WATERWERKBLAD. LEIDINGMATERIALEN Koperen buizen, hulpstukken en verbindingen

Transcriptie

1 WATERWERKBLAD LEIDINGMATERIALEN Koperen buizen, hulpstukken en verbiningen WB 2.2 A DATUM: JUNI 2004 Auteursrechten voorbehouen 1. Titels van e vermele norm en anere publicaties NEN 1006 Algemene voorschriften voor leiingwaterinstallaties (AVWI-2002) BRL-K623 Hulpstukken voor soleer- en/of schroefverbiningen aan koperen buizen. BRL-K624 Vloeimielen en vertinningspasta's voor zachtsoleren van capillaire verbiningen van koper en koperlegeringen. BRL-K639 Knelfittingen voor gebruik in combinatie met koperen buizen. BRL-K760 Koperen buizen. Kiwa ATA Attest op toxicologische aspecten Herziening van ecember Leiingmateriaal 2.1 Gegevens buizen Tabel nr. 1: Gegevens koperen buizen uitwenige miellijn in mm ,1 88, Wanikte w in mm 1,1 1,2 1,5 1,5 1,5 2,0 2,0 2,0 2,5 3,0 w Massa per m in kg 0,252 0,308 0,391 0,475 0,643 0,899 1,405 1,699 2,202 3,467 4,144 4,859 7,374 10,904 Opmerkingen Halfhare en hare buizen woren in rechte lengten gelever. Zachte buizen tot en met 22 mm op rol. Hare buizen woren voor waterleiingoeleinen vrijwel niet toegepast. Bron: Kiwa Beoorelingsrichtlijn BRL-K 760 e "oue" maten (67 x 1,9; 80 x 2,1; 93 x 2,3 en 106 x 2,5) zijn rees uit e tabel verwijer. Uitgave Samenwerkene Drinkwaterberijven Voor bestellingen zie Werkbla 0

2 Pagina 2 van 6 WATERWERKBLAD WB 2.2 A 2.2 Eigenschappen Lineaire uitzetting 0,0174 mm/m/ C, smeltpunt 1083 C. 2.3 Toepassing Koper is geschikt voor oner- en bovengronse rink-, warmtap- en huishouwaterleiingen Onergronse leiingen Tabel nr. 2: Toepassing koper bij onergronse leiingen zoner bescherming toepasbaar in zan-, leem-, krijten kleigronen met bescherming, bijvoorbeel kunststof bekleing, toepasbaar in moeras-, veen-, humus en slecht rainerene gronen en in gronen met een hoog sulfaat-, ammoniumnitraat- of chloriegehalte niet toepasbaar in koolstofhouene gronen (sintels, koolas) en nabij open riolen, mestputten en ergelijke Bovengronse leiingen Tabel nr. 3: Toepassing koper bij bovengronse leiingen zoner bescherming toepasbaar in woningen, kantoren, scholen enz. met beschermene verflaag of kunststof bekleing toepasbaar voor buitenleiingen en in berijven met luchtverontreiniging oor zuren, ammonia, zwavelwaterstof niet toepasbaar inien grote uitwenige krachten op e leiing kunnen woren uitgeoefen. 3. Hulpstukken Soorten hulpstukken De hulpstukken met capillair en schroefraa moeten voloen aan e eisen gestel in e Kiwa BRL-K623. Bij schroefraaverbiningen kan gebruik woren gemaakt van teflon tape. Hulpstukken kunnen ook zijn uitgevoer met een knelverbining. De knelverbining moeten voloen aan e eisen gestel in e Kiwa BRL-K639.

3 Pagina 3 van 6 WATERWERKBLAD WB 2.2 A 4. Soleerverbiningen 4.1 Zachtsoleren Zachtsoleren is het soleren met soleersoorten met een smeltpunt tot circa 300 C. 4.2 Zachtsoleersoorten Het toepassen van loohouene soleersoorten is sins 1 maart 1995 in leiingwaterinstallaties niet toegestaan. Deze zijn vervangen oor oner anere tin-zilver en tin-koper soleer. 4.3 Vloeimielsoorten De toe te passen vloeimielsoorten moeten voloen aan e eisen gestel in e Kiwa BRL-K Toepassing Het maken van capillaire soleerverbiningen met hulpstukken van brons of messing moeten met zachtsoleer woren uitgevoer Zachtsoleer is niet toegestaan inien: a. e uitwenige miellijn van e leiingen groter is an 54 mm; b. e temperatuur in e leiingen hoger wort an 110 C; c. e verbiningen in leiingen met een uitwenige miellijn groter an 28 mm oor optromping zijn verkregen;. e leiingen met wisselene krachten woren belast (bijvoorbeel trillingen). 5. Harsoleerverbiningen 5.1 Harsoleren is het soleren met soleersoorten met een smeltpunt hoger an circa 450 C. Hierbij moeten koperen hulpstukken woren toegepast. 5.2 Harsoleersoorten Het toepassen van camiumhouene soleersoorten is in leiingwaterinstallaties niet toegestaan Aanbevolen woren fosforhouene soleersoorten. Bij eze soleersoorten behoeft bij het maken van soleerverbiningen met koperen buizen geen vloeimiel te woren toegepast. De soleersoorten moeten voloen aan e aarvoor gelene normen Bij toepassing van niet fosforhouene soleersoorten, waarbij vloeimielen woren gebruikt, mogen alleen vloeimielen woren toegepast, ie voorzien zijn van een oor Kiwa afgegeven Attest Toxicologische Aspecten (ATA).

