28 november jjb/ipw Toetsing haalbaarheid voorgestelde MAC-waarde (wettelijke grenswaarde) voor minerale kunstvezels

Transcriptie

1 Subcommissie MAC-waarden Bezuidenhoutseweg 60 Postbus LK Den Haag Tel. : Fax.: Aan geadresseerde (branche-iorganisatie MAC/ Den Haag: Ons kenmerk: Bijlage(n): Doorkiesnr.: Betreft: 28 november jjb/ipw Toetsing haalbaarheid voorgestelde MAC-waarde (wettelijke grenswaarde) voor minerale kunstvezels In het kader van de betrokkenheid en informatieverschaffing van (branche-) organisaties bij de haalbaarheidstoets van voorgenomen (wettelijke) grenswaarden op basis van gezondheidskundige advieswaarden opgesteld door de Commissie WGD van de Gezondheidsraad, heeft u enige tijd geleden aan de Subcommissie MAC-waarden SER kenbaar gemaakt dat u wilt worden betrokken bij de haalbaarheidstoets voor onder meer de volgende stof(fen): - minerale kunstvezels (man made mineral fibersi; De Commissie WGD van de Gezondheidsraad heeft ten aanzien van een gezondheidskundige waarde voor beroepsmatige blootstelling aan de verschillende soorten minerale kunstvezels het volgende geadviseerd: - voor isolatiewolvezels (te weten glaswol-, steenwol- en slakkenwolvezels) en SPF-vezels (special purpose fiber&: 3 respirabele vezels/ml als TGG-8~ - voor de niet respirabele continue glasgarens en de niet respirabele vezels van isolatiewol en SPF: een zo laag mogelijke blootstelling. - voor de keramische vezels: de Commissie WGD van de Gezondheidsraad (en de Commissie Beoordeling carcinogeniteit van stoffen van deze raad) is van mening dat op grond van de beoordeling van alle beschikbare gegevens de stof als kankerverwekkend moet worden beschouwd; het mechanisme dat verantwoordelijk is voor de carcinogeniteit is echter niet duidelijk. Indien sprake is van een genotoxisch werkingsmechanisme bedraagt bij een blootstellingsniveau van 5,6 respirabele vezels/ml bij beroepsmatige blootstelling (8 uur per dag) gedurende 40 jaar een extra risico op kanker van 4 op de 1000, en bij een beroepsmatige blootstelling aan 0,056 respirabele vezels/ml een extra risico

2 2 op kanker van 4 op de Indien niet sprake is van een genotoxisch werkingsmechanisme stelt de commissie een waarde van 1 vezel/ml voor. Alvorens aan te geven welke waarden voor de verschillende minerale kunstvezels op haalbaarheid in de Nederlandse situatie getoetst dienen te worden respectievelijk de subcommissie gaarne informatie omtrent de haalbaarheid wil ontvangen, zij op het volgende gewezen: - in opdracht van het ministerie SZW is een werkterreinanalyse voor de MMMF s uitgevoerd door TAUW Milieu BV en de Wetenschapswinkel RU Leiden. Bij de haalbaarheidsstudie zijn getoetst de toen nog in het openbare concept-rapport voorgestelde advieswaarden van 3 respirabele vezels/mi voor de minerale wolvezels en SPF-vezels, en 1 respirabele vezel/ml voor de keramische vezels. Geconcludeerd wordt dat deze waarden in economisch opzicht haalbaar worden geacht. Een kopie van de samenvatting treft u hierbij aan (MAC/786; ); - op 23 augustus 1994 is door de Mineral Wool Association, de vakbonden en de Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het thermisch Isolatiebedrijf (VIB) een convenant afgesloten over het veilig werken met glas- en steenwol. In dit kader is ten aanzien van het terugdringen en beperken van de blootstelling van werknemers onder meer afgesproken een MAC-waarde van 2 respirabele vezels/ml te hanteren. Een blootstellingsniveau van 1 respirabele vezel/ml is volgens de ondertekenaars van het convenant haalbaar te achten. Het convenant voorziet in een reductie van de stofafgifte met 20% voor 1 januari 1995 en een verdere reductie met 30% opdat voor 1 januari 1998 een totale stofreductie met 50% is bereikt ten opzichte van het referentiepunt 1992/1993. Voor die situaties dat een blootstellingsniveau van 1 respirabele vezel/ml niet door productaanpassing kan worden gerealiseerd, zullen werkmethoden worden ontwikkeld opdat aan die norm kan worden voldaan. Ter informatie is het betreffende convenant bijgevoegd (MAC/448; ). Hierbij zij opgemerkt dat de werkgeversorganisaties in de bouwnijverheid te kennen hebben gegeven achter de intentie en de doelstelling van het \ convenant te staan; - in het buitenland worden verschillende grenswaarden gehanteerd. \ Duitsland kent een waarde van 0,5 respirabele vezel/ml voor alle soorten \, * i minerale kunstvezels, Groot Brittannië en Zweden respectievelijk 2 en 1 \ / vezel(s)/ml. v Voorts is bekend dat de Europese Commissie overweegt om de minerale 1 vezels aan de orde te stellen in het kader van de vaststelling van (indicatie- ;j(y ve) grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling. Voorgesteld wordt de 2 minerale vezels op het werkprogramma van de Scientific Expert Group te plaatsen; Y di - gezien het advies van de Commissie Beoordeling carcinogeniteit van stoffen en de Commissie WGD (beiden commissies van de Gezondheidsraad) gaat de subcommissie ervan uit dat de keramische vezels zullen worden geplaatst op de lijst van stoffen waarop het Besluit kankerverwekkende stoffen en processen van toepassing is. Zoals bekend verplicht dit

