TECHNISCH RAPPORT SECTORHOOFDSTUK MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS. De Staat van het Onderwijs 2014/2015. April 2016

Transcriptie

1 TECHNISCH RAPPORT SECTORHOOFDSTUK MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS De Staat van het Onderwijs 2014/2015 April 2016

2 INHOUD Inleiding 3 Belangrijkste bevindingen en aandachtspunten 4 1 Steekproef mbo SVI bekostigde instellingen Scores SVI bekostigd onderwijs 8 3 Scores SVI niet-bekostigd mbo Verslagen van werkzaamheden nbi s 29 5 Analyse van de jaarverslagen 31 6 Opbrengsten bekostigd mbo over schooljaren Populatiebeschrijving schooljaar 13/14 niet-bekostigd onderwijs mbo 44 8 Lesobservaties bekostigd mbo 49 9 Kans op stage/kans op werk SBB Opbrengsten nbi 13/14 op basis van BRON Groen mbo Sectorspread middelbaar beroepsonderwijs 69

3 Inleiding Dit is het technisch rapport dat ten grondslag ligt aan het sectorhoofdstuk middelbaar beroepsonderwijs (mbo) van de Staat van het Onderwijs 2014/2015. In dit rapport vindt u de verantwoording van onderzoeksgegevens. Pagina 3 van 70

4 Belangrijkste bevindingen en aandachtspunten (zie ook sectorspread - sectorhoofdstuk middelbaar beroepsonderwijs SvhO 14/15) Wat zijn de belangrijkste bevindingen in het middelbaar beroepsonderwijs? De kwaliteit van het onderwijs, examinering en diplomering hangt sterk af van kwaliteitsborging, deze is bij een op de drie instellingen nog niet op orde. Een groeiend aantal examencommissies zorgt voor adequate borging van het examenproces en de diplomering. De meeste opleidingen hebben basiskwaliteit, wel is 12 procent zwak. Niet alle docenten beschikken over voldoende didactische vaardigheden. Instellingen hebben volop aandacht voor passend onderwijs, maar op verschillende manieren. Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten voor het middelbaar beroepsonderwijs? Cultuurverandering binnen lerarenteams kan de onderwijskwaliteit verhogen. Bestuurders moeten hun verantwoordelijkheid nemen voor de betrouwbaarheid en objectiviteit bij examinering en diplomering, met name bij de praktijkexamens. Een gezamenlijke visie van instellingen op onderwijs verbetert het didactische handelen van docenten. Goede voorlichting, juiste plaatsing en studieloopbaanbegeleiding beperken de uitval van eerstejaarsstudenten. Pagina 4 van 70

5 1 Steekproef mbo SVI bekostigde instellingen 2015 In 2015 heeft bij 22 bekostigde instellingen (zie tabel 1.a) een onderzoek in het kader van de Staat van de Instelling (SVI) plaatsgevonden. Afhankelijk van het aantal opleidingen dat een instelling aanbiedt, zijn er per instelling 1-5 opleidingen (bc-codes) onderzocht middels een kwaliteitsonderzoek. De beoordelingen zijn gebaseerd op het toezichtkader BVE In totaal zijn er in opleidingen onderzocht. Tabel 1.a: Overzicht van steekproef SVI 2015 voor bekostigde instellingen Brin Aantal steekproefopleidingen Totaal aantal opleidingen A 5 68 B 3 11 C 3 11 D 5 73 E 4 31 F 4 22 G 3 13 H 5 81 I 4 16 J 1 3 K 4 21 L 5 89 M N 5 57 O 5 88 P 5 79 Q 5 83 R S 5 79 T 5 77 U 5 78 V 4 22 Totaal Betrouwbaarheid van de steekproef De omvang van de steekproef, uitgedrukt in aantal instellingen en aantal opleidingen is respectievelijk 22 en 95. Om met een betrouwbaarheid van 95 procent uitspraken over de populatie te doen op basis van deze steekproef, ligt de foutmarge bij instellingsscores rond de 17 procent en bij opleidingsscores rond de 10 procent. 1.2 Representativiteit van de steekproef op opleidingsniveau Om te bepalen in hoeverre de steekproef een representatief beeld geeft over het middelbaar beroepsonderwijs is gekeken naar de verdeling van de kenmerken sector, opleidingsniveau, leerweg en type instelling op landelijk niveau en de verdeling van deze kenmerken binnen de steekproef. Deze zijn getoetst met een chi-kwadraattoets. Tabel 1.2a Verdeling naar sector Landelijk (%) Landelijk (%) deelnemers Steekproef SVI 2015 (%) opleidingen Techniek Groen Economie Zorg Combi Pagina 5 van 70

6 Totaal Toelichting: ruim 40 procent van de mbo-opleidingen bestaat uit techniekopleidingen. Deze opleidingen zijn vaak klein: 26 procent van de studenten in het mbo volgt een techniekopleiding. Bij de steekproeftrekking is hiermee rekening gehouden. De verdeling van de steekproefopleidingen sluit aan bij de landelijke verdeling van de studenten over de sectoren in het mbo. Tabel 1.2b Verdeling naar type instelling Landelijk (%) Steekproef SVI 2015 (%) Vakinstelling 4 3 ROC AOC 6 7 Totaal Toelichting: de steekproef is representatief naar type instelling. Tabel 1.2c Verdeling naar leerweg Landelijk (%) Steekproef SVI 2015 (%) BOL BBL Totaal Toelichting: de steekproef is representatief naar leerweg. Tabel 1.2d Verdeling naar opleidingsniveau Landelijk (%) Steekproef SVI 2015 (%) Totaal Toelichting: Er zaten heel weinig niveau 1-opleidingen in het trekkingsbestand voor de steekproef. Een groot deel daarvan bleek tijdens de inventarisatie niet meer actief of er stonden geen, of minder dan 15 studenten ingeschreven. De overgebleven niveau 1-opleidingen zijn niet in de steekproef gekomen, omdat ze een hoog volgnummer hadden, waardoor er een andere (niveau 2) opleiding voor de steekproef is geselecteerd. De chi-kwadraattoets is niet significant, dus de steekproef is representatief naar opleidingsniveau. 1.3 Weging op opleidingsniveau In het steekproefplan is het volgende opgenomen over weging van de steekproef: De grootte van de instelling bepaalt hoeveel opleidingen er worden getrokken. Zie hiervoor de onderstaande tabel. Tabel 1.3a: Aantal te trekken opleidingen per instelling Aantal opleidingen (cp-code*niveau)* binnen de instelling Aantal te trekken opleidingen 1-4 opleidingen opleidingen opleidingen opleidingen 4 Meer dan 75 opleidingen 5 Pagina 6 van 70

