shape-tape systeem, stroken gesloten-cel rubber die achter het voorlijk worden aangebracht in een patroon dat correspondeert met het profiel verloop, zorgt bij het oprollen voor een verdikking om de profielstag; zo wordt de extra "ruimte" in het doek opgenàmen, de genua vertoont minder plooien en wordt niet boller bij het wegreven. Het door sommige rolreefsystemen geclaimde "afvlaksysteem", waarbij de hals en top van het zeil bij het oprollen vertraagd meekomen, werkt wel enigszins, maar maakt het shape-tape niet overbodig. Extra sterke banen Op al onze offertes, leveranties en reparaties zijn de algemene verkoop-, leverings- en betalingsvoorwaarden voor de scheepsbenodigdheden, zeilmakerij, dekkleding-vervaardiging en scheepstuigerij, gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbank te 's-gravenhage op 4 juni 1987, onder nr. 69/1987 van kracht. S.U. de Vries is ingeschreven in het Handelsregister te Leeuwarden onder nr

14 >. Afbeelding 2: Rocon Bij het effectief trimmen van een rolreefgenua is een goede hekstagspanner belangrijk; bij lichtweer moet de hekstagspanning verminderd kunnen worden om zó, door meer voorstagdoorhang, de genua boller te trimmen. Bij toenemende wind moet de hekstagspanning opgevoerd worden om te voorkomen dat de genua te bol wordt. Over het algemeen moet met hogere spanningen gewerkt worden dan bij een conventionele zeilvoering; het gewicht van het ii il I! rolsysteem is een niet te onderschatten factor bij de voorstagdoorhang. omdat het zeil in een profielstag wordt gevaren, is ook de valspanning goed te gebruiken bij de trim; bij lichtweer hoeft niet meer spanning gebruikt te worden dan nodig is om het voorlijk vrij van plooitjes te krijgen. Bij toenemende wind zal de valspanning opgevoerd moeten worden om te voorkomen dat de bolling te ver naar achteren in het zeil komt te liggen. Op ruimere koersen zal de valspanning over het algemeen verminderd kunnen worden; de spanningsplooien achter het voorlijk verdwijnen en de bolling verdeelt zich beter over de genua. Met de positie van het leioog op de genua rail bepaalt u de juiste twist van de genua; naar achteren: een vlakker zeil net lileer twist; naar voren: een boller zeil met minder twist. Een bruikbaar uitgangspunt is een trekrichting die ligt in het - OOk al zijn de achter- en onderlijkbanen van uw genua voorzien van een Z.g. UV-coating, een goede rolfokhoes (rocon) beschermt uw rolgenua op termijn het beste tegen de invloed van UV-straling en luchtvervuiling. verlengde van de'lijn schoothoek-midden van het voorlijk. Controleer de twist door vanaf aan de wind rustig op te loeven;, wanneer het voorlijk over de hele lengte ongeveer gelijktijdig begint te killen is de twist correct. Begint het zeil bovenin eerder te killen dan onderin, zorg dan - Laat een vochtige of natte rolgenua nooit voor langere tijd opgerold zitten; de ventilatie is ninimaal en de combinatie vocht en vuil kan onder bepaalde condities al vrij snel leiden tot weerplekjes in de genua. voor minder twist, kilt de genua onderin het eerst, zet dan het lei oog wat naar achteren voor lileer twist. uiteraard zijn teil tales ook een prima hulpmiddel bij het - Zout houdt vocht vast, spoel daarom eve~tuele zoutaanslag bij de eerste gelegenheid af. controleren van de twist, zi j het dat ze alleen goed te gebruiken zijn wanneer de genua ongereefd is. Wanneer de genua gedeeltelijk is weggerold zult u de trim opnieuw moeten controleren en zonodig de positie van het leioog aan - Heeft u gereefd gevaren, rol dan in de haven de genua even helemaal uit en rol hem vervolgens niet al te strak weer op; zo voorkomt u scherpe vouwen in uw genua. moeten passen. - Voorkom extreme belasting van het achter- of onderlijk door bij reven of ontreven het leioog in de (bij benadering) Bescherming en onderhoud van de rolreefgenua. juiste positie te zetten voordat de schoot weer wordt aangetrokken. Alhoewel het zeil is genaakt van kunststof (dacron, mylar sandwich of dyneema) en is afgewerkt met corrosievrije materialen, is het toch niet geheel ongevoelig voor weersinvloeden en slijtage. - Door de vrij vlakke snit van de genua kan onder bepaalde omstandigheden aan de wind het achterlijk gaan trillen; corrigeer dit met de reguleerlijn. Een paar tips kunnen helpen 011 het zeil zo lang mogelijk in een optimale conditie te houden. - Probeer klapperen van de genua zo veel als mogelijk is te beperken. - Controleer het zeil van tijd tot tijd op beschadigingen en losse stiksels; let met name op het achter- en onderlijk en de plaatsten) waar de genua de zaling(en) raakt.

