Psychosomatiek: Het gevolgenmodel als motivatietechniek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Psychosomatiek: Het gevolgenmodel als motivatietechniek"

Transcriptie

1 Psychosomatiek: Het gevolgenmodel als motivatietechniek WELKOM Haastrecht Oudewater Montfoort Astrid van Jaarsveld Eerstelijnspsycholoog

2 Psychosomatiek Patiënten met lichamelijke klachten waarbij, na onderzoek huisarts/ specialist geen verklaring voor gevonden is Patiënten met een bekende lichamelijke oorzaak, waarbij er veel meer lichamelijke klachten zijn dan door de oorzaak te verklaren is

3 Psychosomatische klachten Lichamelijke klachten die MOGELIJK door emotionele problemen worden veroorzaakt Lichamelijke klachten Huisarts

4 Huisarts Oorzaak lichamelijke klachten: Lichamelijke gebeurtenis; Emotionele gebeurtenis; Opeenstapeling van lichamelijke en emotionele gebeurtenissen; Onbekend Huisarts (verwijst mogelijk naar andere) Eerstelijnsdiscipline

5 eerstelijnsdisciplines Behandeling van de lichamelijke klachten leidt niet tot voldoende resultaat - Hulpverlener vermoedt een psychische oorzaak Psycholoog

6 Motiveren HOE? - Klachten zijn echt: U voelt ze, dus ze zijn er - Klachten die niet medisch kunnen worden verklaard, zijn niet PER DEFINITIE psychisch

7 Gevolgenmodel Denkkader om patiënten te motiveren om ook aan de vermeende emotionele problemen te werken

8 Gevolgenmodel Oorzaak onbekend Lichamelijke klacht Gevolgen Kwaliteit van leven

9 Gevolgen - Lichamelijk - Gedrag (inactiviteit/overactiviteit) - Sociaal en Maatschappelijk - Cognitief (bijvoorbeeld: het gaat nooit meer over ) - Emotioneel (boos, verdriet, angst)

10 Lichamelijke klacht Het gaat nooit meer over Dit gebeurt mij altijd Ideeën over de klacht Niet nu!! Ik zie er niet uit Ik kan het niet aan Hoe lang duurt het nog? Etc. Emotionele gevolgen Angst Boosheid Verdriet Gedragsmatige gevolgen Onderactiviteit Overactiviteit Gewoontes (wrijven/jeuken) Verandering van voeding Verandering van genotmiddelen Etc. Lichamelijke gevolgen Spierspanning Overademen Conditieverlies Vermoeidheid Eetlust en gewicht Slapeloosheid Seksualiteit Sociale gevolgen Minder sociale contacten Relatieconflicten Terugtrekken uit contact Ziekmelden van werk Verlies van inkomen Etc.

11 Lichamelijke gevolgen lichamelijke klachten GEVAAR GEVAAR extra energie voor fight/flight extra energie voor fight/flight wordt niet verbruikt EXTRA KLACHTEN

12 Lichamelijke gevolgen Behandeling Ontspanningsoefeningen

13 Gedragsmatige gevolgen Lichamelijke klacht Overactiviteit of onderactiviteit Over/ onderactiviteit Bij inspanning uitputting of conditieterugval EXTRA KLACHTEN

14 Gedragsmatige gevolgen Behandeling Activiteiten schema Afwisselen soorten activiteiten Stapsgewijs opbouwen (basisconditie)

15 Gevolgenmodel Oorzaak onbekend Lichamelijke klacht Gevolgen Kwaliteit van leven

16 Doorverwijzen motiveren: De lichamelijke klachten hebben gevolgen voor hoe je je voelt. Deze gevolgen leiden tot extra lichamelijke klachten. Aandacht voor de emotionele gevolgen van de lichamelijke klachten kunnen een vermindering van de klachten tot gevolg hebben Een specialist op het gebied van emotionele gevolgen is een psycholoog

17 Vragen?

18 Opdracht Motiveren moeilijke patiënt Neem 2 x A4 Blad A: schrijf over een moeilijk te motiveren patiënt uit je eigen praktijk die je zou willen motiveren voor andersoortige hulp. Probeer je in te leven in deze patiënt; dit is jouw rol. Blad B: schrijf informatie op over wat jij als hulpverlener hebt gedaan bij deze patiënt, het resultaat daarvan en naar wie/ welke discipline jij deze patiënt wil verwijzen. Een collega speelt jouw rol als hulpverlener.