7 *voor de steekproef van 2015 is uitgegaan van bc-codes i.p.v. cp-codes. Omdat deze steekproef al in 2012 is bepaald, is het aantal te trekken opleidingen met de komst van de bc-code niet gewijzigd. Deze verhoudingen leiden er toe dat kleine instellingen in verhouding meer opleidingen leveren aan het stelselonderzoek dan grote instellingen. Bij de analyse van de stelselgegevens zal daarom met wegingsgewichten gewerkt moeten worden. Aan iedere instelling is een gewicht toegekend op basis van de volgende formule: gewicht = (n opl in brin x n opl in de steekproef) (n opl van alle brins in de steekproef x n getrokken opl in brin) In een voorbeeld ziet dat er als volgt uit: De totale steekproef bevat 95 opleidingen van 22 instellingen. Gezamenlijk bieden de 22 instellingen opleidingen aan. Instelling Q biedt 83 opleidingen aan en van deze opleidingen zijn er 5 getrokken voor de steekproef. Het gewicht dat aan deze instelling wordt toegekend is dus 1.28 (83*95)/(1.229*5). In tabel 1.3b is een overzicht gemaakt van de gewichten die aan iedere instelling zijn toegekend. Tabel 1.3b: Gewichten per instelling Brin Aantal steekproefopleidingen Totaal aantal opleidingen Gewicht A ,05 B 3 11,28 C 3 11,28 D ,13 E 4 31,60 F 4 22,43 G 3 13,33 H ,25 I 4 16,31 J 1 3,23 K 4 21,41 L ,38 M ,81 N 5 57,88 O ,36 P ,22 Q ,28 R ,70 S ,22 T ,19 U ,21 V 4 22,43 De data op opleidingsniveau die in De Staat van het Onderwijs 2014/2015 worden gepresenteerd, zijn gewogen volgens bovenstaande methode. Pagina 7 van 70

8 2 Scores SVI bekostigd onderwijs In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de scores op instellings- en opleidingsniveau op basis van de SVI 2015 van bekostigde instellingen. In de tabellen wordt een vergelijking gemaakt met de uitkomsten van 2013 en 2014, zoals opgenomen in De Staat van Onderwijs 2012/2013 en 2013/2014. In alle jaren zijn de data op opleidingsniveau gewogen volgens de methode die in paragraaf 1.3 is beschreven. In de onderzoeksrapporten worden de indicatoren niet meer opgenomen, maar ten behoeve van de Staat van het Onderwijs worden deze nog wel onder water gescoord en weergegeven in de tabellen in dit rapport. Wanneer er sprake is van een significant verschil t.o.v. het voorgaande jaar, is het cijfer vetgedrukt. 2.1 Kwaliteitsborging op instellingniveau Tabel 2.1a: Kwaliteitsborging op instellingsniveau in aantallen (n 2013=24, n 2014=23, n 2015=22) N N N Kwaliteitsborging Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Totaal Significante verschillen in de verdeling ten opzichte van het voorafgaande jaar zijn vetgedrukt Toelichting: de verdeling van scores op kwaliteitsborging is verschillend in de opeenvolgende jaren, maar deze verschillen zijn alleen significant tussen 2013 en Scores op de aspecten en indicatoren van kwaliteitsborging op instellingniveau Tabel 2.2a: Antal voldoende instellingen op aspecten en indicatoren van kwaliteitsborging (n 2013=24, n 2014 =23, n 2015=22) N N N Kwaliteitsborging Sturing * Plannen Informatie Continuïteit Beoordeling * Monitoring Evaluatie Verbetering en verankering * Verbeteraanpak Deskundigheidsbevordering Verankering Dialoog en verantwoording Intern Extern * kernaspecten Significante verschillen ten opzichte van het voorafgaande jaar zijn vetgedrukt Toelichting: In 2014 zagen we een verbetering van de kwaliteitsborging op instellingsniveau, steeds meer instellingen hebben hun kwaliteitsborging op orde. De verschillen tussen 2014 en 2015 zijn niet significant. Dit wijst op een stabilisering van de verbetering in kwaliteitsborging die Pagina 8 van 70

9 in 2014 is ingezet. Verbeteringen waren vorig jaar met name zichtbaar in de beoordeling en de verankering van de kwaliteit. Steeds meer instellingen voldoen aan de eisen die hieraan worden gesteld. 2.3 Vergelijking 2012 en 2015 Tabel 2.3a Percentage voldoende instellingen op aspecten en indicatoren van kwaliteitsborging (2012 n=22, 2015 n= % % Kwaliteitsborging Sturing * Plannen Informatie Continuïteit Beoordeling * Monitoring Evaluatie Verbetering en verankering * Verbeteraanpak Deskundigheidsbevordering Verankering Dialoog en verantwoording Intern Extern * kernaspecten Significant verschil is vetgedrukt Toelichting: Bij de instellingen die in 2012 en 2015 zijn onderzocht, is de kwaliteitsborging in die periode significant verbeterd. Dit komt met name door een verbetering in de sturing. Tabel 2.3b Aantal voldoende instellingen op aspecten en indicatoren van kwaliteitsborging 2012 n=22, 2015 n= n n Kwaliteitsborging 7 14 Sturing * Plannen Informatie Continuïteit Beoordeling * Monitoring Evaluatie Verbetering en verankering * Verbeteraanpak Deskundigheidsbevordering Verankering Dialoog en verantwoording Intern Extern *kernaspecten Significant verschil is vetgedrukt Tabel 2.3c: Verschil oordeel kwaliteitsborging op instellingsniveau (n=22) Brin A Onvoldoende Onvoldoende B Voldoende Voldoende C Voldoende Voldoende D Voldoende Onvoldoende E Voldoende Goed Pagina 9 van 70

