Streekpact II Talentenregio. Meetjesland, Leiestreek & Schelde. Ruimte. Economie

Transcriptie

1 Streekpact II Talentenregio Meetjesland, Leiestreek & Schelde Ruimte Economie Werk Onderwijs Zorg

2

3 Streekpact II Talentenregio Meetjesland, Leiestreek & Schelde

4 Colofon 4 Coördinatie Verantwoordelijke uitgever: Odette Van Hamme, Peter Geirnaert RESOC Meetjesland, Leiestreek & Schelde Redactie en samenstelling: Karl Vanderplaetse, Annie Serbruyns, Sabine Van De Vijver, Jessica Rademakers, Petra Meire, Jens Boute, Dirk De Moor (read me bvba) Vormgeving: Foto s: Datum uitgave: Druk en afwerking: Marijke Legein Peter Geirnaert, lokale besturen, Provincie Oost-Vlaanderen April 2014 Beschutte Werkplaats Nevelland Graphics cvba-so

5 Inhoudstafel Voorwoord... 7 Situering & context Ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur Hefboom 1 - Regionale ruimtelijke troeven 32 Hefboom 2 - Een betere regionale verwevenheid mits meer bereikbaarheid en overleg over nieuwe vervoervormen 37 Hefboom 3 - Innovatief woonbeleid 43 Hefboom 4 - Inzetten op de groene ruimte 48 Hefboom 5 - Een duurzaam regionaal energiebeleid 55 5 Economie Hefboom 1 - Ruimte creëren om te ondernemen 67 Hefboom 2 - Meer uitstraling voor het authentieke karakter van de regio 76 Hefboom 3 - Kennisdeling via kweekvijvers en creatieve partnerships 81 Hefboom 4 - Sociale economie is ook economie 86 Hefboom 5 - Lokale economie als stimulans van de detailhandelvisie 90 Hefboom 6 - Creatieve economie als stimulans voor streekontwikkeling 93

6 Arbeid en werkgelegenheid Hefboom 1 - Het talent in kaart brengen 104 Hefboom 2 - Met concrete initiatieven het talent beter bereiken 107 Hefboom 3 - Talent opleiden en laten bloeien 115 Hefboom 4 - Stimuleren van innovatieve arbeidsorganisatie, werkgoesting, diversiteit en loopbaandenken 120 Hefboom 5 - Iedereen ambassadeur 126 Hefboom 6 - Talent een handje helpen op weg naar werk 129 Hefboom 7 - Aandacht voor regiospecifieke sectoren 135 Onderwijs en levenslang leren Hefboom 1 - Stimuleren van opleidingen 146 Hefboom 2 - Onderwijs in contact brengen met bedrijven 150 Hefboom 3 - Aanpak van de ongekwalificeerde uitstroom Hefboom 4 - Armoede in het onderwijs aanpakken 158 Welzijn - Zorg - Armoede Hefboom 1 - Onderzoek van de zorgvraag bereidt de toekomst voor 167 Hefboom 2 - Synergie rond de twerkstelling in de zorgsector verhogen 174 Afkortingen Bibliografie Conclusie

7 Voorwoord Beste inwoner, Beste streekgenoot, Voor u ligt het nieuwe streekpact voor de periode Dit document bevat een visie en een reeks actiepunten voor onze regio tijdens de komende jaren. We benadrukken zoals u ziet ook het woord actie. Naar ons aanvoelen kunnen we in het belang van alle inwoners, bedrijven en lokale besturen nog meer samenwerken en actie ondernemen. RESOC Meetjesland, Leiestreek & Schelde wil de partners die dit Streekpact trouwens mee gevoed hebben ondersteunen bij de voorgestelde acties. Niet alleen omdat het haar decretale taak is, maar vooral omdat het in de context van vandaag heel belangrijk is om de koppen bij elkaar te steken, een forum aan te bieden en samen de maatschappelijke uitdagingen aan te gaan. Die uitdagingen én de acties vindt u in dit document. 7 Graag danken we iedereen die hieraan heeft meegewerkt. De medewerkers van RESOC en alle partners die input hebben gegeven, niet in het minst de deelnemers aan de diverse werktafels. Zij hebben de redacteurs de nodige input gegeven. Het zorgt er ook voor dat dit document gedragen is door de diverse belanghebbenden en experts. We hopen daarom dat alle partners dit Streekpact zullen gebruiken om samen tot actie over te gaan, in het belang van alle inwoners, bedrijven, publieke en private organisaties. Veel leesplezier! Odette Van Hamme Voorzitter van RESOC Meetjesland, Leiestreek & Schelde (MLS)

8 Fietspad Boerepad - Waarschoot

9

10 Sint-Laureins Kaprijke Assenede Maldegem Eeklo Waarschoot Knesselare Zomergem 10 Aalter Nevele Lovendegem Sint-Martens-Latem Deinze De Pinte Zulte Nazareth Gavere

11 Streekpact II Situering & context Het decreet Met het decreet van 7 mei 2004, verder uitgewerkt in het Vlaams uitvoeringsbesluit (BVR) van 22 oktober 2004, hervormde de Vlaamse overheid het sociaaleconomische streekontwikkelingsbeleid. Het decreet bepaalt het statuut, de werking, de taken en de bevoegdheden van het Erkend Regionaal Samenwerkingsverband (ERSV), de Sociaal-Economische Raad van de Regio (SERR) en het Regionaal Economisch Sociaal Overleg Comité (het RESOC). De doelstelling is de uitvoering van het hervormingsplan in het Vlaams regeerakkoord binnen het Beter Bestuurlijk Beleid. Vier SERR-RESOC s in Oost-Vlaanderen Op 22 juli 2005 richtte de provincie Oost-Vlaanderen de vzw ERSV Oost-Vlaanderen, met vier SERR-RESOC-structuren op. De Sociaal Economische Raad van de Regio (SERR) telt zestien vertegenwoordigers van de werkgevers- en werknemersorganisaties. En het Regionaal Sociaal Economisch Overleg Comité (het RESOC) bestaat uit acht afgevaardigden van de provinciale en lokale besturen, en dezelfde zestien vertegenwoordigers van de werkgevers- en werknemersorganisaties. 11 Het gebied SERR-RESOC Meetjesland, Leiestreek & Schelde (SERR-RESOC MLS) De werking van SERR-RESOC MLS omvat zeventien steden en gemeenten: Aalter, Assenede, Deinze, De Pinte, Eeklo, Gavere, Kaprijke, Knesselare, Lovendegem, Maldegem, Nazareth, Nevele, Sint-Laureins, Sint-Martens-Latem, Waarschoot, Zomergem en Zulte. De Europese context De Europese Commissie wil de economische crisis terugdringen met een reeks voorwaarden en richtlijnen voor een concurrerende economie met meer werkgelegenheid. Haar strategie Europe 2020 focust op vijf doelstellingen: werkgelegenheid, onderzoek & ontwikkeling, klimaat & energie, onderwijs, en bestrijding van sociale uitsluiting en armoede. werkgelegenheid: 73,2 % van de bevolking tussen 20 en 64 jaar aan het werk krijgen of houden;

