4 ambities voor: Zorg en ondersteuning van ouderen thuis met inzet van ICT. 27 juni 2014 op initiatief van ECP, ZonMw, Vitavalley en DSA

Transcriptie

1 4 ambities voor: Zorg en ondersteuning van ouderen thuis met inzet van ICT 27 juni 2014 op initiatief van ECP, ZonMw, Vitavalley en DSA Ambitie 1 Mulitplatform met passende achterwacht (groep geel) In 2020 is er voor iedere oudere altijd een (passende) geïnformeerde achterwacht beschikbaar die ofwel fysiek ofwel op afstand bereikbaar is via een multiplatform. Doel is om een multiplatform te realiseren waar iedere oudere gebruik van kan maken. Dit kan een communicatie-infrastructuur voor preventie genoemd worden, maar ook aan een oogje in het zeil houden op afstand. Om dit doel te bereiken moeten er op verschillende niveaus een aantal zaken geregeld worden: Connectiviteit. De beschikbaarheid van een snelle en betrouwbare verbinding is in bepaalde gebieden van Nederland nog niet gerealiseerd. Dit moet anders als we onze ambitie willen realiseren. Misschien komt dit uit de markt zelf door partijen als KPN, Ziggo, ea, maar het kan ook dat de overheid de eisen die gesteld worden aan de uitgerolde infrastructuur verhoogd. Het gaat hier om een beperkt aantal aanbieders. Multiplatform. Er moet een platform komen dat verschillende digitale toepassingen kan opnemen. Dit zogenaamde multiplatform moet in staat zijn de verschillende diensten met elkaar te verbinden en moet inter-operabel zijn met andere systemen. De verwachting is dat het aantal marktpartijen niet al te groot zal zijn, 4-5. Het kan worden gezien als een onderdeel van de infrastructuur. Inhoud van het platform. De inhoud van het platform zal modulair opgebouwd moeten worden. Dat betekent dat de ene gemeente of de ene zorginstelling voor een ander pakket kan kiezen dan een andere. Het moeilijkste van de inhoud van het platform zijn niet de technische mogelijkheden, de apps etc, maar de verbinding met de achterkant. Als er bijvoorbeeld alarmering afgaat moet er wel iemand komen. Dat vergt samenwerkingsverbanden tussen zorginstellingen, gemeentes, verzekeraars ed. Een van de leden in de groep had ervaring met het opbouwen van een dergelijke zorgcirkel en gaf aan dat er

2 een bepaalde natuurlijke werkbare grootte was, zo rond de inwoners, uiteraard sterk afhankelijk van stad, platteland en de dienstdoende partijen. Voor Nederland betekent dat ongeveer 100 zorgregio s. Bestaande samenwerkingsverbanden tussen zorginstellingen zullen zoveel mogelijk in stand worden gehouden. Samenwerking en vertrouwen tussen partijen is een belangrijke basis. Door inzet van het platform zal de functie van zorginstellingen meer faciliterend en ondersteunend worden, waarbij de focus komt te liggen op preventie. Dir vraagt veel van betrokken partijen. Zorginstellingen zullen dit namelijk met elkaar moeten doen. Het betekent ook veel veranderingen voor de zorgverlener optreden. Belangrijk is om hier in onderwijs op in te spelen en learning on the job op in te spelen. De oudere zelf en zijn mantelzorgers zijn de sleutel tot succes. Er is nog steeds een groep ouderen die niet gewend is aan het gebruik van ICT. Zij zullen hierbij ondersteund moeten worden. Niet alleen door cursussen, maar ook door uitleg rondom de zorghandeling. Voor mantelzorgers geldt dit eveneens, waarbij nog specifiek wordt opgemerkt dat zij ook goed gefaciliteerd worden. Financiering is een issue dat over de hele pyramide heen gaat. Wie betaald wat. De infrastructuur is een basisvoorziening als telefoon, televisie, die zowel voor instelling als particulier betaalbaar moet zijn. Ook het multiplatform wordt als infrastructuur gezien. Elke instelling zou daarover moeten beschikken, net als over deuren en telefoons. De overheid speelt een rol bij het verkrijgen van interoperabiliteit en indien nodig een vorm van toezicht vergelijkbaar met energie, telecom of een andere infrastructuur. Wat de inhoud van het platform betreft wordt er gedacht in parallel aan de ziektekostenverzekering gedacht aan een basispakket en aanvulling. Een basispakket zou bijvoorbeeld kunnen bestaan uit deurcontact, valalarm en passieve alarmering en wordt betaald door de zorgverzekeraar. Voor aanvullende hulp kan de oudere modules inkopen die voor hem/haar noodzakelijk zijn. Deze modulaire opbouw ondersteund marktwerking en mogelijk is er per regio een ander aanbod. Wel moeten we ons realiseren dat we bij zorg voor ouderen vaak praten over preventie, of veiligheid. Een groot deel van de declaraties in de zorg worden vergoed op basis van uren van artsen of verplegers. In dit geval is de vraag wie betaald er voor de zorg waar geen gebruik van wordt gemaakt?

