Notitie. Naamgeving wijken en buurten in de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Transcriptie

1 Notitie Naamgeving wijken en buurten in de gemeente Utrechtse Heuvelrug Advies van de commissie Naamgeving aan Burgemeester en Wethouders van de gemeente Utrechtse Heuvelrug

2 Inhoud 1. Aanleiding Reikwijdte Procedure Typering van buurten, landschappen en naamgeving Modellen van naamgeving Geadviseerde naamgeving Dorpen Wijken van dorpen (binnen de bebouwde kom) Buurtschappen buiten de dorpskommen Buitengebied (met geringe bebouwing) Wijken Zichtbare naamgeving buurtschappen en straatnamen in het buitengebied Straatnamen in het buitengebied Namen van buurtschappen in het buitengebied Aanduiding van buurtschappen in bebouwde kom Schrijfwijze van buurtnamen Naamgeving Driebergen-Rijsenburg / Driebergen Samenvatting advies...14 De nieuwe naamgeving op kaarten...15 Bijlage 1 Overzicht postcodegebieden...17 Bijlage 2 Uitwerking naamgeving in varianten...18 Bijlage 3 Toepassing CBS-buurtnamen op website funda.nl...20 Bijlage 4 Uitgebreid antwoord Taaladvies.Net...21 Bijlage 5 Over dorpsnaam Driebergen...22 Bijlage 6 Begrenzingen in het Bosgebied van Leersum...23 Opgesteld door: Henk Jan Derksen november 2007 Versie 1.4 dd. Mei 2008 Versie 1.5 dd. Juni 2013 Versie 2.0 dd. Juli

3 1. Aanleiding Op 1 januari 2006 is de gemeente Utrechtse Heuvelrug gevormd, door samenvoeging van de gemeenten Amerongen, Doorn, Driebergen-Rijsenburg, Leersum en Maarn 1. De raad van de nieuwe gemeente heeft op 27 september 2007 een verordening vastgesteld op basis waarvan een commissie is ingesteld, die het gemeentebestuur niet alleen adviseert over de (officiële) naamgeving van straten, maar ook van wijken, buurten en andere gebieden. Het centraal bureau voor de statistiek (CBS) registreert jaarlijkse gegevens van alle gemeenten in Nederland. Dat gebeurt op niveau van gemeente, maar ook van wijken en buurten binnen elke gemeente. De vijf voormalige gemeenten zijn daarbij ieder een wijk van de nieuwe gemeente. Die vijf voormalige gemeenten worden hier gemakshalve deelgemeenten genoemd. De buurten in de gemeente kunnen een hele dorpskom, een dorpswijk, buitengebied of een buurtschap beslaan. De naamgeving van die buurten is niet adequaat voor de nieuwe gemeente, wegens overlap en onduidelijkheid. De buurtnamen worden niet alleen intern gebruikt bij gemeente of CBS. Ze worden in toenemende mate gebruikt voor (geografische) toepassingen op internet. Een voorbeeld daarvan is makelaarswebsite Funda.nl, waar huizenzoekers kunnen zoeken op buurten binnen een woonplaats. Zie bijlage Reikwijdte De Commissie Naamgeving brengt advies uit over de naamgeving van alle wijken en buurten in de nieuwe gemeente. De volgende uitgangspunten worden gehanteerd: omwille van de continuïteit van de statistische informatie over meerdere jaren worden ingrijpende wijzigingen voorgesteld in de indeling van buurten de voormalige gemeentegrenzen worden gerespecteerd als wijk- en buurtgrenzen er wordt een systematiek gekozen die zo veel mogelijk uniform is voor de hele gemeente. Verder brengt de commissie een advies uit over de plaatsnaamgeving zoals die zichtbaar wordt in de openbare ruimte. 3. Procedure Voorgesteld wordt de volgende procedure te hanteren: 1. De commissie Naamgeving stelt deze notitie vast en legt het als advies voor aan het gemeentebestuur. 2. Het commissie-advies wordt voorgelegd aan het college van burgemeester en wethouders ter besluitvorming; het besluit wordt ter kennis gebracht van de commissie en de gemeenteraad. 3. De ambtelijke organisatie voert het besluit uit, met inbegrip van communicatie vooraf. 1 Het Amerongse deel van het dorp Elst is per overgegaan naar de gemeente Rhenen. De gemeente Driebergen is samengevoegd met de gemeente Rijsenburg in In 1857 is de gemeente Darthuizen bij Leersum gevoegd, en de gemeente Sterkenburg bij Driebergen. -2-

4 4. Typering van buurten, landschappen en naamgeving Op onderstaande kaarten is de indeling weergegeven in buurten en wijken, zoals het CBS die hanteert. Kaart 1A en 1B -3-

5 Bestaande CBS-buurtnamen: In de onderstaande tabel zijn in de eerste kolom vereenvoudigde buurtnummers opgenomen, opgebouwd uit de plaatsnaam en de laatste 2 cijfers van de door het CBS gebruikte buurtcode in de vorm BU In de de tweede kolom zijn bestaande namen opgenomen, zoals gebruikt door CBS; die zijn zichtbaar op de hiervoor opgenomen kaart met buurtnamen Buurtnummer Bestaande naam Amerongen-00 Amerongen Amerongen-01 Elst (gedeeltelijk) Amerongen-02 Verspreide huizen Overberg en De Haar Amerongen-08 Verspreide huizen Heuvelrug Amerongen-09 Verspreide huizen Lekdijk Doorn-00 Doorn-Centrum Doorn-01 Oudeweg Doorn-02 Doorn-West Doorn-03 Doorn-Zuid Doorn-04 De Wijngaard Doorn-07 Verspreide huizen op de Heuvelrug-Oost Doorn-08 Verspreide huizen op de Heuvelrug-West Doorn-09 Verspreide huizen in het Lage Land Driebergen-01 Landelijk Gebied noordzijde Driebergen-02 Landelijk Gebied zuidzijde Driebergen-03 Driebergen-Noord Driebergen-04 Drift-Sportlaan en Bornia Driebergen-05 Loolaankwartier en Beukenstein Driebergen-06 Kom Driebergen en Seminarie Driebergen-07 Hoenderdaal en Emmalaan Driebergen-08 Wildbaan-Dennenburg Driebergen-09 Welgelegen-Rosarium Driebergen-10 De Horst en De Akker Leersum-00 Leersum Leersum-01 Breedeveen Leersum-07 Verspreide huizen in het Lage Gebied Darthuizen Leersum-08 Verspreide huizen op de Heuvelrug Leersum-08 (2e) Verspreide huizen op de Heuvelrug Leersum-09 Verspreide huizen in de Geldersche Vallei Overberg Maarn-00 Maarn waaronder Klein Amsterdam Maarn-02 Maarsbergen Maarn-03 Valkenheide Maarn-08 Verspreide huizen op de Heuvelrug Maarn-09 Verspreide huizen in de Geldersche Vallei (overgegaan naar Rhenen) -4-