10 F Onvoldoende Onvoldoende G Voldoende Onvoldoende H Onvoldoende Voldoende I Onvoldoende Onvoldoende J Slecht Onvoldoende K Onvoldoende Voldoende L Onvoldoende Voldoende M Voldoende Voldoende N Onvoldoende Voldoende O Onvoldoende Onvoldoende P Onvoldoende Voldoende Q Onvoldoende Goed R Onvoldoende Onvoldoende S Onvoldoende Voldoende T Goed Voldoende U Onvoldoende Goed V Slecht Voldoende Bron: Inspectie van het onderwijs, 2015 Toelichting: bij de helft van de instellingen is het oordeel over kwaliteitsborging op instellingsniveau in 2015 hoger dan in Bij ruim een derde is het oordeel gelijk gebleven; bij vijf instellingen betekent dit dat ze in beide jaren een onvoldoende scoren. Tabel 2.3d: Verschil oordeel kwaliteitsborging op instellingsniveau (n=22) Aantal instellingen Vooruitgang Slecht Onvoldoende 1 Slecht Voldoende 1 Onvoldoende Voldoende 6 Onvoldoende Goed 2 Voldoende Goed 1 Stilstand Onvoldoende Onvoldoende 5 Voldoende Voldoende 3 Achteruitgang Voldoende Onvoldoende 2 Goed Voldoende 1 Bron: Inspectie van het onderwijs, 2015 Tabel 2.3e: Oordeel kwaliteitsborging in SVI en OKV s (n=22) brin SVI1 OKV1 OKV2 SVI2 A onvoldoende onvoldoende onvoldoende B voldoende voldoende C voldoende voldoende D voldoende onvoldoende E voldoende goed F onvoldoende voldoende onvoldoende G voldoende onvoldoende H onvoldoende voldoende voldoende I slecht onvoldoende J onvoldoende onvoldoende voldoende voldoende K onvoldoende voldoende voldoende L voldoende voldoende M onvoldoende voldoende voldoende N onvoldoende voldoende onvoldoende O onvoldoende voldoende voldoende P onvoldoende voldoende goed Q onvoldoende onvoldoende onvoldoende R onvoldoende voldoende voldoende S goed voldoende T onvoldoende voldoende goed U slecht onvoldoende onvoldoende voldoende Pagina 10 van 70

11 2.4 Scores op de vijf kwaliteitsgebieden op opleidingsniveau Tabel 2.4a: Scores op de kwaliteitsgebieden in percentages (2013, n=95; 2014, n=98; 2015 n=95) % % % Onderwijsproces Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Examinering en diplomering* Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Opbrengsten Voldoende Onvoldoende Kwaliteitsborging Goed Voldoende Onvoldoende slecht Naleving wettelijke vereisten Voldoet voldoet niet *door afronding wijkt het percentage voldoende in deze tabel af van het percentage in tabel 2.4b en 2.6a Significante verschillen in de verdeling ten opzichte van het voorafgaande jaar zijn vetgedrukt Toelichting: het onderwijsproces is de afgelopen jaren bij geen van de opleidingen meer als slecht beoordeeld. Toch is het onderwijsproces nog bij 11 procent van de opleidingen die in 2015 zijn bezocht onvoldoende. Op het gebied van examinering en diplomering zijn de oordelen in de afgelopen 3 jaar verbeterd. Het aantal opleidingen met een slechte beoordeling van diplomering en examens is in 2014 significant gedaald ten opzichte van En het aantal voldoende opleidingen is ten opzichte van vorig jaar significant gestegen. Desondanks is de examinering en diplomering in 2015 nog bij 30 procent van de opleidingen niet op orde. Op het gebied van opbrengsten zijn er geen significante verschillen tussen de jaren; het beeld is behoorlijk constant. De kwaliteitsborging is de afgelopen jaren verbeterd. Er zijn significant minder opleidingen waar de kwaliteitsborging als slecht wordt beoordeeld. In 2015 is de kwaliteitsborging toch nog bij ruim een derde van de opleidingen onvoldoende. Voor de onderstaande tabel zijn de oordelen gehercodeerd naar voldoende (goed + voldoende) en onvoldoende (onvoldoende + slecht). Tabel 2.4b: Percentage voldoende opleidingen op de vijf kwaliteitsgebieden (2013, n=95; 2014, n=98; 2015 n=95) % % % Onderwijsproces Examinering en diplomering Opbrengsten Kwaliteitsborging Naleving wettelijke vereisten Alle kwaliteitsgebieden voldoende Significante verschillen ten opzichte van het voorafgaande jaar zijn vetgedrukt Pagina 11 van 70

12 Toelichting: in 2015 zijn er significante verbeteringen zichtbaar op het gebied van examinering en diplomering, kwaliteitsborging en de naleving van wettelijke vereisten. Op het gebied van het onderwijsproces was in 2014 al verbetering zichtbaar en deze heeft zich in 2015 gestabiliseerd. Daarnaast is het aandeel opleidingen dat op alle vijf de kwaliteitsgebieden voldoende scoort de afgelopen jaren toegenomen: van 12 procent in 2013, naar ruim een derde in 2014 tot 41 procent in De toename van 2014/2015 is niet significant. 2.5 Kwaliteitsgebied 1: onderwijsproces Tabel 2.5a: Percentage voldoende opleidingen op het onderwijsproces en de onderliggende aspecten en indicatoren (n 2013=95; n 2014=98; 2015 n=95) % % % Onderwijsproces Samenhang Inhoud Programmering Maatwerk Differentiatie Didactisch handelen* Interactie Ondersteuning en begeleiding van de leeractiviteiten Feedback op de leeractiviteiten en de leerresultaten Leertijd Benutting Werkdruk Leeromgeving Schoolklimaat Materiële voorzieningen Intake & plaatsing Voorlichting Intake en plaatsing Studieloopbaanbegeleiding* Informatievoorziening Studieloopbaanbegeleiding Zorg Eerste- en tweedelijnszorg Derdelijnszorg Beroepspraktijkvorming* Voorbereiding studenten en bedrijven Plaatsing Begeleiding door leerbedrijf Begeleiding door de opleiding *kernaspecten Significante verschillen ten opzichte van het voorafgaande jaar zijn vetgedrukt Toelichting: het aandeel opleidingen dat het onderwijsproces op orde heeft, is in 2015 iets gedaald ten opzichte van Deze daling is niet significant, dus het lijkt er op dat de stijging die in 2014 is ingezet stabiliseert. Opleidingen hebben zich de afgelopen jaren wel significant verbeterd op studieloopbaanbegeleiding. De samenhang van het programma is ten opzichte van vorig jaar verbeterd Samenhang differentiatie en benutting leertijd Bij opleidingen die voldoende differentiatie aanbieden mag verondersteld worden dat de benutting van de leertijd hoger ligt dan bij opleidingen die dat niet op orde hebben. Het programma sluit beter aan bij de leerbehoeften en capaciteiten van de studenten en geeft daardoor docenten de mogelijkheid om de leertijd beter te benutten. Tabel 2.5.1a: Differentiatie gekruist met benutting leertijd, percentages (n= 282) Benutting Pagina 12 van 70 Totaal