12 onderzoek & ontwikkeling: 3 % van het Europese bruto binnenlands product in O&O investeren; klimaatverandering en duurzame energievoorziening: 13 % van de energie winnen uit duurzame energiebronnen; onderwijs: maximum 9,5 % van de jongeren behaalt geen diploma; ten minste 47 % van de 30 tot 34-jarigen behaalt een diploma in het hoger onderwijs; sociale uitsluiting en armoedebestrijding: daling van het aantal slachtoffers van sociale uitsluiting en armoede met ten minste 20 miljoen mensen. De Vlaamse context Ook Vlaanderen werkte aan een reeks doelstellingen rond de thema s werkgelegenheid, economie, mobiliteit, leefmilieu en ruimtelijke ordening. Het Streekpact houdt daar rekening mee. Zo staat bij elk focuspunt de Vlaamse beleidscontext kort vermeld. De vijf focuspunten van het Streekpact nemen de belangrijkste thema s op. En de bijlagen, voor iedereen ter beschikking op de website, omvatten alle beleids- en masterplannen waarnaar het Streekpact verwijst. 12 De Oost-Vlaamse context kennisregio Net zoals de Europese, federale en Vlaamse overheid steunt de provincie Oost-Vlaanderen de kenniseconomie als een bron van welvaart en werkgelegenheid. En de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Oost-Vlaanderen ondersteunt de kennissectoren in de provincie. Denk aan hoogtechnologische sectoren zoals industriële biotechnologie en ICT, of aan andere innovatieve industriële sectoren, zoals sierteelt en textiel. De POM wil synergie en samenwerkingsplatformen genereren en geeft innovatieve kennisclusters alle ruimte om zich te ontwikkelen. Letterlijk via de bedrijventerreinen, en figuurlijk door zo veel mogelijk drempels weg te werken. De klemtoon ligt op open innovatie en op clusters voor schaalvoordelen. Kortom, op stevige fundamenten voor heuse kennisregio s en gerichte investeringen.

13 Het RESOC Meetjesland, Leiestreek & Schelde en het Streekpact Doel van het Streekpact Het Streekpact analyseert gemeenschappelijke problemen bij de sociaaleconomische streekontwikkeling van de regio op lange termijn. Bijzondere aandacht gaat naar een evenwicht tussen economie en werkgelegenheid, naar de kansengroepen en naar aanpalende beleidsdomeinen, zoals ruimtelijke ordening, mobiliteit, leefmilieu, welzijn en onderwijs. De opmaak en opbouw van het Streekpact Het Streekpact rolt de komende zes jaar de verschillende acties uit in samenwerking met de regionale belanghebbenden. Vertrekpunt is de Europese beleidscontext, per domein verfijnd volgens de Vlaamse context en de beleidslijnen van de provincie Oost-Vlaanderen. Als onderdeel van het provinciale geheel stelt het RESOC het Streekpact op, met input van alle belanghebbenden in de regio. Die werd verkregen via streek- en focustafels, expertengroepen en enquêtes over diverse maatschappelijke domeinen bij afstemmingsgroepen. De opbouw van het Streekpact verliep bottom-up, om per beleidsdomein de hefbomen en acties van de belanghebbenden vast te leggen. Het Streekpact is dynamisch en zal zijn focus aanpassen aan de evolutie van de regionale en maatschappelijke context. 13 Opdracht van SERR-RESOC m.b.t. het Streekpact De hoofdtaken van SERR-RESOC in het decreet van 7 mei 2004: Organisatie van het tripartite overleg tussen werkgevers- en werknemersorganisaties en lokale en provinciale besturen; Adviesverlening - op verzoek of eigen initiatief - aan de gemeenten en de provincie over materies met een invloed op de sociaaleconomische ontwikkeling van de regio; Overleg - op eigen initiatief of op verzoek van een van de leden - over alle bovenlokale en lokale beleidsaangelegenheden met een sociaaleconomische dimensie; Beleidsvoorbereidend advies over sociaaleconomische streekontwikkeling in de regio, op verzoek van de Vlaamse regering of de minister;

14 Opstelling van een Streekpact met een langetermijnstrategie voor sociaaleconomische streekontwikkeling. En met een evenwicht tussen economie en werkgelegenheid en aandacht voor nevendomeinen, zoals ruimtelijke ordening en mobiliteit, leefmilieu, welzijn en onderwijs. Rol van het RESOC in de uitvoering van het Streekpact De acties gebeuren gespreid in de tijd en in samenwerking met de betrokken organisaties of besturen. Het eigenaarschap ervan ligt niet bij het RESOC, dat optreedt als facilitator of organisator. 14 Samenvatting van de rollen van het RESOC Meetjesland, Leiestreek & Schelde: Initiator Nieuwe projecten en acties bedenken en inleiden, en die - zodra ze goed lopen - doorgeven aan de betrokken partijen. Trekker Initiatief nemen voor de uitvoering van projecten. Regisseur Werkingen of projecten op elkaar afstemmen door partijen samen te brengen en samenwerkingsverbanden te creëren. Facilitator Initiatieven van andere organisaties aanmoedigen en ondersteunen. Manager Erover waken dat de uitgevoerde activiteiten doelgericht zijn en blijven. De verschillende managementactiviteiten: - plan: opstellen van plannen, onderzoeken; - do: coördineren, regelen, voorwaarden scheppen, opdracht geven; - check: controleren, toetsen, meten; - act: plannen en normen herzien, bijsturen. Dat de 17 lokale besturen en de provincieraad van de provincie Oost-Vlaanderen het Streekpact II ondersteunen, zorgt voor een breed draagvlak.

15 Sint-Martinuskerk - Lovendegem

16 De identiteit van de regio Meetjesland, Leiestreek & Schelde Eigen streekidentiteit De regio Meetjesland, Leiestreek & Schelde omvat de volgende gemeenten: Meetjesland: Aalter, Assenede, Eeklo, Kaprijke, Knesselare, Lovendegem, Maldegem, Nevele, Sint-Laureins, Waarschoot en Zomergem. Leiestreek & Schelde: Deinze, De Pinte, Gavere, Nazareth, Sint-Martens-Latem en Zulte. 16 Huidige context De regio bevat heel wat groen en natuur, en ze is dankzij snel-, water- en spoorwegen goed bereikbaar. Er is bovendien een uitgebreid toeristisch en cultureel aanbod. Enkele wat grotere gemeenten functioneren als kleinstedelijke kernen voor dienstverlening aan de inwoners in de regio. Voorts zijn er enkele vrij grote gemeenten met een productieve, innovatieve landbouwactiviteit. Welvaart en armoede Het Streekpact waakt erover dat het welvarende Oost-Vlaanderen (binnen een welvarend Vlaanderen) er niet op achteruitgaat. En dat alle bedrijven en activiteiten er kunnen bloeien. Er is heel wat talent aanwezig, dat respect en alle kansen tot verdere ontplooiing verdient. Toch is er ook armoede, in het Meetjesland en in toenemende mate in de Leiestreek & Schelde. Dat is een belangrijk signaal om de aandacht voor medeburgers met minder geluk of kansen niet te laten verslappen. De bestrijding van armoede moet een focuspunt zijn in alle lokale besturen, bedrijven en onderwijsinstellingen.

