YOUR CAPTAIN SPEAKING...

Transcriptie

1 THIS IS In In dienst YOUR CAPTAIN SPEAKING... Is uw persoonlijke situatie gewijzigd? Denk aan de gevolgen voor uw pensioen

2 In dienst Deze brochure is een uitgave van Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM. De uitvoering van uw pensioenregeling is in handen van Blue Sky Group. Hebt u over deze brochure of over andere pensioenonderwerpen vragen? Neem dan contact op met de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group. U kunt ons bellen of en, maar ook langskomen voor een persoonlijk gesprek. Voor een persoonlijk gesprek vragen wij u vooraf een afspraak te maken. Onze contactgegevens vindt u op de achterzijde van deze brochure. Inhoud HET PENSIOEN 5 Hoe kom ik aan meer informatie? OUDERDOMSPENSIOEN: HOE & WAT 8 Pensioen opbouwen volgens de middelloonregeling Pensioen in combinatie met AOW NABESTAANDEN- EN WEZENPENSIOEN 13 Wat is er geregeld voor mijn partner? Nabestaandenpensioen Nabestaandenoverbruggingspensioen Het wezenpensioen DEELNEMERSBIJDRAGE 21 WAARDEOVERDRACHT: ELDERS OPGEBOUWD PENSIOEN 22 Waardeoverdracht: doen of laten? VERANDERINGEN IN DE TOEKOMST 25 Uit dienst vóór uw pensioendatum In geval van arbeidsongeschiktheid De gevolgen van een scheiding In deeltijd werken KEUZEMOGELIJKHEDEN 35 Vervroegd met pensioen Later met pensioen Ouderdomspensioen deels omzetten Variatie in de hoogte van de pensioenuitkering Volledige non-activiteit op verzoek van de werknemer UITKERING VAN HET PENSIOEN 38 Ontvangen van pensioen Bruto pensioen en inhoudingen PENSIOEN DOOR DE JAREN HEEN 39 Bijzondere situaties VERANDERINGEN IN LEVENSSITUATIE 41 Welke informatie kan ik bij het pensioenfonds opvragen? PENSIOENWOORDENBOEK 42 CONTACTGEGEVENS 46 4

3 HET PENSIOEN Uw pensioen in het kort In het pensioenwoordenboek staan alle begrippen verklaard Pensioen is het inkomen dat u ontvangt als oudedagsvoorziening of als u onverhoopt arbeidsongeschikt raakt. Ook is er pensioeninkomen voor uw nabestaanden als u overlijdt. U bouwt pensioen op volgens de pensioenregeling voor vliegend personeel van KLM. De pensioenregeling is een arbeidsvoorwaarde en wordt vastgesteld door werkgever en werknemers. KLM en de Vereniging voor Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) maken samen afspraken over de inhoud van de regeling en bijvoorbeeld de hoogte van de premie. De pensioenregeling bestaat vanaf 1 januari 2015 uit twee delen: de basispensioenregeling (ook wel bruto regeling genoemd) en de netto pensioenregeling. De basispensioenregeling is van toepassing op alle werknemers die vallen onder de cao voor KLM-vliegers. De pensioenpremie voor de basispensioenregeling wordt door KLM en u als werknemer betaald. Deelnemers aan de basispensioenregeling met een jaarsalaris boven de ,- kunnen op vrijwillige basis sparen voor een aanvullend pensioen in de netto pensioenregeling. De premie voor het netto pensioen wordt volledig door de deelnemer betaald en door KLM op zijn of haar netto loon ingehouden. In ons vak is elk detail belangrijk. Daarom wil ik ook precies weten hoe mijn pensioen geregeld is. Het bestuur van het pensioenfonds is verantwoordelijk voor een goede uitvoering van de pensioenregeling. De praktische uitvoering is in handen van Blue Sky Group. In deze brochure leest u de hoofdlijnen van de basispensioenregeling. Alle ins en outs van de netto pensioenregeling vindt u in een aparte brochure en op Zodra u in aanmerking komt voor deelname aan deze regeling ontvangt u hierover informatie van het pensioenfonds. De gehele pensioenregeling is terug te vinden in de pensioenreglementen. 7

4 Hoe kom ik aan meer informatie? Meer informatie over uw pensioen vindt u op de website van het pensioenfonds: Hier leest u onder andere alles over veranderingen in uw pensioen als er in uw leven dingen wijzigen. Bijvoorbeeld als u gaat samenwonen, scheiden of arbeidsongeschikt raakt. Ook kunt u de pensioenplanner op de website raadplegen voor meer inzicht in uw persoonlijke pensioengegevens. In de planner kunt u eenvoudig het effect van verschillende scenario s op uw pensioen doorrekenen, zoals deeltijdwerken of eerder/later met pensioen gaan. Elk jaar ontvangt u een Uniform Pensioenoverzicht (UPO) met informatie over uw eigen pensioen. Uiteraard kunt u daarnaast met al uw specifieke vragen terecht bij de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group. De contactgegevens vindt u achterin in deze brochure. Via kunt u zien hoeveel pensioen u bij eventuele vorige werkgevers hebt opgebouwd. Voor algemene informatie over pensioen kunt u bezoeken. Als het om geld gaat laat ik mij graag goed voorlichten. Zeker als het om mijn pensioen gaat! 8