6 Bij bestudering van de CBS-indeling van wijken en buurten valt op dat een wijk overeenkomt met een 'deelgemeente' (voormalige gemeente vóór de herindeling). Maar vooral valt op dat buurten zowel stedelijk gebied, buurtschappen als nagenoeg onbewoond buitengebied betreffen. De volgende typen buurten zijn te onderscheiden: een buurt beslaat een heel dorp Amerongen, Leersum, Maarn, Maarsbergen een buurt beslaat een klein dorp met buitengebied: Overberg een buurt beslaat een deel van een dorp: Doorn en Driebergen2 een buurt beslaat een buurtschap zonder veel buitengebied: Valkenheide (onder Maarsbergen) en Breedeveen (onder Leersum) een buurt beslaat buitengebied met een buurtschap: Ginkel en Darthuizen (onder Leersum), Sterkenburg (onder Driebergen) een buurt beslaat buitengebied met verspreide bebouwing: overig buitengebied. In de bestaande buurtnaamgeving wordt voor de meeste deelgemeenten in het buitengebied de naam verspreide bebouwing..., soms ook Landelijk Gebied zuidzijde gebruikt. Dat is te onduidelijk om te blijven hanteren in de nieuwe gemeente, daarom is een nieuwe naamgeving overwogen, waarin o.a. het landschap kan worden benoemd. In het omvangrijke buitengebied van de gemeente zijn 4 typen landschap te onderscheiden: 1. Bosgebied van de Utrechtse Heuvelrug 2. Weidegebied, het open en halfopen weidegebied aan de zuidkant van de Heuvelrug, waarin de Ameronger wetering, Gooijer wetering en Langbroeker wetering (deels) en de overgangsgebieden vanaf de Heuvelrug 3. Valleigebied, open agrarisch landschap ten noorden van de Heuvelrug 4. Lustwarande, de landgoederenzone op de grens van Heuvelrug en Weidegebied, gelegen in zowel als tussen de dorpen. Bij de bestaande buurtindeling van het buitengebied is globaal onderscheid gemaakt tussen de eerste 3 landschapstypen, de Lustwarande-zone is niet als buurt opgenomen. Sommige buurtschappen (Breedeveen en Valkenheide) beslaan heel weinig buitengebied, andere buurtschappen liggen in een buurt met veel buitengebied. Dat heeft wel gevolgen voor gemiddelden, als die worden vergeleken met buurten zoals Overberg - de Haar of Sterkenburg. De bestaande buurtnamen zijn te vinden op het onderste deel van de tweedelige kaart op de volgende bladzijde. In de ene deelgemeente is de begrenzing van de buurten anders dan in de andere. In Driebergen zijn sommige woonbuurten en open groengebied gecombineerd in één buurt voor de CBS-indeling. In Doorn ligt de grens van de buurt strakker om de woonbebouwing, zoals te zien bij De Wijngaard. Dat heeft wel gevolgen voor cijfers van bijvoorbeeld de bevolkingsdichtheid in zulke gebieden. Om die cijfers van buurten binnen de gemeente beter te kunnen vergelijken, kan de begrenzing aangepast worden. Deze commissie adviseert over de naamgeving en wijst op consequenties buiten haar competentie. Het is aan het gemeentebestuur om te overwegen de grenzen van de buurten aan te passen. Op enkele onderdelen adviseert de commissie wel over een aanpassing van begrenzing: 2 de onderverdeling van het bosgebied van Leersum. Zie hiervoor bijlage 6. de buurt Haagje in Driebergen. De gemeente Driebergen-Rijsenburg hanteerde pas de laatste decennia de plaatsnaam Driebergen-Rijsenburg, hoewel in vele opzichten (sociaal-geografisch, economisch, etc.) Rijsenburg beschouwd moet worden als een wijk van Driebergen. Gemakshalve wordt hier gesproken over het dorp Driebergen, met inbegrip van de wijk Rijsenburg. -5-

7 5. Modellen van naamgeving De buurtnamen worden gebruikt in databases, tabellen en op kaarten, zoals die kunnen worden vervaardigd door de gemeente zelf, door het CBS en anderen. CBS-gegevens zijn openbaar toegankelijk via internet en voor een ieder te downloaden voor eigen gebruik. Het is te verwachten dat het voor publiek zichtbare gebruik door andere instanties, zoals website Funda al doet, de komende jaren zal toenemen. Voor de naamgeving kunnen kortere of langere namen worden gebruikt. Langere namen zullen bij gebruik in overzichten eerder worden afgekapt en dan aan betekenis verliezen. Buurtnamen die in de gemeente wel bekend zijn, zijn vaak voor buitenstaanders niet te 'plaatsen'. Dan zou het handig zijn de buurtnamen te laten beginnen met de naam van het dorp waar de buurt (dan wel het buitengebied) onderdeel van uitmaakt. Er zijn meerdere modellen van naamgeving mogelijk, waarbij een keuze kan worden gemaakt bij elk onderdeel met een cijferaanduiding uit de daaronder genoemde onderdelen met een letter. 1. Buurten in de dorpen Een dorp met één buurt kan worden: a) dorpsnaam, b) dorpsnaam, gevolgd door - Dorp (voorbeeld: Leersum) (voorbeeld: Leersum Dorp) Bij een dorp met meerdere buurten kan de naam worden opgebouwd uit: a) dorpsnaam gebiedsnaam (voorbeeld: Doorn Hoog-Moersbergen) b) dorpsnaam windstreekaanduiding (voorbeeld: Doorn Noordwest) c) de buurtnaam bevat niet de dorpsnaam: (voorbeeld: Hoog-Moersbergen) 2. Buurtschappen buiten de dorpskommen Bij een buurtschap buiten de bebouwde kom kan de naam worden opgebouwd uit: a) buurtnaam (voorbeeld: Hoogstraat) b) dorpsnaam buurtnaam (voorbeeld: Leersum-Hoogstraat) c) buurtnaam (dorpsnaam) (voorbeeld: Hoogstraat (Leersum) ) 3. Buitengebied a) Het landschapstype, gevolgd door de dorpsnaam waar het oorspronkelijk bij hoorde (evt. met windstreek als toevoeging). (voorbeeld: Weidegebied - Leersum Bosgebied Amerongen) b) Aanduidingen van historische gebiedsnamen, zonder de dorpsnamen: (voorbeeld: Darthuizen-Boerenbuurt Kaapse Bossen Haagje-Beerschoten) c) De dorpsnaam met de buurtnaam, gebaseerd op historische namen (voorbeeld: Leersum Darthuizen-Boerenbuurt Doorn Kaapse Bossen Driebergen - Haagje-Beerschoten) d) De dorpsnaam gevolgd door landschapstype met aanduiding windstreek (voorbeeld: Leersum Weidegebied Zuid Doorn Bosgebied Oost Driebergen Bosgebied West) Uitwerking van deze varianten is te vinden in bijlage