17 Vanmaele Kenneth - Provincie Oost-Vlaanderen

18 Regio-onderzoek: vragen en vaststellingen Vragen Het RESOC organiseerde eind 2012 / begin 2013 een grootschalig onderzoek bij de diverse belanghebbers in de regio, aan de hand van vijf vragen: Wat is het planningsmilieu van de regio Meetjesland, Leiestreek & Schelde? Wat is de identiteit van de regio? Wat zijn de belangrijkste te ondernemen acties in de regio? Welke actoren moeten betrokken worden? In welke mate zijn de verschillende actoren al betrokken? 18 Naast de algemene regionale enquête, hield het RESOC ook een bevraging onder een 200-tal bedrijfsleiders in de regio. Na een eerste verwerking toetste het RESOC de resultaten van de bovenliggende onderzoeksmodi bij diverse expertengroepen, afstemmingscommissies, overlegorganen, om tot een globaal uitgewerkt streekpact te komen. Opmerkelijke vaststellingen Ondernemend netwerk. Ongeveer 64 % van de bedrijven heeft behoefte aan een ondernemend netwerk en partnerships. Bovendien is 44 % van de bedrijven bereid om kennis te delen. En 65 % van de ondernemers vindt een centrale coördinatie in de regio op dat vlak nuttig. Link tussen onderwijs en bedrijfswereld. Bijna de helft van de ondervraagden wil meewerken aan een overlegplatform tussen bedrijven en het onderwijs. Inzet sociale economie. Bijna 50 % van de bedrijven staat open voor een werktafel over sociale economie en voor het dichten van de kloof tussen de sociale en de reguliere economie. Leegstaande en ongebruikte gebouwen. Zowat 50 % van de ondervraagden heeft interesse in een overlegforum ter zake, en heel wat respondenten willen hun ervaring delen. Mobiliteit. Circa 30 % van de respondenten erkent het nut van een overlegforum over een betere toegankelijkheid van bedrijven en dorpskernen, en over de aanpak van het toenemende (vracht)verkeer. Ongeveer 1 op 3 wil meewerken aan een forum voor een regionaal mobiliteitsplan. Zorg. Bijna 40 % van de respondenten wil meewerken aan een coördinerend ondernemend zorgnetwerk, waarin bedrijven en zorgorganisaties ervaring en kennis uitwisselen. Iets meer dan

19 50 % bevestigt dat er onvoldoende duidelijkheid is over de zorgvraag in de regio. En zo n 45 % is bereid om aan een onderzoek naar de zorgvraag mee te werken. Keuze van focuspunten voor het Streekpact Uit de algemene regionale enquête, de bevragingen en het grote aantal actiepunten uit de diverse werktafels, distilleerde het RESOC een reeks overkoepelende focuspunten: Ruimtelijke levenskwaliteit verbeteren: monitoring, aanpak ruimtelijke ordening, mobiliteit, woonbeleid en innovatie in gebruik van de groene ruimte. Economie stimuleren: monitoring, ontwikkelen van kweekvijvers en partnerships, uitdragen van talenten. Werkbare jobs creëren in een innovatieve arbeidsomgeving: monitoring, latent talent bereiken, opleiden en laten bloeien, stimuleringsmiddelen, ambassadeurs inzetten, brug slaan naar werk. Onderwijs en levenslang leren stimuleren: monitoren, stimuleren van opleidingen, Europese impulsen gebruiken, brug maken tussen onderwijs en bedrijven. Welzijn en zorg op maat: monitoren door goede voorbereiding op de zorgvraag van de toekomst, synergie bereiken in de sectorale werkgelegenheid. 19

20 TALENTENREGIO De subtitel Talentenregio van het Streekpact wijst erop dat het RESOC wil investeren in het menselijke kapitaal van onze regio, want de mens en zijn omgeving staan centraal. We kunnen het talent in onze regio ontdekken, ontwikkelen en begeleiden door samen te werken. Elke regionale partner met zijn eigen visie en ervaring, en samen vanuit een streekvisie. Gemakkelijk is het niet, noodzakelijk des te meer: het gaat om kansen om verder te groeien. De thematische focuspunten gaan dieper op die kansen en de streekvisie in. En ze sluiten aan bij de Europese, Belgische, Vlaamse, provinciale en gemeentelijke beleidsvorming. Ten slotte zien we in het Streekpact, vanuit onze maatschappelijke taak als regionaal sociaal en economisch overleg- en adviesplatform, enkele aandachtspunten terugkeren bij de uitwerking van een visie over onze talentenregio: Duurzaamheid toetsen. 2. Kansengroepen betrekken. 3. Werkgelegenheid bevorderen.

21 Vanmaele Kenneth - Provincie Oost-Vlaanderen

22 Astene-Sas - Deinze

23 Wat doen we met onze ruimte? 23 ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

24 Wat doen we met onze ruimte? Doel Verbeteren van de ruimtelijke levenskwaliteit. Inleiding 24 Onder ruimtelijke levenskwaliteit vallen diverse aspecten van het maatschappelijke leven in een regio. Denk aan mobiliteit, wonen en bouw (ruimtelijke ordening), energie, landbouw, natuur en cultuur. Vlaanderen wil werk maken van een veelzijdige levensruimte van wereldklasse, waarin mensen wonen en werken, zich ontspannen en elkaar ontmoeten. De kleinschaligheid biedt de regio de kans op een unieke levenskwaliteit. Bovendien zijn onderwijs, zorg en cultuur vlakbij en is de open ruimte waaronder heuse pareltjes voor iedereen toegankelijk. Een duurzame ruimtelijke ontwikkeling streeft naar evenwicht tussen economische, sociaalculturele en ecologische aspecten en respecteert de draagkracht van de ruimte. Zo kunnen we ook de volgende generaties een optimale ruimtelijke levenskwaliteit garanderen. Europa De Europese Strategie Duurzame Ontwikkeling, de Lissabon Strategie, het Charter van Leipzig en de opname van de doelstelling Territoriale cohesie in het Verdrag van Lissabon kunnen een belangrijke invloed uitoefenen op het eigen Vlaamse ruimtelijke beleid. Het oorspronkelijke Europese cohesiebeleid wou de economische en sociale cohesie versterken. Het Verdrag van Lissabon en de nieuwe EU-Strategie (Europe 2020) voegen er een derde territoriale dimensie aan toe. Het komt erop neer dat: de EU nagaat hoe de sterktes van elk territorium een duurzame en evenwichtige groei van de EU kunnen steunen; ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

