BESLUIT. 2. Op 28 oktober 2008 heeft de Raad het bezwaarschrift van X tegen het bestreden besluit ontvangen.

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Nummer /65 Betreft zaak: ; Besluit op bezwaar naar aanleiding van bezwaar X Beslissing op bezwaar tegen het besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit van 19 september 2008, nummer /24, inzake het geschil tussen X en Stedin B.V. I. Verloop van de procedure 1. Bij besluit van 19 september 2008 (hierna: het bestreden besluit) 1 heeft de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: de Raad) op grond van artikel 19 van de Gaswet beslist op de aanvraag geschilbeslechting van X, d.d. 18 oktober Het betrof een geschil met Eneco Netwerk B.V., thans opererend onder de naam Stedin B.V. (hierna: Stedin). 2. Op 28 oktober 2008 heeft de Raad het bezwaarschrift van X tegen het bestreden besluit ontvangen. 3. Op 15 januari 2009 is er een hoorzitting gehouden ten kantore van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: NMa). Zowel een vertegenwoordiger van Stedin, als de advocaat van X zijn hier verschenen. Van deze hoorzitting is een verslag gemaakt, dat op 10 februari 2009 naar partijen is toegezonden. 4. Bij brief van 23 januari 2009 zijn schriftelijk vragen aan partijen gesteld, die tijdens de hoorzitting niet beantwoord konden worden. Partijen hebben deze vragen binnen de daarvoor gestelde termijn beantwoord. Vervolgens hebben zij van de gelegenheid gebruik gemaakt om over en weer op de ingediende stukken te reageren. 1 Kenmerk: /24. 1

2 II. Het bestreden besluit 5. De Raad heeft de klacht van X in het bestreden besluit ongegrond verklaard, met de hieronder beschreven motivering. 6. X is wegens een betalingsachterstand op 16 oktober 2007 afgesloten van gas. Deze datum valt tijdens de winterperiode in de zin van artikel 2 van de Regeling afsluiten elektriciteit en gas van kleinverbruikers (hierna: MR) en de op deze regeling gegeven toelichting (1 oktober tot 1 april). Artikel 4 van de MR biedt in bepaalde gevallen bescherming tegen afsluiting in de winterperiode. X valt echter niet onder de in dit artikel neergelegde uitzonderingen en naar het oordeel van de Raad bestond in dit geval derhalve geen verbod tot afsluiten. 7. Voorts oordeelt de Raad in het bestreden besluit dat Stedin voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij heeft voldaan aan de verplichtingen die volgen uit de artikelen 5 en 6 van de MR. Stedin heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat zij tenminste eenmaal een schriftelijke herinnering heeft verstuurd en dat zij informatie heeft verschaft over de mogelijkheid van schuldbemiddeling en situaties waarin niet tot afsluiting wordt overgegaan. Bovendien heeft Stedin voldoende aannemelijk gemaakt dat zij heeft getracht persoonlijk in contact te treden met X. Gezien het feit dat de procedure, die door Stedin werd gevolgd, naar aanleiding van de wanbetaling op volautomatische wijze is geschied en er geen aanwijzingen zijn dat de adressering onjuist is geweest, acht de Raad het betoog van X dat hij verschillende brieven van Stedin niet heeft ontvangen, niet aannemelijk. 8. Tot slot is de Raad van oordeel dat de weigering tot heraansluiting door Stedin niet onrechtmatig was, nu in het onderhavige geval geen aansluitverplichting gold. III. Bezwaren X 9. X voert samengevat de volgende bezwaren aan tegen het bestreden besluit. 10. In de eerste plaats richten de bezwaren van X zich tegen het onderdeel van het besluit, waarin de Raad concludeert, dat Stedin ten aanzien van X heeft voldaan aan zijn verplichtingen die ingevolgde de MR op haar als netbeheerder rusten. De bewaren van X concentreren zich daarbij op artikel 5 en 6 van de MR. Het oordeel van de Raad dat het voldoende aannemelijk is dat de brieven bij X zijn bezorgd en dat er namens Stedin door de Knegt een huisbezoek zou zijn afgelegd, is volgens X onvoldoende gemotiveerd. Deze brieven, waarvan X betwist dat ze verzonden zijn, zijn naar het verkeerde adres gestuurd. De brieven hadden immers naar de advocaat van X moeten zijn verstuurd, die zich als zijn gemachtigde had gesteld, aldus X. De voorschotnota s zijn door X wel ontvangen. 2

