Uitdagingen en obstakels van diversiteit op de werkvloer. Veerle Stalmans Begeleidingsverpleegkundige GZA Week van de verpleegkunde NVKVV 21/3/2012

Transcriptie

1 Uitdagingen en obstakels van diversiteit op de werkvloer Veerle Stalmans Begeleidingsverpleegkundige GZA Week van de verpleegkunde NVKVV 21/3/2012

2 2 Voorstelling van de instelling

3 Campus Sint-Augustinus

4 610 bedden 1786 personeelsleden ligdagen opnames heelkundige ingrepen dagbehandelingen consultaties

5 Gespecialiseerd in moeder- en kindzorg Twee diensten materniteit Meer dan 2830 bevallingen NIC en MIC 239 opnames neonatologie

6 Alle chirurgische disciplines Chirurgisch dagziekenhuis Pijnkliniek Alle internistische disciplines Zorgprogramma cardiologie Zorgprogramma oncologie Stroke unit Inwendig dagziekenhuis

7 Hartfalenkliniek Artritiskliniek Osteoporosekliniek Bekkenbodemkliniek Borstkliniek Geaccrediteerd door Eusoma

8 Oncologisch centrum Gekend voor oncologische zorg Radiotherapie Medische oncologie Haematologie Prevalidatie Wetenschappelijk onderzoek

9 Groei vereist uitbreiding: Oosterveldproject

10 Typisch stadsziekenhuis Ca 300 bedden Biedt alle basisspecialiteiten aan Spoed en MUG Uitgebreid aanbod aan medische disciplines Nieuwe fase in het bouwproces is ver gevorderd Campus Sint-Vincentius

11 Belangrijke moeder- en kindzorg De kraamafdeling is gecertificeerd als babyvriendelijk ziekenhuis door de WHO en Unicef.

12 PAAZ (Psychiatrisch Aanbod Algemeen Ziekenhuis)

13 Hoog technologische afdelingen Operatiekwartier Labo Medische beeldvorming met CT en MRI Nucleaire geneeskunde. Moderne dienst intensieve zorg

14 14 Pediatrie

15 Spoedgevallen met MUG MUG functie Brabo Drukste van het land met >1850 oproepen behandelingen op spoed

16 Perifeer ziekenhuis 120 bedden Kleinschalig - kwaliteitsvol Goede relaties met huisartsen Vernieuwde afdelingen Grote (ver)nieuwbouw gepland in Campus Sint-Jozef

17 Campus Sint-Jozef tegen einde 2013

18 Woon- en zorgcentra Sint-Gabriel De Bijster Sint-Bavo Gemeenschapshuis Sint-Camillus 18

19 GZA ziekenhuizen Groot potentieel Meer dan 1000 bedden. Strategische ligging diverse campussen Samenwerking en netwerking (SAZ, OPAZ, Iridium) Met zorg verbonden met KLINA en AZ Sint-Jozef Malle-Zoersel : zie ook website Ook interne krachtenbundeling nodig om ambitieuze missie te realiseren in concurrentiële omgeving Belangrijke mogelijkheden tot synergie Vermijden van interne concurrentie Een zorg strategisch beleid voor GZA ziekenhuizen is noodzaak! 19

20 20

21 21

22 Voorstelling van mijn functie Uitgangspunt : - optimaal mogelijk opvangen en begeleiden van nieuwe verpleegkundigen op de werkvloer - nieuwe verpleegkundigen doen slagen binnen de instelling - voorkomen van vroegtijdige burn out - bijsturen technische vaardigheden en begeleiding bij informaticaluik 22

23 Begeleiding concreet Opvang en introductie op de afdeling/ campus Introductie met de ziekenhuisinformatica Opvolging en bijsturing Emotionele opvang Bijscholing / bijsturing technieken Evaluatie 23

24 Opvang en introductie op de afdeling Rondgang in het ziekenhuis Administratie: badge, arbeidskledij, kleedkastje Rondgang op de afdeling : kennismaking met de collega s, dagindeling overlopen Uitleg procedures : handhygiëne, rug parende technieken, wondzorg Inschrijven in cursus PCS, C2P+, Glucometer Reflecteren / soms emotionele opvang (aanbieden van zakdoek) Aanbieden van tips : zakboekje 24

25 Introductie informaticaluik Aanvragen paswoorden via de helpdesk Paswoord registreren ( GPS) Overlopen van de verschillende programma s Basis van PCS / C2P+ toelichten en inoefenen aan de hand van concrete mogelijkheden op de afdeling: Samen medicatie aftekenen Samen activiteiten aftekenen in PCS Transfers doen van patiënten Nieuwe medicatieorders inbrengen Gegevens van anamnese inbrengen in PCS- systeem 25

26 Opvolging en bijsturing Steeds individueel te bekijken / in samenspraak met hoofdverpleegkundige - Verpleegtechnisch : - aanprikken IPS - aanprikken iv katheter - wondzorgprotocol - verplaatsingstechnieken - Informatica : introductie van informaticatoepassingen - Taal?? 26

