BEELDKWALITEITSPLAN GROEN GEMEENTE HENDRIK-IDO-AMBACHT

Transcriptie

1 BEELDKWALITEITSPLAN GROEN GEMEENTE HENDRIK-IDO-AMBACHT Definitief in opdracht van: Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht RPS BCC B.V. Postbus 75 projectnummer: NC AB Leerdam omvang rapportage: 28 pagina s (excl. bijlagen) projectleider: M. Pollaert MSc. paraaf voor akkoord: datum: 26 november 2010 status: definitief

2

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING Doel Leeswijzer BELEIDSKADER Achtergrondinformatie Onderhoudsniveau s UITWERKING Differentiatie tussen de s Kwaliteitsniveau Groentype Beschrijving groentypen Beheersysteem Groentypen in relatie tot kostprijzen Bezuinigingen BEELDBESCHRIJVINGEN Bomen Bomen in beplanting Bomen in gras Bomen in verharding Aanvullingen Beplantingen Bosplantsoen Sierheesters Perkrozen / heesterrozen Bodembedekkers Blokhagen Hagen Haag van klim- en leibeplanting Grassen en kruiden Gazon Trapveld Berm Kruidenberm Hondenuitrenveld

4 4.4 Afrasteringen Raster in beplanting Water Natuurlijke oever / plasberm Oeververdediging INRICHTINGSEISEN RENOVATIE EN NIEUWE AANLEG Communicatie Uitgangspunten Bomen Beplantingen Grassen en kruiden Afrasteringen Water...28 Bijlage I - ten Bijlage II - Overzicht groentypen en beeldmeetlatten 3

5 4

6 1 INLEIDING De gemeente Hendrik-Ido-Ambacht is de afgelopen jaren enorm gegroeid met de uitbreiding van de Volgerlanden. Hierdoor heeft Hendrik-Ido-Ambacht de kenmerken van een groeigemeente gekregen. Door de groei heeft het beheer van de openbare ruimte een steeds belangrijkere rol gekregen. Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte bepaalt in hoge mate het beeld van de woonomgeving en daarmee ook de tevredenheid van de bewoners. In dit kader is in 2000 het groenstructuurplan vastgesteld. Hierin zijn het gewenste kwaliteitsniveau en de beleidsuitgangspunten vastgelegd. Als uitwerking van het groenstructuurplan, is dit beeldkwaliteitplan opgesteld voor de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht. hiervan beschreven in de vorm van uitgangspunten, relatie tot het beheerpakket (strategisch beheer) en kosten. In hoofdstuk 4 worden de binnen de gemeente toe te passen groentypen omschreven. Naast een korte omschrijving wordt naar beeldmeetlatten verwezen en de bijbehorende kwaliteitsniveaus. Hoofdstuk 5 omschrijft inrichtingseisen voor de diverse groentypen, ten behoeve van renovatie en nieuw aanleg. De gemeente heeft ons gevraagd om het beeldkwaliteitsplan te actualiseren, enerzijds met het oog op aankomende bezuinigingen en zoekruimte daarin. Anderzijds door de landelijke standaard van het CROW toe te passen. 1.1 Doel Het doel van het beeldkwaliteitplan is: het gewenste beeld vastleggen door middel van een beschrijving van per groentype en beeldmateriaal / beeldmeetlatten; bepalen van kosten voor beheer om gewenste beeld te behalen en behouden; de uitgangspunten voor het openbaar groen binnen de gemeente vastleggen; gevolgen van eventuele bezuinigingen op het stedelijk groen aan kunnen tonen; vastleggen van inrichtingseisen ten aanzien van het openbare groen; inrichtings- en renovatieplannen kunnen zo getoetst worden om het beleidsuitgangspunt sober en doelmatig te realiseren. 1.2 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt het beleidskader voor dit beeldkwaliteitsplan gesteld. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 een nadere uitwerking 5

7 6

8 2 BELEIDSKADER Het kader voor dit beeldkwaliteitsplan is het groenstructuurplan. Dit plan is laatst vastgesteld in Hieronder worden de belangrijkste uitgangspunten genoemd. 2.1 Achtergrondinformatie Het beeldkwaliteitplan is van toepassing op de kern Hendrik-Ido- Ambacht en geldt ook voor de nieuwbouwlocatie De Volgerlanden. De groene structuur wordt grotendeels bepaald door de aanwezigheid en schaalopbouw van de diverse groenvoorzieningen. Met name grotere en doorlopende groenvoorzieningen zijn bepalend. Dergelijke elementen zijn veelal historisch bepaald zoals dijken, wegen en waterlopen met daarnaast de latere uitbreidingen. De grotere en doorlopende groenvoorzieningen, ook wel de hoofdgroenstructuur genoemd van Hendrik-Ido-Ambacht, bestaan onder andere uit: parken singels waterpartijen grote aaneengesloten groenstructuren boomrijen boombeplanting langs de hoofdwegen onderdeel of verbindingselement tussen de Ecologische Hoofdstructuur en Provinciaal Ecologische Hoofdstructuur onderdeel of verbindingselement van de regionale groenstructuur. Naast de hoofdgroenstructuur bestaat een tweede zogenaamde secundaire structuur op wijkniveau. De secundaire groenstructuur bepaalt het beeld en karakter op wijkniveau en bestaat uit onder andere de volgende elementen: fiets-, wandelroutes waterpartijen en singels parkstroken doorlopende groenstructuren boomrijen boombeplanting langs ontsluitingswegen. 2.2 Onderhoudsniveau s De groenstructuren vervullen een belangrijke functie binnen de gemeente. De juiste structuur is locatieafhankelijk en behoeft een bepaald onderhoud. In dit kader is Hendrik-Ido-Ambacht ingedeeld in s, te weten de representatieve, de stads en de natuur- en. Door deze verdeling wordt onderscheid gemaakt in het groene uiterlijk door het onderhoud van groen op verschillende niveau s uit te voeren. De representatieve Het gaat hier om gebieden waarbij hoge eisen worden gesteld aan de inrichting en het onderhoud. De sierfunctie staat hierbij centraal waardoor intensief onderhoud noodzakelijk is. Toegepaste groencategorieën kunnen bestaan uit rozen, vaste planten, perkgoed en leibomen. Het gaat hierbij om de oude dorpscentra, winkelcentra en gebieden voor openbare voorzieningen zoals het gemeentehuis en het multicultureel centrum. Die veelal gedetailleerd, klein van omvang en fraai van vorm en kleur zijn waarbij bijzondere materialen zijn toegepast. Door hun ligging, specifieke functie en gebruik worden ook de begraafplaatsen gerekend onder de representatieve. Door de toepassing van arbeidsintensieve groenvoorzieningen met een hoge sier- en representatieve waarde en intensief beheer en onderhoud is er sprake van hoge onderhoudskosten. De stads De stads bestaat uit woonwijken en bedrijventerreinen. De stads onderscheidt zich van andere s door de specifieke eisen die de gebruiksfuncties aan de groenvoorzieningen stellen. Het gaat hierbij vooral om gebruiksgericht groen zoals spelen, wandelen, fietsen en afscherming. Uitgangspunt is om een praktisch maar sober gebruiksgericht openbaar groen te realiseren. Dit vergt bij de inrichting extra aandacht voor de kwetsbaarheid en mate van gedetailleerdheid. Door de veelal grote bebouwingsdichtheid staat het groen onder druk. De inrichting van het groen moet dan ook goed aansluiten bij de diverse functies. De stads beslaat het grootste 7

9 oppervlakteaandeel van de bebouwde omgeving. Door Matig intensief beheer en onderhoud met intensieve gebruiksaccenten is in deze sprake van normale onderhoudskosten. De natuur- en Als tegenhanger van de representatieve is de natuur- en gedefinieerd. Deze kenmerkt zich door extensief beheer om de ontwikkeling van de natuur in de woonomgeving te realiseren. De natuur- en heeft twee hoofdfuncties: het bieden van ruimtelijke condities voor ontwikkeling van natuurlijke begroeiingen en fauna in de woonomgeving en het realiseren van groen en water als verbindingsroute vanuit het buitengebied de stad in. Door extensief beheer, gericht op natuurlijke ontwikkeling zijn de onderhoudskosten voor deze laag. 8