3 11. In de tweede plaats is X van mening dat de netbeheerder niet een beleid heeft gevoerd dat gericht is op het voorkomen van het afsluiten van een afnemer en daarom in strijd heeft gehandeld met artikel 44, zevende lid, van de Gaswet. Het feit dat voor een beweerde hoofdsom van EUR 114 tot afsluiting in de winter is overgegaan in plaats van het starten van een juridische procedure en toestemming om af te sluiten, spreekt volgens X boekdelen. Voorts heeft Stedin erkend dat een andere verwerking mogelijk niet tot afsluiting had geleid. 12. De motivering in het kader van de beoordeling van de afsluiting is niet voldoende omdat diverse civielrechtelijke aspecten, zoals de redelijkheid en billijkheid die de overeenkomst beheersen en de proportionaliteit van de afsluiting, niet aan de orde zijn gekomen. Wanneer er volgens algemeen verbintenissenrecht geen recht van opschorting kan zijn, dan kan dat uiteraard niet alsnog geoorloofd zijn door louter en alleen aan de bewoordingen van de Gaswet en de MR te toetsen. 13. Voorts ontkent X dat sprake was van een betalingsachterstand gelet op het creditbedrag van de gecorrigeerde eindnota van circa EUR 500, de uitbetaling van een deel van dit tegoed, namelijk circa EUR 37 en het moment hiervan. 14. Tijdens de hoorzitting heeft X nog opgemerkt dat in het bestreden besluit geen beslissing is genomen over de termijn, die volgt uit de Beleidsregel Factureringstermijnen Energie (hierna: de Beleidsregel). X stelt dat een correcte nota uiterlijk twee maanden na 5 december 2006 door Stedin verstrekt had moeten zijn. Dat dit niet is gebeurd, heeft uiteindelijk tot de afsluiting geleid. 15. Daarnaast heeft X gesteld dat Stedin niet heeft voldaan aan haar verplichting van tevoren een afsluiting te melden aan de betrokkene. Deze verplichting zou op de netbeheerder rusten op grond van de Kernpunten incasso-, einde levering, en afsluitbeleid consumentenelektriciteit en gas van EnergieNed (hierna: Kernpunten). Kernpunten is als gedragscode op de overeenkomst tussen X en Stedin van toepassing, aldus X. 16. X verzoekt de Raad het bestreden besluit te herzien en zijn bezwaren gegrond te verklaren. Daarnaast verzoekt X om de kosten van rechtsbijstand toe te kennen. IV. Zienswijze Stedin 17. Stedin stelt dat X een betalingsachterstand heeft opgelopen op zijn huidige adres, Willebrordusplein, te Rotterdam. 3

4 18. In geval van niet tijdige betaling stuurt Stedin standaard eerst een kostenloze herinnering. Stedin heeft voorts drie aanmaningen gestuurd. Met de aanmaningen wordt er een bedrag van EUR 15 in rekening gebracht. Omdat de aanmaningen die Stedin heeft verstuurd geen effect sorteerden, heeft firma De Knegt op 4 juli 2007 namens Stedin een huisbezoek afgelegd. Omdat X niet thuis was en niet op de achtergelaten brief heeft gereageerd, is de zaak overgedragen aan het incassobureau Vesting Finance. Ook op de sommatiebrieven van Vesting Finance is door X niet gereageerd. Daarop heeft Stedin, geheel overeenkomstig de MR, op 16 oktober 2007 het gas afgesloten. 19. Gezien de zeer betrouwbare Nederlandse postmarkt gelooft Stedin niet in de bewering van X dat hij de brieven niet ontvangen zou hebben. Stedin kan echter niet bewijzen dat de betwiste brieven daadwerkelijk zijn verzonden, omdat geen kopie van de automatisch verzonden correspondentie wordt bewaard. Wel zijn door Stedin afschriften van de herinneringen en aanmaningen overgelegd, zoals die op dat moment door Stedin werden verstuurd. 20. Het afsluitbeleid van Stedin en de incasso- en afsluitprocedure voldoen aan de MR, zoals blijkt uit de brief van de Minister van Economische Zaken (hierna: Minister) d.d. 21 januari 2009 aan de Tweede Kamer. V. Juridisch kader 21. In deze bezwaarprocedure zijn de volgende bepalingen van belang. 22. Ingevolge artikel 19, eerste lid, van de Gaswet kan een partij die een geschil heeft met een netbeheerder over de wijze waarop deze zijn taken en bevoegdheden op grond van de Gaswet uitoefent, dan wel aan zijn verplichtingen op grond van deze wet voldoet, een klacht indienen bij de Raad. 23. Ingevolge artikel 35c van de Gaswet draagt de netbeheerder, met uitzondering van de landelijk netbeheerder, er zorg voor dat de afnemers die op zijn gastransportnet zijn aangesloten een overzicht ontvangen waarop de kosten in verband met die aansluiting overzichtelijk en begrijpelijk zijn gespecificeerd. 24. Ingevolge de Beleidsregel dienen netbeheerders en leveranciers uiterlijk twee maanden nadat de verhuizing van de kleinverbruiker door de netbeheerder is geaccepteerd, hem een juiste en volledige (eind)afrekening te zenden. 2 2 Beleidsregel Factureringstermijnen Energie van 11 februari 2005 (Staatscourant. 17 februari 2005, nr. 33). 4