25 de EU de groeiende concentratie met positieve (toename innovatie en productiviteit) en negatieve gevolgen (vervuiling, uitsluiting) wil beheersen; de EU de gebieden beter verbindt om mensen te laten leven waar ze willen, met toegang tot diensten, transport, netwerk, internet, ; de EU de grensoverschrijdende samenwerking promoot om kwesties als klimaatverandering en verkeersdrukte aan te pakken (macro-regionale aanpak). Vlaanderen De belangrijkste Vlaamse richtlijn zit vervat in de beleidsnota Ruimtelijke ordening: Een ruimtelijk beleid voor en op het ritme van de maatschappij - Ambitieus in een moeilijke context. Op diverse fora wordt op Vlaams en regionaal niveau de beleidsnota verder uitgewerkt. De visie op ruimtelijke ontwikkeling van de Vlaamse overheid gaat uit van vier ruimtelijke principes: versterking en behoud van het buitengebied, waar werken en wonen gebundeld worden in de kernen van het buitengebied; concentratie van de economische activiteiten die behoren tot de huidige Vlaamse economische structuur; bundeling van voorzieningen en functies in stedelijke gebieden met een optimaal beheer en gebruik van de bestaande stedelijke structuur als prioriteit; optimalisering van de vervoer- en verkeersinfrastructuur. 25 De ministeriële beleidsnota s tonen dat Vlaanderen wil inzetten op creatieve steden voor wonen, werken en cultuur, en belang hecht aan een vitaal platteland, een sterke en kwalitatieve open ruimte met landbouw, natuur en bos, en een kwalitatieve ruimte voor ondernemerschap. Leefmilieu en natuur Op het vlak van leefmilieu en natuur focust Vlaanderen op een aanpassingstraject voor een klimaatpositieve samenleving. Vlaanderen moet ook de Europese verplichtingen voor de afname van de luchtverontreiniging toepassen en een integrale visie voor waterbeleid en waterzuivering ontwikkelen. De betrokken minister linkt het leefmilieu ook aan de gezondheid van de burgers. Door het terugdringen van de milieuvervuiling kunnen mensen langer gezond leven en verbetert de kwaliteit van het binnenhuismilieu, de woon- en werkomgeving en de voeding. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

26 Wonen Vlaanderen werkt aan de uitvoering van strategische doelstellingen in het woonbeleid: betaalbaar wonen in Vlaanderen, een duurzame woonbeleidsvisie met meer bescheiden en sociale woningen, duurzaam en kwaliteitsvol wonen en (ver)bouwen, Tegelijk moet er voor eigenaars, sociale huurders en privéhuurders woonzekerheid blijven bestaan. De bevordering van een rechtvaardige toegang tot betaalbare en kwaliteitsvolle woningen sluit bij die doelstellingen aan. Vlaanderen zet bovendien in op een sociaal warme samenleving voor elke Vlaming, waarbij woonbeleid en welzijnsen zorgbeleid op elkaar afgestemd zijn. Volgens de bevolkingsprognoses evolueren we van 6,30 miljoen inwoners op een ruimtebeslag van hectare, naar 7,13 miljoen inwoners op hectare in Of van 18,2 inwoners per hectare naar 19,1 inwoners per hectare. Dat heeft gevolgen voor de huisvesting in Vlaanderen. Het aandeel van 65-plussers in de bevolking is van eind 1990 tot 2005 het sterkst toegenomen in het Vlaamse Gewest, van 14,5 % naar 17,8 %. Daarmee positioneert de Vlaamse regio zich als de meest vergrijsde van België, in tegenstelling tot vroeger. 26 Het aandeel van ouderen in de bevolking is één zaak, het aantal ouderen op zich een andere zaak. Het eerste biedt inzicht in de leeftijdsopbouw van de bevolking, het tweede is een indicatie voor de concrete nood aan voorzieningen. Ten opzichte van het peil eind 2003 volgens de tellingen van het Rijksregister zou het aantal 65-plussers in het Vlaamse Gewest tegen 2025 (eind 2024) toenemen met 36 tot 41 %. Op langere termijn, tegen (eind) 2050, zelfs met 62 tot 80 %. Een afgezwakte stijging van het aandeel van 65-plussers gaat niet noodzakelijk gepaard met een afgezwakte nood aan voorzieningen. Platteland Voor de Vlaamse regering is het Vlaamse platteland een werkgebied voor een innovatief, sociaal en open Vlaanderen. Vandaar het duidelijke beleidskader van het Vlaams plattelandsbeleidsplan. Het behoud en de versterking van de landbouw, de landschappelijke waarden en de natuurwaarden in de open ruimte vormen een belangrijke uitdaging. Met aandachtspunten zoals de beperking van de verdere verstening en degradatie van de open ruimte, de ontwikkeling van een antiversnipperingsbeleid, de verwezenlijking van grote aaneengesloten landbouwgebieden en natuurverbindingen op diverse schaalniveaus, en een betere omgang met verweving. Naast de druk van (sub)urbanisatie kent de open ruimte op het Vlaamse platteland ook een ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

27 transformatie naar een multifunctionele ruimte, met nieuwe vragen naar recreatie en toerisme. Ook in onze regio verliest een toenemend aantal hoevegebouwen hun functie door de toenemende concentratie en schaalvergroting. Een creatief beleid rond die vrijgekomen of leegstaande gebouwen kan helpen bij een grotere verwevenheid en meer interactie tussen diverse actoren. Cultuur en toerisme Het onroerend erfgoeddecreet (decreet van juli 2013) staat een holistische benadering van het onroerend erfgoed voor en vervangt het monumentendecreet, het archeologiedecreet en het landschapsdecreet. Zo worden het behoud en het beheer van de waarden van onze landschappen, monumenten en archeologie verzekerd. Het nieuwe decreet implementeert het Europees Verdrag van Malta (1992), waarbij Vlaanderen tegemoetkomt aan de internationale bepalingen over het archeologische erfgoed, waar dus de grootste wijzigingen te verwachten zijn. Goed bestuur Het is ten slotte noodzakelijk om te beschikken over een efficiënt en doeltreffend Vlaams bestuur, dat een transparante financiering en regelgeving aanhoudt, de klantvriendelijkheid verhoogt en het eigen beleid zelf onderbouwt met databeheer en onderzoek. Provincie Oost-Vlaanderen Ook de provincie Oost-Vlaanderen formuleert beleidsdoelstellingen ( ) op het vlak van ruimtelijke levenskwaliteit: verhoging van de participatie van de Oost-Vlaming bij het ruimtelijk beleid van de provincie; transparante, efficiënte en duidelijke behandeling van de stedenbouwkundige aanvragen in beroep; planning van kwalitatieve, multifunctionele ruimtes die bijdragen aan de veerkracht van Oost-Vlaanderen; aanpak van de klimaatverandering; beperking van ernstige milieu- en gezondheidshinder; maximale toepassing van de principes van integraal waterbeleid op het beheer van onbevaarbare waterlopen; bevordering van cultuur in Oost-Vlaanderen; behoud, ontsluiting, herbestemming en maatschappelijke integratie van het erfgoed met oog voor innovatie; verdere uitbouw van performante en innovatieve systemen voor het beheer en de ontsluiting van digitaal relevante data met het oog op duurzame toegankelijkheid; 27 ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