15 «N.B. WINDINVAL = SCHIJNBARE WINDINVALSHOEK. 1. VERMOGEN VAN ZEILEN ONTSTAAT BIJ: ± 30 tot ± 90 windinval door LANGSstromende lucht, dus drukverschil tussen LOEFen LIJ. Let naast zeiloppervlak en zeilstand op PROFIELVORM. ± 90 tot ± 120 windinval door DUWENDE lucht dus drukverschil tussen LOEFen LIJ. ZEILOPPERVLAK en ZEILSTAND zijn belangrijk. 2. VERMOGEN VAN ZEILEN WORDT BEPAALD DOOR: A. ZEIL9pPERVLAK B. ZEILSTAND (OOK TWIST) GROOTZEIL: variabel d.m.v. schoot, overloop, neerhouder, mastbuiging. GENUA'S en FOKKEN: variabel d.m.v. schoot, positie leiblok op binnen- of buitenrail, barberhauler. «C. PLAATS DIEPSTE PUNT IN HET PROFIEL GROOTZEIL: meer naar het midden dan in een fok, variabel d.m.v. valspanning, vertikaal cunningham hole. GENUA'S en FOKKEN: meer voorin dan in een grootzeil, variabel d.m.v. valspanning, cunningham hole, voorstagspanning. <~ ± 1/3de VAN VOREN: betere acceleratie nodig op korte kruisrakken, in vlagerig weer of wanneer het schip gevoelig is voor golven. <~ ± 2/5de VAN VOREN: hogere snelheid nodig op lange rakken, bij konstante wind of wanneer het schip minder gevoelig is voor golven. «ACHTER HET MIDDEN: zeil wordt remklep, veroorzaakt helling, loefgierigheid en drift! D. PROFIELDIEPTE GROOTZEIL: variabel d.m.v. mastbuiging, onder Iijkstrekker, diagonaal cunningham hole, flattening reef, overige reven. GENUA'S en FOKKEN: variabel d.m.v. positie leiblok (voor-achter), schootspanning. <~ 3. TELL - TALES TRIMSTREPEN Geven de profielvorm weer. Signaleren HOE de wind langs loef- en lijzijde stroomt. Wanneer tussen de 30 en de 90 -t windinval alle tell-tales parallel aan het zeil naar achteren blazen, zeilt men met maximale LIFT en minimale WEERSTAND, dus optimaal. LOEF-./~ LIJ <{- Het MIDDEN van het zeil en de LIJkant leveren het meeste vermogen, dus detell-tales daar zijn het belangrijkst. SPINNAKERS Zet de spiblokken niet verder naar achteren dan nodig en zo ver mogelijk naar buiten. Houd vooral bij harde wind en hoge koersen de LOEFschoot KORT. laat een smalle fok staan, om oploeven en uit het roer lopen tegen te gaan. SPINNAKERS HALVE WIND Zelfs vanaf 60 à 70 windinval (en bij harde wind) vlakke spinnakers gebruiken. Houd het LOEFlijk zo STRAK mogelijk, dus de boom LAAG, vrijwel tegen de voorstag. Het LIJlijk OPEN, dus LIJblok naar achteren, zodat de spi goed loost en de boot minder helt. RUIME WIND Vanaf 90 à 100 (en bij lichter weer) vollere spinnakers gebruiken. Trek de spi zoveel mogelijk naar LOEFachter het grootzeil vandaan. Vanaf ± 120 staat de boom vrijwel evenwijdig aan de giek. SPLEET TUSSEN FOK EN GROOTZEIL laat het achterlijk van fok of genua zoveel mogelijk parallel lopen met het grootzeil. Bij licht weer smaller, bij harde wind brede spleet. De spleet is goed wanneer het grootzeil bijna ~ TWIST De windsterkte over dek is geringer dan in de masttop. Als de boot vaart wordt daarom de schijnbare windinvalshoek HOGER GROTER. M.a.W. bovenin de mast komt de wind ruimer in dan over het dek. Dus is twist nodig en MEER naarmate men RUIMER zeilt. Zie 3. VOL: bij licht weer en ruimer dan ± 35. Zowel in golven als op vlak water bij weinig wind. TEVEEL ZEILVERMOGEN «.- VLAK: bij zeer licht weer, harde wind en hoger aan de wind. Een roer met kontinu een uitslag groter dan 10 à 15 vraagt, wordt een remklep. Gevolg: minder snelheid, meer helling, meer drift. Dus zeilvermogen minderen. Zie 2. Tell-tales VOORIN het zeil registreren windinval, zie 2B. ACHTERSTE tell-tales tonen hoeveel TWIST nodig is en of het PROFIEL deugt. Zie 2B,2D. A {'1 J "'--0 GENTRY TELL-TALES(3 vlak achter elkaar voorin het zeil) geven exakt aan hoe effektief men aan de wind vaart, al voordat het zeil kilt. De SCHOOTTRIMMER let op de teil-tal es en de trimstrepen in het HELE zeil. De STUURMAN let op de GENTRY TELL-TALES. ~ ~ LAGE boom = spi met strakke lijnen en vol profiel, dus SMAL en LAAG. HOGE boom = spi met ronde lijken en vlak profiel, dus BREED en HOOG. Houd de schoothoeken zo mogelijk even hoog. Gedrukt op watervast Synteape. Henk Jukkema, Harlingen, Holland.

