Jaarrapportage maart 2014

Transcriptie

1 Jaarrapportage maart 2014

2 1 Inleiding Voor u ligt de jaarrapportage 2013 van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV). Deze jaarrapportage geeft een overzicht van de resultaten die zijn behaald in 2013 en de activiteiten die in 2013 zijn opgestart. 2 Oprichting Per 24 december 2012 is het KIDV opgericht. Daarbij zijn organisatorisch de volgende resultaten gerealiseerd: er is een Bestuur aangesteld (1 bestuurder per , voltallig bestuur per ); de statuten van het KIDV zijn vastgesteld ( ); het Bureau is werkende ( ); de website van het KIDV is gelanceerd ( ); er is een Raad van Advies opgericht ( ); er is per 1 januari 2014 een kantoor betrokken in Den Haag. 3 Resultaten per activiteit Hieronder zijn de resultaten per activiteit weergegeven. De volgorde van activiteiten is conform de eerste versie van de Verduurzamingsagenda. De activiteiten voor 2014 worden verder toegelicht in de tweede versie van de Verduurzamingsagenda. 3.1 Verduurzamingsagenda Activiteit Verduurzamingsagenda Versie 1 Opdracht Opstellen van de eerste versie van de Verduurzamingsagenda waarin alle activiteiten van het KIDV uit de Raamovereenkomst Verpakkingen en het bijbehorende Addendum zijn opgenomen. Rol KIDV Opstellen agenda om kennis te ontwikkelen, samen te brengen en te delen. Resultaat Publicatie van eerste versie Verduurzamingsagenda op de website ( ). De eerste versie van de Verduurzamingsagenda is aangeboden aan de Staatssecretaris van Infrastructuur & Milieu ( ). De eerste versie van de Verduurzamingsagenda is verstuurd aan de leden van de Tweede Kamer, leden VNG, en het verpakkend bedrijfsleven. Verzamelen informatie en ideeën voor de tweede versie van de Verduurzamingsagenda. Activiteit Verduurzamingsagenda Versie 2 Opdracht Actualiseren van de eerste versie van de Verduurzamingsagenda. Tevens wordt er externe input verzameld via een online vragenlijst en bijeenkomsten. Rol KIDV Opstellen agenda om kennis te ontwikkelen, samen te brengen en te delen. Resultaat Project is gestart. Verwachte publicatie is maart e partijen worden op de hoogte gesteld dat de tweede versie van de Verduurzamingsagenda is gepubliceerd, via nieuwsbrief, en/of website. Verzamelen informatie en ideeën voor de derde versie van de Verduurzamingsagenda. 2

3 3.2 Brancheverduurzamingsplannen Activiteit Brancheverduurzamingsplannen Opdracht Opstellen van een methodiek om de hoogst haalbare doelen per branche te bepalen, en een lijst met alle branches. Het kwalitatief monitoren van de voortgang van de brancheverduurzamingsplannen. Rol KIDV Stimuleren van bedrijven/branches tot het opstellen van plannen voor verduurzaming van de verpakkingsketen. Partijen zijn zelf verantwoordelijk voor het opstellen van deze plannen en het benoemen van de hoogst haalbare doelen, en daarmee voor het eindresultaat. Het KIDV stelt de hoogst haalbare doelen per branche vast en zorgt voor het kwalitatief monitoren van de kwalitatieve voortgang van de diverse brancheverduurzamingsplannen. Resultaat Zorgdragen voor algemene bekendheid door plaatsing op website en door in contact te treden met brancheorganisaties ( ). Methodiek opgeleverd door Universiteit Twente (opgeleverd , in bestuur ). Dit sluit aan op de Essentiële eisen. De methodiek komt breed beschikbaar via de te bouwen webtool (2014). Branches uitnodigen brancheverduurzamingsplannen op te stellen. Ondersteunen branches bij opstellen en uitrollen brancheverduurzamingsplannen. Vaststellen hoogst haalbare doelen, kwalitatief monitoren voortgang diverse brancheverduurzamingsplannen en aanbieden resultaten/jaarrapportage aan ministerie van I&M. Webtool ontwikkelen en testen. 3.3 Ontwikkelen en delen van kennis Activiteit Visie 2040 Opdracht Opstellen van toekomstbeeld duurzaam verpakken 2040 bestaande uit vier scenario s en bijbehorende beleidsopties om daarmee richting te geven aan volgende versies van de Verduurzamingsagenda en het onderzoeksprogramma. Resultaat Project is gestart. Presentatie op congres (2014). Periodiek toetsen en waar nodig bijstellen van beleidsopties met ketenpartijen. Vier toekomstscenario s met bijbehorende beleidsopties (2014.Q2) Doorvertaling naar strategie van het KIDV. Activiteit Wetenschappelijk Onderzoeksprogramma Opdracht Opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak voor het wetenschappelijk onderzoeksprogramma over duurzaam verpakken voor de vijfjarenperiode Stimuleren en samenbrengen van partijen. Resultaat Definitief plan van aanpak onderzoeksprogramma op hoofdlijnen (OPP ) Besproken in pre-council, en goedgekeurd door het KIDV en samenwerkingspartner TIFN. Universiteiten zijn bekend met OPP en council leden leveren input voor FPP (2014). Definitief onderzoeksprogramma. 3

