Jaarverslag Datum: 11 september 2015 Vastgesteld door het Algemeen Bestuur op 2 december 2015

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014 Datum: 11 september 2015 Vastgesteld door het Algemeen Bestuur op 2 december 2015 Domein Applied Science (DAS) Postbus AE Leidschendam info@appliedscience.nl Domein Applied Science

2

3 Inhoud 1 Inleiding Speerpunten: activiteiten en ontwikkelingen in Onderwijs Arbeidsmarkt en werkveld Onderzoek Voorlichting van de opleidingen Thema s Positionering van de opleidingen Communicatie Kwaliteit Internationalisering Algemene zaken DAS Conferentie Werkgeverschap DAS Financieringsmodellen Beleidsplan Ronde Nederland Organisatie Organisatiestructuur Deelnemende opleidingen Algemeen Bestuur (AB) Dagelijks Bestuur (DB) Werk- en projectgroepen Landelijke opleidingsoverleggen Externe overleggen Vertegenwoordigingen Personele bezetting bestuur en werkgroepen Huisvesting, faciliteiten en medewerkers Statuten Financiën Bijlage 1 - Deelnemende hogescholen en opleidingen in Bijlage 2 Financieel Resultaat Bijlage 3 Balans per 31 december pagina 3

4 1 Inleiding Het Domein Applied Science (DAS) is het landelijk samenwerkingsverband van hbo-opleidingen die een Bachelor of Applied Science diploma afgeven. Het domein omvat vijftien hogescholen met elf verschillende bacheloropleidingen waaraan in 2014 ruim 10,200 studenten studeerden. Een overzicht van deelnemende opleidingen in 2014 is te vinden in Bijlage 1. Zeventien lectoren verzorgden toegepast onderzoek gerelateerd aan de opleidingen en op snijvlakken met andere disciplines. Twee hogescholen boden een masteropleiding aan. Het domein zet zich in voor een samenhangend aanbod van kwalitatief hoogstaand onderwijs en onderzoek dat is afgestemd op de behoefte vanuit het werkveld. De samenwerking moet leiden tot aantrekkelijk onderwijs voor meer studenten. In dit jaarverslag staat een kort overzicht van de belangrijkste activiteiten en ontwikkelingen in Het verslag is ingedeeld naar de speerpunten en thema s van het DAS Beleidsplan Speerpunten: activiteiten en ontwikkelingen in Onderwijs BAS-profiel. Na de publicatie van de vernieuwde versie van het BAS-profiel in 2013, zijn in 2014 afspraken gemaakt over het versiebeheer van het document en is besloten een addendum te publiceren waarin verbeteringen worden opgenomen waarvoor nog geen gehele herziening nodig is. In september is de eerste versie van het addendum gepubliceerd, een tweede versie wordt begin 2015 verwacht. Ook is een Engelse vertaling van het BAS-profiel gepubliceerd, en later ook van het addendum. Het uitbreiden van het BAS-profiel met de landelijke opleidingsprofielen van Biotechnologie en Forensisch onderzoek is in 2014 niet gerealiseerd. Met de vertegenwoordigers van Biotechnologie is afgesproken dat het opleidingsprofiel in de eerste helft van 2015 gereed komt. Het bureau van DAS zal de opleidingen hierbij ondersteunen. Vanwege noodzakelijke aanpassingen aan de opleiding Forensisch onderzoek bij Saxion is het opstellen van het landelijk opleidingsprofiel van deze opleiding uitgesteld tot het studiejaar Verder zijn de discussies over de relevantie van de competentie Ontwikkelen voor andere opleidingen dan Chemische technologie en het nut van competenties op niveau 1 zoals afgesproken met het werkveld verder gevoerd en naar tevredenheid van het werkveld en de opleidingen afgerond. Ook is een start gemaakt met de analyse van de aansluiting van de domeincompetenties met de Dublin descriptoren. De resultaten hiervan worden in 2015 verwacht. Tot slot is er besloten geen volledige website voor het BAS-profiel te maken, maar het document doorbladerbaar te publiceren op de website van DAS en daarbij de verschillende hoofdstukken ook als losse download aan te bieden. Dit is in de eerste helft van 2014 gerealiseerd. Steekproef herkenbaarheid BAS-profiel. Na de verschijning van de nieuwe versie van het BASprofiel in 2013 is op verzoek van het Landelijk WAC-overleg steekproefsgewijs aan docenten en studenten gevraagd of de opleidingsprofielen herkenbaar en bruikbaar zijn. De resultaten van het onderzoek zijn begin 2014 verzameld en besproken met de Werkgroep Onderwijs. Het BASprofiel is positief beoordeeld door de respondenten en relevante opmerkingen zijn meegenomen in de aanpassingsrondes van het BAS-profiel. Landelijke Toetsbank BML. In 2014 is de eerste fase van het project, dat was gestart in 2013, afgerond en is aansluitend fase 2 van start gegaan. In fase 2 ligt de nadruk op het opdoen van ervaring met de toetsbank en wordt de toetsbank aangevuld met toetsvragen van de twee resterende BoKS-onderwerpen van Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. Ook worden de andere hogescholen nadrukkelijk uitgenodigd om deel te nemen aan het project. In de loop van pagina 4