5 Afsluiting van kleinverbruikers 25. Ingevolge artikel 44, zevende lid, van de Gaswet voeren een netbeheerder en een vergunninghouder een beleid, gericht op het voorkomen van het afsluiten van een afnemer als bedoeld in artikel 43, eerste lid, van de Gaswet, in het bijzonder in de periode van 1 oktober tot 1 april van enig jaar. Dit betreft afnemers van gas die naar een, op het verbruik in voorgaande jaren, gegronde verwachting minder dan m3 gas per jaar verbruiken. 26. Ingevolge artikel 44, achtste lid, van de Gaswet worden bij ministeriële regeling regels gesteld over het beëindigen van de levering van gas aan een afnemer als bedoeld in artikel 43, eerste lid, van de Gaswet, alsmede over preventieve maatregelen om de afsluiting van dergelijke afnemers zoveel mogelijk te voorkomen. Deze regels houden in ieder geval in dat een afnemer niet wordt afgesloten in de periode van 1 oktober tot 1 april van enig jaar, behoudens in gevallen die in de regeling zijn aangegeven. 27. Op grond van artikel 44, achtste lid, van de Gaswet is de Regeling afsluiten elektriciteit en gas van kleinverbruikers (hiervoor reeds: MR) tot stand gekomen. Ten tijde van de afsluiting van X op 16 oktober 2007, was de op 26 februari 2007 gewijzigde regeling van kracht Artikel 2 van deze MR bevat een afsluitverbod voor de netbeheerder voor gas en elektriciteit in de wintermaanden, maar bevat tevens vier uitzonderingen op het afsluitverbod. Afsluiten mag wel (a) op verzoek van de kleinverbruiker, (b) in geval van fraude of misbruik door de kleinverbruiker, (c) ingeval de onveiligheid van de installatie afsluiting noodzakelijk maakt, en (d) ingeval op de aansluiting van de kleinverbruiker bij de netbeheerder geen vergunninghouder bekend is. 29. Artikel 4 van de MR bevat een vijfde, streng geclausuleerde uitzondering op het afsluitverbod in de winterperiode wegens wanbetaling. Ten tijde van de afsluiting van X luidde dit artikel als volgt: 1. Een netbeheerder [...] beëindigt het transport van elektriciteit of gas naar [...] een kleinverbruiker in de periode van 1 oktober tot 1 april van enig jaar evenmin wegens wanbetaling van de kleinverbruiker: 1. indien de kleinverbruiker binnen een door de netbeheerder [ ] vast te stellen redelijke termijn na de in artikel 5, eerste lid, bedoelde herinnering, een bewijs overlegt dat hij heeft verzocht om schuldbemiddeling als bedoeld in artikel 48, eerste lid, van de Wet op het consumentenkrediet, of om toepassing van de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen, bedoeld in titel III van de Faillissementswet, totdat op dat verzoek negatief is beslist of, indien 3 Staatscourant 7 maart 2007, nr. 47. De oorspronkelijke regeling stond in de Staatscourant 1 december 2006, nr. 235 en betrof de Regeling van de Minister van Economische Zaken van 29 november 2006, nr. WJZ , houdende regels over het beëindigen van het transport naar of de levering van elektriciteit en gas aan een kleinverbruiker. 5

