Themabijeenkomst Van domotica naar robotica. Begripsbepaling

Transcriptie

1 Themabijeenkomst Van domotica naar robotica Johan van der Leeuw Senior adviseur zorgtechnologie Vilans, Kenniscentrum Langdurende Zorg Begripsbepaling Domotica? -> letterlijk: woonhuisautomatisering -> toezichthoudende domotica als begrip van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en in relatie tot de Wet Zorg en Dwang Min of meer woninggebonden technologie Zorg op afstand? ehealth?(voor chronisch zieken) -> cliëntenportalen en applicaties voor smartphones Thuistechnologie 1

2 Functiewijzer Domotica voor zelfstandig wonende ouderen Te vinden op: 5 functiegroepen Basis: 1. Veiligheid 2. Communicatie en sociale participatie Wat als: 3. Chronische ziekte -> hartfalen, COPD, diabetes 4. Lichamelijke beperkingen -> CVA 5. Dementie en/of de Ziekte van Parkinson Functiewijzer domotica voor zelfstandig wonende ouderen Specifieke behoefte of doel van de cliënt Ik wil mij veilig voelen in mijn eigen huis in de wetenschap dat ik kan alarmeren als er iets is, en er hulp volgt Diensten die hierbij kunnen helpen Alarmeringsdienst met opvolging door mantelzorg of professionele zorg Domoticafunctie die oplossing biedt Functie 1a: actieve personenalarmering, in combinatie met Functie 1b: verificatie van de situatie via een spreekluister verbinding. Ik wil mij veilig voelen in mijn eigen huis in de wetenschap dat brand zo vroeg mogelijk gedetecteerd wordt. Opvolging van brandmeldingen Functie 2: brand-, rookalarmering, vaak te koppelen aan het systeem voor actieve personenalarmering Ik wil mij veilig voelen in mijn eigen huis in de wetenschap dat er goede inbraakbeveiliging is. Opvolging van inbraakmeldingen Functie 3: Inbraakalarmering, vaak te koppelen aan het systeem voor actieve personenalarmering 2

3 Vervolg functiegroep 1 In een noodsituatie wil ik dat hulp snel bij mij is, ook als ik de deur niet zelf kan openen. Het aanleggen en beheren van een slim slot-of sleuteloplossing voor de cliënt. Functie 4: slim slot of sleuteloplossing Ik doe s avonds nooit de deur open want ik vind het eng als ik niet weet wie er aan de andere kant staat Functie 5: beeld- /geluidverbinding met voordeur (videodeurtelefoon) Als ik s nachts uit bed ga ben ik bang om te vallen Functie 6: Automatisch aanschakelen van de verlichting op de route naar badkamer of toilet (automatische nachtrouteverlichting) Functie 7: Automatisch aangaan van de verlichting in toilet of badkamer (of keuken) Functie 1 personenalarmering Personenalarmering of sociale alarmering: nog steeds de belangrijkste functie/technologie Trend: binnenshuis én buitenshuis Maar: niet bruikbaar meer bij dementie vanaf het middenstadium 3

4 Sleutelproblematiek Grotere aantallen Met name bij professionele alarmopvolging personenalarmering Rond 2005 in discussie -> meest gekozen oplossing: sleutelkluis met cijfercode slot Plus: Goedkoop In 2014 in discussie door inbraakgolf + stigmatiserend 2015: verzekeraars vergoeden geen inbraken meer bij ondeugdelijk sleutelkluis Wat dan wel? Applicatie op de smartphone van de zorgverlening, waarmee de deur geopend kan worden + voorziening voor centrale voordeur Voordelen: - uitgebreide beheersoftware: te zien wie welke deur op welk moment heeft geopend en gesloten - Onzichtbaar aan de buitenzijde: niet stigmatiserend - Minder belasting organisatie door incidenten Nadelen: - Niet goedkoop - Huidig in gebruik zijnde smartphones moeten er wel geschikt voor zijn. 4

5 Een voorbeeld Een voorbeeld 5

6 Communicatie Functiegroep 2: Communicatie en sociale participatie Functie 8a: Een tweeweg beeld en geluidverbinding bij de cliënt thuis en op een (mobiele) zorgcentrale of zorgpost Functie 8b: Een voorziening voor een tweeweg beelden geluidverbinding bij de cliënt en bij degene met wie de cliënt contact wil leggen. Functie 9: Een agendafunctie met een mogelijkheid voor de zorg en de mantelzorgers om online de agenda van de cliënt te beheren, herinneringen in te stellen en online te organiseren welke mantelzorger komt helpen bij gebeurtenissen. Beeldschermzorg, Anno 1924 gedroomd 6

7 beeldschermzorg beeldschermzorg een vorm van zorgverlenen waarbij de zorgverlener (professioneel of niet) en zorggebruiker op afstand met elkaar communiceren via een camera en beeldscherm in plaats van zorg op afstand : beeldschermcontact = schermzorg = beeldbellen = zorg dichterbij = zorg in beeld = = = = 7