5 2014 zijn al twee nieuwe hogescholen aangesloten, een derde overweegt dit nog. Halverwege 2015 worden de resultaten van fase 2 verwacht. Pilot vertalingen. Naar aanleiding van de positieve ervaringen met het vertaalbureau dat het BAS-profiel heeft vertaald en de groeiende behoefte aan vertaalde onderwijsdocumenten is in 2014 besloten een pilot op te zetten waarin de hogescholen in het domein vertaalopdrachten via DAS kunnen laten uitvoeren. Voor alle hogescholen geldt in deze pilot dezelfde gunstige voorwaarden. In 2015 wordt de pilot geëvalueerd en besloten tot eventuele continuering van de samenwerking. Activiteiten landelijke opleidingsoverleggen Binnen het domein zijn vier landelijke opleidingsoverleggen actief. Deze opleidingsoverleggen zijn georganiseerd rondom vijf verschillende opleidingen: Bio-informatica (LOBIN), Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (LOBEM), & Chemische Technologie (LOCCT) en Technische Natuurkunde (LOTN). Deze landelijke opleidingsoverleggen spelen een centrale rol bij de uitwerking en uitvoering van de onderwijsactiviteiten van DAS. Tevens worden bij deze overleggen ervaringen uitgewisseld en gezamenlijke activiteiten ontplooid. In 2014 waren de aanvullende activiteiten op de onderwijsactiviteiten van DAS: LOBIN. In 2014 heeft het LOBIN zich gericht op het opstarten van samenwerkingen met de organisaties die uit NBIC zijn voortgekomen. Ook heeft het LOBIN een start gemaakt met het inventariseren van de rendementen van studenten die met de verschillende havo-profielen zijn gestart. Mogelijk geeft dit aanleiding tot een aanpassingsverzoek voor de toelatingseisen. Docenten van de drie opleidingen hebben elkaars examenzittingen bijgewoond. Daarnaast heeft het LOBIN de organisatie van een parallelsessie tijdens de DAS Conferentie 2015 op zich genomen, de voorbereidingen hiervoor zijn in 2014 gestart. Het arbeidsmarktsymposium is uitgesteld. Binnen LOBIN wordt gekeken naar een nieuwe opzet. LOBEM. Binnen het LOBEM heeft men ook in 2014 elkaars examenzittingen bijgewoond en gediscussieerd over het omgaan met verslagen die niet aan de norm voldoen en de verschillende manieren waarop eindcijfers worden berekend. De uitwisseling is de betrokkenen opnieuw goed bevallen. Het LOBEM heeft het vergelijken van de afstudeerformulieren die de verschillende hogescholen gebruiken ook in 2014 gecontinueerd. Tijdens de LOBEM-vergaderingen presenteren de opleidingen hun curricula aan elkaar indien de agenda dit toelaat. Ook houden de hogescholen elkaar op de hoogte van ontwikkelingen bij hun opleiding. De hogescholen die een numerus fixus hebben ingesteld voor BML inventariseren binnen het LOBEM of zij instrumenten voor selectie kunnen uitwisselen. LOCCT. In 2014 heeft het LOCCT de samenwerking met de VNCI op het gebied van veiligheidsonderwijs gecontinueerd. Er is een projectgroep opgericht die opereert in nauw overleg met het LOCCT. Verder houdt het LOCCT de verwachte en gerealiseerde instroom bij de opleidingen en de eventuele plannen om de brede bachelor Applied Science in te voeren bij. Daarnaast heeft het LOCCT gesproken over de toelatingseisen voor vo-instromers. Tot slot is binnen het LOCCT gesproken over het splitsen van het overleg in twee aparte overleggen voor de opleidingen en Chemische technologie. Er is besloten om niet te splitsen, maar wel waar nodig aparte besprekingen van onderwerpen te realiseren. LOTN. Vanwege de aansluiting van alle drie de opleidingen Technische natuurkunde bij DAS is het LOTN in 2014 gestart met het actualiseren van het opleidingsprofiel TN om deze aan te laten sluiten bij de domeincompetenties van DAS. Verder zijn de ervaringen met de visitaties van Saxion en de Haagse Hogeschool uitgewisseld en is er gesproken over de verschillende uitstroomrichtingen van de TN-opleidingen. Voor docenten van de opleidingen is een pagina 5

6 docentendag georganiseerd en enkele docenten van de opleidingen hebben examenzittingen bij een collega-hogeschool bijgewoond. Project procesveiligheid met de VNCI. Tijdens een overleg van de VNCI met het LOCCT is besloten om met de brancheorganisatie samen te gaan werken op het gebied van procesveiligheid met als doel een landelijk beschikbare onderwijsmodule te ontwikkelen die alle CT-studenten een gedegen basis geeft op het gebied van procesveiligheid. De behoeften van de industrie moeten hier het uitgangspunt vormen. De VNCI heeft hiervoor een subsidieaanvraag ingediend bij het Ministerie van I&M. Afhankelijk van de toekenning wordt het project verder uitgewerkt in Arbeidsmarkt en werkveld Landelijk WAC-Overleg. Het Landelijk Overleg Werkveld Adviescommissies (WAC) heeft in 2014 twee keer plaatsgevonden, op 13 februari 2014 en 7 november DAS en vertegenwoordigers van regionale werkveldadviescommissies komen tijdens dit overleg bij elkaar om trends en ontwikkelingen in de sector en de projecten waaraan binnen DAS gewerkt wordt te bespreken. Onderwerpen die dit jaar aan bod kwamen waren: onderzoek onder docenten en studenten naar de herkenbaarheid van het BAS-profiel, de verwarring rondom de competentie ontwikkelen en de competenties die op niveau 1 staan in het BAS-profiel en de oplossingen daarvoor, uitwisseling van ervaringen bij de regionale WAC s, afspraken over de uitstroomrichtingen voor de landkaarten binnen het KIS-plan en de situatie rondom de Numerus Fixus. Bij het eerste overleg in februari verzorgde Hub van Wedershoven een presentatie over de Applied Science-opleiding van Fontys Hogeschool. Werkveldvertegenwoordigers hadden namelijk aangegeven niet goed te begrijpen wat de brede bacheloropleiding inhoudt. Naast de reguliere werkveldvertegenwoordigers waren ook een aantal leden van de Stuurgroep KIS-plan vertegenwoordigd. De presentatie was zeer verhelderend en werd positief ontvangen. Naar aanleiding van het verhaal heeft de VNCI in het eigen blad Magazine een artikel over de opleiding gepubliceerd waarin de vereniging aangeeft dat de opleiding goed aansluit bij de wensen van de chemiesector. Nelo Emerencia, manager Onderwijs & Innovatie van de VNCI: "Deze opleiding is multidisciplinair opgezet, precies waar we met de sector heen willen." Bij het tweede overleg in november waren wij te gast bij FrieslandCampina te Wageningen. Een presentatie en een rondleiding van Ger Willems (directeur research / lid van het overleg namens NHL/VHL) gaven een helder beeld van de ontwikkelingen binnen dit bedrijf. Herstructurering en aanvulling Stuurgroep KIS-Plan. Met een aantal brancheorganisaties en de Topsector werd tot begin 2014 overleg gevoerd over het Kennisinfrastructuurplan hbo (zie paragraaf 3.1). In de laatste vergadering zijn afspraken gemaakt over de uitstroomrichtingen die het werkveld herkent en graag zou willen zien bij de verschillende opleidingen. In verband met het vertrek van de HCA-coördinator bij de Topsector is het structureel overleg daarna stil gevallen. Naar aanleiding daarvan is besloten om de stuurgroep te herstructureren en te verbreden naar de life sciences (in plaats van grotendeels chemie). De tweede helft van 2014 is gebruikt voor het benaderen van nieuwe stuurgroepleden uit deze sector en het benaderen van een voorzitter vanuit het werkveld. Na een aantal gesprekken is Hans Sijbesma van Nefarma en de Topsector Life Sciences & Health bereid gevonden om in 2015 het voorzitterschap op zich te nemen. DAS neemt in dat jaar de coördinatie van het overleg van de stuurgroep over. pagina 6

