Strategie-activiteit Verbanden 1 Opdrachten niveau C

Transcriptie

1 Strategie-activiteit Verbanden 1 Gatentekst invullen Vul op de lege plaatsen het woord in dat het best past. Kies steeds uit de woorden boven de alinea. Voor extra hulp kun je het signaalwoordenoverzicht na deze tekst (blz. 3) gebruiken. Gebruik de woorden: daarvoor - echter - maar Valentijnsdag Elke 14 februari is het Valentijnsdag! Vol verwachting kloppen in de dagen de harten van vele verliefde jongens en meisjes. In Engeland en de Verenigde Staten (VS) vieren mensen al eeuwen Valentijnsdag, in Nederland en de rest van Europa is 14 februari sinds de jaren '50 van de twintigste eeuw een dag van liefde geworden. Samen met hamburgers en Amerikaanse series is ook Valentijnsdag overgewaaid uit de VS. Ieder jaar lijkt ook in Nederland het Valentijnsfeest groter te worden. waar komt Valentijnsdag eigenlijk vandaan? Verschillende verhalen doen de ronde. Gebruik de woorden: vanwege - want - voordat - toen - echter Priester Valentijn De oudste verklaring van Valentijnsdag gaat terug naar het jaar 270. Er leefde een jonge Romeinse priester die Valentijn heette. Hij stond bekend om zijn goede daden voor zieken, ouderen en armen. Hij genas ook de blinde pleegdochter van Asterius, de stadhouder van Rome. deze daad was Asterius hem zo dankbaar dat hij zich bekeerde tot het Christendom en direct alle christelijke gevangenen vrij liet. De Romeinse keizer Claudius II was het hier niet mee eens en besloot om Valentijn op 14 februari te onthoofden. Maar dat gebeurde kon Valentijn snel een briefje schrijven. Dit was bedoeld voor de dochter van de gevangenisbewaarder, hij was al een tijdje verliefd op haar. In het briefje stond: 'Van je Valentijn'. Gebruik de woorden: vervolgens - namelijk - weer - volgens - daarom Tower of London Een ander verhaal, dat lijkt op het vorige, stamt uit de middeleeuwen. dat verhaal komt de naam Valentijn van een Franse graaf. Hij werd in het begin van de vijftiende eeuw gevangen genomen door de Engelsen en vastgezet in de 'Tower of London'. Hij schreef zijn vrouw liefdesbrieven, die hij 'Valentines' noemde. Juno een ander verhaal gaat over een godin Juno. Zij was de koningin van alle goden en godinnen. Ze vond het leuk om feesten te geven en gaf ze op 14 februari een heel groot feest. Alle Romeinse jongens en meisjes waren uitgenodigd. Op dit feestje werden lootjes pagina 1 van 6 pagina 1 van 2

2 Strategie-activiteit Verbanden 1 getrokken waarin de naam van de jongen of het meisje stond. De godin wilde dat aan het einde van de avond zoveel mogelijk koppeltjes werden gevormd. Gebruik de woorden: nog - volgens - namelijk - later - zo - aanvankelijk Vruchtbaarheidsfeest een andere verklaring is dat 14 februari een vruchtbaarheidsfeest was. Dit feest werd in Rome gevierd in de grotten waar Romulus en Remus, de stichters van de stad, opgevoed waren door de wolven. Hier werden het verhaal de namen van ongehuwde jonge vrouwen in een grote kom gegooid. Ongehuwde mannen mochten dan om de beurt een naam trekken. Tijdens het feest waren deze man en vrouw dan elkaars partner. Valentijnscadeaus hebben Engelse emigranten Valentijnsdag geïntroduceerd in Amerika. In de Verenigde Staten is de traditie opgepikt door de commercie. is het vanuit dit land ook in veel Europese landen een populair feest geworden. groeide Valentijnsdag in de jaren 90 van de vorige eeuw ook in Nederland uit tot een groot succes. Verliefde mensen sturen elkaar Valentijnskaarten en bloemen of geven elkaar cadeautjes. De meest bizarre Valentijnsstunt tot nu toe is uitgevoerd door een Brit uit Noord-Wales. Hij bracht zijn vrouw een Valentijnskaart, gezeten op een olifant! Naar: Nieuwsbegrip, 2006 Signaalwoord aanvankelijk daarom daarvoor echter later maar namelijk nog toen vanwege vervolgens volgens voordat want weer zo Relatie tijd Verklaring, reden tegenstelling tegenstelling verklaring, reden opsomming verklaring, reden Volgorde van tijd uitleg Verklaring, reden Opsomming Voorbeeld pagina 2 van 6 pagina 2 van 2