4 Werving universiteiten, onderzoekers, en aio s. Start diverse onderzoeken. Werving wetenschappelijk projectleider. Activiteit Consumenten Meldpunt Opdracht Openen van het Meldpunt Verpakkingen met als doel dat er door verdere transparantie een open dialoog ontstaat tussen consumenten bedrijven. Via de website van het Meldpunt Verpakkingen kunnen consumenten meldingen doen en vragen stellen over de duurzaamheid van verpakkingen. Consumenten kunnen ook suggesties of ideeën inzenden om de duurzaamheid van verpakkingen te verbeteren. Meldingen stuurt het Meldpunt door aan fabrikanten of brancheorganisaties. Hun reacties worden binnen zes weken op de website gepubliceerd. Resultaat Start Meldpunt Verpakkingen ( ). Vanaf 1 november 2013 zijn vragen en antwoorden en meldingen en reacties ook gepubliceerd op de website ( ). Eerste halfjaarrapportage: 50 vragen en 24 meldingen ontvangen bij het Meldpunt Verpakkingen ( ). Op 1 december 2013 is online attenderingscampagne gestart om meer bekendheid met het Meldpunt te genereren. Campagne via banners (tekst en grafisch) vooral via Google Adwords en Facebook. Eind 2013 waren bij het Meldpunt in totaal 81 vragen en 49 meldingen ontvangen. De betrokkenheid van burgers wordt geregeld via het Meldpunt zelf en via deelname van consumentenorganisatie(s) aan de klankbordgroep. Daarmee wordt invulling gegeven aan een vorm van burgerbijeenkomsten. Geoptimaliseerde website Meldpunt Verpakkingen (2014). Halfjaarlijkse rapportage van de ontvangen vragen en meldingen. Opstellen communicatieplan t.b.v. Meldpunt Verpakkingen. Optimalisatie website Meldpunt Verpakkingen: actualisatie, vindbaarheid, verhoging van snelheid van behandeling en publicatie van vragen en meldingen. Activiteit Vraagbaak voor bedrijven en gemeenten en algemene kennisdeling Opdracht Het KIDV deelt waar mogelijk ontwikkelde kennis. Via de Kennisbank op de website kunnen gemeenten en bedrijven beschikbare informatie en kennis raadplegen en vragen stellen. Rol KIDV Kennis samenbrengen en delen. Resultaat Opening en invulling van de Kennisbank op de website ( ). Voor een toelichting van de quick wins, zie Partijen kunnen aan de slag met de beschikbare informatie binnen de eigen organisatie. Beschikbaar blijven voor vragen van gemeenten en bedrijven. Up-to-date houden van de Kennisbank. Activiteit Workshops/bijeenkomsten Opdracht Het KIDV organiseert in samenwerking met partners bijeenkomsten. Rol KIDV Kennis samenbrengen en delen. Resultaat In 2013 is dit ingevuld door de bijeenkomsten met gemeenten (zie 3.4.1), de klankbordgroep pilot drankenkartons (zie 3.5.1), en de klankbordgroep pilot plastic 4

