Bijlage 2. 8 verordeningen noodzakelijk voor de uitvoering van de Particitpatiewet.

Transcriptie

1 Wat te doen; Bijlage 2 8 verordeningen noodzakelijk voor de uitvoering van de Particitpatiewet. a. Verordening cliºntenparticipatie In het beleidsplan WMO staat dat we de synergie tussen de drie transities willen versterken. Eerder heeft het Platform Wmo aangegeven geen inhoudelijke adviezen over het specifieke terrein van de Participatiewet (sociale verzekeringswetten) te kunnen afgeven. Om deze reden is er naast het Platform Wmo ook een Platform Sociale Zekerheid ingericht. Vooralsnog is de synergie dus niet in de vorm van ØØn cliºntvertegenwoordiging Sociaal Domein mogelijk. Wel is er sprake van goede contacten tussen beide Platforms en is de wil aanwezig om samen te werken aan onderwerpen met raakvlakken voor beide Platforms. Het college ervaart de samenwerking met beide Platforms als constructief. De nieuwe verordening wijkt inhoudelijk niet af van de bestaande verordening. Uitsluitend een aantal juridische termen en verwijzingen is aangepast. Deze verordening is lokaal uitgewerkt. Deze verordening geeft beleidsvrijheid aan de gemeente in de zin hoe de cliºntparticipatie vorm wordt gegeven. Deze verordening is echter geen instrument om financiºle stromen te kunnen be nvloeden en in die zin niet aan te merken als een sturingsinstrument. b. Verordening individuele inkomenstoeslag Op dit moment kennen we een verordening WWB Langdurigheidstoeslag. Het komt er op neer dat iedereen die langer dan drie jaar een inkomen heeft tot 101% van het sociaal minimum, zonder zicht op inkomensverbetering, na aanvraag een langdurigheidstoeslag toegekend krijgt. Dit wijzigt met de Participatiewet. Voortaan dient de gemeente te kijken naar de individuele omstandigheden van de persoon. Er wordt gekeken naar de krachten en bekwaamheden van de persoon en naar de inspanningen die de betrokkene heeft verricht om tot inkomensverbetering te komen. Studenten zijn door deze omschrijving uitgesloten van toekenning van deze inkomenstoeslag. In op te stellen beleidsregels zullen wij nadere invulling geven wat we verstaan onder krachten, bekwaamheden en inspanningen. Wij zullen er daarbij van uitgaan dat degenen die langer dan vijf jaar een laag inkomen hebben en in die periode voldoende gepoogd hebben een betaalde baan te vinden, voor de individuele toeslag in aanmerking komen. Wij kunnen zelf de hoogte van de inkomensgrens bepalen en ook de hoogte van de toeslag. Ons voorstel is hiervoor dezelfde criteria aan te houden als in de bestaande verordening, namelijk een inkomensgrens van 101% en de bedragen op dezelfde wijze en hoogte vaststellen als onder de Langdurigheidstoeslag. Deze verordening is afgestemd in de regio Dongemond, maar lokaal uitgewerkt. Deze verordening geeft beleidsvrijheid aan de gemeente. De gemeente kan zelf namelijk bepalen welke doelgroep in aanmerking komt. Met name de refertetijd (= tijdsverloop van zoveel maanden voordat iemand in aanmerking komt) en het wegen van het voldoen aan de arbeidsvoorwaarden zijn bepalend. Dit wordt uitgewerkt in beleidsregels. De verordening is nu gebaseerd op de bestaande praktijk van de voorgaande Verordening Langdurigheidstoeslag. 1

2 c. Verordening individuele studietoeslag Op dit moment kent de Wajong (wet Werk en Arbeidsondersteuning jonggehandicapten) de mogelijkheid een studietoeslag toe te kennen aan personen die op grond van arbeidsbeperkingen niet in staat zijn het minimumloon te verdienen. Met de komst van de Participatiewet krijgt het college de mogelijkheid mensen, van wie is vastgesteld dat ze niet in staat zijn het minimumloon te verdienen, een individuele studietoeslag te verstrekken als ze studeren. Het afronden van een studie versterkt de positie op de arbeidsmarkt. Een diploma is een bewijs tegenover werkgevers dat iemand gemotiveerd is en veel in zijn mars heeft. Mensen met een arbeidshandicap hebben volgens de regering een extra steuntje in de rug nodig als het gaat om studeren. Voor hen is de drempel om te lenen een stuk hoger, omdat de kans op een baan later lager is. Een studieregeling stimuleert mensen om toch de stap te zetten om naar school te gaan of een studie