5 OUDERDOMSPENSIOEN: HOE & WAT Vliegers krijgen pensioen van hun eigen fonds Rekenvoorbeeld Ouderdomspensioen John (30) werkt sinds dit jaar als vlieger bij KLM. Zijn pensioengevend loon (inclusief toeslagen) bedraagt bruto per maand. De franchise is (niveau 2015) op jaarbasis. John wil graag weten hoe zijn pensioen berekend wordt. Uw ouderdomspensioen start op de dag dat u 56 jaar wordt Vanaf de dag dat uw arbeidsovereenkomst met KLM ingaat bouwt u pensioen in de basispensioenregeling op. Uw deelname aan de basispensioenregeling is geregeld in Zijn maandpensioengrondslag is (franchise : 12) = 6.946,- Jaarpensioengrondslag =12 x = ,- de cao. U bent deelnemer totdat u met pensioen gaat of (eerder) uit dienst treedt bij Jaarpensioengrondslag x 1,16% (opbouwpercentage) = jaarlijkse pensioen opbouw. KLM. Als u tijdens uw dienstverband arbeidsongeschikt raakt blijft u deelnemer. Aantal dienstjaren x jaarlijkse pensioenopbouw = bereikbaar pensioen De hoogte van uw pensioen is gebaseerd op het gemiddelde salaris tijdens uw carrière Uw ouderdomspensioen start in principe op de dag dat u 56 jaar wordt. Het kan ook dat u eerder of later met pensioen gaat, of dat u een deeltijdpensioen aanvraagt. Pensioen opbouwen volgens de middelloonregeling De basispensioenregeling is een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een middelloonregeling. Ook wel gemiddeld-salarissysteem of opbouwregeling genoemd. Bij een middelloonregeling wordt het op te bouwen pensioen ieder jaar Ook probeert het pensioenfonds tijdens uw dienstverband ieder jaar uw tot op dat moment opgebouwde pensioen te verhogen met de loonontwikkeling (voorwaardelijke indexatie). Deze voorwaardelijke indexatie is niet in het rekenvoorbeeld meegenomen. Pensioenopbouw in x 1,16% = 967,-* Stel dat er op 1 januari 2016 wordt geïndexeerd met 2%: 2 % van 967 is 19,-. De 19 indexatie wordt opgeteld bij het opgebouwde pensioen. Het opgebouwde ouderdomspensioen bedraagt dus op 1 januari ,- Het bereikbaar pensioen van John zonder rekening te houden met toekomstige salarisstijgingen en indexaties is: afgeleid van het salaris dat in dat jaar is uitgekeerd. Het salaris is gemaximeerd 56 jaar 30 jaar = 26 jaar op een bedrag van ,- (niveau 2015). Daarnaast is de hoogte van uw 26 jaar x 967 = ,-* basispensioen afhankelijk van een aantal factoren zoals: hoeveel procent u jaarlijks aan pensioen opbouwt. In uw geval is dat 1,16% * In dit rekenvoorbeeld blijft de jaarlijkse pensioenopbouw elk jaar hetzelfde. In de van de jaarpensioengrondslag; praktijk verschilt de pensioenopbouw per jaar door salarisstijgingen (jaarlijks en door het aantal jaren dat u deelneemt aan de basispensioenregeling; functiewijzigingen) en een toenemende franchise. Feitelijk wordt in de middelloonre- de hoogte van uw jaarpensioengrondslag tijdens deelname aan de geling de pensioenopbouw ieder jaar opnieuw vastgesteld en opgeteld bij het tot dat basis pensioenregeling; jaar reeds opgebouwde pensioen. Zodra het salaris van John boven de ,- het percentage dat u werkt (voltijd of deeltijd). uitkomt, bedraagt zijn jaarlijkse pensioenopbouw ieder jaar maximaal 1,16% van de franchise ( ) = Dit bedrag kan worden aangevuld door in de mate waarin het opgebouwde pensioen jaarlijks wordt geïndexeerd. de netto pensioenregeling voor aanvullend netto ouderdomspensioen te sparen. U kunt zelf berekenen hoeveel ouderdomspensioen u ieder jaar opbouwt. Uw persoonlijke situatie berekenen? Kijk daarvoor naar het voorbeeld hiernaast. Gebruik de pensioenplanner op

6 Franchise is het bedrag waarover u geen pensioen opbouwt, omdat u later AOW ontvangt Pensioen in combinatie met AOW Iedereen die in Nederland heeft gewoond of gewerkt ontvangt een AOW-uitkering. De AOW-leeftijd wordt de komende jaren stapsgewijs verhoogd naar 67 jaar. Daarna wordt de AOW-leeftijd verder verhoogd op basis van de ontwikkeling van de levensverwachting. De hoogte van uw AOW-uitkering wordt jaarlijks aangepast en berekend door de Sociale Verzekeringsbank. Bij het vaststellen van uw pensioen houdt uw pensioenfonds rekening met een franchise. Dit is een vast bedrag per jaar waarover u geen pensioen opbouwt, omdat u later AOW krijgt. Voor 2015 is dit bedrag vastgesteld op Kosten De premie of eenmalige koopsom wordt eerst verminderd met 1% administratie - kosten (met een minimum van 50,- per eenmalige storting of in geval van periodieke maandelijkse premiebetalingen met een minimum van 50,- per jaar waarin een premie wordt afgedragen). Het fonds bepaalt vervolgens de pensioenaanspraken op basis van een door het bestuur vastgesteld inkooptarief. Het inkoop tarief kan door het bestuur worden gewijzigd. Als het inkooptarief wijzigt, blijven aangekochte pensioenaanspraken vóór deze wijziging onveranderd. Vrijwillige verzekering pensioensparen Naast de opbouw van pensioen in de middelloonregeling kunnen deelnemers vrijwillig, voor eigen rekening en voor zover er een fiscaal vastgestelde ruimte aanwezig is, extra ouderdomspensioen inkopen (pensioensparen). Deze fiscale ruimte zal er mogelijk zijn wanneer u een waardeoverdracht (zie woordenlijst achterin deze brochure) hebt gedaan. Ook deelnemers die binnen 10 jaar voorafgaande aan de pensioenrichtdatum of de uitgestelde pensioendatum een verlaging aanbrengen in hun tewerkstellingspercentage (tot minimaal 50% van de voltijdsfunctie), kunnen gebruik maken van de vrijwillige verzekering pensioensparen. Het pensioenfonds kan voor u berekenen of, en zo ja in welke mate, er een eventuele (fiscale) spaarruimte aanwezig is. De vrijwillige verzekering pensioensparen is een beschikbarepremieregeling. Het pensioenfonds koopt voor eigen rekening van de deel nemer (een periodieke maandelijkse premie of een eenmalige storting) extra ouderdoms pensioen in. Op dit extra pensioen zijn de bepalingen van het basispensioen reglement van toepassing. Als u meer wilt bijsparen, buiten het pensioenreglement om, dan kunt u gebruik maken van mogelijkheden die banken en verzekeraars hiervoor bieden. De premies zijn niet fiscaal aftrekbaar