10 3 UITWERKING 3.1 Differentiatie tussen de s Zoals genoemd in het vorige hoofdstuk, is Hendrik-Ido-Ambacht ingedeeld in s, te weten de representatieve, de stads en de natuur- en, om onderscheid te maken in het groene uiterlijk. Dit wordt op twee manieren bereikt, namelijk door verschil in kwaliteitsniveau en verschil in toegepaste groentypen Kwaliteitsniveau Tijdens het actualiseren van het beeldkwaliteitsplan is besloten om de beeldmeetlatten in het huidige plan te vervangen door de beeldmeetlatten uit CROW publicatie 288 Kwaliteitscatalogus openbare ruimte Deze catalogus geeft, in beeldmeetlatten, landelijke standaardnormen voor het beheer van de openbare ruimte. Binnen de beeldmeetlatten worden verschillende kwaliteitsniveau s onderscheiden zoals A+, A, B, C en D. In de beeldmeetlatten zijn, per kwaliteitsniveau, criteria opgenomen welke betrekking hebben op voor die beeldmeetlat beeldbepalende onderdelen, bijvoorbeeld aanwezigheid van onkruid, snoei, overgroei randen, aanwezigheid van vuil, etc. In principe zijn de volgende kwaliteitsniveau bepaald voor de verschillende s: - representatieve kwaliteitsniveau A - stads kwaliteitsniveau B - natuur- en kwaliteitsniveau C Binnen een ring is het mogelijk om, op onderdelen, af te wijken van bovenstaande niveaus. Dit is aan de orde als kwaliteitsniveaus onredelijk te hoog of ongewenst te laag zijn. verdelen in verschillende groentypen. Deze groentypen worden omschreven in het volgende hoofdstuk. Niet elk groentype komt in elke voor. De aanwezigheid van bepaalde groentypen is per beheer afhankelijk van het streefbeeld van die. Zo is bijvoorbeeld het handhaven van bosplantsoen in de representatieve niet haalbaar vanwege het streefbeeld daarvan. Gezien groeiwijze en eindbeeld past een dergelijke beplanting meer in de natuur- en. 3.2 Beschrijving groentypen In dit plan worden de verschillende groentypen beschreven die binnen Hendrik-Ido-Ambacht voorkomen. Per groentype is een korte beschrijving opgenomen waarin wordt toegelicht wat hieronder wordt verstaan. Daarnaast wordt deze beschrijving aangevuld met beeldmateriaal. Per groentype is een tabel toegevoegd, waarin de van toepassing zijnde beeldmeetlatten zijn benoemd. Tevens kan in deze tabel worden afgelezen of het groentype binnen de benoemde s (zie paragraaf 3.1.1) voorkomt en wat het kwaliteitsniveau van de betreffende beeldmeetlat is (zie paragraaf 3.1.2). 3.3 Beheersysteem De gemeente hanteert het beheersysteem GBI om het beheer en onderhoud vast te leggen en gegevens te bewaken. Het systeem is onderverdeeld in beheercategorien. Een beheercategorie kan altijd ondergebracht worden in één van de groentypen, maar kenmerkt zich doordat er een specifiek werkpakket met onderhoudsmaatregelen aan is gekoppeld. Voorbeelden van beheercategorieën zijn Bomen in gras 1-4j, Hagen snelgroeiend en Gazon > 2000 m2. Aan beheercategorieën worden de maatregelpakketten gekoppeld. Het beheersysteem kan gebruikt worden om meerjarenplanningen en begrotingen te genereren. Voorwaarde hiervoor is dat de gegevens kloppen, enerzijds de hoeveelheden en anderzijds de maatregelen. Het systeem moet afgestemd worden op het beeldkwaliteitsplan Groentype Naast de bovengenoemde ring op geografisch niveau is het openbaar groen op het niveau van verschijningsvorm onder te 9

11 3.4 Groentypen in relatie tot kostprijzen Op basis van de hoeveelheden uit het beheersysteem is een begroting opgesteld voor het onderhoud. Deze is gebaseerd op de wijze van calculeren volgens een beeldbestek, aangepast aan de situatie in Hendrik-Ido-Ambacht. 3.5 Bezuinigingen De gemeente heeft te maken met bezuinigingen welke gemeentebreed doorgevoerd moeten worden. Ook binnen het beheer en onderhoud moet gezocht worden naar bezuinigingsmogelijkheden. In de jaren zal er gekort worden op het budget voor beheer en onderhoud. De eerste aanpassingen hebben reeds plaats gevonden door in de begroting de hoeveelheden van de representatieve op te nemen in de stads. De komende jaren kent het beheer en onderhoud dus geen representatief niveau in Hendrik-Ido-Ambacht. Deze aanpassing heeft ertoe geleid dat de begroting voor 2011 dicht benaderd is. Gezien de status van het beleidstuk is te voorspellen dat bij de uitwerking van de onderhoudsplannen, aansluitend op het beeldkwaliteitplan, een concretiseringslag te maken is. Hierbij zal het verschil tussen de begroting en het budget alleen maar kleiner worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een aanbestedingsvoordeel van 20 tot 30 procent in de huidige marktomstandigheden. Voor de jaren 2012, 2013 en 2014 zijn nog extra bezuinigingsvoorstellen doorgevoerd in de raming. De volgende voorstellen zijn opgenomen: Halveren van het huidige aantal beurten graskanten steken. (1 keer in plaats van 2 keer per jaar graskanten steken) Minder gras maaironden (van 22 naar 16 ronden) Bijmaaien gras rond bomen ( halveren aantal ronden) Geen inboet planten ( Geen her-inplant bij uitval van bomen) Geen bladruimen in plantsoen en gras Deze aanpassingen hebben tot gevolg dat het beeld, zoals beschreven in onderliggend plan, niet meer gehaald wordt. In weze gaat het beeld een niveau omlaag. De consequenties zullen dan ook buiten te zien zijn. De komende jaren zullen uitwijzen welke reactie dit opwekt bij de burger. 10

12 4 BEELDBESCHRIJVINGEN 4.1 Bomen Bomen in beplanting Recht opgaande, gezonde boom met een open structuur. Er is geen begroeiing in de boom aanwezig van de eronder groeiende beplanting (b.v. klimplanten) Groen-boom-staat boompalen en -banden A B C Groen-boom-stamopschot A B C Groen-boom-vitaliteit en ziekte A B B Groen-boom-wortelopschot A B C Groen-boom-waterlot A B C Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 1-4 A B C Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 5 A B C Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 6-7 A B C Bomen in gras Recht opgaande, gezonde boom met een open structuur. De boom heeft een vrije doorgang zodat de maaimachine, vrij onder de boomkroon door kan rijden. Jonge bomen worden geleidelijk opgekroond tot de vrije doorgang Groen-boom-staat boompalen en -banden A B C Groen-boom-stamopschot A B C Groen-boom-vitaliteit en ziekte A B B Groen-boom-wortelopschot A B C Groen-boom-waterlot A B C Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 1-4 A B C Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 5 A B C Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 6-7 A B C 11

13 4.1.3 Bomen in verharding Recht opgaande, gezonde boom met een open structuur. Een boomspiegel is aanwezig. Jonge bomen worden, afhankelijk van de standplaats, geleidelijk opgekroond tot de vrije doorgang Groen-boom-staat boompalen en -banden A B C Groen-boom-stamopschot A B C Groen-boom-vitaliteit en ziekte A B B Groen-boom-wortelopschot A B C Groen-boom-waterlot A B C Groen-boomspiegel-zwerfafval fijn A B C Groen-boomspiegel-zwerfafval grof A B C Groen-boomspiegel-onkruid A B C Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 1-4 A B C Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 5 A B C Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 6-7 A B C Aanvullingen Op de bovengenoemde groentypen zijn de volgende aanvullingen mogelijk op de desbetreffende beschrijving. Knotboom Boom die geknot wordt. De knothoogte is circa 2,00 meter boven maaiveld Groen-boom-knotboom-snoeibeeld B C Leiboom Boom die geleid wordt, niet zijnde een haag op stam. De boom wordt geleid langs een raamwerk (frame). Vanaf 3 jaar word het raamwerk indien mogelijk verwijderd. 12

14 23.32 Groen-boom-leiboom-snoeibeeld A B Gekandelaberde boom Boom die gekandelaberd wordt. De hoofdtakken zijn ingekort tot 2 á 3 meter uit de hoofdstam. De overige takken zijn geheel weggenomen Groen-boom-knotboom-snoeibeeld A B C 13

15 4.2 Beplantingen Bosplantsoen Beplanting van houtachtige inheemse gewassen met een hoogte van ca. 5 meter, welke in stand worden gehouden door o.a. verjonging en terugzetten. Exoten mogen sporadisch voorkomen. In de stads wordt geen nieuw bosplantsoen aangeplant, bosplantsoen met een leeftijd van 1 tot 4 jaar komt hier dus niet voor. Groen-beplanting-zwerfafval fijn B C Groen-beplanting-zwerfafval grof B C Groen-beplanting-natuurlijk afval B C Groen-beplanting-onkruid B C Groen-beplanting-bosplantsoen-overgroei randen verharding of gras B C Groen-beplanting-bosplantsoen-snoeibeeld en vitaliteit B C Sierheesters Beplanting van houtachtige inheemse en uitheemse gewassen met een natuurlijke hoogte tot ca. 3,50 meter. Kan zowel gemengd als in eenzijdige soort voorkomen. De sierwaarde is van hoger belang dan bij bosplantsoen. Groen-beplanting-zwerfafval fijn A B Groen-beplanting-zwerfafval grof A B Groen-beplanting-natuurlijk afval A B Groen-beplanting-onkruid A B Groen-beplanting-heesters-overgroei randen verharding of gras A B Groen-beplanting-heesters-gesloten heesters-kale plekken A B Groen-beplanting-heesters-snoeibeeld en vitaliteit A B 14