19 Opdracht Motiveren moeilijke patiënt Verdelen in groepjes van 3 (één speelt eigen patiënt, één speelt de hulpverlener van deze patiënt met vel B, één is observator) nabespreken daarna wisselen

20 Opdracht Motiveren moeilijke patiënt Let op wat hulpverlener zegt, waardoor jij als patiënt wordt gehoord/ geholpen Observator: welke informatie kan de hulpverlener nog gebruiken om patiënt te motiveren? Hulpverlener mag altijd time-out inlassen en raad vragen aan andere twee

21 Vragen?

22 Samenvatting Wat neem je mee naar je eigen praktijkvoering?

23 Einde workshop Psychosomatiek: Het gevolgenmodel als motivatietechniek Astrid van Jaarsveld, Eerstelijnspsycholoog. PHHaastrecht-Oudewater-Montfoort

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Oncologische revalidatie

Oncologische revalidatie Oncologische revalidatie Inleiding Kanker verandert uw leven van de één op de andere dag. De afdeling Revalidatie van Zuyderland Medisch Centrum Heerlen heeft een gespecialiseerd behandelteam voor mensen

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Klinische Psychologie

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Klinische Psychologie 00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Klinische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige

Nadere informatie

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Inhoud aanbod Reade voorlichtingsmodule samenwerken?!? Doelgroep pijn die langer

Nadere informatie

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Medische Psychologie

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Medische Psychologie 00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Medische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige

Nadere informatie

Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht?

Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer

Nadere informatie

Herstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010

Herstel en Balans. Kanker zet je leven op zijn kop. De rol van de psycholoog. Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010 Herstel en Balans De rol van de psycholoog Maria Poppe GZ-psycholoog De Vruchtenburg maart 2010 Kanker zet je leven op zijn kop 1 Kanker, gevolgen voor de patiënt Heftige emoties. Verlies van controle

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker Psychosociale problemen bij kanker mogelijkheden voor begeleiding in het azm Psychosociale problemen bij kanker Inleiding 3 Reacties 3 Begeleiding 3 Wanneer hulp inschakelen 4 Vroegtijdige herkenning 4

Nadere informatie

Urologie Lastmeter Inleiding Hulpverleningsmogelijkheden

Urologie Lastmeter Inleiding Hulpverleningsmogelijkheden 1/5 Urologie Lastmeter Inleiding Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is. U kunt problemen ondervinden op

Nadere informatie

Het gevolgenmodel. SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag

Het gevolgenmodel. SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag Het gevolgenmodel Behandeling van kinderen en jongeren met Somatisch On-(voldoende) verklaarde Lichamelijke Klachten: SOLK Carolien Kruyff, GZ-psycholoog Praktijk Kruyff, Den Haag 6 november 2014 Lichamelijke

Nadere informatie

Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten. Joyce Vermeer 21 September 2018

Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten. Joyce Vermeer 21 September 2018 Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten Joyce Vermeer 21 September 2018 Oefening Ga eens met je blik naar binnen Let op de beweging van je adem. Hoe is het eigenlijk

Nadere informatie

Depressie na een beroerte

Depressie na een beroerte Afdeling: Onderwerp: 6B Neurologie 1 Voor wie is deze folder bedoeld? Deze informatiefolder is bedoeld voor zowel patiënten die in het Ikazia Ziekenhuis zijn opgenomen en/of hun naasten. Door middel van

Nadere informatie

Psychosomatisch fysiotherapie

Psychosomatisch fysiotherapie Psychosomatisch fysiotherapie De psychosomatisch fysiotherapeut Tamara den Elzen Wat is psychosomatische fysiotherapie? Psychosomatische fysiotherapie is een erkende specialisatie binnen de fysiotherapie,

Nadere informatie

Zorgprogramma. Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie. Amares

Zorgprogramma. Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie. Amares Zorgprogramma Amares Emergis, kinder- en jeugdpsychiatrie Deze folder is bedoeld voor kinderen en jongeren die behandeling krijgen bij Amares. De folder is ook bedoeld voor ouder(s)/verzorger(s) die binnenkort

Nadere informatie

Zorgen rond kanker. Bij wie van ons kunt u terecht?