7 2.3 Onderzoek Lectorenbijeenkomst De jaarlijkse lectorenbijeenkomst op 13 november 2014 bij Hogeschool Van Hall Larenstein in Velp stond in het teken van publiek-private samenwerkingsverbanden. Aan de hand van de ervaringen met de Centres of Expertse werden veel tips uitgewisseld voor het slagen van dergelijke samenwerkingsverbanden en de inzet van docenten voor onderzoek. Tevens werd gebruik gemaakt van de aanwezigheid in Velp om de mogelijke samenwerking tussen onderzoeksgroepen uit de groene sector en de Applied Science te verkennen. Duidelijk werd dat innovatie zich op de grensvlakken bevindt en dat beide sectoren elkaar nodig hebben. De contacten die hiervoor gelegd werden leidden tot nieuwe inzichten en samenwerkingensverbanden. Biomarkers. Het RAAK-PRO project DiAgRaMs, dat een samenwerking is tussen verschillende hogescholen met een aantal academische en bedrijfspartners, is gericht op het optimaliseren van de fiets-ergometer test en het identificeren van biomarkers voor gezondheid. De resultaten van de eerste studie met jonge mannelijke vrijwilligers laten zien dat verschillende biomarkers in de tijd veranderen. Opvallende biomarkers zijn die welke iets vertellen over de afweerreactie, darmgesteldheid en metabole activiteit. In de vervolgstudie, gepland in 2016, wordt in verschillende labs (Hogeschool Utrecht en Hanzehogeschool) gekeken of vergelijkbare uitkomsten gevonden worden. 2.4 Voorlichting van de opleidingen Sinds 2007 wordt de PROEF!-campagne ontwikkeld en uitgevoerd in samenwerking met Stichting C3. DAS is partner in de stichting en heeft een zetel in het bestuur van C3. In 2014 heeft C3 een plan opgesteld voor de jaren 2014, 2015 en In dit plan ligt de nadruk op de juiste student op de juiste plek en op digitalisering. Op basis van dit plan is in juni 2014 besloten de samenwerking in ieder geval tot 2017 te continueren. Jaarlijks ontvangt Stichting C3 van Stichting DAS hiervoor een bedrag van Doordat Stichting DAS samenwerkt met Stichting C3 zijn de voorlichtingsactiviteiten ook zichtbaar in de communicatie-uitingen van C3 en participeert DAS in C3-projecten die gericht zijn op dezelfde doelgroep: Exact wat je zoekt! en de Lab Experience Days. Nieuwe koers PROEF!-campagne. In 2014 is er een inventarisatie gedaan naar de wensen van hogescholen en de doelgroep voor de invulling van het digitale onderdeel van de PROEF!- campagne. De projectleider is bij elf van de vijftien hogescholen op bezoek geweest en heeft met nog twee hogescholen telefonisch gesproken over de voorlichtings- en matchingsactiviteiten en de wensen voor het digitale onderdeel van de PROEF!-campagne. Daarnaast zijn vier focusgroepen gehouden met leerlingen van twee middelbare scholen om te inventariseren welke activiteiten zij ondernemen om zich te oriënteren op opleidingen en beroepen. Ook is hen gevraagd wat zij op dit moment missen in de mogelijkheden op zich te oriënteren op opleidingen en beroepen en waaraan een digitaal informatiekanaal voor hen zou moeten voldoen. Deze inventarisatie heeft geleid tot een helder beeld van de wensen van zowel hogescholen als de doelgroep waaraan het digitale onderdeel van de PROEF!-campagne moet voldoen. In het najaar van 2014 is op basis van bovenstaande inventarisatie een voorstel gedaan voor de invulling van het digitale onderdeel van de PROEF!-campagne. Op basis van de wensen van de doelgroep is voorgesteld om een app toe te voegen aan de PROEF!-campagne, het voorstel hiervoor is in het najaar van 2014 goedgekeurd. Stichting C3 heeft een partij in de arm genomen die de technische pagina 7

8 realisatie van de app voor zijn rekening neemt: ConceptM. Eind 2014 is er in samenwerking met ConceptM een eerste opzet voor de app gerealiseerd. De verdere ontwikkeling vindt plaats in Eind september 2015 wordt de app gelanceerd. PROEF!-activiteiten. Om financiële ruimte te creëren voor de app, is in 2014 besloten een PROEF!-folder te ontwikkelen die meerdere jaren ingezet kan worden. Het thema van de PROEF!- folder 2014 is Kies je eigen weg. De folder is iets anders van opzet dan voorgaande jaren. In de folder worden niet meer vier opleidingen uitgelicht, in plaats daarvan is de folder verdeeld in vier thema s, waarin verschillende opleidingen aan bod komen. De folder is ook niet meer in grote aantallen verzonden aan middelbare scholen. In plaats daarvan hebben alle secties natuurkunde, scheikunde en biologie en alle decanen één exemplaar gekregen, met de mogelijkheid om pakketten van 30 folders te bestellen. Ook is er een digitale mailing verzonden aan docenten biologie, scheikunde en natuurkunde waarin een directe link stond om de folder te bestellen in de onderwijsmiddelendatabase van C3. Van de nieuwe folder zijn er 3210 stuks aangevraagd door docenten en leerlingen. Via hogescholen zijn in het najaar van stuks van de folder verspreid. Daarnaast zijn de PROEF!-folders uitgedeeld op docentenconferenties en evenementen voor leerlingen. De flyer PROEF! het verschil: van mbo naar hbo is in 2014 verspreid via mbo-scholen en via hogescholen. Er zijn via deze kanalen 1300 flyers verspreid. De website trok in bezoekers. Dit aantal ligt ongeveer 3000 bezoekers lager dan in Vermoedelijk speelt hierin een rol dat de website verouderd is en niet goed te bekijken is op mobiele apparaten, zoals tablets en smartphones. Om meer zicht te krijgen op de bezoekersstromen is vanaf 2015 Google Analytics geïnstalleerd. PROEF!werk-activiteiten. De gedrukte exemplaren van de PROEF!werk modules zijn uitgedeeld aan docenten tijdens conferenties en workshops. Er zijn via deze weg ongeveer 550 modules uitgedeeld. De modules zijn ook als PDF te downloaden via de onderwijsmiddelendatabase van C3. In 2014 zijn de modules in totaal 1670 keer gedownload. Dit is minder dan in Een reden hiervoor kan zijn dat veel docenten inmiddels bekend zijn met de modules en de modules al in gedrukte of digitale vorm in hun bezit hebben. Exact wat je zoekt!-activiteiten. In 2014 was DAS wederom partner in het project Exact wat je zoekt!. Dit project laat middelbare scholieren zien wat de studie- en beroepsmogelijkheden zijn in de chemie, life sciences en procestechniek. Naast DAS zijn chemiebedrijven, universiteiten en belangenorganisaties zoals OVP en de KNCV partner in dit project. In 2014 is er een nieuw onderdeel toegevoegd aan de website virtueel meelopen. Hierin vertellen studenten en professionals een week lang dagelijks over hun activiteiten. Het project heeft vier weken gelopen en was tevens een testcase om te zien of Facebook ingezet kan worden om jongeren te bereiken. Hoewel het project op de website succesvol was en meer bezoekers opleverde, is het niet gelukt om via Facebook veel jongeren te bereiken. Eind 2014 is dan ook besloten de Facebookpagina van Exactwatjezoekt op te heffen. Stichting C3 is met het project Exact wat je zoekt! aanwezig geweest met een interactieve stand bij de Jet-Net Career Days in de regio s Noord (Zwolle) en Oost (Enschede). Tijdens deze dagen ontdekten leerlingen van 4 havo en 5 vwo bij de Exact Wat Je Zoekt!-stand de zeven bètawerelden. De leerlingen doken in een kort practicum dieper in de wereld van Voeding & Vitaliteit, Lifestyle & Design of Water, Energie & Natuur. Na het succes van de proevenbundel voor de brugklas Béta4U is in 2014 een vervolg op deze bundel ontwikkeld: Béta4U2. In deze bundel staan 10 korte science-proeven waarmee leerlingen in de brugklas kennis kunnen maken met de wereld van science. Nieuw in deze bundel is dat er bij elke proef aandacht is voor relevante opleidingen en beroepen. Deze proevenbundel is pagina 8