7 ring wordt ontvangen, is voor het recht op wezenpensioen niet relevant. NABESTAANDEN- EN WEZENPENSIOEN Nadenken over nabestaanden Wat is er geregeld voor mijn partner? Er zijn verschillende soorten pensioen voor uw partner als u overlijdt: een nabestaandenpensioen en een nabestaandenoverbruggingspensioen. In het pensioenreglement wordt als partner aangemerkt: degene met wie u getrouwd bent; degene met wie u een geregistreerd partnerschap bent aangegaan; degene met wie u ongehuwd samenwoont, als KLM het samenlevingsverband heeft erkend. Wijzingen in uw samenlevingsverband moet u aan KLM doorgeven. De mooiste reis is toch de weg naar huis. Elke keer als ik terug kom staan mijn kinderen me op te wachten. Ook voor hen moet er iets geregeld zijn. Nabestaandenverzekering op risicobasis Zowel het nabestaandenpensioen als het nabestaandenoverbruggingspensioen is een verzekering op risicobasis. Dat wil zeggen dat er geen sprake is van een opbouw van pensioenrechten. U betaalt premie voor een eventueel toekomstig risico en er vindt alleen uitkering plaats als het verzekerde risico zich voor doet. Dus als u tijdens uw dienstverband komt te overlijden keert het pensioenfonds op basis van de verzekering automatisch een pensioen uit aan uw partner. De verzekering van het nabestaandenpensioen en het nabestaandenoverbruggingspensioen stopt bij voortijdige beëindiging van uw dienstverband, bij beëindiging van de partnerrelatie of bij pensionering. U hebt dan de mogelijkheid om een deel van uw ouderdomspensioen om te zetten in een nabestaandenpensioen voor uw (ex-)partner. Nabestaandenpensioen Het nabestaandenpensioen is een levenslang inkomen voor uw partner wanneer u overlijdt. Het nabestaandenpensioen bedraagt 1,313% van uw in enig jaar geldende jaarpensioengrondslag. Bij de berekening van het nabestaandenpensioen wordt er vanuit gegaan dat u tot uw pensioendatum deelnemer bent gebleven. Het nabestaandenpensioen wordt uitgekeerd vanaf de dag na uw overlijden tot en met de laatste dag van de maand waarin uw partner overlijdt. 15

8 Hoog/laag regeling nabestaandenpensioen Vermindering bij groot leeftijdsverschil Als u overlijdt tijdens actief dienstverband wordt standaard de hoog/laag regeling toegepast op het nabestaandenpensioen. Dit betekent dat uw partner tot de ingangs datum van de AOW-uitkering een hoger bedrag aan nabestaandenpensioen ontvangt dan daarna. Hierbij wordt rekening gehouden met de AOW die uw partner ontvangt. Het verschil voor en na AOW-ingang bedraagt 5.272,- bruto per jaar (niveau 2015). De wijze van vaststelling van het pensioenbedrag voor en na AOW-ingang Voor ieder jaar dat uw partner meer dan tien jaar jonger is, gaat er 2,5% van het nabestaandenpensioen af Hebt u een partner die meer dan tien jaar jonger is? Dan kan dit gevolgen hebben voor het nabestaandenpensioen. Voor ieder vol jaar dat uw partner meer dan tien jaar jonger is, gaat er 2,5% van het nabestaandenpensioen en het nabestaandenoverbruggingspensioen af. Het aantal jaren van meer dan tien wordt verminderd met elk vol jaar dat het huwelijk, geregistreerd partnerschap of erkend samenlevingsverband heeft geduurd. Op het moment dat een deelnemer overlijdt, wordt de korting vastgesteld. is vastgelegd in het pensioenreglement. Uw partner kan van deze hoog/laag Wezenpensioen AIs uw partner nog geen AOW ontvangt als u overlijdt, heeft zij/ hij recht op het nabestaandenoverbruggingspensioen regeling afzien door dit schriftelijk aan het fonds door te geven. Nabestaandenoverbruggingspensioen Als u overlijdt en uw partner heeft de AOW-leeftijd nog niet bereikt, dan heeft zij/hij recht op het nabestaandenoverbruggingspensioen. Dit pensioen bestaat uit: 8/7 van de nominale uitkering zoals vastgelegd in de Algemene Nabestaanden wet vermeerderd met de vakantieuitkering (totaal ,- ; niveau 2015). Het verschil tussen de verschuldigde premies volksverzekeringen over het nabestaandenpensioen voor én na de AOW-leeftijd (maximaal 6.012,- ; Het wezenpensioen geldt in principe alleen voor kinderen tot 18 jaar. Studerende kinderen hebben er tot uiterlijk hun 27 e recht op Als u als deelnemer aan het pensioenfonds overlijdt hebben uw kinderen recht op een wezenpensioen. Het wezenpensioen bedraagt 0,263% van de in ieder afzonderlijk deelnemersjaar geldende jaarpensioengrondslag. Voor ouderloze kinderen (volle wezen) wordt de uitkering van het wezenpensioen verdubbeld. Komt u vóór de pensioendatum te overlijden, dan wordt er voor de berekening van het wezenpensioen vanuit gegaan dat u tot uw pensioendatum deelnemer zou zijn gebleven. niveau 2015). In aanvulling op het wezenpensioen is er voor de kinderen van de deelnemer op risicobasis een nabestaanden overbruggingspensioen van 4.195,- per jaar Het nabestaandenoverbruggingspensioen is een tijdelijk pensioen dat aan de nagelaten partner wordt uitgekeerd. Uw partner ontvangt het nabestaanden- verzekerd (niveau 2015). Deze uitkering wordt niet verdubbeld voor volle wezen. overbruggingspensioen vanaf de dag na uw overlijden tot de leeftijd van 71 jaar en 6 maanden, maar uiterlijk tot de datum dat de AOW ingaat. Het wezenpensioen gaat in op de dag na uw overlijden en wordt in principe alleen uitgekeerd aan kinderen tot 18 jaar