Zorgen rond kanker. Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer

Nadere informatie

De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC. 20 januari 2018

De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC. 20 januari 2018 De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC Disclosurebelangen spreker Ervaringsdeskundigen Onderwerpen Langdurige ofwel chronische (buik)pijn(cbp) centraal Feiten Definitie van CBP,

Nadere informatie

Voor patiënten die na een ongeval deze klachten ondervinden. Omgaan met cognitieve, emotionele klachten en vermoeidheid

Voor patiënten die na een ongeval deze klachten ondervinden. Omgaan met cognitieve, emotionele klachten en vermoeidheid Omgaan met cognitieve, emotionele klachten en vermoeidheid Voor patiënten die na een ongeval deze klachten ondervinden Omgaan met cognitieve, emotionele klachten en vermoeidheid 1. Inleiding 3 2. Begeleiding

Nadere informatie

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie

Nadere informatie

Psychosociale hulp voor patiënten met kanker

Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Beter voor elkaar Psychosociale hulp voor patiënten met kanker Inhoud Inleiding 2 Oncologieverpleegkundigen 3 Stomaverpleegkundigen 4 Geestelijke verzorging

Nadere informatie

Oncologie. Lastmeter

Oncologie. Lastmeter 1/5 Oncologie Lastmeter Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is.

Nadere informatie

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM POST COMMOTIONEEL SYNDROOM Post commotioneel syndroom Post commotioneel syndroom (PCS) is een diagnose die gesteld wordt bij langdurige klachten na een hersenschudding. De oorzaak van PCS is vaak een ongeval,

Nadere informatie

FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS

FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen.

Nadere informatie

In de put, uit de put

In de put, uit de put In de put, uit de put Ouderen In de put, uit de put Introductie Wachten tot het beter gaat? Wachten in de hoop dat het gepieker en verdriet vanzelf overgaat? In de put, uit de put 1 Veel piekeren, weinig

Nadere informatie

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,

Nadere informatie

Harteraad zorgt voor informatie over intimiteit en seksualiteit na een hartaandoening

Harteraad zorgt voor informatie over intimiteit en seksualiteit na een hartaandoening Harteraad zorgt voor informatie over intimiteit en seksualiteit na een hartaandoening Een hartaandoening is een ingrijpende gebeurtenis. Veel zaken die vanzelfsprekend waren, staan nu op zijn kop. Naast

Nadere informatie

Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie

Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie Multiple Sclerose (MS) Orbis Revalidatie Bij u of een naaste is de diagnose Multiple Sclerose (MS) gesteld. Deze folder heeft als doel u te informeren welke mogelijkheden Orbis Revalidatie u te bieden

Nadere informatie

Psychosociale begeleiding

Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle 9-12-2008 1 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

SOLK. Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten. Nancy Stokkers, Kinderfysiotherapeut

SOLK. Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten. Nancy Stokkers, Kinderfysiotherapeut SOLK Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten Nancy Stokkers, Kinderfysiotherapeut SOLK klachten en behandeling bij kinderen. Definitie SOLK? Prevalentie Chronische pijn Gevolgenmodel Probleeminventarisatie

Nadere informatie

Vermoeidheid bij MPD

Vermoeidheid bij MPD Vermoeidheid bij MPD Landelijke contactmiddag MPD Stichting, 10-10-2009 -van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant Toon Hermans Huis Amersfoort Welke verschijnselen? Gevoelens van totale

Nadere informatie

Inleiding Wat is fibromyalgie? Oorzaak van fibromyalgie

Inleiding Wat is fibromyalgie? Oorzaak van fibromyalgie FIBROMYALGIE 286 Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen. U leest meer over

Nadere informatie

Spreekuur medisch psycholoog Dermatologie

Spreekuur medisch psycholoog Dermatologie Spreekuur medisch psycholoog Dermatologie In overleg met uw behandelend arts bent u doorverwezen naar de medisch psycholoog op de polikliniek Dermatologie. In deze folder leest u over de manier van werken

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker. Mogelijkheden voor begeleiding

Psychosociale problemen bij kanker. Mogelijkheden voor begeleiding Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen

Nadere informatie

Verwijzing naar de klinisch psycholoog

Verwijzing naar de klinisch psycholoog Verwijzing naar de klinisch psycholoog Deze folder geeft u informatie over de manier van werken van de klinisch psycholoog. Waar in deze folder gesproken wordt over u, kan het ook om uw kind gaan. Aan

Nadere informatie

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM POST COMMOTIONEEL SYNDROOM Post commotioneel syndroom Post commotioneel syndroom (PCS) is een diagnose die gesteld wordt bij langdurige klachten na een hersenschudding. De oorzaak van PCS is vaak een ongeval,

Nadere informatie

Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten

Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten 2 Deze folder geeft u informatie over het deeltijdprogramma (gedeeltelijk) onbegrepen lichamelijke klachten op de zorgeenheid Psychiatrie van het CWZ.