6 een schuldsaneringsregeling wordt getroffen, gedurende de looptijd van die regeling, 2. indien de vordering van de netbeheerder [...] binnen de in onderdeel 1. bedoelde termijn betrokken wordt bij een lopende schuldsaneringsregeling van de kleingebruiker, gedurende de looptijd van de schuldsaneringsregeling, 3. indien de kleinverbruiker binnen de in onderdeel 1. bedoelde termijn een verklaring overlegt van een behandelend arts die inhoudt dat de beëindiging zeer ernstige gezondheidsrisico s tot gevolg zou hebben voor de kleinverbruiker of huisgenoten van de kleinverbruiker, of 4. indien de netbeheerder [ ] toepassing geeft aan artikel 6a, mits de desbetreffende vordering binnen een door de netbeheerder [ ] vast te stellen redelijke termijn nadat aan artikel 6a toepassing is gegeven, is betrokken bij een schuldsaneringsregeling van de kleinverbruiker, gedurende de looptijd van die schuldsaneringsregeling. 2. Een netbeheerder [ ] past het eerste lid uitsluitend toe nadat de in de artikelen 5, 6 en, in voorkomend geval, 6a, beschreven procedure is gevolgd. 3. In afwijking van het eerste lid, onderdelen 1, 2 en 4, kan de netbeheerder [ ] het transport van elektriciteit of gas naar [ ] een kleinverbruiker beëindigen indien de vordering van de netbeheerder [ ] betrokken is bij een schuldsaneringsregeling en de kleinverbruiker zijn verplichtingen met betrekking tot die vordering niet nakomt. Het tweede lid is dan niet van toepassing. 30. Artikel 5 van de MR luidde ten tijde van de afsluiting als volgt: 1. Indien een kleinverbruiker niet binnen de gestelde termijn een vordering tot betaling van een netbeheerder [ ] voldoet, doet de desbetreffende netbeheerder [ ] de kleinverbruiker ten minste eenmaal een schriftelijke herinnering daaromtrent toekomen. 2. De netbeheerder [ ]: a. wijst de kleinverbruiker bij deze herinnering op de mogelijkheden voor schuldhulpverlening, b. vermeldt bij de herinnering dat de kleinverbruiker niet wordt afgesloten indien deze kan aantonen dat hij voldoet aan de eisen van artikel 4, eerste lid, onderdelen 1, 2, 3 of 4, en c. biedt bij de herinnering aan met schriftelijke instemming van de kleinverbruiker onder vermelding van diens persoonsgegevens en de hoogte van zijn schuld, schuldbemiddeling als bedoeld in artikel 48, eerste lid, van de Wet op het consumentenkrediet in te schakelen. 31. Artikel 6 van de MR luidde ten tijde van de afsluiting als volgt: De netbeheerder [ ] spant zich in om in persoonlijk contact te treden met de kleinverbruiker teneinde deze te wijzen op mogelijkheden om betalingsachterstanden te voorkomen en te beëindigen. 32. Artikel 6a van de MR luidde ten tijde van de afsluiting als volgt: Indien een kleinverbruiker niet heeft gereageerd op het in artikel 5, tweede lid, onderdeel c, bedoelde aanbod, verstrekt de netbeheerder [ ] de contactgegevens van de kleinverbruiker, 6

7 diens klantnummer en informatie over de hoogte van diens schuld aan een schuldbemiddelingsinstantie als bedoeld in artikel 48, eerste lid, van de Wet op het consumentenkrediet met het oog op een mogelijk aanbod tot schuldbemiddeling door die instantie aan de betrokken kleinverbruiker. 33. Artikel 6b van de MR luidde ten tijde van de afsluiting als volgt: Een netbeheerder [ ] draagt er zorg voor dat het transport van elektriciteit of gas naar [ ] een kleinverbruiker die wegens wanbetaling is beëindigd, binnen de periode van 1 oktober tot 1 april wordt hervat, indien de kleinverbruiker: a. een bewijs overlegt dat de vordering van de netbeheerder [ ] wordt betrokken bij een schuldsanering of b. met de betrokken netbeheerder [ ] een afbetalingsregeling heeft getroffen. VI. Feiten 34. X is in december 2006 binnen Rotterdam verhuisd van de Dalkruidstraat naar het Willebrordusplein. 35. X heeft de meterstanden van de Dalkruidstraat doorgegeven met als einddatum 5 december Op het adres van de Dalkruidstraat zijn door Stedin voor de maanden november en december 2006, alsmede de maanden januari, februari en maart 2007, nog voorschotten in rekening gebracht. 37. Op 20 februari 2007 heeft X op zijn nieuwe adres een brief van Stedin ontvangen, waaruit blijkt dat hij een betalingsachterstand heeft van EUR 532,63 en wordt gedreigd met afsluiting. Op 26 februari 2007 heeft X bij Eneco Energie Klantenservices schriftelijk verzocht om intrekking van deze vordering. 38. Bij brief van 28 februari 2007 heeft de toenmalige advocaat van X aan Vesting Finance aangegeven dat X niet bekend is met een betalingsachterstand en verzoekt zij Stedin contact op te nemen met X. Bij brief van 7 maart 2007 vult deze advocaat aan dat X per 5 december 2006 verhuisd is en dat er vermoedelijk voorschotnota s met betrekking tot zijn oude adres in rekening zijn gebracht. 7