8 6. Geadviseerde naamgeving Op basis van de uitgewerkte varianten (zie bijlage 2) adviseert de Commissie Naamgeving om de onderstaande benaming vast te stellen van de buurten en wijken Dorpen Buurtnummer CBS_Buurtnaam Amerongen-00 Amerongen Dorp Maarn-00 Maarn Dorp Maarn-02 Maarsbergen Dorp Leersum-00 Leersum Dorp Amerongen-02 Overberg 1.2. Wijken van dorpen (binnen de bebouwde kom) Buurtnr. CBS_Buurtnaam Doorn-00 Doorn-Centrum Doorn-02 Doorn-Noordwest Doorn-03 Doorn-Zuid Doorn-04 Doorn-Zuidoost Driebergen-03 Driebergen-Noord Driebergen-05 Driebergen-Noordwest Driebergen-06 Driebergen-Centrum Driebergen-07 Driebergen-West Driebergen-08 Driebergen-Zuidwest Driebergen-09 Driebergen-Oost en Zuid 2. Buurtschappen buiten de dorpskommen Buurtnr. CBS_Buurtnaam Doorn-01 Doorn - Boswijk Driebergen-04 Driebergen - Beerschoten Maarn-03 Maarsbergen Valkenheide Leersum-01 Leersum - Maarsbergseweg Aandachtspunt: De Driebergse CBS-buurt Drift, Sportlaan en Bornia omvat de woonbebouwing van Drift en Sportlaan ('Haagje'), die niet als afzonderlijke buurtschap is te herkennen, want die is onderdeel geworden van aaneengesloten stedelijk gebied en hangt samen met het Loolaankwartier. Het landgoed Bornia (tussen Hoofdstraat en Arnhemsebovenweg) is typisch een onderdeel van het Lustwarande-landschap. Aanbeveling: Hevel het bebouwde deel 'Haagje' over naar de buurt Loolaankwartier c.a., zodat de overgebleven buurt Driebergen Beerschoten buitengebied wordt. N.B.: De naam Beerschoten is afkomstig van één buitenplaats binnen dat gebied, is nooit een buurtschapsnaam geweest. Overwogen kan worden om de naam Driebergen Stationsgebied toe te kennen, zoals ook buurgemeente Zeist heeft toegepast. Het gebied omvat echter ook landgoederen aan weerszijden van de Hoofdstraat. -7-

9 3. Buitengebied (met geringe bebouwing) Buurtnr. CBS_Buurtnaam: dorp-hist.gebiedsnaam Amerongen-08 Amerongse Berg Amerongen-09 Ameronger Bovenpolder-uiterwaarden Doorn-07 Doorn - Kaapse Bossen Doorn-08 Doorn Hydepark-Moleneind Doorn-09 Doorn Moersbergen-Tuilland Driebergen-01 Driebergen Heidestein Bornia Noordhout Driebergen-10 Driebergen - De Horst De Akker Driebergen-02 Driebergerbroek Sterkenburg Leersum-07 Leersum Darthuizen Zuylestein Leersum-08(!) Leersum - Hoogstraat Leersum-08(!) Leersumse Veld De Kop Leersum-09 Leersum - Ginkel Maarn-08 Maarn Maarsbergen Bosgebied Maarn-09 Maarsbergen De Meent Buurt Leersum-08 bestaat uit twee geografische gebieden, waartussen de woonbuurt Maarsbergseweg ligt (in de oude naamgeving nog aangeduid als Breedeveen). Aanbeveling: Splits de twee geografische gebieden van het gebied Leersum-08 in twee buurten, met de verschillende namen Leersum Hoogstraat en Leersum Darthuizen Zuylestein. In bovenstaande tabel zijn er enkele buurtnamen opgenomen die niet met de plaatsnaam beginnen. De buurtnamen zijn tamelijk lang. Om praktische redenen is ervoor gekozen wanneer de buurtnaam begint met de plaatsnaam (Leersumse Veld, Amerongse Berg, Driebergerbroek) dan de plaatsnaam vooraan in de buurtnaam te laten vervallen. 4. Wijken Wijknummer CBS_Wijknaam 2012 Nieuwe CBS-Wijknaam Wijk-00 Doorn Doorn Wijk-01 Driebergen-Rijssenburg Driebergen Wijk-02 Leersum Leersum Wijk-03 Amerongen Amerongen Wijk-04 Maarn Maarn N.B.: De verkeerde spelling Rijssenburg is zelfs tot op dit niveau doorgedrongen. Bron: Kadaster / Centraal Bureau voor de Statistiek, 2013 én -8-

10 7. Zichtbare naamgeving buurtschappen en straatnamen in het buitengebied Postcodegebieden beslaan zowel dorp als buitengebied. De grenzen van de deelgemeenten komen overeen met grenzen van postcodegebieden. Bij een bepaalde postcode hoort dan ook maar een plaatsnaam. In deelgemeente Maarn komen twee postcodes voor met twee verschillende plaatsnamen: Maarn en Maarsbergen. Adressen in de buurtschap Valkenheide hebben de plaatsnaam Maarsbergen. Binnen het gebied met CBS-buurtnaam Oudeweg liggen woonbuurten met de bebouwde-kom-borden Boswijk en Sterkenburg. Alle woningen in het buitengebied hebben een adres bij de een of andere plaats, niet de gemeentenaam Utrechtse Heuvelrug. 7.1 Straatnamen in het buitengebied In het buitengebied van de gemeente bevinden zich dubbele straatnamen die horen bij verschillende plaatsnamen. Ook zijn er doorgaande wegen die van naam veranderen zodra zij op grondgebied liggen van een andere plaats (deelgemeente). Zeker wanneer zich dubbele namen voordoen, zoals de Sterkenburgerlaan in Doorn zowel als Driebergen, is het voor de bezoeker niet duidelijk waar men zich bevindt (in gebied met welke plaatsnaam). Dat geldt ook bijvoorbeeld voor de Haarweg onder Overberg (Amerongen) of Leersum. Aan het begin van de Driebergsestraatweg in Doorn stond op het straatnaambord onder de straatnaam ook aangegeven: Gemeente Doorn. Dat bord is nu weg; toch kan het nuttig zijn in deze gevallen aan te geven tot welke woonplaats een (deel van een) straat behoort. Aanbeveling: In het buitengebied worden in bepaalde gevallen bij doorgaande wegen met verschillende namen, evenals bij verschillende wegen met dezelfde naam, aanduidingen van de plaatsnaam toegevoegd Namen van buurtschappen in het buitengebied De CBS-buurtnamen zijn administratief bedoeld, voor overzichten, tabellen en kaarten. De buurtnamen worden niet consequent zichtbaar gebruikt in het buitengebied van de gemeente. De administratieve buurtnamen zijn daarvoor ook niet bedoeld. De bestaande namen van kleinere buurten of buurtschappen binnen zo n gebied zijn daarentegen in de deelgemeenten niet consequent aangegeven op wegwijzers of bebouwde-kom-borden. Op een ANWB wegwijzer aan de N225 (Rijksstraatweg te Leersum) staat wel de buurtschap Darthuizen aangegeven, maar wie er naartoe rijdt kon jarenlang niet weten wanneer hij die heeft bereikt of weer verlaat. Sinds begin 2013 staan er witte naambordjes. Aanbeveling: de namen van buurtschappen in het buitengebied hoeven niet gelijk te zijn aan de CBS-naam die vaak voor een groter gebied gebruikt wordt. Buurtschapnamen die voorkomen op ANWB-wegwijzers moeten ook worden aangeduid op borden. Dus: binnen het gebied met de CBS-buurtnaam Leersum Darthuizen Zuylestein een bord Darthuizen; binnen CBS-buurt Driebergerbroek-Sterkenburg komen borden voor de buurtschappen Oud-Rijsenburg en Sterkenburg. 7.3 Aanduiding van buurtschappen in bebouwde kom In deelgemeente Doorn bevinden zich een drietal woonbuurten buiten de dorpskom ten westen van het dorp Doorn. Tot ongeveer 1991/2 waren daar borden geplaatst met de plaatsnaam DOORN. Daarna zijn de buurten voorzien van de plaatsnaamborden Palmstad, Boswijk en Sterkenburg. Sinds de herindeling staat bij ieder bebouwde-kom-bord onder de plaatsnaam de aanduiding Gem. Utrechtse Heuvelrug. De andere deelgemeenten hebben naamborden geplaatst bij de buurtschappen. Het plaatsen van bebouwde-kom-borden biedt de bewoners het voordeel van vindbaarheid.4 De oorspronkelijke gemeente Sterkenburg is in 1857 in zijn geheel aan Driebergen toegevoegd. De buurtschap met het kasteel Sterkenburg is de oudste van die naam. De gemeente Doorn heeft begin jaren '90 de naam Sterkenburg toegekend aan de buurtschap die nooit tot de gemeente Sterkenburg heeft behoord en die door het CBS en op oude kaarten wordt aangeduid als Oudeweg, terwijl als oude gebiedsnaam Velpen bestaat. Plaatsen van een naambord bij het oorspronkelijke (Driebergse) Sterkenburg werkt derhalve verwarrend met de Doornse buurtschap. Daar moet een oplossing voor worden gevonden. 3 4 Voorstel voor uitvoering: weergaev in twee regels, met in de tweede regel de plaatsnaam in kleinere letter, tussen haakjes: Eerste regel: Rijksstraatweg; tweede regel (Leersum). Navigatiesystemen gaan hier echter wellicht niet consequent mee om. -9-