3 Ambitie 2 Verantwoord langer thuis wonen (groep groen) Binnen 5 jaar kan iedereen die daar toe in staat is en hier behoefte aan heeft, met ondersteunende technologie, verantwoord langer thuis wonen. RANDVOORWAARDEN: - Met ondersteuning van ICT. - iedereen die WIL thuis wonen. - Moet wel verantwoord blijven. - Het gaat om de kwaliteit van leven. - Minder inzet van financiële middelen/zonder stijgende kosten. - Het gidslans willen zijn moet een afgeleide zijn. BELEMMERINGEN: - Financiën: o Subsidie leidt tot suboptimale oplossing. o Huidige bekostigingsmodellen zijn structureel niet goed geregeld. o De huidige maatschappelijke businesscases leiden tot een hoge eigen bijdrage voor de client. o Er is sprake van een schottenproblematiek tussen de verschillende domeinen (Zvw, Wmo, Wlz). - Cultuur: o Het toepassen van technologie in het zorgproces gaat niet van nature. o Bewustwording moet omhoog (men staat vaak met de hakken in het zand). o Angst voor baanverlies is groot bij arbeidsbesparende technologie. - Interoperabiliteit: o Systemen voor verzekeraar/leverancier/gemeenten kunnen onderling moeilijk informatie uitwisselen. - Zeer veel uiteenlopende initiatieven: o Geen overzicht / regie. - Geen regie bij cliënten: o Geen eenduidige informatie hebben over de mogelijkheden. KANSEN: - Financiën: o Opschaling leidt tot prijsdaling omdat vanwege hoger volume de kosten dalen. o Doeluitkering in de Wmo biedt kansen voor investeren in technologie. o De aanspraak wijkverpleging biedt (op termijn) kansen voor het bekostigen van technologie o Een hogere bewustwording bij cliënten / mantelzorger van het nut van technologie leidt tot hogere bereidheid tot het betalen van een eigen bijdrage voor technologie. - Cultuur o Technologie in zorgonderwijs. o Cultuur gemeenten > vernieuwing/ondersteuning. o Leveren kennis door (rijks)overheid over technologie. o Samenwerking gemeenten/zorgverzekeraar.

4 o Niet technologie als uitgangspunt nemen maar het de dienst die aan de client wordt geleverd, waarbij technologie het uitgangspunt is. - Interoperabiliteit: o Zorgen voor opschaling door het afdwingen van standaarden, hierop sturen binnen de zorginkoop. o Blue button. - Zeer veel uiteenlopende initiatieven: o VWS regie nemen en agenderen van de belangrijkste ontwikkelingen. o Expertise bundelen en op een plek beschikbaar maken. - Geen regie bij cliënten: o Cliënten voorlichten over wat de mogelijkheden zijn.

5 Ambitie 3 Persoonlijk gezondheids dossier (groep rood) Over 5 jaar heeft 1/3 van Nederland de beschikking over een PGD. Elektronisch patiënten dossier; systeem om zorgleveranciers met elkaar te laten communiceren. Concrete toepassing Quli (verschijningsvorm leef dossier). Verschillende scenario s mogelijk: - Extern: niet op basis van initiatief vanuit de zorg, maar van buitenaf. Bv GoogleFit en Apple. - LSP initiatief ontwikkelt zich door, zit reeds veel energie en geld. - Proeftuinen: klein beginnen, showcases, nieuwe financiering, aansluiten bij proeftuinen uitkomst financiering van VWS waar ander betalingsmodel geïntroduceerd wordt door bij verzekeraar te contracteren op gezondheidswinst i.p.v. op produktie. Preventie, zelf management, bewegen, wordt weer belangrijk. Omgeving waar PGD goede start zou kunnen hebben. Belangrijker nog dan de techniek is dat de randvoorwaarden op orde zijn. - Privacy/vertrouwen, niet alleen juridisch, maar ook organisatorisch, procedureel (Qiy). - Belang: o Persoonlijk, professional moet weerstand opgeven. o Tucht o Tijd o Cultuur o Nut. - Financiering: o Blue button: alleen uitbetaling zorgverlener als ook data opgeslagen zijn. o Dwang van overheid EN verzekeraar, niet alles wordt betaald, efficiency. - Standaardiseren: o Zorginstituut Nederland moet bepalen wat leidend is. - Eigenaarschap van de data? o Patiënt o Arts o Eigenaar van de server. o??