28 stimulering van innovatie, creatie en relevant onderzoek om cultuur met nieuwe tendensen en evoluties te verbinden, ook in andere beleidsdomeinen; ontwikkeling van innovatieprojecten in wonen, welzijn en zorg; verbetering van de ontsluiting en bereikbaarheid van aantrekkingspolen en vervoerregio s; uitbouw van kwalitatieve netwerken voor fietsers en voetgangers; coördinatie van het integrale waterbeleid. Betrokkenheid tussen belanghebbenden verbeteren De provincie wil werk maken van een betere communicatie, participatie en coproductie in de samenwerking met burgers en bedrijven, en met andere overheden die betrokken zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen. Provinciaal structuurplan Het provinciale structuurplan werd de jongste jaren verfijnd tot diverse planningsprocessen, waaronder de ontwikkeling van de bijzonder economische knooppunten. Een monitoringsysteem zorgt voor de opvolging en uitvoering ervan, in overleg met de lokale besturen en het Oost-Vlaamse middenveld. 28 Wonen De regelgeving op het vlak van sociale huisvesting moet innovatief zijn en de maatschappelijke ontwikkelingen volgen, met vooral aandacht voor energiezuinig wonen, zorgwonen en hergebruik van woningen. Mobiliteit Binnen een geïntegreerd mobiliteitsbeleid investeert de provincie verder in zachte en zwakke weggebruikers, bijvoorbeeld in een samenhangend fietsnetwerk dat meteen ook een toeristische meerwaarde biedt en de beleefbaarheid van het platteland bevordert. De provincie wil ook blijven optreden als bruggenbouwer tussen het lokale en het gewestelijke of federale beleidsniveau op het vlak van mobiliteit. Zo kan de provincie haar expertise ter beschikking stellen voor het realiseren van trage wegen. Het nieuwe Provinciale Mobiliteitsplan brengt een reeks interessante mobiliteitsconcepten aan die ook in onze regio toepasselijk zijn. Klimaatplan De provincie wil tegen 2050 klimaatneutraal zijn en definieert in een klimaatplan de inspanningen en acties van alle actoren. De gemeenten krijgen ondersteuning, en burgers, organisaties en verenigingen worden bewust gemaakt. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

29 Natuur en bos Ten slotte staat er voor natuur- en bosbeleid ook heel wat op stapel. Oost-Vlaanderen is dichtbevolkt en tegelijk een belangrijke landbouwprovincie. Daardoor blijft er weinig bosgebied over. De ontwikkeling of uitbreiding van randstedelijke bosgebieden is een mogelijke piste, mits de uitwerking van een beleid dat onder meer met het landbouwbeleid is geïntegreerd. De provincie maakt voorts werk van een integraal waterbeleid met aandacht voor de ecologische plichten overeenkomstig de Benelux-regelgeving en het Vlaams decreet over integraal waterbeleid van Resoc Meetjesland, Leiestreek & Schelde De regio kijkt uit naar het nieuwe Beleidsplan Ruimte van de Vlaamse overheid en vraagt Vlaanderen om aandacht voor de specifieke problematiek van de regio. De regio Meetjesland, Leiestreek & Schelde zet in op gezond en betaalbaar leven. Ze ijvert daarbij voor een verdere optimalisering van de bestaande verkeersassen met een goede aansluiting op het openbare vervoernet. Mobiliteit is belangrijk en bepaalt de bereikbaarheid (import en export) van de regio. Naast het vervoer van goederen spelen de wegen ook een belangrijke rol in het economische leven en in de toeristische en recreatieve sector. Bovendien moet het landschap energiek, participatief en toegankelijk zijn voor iedereen, met het behoud en de versterking van het landelijke karakter. Zo komt de identiteit van de regio, die bekend staat voor zijn landbouw, stilte en open ruimte, beter tot uiting. 29 Het aspect bebouwing, meer bepaald wonen en bedrijvigheid, bepaalt het uitzicht en de inrichting van de regio. Aandacht gaat naar de inrichting van steden en dorpen en naar de verhouding tussen groenvoorzieningen en bebouwing. Niet gebruikte gebouwen krijgen een nieuwe bestemming en worden ook beter onderhouden. Dat bevordert het straat- en landschapsbeeld in de gemeenten en dorpskernen. Voorts moeten de verschillende nieuwbouwprojecten duurzaam zijn en meebouwen aan een groene toekomst. Tegelijk is een kwalitatief vestigingsbeleid cruciaal. De regio vraagt ook voldoende regionale woon, welzijns- en zorgvoorzieningen voor de aangekondigde bevolkingsgroei. Werken aan nieuwe energiebronnen is werken aan de toekomst. Fossiele brandstoffen vergaan, niet-fossiele blijven bestaan. Ongeveer de helft van de gebruikte energie in 2010 was afkomstig van kerncentrales. Zo n 39,7 % van de overige energie werd verkregen uit fossiele brandstoffen, zoals steenkool, gas en olie. Maar slechts 9,9 % van de energie kwam voort uit niet-fossiele brandstoffen (zon, wind en bio). Door meer groene energie aan te wenden wordt de regio Meetjesland, Leiestreek & Schelde nog groener. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

30 Dat kan door de bebouwde oppervlakte beter te benutten, en door de mogelijkheden van biomassa en aardwarmte te onderzoeken. Landbouw is een belangrijk onderdeel van de regio. Ze draagt bij aan het landelijke en groene karakter en levert diverse grondstoffen. In België daalt het aantal landbouwbedrijven aanzienlijk: in 2011 met 8 % ten opzichte van Om het aantal landbouwbedrijven in de regio te behouden en te verhogen is actie nodig. Cultuur verbindt mensen en de regio. Het nieuwe onroerend erfgoeddecreet (2013) maakt projecten voor erfgoedontsluiting mogelijk naast de ontwikkeling van beleidsvisies voor de onroerenderfgoedgemeenten (archeologie, monumenten, landschappen). Aandacht voor erfgoed kan de motor zijn voor stadsvernieuwing en streekontwikkeling (impact op ruimtelijke ordening, mobiliteit, dorpskern ). 30 De rol van het RESOC Het RESOC wil faciliteren bij het overleg tussen meerdere partners: provinciale overheid, lokale besturen, sociale partners, regionale actoren (COMEET, POLS, RLM, toeristische diensten, ), projectontwikkelaars, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden (Veneco², IVM, ) en vele andere. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

31 Gemeentehuis - Zomergem

32 De hefbomen Regionale ruimtelijke troeven. Meer regionale verwevenheid mits bereikbaarheid en nieuwe vervoervormen. Innovatief woonbeleid. Inzetten op de groene ruimte. Duurzaam regionaal energiebeleid. hefboom1 Regionale ruimtelijke troeven 32 De regio Meetjesland, Leiestreek & Schelde beschikt over een reeks ruimtelijke troeven. Denk aan de kleinstedelijke kernen Eeklo en Deinze en het buitengebied met veel open ruimte. Er is bovendien vraag naar recreatie en toerisme, en er is ruimte voor. Het RESOC focust op de ontwikkeling van de centrumfunctie van de genoemde steden en gemeenten, en op actiepunten voor urbanisatie op het platteland. Bovendien zien we erfgoed als een motor voor stadsvernieuwing en streekontwikkeling. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