11 De naam Breedeveen beslaat eigenlijk een groter gebied dan het op de kaart afgebakende bebouwde deel. Niet alleen is dit een onjuiste naamgeving, het is ook beter het omliggende bosgebied Leersum aan weerszijden van Breedeveen administratief te splitsen in twee buurten, zie ook bijlage 6. Advies: 1. De Doornse buurtschap Sterkenburg krijgt een nieuwe maar verwante naam Nieuw-Sterkenburg (die vroeger werd gebruikt op Doorns grondgebied voor het huidige landgoed Beukenrode) Enkele buurtschappen krijgen een wit of blauw plaatsnaambord (zie tabel). 3. De drie Doornse buurtschappen die een aanduiding als bebouwde kom hebben, Nieuw-Sterkenburg, Boswijk en Palmstad dienen te worden voorzien van blauwe plaatsnaamborden (bebouwde kom) met de plaatsnaam Doorn, met daaronder een wit bord met de buurtschapsnaam NieuwSterkenburg, Boswijk resp. Palmstad.6 4. Vanaf de doorgaande N-wegen worden de buurtschappen Sterkenburg, Nieuw-Sterkenburg, Boswijk en Darthuizen met ANWB-wegwijzers aangeduid als wijken/buurtschappen (met zwarte letters op een wit vlak)7. Overige buurtschapsnamen zijn niet belangrijk genoeg en worden niet met ANWBwegwijzers aangeduid. Tabel buurtschapnamen. Naam buurtschap Behoort bij dorp Bestaande Nieuwe naam aanduiding bord Nieuwe aanduiding met bord Beerschoten Driebergen Oud-Rijsenburg Driebergen buurtschap (wit) Sterkenburg Driebergen buurtschap (wit) Sterkenburg Doorn bebouwde kom (blauw) Boswijk Doorn bebouwde kom (blauw) bebouwde kom Doorn (blauw) + buurtschap (wit) Palmstad Doorn bebouwde kom (blauw) bebouwde kom Doorn (blauw) + buurtschap (wit) Darthuizen Leersum buurtschap (wit) buurtschap (wit) Ginkel Leersum Breedeveen Leersum Valkenheide Maarsbergen De Haar Leersum De Groep Overberg, deels Ginkel (Leersum) NieuwSterkenburg Maarsbergseweg bebouwde kom Doorn (blauw) + buurtschap (wit) De bovenstaande tabel geeft een overzicht van de bestaande buurtschappen. Per buurtschap wordt in de 3 e kolom vermeld of de naam wordt aangegeven op een plaatsnaambord (bebouwde-kom-bord of buurtschapbord). In de 5e kolom is aangegeven wat voor plaatsnaambord wordt geadviseerd De historische naam Oudeweg, zoals gebruikt in de CBS-naamgeving, is in onbruik geraakt en wordt weinig herkend. De commissie vindt het acceptabel het wanneer deze bebording om financiële redenen pas wordt uitgevoerd wanneer de huidige borden aan vervanging toe zijn. Elders in Nederland worden buurtschappen ook aangegeven als dorpen/steden, met blauwe wegwijzers (witte letters). Witte vlakken met zwarte letters zijn gebruikelijk voor wijken binnen een dorp/stad. Met dit voorstel wordt aangesloten bij de bestaande bewegwijzering naar Darthuizen. Dat betekent een wijziging voor de wegwijzers naar Boswijk (nu blauw vlak met witte letters)

12 8. Schrijfwijze van buurtnamen Zowel enkele bestaande als enkele nieuw voorgestelde buurtnamen bestaan uit meerdere onderdelen, zoals Welgelegen-Rosarium. Die zouden kunnen worden gescheiden door spatie, komma, liggend streepje of schuine streep. Ook hier is echter consequente toepassing van belang. In bijvoorbeeld de aanduiding Utrecht-Hoograven-Tolsteeg hebben de twee koppeltekens twee verschillende functies: onderschikkend resp. nevenschikkend, het niet tot uiting komt in de typografische weergave. Hiertoe is advies ingewonnen bij Taaladvies.net, een samenwerking van o.a. de Nederlandsche Taalunie. Het antwoord van Taaldvies.net is: In de officiële regels van de Nederlandse spelling worden dit soort gevallen niet behandeld. Daardoor bevinden deze gevallen zich in de grijze zone van de spelling. (In bijlage 4 is het uitgebreidere antwoord opgenomen). Op basis van dit advies worden voor de buurtnamen in de gemeente Utrechtse Heuvelrug de volgende regels gehanteerd: 1. aanduidingen als Centrum, Noord, Zuid komen na de plaatsnaam, daarvan gescheiden door een lig gend streepje. Voorbeeld: Doorn-Centrum 2. buurtnamen worden aan elkaar gekoppeld door een liggend streepje, zonder spaties. Voorbeeld: Welgelegen-Rosarium 3. buurtnamen worden aan een plaatsnaam gekoppeld door een liggend streepje, gescheiden van el kaar door spaties. Voorbeeld: Leersum Darthuizen-Zuylestein