16 TRI M KAART Ruggesteuntje voor wedstrijd- en toerzeilers. ~~~~9~/~~bU'~/_AAGmuw/T"~lm51ToId~18IFOX~_ Een paar situaties, waarin tell-tales duidelijk aangeven, hoe de trim veranderd moet worden. TRIM EERST HET VOORZEIL, DAARNA HET GROOTZEIL! KIES VRIJWEL ALTIJD EERSTVOOR BOOTSNELHElD, DAARNA HOOGTE! PROBEER EERST MOGELIJKHEID 1, DAARNA 2 ETC. In de tekeningen zijn beide zeilen verkeerd getrimd, maar uiteraard kan ook één zeil verkeerd getrimd staan. TE WEINIG VOORLIJK- EN VOORSTAGSPANNING Zo worden zeilen remkleppen! FOK/G'ÉNUA: 1. Val doorzetten. 2. Cunningham hole doorzetten. 3. Eventueel schootblok naar buiten en, naar achteren verplaatsen. 4. Achterstagspanner aandraaien of bakstag doorzetten. GROOTZEIL: 1. Val doorzetten. 2. Cunningham hole doorzetten. 3. Overloop naar loef trekken en schootspanning verminderen. 4. Eventueel vlakker trimmen d.m.v. meer mastbuiging, meer spanning op onderlijk. TEVEEL VOORLIJKSPANNING De bolling ligt teveel voorin het zeil, er kan niet hoog genoeg aan de wind gevaren worden. GENUA/FOK/GROOTZEIL: 1. Cunningham hole vieren. 2. Valspanning verminderen. LOEF VEELTE TE LAAG 'LAAG ~ oll. i-~ -~ ~'~ 'Uff\:; ~ TE WEINIG TWIST Bovenin overtrekken de zeilen. GENUA/FOK: 1. Schoot vieren. 2. Eventueel het schootblok naar achteren verplaatsen. GROOTZEIL: 1. Grootschoot vieren en overloop naar loef verplaatsen. 2. Giekneerhouder vieren. 3. Mastbuiging vergroten. TEVEEL BOLLING Tijdens zeer licht weer kan de wind het profiel niet meer volgen. GENUA/FOK: 1. Schootblok naar achteren verplaatsen, spleet klein houden! 2. Schoot doorzetten. GROOTZEIL: 1. Mastbuiging opvoeren. 2. Onderlijkstrekker doorzetten. 3. Eventueel grootschoot iets vieren en overloop naar loef verplaatsen. O.K. TE HOOG l-. TEVEEL TWIST Bovenin wordt geen vermogen geleverd. GENUA/FOK: 1. Schootblok naar buiten en naar voren verplaatsen. 2. Schoot doorzetten. GROOTZEIL: 1. Overloop naar lij verplaatsen en schoot aanhalen. 2. Giekneerhouder doorzetten. 3. Mastbuiging verminderen. GENTRY TELL-TALES Signaleren eksakt hoe een hogere koers gezeild wordt. De eerste twee worden direkt achter het voorlijk geplakt, de andere in lijn erachter. De eerste aan loef mag naar lij waaien. De eerste twee aan lij mogen onrustig zijn. Zo zeilt men het effektiefst ten opzichte van de windinval. N.B. Een dik profiel voor een rolgenua verstoort de werking van Gentry tell-tales '/'...! --- Gedrukt op watervast Synteape. Henk Jukkema. Harlingen. Holland ~ -_._~