8 voorbeelden van concrete toepassingen planbare zorg, voorbeelden: opvolging fysiek contact (dubbele) medicatiecontrole meekijken bij uitvoering geïnstrueerde handelingen (bijvoorbeeld gebruik insulinepen of inhalator) extra ondersteuningsmomenten zoals ondersteuning dagstructuur goedemorgen / goedenavond service onplanbare zorg, voorbeelden: paniek, acute hulpvraag, niet pluis gevoel organiseren door: beeldbel spreekuur zorgmedewerkers zorgcentrale met beeldbel faciliteiten combinatie (bijv.: overdag team, avond/nacht/weekend zorgcentrale) intercollegiaal consult, voorbeeld meekijken verpleegkundig wondspecialist voor beoordelen wondgenezing Multidisciplinair overleg Trend Gebruik van applicaties op een tablet-pc -> eigen tablet PC En dan: een specifieke app voor beeldbellen door ouderen met ook familie en vrienden + eventueel zorgaanbieder? Of toch maar: Skype, FaceTime (Apple) of Google Hangout? 8

9 Specifieke app Specifieke app 9

10 Agendabeheer Functie 9: Een agendafunctie met een mogelijkheid voor de zorg en de mantelzorgers om online de agenda van de cliënt te beheren, herinneringen in te stellen en online te organiseren welke mantelzorger komt helpen bij gebeurtenissen. -> serviceplatforms of digitale communicatieplatforms Connected Care 10

11 Uw Compaan Digitale communicatieplatforms Een hele waslijst aan aanbieders Zie 11

12 Groep 3: functies voor mensen met chronische ziekten Functie 13. ehealth apps voor het door de oudere zelf meten van zijn gezondheid -> zelfzorgplatforms Aanbod: zéér groot Groep 3: functies voor mensen met chronische ziekten Functie 14: Een automatische medicijndispenser die via een internetportaal is aangesloten op een centrale computer en die alarm geeft naar een zorgverlener als de medicatie niet wordt ingenomen. -> maar één aanbieder -> Medido van Philips 12

13 Medido Functiegroep 4 ouderen met lichamelijke beperkingen Omgevingsbesturing, zoals verkrijgbaar bij de Gamma enz. Bijvoorbeeld Klikaanklikuit 13

14 Stapje verder Klikaanklikuit + Homewizard Groep 5: ouderen met dementie Personenalarmering snel niet meer te gebruiken Top 2 relevante domotica volgens Alzheimer Nederland 1. Leefstijlmonitoring/slimme sensortechnologie 2. Lokalisatie van dwalende mensen met dementie 14

15 Groep 5 ouderen met dementie 16: Geheugenondersteuning voor mensen met nog milde dementie of geheugenprobleem Voorbeeld: - beeldhorloge: Geheugenondersteuning Don t forget it 15

16 Don t forget it Andere functies dementie 17. Zorg op maat door leefstijlmonitoring 18. Detectie van een noodsituatie zonder een knop te hoeven bedienen (passieve personenalarmering) 19. Dwaaldetectie (melding verlaten woning) 20. Opsporen van dwalende mensen met dementie in de openbare ruimte 16

17 Meest relevant volgens Alzheimer Nederland Top 3: 1. Het monitoren in huis van gedrag en activiteiten op die aspecten waarvoor effectieve interventies beschikbaar zijn. Bijvoorbeeld het herkennen van verhoogd toiletgebruik ten gevolge van urineweginfectie, veranderingen in het dag/nachtritme en slaapstoornissen, preventie van vallen. Vijf fasen in het gemiddelde ziektebeeld/dementie Diagnosefase: antwoord op pluis, niet pluis duur: ½ tot 1 jaar; issues: taboe, onzekerheid, zoektocht Startfase thuis: ondersteuning en begeleiding duur: 2 tot 3 jaar; issues: sociale steun, preventie Zorgfase thuis: steeds intensievere verzorging duur: 1½ tot 2½ jaar; issues: veiligheid, mantelzorg, crises Thuis gaat niet meer: naar specifieke woonvorm duur: 2 tot 3 jaar; issues: 24uur, groepswonen, medisch Palliatieve fase duur: 3 tot 4 maanden; issues: aftakeling, rouwverwerking 17

18 Ambient Intelligent Technolgy Voor functies 17, 18 en 19 Software (algoritmes) die signalen van sensoren verspreid door een woning interpreteert en analyseert Functioneert op een centraal ICT-platform in de woning En/of: deze software functioneert in een sensor zelf Overal plaatsbaar en verplaatsbare door draadloze technologie Leefpatroonmonitoring Bij alleenwonende mensen met dementie (bij twee persoons huishoudens werkt het niet) Het door de casemanager dementie of de Eerst Verantwoordelijke Verpleegkundige en/of de mantelzorger kunnen volgen van het dagelijks leefpatroon. En geattendeerd worden op belangrijke afwijkingen in dit dagelijks leefpatroon. Functie: vroege waarschuwing op mogelijke crisissituaties 18