13 9. Naamgeving Driebergen-Rijsenburg / Driebergen In 1931 zijn Driebergen en Rijsenburg samengevoegd tot Driebergen-Rijsenburg. Toch wordt in het spraakgebruik de naam Driebergen gehanteerd. Slechts 1/13 deel van die gemeente is grondgebied van de voormalige enclave Rijsenburg. Over de keuze van de gemeentenaam is in 1931 veel te doen geweest. De helft van de Rijsenburgse gemeenteraad had er probleem mee als de naam Driebergen zou worden. Juist de raad van Driebergen heeft gekozen voor de dubbelnaam8. Tot 1970 bleef de naam Driebergen staan op bijvoorbeeld poststempels en in het telefoonboek (Rijsenburg: zie Driebergen). Daarna pas is de dubbelnaam gehanteerd. Dat is opmerkelijk omdat juist vanaf die tijd voormalig Rijsenburg ook stedenbouwkundig geheel werd omsloten door Driebergen. De dubbelnaam wordt in de loop der jaren steeds anders afgekort en de naam Rijsenburg vaak verkeerd gespeld (met y, z en/of ss). Er is veel voor te zeggen om de dorpsnaam Driebergen te gaan hanteren: Kaart 2: Gemeente kaart Driebergen, J.Kuyper, 1866, toont tevens de ligging van de gemeente Rijsenburg binnen Driebergen. Historische redenen Driebergen is veel ouder dan Rijsenburg. Driebergen wordt voor het eerst genoemd in 1159, het nieuwbouwdorp Rijsenburg is gesticht in 1810; zelfs het voormalige kasteel van die naam is jonger dan het dorp Driebergen. Er is dus sprake van een tweelingdorp: een tweeling is in ieder geval even oud, en meestal even groot. Ook de gemeenten Sterkenburg en Hardenbroek (met kastelen, zonder dorp) zijn opgegaan in Driebergen zonder dat de naam aan die van Driebergen is toegevoegd. Geografische redenen Het gebied van voormalig Rijsenburg beslaat slechts 1/13 deel van de totale gemeente. De enclave Rijsenburg was over de weg niet anders te bereiken dan over Driebergs grondgebied. Er zijn heel wat dorpen en steden in Nederland die een kleinere plaats hebben ingelijfd, zonder dat dit een dubbelnaam opleverde, denk aan Utrecht met Zuilen. Gemeenten met een dubbele naam hebben vaak twee kernen, min of meer gelijkwaardig, dan wel los van elkaar. Dat is met Driebergen niet het geval, daar Rijsenburg in feite een wijk is van het grotere geheel, zeker nu het voormalige dorp is omgeven door de Driebergse nieuwbouwwijken. Bestuurlijke redenen Het dorp Rijsenburg is pas in 1818 losgemaakt uit de gemeente Driebergen. Helemaal zelfstandig heeft het nooit kunnen functioneren. Het had bijvoorbeeld eigen openbare school (wettelijke taak) en moest daarvoor een overeenkomst met Driebergen aangaan, opdat de Rijsenburgse leerlingen naar de school in Driebergen konden. Rijsenburg was eigenlijk altijd al te klein om als aparte gemeente voort te bestaan. Al in 1829 kwam het eerste voorstel tot samenvoeging aan de orde. In 1857 is Rijsenburg op het laatste moment door de Tweede Kamer uit het herindelingsplan gehaald, waardoor alleen Sterkenburg aan Driebergen werd toegevoegd. Ook in andere gemeenten zijn kleinere ambachtsheerlijkheden of gerechten opgegaan zonder dat die namen zijn toegevoegd aan de gemeente. 8 De raad van Driebergen had (in die jaren waren er meerdere raadsleden met dubbele achternamen ) dubbele straatnamen gegeven in Driebergen-Noord, zoals de Melvill van Carnbeelaan en De Wetstein Pfisterlaan

14 Begin jaren 90 van de vorige eeuw overigens heeft de gemeenteraad zonder discussie een contract met de ANWB goedgekeurd waarin de ANWB voorstelde de aanduiding Rijsenburg (die al niet eens voorkomt op wegwijzers) niet meer te vermelden op de ANWB-paddestoelen, omdat het een verouderde aanduiding is. Sociale en economische redenen Er is sprake van twee gelijkwaardige dorpskernen. Economisch gezien zowel als sociaal is Rijsenburg een wijk van Driebergen, denk maar aan het verenigingsleven. Economisch is het centrum van Driebergen het centrum van Driebergen-Rijsenburg. Rijsenburg was een wijkwinkelcentrum ook naar de maatstaven van onderzoekers.9 Praktische redenen De naam Driebergen-Rijsenburg is te lang, wordt vaak verbasterd en heel verschillend afgekort. Bovendien werkt de dubbele stationsnaam verwarrend. Mensen begrijpen het verschil vaak niet tussen Driebergen, Driebergen-Zeist en Driebergen-Rijsenburg In feite wordt naast de formele (voormalige) gemeentenaam door de mensen de gebruikelijke woonplaatsnaam Driebergen algemeen toegepast. De dubbelnaam van 1931 is nooit echt gemeengoed geworden, behalve bij de gemeente zelf en bij een kleine maar betrokken kring van Rijsenburgers. Het is toch vreemd dat in het telefoonboek en in het postcodeboek wel onder Rijsenburg staat vermeld Zie Driebergen-Rijsenburg en dat er wel Driebergen-Rijsenburg staat, maar niet Driebergen. Dat komt niet overeen met de verhoudingen. Er zijn de volgende varianten op de wijziging van de plaatsnaam Driebergen: 1. De plaatsnaam Driebergen-Rijsenburg wordt officieel gewijzigd in Driebergen. Binnen de voormalige gemeente Driebergen-Rijsenburg bestaan het dorp Driebergen en de met borden aangegeven buurtschappen Sterkenburg en Oud-Rijsenburg, beide aan de wetering gelegen. 2. De plaatsnaam Driebergen-Rijsenburg wordt officieel gewijzigd in Driebergen, maar gebruik van de naam Driebergen-Rijsenburg wordt toegelaten als dorpsnaam-wijknaam, zoals Utrecht-Zuilen, daar waar het de wijk Rijsenburg betreft. Eventueel zou voormalig Rijsenburg binnen het dorp Driebergen kunnen worden aangegeven met witte borden, maar dan ook alleen voor de wijk Rijsenburg, niet voor Hoenderdaal. De dorpsnaam Driebergen wordt een officieel synoniem van Driebergen-Rijsenburg, vooralsnog blijft de dubbelnaam Driebergen-Rijsenburg behouden voor BAG en postcode. In samengestelde namen, zoals buurtnamen, wordt Driebergen en niet Driebergen-Rijsenburg gehanteerd. De naam Driebergen komt op kaarten als voorkeursnaam (in groot lettertype), daaronder Driebergen-Rijsenburg (in klein lettertype). 3. Voorbeeld buurtnamen: Driebergen-Noord of Driebergen Beerschoten. Conclusie De commissie komt tot de conclusie dat de plaatsnaam Driebergen om bovengenoemde redenen de voorkeur verdient boven Driebergen-Rijsenburg. De naam Rijsenburg blijft voldoende bewaard zoals in de Rijsenburgselaan, de naam van het Wapen van Rijsenburg en het herstel van de buurtschapnaam OudRijsenburg, zonder de suggestie te wekken van een tweelingdorp. De voorzitter heeft echter aangegeven dat hij vanwege de gevoeligheden onder sommige inwoners de dubbelnaam niet geheel wil loslaten. Een tweede argument om de dubbelnaam te blijven hanteren is dat de gemeente niet in staat is geweest tijdig een besluit over de woonplaatsen te nemen in het kader van de BAG, wijziging zal kosten met zich mee brengen. Rekening houdend hiermee adviseert de commissie om de plaatsnaam Driebergen-Rijsenburg vooralsnog te handhaven voor BAG en postcode, maar om de plaatsnaam Driebergen als officieel synoniem te hanteren en te gebruiken als wijknaam voor de CBS-indeling.10 Dat betekent bijvoorbeeld dat in publicaties eenmalige vermelding van de naam Driebergen-Rijsenburg volstaat, in de rest van de publicatie wordt de naam Driebergen gebruikt. Op wegwijzers van o.a. ANWB en Rijkswaterstaat blijft de plaatsnaam Driebergen gehandhaafd. Geadviseerd wordt om na te gaan wat de kosten zijn van doorvoeren naamswijzigingen in de BAG en bij Postnl. 9 o.a. Structuurplan 1971, gemeente Driebergen-Rijsenburg, vastgesteld Ter vergelijking: dorp Maarsbergen valt onder de wijk Maarn, dorp Overberg onder de wijk Amerongen