6 Ambitie 4 Beeldschermzorg (groep blauw) Over 5 jaar hebben alle mensen de mogelijkheden tot het gebruik van beeldschermzorg, welke geïntegreerd en intersectoraal is (o.a. energie, veiligheid en wonen) met als doel de patiënt langer thuis te laten wonen, eigen regie te stimuleren en het bevorderen van de kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven. Een groot deel van de mensen heeft de mogelijkheid tot het gebruik van beeldschermzorg via eigen middelen (tablet, smart TV) omdat ze dit zelf willen en kunnen (bijv. via kinderen/familie of zelf), het andere deel krijgt dit aangeboden via de zorgverlener. WAT IS HIERVOOR NODIG: BEELDVORMING ehealth moet een vanzelfsprekend onderdeel van zorg worden. Niet meer praten over ehealth, maar laten we het gewoon hebben over Health. OPLEIDING Meer aandacht voor ehealth in de opleiding. Zorgen dat mensen tijdens hun opleiding vertrouwd raken met technologie in de zorg. Daarbij moet de opleiding flexibeler zijn zodat deze sneller kan inspelen op veranderingen in zorg en welzijn. GEZAMENLIJKE AMBITIE Wie moet de leiding nemen? Er wordt gediscussieerd of er wel een lead moet zijn? De smartphone is ook op de markt gekomen zonder dat iemand de lead nam. Marktpartijen gaan nu groot inzetten op zorg en ICT, het is te verwachten dat zij de lead gaan nemen. Aangezien het een intersectorale ontwikkeling is, dan is er niet één partij in de lead, maar is er sprake van gezamenlijk optrekken ROL VAN DE OVERHEID Overheid heeft de rol om te zorgen voor afspraken, weghalen van financiële drempels en standaarden ontwikkelen zodat de markt producten kan ontwikkelen. Innovatie niet belemmeren, maar toch de veiligheid waarborgen. Overheid geeft geen subsidies aan de ontwikkeling van nieuwe toepassingen, maar zet deze subsidie in voor implementatie. Gemeenten brengen lokaal partijen bij elkaar (ze hebben hier goed zicht op) om gezamenlijk zaken te ontwikkelen die ten goede komen voor de burger (en niet zelf de technologie gaan ontwikkelen). FINANCIERING Huidig financieringssysteem remt de ontwikkeling van beeldschermzorg. We moeten toe naar een situatie waarin het niet meer uitmaakt of zorg in het echt of via een scherm wordt geleverd. Belangrijke rol is weggelegd voor de overheid (NZA).

7 FACILITEREN VAN CO-CREATIE Ontwikkeling van beeldschermzorg vindt plaats in co-creatie met alle partijen. Belangrijk om deze te verbinden en samenwerking te versterken. IMPLEMENTATIE De technologie zelf is niet de belemmering. Het is niet nodig om te investeren in de ontwikkeling van technologie. Investering is noodzakelijk in de implementatie, het weghalen van belemmeringen, zorgen dat mensen de technologie kunnen en willen gebruiken STANDAARDISATIE Bij een op te starten programma rondom voorwaarde toekennen aan subsidie dat men rekening houdt met open standaarden en interoperabiliteit. ROADMAP Laat partijen die zich willen committeren aan bovenstaande ambitie een roadmap maken, met veronderstelde acties en stappen om dit te realiseren. De overheid kan dit initiatief erkennen. AANDACHTSPUNTEN / OBSERVATIES Blijf altijd de aandacht richten op wat de patiënt/cliënt nodig heeft en niet op zorgorganisatie. Er zijn heel veel thuistesten. Implementatie van beeldschermzorg vraagt een andere manier van zorg verlenen. Simpelweg strooien met ipads gaat hier nog niks aan veranderen. Er zijn veranderprocessen nodig.