9 uitgedeeld aan docenten op conferenties en is te bestellen via de onderwijsmiddelendatabase van C3. Lab Experience days (LEDs). In 2014 zijn er weer in 5 regio s Lab Experience Days (LEDs) georganiseerd. Tijdens deze dagen kruipen leerlingen in de huid van labmedewerkers. De leerlingen zijn te gast bij een bedrijf of instelling en gaan aan de slag in het laboratorium onder begeleiding van beroepsbeoefenaars. De LEDs zijn bedoeld voor middelbare scholieren uit de bovenbouw. Voor ouders en docenten is er een apart programma met informatie over onder andere de arbeidsmarkt. Bij een LED werkt een labbedrijf intensief samen met laboratoriumopleidingen uit de regio. In 2014 waren de volgende bedrijven en instellingen betrokken bij een LED: Waterschap Hunze & Aa s (Assen), Nunhems Netherlands B.V. (Nunhem), RIKILT Wageningen UR (Wageningen), Mead Johnson (Nijmegen) en voor het eerst ook Vitens (Leeuwarden). In totaal hebben 268 en ouders deelgenomen aan een LED in % van de bezoekende jongeren en 95% van de ouders gaf aan dat een beter beeld te hebben gekregen van de laboratoriumtechniek en bijbehorende loopbaanmogelijkheden. Publiciteit. De Applied Sciences-opleidingen, de activiteiten van PROEF! en Exact wat je zoekt! zijn gepromoot via sociale media (twitter.com/stichtingc3 en de Facebook-fanpagina van Exact wat je zoekt!: facebook.com/exactwjz). Op docentenconferenties (de Docentendag Scheikunde van de Radboud Universiteit Nijmegen, de Ontwerp- en Ontdekconferentie, de VeDoTech- Conferentie, de decanenconferentie van VvSl, de Woudschoten Conferentie, de NIBI docentenconferentie en de Woudschoten Natuurkunde Didactiek Conferentie) zijn de met stands, presentaties en workshops de Applied Sciences-opleidingen en de PROEF!-campagne onder de aandacht gebracht van docenten. In 2014 waren er publicaties over de Applied Sciences-opleidingen, de activiteiten van PROEF! en Exact wat je zoekt! in NVOX, Zakboek Nova Scheikunde, Terugkoppeling, Laboratorium Magazine, C2W en Magazine en Radio Westerwolde. In artikelen en nieuwsberichtjes op de website, de nieuwsbrief en de presentatiegids van C3 werd ook aandacht besteed aan de Applied Sciences-opleidingen, de activiteiten van PROEF! en Exact wat je zoekt!. 3 Thema s 3.1 Positionering van de opleidingen KIS-plan. In samenwerking met een aantal topsectoren en brancheorganisaties werkt het Domein Applied Science aan het Kennisinfrastructuurplan (KIS) Applied Science. Dit plan heeft als doel focus en massa aan te brengen in het Applied Science onderwijs en te komen tot een effectieve allocatie van personeel en middelen en een transparant aanbod van onderwijs en onderzoek op hbo-niveau. Vijf gewenste resultaten zijn: het realiseren van een herkenbaar en transparant opleidingsprofiel, inbedding van alle hogescholen in de regionale kennisinfrastructuur (mbo/wo en beroepenveld), een gerealiseerd landelijk onderwijsprogramma in het kader van Leven Lang Leren, het bieden van een aantrekkelijk doorstroomprofiel aan studenten en het versterken van de positie van het hbo-onderzoek. In 2014 stond het maken van afspraken over de uitstroomrichtingen bij de verschillende opleidingen centraal. Het Algemeen Bestuur heeft op 18 juni 2014 unaniem ingestemd met het voorstel om hiervoor te komen tot gezamenlijke afspraken. Iedereen ziet het belang in van een transparant aanbod van opleidingen voor het werkveld maar ook voor onze studenten en onszelf. Wij willen onszelf niet meer profileren en presenteren met het huidige plaatje van bijvoorbeeld 27 BML-richtingen en 19 -uitstroomrichtingen. Wij gaan daarmee verder dan de afspraken die binnen het SAC HTNO worden gemaakt op CROHO-licenties en differentiaties. De afspraken die hierover gemaakt zijn waren: pagina 9