Nadere informatie

Zelf meer regie. Mentaal fit. Een training voor zorgprofessionals gericht op vitaliteit en energiemanagement

Zelf meer regie. Mentaal fit. Een training voor zorgprofessionals gericht op vitaliteit en energiemanagement Zelf meer regie Mentaal fit Een training voor zorgprofessionals gericht op vitaliteit en energiemanagement Mentaal fit Je bent enorm gedreven, je doet je werk met veel passie en bezieling en je hebt een

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Oncologie In gesprek over chemotherapie

Patiënteninformatie. Oncologie In gesprek over chemotherapie Patiënteninformatie Oncologie In gesprek over chemotherapie 2 Inleiding U heeft van uw arts te horen gekregen dat u een behandeling met chemo- en/of doelgerichte therapie gaat krijgen. Binnenkort heeft

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker Psychosociale problemen bij kanker Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen van de diagnose kanker is een schokkende

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5 Kijken wat

Nadere informatie

Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders

Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker INTERNE GENEESKUNDE Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding in het Laurentius ziekenhuis Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Pijnrevalidatie voor kinderen en jongeren Informatie voor kinderen, jongeren en ouders Wat staat er in deze folder? Inleiding voor ouders 1 Informatie

Nadere informatie

De heer NAviS (72), klant SeNSire WiNterSWijk

De heer NAviS (72), klant SeNSire WiNterSWijk De heer Navis (72), klant Sensire Winterswijk Hulp bij kanker Kanker is een ingrijpende diagnose. De ziekte roept veel emoties en vragen op, bij uzelf en bij uw familieleden. Hoe nu verder? Wat staat ons

Nadere informatie

Medische psychologie en Maatschappelijk werk. Patiënteninformatie. Medisch psycholoog. Slingeland Ziekenhuis

Medische psychologie en Maatschappelijk werk. Patiënteninformatie. Medisch psycholoog. Slingeland Ziekenhuis Medische psychologie en Maatschappelijk werk Medisch psycholoog i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U bent op advies van de medisch specialist, of op eigen verzoek, naar de afdeling Medische

Nadere informatie

Handvatten voor het omgaan met zelfbeschadiging

Handvatten voor het omgaan met zelfbeschadiging Handvatten voor het omgaan met zelfbeschadiging Als iemand in jouw omgeving zichzelf beschadigt is dat erg ingrijpend. Het kan allerlei emoties oproepen. Je bent misschien erg verdrietig, boos of je voelt

Nadere informatie

Manisch depressief of bipolaire stoornis

Manisch depressief of bipolaire stoornis 0000 2027 - SV - oktober 2012 Manisch depressief of bipolaire stoornis campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. 03 285 20 00 fax 03 239 23 23 www.st-vincentius.be GasthuisZusters

Nadere informatie

Diagnostiek en behandeling van vrouwen met chronisch buikpijn

Diagnostiek en behandeling van vrouwen met chronisch buikpijn Diagnostiek en behandeling van vrouwen met chronisch buikpijn NIETS AAN TE DOEN Aart Beekman, klinisch psycholoogpsychotherapeut Charlotte Tuijnman, GZ-psycholoog i.o. Philomeen Weijenborg, gynaecoloog

Nadere informatie

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) ndersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,

Nadere informatie

Altijd moe... Jochem Verdonk

Altijd moe... Jochem Verdonk Altijd moe... Jochem Verdonk Onderwerpen Wat is ME/CVS? Soorten vermoeidheid Gevolgen vermoeidheid Omgaan met vermoeidheid Leven met vermoeidheid Tips Wat is ME/CVS? ME: Myalgische Encefalomyelitis myalgisch:

Nadere informatie

Medische psychologie en Maatschappelijk werk. Patiënteninformatie. Medische psychologie. Slingeland Ziekenhuis

Medische psychologie en Maatschappelijk werk. Patiënteninformatie. Medische psychologie. Slingeland Ziekenhuis Medische psychologie en Maatschappelijk werk Medische psychologie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U bent op advies van de medisch specialist, of op eigen verzoek, naar de afdeling