16 4.2.3 Perkrozen / heesterrozen Beplanting van houtachtige gewassen van cultuurlijk opgekweekte rozen. Groen-beplanting-zwerfafval fijn A B Groen-beplanting-zwerfafval grof A B Groen-beplanting-natuurlijk afval A B Groen-beplanting-onkruid A B Groen-beplanting-rozen-overgroei randen verharding of gras A B Groen-beplanting-rozen-kale plekken A B Groen-beplanting-rozen-snoeibeeld en vitaliteit A B Bodembedekkers Een beplanting van houtachtige gewassen met een bodembedekkende groeiwijze. De beplanting wordt niet hoger dan 0,50 meter. Kenmerk van de beplanting is dat deze een gesloten massa vormt. Groen-beplanting-zwerfafval fijn A B Groen-beplanting-zwerfafval grof A B Groen-beplanting-natuurlijk afval A B Groen-beplanting-onkruid A B Groen-beplanting-bodembedekkers-overgroei randen verharding of gras A B Groen-beplanting-bodembedekkers-snoeibeeld A B Groen-beplanting-bodembedekkers-kale plekken A B 15

17 4.2.5 Blokhagen Blokvormige beplanting van houtachtige gewassen met een ruimtelijk afscheidende functie. De blokhaag is doorgaans breder dan hoog, hoogte ca. 0,50-1,50 meter. Blokhagen worden duidelijk in vorm gehouden door middel van snoei. Indien gewenste vorm is bereikt, snoeien tot op oude hout. Groen-beplanting-zwerfafval fijn A B Groen-beplanting-zwerfafval grof A B Groen-beplanting-natuurlijk afval A B Groen-beplanting-onkruid A B Groen-beplanting-haag-snoeibeeld geschoren hagen A B Groen-beplanting-haag-kale plekken A B Hagen Lijnvormige beplanting van houtachtige gewassen, met een ruimtelijk afscheidende functie. De haag is hoger dan breed, hoogte ca. 0,50-2,00 meter. Hagen worden duidelijk in vorm gehouden door middel van snoei. Jonge hagen snoeien tot gewenste hoogte en breedte is gereikt. Hagen zijn rechthoekig of trapeziumvormig. Indien gewenste vorm is bereikt, snoeien tot op oude hout. Groen-beplanting-zwerfafval fijn A B C Groen-beplanting-zwerfafval grof A B C Groen-beplanting-natuurlijk afval A B C Groen-beplanting-onkruid A B C Groen-beplanting-haag-snoeibeeld geschoren hagen A B B Groen-beplanting-haag-kale plekken A B B 16

18 4.2.7 Haag van klim- en leibeplanting Lijnvormige beplanting van houtachtige gewassen, met een ruimtelijk afscheidende functie. De haag wordt geleid langs een ondersteuningsconstructie en is hoger dan breed, hoogte ca. 0,50-2,00 meter. Hagen worden in vorm gehouden door snoei. Jonge hagen worden geleid langs de constructie tot de gewenste hoogte. Groen-beplanting-zwerfafval fijn A B C Groen-beplanting-zwerfafval grof A B C Groen-beplanting-natuurlijk afval A B C Groen-beplanting-onkruid A B C Groen-beplanting-haag-snoeibeeld geschoren hagen A B B Groen-beplanting-haag-kale plekken A B B 17

19 4.3 Grassen en kruiden Gazon Een vlak en strak gemaaid grasveld. Plaatselijk kunnen vlakken met bollen en/of knollen zijn ingeplant. Deze vlakken worden gedurende de bloei van de bollen en/of knollen niet gemaaid. Als het loof, na de bloei, is afgemaaid worden de vlakken weer regulier gemaaid. Groen-gras-natuurlijk afval A B Groen-gras-maaisel op gras A B Groen-gras-maaisel op verharding A B Groen-gras-bijmaaien rondom obstakels A B Groen-gras-beschadiging A B Groen-gras-dichtheid A B Groen-gras-overgroei randen beplanting A B Groen-gras-overgroei randen verharding A B Groen-gras-vlakheid ondergrond A B Groen-gras-molshopen A B Groen-gras-gazon-zwerfafval fijn A B Groen-gras-gazon-zwerfafval grof A B Groen-gras-gazon-onkruid A B Groen-gras-gazon-kale plekken A B Groen-gras-gazon-graslengte A B 18

20 4.3.2 Trapveld Een vlak grasveld. Op de velden zijn vaak doelpalen aanwezig. Groen-gras-natuurlijk afval B C Groen-gras-maaisel op gras B C Groen-gras-maaisel op verharding B B Groen-gras-bijmaaien rondom obstakels B C Groen-gras-beschadiging B B Groen-gras-dichtheid B B Groen-gras-overgroei randen beplanting B C Groen-gras-overgroei randen verharding B C Groen-gras-vlakheid ondergrond B C Groen-gras-molshopen B B Groen-gras-gazon-zwerfafval fijn B C Groen-gras-gazon-zwerfafval grof B C Groen-gras-gazon-onkruid B C Groen-gras-gazon-kale plekken B C Groen-gras-recreatief grasveld-graslengte B C 19

21 4.3.3 Berm Grasstrook langs wegen, die het zicht van de bestuurder of voetganger niet belemmeren. Plaatselijk kunnen vlakken met bollen en/of knollen zijn ingeplant. Deze vlakken worden gedurende de bloei van de bollen en/of knollen niet gemaaid. Als het loof, na de bloei, is afgemaaid worden de vlakken weer regulier gemaaid Kruidenberm Groen-gras-zwerfafval grof B C Groen-gras-natuurlijk afval B C Groen-gras-maaisel op verharding B B Groen-gras-bijmaaien rondom obstakels B C Groen-gras-beschadiging B B Groen-gras-schraal grasveld-graslengte B C Strook bestaande uit kruidenvegetatie, langs de weg of waterkant, die het zicht van de bestuurder of voetganger niet belemmeren. Groen-gras-zwerfafval grof B C Groen-gras-natuurlijk afval B C Groen-gras-maaisel op verharding B B Groen-gras-bijmaaien rondom obstakels B C Groen-gras-beschadiging B B Groen-gras-soorten rijkdom B C Groen-gras-kruidachtige vegetatie-graslengte B C 20

22 4.3.5 Hondenuitrenveld Grasstrook gemaaid voor het uitlaten van honden. Groen-gras-natuurlijk afval A B C Groen-gras-maaisel op gras A B C Groen-gras-maaisel op verharding A B B Groen-gras-bijmaaien rondom obstakels A B C Groen-gras-beschadiging A B B Groen-gras-dichtheid A B B Groen-gras-overgroei randen beplanting A B C Groen-gras-overgroei randen verharding A B C Groen-gras-vlakheid ondergrond A B C Groen-gras-molshopen A B B Groen-gras-gazon-zwerfafval fijn A B C Groen-gras-gazon-zwerfafval grof A B C Groen-gras-gazon-onkruid A B C Groen-gras-gazon-kale plekken A B C Groen-gras-recreatief grasveld-graslengte A B C 21

23 4.4 Afrasteringen Raster in beplanting Afrastering in beplanting, ter voorkoming van doorloop. Doorgaans palen met een draad of plank. Meubilair-hekken-scheefstand A B C Meubilair-hekken in begroeiing A B C 22

24 4.5 Water Natuurlijke oever / plasberm Oevers zonder beschoeiing, met een talud flauwer dan 1:2. Water-oevers-soorten rijkdom B C Oeververdediging Beheersing van opslag achter (landzijde) en doorgroei van oeververdediging. Water-oevers-opslag en doorgroei oeververdediging A B C 23