te gaan volgen. De gemeente moet hiervoor een verordening vaststellen. Daarin dient in elk geval de hoogte van de vergoeding te worden opgenomen en de frequentie van betaalbaar stellen. Hoewel dit niet verplicht is, hebben wij er voor gekozen om de nieuwe regeling zoveel mogelijk te laten aansluiten bij de bestaande Wajong regeling. De toe te kennen bedragen zijn ongeveer gelijk aan de Wajong regeling. Het is een nieuwe verordening; op dit moment kennen we geen verordening individuele studietoeslag. Deze verordening is afgestemd in de Dongemond regio, maar lokaal uitgewerkt. Deze verordening geeft beleidsvrijheid aan de gemeente. Het betreft een kan bepaling. Dit houdt in dat de gemeenteraad bij verordening kan besluiten om deze ondersteuning niet aan te bieden. De verwachting is dat er minimale budgetten in deze ondersteuning zullen omgaan. d. Verordening handhaving Op dit moment kennen we een verordening Handhaving WWB. De Participatiewet verplicht de gemeenteraad in een verordening nadere regels te stellen met betrekking tot misbruik en oneigenlijk gebruik van de Participatiewet. In de verordening wordt ingegaan op het belang van fraudepreventie, de controle aspecten en het beschikbaar hebben van een heronderzoeksplan. Er is gekozen voor het onderbrengen van regels van de Participatiewet, IOAW en IOAZ in ØØn verordening, omdat daarmee de overzichtelijkheid van de gemeentelijke regelgeving wordt bevorderd. Bovendien zijn de regels daarmee op elkaar afgestemd. De inhoud van de bestaande WWB verordening is grotendeels overgenomen in de nieuwe verordening. Deze verordening is voorbereid en uitgewerkt binnen de Dongemond regio. Deze verordening geeft beperkte beleidsvrijheid aan de gemeente. In de verordening is opgenomen dat ook gemeente Drimmelen actief wil zijn op de terreinen om fraude te voorkomen en de instrumenten die daar voor worden ingezet. Op het moment dat Drimmelen afwijkt van controles, heeft dit gevolg voor eventueel aanvullende budgetten vanuit het Rijk, als het bestaande BUIG budget niet toereikend is. In die zin wordt eventuele beleidsvrijheid wel financieel afgestraft. e. Verordening verrekening bij bestuurlijke boete 2

3 Een boete wordt opgelegd, wanneer de uitkeringsgerechtigde de inlichtingenplicht heeft geschonden. In deze verordening wordt vastgelegd hoe de gemeente omgaat met het invorderen van een bestuurlijke boete, als er sprake is van herhaald gedrag. De bevoegdheid van de gemeenteraad strekt zich slechts uit over het al dan niet in acht nemen van de beslagvrije voet bij verrekening van de recidiveboete. De overige bepalingen omtrent het opleggen en invorderen van boetes zijn in de wet geregeld. Een aantal landelijke organisaties, waaronder de VNG, heeft gezamenlijk een modelverordening ontwikkeld. Biij de ontwikkeling van deze nieuwe verordening hebben we zoveel mogelijk aangesloten bij de modelverordening De inhoud van de bestaande verordening is grotendeels overgenomen in de nieuwe verordening. Deze verordening is voorbereid en uitgewerkt binnen de Dongemond regio. Deze verordening geeft geen beleidsvrijheid. f. Verordening tegenprestatie De wet schrijft voor dat gemeenten een verordening opstellen over het opdragen van een tegenprestatie. Onder een tegenprestatie verstaan we het verrichten van onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden. De uit te voeren taken mogen niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt. Een tegenprestatie is uitsluitend aan de orde, als de betrokkene niet in staat is te gaan werken, niet in een re-integratietraject past, geen stage kan verrichten, geen vrijwilligerswerk doet en geen mantelzorger is. Mensen die wel aan deze activiteiten zouden kunnen deelnemen, maar dit niet willen, krijgen een maatregel (korting op de uitkering) opgelegd. De tegenprestatie is geen re-integratie instrument. Het is gericht op de categorie uitkeringsgerechtigden met de grootste afstand tot de arbeidsmarkt, die onder op de re-integratieladder staan. Vaak leven deze mensen een ge soleerd bestaan. Ze zitten op dit moment in een zogenaamd zorg-traject. Deze groep willen we meer actief krijgen. Dat kan door hen een tegenprestatie aan te bieden. De