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties

Nadere informatie

...de draad weer oppakken

...de draad weer oppakken ...de draad weer oppakken Na de schok... Volwassenen Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende gebeurtenis Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis, dat laat niemand

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Depressies

Praktische opdracht ANW Depressies Praktische opdracht ANW Depressies Praktische-opdracht door een scholier 1714 woorden 27 februari 2002 7,9 16 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Deze brochure gaat over depressies. Op het moment hebben

Nadere informatie

PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER

PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR PATIËNTEN MET KANKER 536 Inleiding Als u van uw behandelend specialist te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties te verwerken. Door

Nadere informatie

Harteraad zorgt voor info over intimiteit & seksualiteit na hartaandoening of beroerte

Harteraad zorgt voor info over intimiteit & seksualiteit na hartaandoening of beroerte Harteraad zorgt voor info over intimiteit & seksualiteit na hartaandoening of beroerte INTIMITEIT & SEKSUALITEIT NA HARTAANDOENING OF BEROERTE Inleiding Een hartaandoening of een beroerte is een ingrijpende

Nadere informatie

Workshop. Signaleren eenzaamheid en dan. Zeist, mei 2019

Workshop. Signaleren eenzaamheid en dan. Zeist, mei 2019 Workshop Signaleren eenzaamheid en dan Zeist, mei 2019 Programma Wat is eenzaamheid? Cijfers, oorzaken en gevolgen Wat werkt wel en wat niet? Aanpak eenzaamheid: wat kun je doen? Van signaleren naar gesprek.

Nadere informatie

Ergotherapie. Patiënteninformatie. Vermoeidheid na hersenletsel. Slingeland Ziekenhuis

Ergotherapie. Patiënteninformatie. Vermoeidheid na hersenletsel. Slingeland Ziekenhuis Ergotherapie Vermoeidheid na hersenletsel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Vermoeidheid is één van de meest voorkomende klachten na hersenletsel. Als u hersenletsel heeft gehad, kunt

Nadere informatie

LOK-poli. Polikliniek Lichamelijk Onverklaarde Klachten

LOK-poli. Polikliniek Lichamelijk Onverklaarde Klachten LOK-poli Polikliniek Lichamelijk Onverklaarde Klachten Sprekers Jan Kamphuis, gastro-enteroloog MMC Gerbrand van Hout, medisch psycholoog CZE, LOK-polikliniek CZE Meggy Hurenkamp, huisarts, GC Woensel

Nadere informatie

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest

Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme

Nadere informatie

Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog,

Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog, Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog, Deventer Ziekenhuis Ingeborg Visser, GZ-psycholoog i.o. tot

Nadere informatie

Eigen Kracht-conferentie. Samen met Eigen Kracht... een plan maken voor jouw toekomst!

Eigen Kracht-conferentie. Samen met Eigen Kracht... een plan maken voor jouw toekomst! Eigen Kracht-conferentie Samen met Eigen Kracht... een plan maken voor jouw toekomst! 13 Heb je een probleem? Is er iets aan de hand, wat jij niet leuk vindt? Wil je erover praten? Lukt het niet thuis,

Nadere informatie

De psycholoog. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie

De psycholoog. Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie De psycholoog Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Inleiding In deze folder kunt u lezen over de manier van werken van de psycholoog in het Waterlandziekenhuis. Aan de orde komen onder meer de

Nadere informatie

Neuropsychologisch onderzoek Volwassenen. Medische Psychologie

Neuropsychologisch onderzoek Volwassenen. Medische Psychologie 00 Neuropsychologisch onderzoek Volwassenen Medische Psychologie 1 Wie kan doorverwijzen voor onderzoek? Meestal is het een medisch specialist die u doorverwijst voor een neuropsychologisch onderzoek.

Nadere informatie

SCHEMA I: OVERZICHT ONCOLOGISCHE REVALIDATIE

SCHEMA I: OVERZICHT ONCOLOGISCHE REVALIDATIE SCHEMA I: OVERZICHT ONCOLOGISCHE REVALIDATIE SIGNALERING EN VERWIJZING INTAKE EN EVALUATIE ONCOLOGISCHE REVALIDATIE Gesprek plus lastmeter: Emotionele problemen Vermoeidheid Lichamelijke / functionele

Nadere informatie

Burn out bij patiënt / bij (student) arts

Burn out bij patiënt / bij (student) arts Burn out bij patiënt / bij (student) arts prof. dr. Nele Michels faculteit Geneeskunde & Gezondheidswetenschappen - Centrum voor Huisartsgeneeskunde / ICHO / Skills Lab - EURACT 1 Hakuin Ekaku (1685-1768)

Nadere informatie

Beter omgaan met STRESS. E-book

Beter omgaan met STRESS. E-book Beter omgaan met STRESS E-book In het kort - - - - - X 1. Bij stress helpt het om op een rij te zetten wat bij u spanning geeft en wat u juist energie geeft. 2. Praat er met iemand over die u vertrouwt.