33 Actie 1 Creatieve regionale kleinstedelijke kernen voor wonen, werken en cultuur, met respect voor een levendig platteland We willen in samenwerking met de kleinstedelijke kernen een visie ontwikkelen over hun rol als centrale knooppunten voor zorg, onderwijs, werk en cultuur. Daarbij is de samenhang met de andere gemeenten in het buitengebied belangrijk. Studies tonen aan dat Oost-Vlamingen almaar meer de stad opzoeken om er in de rand een plek te vinden. Privépersonen zoeken nog altijd een huis voor zichzelf of het gezin, maar neigen vaker naar een compacte energiezuinige woning met een kleine of gemeenschappelijke tuin in de buurt van het openbaar vervoer. Daarom zal de regio sterk moeten inzetten op een krachtig woon- en mobiliteitsbeleid, dat kan groeien door middel van een betere toegankelijkheid en ontsluiting, zoals de fietsnetwerken, de lightrail, cambio-voorzieningen en andere alternatieve vervoervormen. De regio Meetjesland, Leiestreek & Schelde ligt tussen de grootstedelijke agglomeraties van Gent en Brugge, die zich verder ontwikkelen. Ook de kleinstedelijke kernen Eeklo en Deinze en de andere gemeenten zouden zich verder kunnen ontwikkelen. En tegelijk het buitengebied stimuleren op het vlak van ondernemerschap, toerisme en recreatie. 33 Landbouwbedrijven met intensieve veeteelt vormen een belangrijk onderdeel van de landbouw in de regio. We maken de komende jaren werk van een brede werktafel landbouw met aandacht voor de regelgeving en de toekomst van de landbouwsector, inclusief veeteelt, akkerbouw, tuinbouw, Niet alle landbouwbedrijven kunnen overigens zomaar overschakelen naar een bedrijfswerking met een recreatieve invalshoek. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

34 Actie 2 Multifunctioneel gebruik van het platteland Uitgebreid onderzoek toont de diversiteit en verspreiding van verstedelijking in Vlaanderen aan. Daarom is een beleid nodig met aandacht voor de onderbouw van transformaties die niet meer weg te denken zijn: van een mono- naar een multifunctionele open ruimte; een toenemende bebouwing; de residentialisering; de economische diversificatie; het toenemende privégebruik van de open ruimte; het gebruik van de open ruimte als publieke ruimte. 34 Aansluitend op Actie 2 van de eerste hefboom wil de regio door middel van focustafels werk maken van een visie op de plattelandstransformaties. Interne functiewijzigingen van boerderijen bijvoorbeeld hebben gevolgen voor de morfologie van de open ruimte. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

35 Cultuur en erfgoed als motor voor stadsvernieuwing en streekontwikkeling Actie 3 De regio zet in op het behoud en de promotie van het erfgoed waarover ze beschikt. De archeologische rijkdom in de streek is een bijzondere troef, maar de toenemende bebouwing en verharding maakt de nog onzichtbare restanten van het verleden uiterst kwetsbaar. Een beschermingsregeling dringt zich op. Nu al worden diverse projecten ondersteund: Kale-Leie Archeologische dienst (KLAD), Erfgoedcel Meetjesland, Cultuur Overleg Meetjesland (COMEET), Platform Overleg Leie & Schelde (POLS), Regionaal landschap Meetjesland (RLM), Het RESOC helpt bij de uitwisseling van beste praktijken en de bespreking van initiatieven en trajecten tussen de regio Meetjesland en de regio Leiestreek & Schelde. Daarbij hoort ook overleg over de toegangsmogelijkheden voor kansengroepen. We kunnen de deelname van kansarmen in de regio verhogen door concrete sociale projecten te ondersteunen. 35 ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

36 Sint-Martens-Latem De Lieve - Waarschoot

37 hefboom2 3 Meer regionale verwevenheid mits bereikbaarheid en nieuwe vervoervormen Uit het overleg en de enquête over mobiliteit blijkt een behoefte aan afstemming van de mobiliteitsplannen tussen het gemeentelijke en het provinciale niveau. Bovendien moet het openbaar vervoer beter afgestemd worden op de huidige structuur van het landschap. Het werkingsgebied van SERR-RESOC MLS bestaat vooral uit platteland met verspreide dorpskernen die vaak moeilijk te bereiken zijn met het openbaar vervoer. Ook bedrijfsleiders geven aan dat hun bedrijf voor de werknemers lastig te bereiken is. De regio zal inspelen op de concrete behoeften van de diverse belanghebbenden binnen het werkingsgebied. Vanwege de dagelijkse verkeersstromen, maar ook voor de bereikbaarheid van toeristische en recreatieve ankerpunten. De regio wil werk maken van een brede toegankelijkheid voor iedereen. 37 ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

38 Actie 1 Verbetering van het openbaar vervoer en de diverse verbindingen De voorbereidende werktafels leverden heel wat suggesties op. Er is de vraag naar onderzoek en overleg, en de oproepen tot verbetering van de bereikbaarheid. Het belang van goed bereikbare kleinstedelijke centra en economische knooppunten in onze regio is niet te onderschatten. Een efficiënt mobiliteitssysteem zorgt voor een goede arbeidsmobiliteit, een goede bereikbaarheid van producten en diensten, en het is een steun in de rug van alle economische sectoren. 38 Uiteraard ligt, omwille van het leefmilieu, de nadruk op de diverse vormen van openbaar vervoer. Onder meer als vlotte en kwaliteitsvolle verbinding tussen de kleinstedelijke kernen, de gemeenten in het buitengebied en de stad Gent als Vlaams economisch knooppunt. Grote tewerkstellingspolen, onder andere de Brusselse agglomeratie, de Gentse Kanaalzone, de industrieterreinen van Eeklo, Maldegem en Aalter moeten voor de pendelaars vlotter bereikbaar worden. Vandaag de dag zijn er de lokale mobiliteitsplannen en de bovenlokale mobiliteitsplannen om bijvoorbeeld de bereikbaarheid van de provinciale domeinen en nieuwe trekpleisters beter te organiseren (denk aan het Parkbos). Samen met de ruimtelijke planners, de lokale mobiliteitsambtenaren en de provinciale verantwoordelijken kan het RESOC werk maken van een overkoepelende ruimtelijke visie om de regio op de diverse knooppunten te ontsluiten. Een beter openbaar vervoernetwerk kan bijvoorbeeld het krekengebied toegankelijker maken voor inwoners en toeristen. Daarvoor is een analyse nodig van het huidige aanbod. Het is ook tijd voor een nieuwe invulling van de landelijke wegen om te komen tot mobiliteit op maat van het landelijke gebied, met een goede bereikbaarheid van de kleinstedelijke kernen en de andere gemeenten. Een optimalisering van de hoofdassen is wenselijk. Een aantal projecten is recent opgestart, zoals het doortrekken van de ring rond Eeklo (RUP) en de ontsluitingsweg in Balgerhoeke, het op- en afrittencomplex N49, de omleidingsweg Lembeke (MER), de omleidingsweg Hansbeke in Nevele, enzovoort. En er volgen er nog: een studie streefbeeld N35-N43 in Deinze, een technische studie van de ring R43 in Eeklo, enzovoort. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