19 Leefpatroonmonitoring 2 Door middel van sensoren die op strategische plaatsen in de woning worden opgehangen Plus computerprogramma die de signalen interpreteert en analyseert Effecten leefstijlmonitoring Uit evaluatieonderzoeken Hogeschool Zuyd en Technische Universiteit Twente: Verbetering van de kwaliteit van zorg door het sneller kunnen inspelen op de actuele situatie -> o.a. vroegsignalering van een crisissituatie Aangetoonde verminderde subjectieve stress bij de mantelzorger 19

20 Twee systemen Livind: alléén leefstijlmonitoring -> Noord-Limburg en Friesland, via zorgorganisaties en organisatie voor ketenzorg dementie -> Sensara: leefstijlmonitoring + geavanceerde bewaking -> directe verkoop aan mantelzorg, maar wel project via zorgorganisatie Zorgpalet Baarn-Soest in de regio Baarn-Soest Livind Film Livind zoals in gebruik bij zorgorganisatie Proteion in Noord- Limburg 20

21 Opbouw Sensara Sensara Life: leefstijlmonitoring, geen bewaking, directe verkoop aan mantelzorg -> 4 sensoren, 15,- per maand Sensara Safe, uitbreidingspakket, directe verkoop aan mantelzorg-> geavanceerde bewaking -> + 2 sensoren, + 20,- per maand Sensara Pro (Professional), uitbreidingspakket, verkoop aan zorgorganisatie -> webapplicatie voor overzicht cliënten + app smartphone zorgverleners voor ontvangen meldingen 21

22 Makkelijk te installeren Makkelijk zelf te installeren in een half uur Large levensduur batterij Klein en discreet 44 22

23 Leefstijlmonitoring Het computerprogramma legt gedurende de eerste 2 weken het normale dagelijks leefpatroon vast De mantelzorg heeft een applicatie voor een smartphone (zowel Android als ios/apple) De casemanager of wijkverpleegkundige heeft een overzichtsscherm Trendobservatie Loopsnelheid binnen de woning: een verminderende loopsnelheid is een bewezen indicatie voor toenemende kwetsbaarheid Thuiskomen en vertrekken Het eetpatroon (indicatie voor) op basis van activiteit in de keuken In- en uit bed gaan Globale activiteit binnen de woning Toiletbezoek 23

24 Realtime monitoring Mantelzorger krijgt een melding van (vanaf basisversie Sensara Life): Niet terugkeren in de woning s avonds Ongebruikelijk lang in bed Verdachte inactiviteit 24

25 Bewaking Mensen met dementie hebben vaak een verhoogd risico om te vallen door bijvoorbeeld evenwichtsstoornissen of spierverstijving. Een hals- of polszender met alarmknop wordt in veel gevallen niet adequaat gebruikt. Om bijvoorbeeld valincidenten te signaleren binnen een bepaalde tijdslimiet, is het mogelijk de leefstijlmonitoring uit te breiden met extra sensoren en een extra computerprogramma. Ook uitbreiding met dwaaldetectie is mogelijk. Dit is een melding bij het verlaten van de woning. Sensara Safe: Geavanceerde bewaking Detectie van een mogelijke noodsituatie Zonder technologie te hoeven dragen Zonder op enig moment op een knop te hoeven drukken Op basis van inactiviteit per vertrek: volgen van de bewoner(s) binnen de woning Melding niet direct na een val, maar na een bepaalde periode. 25

26 Vervolg geavanceerde bewaking Bewaking volledig automatisch gedeactiveerd bij het verlaten van de woning en bij het naar bed gaan. Automatische activatie bij binnenkomen van de woning en bij het uit bed komen. Dwaaldetectie Sensara Melding bij het verlaten van de woning zonder polsband of chip in de schoen Zonder dat in- en uitlopend zorgpersoneel of mantelzorgers valse meldingen veroorzaken 26

27 Bewaking + Dwaaldetectie Sensara De meldingen van de bewaking in de woning gaan naar de app op de smartphone van de mantelzorger, maar ook naar zorgpersoneel (van Zorgpalet Baarn-Soest) Versies Sensara: -> basis: leefstijlmonitoring -> Life-versie -> uitbreiding: bewaking -> safe -> uitbreiding Pro (Professional) Bewaking + Dwaaldetectie Sensara Life Life + Safe Noodsituatiedetectie op basis van inactiviteit overdag 2 uur 2 uur Noodsituatie detectie op basis van inactiviteit s nachts niet 2 uur Dwaaldetectie: melding verlaten woning niet 5 minuten 27

28 Robotica Robotica: Avatar 28

29 Nadere informatie Webrubriek: zorg op afstand 29