25 5 INRICHTINGSEISEN RENOVATIE EN NIEUWE AANLEG 5.1 Communicatie Zodra een aanleg of renovatietraject gestart wordt binnen de gemeente zal de interne en externe communicatie opgezet moeten worden. De interne communicatie is gericht op betrokkenen die verantwoordelijk zijn voor de inrichting en het beheer van de openbare ruimte. De externe communicatie is gericht op het informeren en/of betrekken van bewoners bij inrichting en beheer van de openbare ruimte. Interne communicatie Bij interne communicatie moet gedacht worden aan onderlinge overleggen tussen de verantwoordelijken van de betrokken werkvelden binnen de afdeling Inrichting en beheer. Ieder werkveld heeft bepaalde eisen voor het plan dat voor alle betrokkenen helder moet zijn. Tijdens de overleggen zal dit programma van eisen een belangrijke leidraad zijn. Betrokken taakvelden kunnen zijn: watergangen wegen en verkeer nutsvoorzieningen en verlichting groen Externe communicatie Bij externe communicatie moet gedacht worden aan het betrekken of informeren van bewoners en belangenorganisaties bij een project. Projecten die invloed hebben op de directe omgeving van bewoners moeten, afhankelijk van de werkzaamheden en betrokkenheid van bewoners, afgestemd worden met de bewoners zodat het plan door hen gedragen wordt. Bewoners en belanghebbenden kunnen op verschillende manieren betrokken worden in een planproces: informeren : middelen die gericht zijn op alle doelgroepen. Daarbinnen ligt een accent op het algemeen publiek en externe doelgroepen. De middelen brengen vooral informatie. Gedacht kan worden aan bijvoorbeeld een nieuwsbrief, een persbericht, een projectfolder en/of de gemeentelijke internetsite. raadplegen : middelen op dit niveau halen vooral informatie uit zowel publieksgroepen als professioneel betrokkenen. Vooral deze middelen bieden ruimte voor inbreng van een grote groep geïnteresseerden en betrokkenen. Die inbreng is vooral nuttig voor de direct betrokkenen die werken aan de ontwerpopgave. Gedacht kan worden aan ontwerpateliers, workshops, voorlichtingsavonden en/of bijeenkomsten. meebeslissen : per definitie wordt hier een kleinere groep geraakt die formeel de (eind)besluiten nemen. Het gaat hierbij om leden van het dagelijks bestuur (DB), een vertegenwoordiging van bewoners en/of leden van de begeleidingsgroep. Gedacht kan worden aan voortgangsrapportages (aan Dagelijks Bestuur), tussenproducten en presentaties. Deze middelen bevorderen een bestuurlijk draagvlak. 5.2 Uitgangspunten In het planproces zijn, naast het communicatietraject, de eisen gebaseerd op de beeldbeschrijving van belang. Daarnaast moet rekening gehouden worden met: vastgestelde ring in het groenstructuurplan beschreven streefbeelden in het groenstructuurplan beschreven beheercategorieën in het beeldkwaliteitplan natuurontwikkeling binnen de woonomgeving beleidsrichtlijnen Rijk, provincie en gemeente ligging gebruik grondsoort afmetingen gevelafstanden kadastrale begrenzing handboek inrichting snippergroenbeleid In het beeldkwaliteitplan is een onderverdeling gemaakt in beheercategorieën. Daarnaast is vastgesteld welke categorie in welke voorkomt. Per zijn een aantal criteria opgesteld waaraan 24

26 het beeld moet voldoen. Om dit beeld te bereiken moet bij de aanleg rekening gehouden worden met het wens-/eindbeeld. Per beheercategorie worden hieronder een aantal eisen opgesteld die in acht genomen moeten worden bij het plan voor aanleg en renovatie. 5.3 Bomen Voor de beheergroep bomen in zijn algemeen gelden dezelfde uitgangspunten voor aanleg en renovatie. Bij aanleg en renovatie moet rekening gehouden worden met een aantal richtlijnen en uitgangspunten. Deze punten volgen uit de hoofdlijnen die zijn opgesteld door: het waterschap, de Keur; de politie, politiekeurmerk CROW, de ASVV (hoofdstuk 6 en 17); Handboek inrichting; HBN 94. In de boom mogen geen dubbele toppen of zuigers aanwezig zijn, de boom moet van goede kwaliteit zijn. Bomen in beplanting Bij de aanplant moet bodemverbetering toegepast worden om storende lagen te doorbreken. Ten behoeve van beluchting en water geven zal een verticale drain aangebracht moeten worden, respectievelijk onder en op de kluit van de boom. De boom wordt met behulp van boompalen en boomband vastgezet. Afhankelijk van de standplaats is de gewenste verhouding stam:kroon 1:2 waarmee bij het opkronen van de boom rekening gehouden moet worden. Takken die zich tussen de beplanting bevinden, kunnen gesnoeid worden. De beheergroep kan in iedere voorkomen. Bomen in gras Bij de aanplant moet bodemverbetering toegepast worden om storende lagen te doorbreken. Ten behoeve van beluchting en water geven zal een verticale drain aangebracht moeten worden, respectievelijk onder en op de kluit van de boom. De boom wordt met behulp van boompalen en boomband vastgezet. Afhankelijk van de standplaats is de gewenste verhouding stam:kroon 1:2, waarmee bij het opkronen van de boom rekening gehouden moet worden. Rondom de boom komt geen boomspiegel voor, het gras wordt tot aan de stam afgewerkt. De beheergroep kan in iedere voorkomen. Bomen in verharding Bij de aanplant moet bomenzand toegepast worden. Ten behoeve van beluchting en water geven zal een verticale drain aangebracht moeten worden, respectievelijk onder en op de kluit van de boom. Afhankelijk van de standplaats is de gewenste verhouding stam:kroon 1:2 waarmee het opkronen van de boom rekening gehouden moet worden. Een minimale boomspiegel van 1,00 x 1,00 m in verharding is gewenst. De beheergroep kan in iedere voorkomen. Knotbomen Bij de aanleg van knotbomen is het van belang dat het een recht opgaande gezonde boom is met een knothoogte van circa 2 m. De beheergroep komt voor in de stads en natuur- en. Leibomen Bij de aanleg van een leiboom is het van belang dat het een recht opgaande gezonde boom is die voor aanplant minimaal 1 jaar voorgeleid is of uitgezocht is door de gemeente. De leiboom dient te worden begeleid door een raamwerk (frame). De boom dient een vrije stamhoogte te hebben van minimaal 2,30 m, zodat voetgangers hier geen hinder van ondervinden en onder de boom door kunnen lopen. Onder de leibomen wordt niet verstaan een haag op stam. De beheergroep kan in iedere voorkomen. Gekandelaberde bomen Dit type boom wordt niet aangeplant, maar ontstaat als gevolg van een beheermaatregel, om te groot uitgroeiende bomen in toom te houden. 25

27 5.4 Beplantingen Voor heesterbeplanting gelden een aantal algemene uitgangspunten die voor alle beplanting geldt, mits anders is aangegeven. De uitgangspunten zijn: plantafstand afstemmen op soort zodat de beplanting binnen drie jaar gesloten is; de afstand tot aan de rand is gelijk aan de plantafstand onderling, mits anders genoemd; voorafgaand aan het plantwerk de grond frezen; de beplanting moet voldoen aan de HNB voorwaarden; de soortkeuze is afhankelijk van de locatie; menging van soorten is mogelijk mits groepen worden gevormd met een oppervlak van minimaal 10 m 2 ; de richtlijnen uit het Handboek Inrichting; bij openbare verlichting moet erop gelet worden dat de inspectieluikjes vrij blijven van begroeiing. Bosplantsoen Bij de aanleg van bosplantsoen is het van belang dat gekozen wordt uit houtachtige inheemse gewassen die voldoet aan de NEN-7412 (Bos- en Haagplantsoen: eisen, criteria en leveringsvoorwaarden). Voor overige loofhoutsoorten die niet voorkomen in tabel 1 van deze NEN-norm (lengte en bijbehorende wortelhalsdiameters) is de volgende eis van toepassing: de lengte/wortelhalsdiameter verhouding 1/10 (waarbij de lengte in meters en de diameter in millimeters gemeten worden), een minimale afmeting van cm en een vertakking van minimaal 3 takken. Bij de aanleg dient de eerste 3 m langs de verharding anders ingericht te worden. Om onderbegroeiing te stimuleren, dient het plantvak open te worden gehouden. Indien gewenst kunnen houtrillen worden aangebracht om betreding te voorkomen. Om verrijking van de bodem te voorkomen worden houtsnippers niet verwerkt in het plantvak. Nieuwe aanleg van deze beheergroep vindt alleen plaats in de natuur- en. Sierheesters De keuze voor de sierheesters dient te worden afgestemd op grondsoort en omstandigheden zodat deze optimaal groeien en het gewenste eindbeeld opleveren. De minimale maat voor de te leveren heesterbeplanting is cm. De beheergroep komt alleen in de representatieve en stads voor. Perkrozen / heesterrozen Bij de aanleg van perkrozen is het van belang dat wordt gelet op de te beplanten locatie. Een goede ontwatering van de bodem is daarbij heel belangrijk. Door de grond moet compost worden verwerkt voordat de perkroos wordt geplant. Het plantmateriaal dient van AAkwaliteit te zijn en vrij te zijn van ziekten en plagen. De beheergroep komt voor in de representatieve en de stads. Bodembedekkers Bij de aanleg van bodembedekkers is het van belang dat er wordt gekozen voor een soort die snel groeit, een spreidende groeiwijze heeft. De beplanting mag niet hoger dan 0,50 m worden. De beheergroep kan in de representatieve en stads voorkomen. Blokhagen Bij de aanleg van blokhagen is het van belang dat wordt gekozen voor een beplanting met een dichte structuur. Een blokhaag heeft eveneens ruimtelijke afscheidende functie, weliswaar in een blokverband. Bij de aanplant dient erop te worden gelet dat de planten goed worden verdeeld over het plantvak in driehoeksverband zodat de beplanting een dichte structuur krijgt en goed verdeeld is over het plantvak. De blokhaag is doorgaans breder dan hoog, waarbij de hoogte varieert van 0,50 1,50 m en de breedte minimaal 1,00 m is. De beheergroep kan voorkomen in de representatieve en stads. 26