schatting is dat zo n 20 procent van ons uitkeringsbestand tot deze doelgroep behoort. Het zijn mensen met psychische problemen, medische beperkingen, sociale problemen, verslavingsproblemen etc. In den lande wordt verschillend geoordeeld hoe om te gaan met de tegenprestatie. Er zijn een paar mogelijkheden: a. iedereen verplichten b. motiveringsgesprekken voeren en erop aandringen om deel te nemen c. uitsluitend de tegenprestatie opleggen aan degenen die dat zelf willen In de wet staat dat als de tegenprestatie wordt opgelegd, er een beschikking moet worden gestuurd en daar moet dan op gehandhaafd worden. Stopt iemand ermee zonder goede gronden, dan moeten we een maatregel opleggen. Gelet op de omvang van onze formatie consulenten en gelet op de prioriteit om mensen met arbeidspotentie richting de arbeidsmarkt te krijgen, is ons voorstel om uit te gaan van punt a. Dat betekent dat we de klanten zullen motiveren, verplichten en handhaven om een tegenprestatie te gaan verrichten. Wanneer iemand wel wil, maar niet kan, beoordelen we de situatie: is het iemand die niet in staat is (ook niet op termijn), dan laten we het daarbij. Na een jaar bekijken we de situatie dan nog eens. 3

4 Gaat het om iemand die mogelijk (na verloop van enige tijd) wel een aantal uren per week regulier zou kunnen gaan werken, dan plaatsen we iemand op een aangepast re-integratietraject. Wil zo iemand dat niet, dan leggen we een maatregel op. We willen namelijk niet dat iemand die wel (beperkt) regulier zou kunnen gaan werken, passief thuis blijft zitten. Van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hebben we een voorbeeldlijst ontvangen van ongeveer 80 soorten werkzaamheden die we kunnen aanmerken als tegenprestatie. Indien nodig zullen we met het vrijwilligers informatie meldpunt SWO (VIP) nagaan welke mogelijkheden zij hebben. Het is een nieuwe verordening. In de WWB kenden wij een dergelijke verordening niet. Aanvankelijk is getracht de verordening uit te werken op de schaal van de regio West-Brabant. Het bleek echter dat per gemeente verschillend wordt gedacht over het inzetten van een tegenprestatie. Daarom werd besloten dat elke gemeente afzonderlijk een voorstel maakt. Binnen Dongemond wordt dezelfde verordening voorgelegd, maar kan de keuze hoe om te gaan met de tegenprestatie varriºren door een keuze te maken uit a = iedereen verplichten, b = motiveren / overtuigen en c = motiveren / loslaten. Deze verordening geeft wel beleidsvrijheid. Weliswaar moet de gemeenteraad een kader stellen voor de tegenprestatie, maar de vrijheid ligt op het terrein van wel fors handhaven of dit niet te doen. Zoals aangegeven in de Beleidsnota kiest Drimmelen voor handhaven. Het heeft geen zin om regels te maken voor een doelgroep, die moeilijk in beweging is te krijgen en vervolgens niet te handhaven. g. Afstemmingsverordening In de Participatiewet heeft de regering een uniformering aangebracht van diverse arbeidsverplichtingen. In het aanvankelijke wetsvoorstel gold voor schending van deze ge niformeerde arbeidsverplichtingen, dat zowel de duur als de hoogte van de maatregel (de korting) bij het niet nakomen van deze verplichtingen, wettelijk was geregeld. Namelijk een verlaging van 100% gedurende drie maanden. In de loop van de parlementaire behandeling is dit zodanig gewijzigd, dat voor schending van een arbeidsverplichting in beginsel een maatregel moet worden opgelegd van honderd procent gedurende ØØn tot drie maanden. In de afstemmingsverordening kan de gemeenteraad de duur aangeven van de maatregel. Wij hebben er voor gekozen om bij deze nieuwe verordening zoveel mogelijk aan te sluiten bij onze bestaande afstemmingsverordening WWB. Deze verordening werd voorbereid op de schaal van de regio West-Brabant, omdat deze verordening een belangrijke re-integratie component in zich draagt. Er wordt bijvoorbeeld een korting opgelegd bij: - een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid - onvoldoende inspanningen om een betaalde baan te verkrijgen Het streven is daarom om binnen de regio West-Brabant hetzelfde beleid te hanteren wanneer de verplichtingen niet worden nagekomen. Deze verordening geeft beleidsvrijheid ten aanzien van de strafmaat. Omdat deze verordening echter regionaal is voorbereid en sterke banden heeft hoe er tegen arbeidsprestatie en inzet wordt aangekeken en dit ook in verband moet worden gezien met de eenduidige werkgeversbenadering, wordt dringend 4