Nadere informatie

Vermoeidheid bij een neurologische aandoening

Vermoeidheid bij een neurologische aandoening Vermoeidheid bij een neurologische aandoening Vermoeidheid is een algemeen verschijnsel bij verschillende neurologische aandoeningen. Vermoeidheid komt bijvoorbeeld veel voor na een beroerte, bij multiple

Nadere informatie

De Lastmeter. Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie

De Lastmeter. Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie 00 De Lastmeter Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie 1 Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en behandeling kunnen niet alleen lichamelijke

Nadere informatie

Psychosociale gevolgen van kanker. Wat speelt er bij kanker. 8 november 2011 8 november 2011. K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 1

Psychosociale gevolgen van kanker. Wat speelt er bij kanker. 8 november 2011 8 november 2011. K.Rutgers, Centrum Amarant/THHA 1 Psychosociale gevolgen van kanker Karen Rutgers van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant te Utrecht Toon Hermans Huis Amersfoort Wat speelt er bij kanker Kanker = crisis = ontreddering Kanker

Nadere informatie

3 De G van Gebeurtenis 45 1 Verschillende soorten Gebeurtenissen 45 2 Keuze van te analyseren Gebeurtenissen: ernst en chronologie van de klacht 47

3 De G van Gebeurtenis 45 1 Verschillende soorten Gebeurtenissen 45 2 Keuze van te analyseren Gebeurtenissen: ernst en chronologie van de klacht 47 Voorwoord 9 Inleiding 11 1 Het G-schema 13 1 Het 4G-schema 13 2 Het 5G-schema: de functieanalyse 18 3 Het 5G-schema, SCEGS-model en Gevolgenmodel: overeenkomsten en verschillen 21 4 Het G-schema in het

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud

Nadere informatie

GYNAECOLOGIE EN PSYCHOSOMATIEK

GYNAECOLOGIE EN PSYCHOSOMATIEK GYNAECOLOGIE EN PSYCHOSOMATIEK WAT IEDERE GYNAECOLOOG MOET WETEN P T M Weijenborg MD PhD Gynaecoloog - seksuoloog NVVS LUMC DISCLOSURE (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Verwijzing naar de klinisch psycholoog voor kinderen en jeugdigen Informatie voor ouders

Verwijzing naar de klinisch psycholoog voor kinderen en jeugdigen Informatie voor ouders Medische Psychologie Verwijzing naar de klinisch psycholoog voor kinderen en jeugdigen Informatie voor ouders Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep

Nadere informatie

SOLK Zorgpad Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten

SOLK Zorgpad Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten SOLK Zorgpad Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 92.035 N 20170706 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net 1 Zorgpad Somatisch

Nadere informatie

OPVANG EN NAZORG BRANDWEER. Collegiale opvang en Steunpunt Brandweer

OPVANG EN NAZORG BRANDWEER. Collegiale opvang en Steunpunt Brandweer OPVANG EN NAZORG BRANDWEER Collegiale opvang en Steunpunt Brandweer Door je werk bij de brandweer kom je in veel verschillende situaties terecht. Sommige gebeurtenissen hebben een grote impact. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie

Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen

Nadere informatie

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen of ouder en kwetsbaar bent, kunnen er vragen rijzen over het levenseinde. Deze fase van het

Nadere informatie

Afdeling Medische Psychologie

Afdeling Medische Psychologie Afdeling Medische Psychologie In de meeste ziekenhuizen is een afdeling medische psychologie; ook in het St. Annaziekenhuis. U bent door uw medisch specialist naar deze afdeling doorverwezen. In deze folder

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

Medische Psychologie

Medische Psychologie Medische Psychologie Inleiding Deze brochure geeft u informatie over de afdeling Medische Psychologie van Zuyderland Medisch Centrum. Aan de orde komt onder meer: Met welke klachten en vragen kan iemand

