Schatting van de duurzame energie-gerelateerde werkgelegenheid in de Metropoolregio Amsterdam

Transcriptie

1 Schatting van de duurzame energie-gerelateerde werkgelegenheid in de Metropoolregio Amsterdam Auteur: Sven Iversen April 2016 In opdracht van:

2 Titel : Schatting van de duurzame energie-gerelateerde werkgelegenheid in de Metropoolregio Amsterdam Versie : Definitief rapport Datum : 11 april 2016 Auteur : Sven Iversen In opdracht van : Wij krijgen Kippen Gaasterlandstraat RH Amsterdam Pauline Westendorp & Frank Boon In samenwerking met NewNRG Opdrachtnemer : Coöperatieve Vereniging SAMEEN Amsterdam U.A. Celebesstraat 71 A 1094 ET Amsterdam SAMEEN Amsterdam, april

3 Inleiding Voor het creëren van draagvlak is het belangrijk dat de economische voordelen van verduurzaming van de energievoorziening in kaart worden gebracht. Er is een belangrijk onderdeel van de economische voordelen dat nog onderbelicht is, namelijk de werkgelegenheid die de duurzame energiesector creëert. Cijfers over de werkgelegenheid zijn voor Nederland wel beschikbaar op nationaal niveau, maar niet op kleinere geografische schaal. In opdracht van Wij krijgen Kippen en NewNRG heeft SAMEEN Amsterdam onderzoek gedaan naar de werkgelegenheid in de duurzame energiesector in de Metropoolregio Amsterdam. In dit onderzoek is een onderbouwde schatting gemaakt door reeds bestaande nationale werkgelegenheidscijfers te interpoleren naar de Metropoolregio Amsterdam. In de paragraaf Definities en methodologie zullen werkgelegenheid, de Metropoolregio Amsterdam en de duurzame energiesector worden gedefinieerd en zal de gehanteerde methodologie worden verantwoord. In de paragraaf Duurzame, energie-gerelateerde werkgelegenheid wordt vervolgens een schatting van de duurzame, energie-gerelateerde werkgelegenheid in de Metropoolregio Amsterdam gemaakt. SAMEEN Amsterdam, april

4 Definities en methodologie 1. Amsterdam 10. Haarlemmerliede 18. Uithoorn 27. Wijdemeren 2. Wormerland 10. en Spaarnwoude 19. Blaricum 28. Almere 3. Zaanstad 11. Heemstede 20. Bussum 29. Lelystad 4. Beverwijk 12. Zandvoort 21. Hilversum 30. Beemster 5. Heemskerk 13. Aalsmeer 22. Huizen 31. Edam-Volendam 6. Uitgeest 14. Amstelveen 23. Laren 32. Landsmeer 7. Velsen 15. Diemen 24. Muiden 33. Oostzaan 8. Bloemendaal 16. Haarlemmermeer 25. Naarden 34. Purmerend 9. Haarlem 17. Ouder-Amsel 26. Weesp 35. Waterland 36. Zeevang Figuur 1. Geografische omvang van de Metropoolregio Amsterdam. Bron: OIS Amsterdam (2015). Definitie werkgelegenheid Werkgelegenheid wordt in dit onderzoek gemeten aan de hand van het aantal voltijdbanen, uitgedrukt in voltijdequivalenten (vte). Definitie Metropoolregio Amsterdam De Metropoolregio Amsterdam is afgebakend volgens de definitie van de afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek van de gemeente Amsterdam en beslaat de 36 gemeenten weergegeven in figuur 1. SAMEEN Amsterdam, april