28 Hagen Bij de aanleg van hagen is het van belang dat gekozen wordt voor plantmateriaal met een dichte structuur omdat een haag een ruimtelijk afscheidende functie heeft. Afhankelijk van de locatie en de soortkeuze van het plantmateriaal dienen paaltjes met een draad in de haag te worden gespannen om te voorkomen dat men door de geplante haag heen loopt. Het plantmateriaal voor hagen wordt in driehoeksverband geplant. De beheergroep kan in alle s voorkomen. Haag van klim- en leibeplanting Bij de aanleg dient klimmende of voor geleiding geschikte beplanting te worden toegepast. Afhankelijk van de gewenste hoogte dient de beplanting gedurende de eerste jaren geleid te worden. Naast eisen aan de beplanting dienen ook eisen te worden gesteld aan de ondersteuningsconstructie. Van belang is dat deze duurzaam is, voldoende stevig is en een geschikte structuur heeft. De beheergroep kan in alle s voorkomen. 5.5 Grassen en kruiden Algemeen geldt voor grassen en kruiden als beplanting dat alvorens de ondergrond dient te worden geëgaliseerd, vrij te zijn van elementen als puin, stenen en (groen)afval. Belangrijk is ook dat er gekozen moet worden voor een geschikt graszaadmengsel dat geschikt is voor het doel en tot een gewenst eindbeeld leidt. Gazon Trapvelden Bij de aanleg van een trapveld is het van belang dat het terrein zaaiklaar gemaakt wordt alvorens het graszaad kan worden ingezaaid. Daarbij geldt dat een goede ontwatering van belang is (eventueel drainage toepassen en zand door de toplaag werken), een maximale afwijking (oneffenheid) van 0,02 m aanwezig mag zijn en langwerkende meststoffen verwerkt moeten worden in de grond. Bij aanleg moet een geheel gesloten grasmat worden gerealiseerd. De beheergroep kan voorkomen in de stads en natuur- en. Bermen De beheergroep kan in de stads en natuur- en voorkomen. Kruidenbermen Bij de aanleg is het van belang dat de kruidenberm op geschikte, voedselarme grond wordt gerealiseerd. De beheergroep komt voor in de stads en natuur- en. Hondenuitrengebied Bij de aanleg van een hondenuitrengebied is het van belang dat het terrein zaaiklaar gemaakt wordt alvorens het graszaad kan worden ingezaaid. Daarbij geldt dat een goede ontwatering van belang is, een maximale afwijking (oneffenheid) van 0,02 m aanwezig mag zijn en langwerkende meststoffen verwerkt moeten worden in de grond. De beheergroep komt in alle s voor. Bij de aanleg van gazon is het van belang dat het terrein zaaiklaar gemaakt wordt alvorens het graszaad kan worden ingezaaid. Daarbij geldt dat een goede ontwatering van belang is, een maximale afwijking (oneffenheid) van 0,02 m aanwezig mag zijn en langwerkende meststoffen verwerkt moeten worden in de grond.. Bij aanleg moet een geheel gesloten grasmat worden gerealiseerd. De beheergroep kan in de representatieve en stads voorkomen. 27

29 5.6 Afrasteringen Raster in beplanting Tegen het doorlopen van begroeiingen wordt waar nodig een raster in de beplanting geplaatst. Het raster bestaat doorgaans uit palen met een draad of plank. De hoogte van de afrastering is afhankelijk van de situatie en de hoogte van de begroeiing. De afrastering mag niet boven of buiten de gewenste vorm van de begroeiing uitsteken. 5.7 Water Natuurlijke oevers Bij de aanleg van natuurlijke oevers dient rekening te worden gehouden dat het talud flauwer dan 1:2 moet zijn. Eventueel mag gebruik gemaakt worden van kokosmatten. Hoe flauwer de oever wordt aangelegd hoe beter dit is voor de ontwikkeling van soortendiversiteit. Oeverplanten mogen de doorstroming in het profiel dat is vastgelegd in de Keur en legger niet belemmeren. De beheergroep kan in de stads en natuur- en voorkomen. Oeververdediging Oeververdediging als zodanig vallen niet onder het beheerregime groen. Toch biedt dit plan ruimte om opslag en doorgroei te beheersen. Aandachtspunten bij aanleg zijn vooral het toegepaste type oeververdediging in relatie tot doorgroeibaarheid. 28

30 Bijlage I - ten Beeldkwaliteitplan gemeente Hendrik-Ido-Ambacht

31

32 Bijlage II - Overzicht groentypen en beeldmeetlatten Beeldkwaliteitplan gemeente Hendrik-Ido-Ambacht

33

34 Natuur Eenheidsprijs Totaal Eenheidsprijs Totaal totaalonderhoud prijs totaalonderhouprijs Samenvatting Groentype eenh Natuur in Euro in Euro in Euro in Euro x Bomen in beplanting st , ,50 14, ,77 x Bomen in gras st , ,91 14, ,37 x Bomen in verharding st , ,00 18,64 689,51 x Knotbomen st ,98 493,32 3,74 526,95 - Gekandelaberde bomen st 0 0 9,58 7,19 x Leibomen st ,86 480,32 4,39 4,39 x Bosplantsoen m , ,13 0, ,45 x Bosplantsoen rand m , ,28 2, ,86 x Sierheesters m , ,06 1, ,68 x Sierheesters rand m ,00 0,00 x Perkrozen / heesterrozen m , ,95 9,00 x Perkrozen / heesterrozen rand m ,84 341,43 3,92 x Bodembedekkers m , ,49 1, ,06 x Bodembedekkers rand m , ,80 0, ,36 x Blokhagen m , ,70 1,08 x Blokhagen, knipoppervlak m , ,95 0,92 x Hagen m , ,78 2, ,38 x Hagen laag, knipoppervlak m , ,15 0, ,81 x Hagen hoog, knipoppervlak m , ,60 0,81 - Haag van klim- en leibeplanting m ,00 0,00 - Haag van klim- en leibeplanting, knipom ,80 1,40 x Gazon m , ,61 0, ,98 x Gazon, graskanten zacht m ,00 0,00 x Gazon, graskanten hard m ,00 0,00 x Gazon, bomen st , ,51 4, ,81 x Trapveld m , ,98 0, ,57 x Trapveld, graskanten zacht m ,40 410,20 0,40 79,69 x Trapveld, graskanten hard m ,25 250,68 0,25 48,70 x Trapveld, bomen st , ,13 4, ,52 x Berm m , ,14 0, ,71 x Berm, bomen st ,65 675,68 1,10 354,52 x Kruidenberm m , ,17 0, ,25 x Kruidenberm, bomen st ,55 56,31 0,55 44,32 x Hondenuitrenveld m ,97 956,13 0, ,29 x Hondenuitrenveld, graskanten zacht m ,40 19,90 0,40 179,08 x Hondenuitrenveld, graskanten hard m ,25 12,16 0,25 109,44 x Hondenuitrenveld, bomen st ,39 900,91 2,74 443,16 x Raster in beplanting m ,00 0,00 x Natuurlijke oever / plasberm m ,00 0,00 x Oeververdediging m ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0, , ,61

