Er zijn verschillende factoren die een ongeval kunnen veroorzaken:

Transcriptie

1 Speeltoestellen Speeltoestellen en attractietoestellen moeten veilig zijn en aan de wettelijke eisen voldoen. Dit draagt bij aan het voorkomen van ongelukken. Spelende kinderen kunnen vallen, kunnen bekneld raken, er kan verstikkingsgevaar optreden of er kunnen ongelukken gebeuren door een te harde ondergrond of achterstallig onderhoud. Daarom stelt het Warenwetbesluit veiligheid attractie- en speeltoestellen eisen aan speeltoestellen. Deze eisen zijn niet van toepassing op speeltoestellen die bij mensen thuis staan. Voor die speeltoestellen, activity toys genoemd, gelden aparte eisen, vastgelegd in het Warenwetbesluit speelgoed. De VWA houdt toezicht op de naleving van deze wetgeving. Wat doet de nvwa? De Nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nvwa) houdt toezicht op de veiligheid van speeltoestellen. Dit is nodig omdat er jaarlijks circa kinderen worden behandeld op de eerstehulpafdeling van een ziekenhuis na een ongeval met een speeltoestel [bron: Stichting Consument en Veiligheid]. De nvwa onderzoekt of de fabrikant en de beheerder zich houden aan de eisen en de verplichtingen die de wet stelt. Bij tekortkomingen zijn verschillende maatregelen mogelijk. De controleur kan een beschikking opmaken, proces-verbaal opmaken of een boete opleggen. In het uiterste geval, wanneer er sprake is van een bijzonder onveilige situatie, kan een toestel buiten gebruik worden gesteld. De nvwa controleert zowel de fabrikant als de instantie waar het speeltoestel uiteindelijk in gebruik wordt genomen, de beheerder. Beheerders zijn te vinden in bijvoorbeeld kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, gemeentelijke speeltuinen, scholen en de horeca. Er zijn verschillende factoren die een ongeval kunnen veroorzaken: het ontwerp of de constructie van het speeltoestel; de inrichting en het onderhoud van het speelterrein; het toezicht op de spelende kinderen en het gedrag van de kinderen zelf. De VWA houdt toezicht op de zaken die wettelijk geregeld zijn, zoals het ontwerp, de constructie, de installatie en het onderhoud van de speeltoestellen (Warenwetbesluit veiligheid attractie en speeltoestellen). Daarnaast communiceert de nvwa over de risico s van speeltoestellen. Uit diverse onderzoeken van de nvwa blijkt dat de kwaliteit van het ontwerp en de constructie van speeltoestellen sterk is verbeterd. Toch ontstaan nog veel onveilige situaties door onveilige installatie en onvoldoende onderhoud van de speeltoestellen. Door goed beheer van de speeltoestellen kunnen veel van deze situaties worden voorkomen. Het beheer van speeltoestellen speelt dus een belangrijke rol in het bieden van veilige speeltoestellen. Ouders en verzorgers van kinderen moeten immers kunnen vertrouwen op de veiligheid van de speeltoestellen.

2 Wetgeving De veiligheid van speeltoestellen en attractietoestellen is geregeld in het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen (WAS). In dit besluit worden onder andere eisen gesteld aan de veiligheid en aan het beheer van speeltoestellen en attractietoestellen in de openbare ruimte. Speeltoestellen Een speeltoestel is volgens het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen (Staatsblad 1996: 474 en Staatsblad 2000: 161) een inrichting die bestemd is voor vermaak of ontspanning, waarbij uitsluitend van de zwaartekracht of de fysieke kracht van de mens gebruik wordt gemaakt. Het onderscheid met attractietoestellen zit in de aandrijving die bij attractietoestellen komt van een niet-menselijke energiebron. Sinds 2000 vallen ook speeltoestellen in en om het water, zoals waterglijbanen, onder het WAS. Attractietoestellen Attractietoestellen zijn gedefinieerd als een al dan niet permanent geïnstalleerde inrichting ter voortbeweging van personen die bestemd is voor vermaak of ontspanning en die aangedreven wordt door een niet menselijke energiebron. De fabrikant (of importeur) moet een veilig speeltoestel maken, dat wil zeggen dat hij het zodanig moet ontwerpen en vervaardigen dat het veilig is. Ook moet hij elk nieuw type toestel laten keuren bij een door de overheid aangewezen keuringsinstantie. Daarnaast moet hij een technisch constructiedossier opstellen, bewaren en ter beschikking houden tot minimaal 10 jaar na het laatst verkochte exemplaar. Tot slot moet de fabrikant een gebruiksaanwijzing maken en op het toestel een aantal gegevens vermelden waardoor altijd zichtbaar is wie de fabrikant is. De beheerder, daar waar het speeltoestel staat, moet er voor zorgen dat het toestel in het gebruik geen gevaar voor de gezondheid oplevert en er geen gevaar voor de veiligheid van personen ontstaat. Dat stelt eisen aan de installatie en het onderhoud. Daarnaast mag de beheerder alleen een toestel in gebruik hebben dat gekeurd is. Wil een beheerder een niet gekeurd toestel in gebruik nemen, dan is de beheerder verplicht het toestel alsnog te laten keuren door een daartoe aangewezen instantie. Ook moet de beheerder een logboek bijhouden. Daarin moet hij bijhouden welke inspecties en keuringen er zijn geweest, welk onderhoud is gepleegd en of er ongelukken zijn geweest.