15 10. A. B. Samenvatting advies Systeem van naamgeving 1. Buurten in de dorpen 1.1.Een dorp met één buurt wordt: (dorpsnaam) Dorp Vb.: Amerongen Dorp 1.2.Bij een dorp met meerdere buurten wordt de naam opgebouwd uit: (dorpsnaam)-(windstreek) Vb. Driebergen-Noord 2. Buurtschappen buiten de dorpskommen Bij een buurtschap buiten de bebouwde kom wordt de naam opgebouwd uit: (dorpsnaam) (gebiedsnaam) Vb.: Leersum Maarsbergseweg 3. Buitengebied De buurtnaam wordt opgebouwd uit dorpsnaam en gebiedsnaam, echter waar de plaatsnaam al vooraan in de gebiedsnaam voorkomt (bv. Amerongse Bovenpolder) zonder dorpsnaam. Vb.: Doorn Kaapse Bossen ; Leersumse Veld De Kop ; Amerongse Berg. Straatnamen in het buitengebied In het buitengebied worden waar dat nuttig blijkt bij bepaalde doorgaande wegen met verschillende namen, evenals bij verschillende wegen met dezelfde naam, aanduidingen van de plaatsnaam toegevoegd op een tweede regel, met kleinere letters tussen haakjes. C. Namen van buurtschappen in het buitengebied De namen van buurtschappen in het buitengebied hoeven niet gelijk te zijn aan de CBS-naam die vaak voor een groter gebied gebruikt wordt. Buurtschapnamen die voorkomen op ANWB-wegwijzers moeten ook worden aangeduid op blauwe of witte plaatsnaamborden (en andersom). D. Aanduiding buurtschappen in het buitengebied 1. De belangrijkste buurtschappen krijgen een plaatsnaambord, zoals in de tabel onder De Doornse buurtschap Sterkenburg krijgt de naam Nieuw-Sterkenburg. 3. De drie Doornse buurtschappen die een aanduiding als bebouwde kom hebben, Nieuw-Sterkenburg, Boswijk en Palmstad worden voorzien van blauwe plaatsnaamborden (bebouwde kom) met de plaatsnaam Doorn, met daaronder een wit bord met de buurtschapsnaam Nieuw-Sterkenburg, Boswijk resp. Palmstad. 4. Onder de buurtschapnaam wordt de plaatsnaam weergegeven, te onderscheiden door andere grootte van de letters, of plaatsing tussen haakjes Vanaf de doorgaande N-wegen worden de buurtschappen Sterkenburg, Nieuw-Sterkenburg, Boswijk en Darthuizen met ANWB-wegwijzers aangeduid als wijken/buurtschappen (met zwarte letters op een wit vlak). Overige buurtschapsnamen zijn niet belangrijk genoeg en worden niet met ANWBwegwijzers aangeduid. E. Plaatsnaam Driebergen De plaatsnaam Driebergen wordt officieel toegestaan als synoniem van Driebergen-Rijsenburg. De naam Driebergen komt op kaarten als voorkeursnaam (in groot lettertype), daaronder Driebergen-Rijsenburg (in klein lettertype). Driebergen wordt de wijknaam voor de CBS-indeling. F. Gebiedscorrecties in het buitengebied van Leersum en Driebergen De twee geografische gebieden van het gebied Leersum-08 worden gesplitst in twee buurten, met de verschillende namen Leersum Hoogstraat en Leersum Darthuizen Zuylestein. Het bebouwde deel 'Haagje' wordt overgeheveld van de buurt Driebergen-04 (Haagje, Beerschoten) naar de buurt Driebergen-03 (Driebergen-Noordwest, met het Loolaankwartier c.a.) zodat de overgebleven buurt Driebergen-Beerschoten buitengebied (Stationsgebied) wordt. 11 Nagegaan moet worden wat er wettelijk (on)mogelijk is, want dit komt nauwelijks voor in Nederland, wel in ons omringende landen

16 De nieuwe naamgeving op kaarten Kaart 3: Indeling in CBS-wijken Kaart 4: Uitwerking weergave van plaatsnamen op analoge en digitale kaarten. De namen van de dorpen zijn in hoofdletters, van de buurtschappen in kleine letters. Bron onderlaag: Google Maps. Op de volgende pagina: Kaart 5: Indeling in CBS-buurten

17 - 16 -

18 Bijlage 1 Overzicht postcodegebieden Postcode Plaats 3941 Doorn 3951 Maarn 3953 Maarsbergen 3956 Leersum 3958 Amerongen 3959 Overberg 3971 Driebergen-Rijsenburg (Noordelijk deel) 3972 Driebergen-Rijsenburg (Zuidelijk deel) 3922 Elst UT (tot 2006 bij gemeente Amerongen) Kaart 5: indeling postcodegebieden