17 Pag Reven Reven dient om het zeiloppervlak te verkleinen bij toenemende wind. Door reven worden de krachten op het tuig minder groot en wordt het zeilpunt (het aangrijpingspunt van de windkracht in de zeilen) omlaag gebracht. Daardoor vermindert het "hellend koppel" en gaat de boot minder schuin, zodat zij veel rustiger op het roer ligt en minder verlijert zonder noemenswaardig aan snelheid te verliezen. De meeste mensen hebben de neiging eerder te reven op aan de windse dan op voor de windse koersen. Aan de wind wordt men veel sterker met, het geweld van zee en wind gekonfronteerd. Echter, op ruime koersen stuurt het jacht het gemakkelijkst als het zwaartepunt van de zeilvoering meer naar voren ligt. Het is dan aan te raden het grootzeil te reven alsof er aan de wind gevaren moet worden en een slagje groter voorzeil te hijsen dan op hogere koersen comfortabel zou zijn. Vooral bij kleine (gezins) bemanningen is het wijs vroegtijdig te reven. In de haven is dat veel gemakkelijker dan aan de lagerwal op open water; voor de wind van hogerwal vertrekken merkt u meestal pas (te) laat dat bij harde wind hoge golven horen. Oefen het reven regelmatig onder rustige omstandigheden zodat de hele bemanning weet wat er te doen staat. Reefprocedure van het grootzeil. Net als bij zeil zetten en strijken is het goed om bij reven hoog aan de wind te liggen;i Loef op de fok zeilend op tot hoog aan de wind, vier de grootschoot tot het zeil ruim kilt en zet de kraanlijn door tot de giek daar duidelijk inhangt. Vier de grootzeilval ruim voldoende om de kous van het rif bij het lummelbeslag te brengen (2 m) en zet de reeflijn krachtig door, het laatste stukje met de vallier. Als het onderlijk van het rif goed strak staat kan het grootzeilval weer worden doorgezet. Is de wind zodanig dat direkt het tweede rif moet worden gezet, zet dan toch eerst het eerste rif. Als de wind afflauwt en het eerste rif zou precies goed zijn, moet u anders geheel ontreven en dan weer het eerste rif zetten. Dat kan allemaal beter ineens goed worden gedaan. Denk erom na afloop van de reefprocedure de kraanlijn weer te vieren. Bij het ontreven wordt de kraanlijn doorgezet, hoog aan de wind gestuurd en de grootschoot gevierd, het grootzeilval enige slek gegeven, alvorens de reeflijn te vieren en het grootzeilval weer door te zetten.