8 39. Bij brief van 29 maart 2007 wordt de jaarnota van X verstuurd voor het oude adres en geadresseerd aan het oude adres. Op grond hiervan zou X nog EUR 405,37 terugkrijgen van Stedin. 40. Op 12 april 2007 heeft X een gecorrigeerde eindnota van het oude adres aan de Dalkruidstraat ontvangen. In deze nota staat vermeld dat X een bedrag van EUR 501,29 terugontvangt na verrekening met openstaande vorderingen. Op 25 april 2007 heeft X, na verrekening, een bedrag van EUR 37,29 ontvangen van Stedin. 41. X is op 16 oktober 2007 afgesloten van gas wegens een betalingsachterstand op het Willibrordusplein. Reden voor de afsluiting was het onbetaald blijven van een deel van de voorschotnota van februari 2007 (EUR 24) en de voorschotnota over de maand maart 2007 (EUR 90) op dit nieuwe adres van X. Het gaat hierbij derhalve om een hoofdsom van EUR 114. De overige voorschotnota s voor het nieuwe adres zijn door X betaald. 42. Op 18 oktober 2007 heeft de heer Dingenouts zich als advocaat van X gesteld. 43. Op vrijdag 19 oktober 2007 is X door Stedin weer heraangesloten. VII. Beoordeling bezwaren 44. In de onderhavige procedure ligt de vraag voor of de afsluiting van gas van de heer X door Stedin, in strijd is met de Gaswet en onderliggende regelgeving. - Betalingsachterstand 45. Volgens X is in het bestreden besluit niet voldoende gemotiveerd dat sprake is van een betalingsachterstand. Voor zover een achterstand zou bestaan, zou sprake zijn van rechtsverwerking. 46. Uit het dossier blijkt dat sprake was van een betalingsachterstand nu het voorschot van de maand februari 2007 deels niet was betaald en het voorschot voor de maand maart 2007 in het geheel niet. Dit blijkt onder meer uit de van vrijdag 19 oktober 2007 van Stedin, verstuurd aan de advocaat van X, waarin staat vermeld dat aanleiding van de afsluiting was dat een deel van de nota over de maand februari 2007 en de nota over de maand maart 2007 onbetaald is gebleven. Dit is door X niet gemotiveerd betwist en uit de betalingsbewijzen die door X zijn overgelegd blijkt niet dat deze nota s wel zijn betaald. 8

9 47. Een andere vraag is of X redelijkerwijs had moeten begrijpen dat deze vorderingen jegens Stedin nog open stonden. Voor de beantwoording van deze vraag wordt verwezen naar randnummers 55 tot en met 64 van dit besluit. - Overtreding van de MR 48. Het eerste bezwaar van X is gericht tegen het oordeel van de Raad dat de netbeheerder aan zijn verplichtingen op grond van de MR heeft voldaan. X is van mening dat de MR niet is nageleefd, nu hij na april 2007 geen herinneringen, aanmaningen of sommaties van Stedin heeft ontvangen en desalniettemin is afgesloten. Stedin betwist dit en stelt dat de incassoprocedure op normale wijze is doorlopen. 49. Zoals in het juridisch kader hierboven reeds is beschreven, is een netbeheerder ingevolge artikel 5 van de MR verplicht de kleinverbruiker, middels een schriftelijke herinnering, te wijzen op de vordering tot betaling. Het tweede lid van deze bepaling verplicht de netbeheerder tevens om bij die herinnering op de mogelijkheden voor schuldhulpverlening te wijzen. Daarbij dient te worden vermeld dat de kleinverbruiker niet wordt afgesloten indien deze kan aantonen dat hij voldoet aan de eisen van artikel 4, eerste lid, van de MR. De netbeheerder dient in de herinnering tevens aan te bieden om schuldbemiddeling in te schakelen. 50. Stedin zou X, in lijn met artikel 5, eerste lid, van de MR, een eerste herinnering hebben gestuurd. Stedin heeft de herinneringen en sommaties, die zij aan X heeft verzonden evenwel niet kunnen overleggen, omdat hiervan geen kopie is bewaard. Stedin heeft wel afschriften van de standaardbrieven overgelegd. Stedin heeft gesteld dat bedoelde brieven aan X zijn verstuurd. Het versturen van deze brieven alleen is niet voldoende voor Stedin om te voldoen aan haar verplichtingen die voortvloeien uit artikel 5 van de MR. 51. In de eerste herinnering noch in de tweede brief die naar X zou zijn gestuurd, wordt gewezen op de mogelijkheden voor schuldhulpverlening. Ook vermelden deze brieven niet dat niet wordt afgesloten indien sprake is van de in artikel 4, eerste lid, van de MR genoemde gevallen. Naast deze schending van artikel 5, tweede lid, onder a en b, van de MR, heeft Stedin niet voldaan aan de verplichting van artikel 5, tweede lid, onder c, van de MR, nu door Stedin nergens de mogelijkheid wordt aangeboden schuldbemiddeling in te schakelen. 52. Ook met de sommatie, die op 4 juli 2007 tijdens het huisbezoek zou zijn achtergelaten, voldoet Stedin niet aan artikel 5 van de MR. In de eerste plaats wordt in deze sommatie weliswaar melding gemaakt van de mogelijkheden van schuldhulpverlening, maar wordt er in ieder geval niet verwezen naar de uitzonderingen die artikel 4, eerste lid, onder 2 en 4, van 9