10 Hogescholen moeten kunnen blijven inspelen op de vraag uit de regio. Deze regionale programmeervrijheid moet behouden blijven en sluit ook aan bij de achtergrond van de planningsneutrale conversie. Aanvullingen moeten binnen DAS besproken worden om onduidelijkheid naar de buitenwereld te voorkomen. De indelingscriteria voor een uitstroomrichting zoals door het bestuur vastgesteld zijn: 30 EC afstuderen en 30 EC ondersteunend onderwijs. Om het onderwijs naar de buitenwereld inzichtelijk te maken wordt per uitstroomrichting een kort maar krachtige omschrijving van de uitstroomrichting opgesteld waarmee de hogeschool zich kan profileren. Er worden afspraken gemaakt met elkaar over de unieke naamgeving van uitstroomrichtingen die inhoudelijk vergelijkbaar zijn. Ook daarbij geldt echter dat binnen een bepaalde expertise met dezelfde naam de exacte invulling / kleuring in de regio plaatsvindt. Dit kan ook weer in de beschrijvende regels worden weergegeven. Op basis van deze criteria is er een basisstramien opgesteld met informatie die alle hogescholen moeten invullen. Op basis van de aangeleverde informatie gaat Ellen Hilhorst in 2015 met alle individuele hogescholen gesprekken voeren om te komen tot een inzichtelijk overzicht van uitstroomrichtingen die de inhoud (expertise) aangeeft en aan de andere kant de maatschappelijk uitdagingen (context). Regiobesprekingen. In het kader van het KIS-plan zijn dit jaar regiobesprekingen georganiseerd in de regio s Zuid en Noordoost. In deze besprekingen zijn de voorstellen die Regio West in 2013 heeft gedaan voor het verminderen en afstemmen van de uitstroomrichtingen besproken en verder aangescherpt zodat er een definitieve beslissing over genomen kon worden (zie vorig punt). Verder zijn onder andere de volgende onderwerpen aan de orde gekomen: uitwisseling bij examenzittingen, minorenaanbod, uitwisseling docenten/apparatuur, aansluiting mbo en wo. Dit jaar was er voor het eerste geen regiobespreking Oost van Saxion Hogeschool en de HAN. Saxion Hogeschool heeft aansluiting gevonden bij de collega s in Regio Noordoost. De HAN was naast deelnemer aan de Regio Oost ook al aangesloten bij Regio Zuid. Gesprek KIS-plan Ministerie OCW / Portefeuillehouder Techniek Vereniging Hogescholen. Om commitment te vragen voor de ontwikkelingen binnen het KIS-plan hebben Ellen Hilhorst en vertegenwoordigers van de Topsector het KIS-plan besproken met vertegenwoordigers van het Ministerie van OCW. Voor een aantal van de plannen met name voor het realiseren van de doorstroommogelijkheden voor studenten is ondersteuning en zijn mogelijk zelfs wetswijzigingen of een andere bekostigingssystematiek nodig. Het KIS-plan werd zeer positief ontvangen en de complimenten werden gegeven voor de intentie en gezamenlijke aanpak met het werkveld. Tegelijkertijd werd helaas aangegeven dat het Ministerie niet veel kan doen om het plan verder te ondersteunen en dat hogescholen zelf op CvB-niveau afspraken zouden moeten maken om het plan te realiseren. Naar aanleiding hiervan hebben Ellen Hilhorst en Ger Beukers een gesprek gevoerd met de portefeuillehouden Techniek van de Vereniging Hogescholen, Wim Boomkamp (Saxion). Afgesproken is dat hij het KIS-plan onder de aandacht brengt van de collega s binnen de verschillende gremia waarin hij zitting heeft. Aangezien deze gesprekken niet direct tot ondersteuning van het plan hebben geleid is binnen het bestuur en de Stuurgroep KIS-plan besloten om het plan in kleinere stappen te gaan realiseren waarbij de landkaart met een transparant aanbod van opleidingen met uitstroomrichtingen en profilering in 2015 de prioriteit krijgt. Presentatie KIS-plan / Roadmap HTNO In juni 2014 heeft Ellen Hilhorst het KIS-plan en de stand van zaken gepresenteerd tijdens de jaarlijkse Tweedaagse van het SAC HTNO en in het Voorzittersoverleg van het SAC HTNO. De reacties op de presentatie waren zeer positief. Bij de tweedaagse is afgesproken om in 2014 een start te maken met een dergelijk plan voor de gehele pagina 10

11 HTNO-sector. Dit resulteerde in het project Roadmap HTNO 2025 waarvoor vier werkgroepen met vertegenwoordigers uit alle domeinen zijn gevormd. DAS is vertegenwoordigd in alle werkgroepen. De verdere uitwerking vindt plaats in Numerus Fixus. Tijdens het kalenderjaar hebben zes hogescholen in gezamenlijk overleg en in afstemming met de overige collega s binnen het domein besloten om een Numerus Fixus in te stellen voor het studiejaar 2015/2016 voor de opleidingen Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek, Biotechnologie en. De zes hogescholen hebben met ondersteuning van DAS overleg gevoerd over de vast te stellen maximum aantal studenten en de wijze van organisatie van de decentrale selectie. Tevens zijn gesprekken gevoerd met werkveldvertegenwoordigers van de VNCI en het Platform Beroepenveld Biomedische laboratoriumopleidingen om tot een gezamenlijk standpunt te komen over de instelling van een Numerus Fixus. Het nieuws van het instellen van de Numerus Fixus leidde tot veel ophef in de landelijk pers en politiek, aangezien landelijk wordt gestreefd naar een groei van het aantal studenten in de techniek en een Numerus Fixus niet wenselijk werd gevonden. Naar aanleiding van deze commotie hebben de Ministeries van OCW en EZ aan de aanjager van het Techniekpact, Doekle Terpstra, gevraagd om het gesprek aan te gaan met de desbetreffende hogescholen. Op 7 november 2014 heeft een overleg plaatsgevonden waarbij aanwezig waren: de bestuurders van de zes hogescholen, vertegenwoordigers van de Vereniging Hogescholen, Platform Bèta Techniek en het Ministerie EZ, werkveldvertegenwoordigers van de VNCI en het Platform Beroepenveld Biomedische laboratoriumopleidingen en namens DAS, Niek Persoon en Lisette van der Beek. Tijdens dit gesprek hebben de hogescholen en het domein het standpunt kunnen inbrengen dat het instellen van een Numerus Fixus voor deze opleidingen een weloverwogen keuze is om de kwaliteit van de opleidingen te kunnen behouden. Naar aanleiding van het overleg is half december 2014 door de Vereniging Hogescholen een brief verstuurd naar de Ministeries van OCW en EZ met de achtergronden bij de beslissing om een Numerus Fixus in te stellen en het verzoek om een onderzoek in te stellen naar het arbeidsperspectief van de afgestudeerden van de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek. De brief is ondertekend door de voorzitter en secretaris van de Vereniging Hogescholen met instemming van alle werkveldvertegenwoordigers van het georganiseerde werkveld binnen het landelijk DASnetwerk. De reactie van de Minister wordt verwacht in DAS heeft op de agenda voor 2015 gezet om met elkaar en het werkveld te gaan bespreken hoe de curricula van de BMLopleidingen kunnen worden aangepast om betere aansluiting op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt te realiseren. 3.2 Communicatie Nieuwsbrief. In 2013 zijn de bestuursleden, pr-coördinatoren, lectoren, docenten, en andere geïnteresseerde medewerkers van de hogescholen via vier interne digitale nieuwsbrieven geïnformeerd over de activiteiten en ontwikkelingen binnen DAS. Ook werd nieuws van de hogescholen opgenomen dat interessant is voor collega s in het land. Website. Aan de website is in 2014 een nieuwsfunctie toegevoegd, waarmee aan de ene kant de externe stakeholders een duidelijker beeld krijgen van de ontwikkelingen binnen DAS en aan de andere kant de medewerkers van de hogescholen continu op de hoogte kunnen blijven van relevante berichten. Parallel hieraan heeft de homepage van de website een restyling ondergaan, met het doel de pagina een aantrekkelijker en overzichtelijk uiterlijk te geven en bezoekers reden te geven regelmatig terug te keren op deze pagina. Hiervoor zijn de koppen van de laatste vijf nieuwsberichten op de homepage te zien en wordt de pagina 11