27 Opvolging en bijsturing Geen vaste termijn : sommige nieuwelingen volg ik gedurende enkele maanden ( tot een jaar ) op met regelmatig een moment om samen te werken. Concreet een 40 tal begeleidingen per jaar In samenspraak met hoofdverpleegkundige, clusterverantwoordelijke en nieuwe VPK!! 27

28 Emotionele opvang Jonge pas afgestudeerde VPK : bang voor de verantwoordelijkheid technische handelingen : weinig ervaring weinig zelfvertrouwen Positief : goede kennis van informatica! Oudere pas afgestudeerden : Zeer gemotiveerd Voordeel : hebben al wat levenswijsheid Hebben ervaring opgedaan met informatica tijdens hun opleiding Herintredende VPK / VPK uit RVT: bijsturen van VPK technische handelingen Informatica is groot struikelblok 28

29 Diversiteit in de GZA Beleidsvisie - positief actieplan - diversiteitsplan Diversiteit op de werkvloer - begeleiden van buitenlandse VPK 29

30 Diversiteitsbeleid binnen de GZA Van positief actieplan (1999) naar diversiteitsplan (2003) 30

31 31 Diversiteitsplan

37 Diversiteitsplan: van multicultureel beleid naar gelijke kansenbeleid Praktijk: - werkgroep diversiteit (vroeger multicultureel samenwerken) doel: - het ontwikkelen van wederzijds respect en verdraagzaamheid voor alle kansengroepen (laaggeschoolden; mindervaliden; allochtonen, oudere medewerkers, holebi s - komen tot een goede verstandhouding en samenwerking zowel met patiënten als met medewerkers op welke manier? - bespreekbaar maken van vooroordelen 37

38 Diversiteit binnen de GZA in Momenteel grote instroom van buitenlandse of allochtone medewerkers. - Grote diversiteit van nationaliteiten : Marokkaans, Turks, Pools, Roemeens, Russisch, Spaans, Congolees, - Heel groot percentage binnen de schoonmaakploeg. - Ook binnen de groep verpleegkundigen : door tekorten van Belgische VPK - GZA werkt samen met Link 2 Europe, Moving People,.. 38

39 39 Diversiteit bij verpleegkundigen

40 Begeleiding van de buitenlandse verpleegkundige op de werkvloer Obstakels of uitdagingen? - cultuurverschil - vooroordelen - aanvaarden van het anders zijn - taal - verpleeg- technische vaardigheden 40

41 Cultuur Kennis van culturele en migratie-achtergronden helpt om dingen te begrijpen in de communicatie Persoon niet reduceren tot zijn / haar etnische of religieuze identiteit!!! Zo focus je enkel op de verschillen en niet op de overeenkomsten De culturaliserende benadering generaliseert en stereotypeert en is niet- gelijkwaardig. 41

42 individu Persoonlijkheid Cultuur Menselijke natuur 42

43 Een mens is meer dan zijn cultuur Familie subcult uur nationa liteit Religie ID Beroep Politiek e overtui ging Hobby 43

44 Voorbeeld : Veronique Congolese VPK, heeft opleiding HBO5 verpleegkunde gevolgd in België. Volgens de school is de taalproblematiek geen struikelblok geweest tijdens de stages. Schrijven gaat vrij probleemloos en Veronique had geen probleem op cognitief gebied: behaalde zeer goede examenresultaten op de theoretische vakken. Start als VPK op de afdeling gastro-enterologie. Inwerkingsperiode verloopt moeizaam Kritiek van team : - taalprobleem - werkt traag - is stil / integreert niet in de ploeg - dingen die al verschillende keren zijn uitgelegd kent ze nog niet 44

45 Veronique Veronique : - ik versta alles wel / wel wat problemen als er dialect gepraat wordt - ik ben stil omdat ik niets te vertellen heb - ik kan snel werken, maar ik wil het goed doen - ik ben wel een zwarte maar ik heb geen zwarte hersenen Begeleidingsvpk : - moeilijke relatie met de collega s 45 - tijdens begeleiding merk ik dat de communicatie stroef gaat met de patiënt / militaristisch - bloeit plots open bij contact met patiënt die in Congo gewoond heeft - tempo is nog laag, maar wil heel nauwkeurig werken - kijkt heel nors

46 Veronique Gesprek : - haar inzicht gegeven hoe anderen haar zien ( blinde vlek ) gewoontes, - assertiever zijn, contact zoeken met de collega s tijdens de koffiepauze - zakboekje voor alle info op te schrijven - Nederlands verbeteren Ondanks begeleiding op de dienst lukte het niet. Veronique kwam op een afdeling endocrinologie waar ze heel goed onthaald werd. Langzaam maar zeker bloeide ze wat open. Omwille van budgettaire redenen kon zij niet op de afdeling blijven. Momenteel werkt zij binnen de mobiele equipe en loopt het nu eindelijk goed. 46