39 Bovendien staan er nog andere infrastructurele ingrepen op het programma, zowel op de hoofdwegen, secundaire wegen als op een reeks zwarte kruispunten. Aansluitend op het Vlaams Integraal Fietsinvesteringsprogramma ijvert de regio voor veilige, vrijliggende fietspaden langs de gewestwegen. Ook in het Provinciale mobiliteitsbeleid ligt de nadruk op bijkomende fietsinfrastructuur (Fietsfonds en Fietspaden Lange Afstand). We doen tegelijk een oproep om werk te maken van veilige fietsstandplaatsen, bijvoorbeeld naast de stations. Het is nuttig om na te gaan waar het aan openbaar vervoer ontbreekt en welk type vervoer het best geschikt is voor de minder goed verbonden plaatsen. Personen en goederen vervoer je op verschillende manieren, en in een optimale mix combineer je meerdere vormen van vervoer. Daarbij zijn de verschillende soorten van vervoer bij voorkeur complementair en aansluitend. Het RESOC wil samen met experts en de belanghebbenden analyseren waar de aansluiting tussen de verschillende vervoermodi beter kan, en de samenwerking bevorderen tussen de NMBS, De Lijn, lokale besturen, enzovoort. 39 ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

40 Promotie van nieuwe vervoervormen Actie 2 De regio denkt naast beter openbaar vervoer en betere verbindingen ook aan nieuwe vervoervormen om de leefbaarheid van het verkeer te behouden of te vergroten. Ze kan werk maken van de creatieve uitbouw van fietsen-mobil (zowel voor praktische als voor recreatieve doeleinden) of e-bikes. Een doelstelling van het Provinciaal Mobiliteitspunt Oost-Vlaanderen is om duurzame vervoervormen, zoals het openbaar vervoer en de fiets, te stimuleren. Het RESOC wil daarop inspelen met de uitvoering van acties. 40 overleg rond privévervoer in landelijke gemeenten; overleg met betrekking tot: - cambiovoorzieningen door gemeenten; - carpooling en carpoolingparkings faciliteren (eventueel via sociale media of de inzet van interactieve sites zoals voor werknemers, studenten, ); overleg rond het bovenlokaal aansturen van de implementatie van nieuwe vervoervormen (fietsdelen, autodelen). Hoe zit het vandaag met het privédelen van voertuigen in het buitengebied? het concept van bedrijfsfietsplannen verdient ook aandacht in onze regio. Een aanzienlijk deel van het autoverkeer is vervangbaar door manieren van vervoer die minder plaats en energie vergen. Het RESOC volgt het onderzoek van experts en steunt initiatieven die de bereikbaarheid verbeteren en aandacht hebben voor de veiligheid en de leefbaarheid van het verkeer. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

41 Extra openheid en verwevenheid Actie 3 Het RESOC pleit voor een versterking van het groenblauwe netwerk. Het Vlaams ruimtelijk beleid ontwikkelt het groenblauwe netwerk als geheel en waarborgt de functionele samenhang tussen haar verschillende onderdelen. Aanvullend aan de ontwikkeling van grote aaneengesloten openruimtegebieden werkt het beleid aan de realisatie van een fijnmazig netwerk van groenblauwe aders door de bebouwde en onbebouwde ruimte. De groenblauwe aders beschrijven de fijnmazige natuurlijke en seminatuurlijke verbindingen door de bebouwde en onbebouwde ruimte die veelal geënt zijn op het systeem van rivier- en beekvalleien. Een fijnmazige groenblauwe dooradering bevordert de verbinding tussen de natuurgebieden en de ecologische samenhang van het groenblauwe netwerk. De groenblauwe assen waarborgen tegelijk natuurwaarden en biodiversiteit. Ze spelen een rol op het vlak van mobiliteit zonder beschadiging van de ruimte voor wie er zich ontspant. De open ruimte staat tegenwoordig onder druk, maar is toch gebaat bij meer ontsnippering. Kwaliteit is in te bouwen door in versnipperde ruimtes te kiezen voor kwaliteitsvolle verdichting of voor ontsnippering. Er is ook aandacht nodig voor de ontwikkeling van de natuur en de erfgoedwaarden. Denk aan de te ontwikkelen trage wegen en het concept van de ecoducten, die al op een paar plaatsen in Vlaanderen succesvol zijn. De dorpskernen kunnen meer rustpunten en groen inbouwen om de leefbaarheid te vergroten. Op het platteland is het belangrijk om werk te maken van recreatief medegebruik en toegankelijkheid. 41 Daarnaast blijft de realisatie van een uitgebreid en verbonden fiets- en wandelnetwerk belangrijk, bijvoorbeeld langs de water- en spoorwegen. Wel is een analyse nodig van de huidige voorzieningen om meer zicht te krijgen op de noodzakelijke aanpassingen. Ook de verbinding van kreken en bosgebieden om de biodiversiteit te behouden is een regionaal aandachtspunt. We kunnen werk maken van schaalbegeleiding in de landbouw met een bedrijfsvoering ingebed in de lokale context. Tegelijk moet de kwaliteit van het water bewaakt en zo mogelijk verbeterd worden. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

42 Drongengoed Mieke Dalle - Knesselare De Lieve - Waarschoot

43 hefboom 3 Innovatief woonbeleid De grote demografische trends voor de komende decennia zijn duidelijk: een groeiend aantal ouderen met specifieke woonnoden en een sterke stijging van het aantal alleenwonenden en kleine gezinnen. Om daarmee rekening te houden zijn een lokale woonbeleidsvisie en een lokaal woonbeleidsplan bijzonder belangrijk, bijvoorbeeld het grond- en pandenbeleid. In 2012 stonden er 421 panden leeg in de regio Meetjesland, Leiestreek & Schelde (leegstandsregister). Daardoor wordt een straat of wijk al snel gezien als vervallen. We moeten die leegstaande ruimten benutten en nieuwe functies geven. De gebouwen kunnen dienen als woonzorgcomplexen, woonruimtes, bedrijfsruimtes, Bovendien is er aandacht nodig voor de sociale problematiek (zowel bij eigenaars als huurders) die soms achter leegstand of verkrotting schuilgaat. Leegstandboetes bieden niet altijd de beste oplossing, ook positieve stimuli zijn het onderzoeken waard. 43 Tegen 2020 zal in Vlaanderen naar schatting nood zijn aan circa extra woongelegenheden voor alleenstaanden (en tegen 2050). Bovendien zijn ouderen ook sterk aangewezen op voorzieningen in de buurt van de woning, denk aan openbaar vervoer en openbaar groen. Alternatieve woonvormen zoals groepswoningen, kangoeroewoningen en aanleunwoningen kunnen een oplossing zijn om langer zelfstandig te blijven wonen. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