5 geadviseerd om ten aanzien van deze verordening Regio West Brabant te volgen. h. Re-integratieverordening (inclusief het inzetten van loonkostensubsidies) De re-integratieverordening is de belangrijkste verordening van de Participatiewet. In de re-integratieverordening moet een groot aantal punten worden opgenomen. Een belangrijk onderdeel vormt de werkgeversbenadering, die we regionaal willen vormgeven. De wet schrijft voor dat er in elke arbeidsmarktregio een regionaal werkbedrijf moet komen. Het werkbedrijf wordt gevormd door de gemeenten, het UWV en werkgevers- en werknemers organisaties. Ook het speciaal onderwijs kan erbij betrokken worden. Op dit moment vindt binnen het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid nog overleg plaats over de concrete wijze van invulling van het werkbedrijf. De voorkeur van de sub-regio Dongemond gemeenten gaat uit naar het decentraliseren van de taken die zijn opgedragen aan het regionaal werkbedrijf. Strekking daarvan is dat WerkLink voor de zes Dongemond gemeenten werkzaamheden kan blijven uitvoeren. De wet noemt een aantal onderwerpen die in de re-integratie verordening moeten worden geregeld: - loonwaarde en loonkostensubsidie - ondersteunen bij arbeidsinschakeling (bijv. inzetten van een jobcoach) - het aanbieden van voorzieningen - no-risk polis - scholing of opleiding participatieplaats - premie bij participatieplaats - beschut werk Andere aspecten die ook in de verordening moeten worden geregeld zijn: - de voorwaarden om in aanmerking te komen voor voorzieningen - evenwichtig verdelen van de voorzieningen over de verschillende groepen personen en daarbij rekening houden met aspecten als: zorgtaken, structurele functionele beperking etc. - de voorzieningen noemen waarvoor een werkgever in aanmerking kan komen De financiºle situatie is belangrijk. Het is bekend dat het Participatiebudget de komende jaren steeds verder zal worden verlaagd. Dit betekent dat wij terughoudend zullen zijn bij het inzetten van de voorziening beschut werk. Om de uitvoering financieel beheersbaar te houden, is in artikel 3 van de verordening re-integratie opgenomen, dat het college de ruimte heeft om voor verschillende doelgroepen budget-plafond vast te stellen. Dit zal in een Uitvoeringsplan Participatiewet 2015 en in afzonderlijke beleidsregels vastgelegd worden. Beschut werk kunnen we laten uitvoeren bij WAVA, maar we mogen daarvoor ook andere locaties gebruiken. Op dit moment hebben we nog geen andere locatie in beeld. Uit het zogenaamde BUIG-budget moeten we de maandelijkse uitkeringen betalen en de structurele loonkostensubsidies. Loonkostensubsidies moeten we inzetten voor uitkeringsgerechtigden met arbeidsbeperkingen. Loonkostensubsidie wordt toegekend aan de werkgever die een 5

6 uitkeringsgerechtigde met arbeidsbeperkingen in dienst neemt. In de verordening stellen we regels over de doelgroep die voor loonkostensubsidie in aanmerking komt. Daarnaast moeten we bepalen hoe we de loonwaarde gaan vaststellen. Er zijn verschillende systemen om de loonwaarde vast te stellen. In de regio West-Brabant willen we ØØn systeem gaan hanteren. Binnenkort zal hierover een besluit worden genomen. Het kan om financiele redenen wenselijk zijn een beperking aan te brengen in de aantallen in te zetten loonkostensubsidies. Dat kan gedaan worden door: - een verdeelsleutel aan te houden voor de categorieºn personen die in aanmerking komen voor loonkostensubsidie, bijvoorbeeld zoveel mogelijk mensen met een hogere loonwaarde, omdat een lagere loonwaarde meer geld zal kosten; - er kan ook voor gekozen worden om juist te investeren in mensen met een lage loonwaarde, omdat dit de meest kwetsbare groep is; - leeftijdscriteria op te nemen. - een specifiek beleid te voeren ten aanzien van nietuitkeringsgerechtigden. De loonkostensubsidie wordt voor onbepaalde duur toegekend. In het Uitvoeringsplan Participatiewet 2015 en in afzonderlijke beleidsregels zullen