3 Beheer van speelplaatsen door gemeenten Beheer van speelplaatsen door gemeenten De gemeente moet als beheerder van speeltoestellen voldoen aan een aantal wettelijke verplichtingen. Speeltoestellen moeten veilig geïnstalleerd en goed onderhouden worden. Dat betekent dat er regelmatig nagegaan moet worden of het toestel nog steeds veilig is. Ook moet de beheerder regelmatig onderhoud (laten) verrichten. De beheerder moet een logboek bijhouden met daarin de gegevens van de inspecties, onderzoeken, onderhoud en ongevallen. De logboeken bieden de VWA de mogelijkheid om op efficiënte wijze te controleren of de beheerder de wettelijke beheersverplichtingen nakomt. Om een goed beeld te krijgen van hoe een gemeente haar speeltoestellen beheert, zijn de logboeken van speeltoestellen op een aantal punten onderzocht. Vervolgens is hierover een gemiddelde score berekend waarbij ieder item een zelfde gewicht is toegekend. Deze score is gebaseerd op een steekproef door de nvwa van drie logboeken van speeltoestellen, waarbij gecontroleerd is of er gegevens van inspecties en onderhoud zijn geregistreerd. Bij een score van 100% zijn alle gegevens waarop gecontroleerd is terug te vinden in de logboeken. Dit geeft een indicatie van de kwaliteit van het beheer van de speelplaatsen. De nvwa voert ook inspecties uitn naar aanleiding van klachten of incidenten. Tips voor veilig spelen Laat kinderen afstand houden tot bewegende toestellen waarop andere kinderen al spelen (schommels, draaimolen, wip). Als gevolg van vasthaken van bijvoorbeeld een kledingstuk of een koord kunnen kinderen verstrikt raken bij sommige speeltoestellen, met in het ergste geval verstikking tot gevolg. Vermijd daarom loszittende koorden, capuchontouwtjes, key-cords, hangers e.d. als kinderen gaan spelen. Laat kinderen geen schoenen dragen in ballenbakken en springkussens. Meer tips zijn te vinden op de websites van Stichting Consument en Veiligheid

4 Bodemmaterialen De beheerder van de speeltoestellen is naast het deugdelijk monteren en installeren van speeltoestellen ook verantwoordelijk voor de kwaliteit van de speelomgeving en de bodemgesteldheid. Dit betekent bijvoorbeeld dat er geschikt bodemmateriaal met voldoende valdemping moet worden gebruikt. Dat de beheerder regelmatig controleert of gebruik van het toestel nog steeds veilig is, en eventueel onderhoud verricht. Normen Valdempend materiaal moet worden aangelegd bij speeltoestellen met een valhoogte van meer dan 600 mm. Er bestaat een relatie tussen de valhoogte van het speeltoestel en het te gebruiken bodemmateriaal. Andere eisen die van invloed zijn op het veilig spelen op een speeltoestel: De ondergrond bij speeltoestellen moet vrij zijn van scherpe onderdelen of andere gevaarlijk objecten. De ondergrond mag geen beknelling veroorzaken. Bij los materiaal moet er 200 mm extra laagdikte worden gelegd dan nodig zou zijn voor voldoende valdemping (om rekening te houden met het uitlopen van het materiaal). Materialen zonder significante valdemping (zoals steen, beton, asfalt) mogen alleen buiten het valgebied gebruikt worden. De leverancier van het bodemmateriaal moet instructies meegeven over de correcte installatie, onderhoud en inspectie procedures. Het materiaal moet voorzien zijn van een label of geschreven info over de identificatie en eigenschappen. Het impactgebied (valgebied) van een speeltoestel is het gebied dat kan worden geraakt door een gebruiker wanneer deze valt. Wanneer de vrije valhoogte van het speeltoestel tussen de 0,6m en 1,5m is, dan dient de afmeting van het impactgebied 1,5m rond het toestel te zijn. Wanneer de vrije valhoogte van het speeltoestel tussen de 1,5m en 3,0m is, dan dient de afmeting van het impactgebied 2/3 x de vrije valhoogte + 0,5m rond het toestel te zijn. De vrije valhoogte van een speeltoestel mag niet meer dan 3 meter zijn. Het impactgebied moet vrij zijn van obstakels die letsel kunnen veroorzaken.

5 Attractie- en speeltoestellen, registratieplicht logboek Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen Geldend op U doet aangifte bij de Voedsel en Waren Autoriteit als u een attractietoestel of een speeltoestel in gebruik wilt nemen. U doet de aangifte na de eerste opbouw of plaatsing ervan. U moet de volgende gegevens vermelden: uw naam, woon- of verblijfplaats en adres; de soort, het type, bouwjaar en de fabrikant van het toestel; de plaats waar het toestel zich bevindt of, als het niet permanent geïnstalleerd is, de plaatsen waar het zich in de periode van drie maanden na de dag van aangifte zal bevinden. Als u een attractie- of speeltoestel tijdelijk in Nederland gebruikt moet u tenminste twee maal vierentwintig uur voorafgaand aan elke eerste opbouw of plaatsing van het toestel op Nederlands grondgebied, bij de Voedsel en Waren Autoriteit aangifte doen van uw voornemen tot plaatsing of opbouw van het toestel op Nederlands grondgebied. Beschrijving Indien u een attractie- of speeltoestel voorhanden hebt, moet u een logboek, waarvan een model is opgenomen in het Warenwetbesluit veiligheid attractie- en speeltoestellen, bijhouden en bewaren. In het logboek dienen onder andere de volgende gegevens te worden opgenomen: 1. de naam en het adres van de eigenaar en degene die het attractie- of speeltoestel voorhanden heeft; 2. een beschrijving van het attractie- of speeltoestel; 3. de naam van de fabrikant en van de importeur; 4. het bouwjaar; 5. de serie- of typeaanduiding; 6. het serienummer, voor zover van toepassing, enzovoort. Attractie- en speeltoestellen gaan vergezeld van een logboek volgens dit model. Voorwaarden U dient een logboek bij te houden indien u attractie- en speeltoestellen voorhanden hebt.