35 B C Prijspeil eenheidsprijzen is 2007 dort OMSCHRIJVING bew. prijs per prijs per frequentie bewerking PRIJS PRIJS PRIJS prijs per prijs per frequentie bewerking PRIJS PRIJS PRIJS Indexeringsgetal 112% hhlm eenh oppervlak oppervlak per jaar perc. PER PER PER oppervlak oppervlak per jaar perc. PER PER PER OF lengte eventuele OF lengte WEEK JAAR JAAR OF lengte eventuele OF lengte WEEK JAAR JAAR Aantal weken per jaar 53 OF aantal indexering OF aantal IN IN IN OF aantal indexering OF aantal IN IN IN EURO EURO EURO EURO per maatregel per maatregel per meetlat EURO EURO per meetlat BEELDMEETLAT GROENTYPE GROENTYPE - ONDERDEEL leidend Groen-beplanting-zwerfafval fijn Bosplantsoen m2 Bosplantsoen rand m - 0,0782 4,00 100% 0,0059 0,3128 0,31-0,0782 3,00 100% 0,0044 0,2346 0,23 Sierheesters m2 Sierheesters m2-0,0090 4,00 50% 0,0003 0,0180 0,02-0,0090 3,00 50% 0,0003 0,0135 0,01 Perkrozen / heesterrozen m2 Perkrozen / heesterrozen m2-0,0090 4,00 100% 0,0007 0,0360 0,04-0,0090 3,00 100% 0,0005 0,0270 0,03 Bodembedekkers m2 Bodembedekkers m2-0,0090 4,00 75% 0,0005 0,0270 0,03-0,0090 3,00 75% 0,0004 0,0203 0,02 Blokhagen m2 Blokhagen m2-0,0090 4,00 100% 0,0007 0,0360 0,04-0,0090 3,00 100% 0,0005 0,0270 0,03 Hagen m Hagen m - 0,0030 4,00 100% 0,0002 0,0120 0,01-0,0030 3,00 100% 0,0002 0,0090 0,01 Haag van Klim- en leiplanten m Haag van Klim- en leiplanten m - 0,0030 4,00 100% 0,0002 0,0120 0,01-0,0030 3,00 100% 0,0002 0,0090 0,01 Groen-beplanting-zwerfafval grof Bosplantsoen m2 Bosplantsoen rand m - 0,0782 4,00 100% 0,0059 0,3128 0,31-0,0782 3,00 100% 0,0044 0,2346 0,23 Sierheesters m2 Sierheesters m2-0,0090 4,00 50% 0,0003 0,0180 0,02-0,0090 3,00 50% 0,0003 0,0135 0,01 Perkrozen / heesterrozen m2 Perkrozen / heesterrozen m2-0,0090 4,00 100% 0,0007 0,0360 0,04-0,0090 3,00 100% 0,0005 0,0270 0,03 Bodembedekkers m2 Bodembedekkers m2-0,0090 4,00 75% 0,0005 0,0270 0,03-0,0090 3,00 75% 0,0004 0,0203 0,02 Blokhagen m2 Blokhagen m2-0,0090 4,00 100% 0,0007 0,0360 0,04-0,0090 3,00 100% 0,0005 0,0270 0,03 Hagen m Hagen m - 0,0030 4,00 100% 0,0002 0,0120 0,01-0,0030 3,00 100% 0,0002 0,0090 0,01 Haag van Klim- en leiplanten m Haag van Klim- en leiplanten m - 0,0030 4,00 100% 0,0002 0,0120 0,01-0,0030 3,00 100% 0,0002 0,0090 0,01 Groen-beplanting-natuurlijk afval Bosplantsoen m2 Bosplantsoen rand gww Bladblazen, 1 meter rand = 1 m2 (excl. stort) m1-0,0782 3,00 100% 0,0044 0,2346 0,26-0,0782 2,00 100% 0,0030 0,1564 0,18 Afvoeren en stortkosten m1-0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200 Sierheesters m2 Sierheesters d m2 0,0800 0,0896 3,00 100% 0,0051 0,2688 0,27 0,0800 0,0896 2,00 100% 0,0034 0,1792 0,18 Perkrozen / heesterrozen m2 Perkrozen / heesterrozen d m2 0,1500 0,1680 5,00 100% 0,0158 0,8400 0,84 0,1500 0,1680 3,00 100% 0,0095 0,5040 0,50 Bodembedekkers m2 Bodembedekkers d m2 0,1000 0,1120 3,00 100% 0,0063 0,3360 0,34 0,1000 0,1120 2,00 100% 0,0042 0,2240 0,22 Blokhagen m2 Blokhagen d m2 0,0100 0,0112 0,0000 0,0000 0,00 0,0100 0,0112 0,0000 0,0000 0,00 Hagen m Hagen d m 0,0300 0,0336 5,00 100% 0,0032 0,1680 0,17 0,0300 0,0336 3,00 100% 0,0019 0,1008 0,10 Haag van Klim- en leiplanten m Haag van Klim- en leiplanten d m 0,0100 0,0112 3,00 100% 0,0006 0,0336 0,03 0,0100 0,0112 2,00 100% 0,0004 0,0224 0,02 Groen-beplanting-onkruid Bosplantsoen m2 Bosplantsoen rand d onkruidbeheersing, 1 meter rand m 0,3000 0,3360 4,00 100% 0,0254 1,3440 2,15 0,3000 0,3360 3,00 100% 0,0190 1,0080 1,61 d verwerken vrijgekomen materiaal m 0,1800 0,2016 4,00 100% 0,0152 0,8064 0,1800 0,2016 3,00 100% 0,0114 0,6048 Sierheesters m2 Sierheesters d onkruidbeheersing m2 0,1800 0,2016 6,00 100% 0,0228 1,2096 1,55 0,1800 0,2016 4,00 100% 0,0152 0,8064 1,03 d verwerken vrijgekomen materiaal m2 0,0500 0,0560 6,00 100% 0,0063 0,3360 0,0500 0,0560 4,00 100% 0,0042 0,2240 Perkrozen / heesterrozen m2 Perkrozen / heesterrozen d onkruidbeheersing m2 0,3400 0,3808 6,00 100% 0,0431 2,2848 3,76 0,3400 0,3808 4,00 100% 0,0287 1,5232 2,51 d verwerken vrijgekomen materiaal m2 0,2200 0,2464 6,00 100% 0,0279 1,4784 0,2200 0,2464 4,00 100% 0,0186 0,9856 Bodembedekkers m2 Bodembedekkers d onkruidbeheersing m2 0,2900 0,3248 4,00 100% 0,0245 1,2992 1,84 0,2900 0,3248 3,00 100% 0,0184 0,9744 1,38 d verwerken vrijgekomen materiaal m2 0,1200 0,1344 4,00 100% 0,0101 0,5376 0,1200 0,1344 3,00 100% 0,0076 0,4032 Blokhagen m2 Blokhagen onkruidbeheersing m2 