9 Volgen uw kinderen een voltijdse opleiding in het voortgezet onderwijs dan wel beroepsonderwijs of studeren zij voltijds aan de universiteit? Dan ontvangen zij het wezenpensioen tot uiterlijk de 27-jarige leeftijd of tot ze hun studie (eerder) afronden. Dit kan ook gelden voor andere voltijdse opleidingen die door het bestuur van het pensioenfonds worden aangewezen, bijvoorbeeld een vliegopleiding. Maximum uitkering wezenpensioen Het totaalbedrag dat jaarlijks aan wezenpensioen en nabestaandenoverbruggingspensioen wordt uitgekeerd, bedraagt maximaal het bedrag voor 6 kinderen. Zijn er meer dan 6 kinderen die recht hebben op wezenpensioen? Dan wordt het maximale bedrag van wezenpensioen en nabestaandenoverbruggingspensioen gelijk verdeeld onder alle rechthebbende kinderen. Fijn dat studerende kinderen langer recht hebben op wezenpensioen

10 Rekenvoorbeeld Nabestaandenpensioen/wezenpensioen Richard (35) werkt tien jaar fulltime als vlieger voor KLM en is getrouwd met Evelien (32). Evelien is aangemeld als partner bij het pensioenfonds. Samen hebben ze twee kinderen: Daan (5) en Wouter (2). Richard verdient ,- per jaar. Het wezenpensioen bedraagt: - Over de verstreken 10 deelnemersjaren: 2.070,- - Over de toekomstige deelnemerstijd 21 jaar x ,- x 0,263%: 4.825,- Totaal: 6.895,- Het nabestaandenpensioen van Richard over de verstreken deelnemerstijd (10jaar) bedraagt ,- en zijn opgebouwde wezenpensioen bedraagt 2.070,-. Stel dat Richard overlijdt, dan worden het nabestaandenpensioen en wezenpensioen als volgt berekend. Het nabestaandenoverbruggingspensioen bedraagt per kind 4.195,- Na het overlijden van Richard ontvangt Evelien van het pensioenfonds tot haar AOW-leeftijd (71 jaar) , ,- = ,- per jaar en vanaf haar AOW-leeftijd aan nabestaandenpensioen. Jaarpensioengrondslag (gemaximeerd): ,- Percentage nabestaandenpensioen: 1,313% Percentage wezenpensioen: 0,263% Toekomstige deelnemerstijd: 21 jaar (56 -/- 35 jaar) Het nabestaandenpensioen bedraagt: Over de verstreken 10 deelnemersjaren: ,- Over de toekomstige deelnemerstijd 21 jaar x ,- x 1,313%: ,- Totaal: ,- Het nabestaandenoverbruggingspensioen bedraagt de som van: ANW-hiaatpensioen ,- Premiecompensatie (verschil tussen premie volksverzekeringen voor en na de AOW-leeftijd) = 6.012,- Totaal: ,- Uitgegaan wordt van een hoog/laag regeling tenzij Evelien schriftelijk aan het fonds kenbaar maakt af te willen zien van deze variatie in de jaarlijkse hoogte van het levenslange nabestaandenpensioen. Op basis van de hoog/laag regeling ontvangt zij: tot haar AOW-leeftijd , ,- per jaar en vanaf haar AOW-leeftijd ,- aan nabestaandenpensioen. Daan en Wouter ontvangen op jaarbasis ,- ( 6.895, ,-) aan wezenpensioen tot hun 18e verjaardag. Als Daan en Wouter na hun 18e nog studeren, dan ontvangen zij dit wezenpensioen onder bepaalde voorwaarden tot uiterlijk hun 27e. Heeft Richard op het moment dat hij meer dan ,- (niveau 2015) is gaan verdienen gekozen om aan de netto pensioenregeling deel te nemen? Dan worden de bedragen van het nabestaandenpensioen en wezenpensioen aangevuld met netto nabestaandenpensioen en netto wezenpensioen. Uw persoonlijke situatie berekenen? Gebruik de pensioenplanner op

11 DEELNEMERSBIJDRAGE Hoeveel betaal ik per maand voor mijn pensioen? De premie voor uw pensioenregeling betaalt u samen met KLM. KLM houdt maandelijks een deel van de premie in op uw bruto salaris. U betaalt elke maand 14% van uw maandsalaris. In de cao is bepaald dat KLM een pensioen premietoelage van 11% betaalt. Concreet betekent dit dus dat u per saldo 3% aan premie betaalt. Afhankelijk van de financiële positie van het pensioenfonds kunnen er premiekortingen voor deelnemers worden verleend tot een maximum van 3%. Mijn grote droom was vlieger worden. Nu dat gelukt is, zijn daar een heleboel andere dromen voor in de plaats gekomen. 23