18 '- \ Pag. 7 Hierbij ziet U een tekening waar alleen de blokken voor het eerste rif getekend zijn. De lijn van het eerste rif zit vast om de giek met een paalsteek. De lijn loopt door de kous van het eerste rif in het achterlijk via een schijf in de giek door het blok halverwege de giek. Verder door het blok aan het eind beslag van de giek, naar de schijf onder het lummelbeslag en naar de kuip. Een tweede lijn is vastgeknoopt aan het blok halverwege de giek en gaat over een schijf bij het lummelbeslag naar de vastgenaaide ring in het zeil. Als het eerste rif wordt doorgezet, beweeg je het blok in de giek naar achteren, waardoor het oog van het voorlijk op de giek komt. Als dit blok niet verder gaat, zal de lijn het achterlijk op de giek trekken. Om ervoor te zorgen dat zo weinig mogelijk ruimte ontstaat tussen het oog in het achterlijk en de lijn, is het te adviseren om de lijn te knopen met een ankersteek en geen paalsteek die altijd een lus heeft. <':Ä -. Ir " f, " Ankersteek. Paalsteek. Liin voor tweede rif. - Liin voor eerste rif. '

19 \ Pag Yanmarinstruktieboeken U krijgt de orginele Yanmar instruktieboeken meegeleverd. Hierin wordt u uitvoerig geinformeerd over de inbouwdiesel en saildrive. Houdt u zich zorgvuldig aan de instrukties. Garantie Yanmar motor: bij problemen, ook in het buitenland, dient U zich te vervoegen bij de dichtsbijzijnde Yanmar-dealer. 3.1 Tanken De dieselolie dient in de opening met rode dekvuldop (FUEL) getankt te worden. De tank is door een beluchting beveiligd tegen overdruk in de tank. Indien de tank te vol getankt wordt, kan hierdoor dieselolie in het buitenwater komen. Voorkom dit door het nivo goed in de gaten te houden. Mocht onverhoopt dieselolie in het water komen, gooi dan snel een scheut afwasmiddel op de olie. Dit voorkomt dat de olie zich verder verspreidt. Gebruik uitsluitend een voor de watersport bedoelde tankinstallatie. De installaties voor de beroepsvaart hebben een veel grotere kapaciteit. Hierdoor kan dieselolie gemorst ontstaan!!! worden en kan schade aan tank en vulleiding 3.2 Varen 00 de motor Aanwijzingen over het varen op de motor, zowel met betrekking tot de bediening als tot zaken die speciale aandacht vragen in het instruktieboek van Yanmar. Onze instrukties zijn een aanvulling daarop. Het starten van de motor. Let erop dat brandstof- en koelwaterkraan open staan en dat de hoofdschakelaar is ingeschakeld. De kontaktsleutel rechtsom draaien. Het akoestisch alarm gaat nu af. Houdt de sleutel vast en geef, indien de motor koud is, gas. Door de rode knop in te drukken onder de handle, kunt u gas geven zonder te schakelen. Wanneer de motor aanslaat, de kontaktsleutel loslaten. Als de motor op toeren is gekomen, kan gas worden teruggenomen. Het alarm moet inmiddels uit zijn. Zet voor het afzetten van de motor de gashandle in de neutrale stand. Wacht tot het toerental tot het minimum is teruggelopen. Trek nu de stopknop uit en draai de sleutel linksom. Druk nu de stop knop weer in, anders slaat de motor de volgende keer niet aan. "