10 de MR geeft en wordt de uitzondering die artikel 4, eerste lid, onder 3, van de MR geeft niet juist weergegeven. Zeer ernstige gezondheidsrisico s kunnen immers onder strikte voorwaarden reden zijn voor een afsluitverbod, niet slechts voor het tijdelijk opschorten van de afsluiting van energie zoals de brief suggereert. 53. Ten slotte kan niet aan artikel 5 van de MR worden voldaan door eerst bij de sommatie die bij een huisbezoek wordt achtergelaten te wijzen op hetgeen op grond van artikel 5 van de MR wordt vereist. Doel van de MR en achtergrond bij de daarin genoemde minimumeisen die aan een incassoprocedure van een netbeheerder worden gesteld, is om de kleinverbruiker tijdig te informeren over het bestaan van een betalingsachterstand en de mogelijkheden om zijn betalingsachterstanden op te lossen. 4 Hieraan wordt niet voldaan door eerst bij een sommatie, die na de herinnering en tweede brief wordt achtergelaten bij een huisbezoek, te wijzen op hetgeen artikel 5 van de MR vereist. 54. De Raad is derhalve van oordeel dat artikel 5, tweede lid, van de MR door Stedin is geschonden. De brief van de Minister waarop Stedin zich in deze zaak beroept, is stellig algemeen geformuleerd en kan aan deze conclusie niet afdoen. - Overtreding artikel 35c van de Gaswet 55. X doet een beroep op de Beleidsregel Factureringstermijnen d.d. 11 februari 2005, die mede is gebaseerd op artikel 35c van de Gaswet. Op grond van dit artikel draagt de netbeheerder er zorg voor dat zijn afnemers een overzicht ontvangen waarop de kosten in verband met die aansluiting overzichtelijk en begrijpelijk zijn gespecificeerd. 56. X stelt dat niet is voldaan aan de termijn van twee maanden die de Beleidsregel geeft. Stedin weigert in te gaan op deze beschuldiging, omdat dit geschil volgens Stedin enkel betrekking heeft op het Willibrordusplein en de eindafrekening die te laat zou zijn verstuurd slechts de Dalkruidstraat betreft. De stelling dat dit geschil enkel betrekking heeft op het nieuwe adres van X is niet juist nu X een beroep doet op de beleidsregel in verband met het overzicht dat verstuurd is voor de oude aansluiting van X aan de Dalkruidstraat. 57. De Raad is voorts van oordeel dat van een overzichtelijk en begrijpelijk overzicht van de kosten, die verband houden met de aansluitingen, geen sprake is geweest. Op basis van de overgelegde stukken en de mondelinge toelichting door partijen op de hoorzitting, construeert de Raad de gang van zaken als volgt. 4 Toelichting bij de MR, Staatscourant 1 december 2006, nr. 235, p

11 58. X is op 5 december 2006 verhuisd. Aanleiding voor de afsluiting van X op 16 oktober 2007 was het onbetaald blijven van een deel van de voorschotnota over de maand februari 2007 (EUR 24) en de voorschotnota over de maand maart 2007 (EUR 90) voor het nieuwe adres. 59. Op 29 maart 2007 heeft X van Stedin echter een jaarnota voor zijn oude adres ontvangen, waarin staat vermeld dat hij nog EUR 285,37 tegoed heeft van Stedin en dat dit bedrag, na verrekening met openstaande vorderingen, aan X zal worden betaald Deze jaarnota van 29 maart 2007 is echter bij brief van 12 april 2007 gecorrigeerd. In deze correctienota staat vermeld dat X nog EUR 501,29 van Stedin zou ontvangen en dat dit bedrag, na verrekening met eventuele openstaande vorderingen, wordt overgemaakt op de rekening van X. 61. Het grootste deel van deze creditnota (namelijk EUR 349) blijkt bij bestudering van onder andere de nota, de toelichting van Stedin tijdens de hoorzitting en het betalingsverloop dat Stedin na de afsluiting aan X heeft verstuurd, voorschotten te betreffen voor de periode na de door Stedin geaccepteerde verhuisdatum. Dit zijn de voorschotten voor de maanden december 2006, januari 2007, februari 2007, en maart Nu deze niet betaald zijn door X, leidt de creditering van deze bedragen, omdat ze niet verschuldigd waren, tot een aanzienlijke verlaging van de creditnota. 62. Op 25 april 2007 heeft Stedin EUR 37,29 aan X betaald. Dit moet het bedrag van EUR 501,29 van de correctienota, minus de abusievelijk gecrediteerde voorschotten die door X nog niet waren betaald betreffen. Uit het dossier blijkt echter niet dat door Stedin aan X een nota is verstrekt die het bedrag van EUR 37,29 specificeert of begrijpelijk maakt. 63. Op grond van het bovenstaande overweegt de Raad het volgende. In de correctienota van 12 april 2006 werd vermeld dat een bedrag van EUR 501,29, na verrekening met openstaande vorderingen, zou worden overgemaakt op de rekening van X. Bij deze opmerking is door Stedin niet geëxpliciteerd dat deze verrekening slechts het oude adres van X zou betreffen. Nu X op 25 april 2006, bijna vijf maanden na zijn verhuizing, na verrekening een aanzienlijk lager bedrag - namelijk EUR 37,29 - van Stedin heeft ontvangen, acht de Raad het begrijpelijk dat X geloofde dat Stedin op dat moment geen vorderingen meer op hem had. 64. De Raad is van oordeel dat in dit geval artikel 35c van de Gaswet is overtreden. De Raad acht bovenstaande eindnota s zonder een afzonderlijke toelichting niet begrijpelijk en overzichtelijk 5 Op deze nota is, ondanks zijn verhuizing per 5 december 2006, een nieuw termijnbedrag à EUR 120 voor de Dalkruidstraat in rekening gebracht. Dit is ingehouden op het totaalbedrag van EUR 405,37 dat X van Stedin tegoed had. Een specificatie van deze nota ontbreekt echter. 11