4 Pagina 4 van 6 WATERWERKBLAD WB 2.2 A 5.3 Toepassing Verbiningen moeten woren hargesoleer inien: a. e verbining wort afgemaakt zoner toepassing van hulpstukken, zie 6; b. e uitwenige miellijn van e leiingen groter is an 54 mm; c. e temperatuur in e leiingen hoger wort an 110 C Het toepassen van bronzen en messing hulpstukken is voor het maken van harsoleerverbiningen niet toegestaan. 6. Verbiningen zoner hulpstukken 6.1 Algemeen Voor het optrompen moet e uitvoeringsinstructie van e fabrikant woren opgevolg De verbiningen moeten, behouens e in genoeme uitzonering, woren hargesoleer. 6.2 Optrompingen, uithalingen e De inwenige miellijnen voor optrompingen, uithalingen en ergelijke zijn in e hierna volgene tabel aangegeven. Tabel nr. 4: Inwenige miellijnen voor optrompen e.. Bij toepassing van uitwenige miellijn in mm Inwenige miellijn optrompingen e.. bij zachtsoleren 10, 12, 15, , ,065 22, , ,075 35, 42, 54 niet toegestaan Inwenige miellijn optrompingne e.. bij harsoleren + 0,4 + 0,2 64, 76,1, 88,9, 108 niet toegestaan + 0,5 + 0,3 133 niet toegestaan + 0,7 + 0, De minimale wanikte, gemeten op 5 mm vanaf e voorkant van e sok, mag na vervorming (optrompen, uithalen aftakkingen, e..) niet miner zijn an e in e volgene tabel aangegeven waaren.

5 Pagina 5 van 6 WATERWERKBLAD WB 2.2 A Tabel nr. 5: Minimale wanikte Uitwenige miellijn in mm Minimale wanikte in mm ,1 88, ,6 0,6 0,7 0,8 0,9 0,9 1,1 1,2 1,5 1,7 1,9 2,1 2, De lengte van het soleervlak moet voor capillaire soleerverbiningen (spleetwijte maximaal 0,25 mm) tenminste 3 x e wanikte van e buis en voor harsoleerverbiningen tenminste 5 mm beragen. 6.3 Het maken van verbiningen in een oorgaane leiing De optromping moet centrisch en ron te zijn Bij het maken van een optromping met een uitzettang moeten e buizen in e kwaliteit "har" ter plaatse van e te maken mof woren uitgegloei. Dit uitgloeien mag niet woren geaan bij het maken van een optromping met een optrompoorn Het optrompen mag alléén woren toegepast voor het verbinen van buizen van gelijke miellijn Optrompverbiningen in leiingen met een uitwenige miellijn t/m 28 mm mogen woren zachtgesoleer. De soleerlengte moet aarbij voloen aan e in e hierna volgene tabel aangegeven waaren. Tabel nr. 6: Minimale soleerlengte Uitwenige miellijn buis in mm Minimale soleerlengte in mm uitwenig Het maken van aftakkingen in een oorgaane leiing Het gat ten behoeve van e aftakkene leiing moet e inwenige miellijn hebben van e te maken aftakking. (Het vormen van het gat mag uitsluiten plaatsvinen met aarvoor bestem gereeschap) Het hart van e aftakkene leiing moet samen vallen met het hart van e aangeboore buis De aftakkene leiing mag e oorlaat van e oorgaane buis niet vernauwen De aftakkingen, ie oor het uithalen van een sok op e oorgaane buis woren gevorm, zijn alleen toegestaan met een kleinere miellijn an e oorgaane buis. 7. Knelverbiningen

6 Pagina 6 van 6 WATERWERKBLAD WB 2.2 A 7.1 Bij het maken van verbiningen met knelfittingen mogen uitsluiten fittingen woren toegepast ie voloen aan e eisen gestel in e Kiwa BRL-K Voor het maken van knelverbiningen moet bij voorkeur koperen buis in e kwaliteit "half har" woren gebruikt. Bij zachte buiskwaliteit zijn koppelingen met versterkingshuls noig. 7.3 De koperen buis en e hulpstukken moeten spanningsvrij woren gemonteer.