19 Bijlage 2 Uitwerking naamgeving in varianten In deze bijlage zijn de varianten van buurt- en wijk naamgeving uitgewerkt voor iedere buurt. In iedere tabel bevat de eerste kolom het buurtnummer, de kolommen daarna zijn de varianten van naamgeving, waarvan er dus maar één is gekozen Dorpen Buurtnummer CBS_Buurtnaam variant 1 (1.1.a) CBS_Buurtnaam variant 2 (1.1.b) Amerongen-00 Amerongen Amerongen Dorp Maarn-00 Maarn Maarn Dorp Maarn-02 Maarsbergen Maarsbergen Dorp Leersum-00 Leersum Leersum Dorp Amerongen-02 Overberg Overberg 1.2. Wijken van dorpen (binnen de bebouwde kom) Buurtnr. CBS_Buurtnaam variant 1 (1.2.a) CBS_Buurtnaam variant 2 (1.2.b) CBS_Buurtnaam variant 3 (1.2.c) Doorn-00 Doorn-Centrum Doorn-Centrum Centrum Doorn-02 Doorn-Hoog Moersbergen Doorn-Noordwest Hoog Moersbergen Doorn-03 Doorn-Lustwarande Doorn-Zuid Lustwarande Doorn-04 Doorn-De Wijngaard Doorn-Zuidoost De Wijngaard Driebergen-03 Driebergen-Noord Driebergen-Noord Noord Driebergen-05 Driebergen-Loolaankwartier, Rijsenburg Driebergen-Noordwest Loolaankwartier, Rijsenburg Driebergen-06 Driebergen-Centrum, Sparrendaal Driebergen-Centrum Centrum, Sparrendaal Driebergen-07 Driebergen-Hoenderdaal Driebergen-West Hoenderdaal Driebergen-08 Driebergen-Wildbaan, Dennenburg Driebergen-Zuidwest Wildbaan, Dennenburg Driebergen-09 Driebergen-Welgelegen, Rosarium Driebergen-Oost en Zuid Welgelegen, Rosarium

20 2. Buurtschappen buiten de dorpskommen Buurtnr. CBS_Buurtnaam 1 CBS_Buurtnaam 2 Buurtnaam (2.a) dorp, buurtschap (2.b) CBS_Buurtnaam 3 buurtschap (dorp) (2.c.) Doorn-01 Oudeweg, Velpen Oudeweg, Velpen (Doorn) Driebergen-04 Haagje, Beerschoten Driebergen - Haagje, Beerschoten Haagje, Beerschoten (Driebergen) Maarn-03 Valkenheide Maarsbergen Valkenheide Valkenheide (Maarsbergen) Leersum-01 Breedeveen Leersum - Breedeveen Breedeveen (Leersum) Doorn - Oudeweg, Velpen CBS_Buurtnaam 4 dorp, landschap, windstreek Driebergen-Lustwarande West De naam Breedeveen beslaat eigenlijk een groter gebied dan het op de kaart afgebakende bebouwde deel. Het CBS-gebied Breedeveen zou uitgebreid kunnen worden naar het oosten. De commissie kiest ervoor het gebied te laten overeenkomen met de bestaande begrenzing van de buurtschap en de naam van de CBSbuurt te wijzigen in Maarsbergseweg. De Driebergse CBS-buurt Drift, Sportlaan en Bornia omvat onder meer de woonbebouwing van Drift en Sportlaan ('Haagje'), die niet als afzonderlijke buurtschap is te herkennen, want die is onderdeel geworden van aaneengesloten stedelijk gebied en hangt samen met het Loolaankwartier. Het landgoed Bornia (tussen Hoofdstraat en Arnhemsebovenweg) is typisch een onderdeel van het Lustwarande-landschap. Aanbevolen wordt om het bebouwde deel 'Haagje' over te hevelen naar de buurt Loolaankwartier c.a., zodat de overgebleven buurt Beerschoten buitengebied wordt. 3. Buitengebied (met geringe bebouwing) Buurtnr. CBS_Buurtnaam 1 landschap, dorp, windstreek (3.a) CBS_Buurtnaam 2 hist.gebiedsnaam (3.b) CBS_Buurtnaam 3 dorp-hist.gebiedsnaam (3.c) CBS_Buurtnaam 4 dorp, landschap, windstreek (3.d) Amerongen-08 Bosgebied Amerongen Amerongse Berg Amerongen - Amerongse Berg Amerongen Bosgebied Amerongen-09 Weidegebied Amerongen Amerongen Ameronger Amerongen Weidegebied Bovenpolderuiterwaarden Ameronger Bovenpolderuiterwaarden Doorn-07 Bosgebied Doorn Oost Kaapse Bossen Doorn - Kaapse Bossen Doorn Bosgebied Oost Doorn-08 Bosgebied Doorn West Moleneind-Hydepark Doorn - Moleneind, Hydepark Doorn Bosgebied West Doorn-09 Weidegebied Doorn Tuilland-Moersbergen Doorn - Tuilland, Moersbergen Doorn Weidegebied Driebergen-01 Bosgebied Driebergen Heidestein-BorniaNoordhout Driebergen - HeidesteinBornia-Noordhout Driebergen Bosgebied Driebergen-10 Lustwarande Driebergen Oost De Horst-De Akker Driebergen - De Horst-De Driebergen Lustwarande Akker Oost Driebergen-02 Weidegebied Driebergen DriebergerbroekDriebergen Sterkenburg-Aderwinkel DriebergerbroekSterkenburg-Aderwinkel Driebergen Weidegebied Leersum-07 Darthuizen,Broekhuizen, Leersum Boerenbuurt Darthuizen-Broekhuizen Leersum Weidegebied Hoogstraat Leersum Bosgebied Weidegebied Leersum Leersum-08(!) Bosgebied Leersum Leersum - Hoogstraat Leersum-08(!) Bosgebied Leersum(2) Leersumse Veld-De Kop- Leersum - Leersumse Zuylestein Veld, De Kop Zuylestein Leersum Bosgebied(2) Leersum-09 Valleigebied Leersum Ginkel Leersum - Ginkel Leersum Valleigebied Maarn-08 Bosgebied Maarn Hoogt-LaagtHenschoten (e.v.a.) Maarn Maarn Bosgebied Hoogt-Laagt- Henschoten Maarn-09 ValleigebiedMaarsbergen Maarsbergen De Meent Maarsbergen De Meent Maarsbergen-Valleigebied

21 Bijlage 3 Toepassing CBS-buurtnamen op website funda.nl De afbeelding hiernaast geeft aan hoe de buurten (hier aangeduid als wijk) met de meeste te koop staande huizen worden weergegeven op Funda. Door te klikken op Meer komt het volgende scherm met alle buurten van de woonplaats (zie onder). De weergegeven buurtnamen zijn echter (nog) niet terug te vinden op ander (kaart)materiaal