12 WAARDEOVERDRACHT: ELDERS OPGEBOUWD PENSIOEN Wat doe ik als ik ergens anders al pensioen heb opgebouwd? Door waardeoverdracht voorkomt of beperkt u een pensioenbreuk U kunt het pensioen dat u hebt opgebouwd bij een oude werkgever overdragen naar het Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM. Door de waardeoverdracht kunt u mogelijk voorkomen of beperken dat er een breuk in uw pensioenopbouw ontstaat. Bij waardeoverdracht hebt u geen recht meer op pensioen van het oude pensioenfonds. Waardeoverdracht: doen of laten? Om te beoordelen of waardeoverdracht verstandig is, is het belangrijk dat u goed weet wat de verschillen zijn tussen beide pensioenregelingen. Is er bijvoorbeeld een verschil in hoe het pensioen wordt geïndexeerd? Wat is de financiële situatie van de verschillende pensioenfondsen? Als u het prettig vindt om van één pensioen instelling pensioen te ontvangen kan dit ook een reden zijn om voor waardeoverdracht te kiezen. Nadat u deelnemer bent geworden aan het pensioenfonds kunt u waardeoverdracht aanvragen Waardeoverdracht aanvragen Vraag de waardeoverdracht aan nadat u in dienst bent gekomen. Dit kunt u doen met het waardeoverdrachtformulier op onze website nl/formulieren. Het Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM vraagt na hoeveel pensioen u bij uw vorige pensioenfonds heeft opgebouwd en stuurt u vervolgens een offerte. Bij akkoord op de offerte wordt de waardeoverdracht uitgevoerd. Een verzoek tot waardeoverdracht kan uitgesteld worden als de financiële situatie van één van de pensioenfondsen dat niet toelaat. Dat is het geval als de beleidsdekkingsgraad lager dan 100% is. Ik heb me goed laten informeren of waardeoverdracht ook voor mij verstandig zou zijn. 24

13 VERANDERINGEN IN DE TOEKOMST Wie weet wat de toekomst in petto heeft? Tussen nu en uw pensioendatum kunnen er veel zaken in uw leven veranderen. Hieronder leest u wat de gevolgen van die veranderingen kunnen zijn voor uw pensioen. De verzekering van het nabestaanden(overbruggings)- pensioen vervalt zodra u vertrekt Uit dienst vóór uw pensioendatum Als u uit dienst gaat bij KLM stopt de pensioenopbouw. Het ouderdomspensioen dat u hebt opgebouwd blijft staan. Dit geldt ook voor het opgebouwde wezenpensioen. De verzekering voor het nabestaandenpensioen en het nabestaandenoverbruggingspensioen komen bij vertrek te vervallen. U hebt evenwel bij uitdiensttreding de keuzemogelijkheid om een deel van uw ouderdomspensioen om te zetten in na - bestaandenpensioen. Zo blijft bij overlijden ook uw partner goed verzorgd achter. Ook bent u bij vertrek niet langer verzekerd voor het (aanvullende) invaliditeitspensioen. Op pagina 40 ziet u op welke wijze uw pensioenaanspraak zijn waarde behoudt. Als u via een nieuwe werkgever pensioen opbouwt bij een andere pensioenfonds, kunt u het opgebouwde pensioen in de basispensioenregeling overdragen naar het pensioenfonds van uw nieuwe werkgever. Ik ben vaak van huis en zie veel van de wereld. Op veel plekken denk ik: hier wil ik nog eens terugkeren als ik ben gestopt met werken. In geval van arbeidsongeschiktheid Als u op het moment dat u uit dienst gaat al meer dan twee jaar ziek en officieel arbeidsongeschikt bent, blijft u meedoen in de pensioenregeling. Voor de voortzetting van de pensioenopbouw is in dat geval dan geen deelnemersbijdrage verschuldigd (premievrije voortzetting van de pensioenopbouw). 27

14 U heeft recht op een invaliditeitspensioen als u arbeidsongeschikt bent Invaliditeitspensioen U hebt recht op het invaliditeitspensioen als u arbeidsongeschikt bent geworden. U bent arbeidsongeschikt als u voor tenminste één jaar voor uw functie vliegmedisch arbeidsongeschikt bent verklaard. Het bestuur van het pensioenfonds beslist op basis van een onafhankelijk medische keuring over de aanwezigheid van arbeidsongeschiktheid en de ingangsdatum van het invaliditeitspensioen. U bent verplicht om aan deze keuring medewerking te verlenen. Het invaliditeitspensioen gaat in op de dag waarop de wettelijke loondoorbetaling bij ziekte door KLM (uitkering tijdens de eerste twee ziektejaren) is geëindigd. Het invaliditeitspensioen wordt uitbetaald zolang er sprake is van arbeidsongeschikt heid en duurt uiterlijk tot de pensioen(richt)datum óf tot en met de eerdere maand van uw overlijden. Er bestaat geen recht op invaliditeitspensioen en de daarmee verbonden premievrije voortzetting van pensioenopbouw wanneer de arbeidsongeschiktheid is ontstaan door opzet of grove roekeloosheid van de deel nemer. Uw invaliditeitsgrondslag Invaliditeitspensioen Tot ,- 80% van uw invaliditeitsgrondslag Vanaf ,- tot ,- 80% van ,- + 70% van het restantbedrag tussen de ,- en ,- Vanaf ,- en hoger 80% van ,- +70% van ,- + 51,5% van het restantbedrag boven de ,- Als de invaliditeitsgrondslag op de ingangsdatum van het invaliditeitspensioen (eerste WIA-dag) lager is dan de invaliditeitsgrondslag die u op grond van uw leeftijd en diensttijd had kunnen bereiken, wordt de berekening van het invaliditeits pensioen gedurende maximaal vier jaar herzien. De invaliditeitsgrondslag groeit nog maximaal vier jaar mee zoals uw salaris zou zijn gestegen als u niet arbeidsongeschikt was. Het invaliditeitspensioen bestaat uit: een basisuitkering aangevuld met een leeftijdsafhankelijke toelage. Basisuitkering Voor het berekenen van de basisuitkering is het drempelbedrag van belang. Dat bedrag is vastgesteld op ,- in De invaliditeitsgrondslag die wordt gehanteerd betreft het jaarsalaris inclusief vakantiegeld en exclusief eindejaarsuitkering. Leeftijdsafhankelijke toelage Omdat vanaf 2015 het opbouwpercentage in de basispensioenregeling is verlaagd en het pensioengevend loon wordt gemaximeerd op ,- (niveau 2015), hebt u recht op een leeftijdsafhankelijke toelage. Een gedeelte van deze toelage kunt u tijdens uw arbeidsongeschiktheid gebruiken voor aanvullende pensioenopbouw in de netto pensioenregeling. De leeftijdsafhankelijke toelage in verband met de verlaging van het opbouwpercentage (toelage 1) is een percentage over 12 maal uw (met het loonindexcijfer verhoogde) maandsalaris