Nadere informatie

Omgaan met emoties als opvoeder/begeleider vanuit EFT. Naar meer handelingsbekwaamheid Carl Adams Social Practice lab, AP Hogeschool 27 november 2018

Omgaan met emoties als opvoeder/begeleider vanuit EFT. Naar meer handelingsbekwaamheid Carl Adams Social Practice lab, AP Hogeschool 27 november 2018 Omgaan met emoties als opvoeder/begeleider vanuit EFT Naar meer handelingsbekwaamheid Carl Adams Social Practice lab, AP Hogeschool 27 november 2018 Wat is centraal als we naar menselijk functioneren

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

Advies & behandeling. Meer informatie

Advies & behandeling. Meer informatie Meer informatie Voor meer informatie over wat Meriant u kan bieden, kunt u contact opnemen met onze medewerkers van de afdeling Zorgbemiddeling. Meriant advies & behandeling Heerenveen Marktweg 104 Postbus

Nadere informatie

Wie behandelt in de basis ggz?

Wie behandelt in de basis ggz? BASIS GGZ 2 De meeste mensen hebben wel eens een periode dat het psychisch niet zo goed gaat. Dat is heel normaal en gaat vaak vanzelf weer over. Als dit niet het geval is en u blijft ergens mee zitten,

Nadere informatie

Psychomotorische Therapie

Psychomotorische Therapie Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.

Nadere informatie

centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie SAMEN ZORGEN DAT HET BETER GAAT!

centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie SAMEN ZORGEN DAT HET BETER GAAT! centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie SAMEN ZORGEN DAT HET BETER GAAT! De Swaai is een samenwerking tussen GGZ Friesland en Talant en biedt jongeren met zowel een verstandelijke beperking

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Ambulante behandeling

Ambulante behandeling Ambulante behandeling Ouderen Ambulante behandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan Ouderen heeft verschillende

Nadere informatie

Ik wil graag. specialistische. behandeling en begeleiding

Ik wil graag. specialistische. behandeling en begeleiding Ik wil graag specialistische behandeling en begeleiding Specialistische behandeling en begeleiding Geen mens is hetzelfde. Dat vinden we heel normaal. Iedereen heeft daarom ook andere hulp nodig. Bij ORO

Nadere informatie

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN

Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN Training - Begeleiding - Coaching BALANS DE BAAS VOOR VROUWEN DIE MAMA ZIJN OF WORDEN HERKEN JE DIT? Heb je steeds het gevoel het net niet goed genoeg te doen voor iedereen? Zijn de dagen te kort voor

Nadere informatie

De medisch psycholoog

De medisch psycholoog De medisch psycholoog U bent verwezen naar de afdeling Medische Psychologie. In deze folder leest u voor welke klachten u doorverwezen kunt worden en wat een psychologisch onderzoek of behandeling inhoudt.

Nadere informatie

Algemene informatie Medische Psychologie

Algemene informatie Medische Psychologie Algemene informatie Medische Psychologie Inhoudsopgave Inleiding... 1 De psycholoog... 1 Vraagstellingen... 1 Intake... 1 Vervolg... 2 Behandeling... 2 - Psycho-educatie... 2 - Psychotherapie... 2 - Traumabehandeling...

Nadere informatie

Afdeling Medische psychologie

Afdeling Medische psychologie Afdeling Medische psychologie U bent door uw medisch specialist doorverwezen naar de afdeling Medische psychologie. In deze folder leest u meer over de behandeling door de medisch psycholoog, met welke

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie

UMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie UMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie Revalideren bij of na kanker UMCG Centrum voor Revalidatie Oncologische Revalidatie Revalideren bij of na kanker 1 Oncologische Revalidatie 2 UMCG

Nadere informatie

Oncologische revalidatie uw behandelprogramma bij Adelante

Oncologische revalidatie uw behandelprogramma bij Adelante Oncologische revalidatie uw behandelprogramma bij Adelante Voorwoord Oncologische revalidatie Iedereen is anders. Elke situatie is anders en elk herstelproces verloopt anders. Dat realiseren wij ons heel

Nadere informatie

Informatie over de lastmeter

Informatie over de lastmeter Longgeneeskunde Informatie over de lastmeter www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud De lastmeter... 3 Waar kunt u terecht?... 4 Overzicht diverse hulpverleners binnen het ziekenhuis... 5 Vragen... 7 Contactgegevens...

Nadere informatie