3 3 besluit onder meer tot vervanging van de kankerverwekkende stof door een andere niet of minder gevaarlijke stof waar dat technisch mogelijk is. Andere verplichtingen hebben betrekking op het bepalen en beoordelen van risico s van blootstelling, registratie, treffen van maatregelen, controle en arbeidsgezondheidskundig onderzoek. Voorts heeft de minister van SZW op basis van dit besluit de bevoegdheid om wettelijke grenswaarden vast te stellen voor kankerverwekkende stoffen. Ten aanzien van het vaststellen van grenswaarden voor genotoxisch carcinogene stoffen is door de toenmalige Arboraad in 1992 een unaniem advies uitgebracht over de normstelling bij dit type stoffen, een zogenaamd verbodsrisiconiveau (dat wil zeggen een groter additioneel kankerrisico dan 1 op 1000 per jaar is niet acceptabel) en een streefrisiconiveau (een extra kankerrisico van 1 op 1.OOO.OOO), en een model van aanpak voor de vaststelling van wettelijke grenswaarden. De minister van SZW heeft in zijn reactie op dit advies aangegeven dat beide risiconiveaus niet als strikte grenzen mogen worden beschouwd. Gelet op de maatschappelijke afweging zou in bepaalde gevallen een groter risico acceptabel kunnen zijn. Evenmin kan het streefrisiconiveau een absolute grens zijn gezien het ALARA-principe en de verplichting op basis van het Besluit kankerverwekkende stoffen en processen dat moet worden nagestreefd om blootstelling zoveel mogelijk te voorkomen. De minister acht de door de Arboraad voorgestelde werkwijze goed bruikbaar in het kader van het ontwikkelen en vaststellen van wettelijke grenswaarden voor genotoxisch carcinogene stoffen. Gelet op deze reactie heeft de subcommissie besloten bij deze stoffen de haalbaarheidstoets in eerste instantie te richten op een grenswaarde overeenkomstig het streefwaarde-niveau. In die gevallen dat duidelijk is dat die waarde niet realistisch is dan wel meettechnisch zeer grote problemen geeft, zal de subcommissie een andere te toetsen waarde aangegeven. Belanghebbenden zal worden verzocht aan te geven of en zo ja in welke mate de voorgestelde waarde haalbaar wordt geacht (inclusief termijnen). indien zulks niet het geval is wordt verwacht dat aangegeven wordt wat wel haalbaar is, met redenen omkleed, termijnen e.d.. - wat betreft de carcinogeniteit van keramische vezels gaat subcommissie in het kader van de haalbaarheidstoets vooralsnog voorzichtigheidshalve uit. van een genotoxisch werkingsmechanisme. Gelet op vorenstaande verzoekt de subcommissie u om informatie beschikbaar te stellen omtrent de haalbaarheid van een wettelijke grenswaarde van: - 2 respirabele vezelslml als TGG-8u per direct, dat wil zeggen na een overgangstermijn van 3 maanden, én 1 respirabele vezel/ml als TGG-8u met ingang van 1 januari 1998 voor de minerale wolvezels en SPF-vezels; - 0,3 respirabele vezelslml als TGG-8u voor de keramische vezels, met in achtneming van de gebruikelijke overgangstermijn van 6 maanden. Indien deze door de subcommissie voorgestelde grenswaarden niet haalbaar blijken te zijn, wordt verzocht aan te geven welk concentratieniveau wel haalbaar wordt geacht, al dan niet op termijn, en de redenen waarom.