3 Strategie-activiteit Verbanden 2 Tekst op het bord lezen Lees de tekst rustig door. Verbanden zien met hulp 1. Welke signaalwoorden zie je? Onderstreep of markeer deze. 2. Welk verband geeft het signaalwoord aan? Noem de naam van het verband en bedenk wat het verband is: om wat voor reden, opsomming enzovoort gaat het? Verbanden zien zonder hulp Lees de tekst hieronder. Een aantal signaalwoorden is vetgemaakt. Werk in groepjes en schrijf op een groepsblaadje: 1. Welke verband geeft het signaalwoord aan? 2. Wat is in deze tekst de tegenstelling, verklaring, voorwaarde enzovoort? Het begin van de bemande ruimtevaart Zou niet elk mens ooit naar boven hebben gekeken, naar de sterren en de maan, en zich hebben afgevraagd: hoe zou het zijn, daarboven? De Rus Joeri Gagarin was op 12 april 1961 de eerste die deze vraag kon beantwoorden. Hij was namelijk minuten lang de eerste mens in de ruimte. 'Het is fantastisch. Wat een schoonheid!', zei hij toen hij vanuit zijn capsule de aarde zag. Gagarin vloog eerst 2 over de Grote Oceaan, vervolgens 3 over Zuid-Amerika en Afrika, om 4 tenslotte 5 in de Sovjet-Unie (de voormalige naam van Rusland en een aantal buurlanden) weer te landen. Foto: ANP Een hachelijke onderneming. De eerste bemande ruimtereis was een hachelijke onderneming. Er gingen namelijk 6 veel dingen mis die eerste reis, wat werd verdoezeld door de regering van de Sovjet-Unie. Zo was bijvoorbeeld 7 van de Russische onbemande testraketten de helft neergestort, waarmee de kans op succes van de raket van Joeri Gagarin gering was. Bovendien 8 werden er bij de voorbereiding enkele grote fouten gemaakt. Zo 9 ontdekte de vluchtleiding kort voor de lancering dat Gagarin 14 kilo te zwaar was. Er werden daarom 10 enkele kabels verwijderd om gewicht te besparen, maar 11 die hoorden onder meer bij de thermometers en druksensoren. Gagarin kwam bovendien 12 in een te hoge baan rond de aarde terecht. Als de terugkeer in de dampkring was mislukt, had hij daardoor weken langer in de ruimte moeten blijven, hoewel 13 hij maar voor anderhalve week eten bij zich had. Verder 14 waren er problemen met Gagarins helm en zijn parachute. pagina 1 van 6 pagina 1 van 2

4 Strategie-activiteit Verbanden 2 Zinnen met verbanden maken Kies een aantal signaalwoorden en maak er zinnen mee over dieren of ruimtevaart. Kies de juiste signaalwoorden voor de verbanden die je wilt aangeven. Jouw zinnen: Wat zijn jouw signaalwoord(en)? Welk verband geven jouw signaalwoorden aan? woord verband pagina 2 van 6 pagina 2 van 2