13 Onvoldoende Voldoende Differentiatie Onvoldoende 18,1 81,9 100 Voldoende 9,5 90,5 100 Totaal 11,7 88,3 100 Toelichting: bij opleidingen waar de differentiatie voldoende is, is ook de benutting van de leertijd vaker op orde. 2.6 Kwaliteitsgebied 2: examinering en diplomering Tabel 2.6a: Percentage voldoende opleidingen op het examinering & diplomering en de onderliggende aspecten en indicatoren (n 2013=95; n 2014=97; n 2015=94) % % % Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsen en examinering Dekking van het kwalificatiedossier Cesuur Beoordelingswijze Transparantie Afname en beoordeling* Authentieke afname Betrouwbaarheid Diplomering* Besluitvorming diplomering Verantwoordelijkheid examencommissie *kernaspecten Toelichting: in de afgelopen drie jaren is het eindoordeel over examinering en diplomering verbeterd. In 2015 is bij 71 procent van de opleidingen de examinering en diplomering op orde. Ook de diplomering, waaronder de verantwoordelijkheid van de examencommissie, is significant verbeterd ten opzichte van eerdere jaren. Het oordeel over afname en beoordeling is de afgelopen drie jaar iets afgenomen, maar deze daling is niet significant Samenhang betrouwbaarheid beoordeling en verantwoordelijkheid examencommissie Tabel 2.6b: Betrouwbaarheid afname en verantwoordelijkheid examencommissie in 2015, percentages (n=79) Verantwoordelijkheid examencommissie Onvoldoende Voldoende Totaal Betrouwbaarheid Onvoldoende 87,5 12,5 100 Voldoende 12,7 87,3 100 Totaal 27,8 72,2 100 Toelichting: Als de verantwoordelijkheid van de examencommissie voldoende is, is ook significant vaker de betrouwbaarheid van de afname en beoordeling voldoende Inkoop van examens Let op: de percentages en aantallen in de tabellen in deze paragraaf zijn ongewogen. Tabel 2.6.1a: Inkoop examens ( 2013=89; n 2014=98; n 2015=95) Totaal n % n % n % N % Volledig Pagina 13 van 70

14 Deels Eigen materiaal Totaal Toelichting: de mate van inkoop van examens verschilt over de jaren, maar deze verschillen zijn niet significant. Over de afgelopen drie jaar tezamen koopt de helft van de opleidingen de examens volledig in, 12 procent gebruikt deels eigen, deels ingekocht materiaal en bijna 40 procent van de opleidingen maakt volledig gebruik van eigen examenmateriaal. Tabel 2.6.1b: Percentage opleidingen dat als voldoende is beoordeeld op het aspect 2.1 exameninstrumentarium en onderliggende indicatoren, naar kenmerken examens (n 2013=89;, n 2014=97;, n 2015=94) Inkoop volledig Deels eigen % n % n % n 2013 Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsen en examinering Dekking van het kwalificatiedossier Cesuur Beoordelingswijze Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsen en examinering Dekking van het kwalificatiedossier Cesuur Beoordelingswijze Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsen en examinering Dekking van het kwalificatiedossier Cesuur Beoordelingswijze *kernaspecten Significante verschillen tussen de kenmerken van de examens zijn vetgedrukt. Toelichting: De oordelen in de tabel zijn uitgesplitst naar kenmerken van de examens, namelijk volledige ingekocht examenmateriaal, deels ingekocht examenmateriaal en zelf ontwikkeld examenmateriaal. De uitkomsten laten zien dat het exameninstrumentarium van opleidingen die gebruik maken van eigen materiaal minder vaak met een voldoende wordt beoordeeld dan wanneer de opleiding examens (deels) inkoopt. Dit geldt ook voor de beoordelingswijze. Ook de dekking van het kwalificatiedossier en de cesuur zijn vaker voldoende bij (gedeeltelijke) inkoop van examens, maar deze verschillen zijn niet in ieder steekproefjaar significant. De verschillen op het eindoordeel zijn niet significant, maar laten wel een diffuser beeld zien. Tabel 2.6.1c: Percentage opleidingen dat als voldoende is beoordeeld op gebied 2 examinering en diplomering en de onderliggende aspecten naar volledige ingekochte examens (n 2013=89; n 2014=98; n 2015=95) Inkoop volledig Deels Eigen % n % N % n 2013 Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Afname en beoordeling* Pagina 14 van 70

15 Diplomering* Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Afname en beoordeling* Diplomering* Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Afname en beoordeling* Diplomering* *kernaspecten Significante verschillen tussen de kenmerken van de examens zijn vetgedrukt. Toelichting: in alle drie de jaren is het exameninstrumentarium bij ingekocht materiaal vaker voldoende dan bij eigen materiaal. Voor de andere aspecten geldt dat er geen significante verschillen zijn gevonden. 2.7 Kwaliteitsgebied 3: opbrengsten Tabel 2.7a: Percentage voldoende opleidingen op opbrengsten (n 2013=91, n 2014=96, n 2015=92)* % % % Opbrengsten Rendement Jaarresultaat en/of diplomaresultaat *bij een aantal opleidingen zijn de opbrengsten niet beoordeeld. Toelichting: er zijn geen significante verschillen tussen de jaren (zie hoofdstuk 6 voor uitgebreidere analyses van de opbrengsten op stelselniveau). Van een aantal opleidingen konden de opbrengsten niet worden beoordeeld, omdat er nog geen uitstroom is geweest of het aantal studenten te klein is om een betrouwbaar oordeel op te baseren. 2.8 Kwaliteitsgebied 4: kwaliteitsborging op opleidingsniveau Tabel 2.8a: Percentage voldoende opleidingen op kwaliteitsborging en de onderliggende aspecten en indicatoren (2013: n =95, 2014: n=98, 2015: n=95) % % % Kwaliteitsborging Sturing* Plannen Informatie Continuïteit Beoordeling* Monitoring Evaluatie Verbetering en verankering* Verbeteraanpak Deskundigheidsbevordering Verankering Dialoog en verantwoording Intern Extern Alle aspecten voldoende *kernaspecten Significante verschillen ten opzichte van het voorafgaande jaar zijn vetgedrukt Pagina 15 van 70