4 De Subcommissie MAC-waarden zal gaarne de informatie over de haalbaarheid in uw branche van de voorgestelde wettelijke grenswaarden ontvangen vóór 1 mei De subcommissie verzoekt u dringend het door haar ontwikkelde formulier en rapportage-opzet als uitgangspunt voor uw rapportage van de bevindingen te gebruiken, ook al is in een aantal gevallen slechts bij benadering iets te zeggen, bijvoorbeeld omtrent het aantal mogelijk blootgestelden. Een kopie van beide stukken treft u hierbij aan. Voor meerdere exemplaren van het formulier dan wel informatie omtrent de procedure kunt u contact opnemen met ondergetekende. Ten behoeve van de haalbaarheidstoets is zoals gebruikelijk enige informatie bijgevoegd, waarin wordt aangegeven welke door de subcommissie voorgesteide wettelijke grenswaarden op sociaal-economische haalbaarheid en praktische toepasbaarheid dienen te worden getoetst (MAU768; ). Met vriendelijke groet,

5 Subcommissie MAC-waarden MAC/768 * Informatie over Man made mineral fibers ten behoeve van de haalbaarheidstoets nieuwe grenswaarde 1. De Man made mineral fibers (minerale kunstvezels) worden in de volgende zes groepen onderscheiden: - continue glasgarens; - glaswolvezels; - steenwolvezels; - slakkenwolvezels; - keramische vezels; - glasvezels voor speciale doeleinden ( special purpose fibers, SPF). De glaswolvezels, steenwolvezels en slakkenwolvezels worden ook wel aangeduid met isolatiewolvezels. Onder respirabele vezel(s) wordt verstaan: vezel(s) langer dan 5prn (micrometer), maar korter dan 100 tot 200 Pm, en met een diameter kleiner dan 3 Pm, en een lengte/diameterverhouding van 3:l of meer. 2. Huidige MAC-waarden/grenswaarden: voor glasvezels en glasstof: 10 mg/m3 als TGG 8-uur voor de overige minerale kunstvezels is geen MAC-waarde vastgesteld. 3. Voorgestelde Nederlandse MAC-waarde (als wettelijke grenswaarde): voor de minerale wolvezels en SPF-vezels: per direct (overgangstermijn 3 maanden) 2 respirabele vezelslml en per 1 januari respirabele vezel/ml als TGG-8~; voor de keramische vezels: 0.3 respirabele vezels/ml als TGG-8u na de gebruikelijke overgangstermijn van 6 maanden. Indien de door de subcommissie voorgestelde grenswaarden niet haalbaar worden geacht, wordt verzocht aan te geven welk concentratieniveau wel haalbaar is, al dan niet op termijn, en de redenen waarom. 4. Reacties svp vóór 1 mei Bijlagen: 1. samenvatting van het oordeel van de Commissie WGD van de Gezondheidsraad. Het volledige rapport van de commissie is verkrijgbaar bij het secretariaat van de Gezondheidsraad, Postbus 90517, 2509 LM Den Haag (tel ) (publikatienr 1995/02WGD). 2. het persbericht van de Gezondheidsraad van 8 september 1995 over voornoemd rapport van de Commissie WGD en over het rapport van de Commissie Beoordeling carcinogeniteit van stoffen van de Gezondheidsraad omtrent de beoordeling van de carcinogeniteit van minerale kunstvezels.