5 Strategie-activiteit Verbanden 3 Verbanden ontdekken in groepjes van drie 1. Lees individueel de tekst eerst globaal door. Dat betekent dat je niet heel precies leest, maar de titel, de introductie, de kopjes en de opvallende zaken als cijfers, afkortingen, enzovoort. 2. Lees nu elke alinea heel goed en bespreek met elkaar de inhoud. Daarna overleg je met elkaar welke signaalwoorden ingevuld moet worden op de open plekken. 3. Als je gezamenlijk hebt gekozen voor een signaalwoord, lees je daarna de zinnen nog eens. Luister goed of het gekozen signaalwoord goed in de zin past. Chinese forenzen laden hun ov-kaart op met plastic flessen Een Chinees bedrijf heeft automaten gemaakt die flessen innemen en het statiegeld op een ov-chipkaartkaart storten. 1 forenzen veel reizen, drinken ze vaak water of frisdrank uit een plastic flesje dat ze 2 weggooien. Chinese forenzen kunnen hun ov-chipkaart opladen met petflessen. Op enkele metrostations heeft Incom, een Chinees recyclebedrijf, automaten neergezet die de flessen innemen en het statiegeld na twintig seconden op een ov-chipkaart storten. 3 forenzen met een ov-chipkaart reizen, is het handig om het geld op de ovchipkaart te zetten. Dat moet heel snel gaan 4 forenzen hebben geen tijd om lang te wachten. Meestal willen ze snel naar hun werk of met de metro en 5 werkt het apparaat zo snel dat ze maar 20 seconden hoeven te wachten totdat het geld gestort is. De automaten drukken de flessen plat en sorteren ze op kleur. 6 nemen de automaten maar weinig plaats in. Krijgt de machine papier of blikjes toegediend, dan komen die terug. Petflessen Petflessen zijn gemaakt van polyethylee terefthalaat. Dat is een plasticsoort die het beste apart van ander plastic kan worden gerecycled. Volgens Feng Juan, een woordvoerder van Incom Resources Recycling, zijn de metromachines die de petflessen omruilen tot dusver goed ontvangen. Dat komt 7 ze aanmoedigen om het milieu te sparen, al gaat het slechts om 1 jiao per keer, 1 eurocent. Concurrentie De automaten houden concurrentie in voor de vele Chinese scharrelaars die flessen verzamelen. Schattingen over het aantal petflessenophalers lopen uiteen van een half tot twintig miljoen. 8 er in China zoveel mensen wonen, zijn er ook heel veel mensen die leven van het verzamelen van lege flessen. 9 het inleveren van lege flessen verdienen ze geld. Volgens sommigen zou recycling na landbouw de belangrijkste inkomstenbron zijn van de Chinezen. De ingezamelde flessen werden tot nog toe meestal omgesmolten tot pagina 1 van 6 pagina 1 van 2

6 Strategie-activiteit Verbanden 3 kleding en speelgoed. Incom zegt schoner en efficienter te werken 10 van oude plastic flessen nieuwe flessen te maken. 11 de flessen niet eerst hoeven te worden gesmolten, is er geen energie nodig om de flessen heet te maken. 12 komen de flessen weer als flessen terug. Het bedrijf hoopt nog meer plastic te verzamelen dan voorheen 13 zich met advertenties direct op het publiek te richten Meer automaten Op lange termijn komen in steden op diverse plaatsen duizenden automaten te staan: 14 bij bushaltes, op universiteiten, in winkelcentra en kantoren. 15 er op die plaatsen heel veel mensen komen, zijn dat de goede plekken voor nog meer automaten. Incom overweegt om in de toekomst ook papier op vergelijkbare wijze in te zamelen. Bron: NRC 13/ Klassikale bespreking In de klassikale nabespreking moet je kunnen uitleggen waarom je een bepaald signaalwoord hebt gekozen. Let op: Weet niet geldt niet. Iedereen uit je groep moet het antwoord weten en moet ook weten waarom dat signaalwoord is gekozen. pagina 2 van 6 pagina 2 van 2

7 Verbanden zie je zo! Let op signaalwoorden Signaalwoorden zijn woorden die zeggen: Let op! Hier komt een zin die verband heeft met een andere zin. Welk verband hoort bij het signaalwoord? Welk signaalwoord zie je? Welk verband hoort daarbij? Welke signaalwoorden kun je toevoegen? Begrijp je een stukje tekst niet? Wat is het verband tussen de zinnen? Kun je ergens een signaalwoord in de zin plaatsen?