0,1800 0,2016 6,00 100% 0,0228 1,2096 1,55 0,1800 0,2016 4,00 100% 0,0152 0,8064 1,03 verwerken vrijgekomen materiaal m2 0,0500 0,0560 6,00 100% 0,0063 0,3360 0,0500 0,0560 4,00 100% 0,0042 0,2240 Hagen m Hagen d onkruidbeheersing m 0,2000 0,2240 6,00 100% 0,0254 1,3440 2,82 0,2000 0,2240 4,00 100% 0,0169 0,8960 1,88 d verwerken vrijgekomen materiaal m 0,2200 0,2464 6,00 100% 0,0279 1,4784 0,2200 0,2464 4,00 100% 0,0186 0,9856 Haag van Klim- en leiplanten m Haag van Klim- en leiplanten d onkruidbeheersing, m2 delen door 3 = m1 m 0,1700 0,1904 6,00 100% 0,0216 1,1424 1,68 0,1700 0,1904 4,00 100% 0,0144 0,7616 1,12 d verwerken vrijgekomen materiaal m 0,0800 0,0896 6,00 100% 0,0101 0,5376 0,0800 0,0896 4,00 100% 0,0068 0,3584 Groen-beplanting-bodembedekkers-overgroei randen verharding Bodembedekkers m2 Bodembedekkers rand d snoeien randen m 0,6600 0,7392 2,00 75% 0,0209 1,1088 1,11 0,6600 0,7392 1,00 75% 0,0105 0,5544 0,55 Groen-beplanting-bodembedekkers-snoeibeeld Bodembedekkers m2 Bodembedekkers d terugzetten, 4 st/m2 m2 1,4000 1,5680 0,33 75% 0,0073 0,3881 0,39 1,4000 1,5680 0,33 50% 0,0049 0,2587 0,26 Groen-beplanting-bodembedekkers-kale plekken Bodembedekkers m2 Bodembedekkers d inboet, 4 st/m2 m2 4,3200 4,8384 0,00 2% 0,0000 0,0000 0,00 4,3200 4,8384 1,00 1% 0,0009 0,0484 0,05 Groen-beplanting-bosplantsoen-overgroei randen verharding of g Bosplantsoen m2 Bosplantsoen rand d snoeien rand, incl afvoer m 1,1900 1,3328 2,00 50% 0,0251 1,3328 1,33 1,1900 1,3328 1,00 50% 0,0126 0,6664 0,67 Groen-beplanting-bosplantsoen-snoeibeeld en vitaliteit Bosplantsoen m2 Bosplantsoen d dunnen m2 0,1000 0,1120 0,33 100% 0,0007 0,0370 0,04 0,1000 0,1120 0,33 75% 0,0005 0,0277 0,03 Groen-beplanting-haag-snoeibeeld geschoren hagen Blokhagen m2 Blokhagen, knipoppervlak m2 0,8200 0,9184 1,00 100% 0,0173 0,9184 0,92 0,8200 0,9184 1,00 100% 0,0173 0,9184 0,92 Hagen m Hagen laag, knipoppervlak d m2 0,7200 0,8064 1,00 100% 0,0152 0,8064 0,81 0,7200 0,8064 1,00 100% 0,0152 0,8064 0,81 Hagen m Hagen hoog, knipoppervlak d m2 0,7200 0,8064 1,00 100% 0,0152 0,8064 0,81 0,7200 0,8064 1,00 100% 0,0152 0,8064 0,81 Haag van klim- en leibeplanting m Haag van klim- en leibeplanting, knipopper d m2 delen door 3 = m1 m 1,2500 1,4000 2,00 100% 0,0528 2,8000 2,80 1,2500 1,4000 1,00 100% 0,0264 1,4000 1,40 Groen-beplanting-haag-kale plekken Blokhagen m2 Blokhagen inboet, 15 st/m2 m2 15, ,9680 0,00 2% 0,0000 0,0000 0,00 15, ,9680 0,00 1% 0,0000 0,0000 0,00 Hagen m Hagen d inboet, 5 st/m1 m 5,0500 5,6560 0,00 2% 0,0000 0,0000 0,00 5,0500 5,6560 0,00 1% 0,0000 0,0000 0,00 Haag van klim- en leibeplanting m Haag van klim- en leibeplanting inboet, 5 st/m1 m 5,0500 5,6560 0,00 2% 0,0000 0,0000 0,00 5,0500 5,6560 0,00 1% 0,0000 0,0000 0,00 Groen-beplanting-heesters-overgroei randen verharding of gras Sierheesters m2 Sierplantsoen rand d snoeien randen m 0,7600 0,8512 2,00 75% 0,0241 1,2768 1,28 0,7600 0,8512 2,00 50% 0,0161 0,8512 0,85 Groen-beplanting-heesters-gesloten heesters-kale plekken Sierheesters m2 Sierheesters d inboet, 3 st/m2 m2 2,5500 2,8560 0,00 2% 0,0000 0,0000 0,00 2,5500 2,8560 1,00 1% 0,0005 0,0286 0,03 Groen-beplanting-heesters-snoeibeeld en vitaliteit Sierheesters m2 Sierheesters d terugzetten beplanting m2 1,0500 1,1760 0,33 50% 0,0037 0,1940 0,19 1,0500 1,1760 0,33 40% 0,0029 0,1552 0,16 d watergeven, 3 st/m2 m2 1,3200 1,4784 2,00 2% 0,0011 0,0591 0,06 1,3200 1,4784 2,00 1% 0,0006 0,0296 0,03 Groen-beplanting-rozen-overgroei randen verharding of gras Perkrozen / heesterrozen m2 Perkrozen / heesterrozen rand snoeien randen, 10 m per uur, uurloon delen door 10 m 3,5000 3,9200 2,00 100% 0,1479 7,8400 7,84 3,5000 3,9200 1,00 100% 0,0740 3,9200 3,92 Groen-beplanting-rozen-kale plekken Perkrozen / heesterrozen m2 Perkrozen / heesterrozen d inboet, 4 st/m2 m2 4,0400 4,5248 0,00 2% 0,0000 0,0000 0,00 4,0400 4,5248 1,00 1% 0,0009 0,0452 0,05 Groen-beplanting-rozen-snoeibeeld en vitaliteit Perkrozen / heesterrozen m2 Perkrozen / heesterrozen d zomersnoei, 4 st/m2 m2 3,5200 3,9424 1,00 100% 0,0744 3,9424 8,84 3,5200 3,9424 1,00 75% 0,0558 2,9568 5,89 d wintersnoei, 4 st/m2 m2 1,6800 1,8816 1,00 100% 0,0355 1,8816 1,6800 1,8816 1,00 75% 0,0266 1,4112 d bemesten m2 0,0500 0,0560 1,00 100% 0,0011 0,0560 0,0500 0,0560 1,00 75% 0,0008 0,0420 d water geven, 4 st/m2 m2 1,3200 1,4784 2,00 100% 0,0558 2,9568 1,3200 1,4784 1,00 100% 0,0279 1,4784