20 \ -, Pag. 9 Schakel nooit van vol gas vooruit naar vol gas achteruit, eerst het motortoerental terugkomen tot staionair. Dit i.v.m. om schade aan de keerkoppeling te voorkomen. maar laat Indien u zeer snel het toerental van de motor opvoert, als u dus snel gas geeft, kan een deel van de olie niet goed verbranden. Dit gebeurt in het bij;zonder als de motor nog koud is. Zwarte rook is hiervan het gevolg. Zorg ervoor dat u bij manoeuvreren altijd voldoende snelheid houdt, vooral als de wind krachtig is en dwars op de boot staat. laat tijdens motorvaart nooit de helmstok of het stuurwiel los, zeker niet achteruitvarend. De drukverschillen die de schroef in het water veroorzaakt, maken het roergedrag onvoorspelbaar. Vaar nooit te snel op de motor. Bij iets meer dan halfgas vaart uw jacht al op rompsnelheid. Meer gas geven is zinloos. Hoge boeg- en hekgolf, een hoog brandstof gebruik, onnodige slijtage en terecht boze medewatersporters kunnen het gevolg zijn. Het extra vermogen is slechts bedoeld voor slepen en voor varen met veel golfslag,pf bij harde wind. e ;~/ De dieselmotor van uw jacht is uiterst betrouwbaar. Bij verkeerd gebruik of verwaarloosd onderhoud bestaat echter het risiko dat u op een zeer ongelegen ogenblik in de steek gelaten wordt. Vooral ook indien u uw motor weinig gebruikt is het van groot belang dat u er zorgvuldig mee omgaat. Er is onder zeilers een bekend gezegde: Houd je van zeilen, zorg dan goed voor je motor.

21 " Pag Elektrischeschema Op de volgende pagina vindt u het elektrisch schema afgebeeld. Bij de COMPROMIS 777 is het schakelpaneel voorzien van losse glaszekeringen van 5 A. Het speciale schakelpaneel van de COMPROMIS 888 en 999 is uitgerust met gecombineerde zekeringen/schakelaars. Deze beschermen de installatie zowel tegen kortsluiting, als tegen overbelasting. Indien de betreffende groep is ingeschakeld, brandt het lampje in de schakelaar. Als een groep door de automaat is uitgeschakeld, moet eerst de oorzaak hiervan worden opgespoord en verholpen. Daarna kan de schakelaar weer ingeschakeld worden. Aan de veiligheid van de installatie is veel aandacht besteed. Als' gevolg van onoordeelkundige aanpassingen kunnen gevaarlijke situaties ontstaan. Indien u zelf onvoldoende kennis van zwakstroom heeft, laatu dan door een deskundige informeren, voordat u veranderingen of uitbreidingen in het systeem aanbrengt. Sluit behalve de marifoon nooit een andere verbruiker op de motoraccu aan.

22 @' I NV J "k 2,I KHJKftl I / OEK5 TEKKEn 4'- SB. 2 OS't 3Fffi 1 OS 2. SCIfAKfL PANEEl 25 6, 6k hillnpa S_VEn!JCIfTltIG ACCU VEnt hoo ftis,hakelaar s Ofl<5 rekker 88 OYNAMO.-. scheidiog's rel ~ VI 11K J voorkajuit toilet hoofdkajuit COMPROMIS 111 I hondekooi

23 '\ Pag. 11 Verklaring installatieschema C 777 Schakelpaneel Kajuit Toilet Voorkajuit Toplicht Keuken Instr. Navigatielichten: Kompas Hondekooi 3-kleuren + T1 DS1 DB1 massa(zwart) H01 BL1 HL1 V1 HK1/3/5 N1 -ver!. oranje bl./wit groen geel grijs rood blauw kleur ' geel NV T2 DS2 BL2 HL2 N2 V2 H02 HK2/4/6 DS4 DB6 DB2 DB4 voeding Stoomlicht