15 De leeftijdsafhankelijke toelage in verband met de maximering van het pensioengevend loon (toelage 2) is een percentage van 12 maal uw (met het loonindexcijfer verhoogde) maandsalaris vermeerderd met: vakantiegeld eindejaarsuitkering pensioenpremietoelage levensloopbijdrage toelage 1 en verminderd met: ,- (2015) Op fulltime basis. De bij iedere leeftijd behorende percentages zijn opgenomen in de bijlagen van het pensioenreglement. Rekenvoorbeeld invaliditeitspensioen Koen (33) werkte als vlieger bij KLM. Zijn invaliditeitsgrondslag bedraagt ,-. Zijn vaste maandsalaris voor de berekening van toelage 1 is 8.836,-. Zijn jaarsalaris voor de berekening van toelage 2 is ,-. Hij is onlangs, nadat hij één jaar ziek was, vliegmedisch arbeidsongeschikt verklaard. Gedurende de eerste twee jaar dat hij ziek is, ontvangt Koen loondoorbetaling bij ziekte van KLM. Nadat hij ook door het bestuur van het pensioenfonds arbeidsongeschikt is verklaard, gaat het invaliditeitspensioen in op de dag waarop de loondoorbetaling bij ziekte wordt beëindigd. De basisuitkering van het invaliditeitspensioen voor Koen bedraagt: 80% van ,- + 70% van ,- + 51,5% van 7.633,- = , , ,- = ,-. Vermindering van invaliditeitspensioen Op het invaliditeitspensioen wordt de WIA-uitkering, die door het UWV wordt uitbetaald, in mindering gebracht. De vlieger hoort mee te werken aan het verkrijgen en in stand houden van de WIA-uitkering. Hebt u tijdens de arbeidsongeschiktheid inkomen uit of in verband met arbeid? Dan wordt een deel van het hiermee verdiende inkomen op uw invaliditeitspensioen in mindering gebracht. De vermindering bedraagt 40% van het verschil tussen uw totale inkomen (invaliditeitspensioen, WIA-uitkering en arbeidsinkomen) en uw inkomen op de eerste ziektedag. De toelage 1 in verband met de verlaging van het opbouwpercentage bedraagt: 12,02% van 12 x 8.836,- = ,- De toelage 2 in verband met de maximering van het pensioengevend loon voor de pensioenopbouw bedraagt: 18,84% van ( ,- min ,-) = ,- Het invaliditeitspensioen bedraagt dus in totaal , , ,-= ,- Hierop wordt de WIA-uitkering, die door het UWV wordt uitbetaald, in mindering gebracht. Deze bedraagt (maximaal) ,- (niveau 2015). Koen ontvangt op jaarbasis van het pensioenfonds een bruto-uitkering van ,- min ,- = ,- per jaar. Uw persoonlijke situatie berekenen? Gebruik de pensioenplanner op

16 Gevolgen van een scheiding Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouderdoms- de pensioenaanspraken weer aan u toebedeeld. pensioen dat u hebt opgebouwd in de periode dat u samen was. Dit betreft het bijzonder ouderdomspensioen. Dit bijzonder ouderdomspensioen wordt bij Hoe maak ik afspraken over de verdeling van mijn pensioen? pensionering in mindering gebracht op uw ouderdomspensioen. Een aanvraag tot verevening of conversie kunt u tot uiterlijk twee jaar na de schei- Als u uit elkaar gaat kunt u het ouderdomspensioen op een paar manieren verdelen: dingsdatum bij het pensioenfonds indienen. Na deze twee jaar kunt u een verevening of conversie niet meer via het pensioenfonds regelen en moet u zelf voor een Verevening eventuele verdeling zorgen. Het aanvraagformulier is verkrijgbaar via de website Bij verevening heeft uw ex-partner recht op de helft van het ouderdomspensioen (inclusief het ouderdomspensioen uit de vrijwillige verzekering pensioensparen) van de rijksoverheid of via uw echtscheidingsadvocaat. Uw pensioenfonds moet de afspraak over de verdeling van uw pensioen wel eerst goedkeuren. Bij een scheiding heeft uw ex-partner recht op een deel van uw pensioen: het bijzonder ouderdomspensioen dat is opgebouwd tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap. Verevening is alleen mogelijk bij echtscheiding, scheiding van tafel en bed en bij beëindiging van een geregistreerd partnerschap. Woonde u samen, maar was u niet getrouwd of had u ook geen geregistreerd partnerschap? Dan heeft uw ex-partner geen wettelijk recht op een deel van het opgebouwde ouderdomspensioen als u uit elkaar gaat. Ook niet als u een door KLM erkend samenlevingscontract had. U kunt een eventueel gewenste verdeling van het ouderdomspensioen dan zelf, buiten het pensioenfonds om, regelen. Als u overlijdt, ontvangt uw ex-partner het bijzonder nabestaandenpensioen dat bij de scheiding al is verkregen door omzetting van het ouderdomspensioen Bijzonder nabestaandenpensioen Het nabestaandenpensioen en het nabestaandenoverbruggingspensioen zijn op risicobasis verzekerd. Er wordt dus geen pensioen opgebouwd. Door beëindiging van het huwelijk, het geregistreerd partnerschap of het samenlevingscontract eindigt de risicodekking. U kunt dan een deel van uw ouderdomspensioen omzetten in nabestaandenpensioen voor uw ex-partner in de verhouding 100:70. Het nabestaandenpensioen dat wordt afgescheiden voor de ex-partner noemen we bijzonder nabestaanden pensioen. In geval van scheiding van tafel en bed Conversie vindt geen omzetting van ouderdomspensioen in nabestaandenpensioen plaats. U en uw ex-partner kunnen ook kiezen voor conversie van het pensioen. Conversie Er ontstaat dan geen bijzonder nabestaandenpensioen. is alleen mogelijk als u na de scheiding een deel van u ouderdomspensioen hebt om gezet in een nabestaandenpensioen voor uw ex-partner. Dit noemen we een bij- Uw ex-partner ontvangt het bijzonder nabestaandenpensioen als u overlijdt. zonder nabestaandenpensioen (zie hierna). Bij conversie wordt het bijzonder ouder- Als u hebt gekozen voor conversie van het pensioen komt het bijzonder na - domspensioen, samen met het bijzonder nabestaandenpensioen, omgezet in een bestaandenpensioen te vervallen, omdat deze al is meegenomen in het eigen zelfstandig recht op pensioen voor uw ex-partner. pensioen voor uw ex-partner. Net als bij de verdeling van het ouderdoms pensioen, kunnen u en uw ex-partner afspraken maken over een andere verdeling van het Uw ex-partner ontvangt dan pensioen als zij/hij 56 jaar wordt. Het verschil met verevening is dat bij het overlijden van uw ex-partner, u bij conversie geen recht meer hebt op de pensioenaanspraken die anders aan uw ex-partner zouden worden uitgekeerd. Bij verevening worden, bij het overlijden van uw ex-partner, nabestaandenpensioen. Afwijkende afspraken moet u bij het pensioenfonds melden. De afwijkende afspraken zijn namelijk pas geldig als het pensioenfonds daarmee akkoord gaat. Het pensioenfonds kan voorwaarden verbinden aan de toestemming