22 Bijlage 4 Uitgebreid antwoord Taaladvies.Net VRAAG: Al jaren gebruiken we in ons land aanduidingen als Utrecht-West, Amsterdam-Buitenveldert. In deze gevallen betekent het koppelteken NIET een gelijkwaardigheid of nevengeschiktheid zoals in Aarle-Rixtel of Etten-Leur In een wijknaam Hoograven-Tolsteeg geeft het koppelteken wel een gelijkwaardigheid aan. Maar als die naam samen met de stadsnaam Utrecht wordt gebruikt, dan wordt het Utrecht-Hoograven-Tolsteeg; in dat geval hebben de twee koppeltekens twee verschillende functies. Dan zou je bijvoorbeeld moeten kiezen voor de spelling Utrecht-Hoograven/Tolsteeg waarbij het koppelteken een subordening aangeeft en de schrap (slash) een gelijkwaardigheid binnen die subordening. Ook is te denken denk aan onderscheid tussen enerzijds koppeltekens zonder en anderzijds met spaties in de naam: Utrecht - Hoograven-Tolsteeg. Nog lastiger wordt het met een dubbele plaatsnaam in combinatie met een dubbele wijknaam: bijvoorbeeld de plaatsnaam Driebergen-Rijsenburg en de wijknaam Welgelegen-Rosarium... Kunt u mij vertellen wat hiervoor de regels zijn? ANTWOORD: In de officiële regels van de Nederlandse spelling worden dit soort gevallen niet behandeld. Daardoor bevin den deze gevallen zich in de grijze zone van de spelling. Hieronder vindt u een mogelijke oplossing voor dit soort kwesties. Toelichting: Gevallen als Utrecht-West kunt u het best met een koppelteken schrijven. U kunt die spelling verantwoorden op basis van de regel in de Woordenlijst Nederlandse Taal voor aardrijkskundige namen met als eerste deel een woord als Centraal, Midden, Noord of iets dergelijks. Zie hiervoor of regel 160 in onze spellingbrochure. Woorden als West, Midden en Noord zijn in bovenstaande gevallen te beschouwen als bijzondere nabepalingen. Dat blijkt als u de woorden Utrecht en Amsterdam weglaat. Zonder verdere aanduidingen zijn woorden als West, Midden en Noord weinig specifiek, zoals dat ook in het geval is in eigennamen met vergelijkbare voorbepalingen ( ZuidAfrika, Noord-Italië ). Bij gevallen als Amsterdam-Buitenveldert en Utrecht-Hoograven-Tolsteeg zijn Buitenveldert en HoogravenTolsteeg op zich al als zelfstandige eigennamen te beschouwen. Als u deze wijknamen combineert met de naam van de stad waartoe de wijk behoort, lijkt het me eenvoudiger om koppelteken te schrijven. U schrijft dan Amsterdam Buitenveldert en Utrecht Hoograven-Tolsteeg. Daarmee geeft u duidelijk aan dat de twee eigennamen naast elkaar staan en de tweede eigennaam niet afhankelijk is van het eerste deel zoals hierboven. Volgens hetzelfde principe schrijft u dan Driebergen-Rijsenburg Welgelegen-Rosarium. Een koppelteken met spaties zou eventueel ook een oplossing kunnen zijn: Amsterdam - Buitenveldert, Utrecht Hoograven-Tolsteeg, Driebergen-Rijsenburg - Welgelegen-Rosarium. De spelling met de schuine streep is in elk geval af te raden. Een schuine streep zou in deze combinaties de indruk wekken dat het om een keuzemogelijkheid gaat, wat niet het geval is (zie

23 Bijlage 5 Over dorpsnaam Driebergen Specialist in topografie Frank van den Hoven ondersteunde bij een discussie op internet op 29 april 2004 een mogelijke naamswijziging van Driebergen-Rijsenburg in Driebergen als volgt: Wat velen door elkaar halen (in het hele land speelt dit, ik ben gespecialiseerd in topografie) is de gemeentenaam en de plaatsnaam. In dit geval is, dankzij de herindeling van 1931, de gemeente naam Driebergen-Rijsenburg. Maar inderdaad iedereen die ik ken uit deze plaats zegt ik woon in Driebergen, ook als ze in (het voormalige dorp) Rijsenburg wonen. Punt is in dit geval dat je Rijsen burg niet meer als apart dorp kunt beschouwen want geintegreerd in de kern Driebergen. Uit histo risch oogpunt valt er wat voor te zeggen om bijvoorbeeld straks na de herindeling een dorp Drieber gen te hebben met daarbinnen voor het gebied Rijsenburg witte plaatsnaambordjes, dat aangeeft dat het een wijk of buurt is binnen het hoofddorp Driebergen. Sterkenburg is volgens plattegronden nog een aparte buurtschap, die je ook met witte borden kunt aangeven. Overigens viel Hardenbroek destijds ook onder de gem. Sterkenburg, voor deze in 1857 opging in de gem. Driebergen (de gem. Sterkenburg had in huizen, 243 inwoners, waarvan buurtschap Sterkenburg 13/102 en buurtschap Hardenbroek 17/141. Gemeente Rijsenburg had toen 46 huizen, 239 inwoners verdeeld in dorp Rijsenburg met 39 huizen, 184 inwoners, en buurtschap Oud-Rijsenburg met 7 huizen en 55 inwoners. Dorp en gemeente Driebergen hadden in huizen met 901 inwoners. Als filatelist zie ik overigens in postkantorenlijsten dat het postkantoor (en dus de stempels) tot 1970 Driebergen heeft geheten, daarna is men het pas Driebergen-Rijsenburg gaan noemen. Over Frank van den Hoven: De autoriteit in Nederland op het gebied van topografie is momenteel Frank van den Hoven, die in 1998 De Topografische Gids van Nederland (ook wel De Dikke Van den Hoven genoemd) (ISBN / NUGI 672/644/500; 800 pagina's, uitverkocht) in eigen beheer heeft uitgebracht (uitgeverij Filatop, Leer dam, tel ). Dit boek informeert over aspecten als ligging, geschiedenis, inwonertallen, oorsprong van plaatsnamen, postkantoren en bezienswaardigheden van huidige en voormalige gemeenten, steden, wijken, dor pen en vooral buurtschappen. Frank van den Hoven heeft nadien, samen met andere auteurs, al een drietal streekgidsen (West-Brabant, Krimpenerwaard/Lopikerwaard, Zuid-Limburg) gepubliceerd, boordevol histori sche en toeristische informatie. Als opvolger van deze boeken vervaardigt hij middels de site gids.nl informatieve homepages van alle plaatsen in ons land, tot op buurtschapsniveau

24 Bijlage 6 Begrenzingen in het Bosgebied van Leersum Onderstaande kaart is gemaakt op basis van statistische gegevens van CBS en cartografische gegevens van Topografische Dienst / Kadaster. De percentages niet-westerse allochtonen zijn weergegeven per buurt. Opvallend zijn de hoge percentages, veroorzaakt door asielzoekerscentra in Doorn (buurtnaam Oudeweg) en Leersum (buurtnaam Verspreide huizen op de Heuvelrug). Het Leersumse bosgebied bestaat uit twee delen op de kaart, aan weerszijden van Breedeveen. Statistisch geldt het echter als één gebied. Het asielzoekerscentrum bevindt zich ten westen van Breedeveen, maar de gegevens worden gekleurd voor het hele gebied, inclusief het bijna onbewoonde gebied ten oosten van Breedeveen. Kaart 4 Bovenstaande leidt tot de volgende aanbeveling: CBS en gemeente splitsen vanaf 2014 de buurt Leersum-08 (BU ) in een westelijk deel, met de Hoogstraat, en een oostelijk deel, met Leersumseveld, De Kop en Zuylesteinse Bos