we dit verder uitwerken. Een ander aspect betreft de loonkostensubsidie voor mensen die 100% van het WML kunnen verdienen. Voor deze groep willen we loonkostensubsidie inzetten als stimuleringssubsidie voor de werkgever. Voor deze categorie worden leeftijd criteria ingevoerd, de duur van het werkloos zijn en de hoogte van de bonus. Het belangrijkste verschil met de huidige verordening zit in het kunnen toekennen van loonkostensubsidie aan nieuwe uitkeringsgerechtigden, die wegens hun arbeidsbeperking niet in staat zijn het wettelijk minimumloon te verdienen. De voorbereiding van de re-integratieverordening vond plaats binnen de regio West-Brabant. We kozen hiervoor, omdat het de bedoeling is dat alle gemeenten in onze arbeidsmarktregio eenzelfde verordening vaststellen. Voor de werkgeversdienstverlening vanuit het werkbedrijf is het ondoenlijk wanneer elke gemeente afzonderlijke bepalingen zou opnemen in de verordening. De werkgeversorganisaties hebben de gemeenten uitdrukkelijk verzocht om op dit terrein een eenduidig beleid te gaan voeren. De verordening moet voor 1 juli 2015 worden vastgesteld. De wetgever koos voor deze latere datum, omdat voor deze verordening in de voorbereiding de nodige afstemming nodig is tussen alle gemeenten in de arbeidsmarktregio en werkgevers. Gelet echter op het feit dat we vanaf 1 januari 2015 aanvragen kunnen verwachten, is er in de arbeidsmarktregio West-Brabant naar gestreefd om de verordening voor 1 januari 2015 voor te leggen aan de gemeenteraden. Deze verordening biedt beleidsvrijheid. In principe is daar waar sprake is van een kan bepaling in de wet met de opdracht dat nader uit te werken in een verordening, het aan de gemeenteraad om groepen inwoners, die aangewezen zijn op ondersteuning van de gemeente een aanbod te doen. Deze verordening is voorbereid op de schaal van Regio West-Brabant met de idee om de markt (werkgevers en ook benadering van werknemers) zo eenduidig mogelijk in te richten. In die zin wordt geadviseerd hierin geen wijzigingen aan te brengen. 6

7 i. Overige bepalingen Toeslagen en verlagingen verordening Deze verordening komt ambtshalve te vervallen per 1 januari 2015, behoudens voor de lopende uitkering verstrekkingen. Daar geldt een overgangsrecht voor tot 1 juli 2015 en blijft de werking van deze verordening van kracht. Voortaan worden toeslagen aan alleenstaande ouders toegekend door de fiscus. De wet biedt gemeenten nog twee mogelijkheden om een verlaging op de uitkering toe te passen, namelijk: - bij lagere woonkosten, of bij het ontbreken van woonkosten - de eerste zes maanden na het verlaten van school In ons huidig beleid zijn deze verlagingen ook opgenomen. Wij willen dit voortzetten. De korting voor schoolverlaters leggen we op, om hierdoor niet te stimuleren dat het aantrekkelijker is een uitkering te ontvangen dan een (nieuwe) studie te aanvaarden. In beleidsregels zullen we dit vastleggen. Invoeren van een verplichte zoektijd In de praktijk voeren gemeenten dit verschillend uit. Er zijn gemeenten die na melding de zoektijd laten ingaan. Heeft de betrokkene na 4 weken geen werk gevonden, dan nemen ze de aanvraag in behandeling en vanaf dat moment gaat de afdoeningstermijn van 8 weken lopen. Er zijn ook gemeenten die na de zoektijd van 4 weken binnen vier weken daarna een besluit nemen. Drimmelen kiest voor deze laatste optie om toch binnen de tijdslimiet van 8 weken na de aanmelding een besluit te nemen op de aanvraag. Het is onze bedoeling om in de zoektijd workshops aan te bieden, waarin betrokkenen bijv. gewezen worden op de verplichting zich in te schrijven bij uitzendbureaus, sollicitatietips ontvangen etc. Hierin zal ook de rol betrokken worden van het Arbeidsmeldpunt Drimmelen i.o. om de periode van 4 weken intensief te vullen met het zoeken naar een passende vakature. De workshops kunnen we eventueel gezamenlijk organiseren, met aanvragers uit buurgemeenten. Het voordeel van het invoeren van een wachttijd is dat het de instroom in de uitkering beperkt, zo leert de ervaring van andere gemeenten (o.a. Oosterhout en Rotterdam). Het invoeren van een verplichte zoektijd voor aanvragers van 27 jaar zullen we uitwerken in beleidsregels. 7