36 Groen-boom-staat boompalen en -banden Bomen in beplanting st Bomen in beplanting d controle op vervanging st 0,2000 0,2240 1,00 100% 0,0042 0,2240 1,79 0,2000 0,2240 1,00 100% 0,0042 0,2240 1,20 d boompaal rechtzetten st 1,0000 1,1200 1,00 10% 0,0021 0,1120 1,0000 1,1200 1,00 5% 0,0011 0,0560 d boompaal vervangen st 16, ,7264 1,00 5% 0,0177 0, , ,7264 1,00 3% 0,0106 0,5618 d boomband verruimen st 1,5700 1,7584 1,00 20% 0,0066 0,3517 1,5700 1,7584 1,00 15% 0,0050 0,2638 d boomband vervangen st 2,9400 3,2928 1,00 5% 0,0031 0,1646 2,9400 3,2928 1,00 3% 0,0019 0,0988 Bomen in gras st Bomen in gras d controle op vervanging st 0,2000 0,2240 1,00 100% 0,0042 0,2240 1,79 0,2000 0,2240 1,00 100% 0,0042 0,2240 1,20 d boompaal rechtzetten st 1,0000 1,1200 1,00 10% 0,0021 0,1120 1,0000 1,1200 1,00 5% 0,0011 0,0560 d boompaal vervangen st 16, ,7264 1,00 5% 0,0177 0, , ,7264 1,00 3% 0,0106 0,5618 d boomband verruimen st 1,5700 1,7584 1,00 20% 0,0066 0,3517 1,5700 1,7584 1,00 15% 0,0050 0,2638 d boomband vervangen st 2,9400 3,2928 1,00 5% 0,0031 0,1646 2,9400 3,2928 1,00 3% 0,0019 0,0988 Bomen in verharding st Bomen in verharding d controle op vervanging st 0,2000 0,2240 1,00 100% 0,0042 0,2240 1,79 0,2000 0,2240 1,00 100% 0,0042 0,2240 1,20 d boompaal rechtzetten st 1,0000 1,1200 1,00 10% 0,0021 0,1120 1,0000 1,1200 1,00 5% 0,0011 0,0560 d boompaal vervangen st 16, ,7264 1,00 5% 0,0177 0, , ,7264 1,00 3% 0,0106 0,5618 d boomband verruimen st 1,5700 1,7584 1,00 20% 0,0066 0,3517 1,5700 1,7584 1,00 15% 0,0050 0,2638 d boomband vervangen st 2,9400 3,2928 1,00 5% 0,0031 0,1646 2,9400 3,2928 1,00 3% 0,0019 0,0988 Groen-boom-stamopschot Bomen in beplanting st Bomen in beplanting H st 2,6500 2,9680 1,00 100% 0,0560 2,9680 2,97 2,6500 2,9680 1,00 75% 0,0420 2,2260 2,23 Bomen in gras st Bomen in gras H st 2,6500 2,9680 1,00 100% 0,0560 2,9680 2,97 2,6500 2,9680 1,00 75% 0,0420 2,2260 2,23 Bomen in verharding st Bomen in verharding H st 2,6500 2,9680 1,00 100% 0,0560 2,9680 2,97 2,6500 2,9680 1,00 75% 0,0420 2,2260 2,23 Groen-boom-vitaliteit en ziekte Bomen in beplanting st Bomen in beplanting d inboet, grondverbetering st 10, ,2560 0,00 2% 0,0000 0,0000 0,00 10, ,2560 0,00 1% 0,0000 0,0000 0,00 d inboet, inboet st 15, ,8560 0,00 2% 0,0000 0, , ,8560 0,00 1% 0,0000 0,0000 d inboet, boompalen en banden st 6,9000 7,7280 0,00 2% 0,0000 0,0000 6,9000 7,7280 0,00 1% 0,0000 0,0000 d watergeven st 2,5200 2,8224 0,00 100% 0,0000 0,0000 2,5200 2,8224 0,00 100% 0,0000 0,0000 Bomen in gras st Bomen in gras d inboet, grondverbetering st 10, ,2560 0,00 2% 0,0000 0,0000 0,00 10, ,2560 0,00 1% 0,0000 0,0000 0,00 d inboet, inboet st 14, ,9600 0,00 2% 0,0000 0, , ,9600 0,00 1% 0,0000 0,0000 d inboet, boompalen en banden st 6,6000 7,3920 0,00 2% 0,0000 0,0000 6,6000 7,3920 0,00 1% 0,0000 0,0000 d watergeven st 2,5200 2,8224 0,00 100% 0,0000 0,0000 2,5200 2,8224 0,00 100% 0,0000 0,0000 Bomen in verharding st Bomen in verharding d inboet, grondverbetering st 10, ,2560 0,00 2% 0,0000 0,0000 0,00 10, ,2560 0,00 1% 0,0000 0,0000 0,00 d inboet, inboet st 15, ,5840 0,00 2% 0,0000 0, , ,5840 0,00 1% 0,0000 0,0000 d inboet, boompalen en banden st 6,6000 7,3920 0,00 2% 0,0000 0,0000 6,6000 7,3920 0,00 1% 0,0000 0,0000 d watergeven st 2,0500 2,2960 0,00 100% 0,0000 0,0000 2,0500 2,2960 0,00 100% 0,0000 0,0000 Groen-boom-wortelopschot Bomen in beplanting st Bomen in beplanting H st 1,6500 1,8480 1,00 100% 0,0349 1,8480 1,85 1,6500 1,8480 1,00 75% 0,0262 1,3860 1,39 Bomen in gras st Bomen in gras H st 1,6500 1,8480 1,00 100% 0,0349 1,8480 1,85 1,6500 1,8480 1,00 75% 0,0262 1,3860 1,39 Bomen in verharding st Bomen in verharding H st 1,6500 1,8480 1,00 100% 0,0349 1,8480 1,85 1,6500 1,8480 1,00 75% 0,0262 1,3860 1,39 Groen-boom-waterlot Bomen in beplanting st Bomen in beplanting nbl Snoei st - 0,3600 1,00 25% 0,0017 0,0900 0,26-0,3600 1,00 20% 0,0014 0,0720 0,20 Laden en afvoeren st - 0,6600 1,00 25% 0,0031 0,1650-0,6600 1,00 20% 0,0025 0,1320 Bomen in gras st Bomen in gras nbl Snoei st - 0,3600 1,00 25% 0,0017 0,0900 0,26-0,3600 1,00 20% 0,0014 0,0720 0,20 Laden en afvoeren st 0,6600 1,00 25% 0,0031 0,1650-0,6600 1,00 20% 0,0025 0,1320 Bomen in verharding st Bomen in verharding nbl Snoei st - 0,3600 1,00 25% 0,0017 0,0900 0,26-0,3600 1,00 20% 0,0014 0,0720 0,20 Laden en afvoeren st 0,6600 1,00 25% 0,0031 0,1650-0,6600 1,00 20% 0,0025 0,1320 Groen-boom-knotboom-snoeibeeld Knotbomen st Knotbomen gww Knotten en afvoeren hout st - 15,1000 0,33 100% 0,0940 4,9830 4,98-15,1000 0,33 75% 0,0705 3,7373 3,74 Gekandelaberde bomen st Gekandelaberde bomen gww Knotten en afvoeren hout, > 5 jaar st - 47,9000 0,20 100% 0,1808 9,5800 9,58-47,9000 0,20 75% 0,1356 7,1850 7,19 Groen-boom-leiboom-snoeibeeld Leibomen st Leibomen gww Snoeien en afvoeren hout st - 17,7500 0,33 100% 0,1105 5,8575 5,86-17,7500 0,33 75% 0,0829 4,3931 4,39 Groen-boomspiegel-zwerfafval fijn Bomen in verharding st Bomen in verharding gww 1 boomspiegel is 2,5 m2 st - 0,0150 3,00 100% 0,0008 0,0450 0,05-0,0150 2,00 100% 0,0006 0,0300 0,03 Groen-boomspiegel-zwerfafval grof Bomen in verharding st Bomen in verharding gww 1 boomspiegel is 2,5 m2 st - 0,0150 3,00 100% 0,0008 0,0450 0,05-0,0150 2,00 100% 0,0006 0,0300 0,03 Groen-boomspiegel-onkruid Bomen in verharding st Bomen in verharding onkruidbeheersing st - 1,0300 6,00 100% 0,1166 6,1800 6,18-1,0300 4,00 100% 0,0777 4,1200 4,12 Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 1-4 Bomen in beplanting st Bomen in beplanting gww begeleidingssnoei niet-vrijuitgroeiende boom st - 6,2900 1,00 75% 0,0890 4,7175 4,72-6,2900 1,00 50% 0,0593 3,1450 3,15 Bomen in gras st Bomen in gras gww begeleidingssnoei niet-vrijuitgroeiende boom st - 6,2900 1,00 75% 0,0890 4,7175 4,72-6,2900 1,00 50% 0,0593 3,1450 3,15 Bomen in verharding st Bomen in verharding gww begeleidingssnoei niet-vrijuitgroeiende boom st - 6,2900 1,00 75% 0,0890 4,7175 4,72-6,2900 1,00 50% 0,0593 3,1450 3,15 Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 5 Bomen in beplanting st Bomen in beplanting gww begeleidingssnoei niet-vrijuitgroeiende boom st - 6,2900 1,00 75% 0,0890 4,7175 4,72-6,2900 1,00 50% 0,0593 3,1450 3,15 Bomen in gras st Bomen in gras gww begeleidingssnoei niet-vrijuitgroeiende boom st - 6,2900 1,00 75% 0,0890 4,7175 4,72-6,2900 1,00 50% 0,0593 3,1450 3,15 Bomen in verharding st Bomen in verharding gww begeleidingssnoei niet-vrijuitgroeiende boom st - 6,2900 1,00 75% 0,0890 4,7175 4,72-6,2900 1,00 50% 0,0593 3,1450 3,15 Groen-boom-opkroonhoogte wegtype 6-7 Bomen in beplanting st Bomen in beplanting gww begeleidingssnoei niet-vrijuitgroeiende boom st - 6,2900 1,00 75% 0,0890 4,7175 4,72-6,2900 1,00 50% 0,0593 3,1450 3,15 Bomen in gras st Bomen in gras gww begeleidingssnoei niet-vrijuitgroeiende boom st - 6,2900 1,00 75% 0,0890 4,7175 4,72-6,2900 1,00 50% 0,0593 3,1450 3,15 Bomen in verharding st Bomen in verharding gww begeleidingssnoei niet-vrijuitgroeiende boom st - 6,2900 1,00 75% 0,0890 4,7175 4,72-6,2900 1,00 50% 0,0593 3,1450 3,15 Groen-gras-zwerfafval grof Berm m2 Berm gww tractor met veegmach en opvangbak m2-0,0060 3,00 100% 0,0003 0,0180 0,05-0,0060 2,00 100% 0,0002 0,0120 0,03 Stort m2-0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0, Kruidenberm m2 Kruidenberm gww tractor met veegmach en opvangbak m2-0,0060 3,00 100% 0,0003 0,0180 0,05-0,0060 2,00 100% 0,0002 0,0120 0,03 Stort m2 0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200 Groen-gras-natuurlijk afval Gazon m2 Gazon gww tractor met veegmach en opvangbak m2-0,0141 3,00 100% 0,0008 0,0423 0,07-0,0141 2,00 100% 0,0005 0,0282 0,05 Stort m2 0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200 Trapveld m2 Trapveld gww tractor met veegmach en opvangbak m2-0,0141 3,00 100% 0,0008 0,0423 0,07-0,0141 2,00 100% 0,0005 0,0282 0,05 Stort m2 0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200 Berm m2 Berm gww tractor met veegmach en opvangbak m2-0,0141 3,00 100% 0,0008 0,0423 0,07-0,0141 2,00 100% 0,0005 0,0282 0,05 Stort m2 0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200 Kruidenberm m2 Kruidenberm gww tractor met veegmach en opvangbak m2-0,0141 3,00 100% 0,0008 0,0423 0,07-0,0141 2,00 100% 0,0005 0,0282 0,05 Stort m2 0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200 Hondenuitrenveld m2 Hondenuitrenveld gww tractor met veegmach en opvangbak m2-0,0141 3,00 100% 0,0008 0,0423 0,07-0,0141 2,00 100% 0,0005 0,0282 0,05 Stort m2 0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200 Groen-gras-maaisel op gras Gazon m2 Gazon gww mach. Vegen m2-0,0110 3,00 100% 0,0006 0,0330 0,06-0,0110 2,00 100% 0,0004 0,0220 0,04 Stort m2 0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200 Trapveld m2 Trapveld gww mach. Vegen m2-0,0110 3,00 100% 0,0006 0,0330 0,06-0,0110 2,00 100% 0,0004 0,0220 0,04 Stort m2 0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200 Hondenuitrenveld m2 Hondenuitrenveld gww mach. Vegen m2-0,0110 3,00 100% 0,0006 0,0330 0,06-0,0110 2,00 100% 0,0004 0,0220 0,04 Stort m2 0,0100 3,00 100% 0,0006 0,0300-0,0100 2,00 100% 0,0004 0,0200