24 Pag Accu's en hoofdschakelaars De stroomvoorziening van uw COMPROMIS wordt verzorgd door 2 accu's. Een is voor de motor en eventueel de marifoon, de andere is voor de overige verbruikers. De accu's zijn onder normale omstandigheden nagenoeg onderhoudsvrij. Bij zeer hoge en bij zeer lage temperaturen, wanneer de startaccu extra zwaar wordt belast, is het aan te bevelen de accu's regelmatig te controleren. Haal 's winters in ieder geval de accu's uit de boot. Laat gedurende de winter de accu's enkele malen langzaam ontladen door een lampje op de accu's aan te sluiten en deze vervolgens weer op te laden. Indien de accu-spanning te laag is kan de accu met een acculader worden bijgeladen. Indien dit met een geringe stroomsterkte gebeurt kunnen de aansluitkabels van het boordnet aangsloten blijven. In het geval een snelladel;;wordt gebruikt, dan moeten beide aansluitkabels worden losgenomen. Neem altijd eerst de minkabel (= zwart) en dan de pluskabel (= rood) los. Bij het aansluiten altijd eerst de pluskabel (= rood) aanbrengen en dan de minkabel (= zwart). Verwissel accukabels nooit!!! Gevaar voor brand. Accuzuur is sterk bijtend en zeer gevaarlijk. Voorkom spatten op de ogen, huid of kleding. Spatten direkt met veel schoon water afspoelen. Zonodig direkt naar een arts gaan. Een sterk ontladen accu kan reeds bij -100 C. bevriezen. Een bevroren accu altijd eerst laten ontdooien, voordat deze geladen wordt, anders kan de accu, ontploffen! Het gas dat tijdens het laden ontstaat, is zeer licht ontvlambaar! Zorg dus voor goede ventilatie. Om bij werkzaamheden aan het systeem kortsluiting te voorkomen, dienen de hoofdschakelaars te worden uitgeschakeld of moeten de minkabels van de accu's worden afgenomen.

25 Pag. 13 De hoofdschakelaars bevinden zich bij de COMPROMIS 777 onder de traptrede en bij de COMPROMIS 888 in de achterkajuit voor de kooi onder tegen het motorschot. Bij de COMPROMIS 999 bevinden de hoofdschakelaars zich bij de trap tegen het motorschot. De onderste schakelaar is voor de startaccu van de motor. De bovenste schakelaar is voor de rest van de installatie. Rechtsom een kwartslag is aan. De sleutel van de schakelaar zit dan vast. Linksom een kwartslag draaien is uit. De sleutel kan dan worden uitgenomen. Zet tijdens het vare,n altijd beide schakelaars aan. Zet bij het verlaten van de boot altijd b,eideschakelaars uit. Zet tijdens het varen nooit de hoofdschakelaars uit!! 4.2 De binnenverlichting Op het schakelpaneel is aangegeven op welke schakelaars de groepen van de binnenverlichting zijn aangesloten. Bij de COMPROMIS 777 is de binnenverlichting op een groep geplaatst. Bij de COMPROMIS 888 is de binnenverlichting over twee groepen verdeeld. Dit is als volgt gedaan: BINNENVERLICHTING BINNENVERLICHTING 1. Hoofdkajuit. 2. Voor- en achterkajuit en toiletruimte. Bij de COMPROMIS 999 is de verdeling: BINNENVERLlCHllNG 1. Hoofd- en voorkajuit. BINNENVERLICHTING 2. Achterkajuit, zeilenberging, toilet- en motorruimte. Indien een lamp is doorgebrand, is deze eenvoudig zelf te vervangen. Bij de ronde plafonnier moet daarvoor de kap worden ingedrukt, vervolgens naar links gedraaid worden tot de aanslag. Nu nog verder indrukken en verder naar links draaien. Nu komt de kap los en is het buislampje goed bereikbaar. (zie bijlage voor verlichting) Bij de rechthoekige plafonnier wordt een schroevendraaier tussen de kap en de basis geplaatst en losgewipt. Bij de T.L. lamp wordt de kap afgenomen, door de kap op de uiteinden vast te pakken, in te drukken en voorzichtig te trekken. Bij de halogeenlampen is de lamp direkt van buiten te bereiken. Maar let heel goed op, de lamp mag niet met de handen of vingers worden aangera~kt. Gebruik hiervoor een zakdoek, een stukje keukenrol o.i.d.

26 '\ Pag De navigatieverlichting De te voeren verlichting is afhankelijk van het vaargebied. Bij het ZEILEN wordt '5 nachts het DRIE KLEUREN LICHT gevoerd. '5 Nachts worden op de MOTOR varend het TWEE KLEUREN- en het STOOM- en H'EKLICHT gevoerd. De wettelijk voorschriften voor de te voeren verlichting moeten altijd worden gevolgd. Deze zijn van het vaargebied afhankelijk.