16 Toelichting: De verbetering van de kwaliteitsborging van opleidingen die in 2014 is ingezet, zet zich in 2015 voort. Op een aantal onderdelen, waaronder sturing en beoordeling stabiliseert de vorig jaar ingezette groei. Het percentage opleidingen met voldoende aandacht voor dialoog en verantwoording blijft over alle jaren stabiel. Verder valt het op dat het aandeel opleidingen waarbij de monitoring en sturingsinformatie over de opleidingskwaliteit op orde is, na een stijging vorig jaar, weer significant afneemt. Er is op het gebied van kwaliteitsborging bij opleidingen nog wel verbetering mogelijk. In 2015 is de kwaliteitsborging nog steeds bij ruim een derde van de opleidingen onvoldoende. Met name op het aspect verbetering en verankering is nog wat te winnen. 2.9 Relaties tussen de kwaliteitsgebieden Om de relatie tussen kwaliteitsborging op opleidingsniveau en de oordelen op de aspecten en indicatoren van onderwijsproces en examinering en diplomering te bekijken, zijn de steekproeven van 2013, 2014 en 2015 samengenomen. Tabel 2.9a: Percentage opleidingen waar het onderwijsproces voldoende is, naar voldoende en onvoldoende kwaliteitsborging in de periode (n=243) Kwaliteitsborging Zonder voldoende Met voldoende kwaliteitsborging kwaliteitsborging % % Onderwijsproces Samenhang Inhoud Programmering Maatwerk Differentiatie Didactisch handelen* Interactie Ondersteuning en begeleiding van de leeractiviteiten Feedback op de leeractiviteiten en de leerresultaten Leertijd Benutting Werkdruk Leeromgeving Schoolklimaat Materiële voorzieningen Intake & plaatsing Voorlichting Intake en plaatsing Studieloopbaanbegeleiding* Informatievoorziening Studieloopbaanbegeleiding Zorg Eerste- en tweedelijnszorg Derdelijnszorg Beroepspraktijkvorming* Voorbereiding studenten en bedrijven Plaatsing Begeleiding door leerbedrijf Begeleiding door de opleiding * Kernaspecten Significante verschillen zijn vetgedrukt. Toelichting: opleidingen die voldoende zijn beoordeeld op kwaliteitsborging hebben ook vaker hun onderwijsproces op orde. In vergelijking met opleidingen die onvoldoende zijn beoordeeld op kwaliteitsborging, scoren de opleidingen met voldoende kwaliteitsborging vaker voldoende op de aspecten samenhang, maatwerk, didactisch handelen, leertijd, studieloopbaanbegeleiding, zorg en beroepspraktijkvorming. Opleidingen met voldoende kwaliteitsborging scoren ook vaker voldoende op de aspecten leeromgeving en intake & plaatsing, maar deze verschillen zijn niet significant. Pagina 16 van 70

17 Tabel 2.9b: Percentage opleidingen waar de examinering en diplomering voldoende is, naar voldoende en onvoldoende kwaliteitsborging in de periode (n=177) Kwaliteitsborging Zonder voldoende Zonder voldoende kwaliteitsborging kwaliteitsborging % % Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsen en examinering Dekking van het kwalificatiedossier Cesuur Beoordelingswijze Transparantie Afname en beoordeling* Authentieke afname Betrouwbaarheid Diplomering* Besluitvorming diplomering Verantwoordelijkheid examencommissie * kernaspecten Significante verschillen zijn vetgedrukt. Toelichting: opleidingen met voldoende kwaliteitsborging scoren ook vaker voldoende op het kwaliteitsgebied examinering en diplomering als geheel en op alle onderliggende aspecten. Met name de verantwoordelijkheid van de examencommissie is vaker met een voldoende beoordeeld, wat je ook terugziet in het aspect diplomering Kwaliteitsgebied 5: naleving wettelijke vereisten Tabel 2.10a: Percentage voldoende opleidingen op naleving wettelijke vereisten en de onderliggende aspecten en indicatoren (n 2013=95; n 2014=98; n 2015= 95) % % % Naleving wettelijke vereisten Naleving wettelijke vereisten Naleving wettelijke vereisten Toelichting: het aantal opleidingen dat voldoende scoort op de naleving van wettelijke vereisten is de afgelopen jaren toegenomen. In 2015 is ruim 90 procent van de opleidingen de naleving op orde. Tabel 2.10b: Percentage opleidingen met een onvoldoende op naleving wettelijke vereisten m.b.t. schoolkosten (n 2013=95; n 2014=98; n 2015=95) % % % Onvoldoende schoolkosten 18,4 12,1 7,2 Toelichting: het aandeel opleidingen dat niet voldoet aan de wettelijke vereisten met betrekking tot schoolkosten is de afgelopen jaren afgenomen. De verschillen zijn echter niet significant Kwaliteit van taalexamens Let op: de categorie n.v.t. is niet opgenomen in de tabellen. Alleen de beoordelingen voldoende en onvoldoende (bij Nederlands op refniveau deels ) zijn weergegeven in de tabellen. Pagina 17 van 70

18 Er is gebruik gemaakt van ongewogen scores, omdat er relatief vaak n.v.t. is gescoord. De opleidingen die wel op dit punt beoordeeld konden worden, zijn slechts een deel van de steekproef. De overgebleven groep kan niet als representatief voor de populatie worden beschouwd. Tabel 2.11a: beoordeling van het taalexamen van een moderne vreemde taal in aantallen en percentages (n 2013=52; n 2014=55; n 2015=45; n totaal=152) n % n % n % Voldoende Onvoldoende Totaal Tabel 2.11b: beoordeling van het taalexamen van Nederlands op refniveau in aantallen en percentages (n 2013=72; n 2014=89; n 2015=84; n totaal = 245) n % n % n % Voldoende Onvoldoende Deels Totaal Tabel 2.11c: beoordeling van het taalexamen van Nederlands op cefniveau in aantallen en percentages (n 2013=23; n 2014=26; n 2015=13; n totaal=62) n % n % n % Voldoende Onvoldoende Totaal Vervolgtoezicht en tekortkomingen Tabel 2.12a: Vervolgtoezicht en tekortkomingen mbo-opleidingen in percentages (n 2013=95; n 2014=98; n 2015=95) % % % zwak onderwijs zeer zwak onderwijs onvoldoende opbrengsten onvoldoende examenkwaliteit niet-naleving: onvoldoende kwaliteitsborging niet-naleving: andere wettelijke vereisten Significante verschillen ten opzichte van het voorafgaande jaar zijn vetgedrukt. Toelichting: indien er uit het steekproefonderzoek naar voren is gekomen dat er tekortkomingen zijn in de kwaliteit van opleidingen, vindt er vervolgtoezicht plaats. Het aandeel opleidingen met zwak onderwijs is toegenomen ten opzichte van vorig jaar, maar deze toename is niet significant. Er zijn in 2015 geen opleidingen met vervolgtoezicht vanwege zeer zwak onderwijs. Het percentage opleidingen met vervolgtoezicht vanwege onvoldoende examenkwaliteit is in 2015 gedaald ten opzichte van de twee voorgaande jaren. Bij ruim een derde van de opleidingen vindt vervolgtoezicht plaats naar aanleiding van tekortkomingen in de kwaliteitsborging. Dit aandeel is afgelopen jaren sterk gedaald ten opzichte van Ook het aandeel opleidingen met tekortkomingen op het gebied van naleving van wettelijke vereisten is significant gedaald. Pagina 18 van 70