5 Definitie duurzame energiesector In dit onderzoek wordt de sector duurzame energie op de volgende wijze opgedeeld (aangepast op basis van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) (2015)): 1. Exploitatieactiviteiten, hieronder vallen: a. Productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen b. Productie van warmte uit hernieuwbare bronnen c. Productie van biobrandstoffen d. Productie van biogas e. Groothandels in biomassa voor energiegebruik 2. Niet-exploitatieactiviteiten, hieronder vallen: a. Productie van hernieuwbare energiesystemen b. Productie van energiebesparingssystemen c. Bouw en installatie van hernieuwbare energiesystemen d. Consultancy ten behoeve van hernieuwbare energie 3. Energiebesparing, hieronder vallen: a. Productie van isolatiemateriaal b. Isolatiewerkzaamheden c. Consultancy ten behoeve van energiebesparing 4. Elektrisch vervoer, hieronder vallen: a. Nieuwbouw en ombouw voertuigen b. Aandrijftechniek en componenten en batterijen c. Laadinfrastructuur en smart grids d. Financierings-, betaal-, mobiliteits-, en overige diensten Methodologie Reeds bestaande cijfers over de Nederlandse werkgelegenheid in de duurzame energiesector zijn in dit onderzoek geïnterpoleerd naar de Metropoolregio Amsterdam. Er is aangenomen dat het aandeel van de Metropoolregio Amsterdam in de totale Nederlandse werkgelegenheid gelijk is aan het aandeel van de Metropoolregio Amsterdam in de Nederlandse werkgelegenheid in de duurzame energiesector. Cijfers over de Nederlandse werkgelegenheid in de duurzame energiesector zijn verkregen uit de publicatie Methodebeschrijving NEV 2015 van het CBS (2015), een bijlage bij de Nationale Energie Verkenning Deze cijfers hebben betrekking op het jaar 2014 en zijn uitgesplitst op de wijze zoals hierboven vermeld. Cijfers over de totale Nederlandse werkgelegenheid en het aandeel van de Metropoolregio zijn overgenomen uit de database van het Landelijk Informatiesysteem van Arbeidsplaatsen (LISA). Wederom hebben de gebruikte cijfers betrekking op het jaar SAMEEN Amsterdam, april

6 Duurzame, energie-gerelateerde werkgelegenheid In onderstaande tabel worden de aan de hand van bovengenoemde methode verkregen schattingen gepresenteerd van de werkgelegenheid in de Metropoolregio voor verschillende sectoren die binnen duurzame energie vallen. De cijfer- en lettercombinaties in de bovenste regel verwijzen naar de opdeling van de duurzame energiesector zoals beschreven onder het kopje Definitie duurzame energiesector. Bijlage 1 bevat een uitsplitsing naar alle gemeenten van de Metropoolregio. Werkgelegenheid, afgerond op hele vte s, in Werkgelegenheid in sector: totale duurzame Regio 1 (a-e) 2 (a-d) 3 (a-c) 4 (a-d) energiesector Amsterdam Overige gemeenten Metropoolregio Tabel 1. Werkgelegenheid in aantal vte in de Metropoolregio Amsterdam. Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek (2015). De totale duurzame energie-gerelateerde eind vte (tabel I.). De sector energiebesparing draagt hieraan meer dan de helft bij. Iets meer dan 40% van alle werkgelegenheid bevindt zich in de gemeente Amsterdam. De werkgelegenheid in de gemeente Amsterdam vloeit bijvoorbeeld voort uit initiatieven van de gemeente die het elektrisch rijden moeten stimuleren, zoals het doel om in openbare oplaadpunten te realiseren die hun elektriciteit ontvangen van windmolens in het Westelijk Havengebied. De bedrijfscombinatie Nuon-Heijmans heeft daartoe van de gemeente opdracht gekregen (Het Parool, 2016). Zulk beleid zal waarschijnlijk de werkgelegenheid stimuleren in de sectoren elektrisch vervoer en exploitatieactiviteiten. Daarnaast wil de gemeente Amsterdam dat in zonnepanelen zijn geplaatst (Gemeente Amsterdam, 2015). Aangezien in 2013 het aantal geplaatste zonnepanelen ongeveer bedroeg (ibid.), houdt deze ambitie een flinke stijging in; met waarschijnlijk significante werkgelegenheidseffecten voor bedrijven in de installatie- en onderhoudsbranche. Op het gebied van elektrisch vervoer zijn binnen de gemeente Amsterdam bovengemiddeld veel activiteiten gaande. Zo werken op het Amsterdamse kantoor van The New Motion, een bedrijf dat laadpunten en diensten levert, bijna 100 mensen en heeft ook Tesla een kantoor in Amsterdam (Munnix et al., 2015). In de gemeente zijn in totaal 89 actoren actief binnen de sector elektrisch vervoer (ibid.). Deze cijfers zijn gebaseerd op landelijk onderzoek door het CBS, zodat enkele kanttekeningen die voor dat onderzoek gelden, ook op deze cijfers betrekking hebben. De afbakening van de (duurzame) energiesector is niet eenvoudig en onderzoek daarnaar bevindt zich nog in de leerfase (CBS, 2015). Het is bijvoorbeeld lastig om, bij bedrijven die zowel op een duurzame als niet-duurzame wijze energie produceren of bij bedrijven die consultancydiensten verlenen aan zowel duurzame als nietduurzame energieproducenten, een onderscheid te maken tussen duurzame en niet-duurzame energie-gerelateerde werkgelegenheid (ibid). Daarnaast is van de werkgelegenheid binnen de netwerkbedrijven niet te zeggen of deze onder duurzame of niet-duurzame energie valt (ibid). Om die reden is werkgelegenheid binnen de netwerkbedrijven niet meegenomen in dit onderzoek. SAMEEN Amsterdam, april