12 Twitterfeed van DAS getoond. De effecten van deze wijzigingen op het gebruik van de website worden in 2015 duidelijk. De inhoud van de website is in 2014 continu actueel gehouden. Social media. In 2014 is het ingesteld. Via dit kanaal kunnen nieuwsberichten van DAS of de aangesloten hogescholen gedeeld worden met relevante volgers uit de onderwijssector en het werkveld. Links naar de nieuwsberichten op kunnen via deze weg ook meer bezoek naar de website trekken. Ook biedt het de bureaumedewerkers van DAS een praktisch kanaal om van relevant nieuws uit verschillende organisaties uit de sector op de hoogte te blijven. Pas in 2015 wordt meer duidelijk over de resultaten van het gebruik van Twitter voor DAS. In 2014 is geen besluit genomen over het voortbestaan van de LinkedIngoep DAS Onderzoek. In 2015 wordt een social-mediabeleid voor DAS ontwikkeld, waarna bekeken wordt of de LinkedIngroep nog aansluit bij de doelstellingen van social-mediagebruik door DAS. Themabijeenkomsten. De vergaderingen van het Algemeen Bestuur bieden de bestuursleden de gelegenheid om ervaringen uit te wisselen over diverse thema s. Aan het eind van elke vergadering wordt een discussiebijeenkomst ingepland. Deze bijeenkomsten werden in 2014 als volgt ingevuld: - juni 2014 Internationalisering Remko Bosch (Hogeschool van Arnhem & Nijmegen) en Johan Krop (De Haagse Hogeschool) - december 2014 Ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en onderzoek in Groningen Victorine de Graaf-Peters (Hanzehogeschool Groningen) In maart 2014 is geen discussiebijeenkomst georganiseerd. 3.3 Kwaliteit Uitwisseling examenzittingen. In het kader van een pilotproject hebben docenten in juni 2014 deelgenomen aan de examenzittingen bij een collega-hogeschool. Belangrijkste doel van deze uitwisseling is het bij elkaar in de keuken kijken en van elkaar leren. Naast het leren van elkaar wil het bestuur op basis van de opgedane ervaringen met elkaar bespreken of verdere afstemming op dit niveau mogelijk en wenselijk is. Op basis van formulieren die de docenten hebben ingevuld en ingeleverd is het project eind 2014 uitgebreid beschreven en geëvalueerd in een rapportage. De uitwisseling van docenten heeft veel interessante en nuttige informatie opgeleverd. Alle deelnemende docenten laten positieve reacties horen en geven unaniem aan volgend jaar weer aan een dergelijke uitwisseling te willen meewerken. In 2015 worden afspraken gemaakt over het vervolg van dit project. Clustergewijze accreditatie. Vanaf 1 januari 2015 treedt in Nederland de clustergewijze accreditatie in werking. Hiertoe worden visitatieclusters opgezet: opleidingen met een vergelijkbare onderwijsinhoud die door één visitatiecommissie worden beoordeeld. In 2014 is binnen het domein op basis van de door NVAO gestelde eisen en criteria een voorstel gemaakt voor de indeling van de visitatieclusters. Het ingediende voorstel is door de NVAO goedgekeurd en eind 2014 zijn de definitieve clusters en de nieuwe accreditatietermijnen bekend gemaakt. Inrichting Werkgroep Kwaliteitszorg. Bij overleggen van het bestuur en werkgroepen in het kalenderjaar werden steeds meer onderwerpen op het gebied van kwaliteitszorg besproken waarbij DAS voor de hogescholen een belangrijke ondersteunende rol zou kunnen spelen. Om deze reden is het plan opgevat om een Werkgroep Kwaliteitszorg in te richten. Via is het plan voorgelegd aan de leden van het Algemeen Bestuur. De reactie was unaniem positief voor de inrichting van de werkgroep en de benoeming van Pedro Hermkens (Hogeschool van Arnhem pagina 12