19 Tabel 2.12b: Patronen in vervolgtoezicht en tekortkomingen mbo-opleidingen (exclusief wettelijke vereisten) (Totaal=288) % zeer zwak onderwijs 0 zwak onderwijs 0 zeer zwak onderwijs + onvoldoende kwaliteitsborging 1 zeer zwak onderwijs + onvoldoende examenkwaliteit + onvoldoende kwaliteitsborging 2 onvoldoende opbrengsten + onvoldoende examenkwaliteit 2 onvoldoende opbrengsten + onvoldoende examenkwaliteit + onvoldoende kwaliteitsborging 2 zwak onderwijs + onvoldoende kwaliteitsborging 3 onvoldoende opbrengsten + onvoldoende kwaliteitsborging 4 onvoldoende opbrengsten 4 zwak onderwijs + onvoldoende examenkwaliteit + onvoldoende kwaliteitsborging 8 onvoldoende examenkwaliteit 8 onvoldoende kwaliteitsborging 13 onvoldoende examenkwaliteit + onvoldoende kwaliteitsborging 20 geen arrangementen * 34 Totaal 100 * Geen arrangementen betekent dat er geen tekortkomingen zijn geconstateerd. Toelichting: uit een onderzoek kan naar voren komen dat een opleiding tekortkomingen vertoont op meerdere kwaliteitsgebieden. In de bovenstaande tabel is aangegeven welke combinaties van tekortkomingen zijn voorkomen in de 288 opleidingen die zijn onderzocht in 2013, 2014 en Bij een vijfde van de opleidingen is vastgesteld dat zowel de examenkwaliteit als de kwaliteitsborging onvoldoende is. Bij ruim een derde van de opleidingen zijn geen tekortkomingen geconstateerd. Er is geen verband gevonden tussen het wel of niet hebben van vervolgtoezicht en het type, niveau, leerweg of studentenpopulatie van de opleiding. Pagina 19 van 70

20 3 Scores SVI niet-bekostigd mbo In de onderstaande tabellen staan de uitkomsten van de SVI s in 2013, 2014 en 2015 tezamen. Er wordt geen onderscheid naar jaren gemaakt, omdat in de drie jaren geen sprake is van een representatieve steekproef. In 2013 zijn er 50 opleidingen van 31 niet-bekostigde instellingen (nbi s) onderzocht en in 2014 zijn er 21 instellingen en 34 opleidingen onderzocht. In 2015 zijn er 21 instellingen en 27 opleidingen bezocht. In totaal kunnen we nu een beeld geven van 73 instellingen en 111 opleidingen. Er is onderscheid gemaakt tussen instellingen die dagonderwijs aanbieden (voornamelijk bolopleidingen gericht op de doelgroep <23 jaar) en instellingen die dat niet doen (voornamelijk bblopleidingen gericht op de doelgroep > 23 jaar). Opleidingen van nbi s worden niet altijd beoordeeld met het gehele toezichtkader. Het komt voor dat de opbrengsten en de examinering niet zijn beoordeeld omdat de opleiding nog te kort bestaat om hierover een oordeel te geven. Voor opleidingen die onderwijs aanbieden in de derde leerweg (ovo) geldt dat zowel de opbrengsten als het onderwijsproces niet worden beoordeeld. De nadruk ligt daar op de kwaliteitsborging en de examinering. De aantallen die bij de tabellen zijn genoemd kunnen daardoor variëren. 3.1 Kwaliteitsborging op instellingsniveau Hieronder worden de scores op de kwaliteitsborging op instellingsniveau weergegeven in aantallen. Tabel 3.1a: Kwaliteitsborging op instellingsniveau (aantallen) naar type onderwijs periode (n=73) Deelnemers jonger dan 23 Deelnemers van 23 jaar en ouder jaar Totaal N N N Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Totaal Significante verschillen in de verdeling zijn vetgedrukt. Toelichting: er zijn 33 instellingen die dagonderwijs aanbieden en 40 instellingen die geen dagonderwijs aanbieden. Bij deze laatste categorie is de kwaliteitsborging vaker als slecht beoordeeld. Scores op de aspecten en indicatoren van kwaliteitsborging op instellingsniveau Voor de onderstaande tabel zijn de oordelen gehercodeerd naar voldoende (goed + voldoende) en onvoldoende (onvoldoende + slecht). Tabel 3.1b: Aantal voldoende instellingen op aspecten en indicatoren van kwaliteitsborging naar type onderwijs periode (n=73) Deelnemers jonger Deelnemers van 23 jaar en dan 23 jaar ouder Totaal N N N Kwaliteitsborging Sturing* Plannen Informatie Continuïteit Beoordeling* Monitoring Evaluatie Verbetering en verankering* Pagina 20 van 70

21 Verbeteraanpak Deskundigheidsbevordering Verankering Dialoog en verantwoording Intern Extern *Kernaspecten Significante verschillen zijn vetgedrukt. Toelichting: instellingen die dagonderwijs aanbieden hebben vaker de sturing en verbetering en verankering van de kwaliteitsborging op orde dan instellingen die geen dagonderwijs aanbieden. 3.2 Vergelijking 2012 en 2015 Tabel 3.2a: Verschil oordeel kwaliteitsborging op instellingsniveau (n=15) Brin A Voldoende Voldoende B Goed Goed C Slecht Voldoende D Voldoende Onvoldoende E Onvoldoende Voldoende F Voldoende Onvoldoende G Onvoldoende Voldoende H Goed Onvoldoende I Onvoldoende Onvoldoende J Voldoende Voldoende K Voldoende Voldoende L Onvoldoende Slecht M Voldoende Voldoende N Onvoldoende Onvoldoende O Voldoende Goed Tabel 3.2b: Verschil oordeel kwaliteitsborging op instellingsniveau (n=15) Aantal instellingen Slecht Voldoende 1 Vooruitgang Onvoldoende Voldoende 2 Voldoende Goed 1 Onvoldoende Onvoldoende 2 Stilstand Voldoende Voldoende 4 Goed Goed 1 Onvoldoende Slecht 1 Achteruitgang Voldoende Onvoldoende 2 Goed Onvoldoende 1 Toelichting: 15 nbi s zijn zowel in 2102 als in 2015 bezocht. Bij 4 van deze instellingen is de kwaliteitsborging op instellingsniveau verbeterd. Bij 4 instellingen is de kwaliteitsborging achteruit gegaan, in één geval zelfs van goed naar onvoldoende. Zij konden het niveau van kwaliteitsborging niet behouden. Bij bijna de helft van de instellingen is het oordeel over de kwaliteitsborging gelijk gebleven. Opvallend daarbij is dat de kwaliteitsborging bij 2 van deze instellingen in 2012 onvoldoende was en in 2015 nog steeds. Blijkbaar zijn zij er niet in geslaagd het niveau van de kwaliteitsborging te verbeteren. 3.3 Scores op de vijf kwaliteitsgebieden op opleidingsniveau Tabel 3.3a: Scores op de kwaliteitsgebieden in percentages naar type onderwijs periode (n=111) Type onderwijs Pagina 21 van 70