44 Actie 1 duurzame woonconcepten ontwikkelen Uit de praktijk in onze en andere regio s kunnen we in overleg met regionale experts en partners nagaan wat in onze regio haalbaar en inspirerend is. 44 Promotie en stimulans van anders gaan wonen (mogelijk inzetten van vrijgekomen kerken of kloosters). Een tweede bestemming geven aan het eigen huis, bijvoorbeeld als er door een wijziging in de gezinssituatie ruimte vrijkomt. Gemeenschappelijk wonen kan kostenbesparend zijn voor bewoners die de praktische infrastructuur willen delen met elkaar (betaalbaar wonen). Daaronder vallen ook formules zoals gedeeld wonen, kangoeroewonen, cohousing, ecovillages, De traditionele huisvestingsvormen voor ouderen beantwoorden niet langer aan de noden van de nieuwe actieve en fitte ouderen. Die gaan op zoek naar alternatieven en zijn minder speelbal, maar meer spelbepaler over hun toekomst. Ze willen zo lang mogelijk actief aan het maatschappelijke leven deelnemen, bij voorkeur in een omgeving waar veel te beleven valt. In meegroeiwonen passen mensen zich soepel aan wijzigende omstandigheden en (woon)wensen aan, ongeacht leeftijd of fysieke beperkingen. De principes van Ontwerpen voor Iedereen en Aanpasbaar, flexibel bouwen staan daarbij centraal. Op het platteland kunnen we woonerven promoten, eet- en cafetaria-voorzieningen van woonzorgcentra openstellen voor omwonenden. Invulling van bestaande verkavelingen en verder herverkavelen. Concepten die een woon- en zorgfunctie combineren. Die kunnen een maatschappelijke én ruimtelijke invalshoek hebben en tegelijk een visie ontwikkelen op de toekomstige woon- en zorgbehoeften. Introductie van de korte keten (zie Actie 4) laten aansluiten bij de nieuwe woonvormen: terug naar de melkboer (de winkel komt naar je toe). Ook stadslandbouw of microlandbouw zijn mogelijke en boeiende concepten. Volkstuinen in verkavelingen, waardoor we een sociale dimensie toevoegen aan stadslandbouw. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

45 De regio wil werk maken van een kernversterkend beleid in de gemeenten, onder meer dankzij visievorming rond inbreiding. De lokale besturen kunnen de inwoners en bedrijven stimuleren en sensibiliseren op het vlak van duurzaam wonen in de regio, bij nieuwbouw en renovatie. De regio kan ook werken aan een visie rond brownfields, verwaarloosde of onderbenutte gronden die zo erg zijn vervuild of aangetast, dat ze alleen opnieuw gebruikt kunnen worden na het nemen van structurele maatregelen. Het is belangrijk om ook de stedenbouwkundige diensten van de gemeentebesturen te (blijven) sensibiliseren voor nieuwe woonvormen. En dat alle gemeenten betaalbare woningen voorzien voor alle inwoners. Tegen 2023 moeten de lokale besturen 3 % sociale woningen op hun grondgebied aanbieden. De gemeenten leveren daarvoor de nodige inspanningen en extra samenwerking met diverse actoren op de sociale huurmarkt is mogelijk. Alle woonvormen en de concrete noden voor de lokale besturen kunnen in het lokale woonoverleg aan bod komen. De regio kan een overkoepelende rol spelen en de regionale noden en ontwikkelingen in kaart brengen. Het RESOC werkt nu al samen met de 6 POLS gemeentebesturen om het lokaal woonbeleid gezamenlijk te versterken. 45 Specifiek voor de her- en nevenbestemming van de kerken en kappellen zet het RESOC zich in voor het overleg tussen kerkfabrieken en de lokale en provinciale besturen. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

46 Actie Creatief omgaan met de open ruimte 2 De regio Meetjesland, Leiestreek & Schelde staat bekend voor haar groene open ruimte, waarin ook water een belangrijke rol speelt. Om dat in stand te houden is bescherming nodig, met respect voor de regels op het vlak van ruimtelijke ordening. Voor ecologisch verantwoorde initiatieven zijn subsidies mogelijk. Het landelijke karakter van onze regio is dankbaar voor de creatie van toeristischrecreatieve activiteiten. Zo beschermen we het landelijke karakter en zorgen we tegelijk voor een duurzaam gebruik ervan. In de landbouwsector zijn ook variërende landbouwgewassen in functie van de landschappelijke kwaliteit denkbaar. De regio ziet in elk geval een grote rol voor specialisten weggelegd in het beheer van de beschikbare open ruimte. 46 ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

47 Sint-Martens-Latem Kanaal - Maldegem

48 hefboom4 Inzetten op de groene ruimte De regio heeft heel wat bijzondere ruimtelijke troeven die we moeten behouden en versterken. We nodigen de landbouwsector uit om samen na te gaan hoe we natuurwaarden, waterbeheer en bosbeheer beter kunnen integreren in hun werking en behoeften. 48 ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur

49 Actie 1 Sterke, kwalitatieve open ruimte met landbouw, natuur en bos Bezoekers waarderen de open ruimte, het landschap en de rust. Het krekengied in het noorden van het meetjesland, de Scheldevallei tussen Gent en Gavere, en de meanderende Leie tussen Gent en Deinze ondersteunen de andere gebieden en minder bekende troeven. Het RESOC steunt de diverse initiatieven om meer groen in de regio te verkrijgen, via de uitbreiding van het bestaande bosgebied of in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen of ethisch ondernemen. Een goed voorbeeld is het RUP Groenpool Parkbos, dat de uitbouw van een multifunctionele groenpool van ca hectare ten zuiden van Gent beoogt. Het project heeft behalve op het grondgebied Zwijnaarde ook invloed op de gemeenten De Pinte en Sint-Martens-Latem. En het creëert een grote meerwaarde voor de regio als een natuurlijke brug tussen Gent en de gemeenten De Pinte en Sint-Martens-Latem. In de groenpool is ruimte voorzien voor 340 hectare oud en nieuw bos, 200 hectare park- en natuurgebied en 500 hectare duurzaam landbouwgebied. Het Parkbos is van groot belang voor de provincie Oost-Vlaanderen, en in het bijzonder voor de Gentse regio, vanwege het grote tekort aan toegankelijk groen. 49 Het RESOC wil mee nadenken over alternatieve troeven, zoals regionale smaken of het te bezoeken erfgoed. Ook ontspanning en wellness kunnen onze streek meer op de kaart zetten. Een synergie tussen de bevoegde overheidsinstellingen en ondernemers in de toeristische sector is hier erg belangrijk. ruimtelijke ordening - wonen - mobiliteit - groen - cultuur