5 tasjes (zie 3.5.2). Serie Verdiepingsbijeenkomsten over duurzaam verpakken in Congres Duurzaam Verpakken op 4 juni Inhoudelijke en organisatorische voorbereiding van de Verdiepingsbijeenkomsten en het congres in Activiteit Europese ontwikkelingen Opdracht Het KIDV draagt er zorg voor dat de Europese context op de website verschijnt en dat ze kennis hierover deelt met stakeholders en contacten onderhoud met Europese partners. Rol KIDV Kennis samenbrengen en delen. Resultaat Publicatie van relevante wetgeving op de website van het KIDV. Europese context op website KIDV. Kennisdeling. Contacten onderhouden met Europese partners, deelnemen aan Europese werkgroep inzake verpakkingen. 3.4 Gemeenten Activiteit Gemeenten Opdracht Het KIDV organiseert samen met de VNG rondetafel-bijeenkomsten, ondersteunt koplopers, doet onderzoek naar inzamelsystemen en verkent behoefte aan ondersteuning bij regierol door gemeenten. Rol KIDV Kennis ontwikkelen, samenbrengen en delen en het samenbrengen van partijen. Het KIDV brengt gemeenten samen via bijeenkomsten om te verkennen bij welke onderwerpen zij behoefte hebben aan ondersteuning om verpakkingen efficiënter in te zamelen, onder de voorwaarde dag deze behoeften niet door andere partijen in de markt worden vervuld. Resultaat Er zijn zeven bijeenkomsten geweest met gemeenten ( ). De eerste vier bijeenkomsten stonden in het teken van de presentatie van de eerste versie van de Verduurzamingsagenda. De overige drie bijeenkomsten waren gericht op het verkennen van behoeften gemeenten. Gemeenten, inclusief voorlopers, hebben aangegeven behoefte te hebben aan ondersteuning door het KIDV op twee manieren: 1. Via het wetenschappelijk onderzoeksprogramma, waarin de opmerkingen van gemeenten worden meegewogen. 2. Via concrete projecten (aankomende projecten worden waar wenselijk in samenwerking met gemeenten opgezet). Door gemeenten is aangegeven dat KIDV geen ondersteunende rol op zich hoeft te nemen bij het nemen van de regierol in Deze rol wordt nu vervuld door partijen waar gemeenten aan zijn gelieerd. Mocht in de loop van 2014 door partijen worden aangegeven dat alsnog behoefte ontstaan aan ondersteuning, dan pakt het KIDV dit onderwerp weer op. Verkennen samenwerking NVRD voor gezamenlijk organisatie van inhoudelijke workshops. Gemeenten betrekken bij het wetenschappelijk onderzoeksprogramma. Gemeenten bij projecten betrekken wanneer zij partij kunnen zijn. 3.5 Diverse projecten Activiteit Pilot Drankenkartons Opdracht Het KIDV voert een pilot uit voor de inzameling en recycling van drankenkartons. 5

6 Resultaat Afgeronde pilot ( ) en rapportage hierover ( ). De rapportage is verspreid aan alle stakeholders en gepubliceerd op de website van het KIDV ( ). Naast de feitelijke conclusies uit de pilot periode is ook een kwalitatieve doorkijk gegeven. Om van deze kwalitatieve aanpak een beter beeld te krijgen voor de reguliere praktijksituatie dienen nog enkele vragen beantwoord te worden. De uitkomsten hiervan worden in de loop van april 2014 verwacht. Activiteit Pilot (plastic) tassen in het winkelkanaal Opdracht Het KIDV voert een pilot uit naar het terugdringen van plastic tassen in het winkelkanaal. Resultaat Afgeronde pilot ( ). Andere partijen, zoals het Rijk en het bedrijfsleven zijn aan de slag gegaan om afspraken te maken. Onderzoek naar de milieudruk van diverse materialen voor diverse categorieën draagtassen. Hierbij wordt de inventarisatie milieudruk van tasjes in reeds bestaande studies meegenomen, die Milieu Centraal in opdracht van het KIDV in 2013 heeft gedaan. Uit deze inventarisatie blijkt dat de resultaten van de onderzochte studies niet onderling vergelijkbaar zijn. Daarom is aanvullend onderzoek nodig. De resultaten van de materiaalstudie worden in het tweede kwartaal van 2014 verwacht. Activiteit Verhoging hergebruik PET in frisdrankflessen Opdracht Het KIDV voert onderzoek uit naar het maximale percentage voor hergebruikt materiaal in een PET-flessen en bakjes in Tevens ontwikkelt het KIDV een methode om het hoogst haalbaar percentage voor hergebruikt materiaal in een PET-flessen en bakjes vast te stellen. Resultaat Vraagstuk in kaart gebracht. Inzicht in maximaal percentage hergebruikt materiaal in PET-flessen en bakjes Methode om hoogst haalbaar percentage voor hergebruikt materiaal in een PET-fles vast te stellen. Communiceren van de resultaten naar de industrie en andere stakeholders (2014). Aanscherpen vraagstuk en onderzoeksopzet ( ) Uitvoering onderzoek. Ontwikkeling methode. Activiteit Terugdringen PVC-verpakkingen in het supermarktkanaal Opdracht In de Raamovereenkomst is het einde van PVC als verpakkingsmateriaal in supermarkten, tenzij niet anders mogelijk is opgenomen. In het Addendum is ens aangegeven dat het KIDV hiervoor een lijst opstelt. Resultaat De Universiteit Twente heeft in opdracht van het KIDV een studie gedaan naar het gebruik van PVC, voor zover dat functioneel noodzakelijk is. In dit onderzoek is een onderscheid gemaakt tussen volledige PVC verpakkingen en liners en coatings. De resultaten worden getoetst via een peer review in Q Peer review van de resultaten onderzoek door deskundigen. 6