13 en Nijmegen) als trekker ervan. De werkgroep moet actuele onderwerpen op het gebied van kwaliteitszorg signaleren en onderzoeken welke steun op landelijk niveau vanuit DAS geboden kan worden. Centraal staan onderwerpen die steeds meer een hoge prioriteit krijgen, zoals de visitaties, internationale benchmark, VKO audits enz. In 2015 wordt het activiteitenplan van de werkgroep verder uitgewerkt. Geheimhouding afstudeerverslagen. Eind 2013 is geconstateerd dat hogescholen steeds meer problemen ondervinden met de bewaarplicht van vertrouwelijke afstudeerverslagen en bedrijven die hierdoor geen stageplaatsen kunnen/willen aanbieden. De oplossingen die verschillende hogescholen hiervoor hebben bedacht zijn geïnventariseerd en besproken met de NVAO. Uit het gesprek is gebleken dat alle verantwoordelijkheid bij de hogescholen ligt en de NVAO hier niet veel in kan betekenen. Als mogelijke oplossing werd gedacht aan digitale opslag in de vorm van encrypted documentbeheer. Bij een peiling bij een aantal bedrijven waar de HAN mee samenwerkt bleek dat de bedrijven dit ook geen geschikte oplossing vinden. Helaas moeten wij blijven voldoen aan onze bewaarplicht van deze verslagen en blijft het op individuele basis zoeken naar goede afspraken met het werkveld. In 2015 wordt een overzicht van alle oplossingen die de hogescholen hebben bedacht gemaakt, waarmee de hogescholen hun eigen koers kunnen bepalen. 3.4 Internationalisering Internationaal stage- en afstudeernetwerk. In 2012 is de pilot internationaal relatiebeheer van start gegaan. Vier hogescholen binnen DAS werken samen op het gebied van internationale stages en afstuderen. De Haagse Hogeschool, Fontys Hogeschool TNW, Hogeschool Inholland en Hogeschool Leiden hebben hun relatienetwerken bij elkaar gevoegd. Dit leverde een overzicht op met gerenommeerde instellingen en bedrijven in alle uithoeken van de wereld. Studenten van alle vier de hogescholen kunnen voor hun stage of afstuderen naar deze landen afreizen. Uit de evaluatie in 2014 bleek dat er geen gebruik is gemaakt van het netwerk en elkaars contacten. Samenwerking op dit gebied leek nog een brug te ver. De samenwerking heeft wel een gezamenlijke 'global manual' opgeleverd waarin informatie staat over het Nederlandse Applied Science-onderwijs en praktische zaken die van belang zijn voor de begeleiders in het buitenland. Deze manual is beschikbaar gesteld aan alle hogescholen binnen het domein. De projectgroep is opgeheven en de leden bedankt voor hun bijdragen en inzet. Internationale benchmark. In 2014 zijn er geen acties ondernomen op het gebied van een internationale benchmark. 4 Algemene zaken 4.1 DAS Conferentie Na de eerste DAS Conferentie van november 2013 is besloten de volgende editie in het voorjaar van 2015 te laten plaatsvinden, omdat dit beter aansluit op de jaarroosters van de opleidingen. In 2014 heeft daarom geen DAS Conferentie plaatsgevonden. De voorbereidingen voor de editie van 2015 zijn halverwege 2014 gestart en aan het eind van 2014 waren het programma en sprekers zo goed als definitief en konden de deelnemers zich aanmelden. In 2015 zullen de conferentie en de organisatie ervan geëvalueerd worden. pagina 13

14 4.2 Werkgeverschap DAS Eind 2013 is binnen het Dagelijks Bestuur besloten om als onderdeel van de professionalisering van DAS en de continuïteit van bedrijfsvoering het bureau te versterken met een junior beleidsadviseur. Na een sollicitatieperiode in januari februari 2014 is op 1 april 2014 Marjolein Wijnker Schrauwen in dienst genomen als junior beleidsadviseur. 4.3 Financieringsmodellen In 2013 is een inventarisatie gedaan van de financieringsmodellen die bij de verschillende hogescholen worden gehanteerd. Hieruit bleek dat deze modellen zeer verschillend zijn en dat een aantal hogescholen moeite heeft om de faciliteiten voor het laboratoriumonderwijs te bekostigen. De hogescholen hebben aangegeven bereid te zijn om de ervaringen met elkaar te delen. De acties om dit verder uit te werken in 2014 zijn nog niet voltooid en worden in 2015 opnieuw geagendeerd. 4.4 Beleidsplan In 2013 is afgesproken om het opstellen van een nieuw beleidsplan uit te stellen tot 2015, in afwachting van de uitkomsten van de licentiediscussie binnen het SAC HTNO en de ontwikkelingen bij het Kennisinfrastructuurplan hbo. De speerpunten en thema s zoals opgenomen in het huidige beleidsplan ( ) zijn nog actueel maar de invulling en uitwerking zijn verouderd. In 2015 wordt gestart aan een beleidsplan Ronde Nederland In juni 2014 heeft Niek Persoon (Hogeschool Inholland) het voorzitterschap van het domein overgenomen van Ellen Hilhorst (Hogeschool Utrecht). Ellen is actief gebleven binnen het bestuur en heeft de portefeuille Arbeidsmarkt en Werkveld van Niek overgenomen. In het kader van zijn aanstelling als voorzitter heeft Niek Persoon aangegeven een ronde te maken langs alle bij DAS aangesloten hogescholen om kennis te maken met zijn collega s en de colour locale van de deelnemende hogescholen te verkennen. In de tweede helft van 2014 is hij aan zijn bezoeken begonnen. pagina 14

15 5 Organisatie 5.1 Organisatiestructuur Gedurende het verslagjaar is de Werkgroep Werkveld opgeheven. De relaties met het werkveld blijven onverminderd belangrijk. Om meer continuïteit te kunnen realiseren in de voorbereiding van werkveldoverleggen zijn de werkzaamheden van de werkgroep overgenomen door het Dagelijks Bestuur. 5.2 Deelnemende opleidingen Op 1 januari 2014 zijn de opleidingen Technische Natuurkunde (TN) van Saxion Hogeschool en De Haagse Hogeschool definitief aangesloten bij het Domein Applied Science. Door aansluiting van deze opleidingen zijn per 2014 alle TN-opleidingen in Nederland vertegenwoordigd binnen DAS. De TN-opleiding van Fontys Hogeschool maakte al deel uit van het domein. In 2014 is met de opleidingen Gezondheidszorgtechnologie (Hogeschool Rotterdam) en Voedingsmiddelentechnologie (NHL Hogeschool / Hogeschool Van Hall Larenstein) afgesproken dat zij per 31 december 2014 het domein kunnen verlaten zonder te voldoen aan de statutaire voorwaarde dat zij nog twee jaar contributie moeten betalen. In verband met de planningsneutrale conversie van de opleidingslicenties binnen de Sector HTNO worden deze opleidingen namelijk per 1 september 2015 gepositioneerd in een ander domein (Engineering) en sector (Agrarisch). Daarnaast is afgesproken dat de opleidingsprofielen van de opleidingen tot medio 2017 in de competentiegericht profielbeschrijving van de Bachelor of Applied Science kunnen blijven staan. Dit omdat er op 1 september 2015 nog studenten zijn die eerder aan het pagina 15