22 Deelnemers jonger dan 23 jaar Deelnemers van 23 jaar en ouder % % Onderwijsproces* goed voldoende onvoldoende slecht 4 4 Examinering en diplomering** goed 14 2 voldoende onvoldoende slecht Opbrengsten*** goed 14 0 voldoende onvoldoende slecht 0 0 Kwaliteitsborging**** goed voldoende onvoldoende slecht 9 22 Naleving wettelijke vereisten**** voldoet voldoet niet *het kwaliteitsgebied onderwijsproces is beoordeeld bij 101 van de 111 opleidingen **het kwaliteitsgebied examinering en diplomering is beoordeeld bij 96 van de 111 opleidingen *** het kwaliteitsgebied opbrengsten is beoordeeld bij 36 van de 111 opleidingen ****kwaliteitsgebieden kwaliteitsborging en naleving wettelijke vereisten bij 110 van de 111 opleidingen Toelichting: opleidingen van instellingen die niet gericht zijn op dagonderwijs worden minder goed beoordeeld dat opleidingen van instellingen die daar wel op gericht zijn. In de onderstaande analyses worden de scores ingedeeld in voldoende/onvoldoende. Daar zijn de verschillen getoetst op significantie. Voor de onderstaande tabel zijn de oordelen gehercodeerd naar voldoende (goed + voldoende) en onvoldoende (onvoldoende + slecht). Tabel 3.3b: Percentage voldoende opleidingen op de vijf kwaliteitsgebieden naar type onderwijs periode (n=111) Type onderwijs Deelnemers jonger dan 23 jaar Deelnemers van 23 jaar en ouder Totaal % % % Onderwijsproces* Examinering en diplomering** Opbrengsten*** Kwaliteitsborging**** Naleving wettelijke vereisten**** *het kwaliteitsgebied onderwijsproces is beoordeeld bij 101 van de 111 opleidingen **het kwaliteitsgebied examinering en diplomering is beoordeeld bij 96 van de 111 opleidingen *** het kwaliteitsgebied opbrengsten is beoordeeld bij 36 van de 111 opleidingen ****kwaliteitsgebieden kwaliteitsborging en naleving wettelijke vereisten bij 110 van de 111 opleidingen Significante verschillen zijn vetgedrukt. Toelichting: Opleidingen van instellingen die dagonderwijs verzorgen hebben significant vaker hun opbrengsten en kwaliteitsborging op orde dan opleidingen van instellingen die niet gericht zijn op dagonderwijs. Ook bij de andere kwaliteitsgebieden lijkt dagonderwijs een voorsprong te hebben op niet-dagonderwijs, maar die verschillen zijn niet significant. 3.4 Kwaliteitsgebied 1: onderwijsproces Tabel 3.4a: Percentage voldoende opleidingen op het onderwijsproces en de onderliggende aspecten naar type onderwijs periode (n=101)** Pagina 22 van 70

23 Deelnemers jonger dan 23 jaar Type onderwijs Deelnemers van 23 jaar en ouder Totaal % % % Onderwijsproces Samenhang Inhoud Programmering Maatwerk Differentiatie Didactisch handelen* Interactie Ondersteuning en begeleiding van de leeractiviteiten Feedback op de leeractiviteiten en de leerresultaten Leertijd Benutting Werkdruk Leeromgeving Schoolklimaat Materiële voorzieningen Intake & plaatsing Voorlichting Intake en plaatsing Studieloopbaanbegeleiding* Informatievoorziening Studieloopbaanbegeleiding Zorg Eerste- en tweedelijnszorg Derdelijnszorg Beroepspraktijkvorming* Voorbereiding studenten en bedrijven Plaatsing Begeleiding door leerbedrijf Begeleiding door de opleiding *kernaspecten ** ovo-opleidingen worden niet beoordeeld op dit gebied. Significante verschillen zijn vetgedrukt. Toelichting: opleidingen van instellingen die dagonderwijs aanbieden lijken vaker het onderwijsproces op orde te hebben dan opleidingen die daar niet op gericht zijn. Dit verschil is echter niet significant. Opleidingen in het dagonderwijs scoren wel vaker voldoende op intake & plaatsing en studieloopbaanbegeleiding. Pagina 23 van 70

24 3.5 Kwaliteitsgebied 2: examinering en diplomering Tabel 3.5a: percentage voldoende opleidingen op examinering en diplomering en de onderliggende aspecten en indicatoren naar type onderwijs periode (n=96) Type onderwijs Deelnemers jonger dan 23 jaar Deelnemers van 23 jaar en ouder Totaal % % % Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsen en examinering Dekking van het kwalificatiedossier Cesuur Beoordelingswijze Transparantie Afname en beoordeling* Authentieke afname Betrouwbaarheid Diplomering* Besluitvorming diplomering Verantwoordelijkheid examencommissie *kernaspecten Significante verschillen zijn vetgedrukt. Toelichting: opleidingen van instellingen die niet gericht zijn op dagonderwijs hebben het onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsen en examinering vaker op orde. Daarnaast is bij opleidingen van instellingen die geen dagonderwijs bieden de authentieke afname van examens vaker voldoende. Tabel 3.5b : scores op inkoop naar type onderwijs periode (n=98) Type onderwijs Deelnemers jonger dan 23 jaar Deelnemers van 23 jaar en ouder n % n % volledig deels n.v.t Totaal Toelichting: er is geen verschil in inkoop van examens naar type onderwijs. Ongeveer de helft van de opleidingen maakt gebruik van eigen examenmateriaal. De overige instellingen gebruiken volledig of deels ingekocht examenmateriaal. Tabel 3.5c: scores op examinering en diplomering uitgesplitst naar inkoop periode (n=98) Inkoop Inkoop Eigen materiaal % n % N Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Afname en beoordeling* Diplomering* *kernaspecten Toelichting: het exameninstrumentarium lijkt vaker voldoende te zijn bij ingekocht examenmateriaal, maar het verschil is niet significant. Pagina 24 van 70