7 Referenties Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). (2015). Methodebeschrijving NEV 2015: economische indicatoren energievoorziening. Scope, definities, methodiek en resultaten. Den Haag: Centraal Bureau voor de Statistiek. Gemeente Amsterdam. (2015). Duurzaam Amsterdam. Agenda voor duurzame energie, schone lucht, een circulaire economie en een klimaatbestendige stad. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. Het Parool. (2016, 12 januari). Amsterdam wil over twee jaar 4000 laadpalen voor elektrisch rijden. Opgevraagd van laadpalen-voor-elektrisch-rijden~a / op 10 april Landelijk Informatiesysteem van Arbeidsplaatsen (LISA). (2014). Overzicht LISA-data per gemeente. Opgevraagd van op 5 april Munnix, S., Beesen, P. van der, Lijn, N. van der, Kleiwegt, E., Steinmetz, R., & Wijnen, G. (2015). Verzilvering Verdienpotentieel Elektrisch Vervoer. Stand van zaken medio Utrecht: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. OIS Amsterdam. (2015). Metropoolregio Amsterdam in cijfers Amsterdam: Onderzoek, Informatie en Statistiek. SAMEEN Amsterdam, april

8 Bijlage 1: Werkgelegenheid uitgesplitst naar alle gemeenten van de Metropoolregio Door afronding kan het voorkomen dat het totaal een vte meer of minder bevat dan de som van de onderdelen. Bron: CBS (2015). Gemeente Werkgelegenheid, afgerond op Banen totaal Aandeel gehele vte s, in sector: Werkgelegenheid in totale duurzame (LISA, 2014) in totaal 1 (a-e) 2 (a-d) 3 (a-c) 4 (a-d) energiesector Aalsmeer , Almere , Amstelveen , Amsterdam , Beemster , Beverwijk , Blaricum , Bloemendaal , Bussum , Diemen , Edam-Volendam , Haarlem , Haarlemmerliede , en Spaarnwoude Haarlemmermeer , Heemskerk , Heemstede , Hilversum , Huizen , Landsmeer , Laren , Lelystad , Muiden , Naarden , Oostzaan , Ouder-Amstel , Purmerend , Uitgeest , Uithoorn , Velsen , Waterland , Weesp , SAMEEN Amsterdam, april

9 Wijdemeren , Wormerland , Zaanstad , Zandvoort , Zeevang , Metropoolregio Amsterdam , (totaal aantal banen in geheel Nederland) SAMEEN Amsterdam, april