12 nu ten onrechte bedragen in rekening worden gebracht en deze bij de volgende nota worden gewijzigd, zonder dat deze correctie wordt toegelicht. Dergelijke nota s kunnen zeker in combinatie met een openstaande nota van de afnemer voor zijn nieuwe adres en een betaling door Stedin van hetgeen Stedin aan X verschuldigd is op grond van de tweede eindnota de indruk wekken dat hier mogelijk verrekening heeft plaatsgevonden met de op dat moment openstaande voorschotnota voor het nieuwe adres en de afnemer geen openstaande nota meer heeft bij Stedin. Een toelichting op de correcties in de eindnota s had dit weg kunnen nemen. De nota s en correctienota s zijn door de correcties en het ontbreken van een specifieke toelichting moeilijk te lezen, laat staan dat deze eindnota s of jaarnota s in deze situatie voor een gemiddelde afnemer als overzichtelijk en begrijpelijk gekwalificeerd kunnen worden. Tot slot merkt de Raad op dat de termijn van artikel 2, tweede lid, van de Beleidsregel Factureringstermijnen d.d. 11 februari 2005 ruimschoots is overschreden. Ruim vier maanden na de verhuisdatum d.d. 5 december 2006 beschikte X pas over een correcte eindnota. - Reikwijdte geschilbeslechting 65. Aan de Raad wordt een oordeel gevraagd over de afsluiting van X in een geschilprocedure op grond van artikel 19 van de Gaswet. Op grond van deze bepaling dient de Raad te oordelen of een netbeheerder aan zijn taken en verplichtingen die voortvloeien uit de Gaswet heeft voldaan. De NMa kan hierbij slechts toetsen aan de bepalingen uit de Gaswet en de daarop gebaseerde regelgeving. 66. De bezwaren van X zijn evenwel in enkele gevallen gebaseerd op het civiele recht, zonder dat hierbij een concrete grondslag in de Gaswet en de daarop gebaseerde regelgeving aan te wijzen is. De bevoegdheid op grond van artikel 19 van de Gaswet reikt niet zover. 67. Zo is X van mening dat de afsluiting niet had mogen plaatsvinden omdat er bijvoorbeeld geen recht van opschorting zou bestaan, omdat er geen toestemming zou zijn om af te sluiten, er niet eerst een incassoprocedure is gestart en er sprake zou zijn van rechtsverwerking. 68. De gedragscode Kernpunten waar X een beroep op doet, betreft een privaatrechtelijke overeenkomst en geen publiekrechtelijke regeling op grond van de Gaswet. De NMa is niet bevoegd om op basis van artikel 19 van de Gaswet de afsluiting van X aan deze Kernpunten te toetsen. 69. Voor zover de proportionaliteit van de afsluiting in het kader van de Gaswet aan de orde is, is deze verdisconteerd in de MR. Afsluiting bij wanbetaling kan plaatsvinden behalve in de gevallen als bedoeld in artikel 4 van de MR, en pas als aan artikel 5 en 6 van de MR is voldaan. Voor het overige heeft de NMa bij haar bestreden besluit de proportionaliteit en ook de 12

