Witbalans. Waarom zou je je bezighouden met WB?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Witbalans. Waarom zou je je bezighouden met WB?"

Pieter Smits
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Witbalans Wat is WB? Waarom zou je je bezighouden met WB? Wit licht bestaat niet, althans er is niet één unieke witte kleur. Maar de ogen (en vooral de hersenen) zijn minder kritisch wat kleur betreft dan de meeste camera's. In de meeste gevallen, wanneer je niet met fotograferen/ filmen bezig bent, ben je je er niet of nauwelijks van bewust dat het licht niet wit is. Behalve dan in de extreme situaties zoals bijvoorbeeld een etentje bij kaarslicht, of een zonsondergang; maar dan is het ook acceptabel of zelfs wenselijk dat de hele foto een beetje rood wordt. Maar stel dat je een witte paddenstoel fotografeert in het bos. Grote kans dat die - als je geen speciale maatregelen treft - op de foto niet wit maar groen wordt, omdat het licht gefilterd wordt door het groene bladerdek. Of stel dat buiten het bereik van daglicht fotografeert op kantoor, waar allemaal tl-buizen branden, dan zullen je foto's - zonder speciale maatregelen - waarschijnlijk een groenzweem vertonen. In de genoemde voorbeelden wordt natuurlijk niet alleen het wit (van o.a. de paddenstoel) aangetast, maar ook alle andere op de foto aanwezige kleuren. Bij zonsondergang en kaarslicht is dit dus oké, maar in de overige gevallen spreken we van kleurzweem. De kleur van licht wordt uitgedrukt in graden Kelvin. We spreken dan ook van kleurtemperatuur. Onderstaande tabel kan een handig instrument zijn als je de witbalans handmatig wilt instellen. 1 / 5

2 In het analoge tijdperk had je daglichtfilms en kunstlichtfilms om de kleurverschillen te compenseren. Verder was het mogelijk om de films middels kleurfilters precies aan te passen aan de kleurtemperatuur. Je had dan wel een kleurtemperatuurmeter nodig. Tegenwoordig hebben we digitale camera's met een witbalansknopje. Nu hebben we niet slechts twee correctiestandjes (daglicht vs kunstlicht), maar veel meer: zonlicht, schaduw, bewolkt, (gloei)lamplicht, tl-licht, flitslicht. En niet te vergeten: Automatische Witbalans (AWB) Hoe werkt de Automatische witbalans? De camera detecteert de gemiddelde kleurtemperatuur. Als die niet neutraal (in balans?) is, dan kleurt de camera het beeld zodanig bij, dat het wel neutraal is. Maar zo verdwijnt het rood uit de zonsondergang; en zo verdwijnt de sfeer bij het etentje bij kaarslicht. Dus beperk het gebruik van standje AWB tot die situaties waarbij je onvoldoende tijd hebt om de instellingen te optimaliseren en waarbij meer of minder ongewenste kleurcorrecties op de koop toe genomen wordt. Probeer bij iedere foto(reeks) zo goed mogelijk zelf te bepalen welke kleurcorrectie nodig is (zonlicht, schaduw, bewolkt, (gloei)lamplicht, tl-licht, flitslicht). 2 / 5

3 Manieren om de witbalans in te stellen: Heel precies maar heel duur: Een kleurtemperatuurmeter. ( 989,00) Precies en goedkoop: Een grijskaart. Vanaf 10,00 Twee methoden: Referentiefoto: Met veel spiegelreflex camera s en de betere systeemcamera s kun je een referentiefoto maken. De procedure verschilt per camera. Ongeveer werkt het als volgt: Nadat de het onderwerp op de gewenste wijze is belicht, plaats je een grijskaart bij het onderwerp (of er voor). Je maakt de foto met de grijskaart volledig in beeld. Let op dat er geen schaduwen en reflecties op de grijskaart vallen. Als de camera niet scherp kan stellen (wat bij een 100% egaal onderwerp, de grijskaart dus, vaak gebeurt) zet de camera dan op handmatige focus en stel met de hand scherp op de grijskaart. Kies dan in het menu "handmatige witbalans instellen" (custom white balance) en klik op "OK" om de foto van de grijskaart als referentiefoto in te stellen. Kies daarna in het menu bij witbalans: "handmatige witbalans". Wanneer de belichting verandert, bijvoorbeeld door een andere opstelling van de verlichting, moet je deze handelingen dus overnieuw doen. Werken in raw: In Photoshop of vergelijkbare software (Lightroom, Paint Shop Pro etc.) kunt je achteraf de witbalans corrigeren aan de hand van de eerste foto in de serie.( Je moet dan wel bij deze eerste foto een grijskaart mee fotograferen). Dit gaat het makkelijkst bij opnames die gemaakt zijn in de RAW stand, door met witbalans/grijspipet op de grijskaart te klikken. Je leest dan de kleurtemperatuur af van de grijskaart en kunt deze toepassen op de foto. Deze wordt dan gecorrigeerd. Daarna kun je dezelfde correctie toepassen op de andere foto's van de serie. Deze moeten dan dus wel onder dezelfde lichtomstandigheden zijn gefotografeerd. Werkt ook en kost niets extra: WitBalans-voorkeuzen. 3 / 5

4 Lekker makkelijk en werkt vaak goed: Automatische witbalans Moeilijke situaties: Je hebt de camera ingesteld op kunstlicht maar door het raam komt daglicht naar binnen. Dit licht wordt op de foto blauw en zorgt ook voor een blauwzweem. Oplossing: Stel de WB in op daglicht en gebruik een flitser om in te flitsen. De kleurtemperatuur van een flitser en van daglicht licht dicht bij elkaar. (Zie de tabel) Het heeft gesneeuwd en je wilt mooie witte sneeuw op de foto. Je stelt de WB in op daglicht. Mooi resultaat maar sneeuw in de schaduw krijgt een blauwzweem. Schaduw heeft een hogere kleurtemperatuur dan direct zonlicht. (Zie de tabel). Hier is weinig aan te doen. Je maakt een mooi interieur opname met uitzicht naar buiten. Je stelt de camera in op daglicht. Resultaat: Buiten wordt prima weergegeven, binnen wordt te rood. Oplossing: Camera instellen op daglicht en het interieur inflitsen Als je geen grijskaart hebt kun je ook een vel wit papier gebruiken. 4 / 5

5 Huiswerk. Je leert het niet door er over te lezen, je leert het door het te doen. Daarom een opdracht om uit te proberen. Maak een foto bij kaarslicht, waarbij de WB-voorkeuze is ingesteld op de best passende voorkeuze, namelijk lamplicht. Waarom kaarslicht? Kaarslicht heeft een temperatuur van Warmer kan bijna niet. Maak nu een aantal opname met verschillende WB instellingen, te beginnen met AWB. Voor diegene die de beschikking hebben over een goed foto bewerking programma: Probeer achteraf de foto naar de juiste temperatuur te corrigeren. Voor de gevorderden en diegenen die dat graag willen worden: doe ook wat experimenten met de Referentiefoto-methode en met het mee fotograferen van en grijskaart of wit papier en met RAW. Neem 4 maart de resultaten mee. Documenteer goed wat je hebt gedaan om de juiste temperatuur te corrigeren. 5 / 5

Vergelijkbare documenten

Photo Hobby Club Werken met de witbalans

Photo Hobby Club Werken met de witbalans Inleiding: Je kent het gevoel wel. Je denkt een mooie foto te hebben gemaakt, maar je bent niet tevreden over het uiteindelijke resultaat. Bijvoorbeeld, de kleuren op de foto vallen behoorlijk tegen en