25 3.6 Kwaliteitsgebied 3: opbrengsten De opbrengsten zijn slechts bij 36 van de 111 opleidingen beoordeeld. Zie hoofdstuk 7 voor een uitgebreide opbrengstenanalyse van de nbi s. Zie tabel 3.3b voor de uitkomsten SVI van dit kwaliteitsgebied. 3.7 Kwaliteitsgebied 4: kwaliteitsborging op opleidingsniveau Tabel 3.7a: percentage voldoende opleidingen op kwaliteitsborging en de onderliggende aspecten en indicatoren naar onderwijstype periode (n = 110) Type onderwijs Deelnemers jonger dan 23 jaar Deelnemers van 23 jaar en ouder Totaal % % % Kwaliteitsborging Sturing * Plannen Informatie Continuïteit Beoordeling * Monitoring Evaluatie Verbetering en verankering * Verbeteraanpak Deskundigheidsbevordering Verankering Dialoog en verantwoording Intern Extern *kernaspecten Significante verschillen zijn vetgedrukt. Toelichting: opleidingen van instellingen die gericht zijn op dagonderwijs hebben de kwaliteitsborging vaker op orde dan opleidingen van instellingen die daar niet op gericht zijn. Dit verschil is vooral zichtbaar in sturing, beoordeling en verbetering en verankering. 3.8 Relatie tussen de kwaliteitsgebieden De relatie is telkens apart bekeken voor het type onderwijs. Tabel 3.8a: Percentage voldoende opleidingen op onderwijsproces (dagonderwijs) uitgesplitst naar opleidingen met onvoldoende kwaliteitsborging (n=7) en opleidingen met voldoende kwaliteitsborging (n=26), periode Kwaliteitsborging Onvoldoende Voldoende % % Onderwijsproces Samenhang Inhoud Programmering Maatwerk Differentiatie Didactisch handelen* Interactie Ondersteuning en begeleiding van de leeractiviteiten Feedback op de leeractiviteiten en de leerresultaten Leertijd Benutting Werkdruk Leeromgeving Schoolklimaat Materiële voorzieningen Intake & plaatsing Voorlichting Intake en plaatsing Pagina 25 van 70

26 Studieloopbaanbegeleiding* Informatievoorziening Studieloopbaanbegeleiding Zorg Eerste- en tweedelijnszorg Derdelijnszorg Beroepspraktijkvorming* Voorbereiding studenten en bedrijven Plaatsing Begeleiding door leerbedrijf Begeleiding door de opleiding *kernaspecten Significante verschillen zijn vetgedrukt. Toelichting: de samenhang tussen onderwijsproces en kwaliteitsborging van de opleidingen van instellingen die dagonderwijs verzorgen is tamelijk hoog (r. 546). Opleidingen dagonderwijs die een voldoende hebben op onderwijsproces hebben ook vaker een voldoende op het kwaliteitsborging. Wanneer de kwaliteitsborging op orde is, zijn de volgende aspecten van onderwijsproces ook vaker op orde: - Samenhang; - Voorlichting; - Studieloopbaanbegeleiding; - Beroepspraktijkvorming. Ook bij de opleidingen van instellingen die geen dagonderwijs verzorgen zien we deze relaties terug. Tabel 3.8b: Percentage voldoende opleidingen op onderwijsproces (geen dagonderwijs) uitgesplitst naar opleidingen met onvoldoende kwaliteitsborging (n=19) en opleidingen met voldoende kwaliteitsborging (n=15), periode Kwaliteitsborging Onvoldoende Voldoende % % Onderwijsproces Samenhang Inhoud Programmering Maatwerk Differentiatie Didactisch handelen* Interactie Ondersteuning en begeleiding van de leeractiviteiten Feedback op de leeractiviteiten en de leerresultaten Leertijd Benutting Werkdruk Leeromgeving Schoolklimaat Materiële voorzieningen Intake & plaatsing Voorlichting Intake en plaatsing Studieloopbaanbegeleiding* Informatievoorziening Studieloopbaanbegeleiding Zorg Eerste- en tweedelijnszorg Derdelijnszorg Beroepspraktijkvorming* Voorbereiding studenten en bedrijven Plaatsing Begeleiding door leerbedrijf Begeleiding door de opleiding Pagina 26 van 70

27 *kernaspecten Significante verschillen zijn vetgedrukt. Opleidingen van instellingen die geen dagonderwijs aanbieden en hun kwaliteitsboring op orde hebben, scoren ook vaker een voldoende op: - intake & plaatsing; - studieloopbaanbegeleiding; - beroepspraktijkvorming. Tabel 3.8c: Percentage voldoende opleidingen (dagonderwijs) op examinering en diplomering uitgesplitst naar opleidingen met onvoldoende kwaliteitsborging (n=7) en opleidingen met voldoende kwaliteitsborging (n=16), periode Kwaliteitsborging Onvoldoende Voldoende % % 2 Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsen en examinering Dekking van het kwalificatiedossier Cesuur Beoordelingswijze Transparantie Afname en beoordeling* Authentieke afname Betrouwbaarheid Diplomering* Besluitvorming diplomering Verantwoordelijkheid examencommissie *kernaspecten Significante verschillen zijn vetgedrukt. Toelichting: er is geen significante samenhang tussen de beide kwaliteitsgebieden in totaliteit, maar wel op onderliggende aspecten/indicatoren. Opleidingen van instellingen gericht op dagonderwijs die hun kwaliteitsborging op orde hebben, hebben ook vaker een voldoende beoordeling voor: - dekking kwalificatiedossier; - transparantie; - afname en beoordeling; - diplomering; - besluitvorming diplomering. Aangezien examinering niet bij alle opleidingen is onderzocht, zijn de aantallen klein. Tabel 3.8d: Percentage voldoende opleidingen (geen dagonderwijs) op examinering en diplomering uitgesplitst naar opleidingen met onvoldoende kwaliteitsborging (n=10) en opleidingen met voldoende kwaliteitsborging (n=20), periode Kwaliteitsborging Onvoldoende Voldoende % % 2 Examinering en diplomering Exameninstrumentarium* Onderscheid tussen ontwikkelgerichte toetsen en examinering Dekking van het kwalificatiedossier Cesuur Beoordelingswijze Transparantie Afname en beoordeling* Authentieke afname Betrouwbaarheid Diplomering* Besluitvorming diplomering Verantwoordelijkheid examencommissie Pagina 27 van 70