13 redelijkheid en billijkheid, verbonden aan de contractuele relatie tussen partijen, buiten beschouwing gelaten nu dit geen zelfstandige toetsingscriteria zijn in een geschilbeslechtingsprocedure op grond van artikel 19 van de Gaswet. 70. X stelt tot slot in zijn bezwaarschrift dat Stedin geen beleid heeft gericht op het voorkomen van afsluiten van X in de winterperiode, zoals vereist op grond van artikel 44, zevende lid, van de Gaswet. Geschilbeslechting is bedoeld om geschillen met de netbeheerder te beslechten. Het dient een concreet en individueel geschil te betreffen en geen klacht over het algemene beleid van een netbeheerder. Voor zover klachten zich daarop richten, staat de Raad andere middelen ten dienste. 71. Overigens merkt de Raad los van bovenstaande op dat in casu sprake is van een uitzonderlijk samenstel van omstandigheden, waarbij de vraag gesteld kan worden of afsluiting wel de aangewezen weg was. De volgende omstandigheden neemt de Raad hierbij in aanmerking: (i) een relatief gering openstaand bedrag, (ii) een afsluiting in de winterperiode, (iii) de niet-begrijpelijke en niet-overzichtelijke en pas na vier maanden verstuurde en later weer gecorrigeerde eindafrekening waarop staat dat Stedin nog een aanzienlijk bedrag aan X verschuldigd is, wat logischerwijs de indruk wekt dat X meer te vorderen had van Stedin dan omgekeerd, (iv) de betaling door Stedin van het inmiddels naar beneden bijgestelde bedrag dat X nog van Stedin tegoed heeft, wat de indruk wekt dat de tot dan toe door X verschuldigde bedragen, ook voor de nieuwe aansluiting, hiermee zijn verrekend en dus betaald, (v) het feit dat op het moment van afsluiting alle later verschuldigde voorschotnota s voor het nieuwe adres betaald zijn, (vi) de betrekkelijk lage hoofdsom van EUR 114 waarvoor wordt afgesloten in relatie tot de relatief hoge vastgestelde en betaalde voorschotten van EUR 176 voor januari en februari 2009 wat vanaf maart 2007 op verzoek van X slechts EUR 90 betrof, (vii) Stedin geen daadwerkelijk persoonlijk contact met X heeft gehad, (viii) een kleinverbruiker waarvan niet gezegd kan worden dat hij stil heeft gezeten maar daadwerkelijk contact heeft opgenomen met de netbeheerder op 26 februari 2007 toen afsluiting dreigde voor een vermeende schuld voor zijn oude aansluiting. VIII. Conclusie 72. Naar het oordeel van de Raad is, na heroverweging van het bestreden besluit, komen vast te staan dat Stedin niet heeft voldaan aan haar verplichtingen uit de Gaswet en daarop gebaseerde regelgeving. Door niet aan de minimumeisen, inzake de incassoprocedure, te voldoen is in strijd met artikel 5, tweede lid, van de MR gehandeld. Daarnaast heeft Stedin niet voldaan aan de verplichting die voortvloeit uit artikel 35c van de Gaswet, nu zij niet heeft zorg gedragen voor een overzicht waarop de kosten die verband houden met de aansluiting van X, overzichtelijk en begrijpelijk zijn gespecificeerd. De Raad is van oordeel dat X door Stedin op 13

14 16 oktober 2007 niet op rechtmatige wijze is afgesloten. Voor het overige acht de Raad de bezwaren van X, die zien op diverse civiele aspecten, ongegrond. IX. Beoordeling van verzoek om vergoeding proceskosten 73. De Raad ziet op grond van artikel 7:15, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht aanleiding X een vergoeding van EUR 644 toe te kennen. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: A (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift + 1 punt voor het verschijnen op de hoorzitting) x B (EUR 322 waarde per punt) x C (wegingsfactor 1). 14

15 X. Besluit 74. De Raad van de Nederlandse Mededingingsautoriteit besluit als volgt: a. verklaart het bezwaar van X met betrekking tot de schending jegens X van de artikelen 35c en artikel 5 van de MR door Stedin gegrond; b. herroept het besluit voor zover daarbij de klacht met betrekking tot de schending jegens X van de artikelen 35c en artikel 5 van de MR ongegrond is verklaard; c. verklaart deze klacht alsnog gegrond voor wat betreft de schending jegens X van de artikelen 35c en artikel 5 van de MR met de motivering als genoemd in dit besluit; d. verklaart de overige bezwaren van X ongegrond; e. laat het besluit voor het overige in stand; f. wijst het verzoek van X om vergoeding van kosten in bezwaar toe en vergoedt aan X een bedrag van EUR 644. Datum: De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze, Wg. J. Th. A. de Keijzer Lid van de Raad van Bestuur 15

16 Tegen dit besluit kan degene wiens belang daarbij rechtstreeks betrokken is binnen zes weken, na bekendmaking, beroep instellen bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven, Postbus 20021, 2500 EA s-gravenhage. 16