16 Bachelor of Applied Science-traject zijn begonnen en de wijziging van titulatuur pas later doorgevoerd wordt op de diploma s. 5.3 Algemeen Bestuur (AB) Vaste vertegenwoordigers (meestal de opleidingsdirecteuren) van de deelnemende opleidingen vormen het Algemeen Bestuur (AB). Het AB heeft vergaderd op: 19 maart 2014, 18 juni 2014 en 3 december Dagelijks Bestuur (DB) Het Dagelijks Bestuur vergaderde op dezelfde data als het AB met aanvullend een bijeenkomst op 1 oktober In 2014 werd het DB gevormd door zes vertegenwoordigers uit het Algemeen Bestuur: Voorzitter Ellen Hilhorst (Hogeschool Utrecht) (tot juni 2014) Niek Persoon (Hogeschool Inholland) (vanaf juni 2014) Penningmeester/Secretaris Paul van Hal (Avans Hogeschool) Bestuurslid Onderwijs Jacqueline van Erp (Fontys Hogeschool) Bestuurslid Onderzoek Wendy Zuidema-Haans (NHL Hogeschool / Hogeschool Van Hall Larenstein) Bestuurslid Arbeidsmarkt & Werkveld Niek Persoon (Hogeschool Inholland) (tot juni 2014) Ellen Hilhorst (Hogeschool Utrecht) (vanaf juni 2014) Bestuurslid Voorlichting opleidingen Danny Dukers (Hogeschool Leiden) (tot februari 2014) Marja Krosenbrink (Hogeschool Leiden) (vanaf februari 2014) 5.5 Werk- en projectgroepen Voor de uitwerking van de thema s werd het bestuur ondersteund door werk- en projectgroepen. De werkgroepen werden gevormd door leden van het Algemeen Bestuur en/of docenten/medewerkers van de hogescholen. Alle leden van het Algemeen Bestuur zijn lid van één van de werkgroepen. In het verslagjaar is afgesproken om de Werkgroep Arbeidsmarkt en Beroepenveld op te heffen. De overleggen en contacten met het werkveld worden in het bestuur voorbereid en besproken. Vanaf 2015 wordt een Werkgroep Kwaliteitszorg ingericht. 5.6 Landelijke opleidingsoverleggen Binnen het domein zijn vier landelijke opleidingsoverleggen actief. Deze opleidingsoverleggen zijn georganiseerd rondom vijf verschillende opleidingen: Bio-informatica (LOBIN), Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (LOBEM), & Chemische Technologie (LOCCT) en Technische Natuurkunde (LOTN). Alle deelnemende hogescholen binnen DAS zijn bij deze overleggen vertegenwoordigd door teamleiders, opleidingscoördinatoren of docenten van de betreffende opleidingen. Om de activiteiten van het DAS-Bestuur en de opleidingsoverleggen op elkaar af te stemmen hebben alle landelijke opleidingsoverleggen een vertegenwoordiger afgevaardigd in de Werkgroep Onderwijs. pagina 16

17 5.7 Externe overleggen Vertegenwoordigingen In 2014 werd DAS vertegenwoordigd door bestuursleden, werkgroepleden of DAS-medewerkers binnen onderstaande externe landelijke overleggen: Vereniging Hogescholen SAC-HTNO Exact wat je zoekt! - projectgroep KNCV Commissie Onderwijs Overleg Hoger Onderwijs Biologie (OHOB) Stichting C3 Bestuur Stuurgroep Kennisinfrastructuurplan hbo 5.8 Personele bezetting bestuur en werkgroepen Tijdens het verslagjaar heeft DAS afscheid genomen van: Ger Beukers (lid Algemeen Bestuur / Saxion Hogeschool), Danny Dukers (Bestuurslid Voorlichting / Hogeschool Leiden), Ruben Piek (Werkgroep Voorlichting, Hogeschool van Arnhem & Nijmegen), Jos Schreurs (lid Algemeen Bestuur, Zuyd Hogeschool), Andrea Witkam (lid Algemeen Bestuur / De Haagse Hogeschool). Alle vacatures zijn opgevuld met nieuwe vertegenwoordigers. 5.9 Huisvesting, faciliteiten en medewerkers Het bureau van DAS is gevestigd in het Synthesium te Den Haag bij een groot aantal chemie- en lifesciences-gerelateerde brancheorganisaties, beroepsverenigingen en stichtingen. Binnen het Synthesium heeft DAS een eigen kantoorruimte. De faciliteiten worden gehuurd bij de hoofdhuurder van het pand, de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI). Medewerkers in 2014 Junior Beleidsadviseur (0,6 fte) Programmaleider / Senior Beleidsadviseur (0,7 fte) Marjolein Wijnker Schrauwen (vanaf 1 april 2014) Lisette van der Beek - Ploeg Projectmedewerker (tijdelijk) Esther Vleugel (tot 1 juli 2014) Projectcoördinator Voorlichting Opleidingen Anne-Lotte Masson (Stichting C3) Secretariaatsmedewerker / congresorganisatie Hester Pruiksma (Faveo Executive Services) Financiële administratie Jan Paardekam (KNCV) 5.10 Statuten Tijdens het verslagjaar is gewerkt volgens de statuten van Stichting Domein Applied Science (versie d.d. 29 juni 2010) en het Huishoudelijk Reglement (versie d.d. 1 januari 2014) Financiën Zie bijlage 2 voor de afrekening 2014 en bijlage 3 voor de balans per 31 december Deze financiële stukken zijn goedgekeurd tijdens de AB-vergadering op 18 maart De boekhouding is op dezelfde dag gecontroleerd en in goede orde bevonden door de kascommissie. pagina 17

18 Bijlage 1 - Deelnemende hogescholen en opleidingen in 2014 Avans Hogeschool De Haagse Hogeschool Fontys Hogeschool TNW Hanzehogeschool Groningen Hogeschool Inholland Hogeschool Leiden Hogeschool Rotterdam Hogeschool Utrecht Hogeschool van Amsterdam Hogeschool van Arnhem & Nijmegen HZ University of Applied Sciences NHL Hogeschool / Hogeschool Van Hall Larenstein Saxion Deventer Saxion Enschede Stenden hogeschool Zuyd Hogeschool Opleidingen (CROHO-geregistreerd) Chemische Technologie Milieukunde Chemische Technologie Technische Natuurkunde Applied Science Technische Natuurkunde Bio-informatica Chemische Technologie Biotechnologie Bio-informatica Gezondheidszorgtechnologie Chemische Technologie Forensisch onderzoek Bio-informatica Biotechnologie Chemische Technologie Voedingsmiddelentechnologie Chemische Technologie Forensisch Onderzoek Technische Natuurkunde Chemische Technologie pagina 18