17 In deeltijd werken U kunt gedurende uw loopbaan besluiten om minder te gaan werken. In dat geval komt u terecht in de zogeheten Regeling verminderde productie (regulier). Als u in deeltijd werkt of gaat werken heeft dat invloed op uw pensioenopbouw. Bij het werken in deeltijd wordt eerst het pensioen berekend alsof u in die tijd voltijd heeft gewerkt. Vervolgens wordt het gemiddelde deeltijdpercentage van betreffend jaar berekend. Oftewel, het percentage dat u ten opzichte van een volledig dienstverband werkt. Het berekende pensioen op basis van een voltijddienstverband wordt vervolgens vermenigvuldigd met het in het betreffende jaar geldende (gemiddelde) deeltijdpercentage. Een alternatief voor bovengenoemde regeling is de Regeling verminderde productie en deeltijdpensioen. Met deze regeling kunt u vanaf uw 56e (de pensioenrichtdatum) doorwerken tot uiterlijk 60 jaar, door eerder dan uw 56e jaar alvast minder te gaan werken. Dit kan op zijn vroegst vanaf 40 jaar. Op deze wijze werkt u dus ook in deeltijd. Voor het andere deel gaat u alvast met pensioen (deeltijdpensioen). U hoeft dit pensioen niet op te nemen; u kunt het ook uitstellen tot (uiterlijk) het moment waarop u volledig met pensioen gaat. In geval van pensioenuitstel geldt met betrekking tot de hoogte van het pensioen een wettelijke fiscaal maximum dat in het pensioenreglement nader is uitgewerkt. In het volgende hoofdstuk komen we op de werking van deze regeling terug. Vrijwillig aanvullend Invaliditeitspensioen (IP) Bij het berekenen van uw aanspraak op invaliditeitspensioen wordt ook rekening gehouden met uw tewerkstellingspercentage. Gaat u minder werken, dan is er minder invaliditeitspensioen verzekerd. Zou u daarna arbeidsongeschikt worden, dan betekent dit dat uw inkomen verder achteruit gaat. Om dat te voorkomen wordt voor u, als u minder gaat werken, een aanvullend invaliditeitspensioen verzekerd. Het oorspronkelijke salaris is en blijft dan maatgevend voor de uitkering. De verzekering gaat standaard in op het moment dat u uw tewerkstellingspercentage verlaagt. De premie is voor uw eigen rekening. Als u niet aan deze vrijwillige verzekering deel wilt nemen dan kunt u zich hiervoor afmelden. Het betreft een verzekering op risicobasis. De uitkering in het kader van deze verzekering gaat gelijktijdig en onder dezelfde voorwaarden in als het invaliditeitspensioen. In de lucht kan alles wat je doet consequenties hebben. Met mijn pensioen is dat net zo. 34