7 Niet van toepassing. Activiteit Materiaalreductie van kunststofverpakkingen Opdracht De kunststofketen verduurzamen door materiaalreductie, meer recycling, en het bevorderen van hoogwaardige toepassing. Rol KIDV Faciliteren van kunststofketen om te komen tot verduurzaming. Resultaat Project nog niet gestart. Er is een overleg ingepland met de materiaalorganisatie(s). Uitwerken projectplan. Activiteit Verminderen kunststofwikkels om geadresseerd drukwerk Opdracht Het verminderen van kunststofwikkels om geadresseerd drukwerk. Rol KIDV Faciliteren van papier- en kartonketen om te komen tot verduurzaming. Resultaat Project nog niet gestart. Er is een overleg ingepland met de materiaalorganisatie(s). Uitwerken projectplan. Activiteit Verlagen milieudruk van metalen verpakkingen Opdracht Milieudruk van metalen verpakkingen verminderen. Rol KIDV Faciliteren van metaalketen om te komen tot verduurzaming. Resultaat Project nog niet gestart. Er is een overleg ingepland met de materiaalorganisatie(s). Uitwerken projectplan. Activiteit Quick wins Opdracht Het KIDV organiseert een quick scan in winkelkanalen op zoek naar voorbeelden van verpakkingspreventie, met als doel het elimineren van (gewicht van) verpakkingen zonder toegevoegde waarde aan het product. Tevens opent het KIDV een meldpunt waar burgers voorbeelden melden (zie 3.3.3). Rol KIDV Kennis ontwikkelen, samenbrengen en delen. Resultaat Voor Meldpunt, zie In de tweede helft van 2013 is gestart met het verzamelen van inspirerende voorbeelden van bedrijven over 2013 en zijn deze op de website geplaatst. Publicatie voorbeelden op de website Deze kunnen als voorbeeld dienen voor andere bedrijven. Vervolg verzamelen quick wins. Quick wins verkennen die uit de vragen en meldingen worden afgeleid, die zijn opgenomen in de halfjaarsrapportage van het Meldpunt Verpakkingen (2014.Q2). Activiteit Weggooiwijzer Opdracht Het KIDV geeft bedrijven informatie over de Weggooiwijzer en ondersteunt waar 7

8 Rol KIDV Resultaat Activiteit Opdracht Rol KIDV Resultaat nodig met kennis over de verpakkingsketen. Tevens worden de mogelijkheden ter uitbreiding verkend. Kennis ontwikkelen en delen. In 2013 heeft het KIDV vragen van bedrijven over de recyclebaarheid van verpakkingen en de weggooiwijzer beantwoord. Online informatie voor bedrijven over doel en gebruiksmogelijkheden van de Weggooiwijzer. Gereed maken webpagina op met informatie over de Weggooiwijzer Award van het jaar Het KIDV zet bedrijven en gemeenten in het zonnetje die als inspiratie kunnen dienen voor anderen. Kennis samenbrengen en delen. Project heeft nog geen resultaten opgeleverd. Nog niet van toepassing. Opstelling beoordelingskader om te bepalen of en hoe de Award wordt vormgegeven (2014). Activiteit Advies Basisdocument monitoring Verpakkingen Opdracht Het KIDV heeft naar aanleiding van het basisdocument monitoring een advies uitgebracht. Hierbij is voornamelijk gekeken naar het gevolgde proces en de eenduidigheid van meetpunten. Rol KIDV Kennis delen. Resultaat Document: Advies Basisdocument monitoring Verpakkingen d.d Advies is door de werkgroep verwerkt in het Basisdocument monitoring Verpakkingen. Niet van toepassing. 8