47 47 Vooroordelen

48 Vooroordelen Ga niet voorbij aan vooroordelen bij de collega s, maar maak ze bespreekbaar en weerleg ze. Zijn niet op feiten gebaseerde uitspraken, maar gaan over kenmerken of gedragingen Gevaar voor stereotypering en spreken in termen van wij en zij of ons normaal gedrag en hun niet normaal gedrag Bewust worden van eigen vooroordelen Tips: - oordeel op basis van feiten - spreek in de ik of jij vorm - peil naar gevoelens 48

49 Vooroordelen Bij Veronique : zoals zij dat had ervaren - vooroordeel : Afrikanen zijn lui?? Afrikanen lachen altijd? Afrikanen zijn dom 49

50 Aanvaarden van het anders zijn Vorming voorzien rond diversiteit Vorming rond normen en waarden Betrokkenheid van medewerkers Aandacht voor andere culturen via opleiding, personeelsblad, evenementen, 50

51 Taal ( verbaal / non-verbaal) Basiskennis van het Nederlands is zeer belangrijk - patientenveiligheid!!!!!!! - communicatie met patiënt, arts, collega enz. - begrijpen van opdrachten Intonatie / communicatiestijlen / impliciet taalgebruik ( grapjes) 51

52 Voorbeeld Slawek Poolse verpleegkundige 24 j : werkte in Polen op de nierdialyse In augustus 2010 gestart op de afdeling nierdialyse in St Vincentiusziekenhuis Via Link 2 Europe : kreeg taalopleiding Taalkennis was beperkt, maar veel termen voor dialyseren in Engels De taal was in het begin een probleem, maar de kennis evolueerde zeer snel! Link 2 europe zorgde voor extra taallessen. Informatica-toepassingen waren moeilijk in het begin 52

53 Slawek De afdeling is zeer tevreden over Slawek Slawek zelf is ook heel tevreden over het werk hier in België : vooral de goede verloning en de goede samenwerking met de arts worden als positief gezien 53

54 Voorbeeld Monica Roemeense verpleegkundige, sinds 2008 in België Heeft eerst 1 jaar in woon- en zorgcentrum gewerkt Taal was in het begin zeer moeilijk. Is na 1 jaar in ons ziekenhuis komen werken op een dienst neurologie ; de taal was ondertussen als sterk verbeterd ( interview met Koppen VRT) Wat zij ervaart : positief : betere organisatie, voldoende materiaal, personeel en patiënten worden beter behandeld, goed loon 54

55 Monica Ervaring van de dienst met Monica : - zeer goede werkkracht - aangename collega - goed contact met de patiënten, vriendelijk - moeilijk : telefoongesprekken ( gaat te snel ) Hoofdverpleegkundige : Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn, maar ik ben blij met Monica op de afdeling. 55

56 Conclusies - tips Een minimum kennis eisen van de kandidaten ( taaltest ): welk niveau?? Buitenlandse verpleegkundigen eerst inschakelen in woon- en zorgcentra tot de taal voldoende is Taalonderwijs blijven stimuleren, niet te vroeg stoppen ( bv Taal coaching op de werkvloer Kopa / Lingapolis ) Buitenlandse VPK op afdelingen zetten waar zij reeds ervaring in hebben Een positief verhaal : maar nodige begeleiding voorzien!!! Voldoende tijd geven!!!!!!! 56

57 57

58 Voorbeeld : Maria Grigoré Maria, Roemeense VPK, begon op 1april 2010 op de afdeling cardiologie. Werkte in Roemenië op een cat. lab Kennis van Nederlands was minimaal : Nederlandstalige taalcoach via Skype. Zei steeds JA. Ik heb haar bijna 3 maanden intensief begeleid op de afdeling Verpleegtechnisch weinig problemen : aanpassen aan andere materialen / andere gewoonten ( hygiënische zorgen uitvoeren) Haar taal was in het begin ontoereikend om te briefen of een verslag te maken of om te communiceren met de zorgvrager; Ingesteldheid van Maria: zeer positief, grote inzet en wil 58

59 Maria Integratie in het team ging vlot : zij was snel aanvaard Stond open voor feedback Belangrijk pluspunt : had in Roemenië ook op cardiologische dienst gewerkt!!! Grootste werkpunt : TAAL!!!! Maar een begeleidingsverpleegkundige is geen taalleerkracht!!! Tips : - thuis te kijken naar de Vlaamse tv ( Familie, Thuis,.) - cursus volgen ( optie Nederlands op de werkvloer - VDAB) De taal evolueerde zeer snel bij Maria, maar intensieve begeleiding bleef noodzakelijk. 59

60 Maria Grigoré Na 1 jaar moest Maria veranderen van afdeling omwille van budgettaire redenen. Transfer naar dienst Neurologie waar ook Monica werkt. Aanpassing ging vlot dankzij de begeleiding en ondersteuning die zij had gehad voordien Afdeling is zeer tevreden : - aangename collega - vriendelijk - goede werkkracht Werkpunt : taal en communicatie, vooral via de telefoon. Getuigenis Maria 60

61 61