18 KEUZEMOGELIJKHEDEN Pensioen moet (de vrijheid bieden om) flexibel (te kunnen) zijn Binnen de pensioenregeling kunt u een aantal keuzes maken die de hoogte van uw ouderdomspensioen beïnvloeden en/of het nabestaandenpensioen. U kunt met vervroegd pensioen zodra u de 50 jaar gepasseerd bent Vervroegd met pensioen In principe is de leeftijd waarop u met pensioen gaat 56 jaar, maar u kunt bij het pensioenfonds een verzoek indienen voor vervroegd pensioen. Dat kan op zijn vroegst als u 50 jaar bent. Door deze keuze is uw jaarlijks pensioen lager. Vervroegd pensioen is niet iets waar ik nu mee bezig ben. Mocht ik het tóch overwegen, dan moet het wel mogelijk zijn. Door de laatste jaren van uw loopbaan in deeltijd te werken, kunt u ook later met pensioen Later met pensioen Het is ook mogelijk om later met pensioen te gaan dan op uw 56e. U maakt dan gebruik van de Regeling verminderde productie en deeltijdpensioen. Vanaf 40 jarige leeftijd bestaat de mogelijkheid om met deeltijdpensioen te gaan. U kunt uw tewerkstellinspercentage één of meer keer verlagen en al dan niet deeltijdpensioen opnemen ter aanvulling op uw inkomen. U hoeft de uitkering niet op te nemen; u kunt het ook uitstellen tot (uiterlijk) het moment waarop u volledig met pensioen gaat. Bij de Regeling verminderde productie en deeltijdpensioen hoort ook een uitgestelde pensioendatum: het recht om langer door te werken na de pensioenrichtdatum van 56 jaar. De pensioendatum wordt dan automatisch uitgesteld naar een hogere leeftijd (uiterlijk tot uw 60e). Een eenmaal ingegaan deeltijdpensioen kan niet meer worden stopgezet. Als u al in deeltijd werkt (Regeling verminderde productieregulier), gaat u op het moment dat u de leeftijd bereikt waarop de Regeling verminderde productie en deeltijdpensioen van toepassing is, automatisch over naar deze regeling. Tenzij u schriftelijk aan KLM kenbaar maakt hier van af te willen zien. 37

19 Ouderdomspensioen deels omzetten in nabestaandenpensioen Op de (vervroegde of uitgestelde) pensioendatum eindigt de verzekering van het nabestaandenpensioen en nabestaandenoverbruggingspensioen. U kunt ervoor kiezen om een deel van uw ouderdomspensioen om te zetten in nabestaandenpensioen. Omzetting van ouderdomspensioen in nabestaandenpensioen is mogelijk in de verhouding 100:100, 100:70 of 100:50. Kiest u voor ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen in de verhouding 100:70, dan kunt u ook kiezen voor de zogenoemde langstlevendenvariant. Dit houdt in dat het nabestaandenpensioen 80,96% bedraagt van het ingegane ouderdomspensioen in het geval van uw overlijden. Bij deze keuze bedraagt het ouderdomspensioen ook 80,96% op het moment dat uw partner overlijdt. De keuze voor de verhouding tussen het ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen is niet van invloed op het wezenpensioen, waarvoor u automatisch verzekerd bent. Mocht u voor de eerste dag van de maand waarin u AOW-gerechtigd wordt, trouwen, een geregistreerd partnerschap of een samenlevingsverband aangaan, dan kunnen u en uw partner alsnog eenmalig van de gelegenheid gebruik maken om een deel van uw ouderdomspensioen in te ruilen voor nabestaandenpensioen. Dit kan overigens alleen als u aansluitend aan uw deelnemerschap met pensioen bent gegaan en op dat moment geen partner had. Met de online pensioenplanner rekent u snel uit wat er wijzigt in uw pensioen Variatie in de hoogte van de pensioenuitkering Op uw pensioeningangsdatum is het mogelijk om in de eerste periode van uw pensioen een hoger ouderdomspensioen te ontvangen dan daarna. De laagste uitkering mag niet minder dan 75% van de hoogste uitkering zijn. U kunt ook kiezen om juist eerst wat minder en later meer pensioen te krijgen. Als u een partner hebt, blijft het nabestaandenpensioen ongewijzigd. Op de pensioeningangsdatum kunt u de hoogte van uw pensioen maximaal twee keer variëren. Beide knippen zijn niet gebonden aan leeftijd. Dus bijvoorbeeld een knip op 60 jaar en een knip op de AOW-gerechtigde leeftijd is mogelijk. Wilt u weten wat de effecten zijn op uw pensioen? Het pensioenfonds helpt u uiteraard met het berekenen van de gevolgen. U kunt dit ook zelf doen via de online pensioenplanner. Voordat u met pensioen gaat, ontvangt u nog een brief waarin we u helpen herinneren aan de keuzemogelijkheden met betrekking tot uitruil en variatie. Volledige non-activiteit op verzoek van de werknemer Als de dienstuitvoering het toelaat, kan KLM op uw verzoek eenmaal per kalenderjaar gehele non-activiteit verlenen voor een aaneengesloten periode van minimaal veertien kalenderdagen. De kosten voor de voortzetting van de pensioenopbouw tijdens non-activiteit komen voor rekening van de deelnemer. In de brochure Non-activiteit en op kunt u hierover meer informatie vinden

20 UITKERING VAN HET PENSIOEN Met pensioen op mijn 56 e Ieder jaar krijgt u een overzicht van uw pensioenopbouw (het UPO). Hierin staat hoeveel pensioen u kunt verwachten wanneer u 56 jaar wordt, dan wel de uitgestelde pensioendatum bereikt en wat u al aan pensioen heeft opgebouwd. Ontvangen van pensioen Als u met (deeltijd)pensioen gaat, ontvangt u een overzicht met de hoogte van uw pensioen en het eventuele nabestaandenpensioen. Het pensioenfonds betaalt dit bedrag maandelijks uit. Bent u gescheiden? Dan heeft uw ex-partner recht op zijn of haar deel van het pensioen als u met pensioen gaat. Op pagina 30 leest u meer over wat er met uw pensioen gebeurt als u gaat scheiden. Het pensioenfonds houdt maandelijks loonheffing en ZVW-bijdrage in op uw pensioenuitkering Bruto pensioen en inhoudingen Op uw pensioenuitkering worden wettelijk verplichte heffingen ingehouden, zoals loonheffing (belasting en premies volksverzekeringen) en inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet (Zvw). Het pensioenfonds houdt dit in op uw pensioen voordat het aan u wordt uitbetaald. Elk jaar krijgt u een opgave waarop precies staat hoeveel pensioen het pensioenfonds aan u hebt uitgekeerd en wat daarop is ingehouden. In de krant lees je tegenwoordig zoveel over pensioenen. Hoe weet ik nu waar ik aan toe ben? 40 41