Brief. Het huidige stelsel

Transcriptie

1 Brief Aan: Leden van de vaste commissie Veiligheid en Justitie van 2 de Kamer der Staten-Generaal De minister en staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Belanghebbenden en geïnteresseerden Onderwerp: Aanpassing stelsel Wapens en Munitie en voorstel invoering hanteringsverlof. 12 december 2013 Geachte leden van de commissie Veiligheid en Justitie, Geachte minister, geachte staatssecretaris, Geachte dames en heren, Bijgaande wordt u een voorstel aangeboden ter verbetering van het stelsel 1 aangaande wapens en munitie middels de invoering van een zgn. bewijs van geen bezwaar, hierna het hanteringsverlof. Deze beperkte verbetering lijkt ons noodzakelijk om de volgende redenen: Een waterdichte Wet Wapens en Munitie, met als doelstelling de openbare orde en veiligheid te waarborgen. NB: Het stelsel bevat nu een tweetal ongewenste lacunes. De praktische uitvoerbaarheid van de wet en bijbehorende regeling, zonder in conflict te zijn met andere (grondwettelijke) beginselen, waaronder het recht op gelijke behandeling, het recht op privacy en rechten die zijn vastgelegd in het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM). De lange termijn uitvoering en het behoud van de Schietsport in Nederland. Heldere, begrijpbare, rechtvaardige en verdedigbare wetgeving, begrijpelijk voor iedereen. Het minimaliseren van administratieve en financiële lasten voor zowel de overheid als de burger. Waarschijnlijk zijn wij het allen eens als het gaat om de bovenstaande punten. Men kan zelfs stellen, dat de beschaving van een land is af te lezen aan de kwaliteit van haar wapenwet. Men kan hierbij de vraag stellen of men in staat is legaal wapenbezit te organiseren en te reguleren, zonder daarbij inbreuk te maken op grondrechten van burgers. Het gaat hier in essentie om het wederzijdse vertrouwen tussen de burger en de overheid. Dit vertrouwen is - als het om legale vuurwapens gaat - in onbalans. Het gaat hierbij om betrouwbare burgers die met wapens willen (leren) omgaan, wapens bezitten of willen bezitten, zoals dat gesteld wordt binnen huidige de wetgeving en die daarnaast gebruik willen maken van het recht zich onafhankelijk te willen verenigen, zoals dat gesteld is binnen de grondwet en verdragen betreffende de mensenrechten. Het huidige stelsel Het stelsel is de afgelopen jaren, helaas ook onder invloed van een groot maatschappelijk incident, meermalen aangepast en uitgebreid. Er zijn regelmatig wijzigingen doorgevoerd in met name de circulaire wapens en munitie (CWM). Daardoor is de oorspronkelijke doelstelling van het stelsel niet altijd even scherp meer in beeld. De gewenste duidelijkheid en de balans tussen de wet en de uitvoering is naar onze mening verloren gegaan. Dit leidt met regelmaat tot veel vragen en discussie, maar ook tot zorgen onder betrokkenen. De twistpunten gaan echter niet direct over het 1 Met het stelsel wordt bedoeld de Wet (WWM), de Regeling (RWM) en de Circulaire (CWM). Pagina 1 of 14

2 Brief beschermen van de openbare orde 2, maar wie wel en wie niet te vertrouwen is, en wie mag bepalen wie er wel en niet vertrouwd kan worden binnen de schietsport. En op basis van welke richtlijnen en wie stelt die richtlijnen vast? Ook het beschermde recht op privacy is hierbij aan de orde, zeker nu binnen het stelsel wapens en munitie gestart is met de invoering van het inlichtingenformulier of het zogenaamde. gekkenbriefje, waarin de sportschutter zelf moet verklaren geestelijk gezond te zijn door beantwoording van (soms zeer persoonlijke) vragen. Dit inlichtingenformulier moet sinds kort elk jaar worden ingevuld en ingeleverd bij de Politie, waarbij zelfs referenten moeten worden opgegeven. Referenten die zich op hun beurt weer afvragen wat hun verantwoordelijkheid precies is, wat er met hun gegevens gebeurt en of ze zelf ook worden gecontroleerd. Wie krijgt hierbij de beschikking over dit soort inlichtingenformulieren en wat gebeurt ermee? Wat zijn de gevolgen als men heel eerlijk antwoord? (vragen zijn erg open gesteld). Veel van die zaken zijn niet duidelijk vastgelegd en leiden tot veel vragen en onzekerheid bij burgers. Welke garanties zijn er dat dit recht op privacy niet verder wordt aangetast of dat informatie niet wordt misbruikt? 3 Spelregels binnen de schietsport zijn de afgelopen jaren steeds meer uitgebouwd, immer ten nadele van de sportschutter, schietsportverenigingen, schutterijen, kleinere zelfstandige schietsportbonden, wapenhandel en niet geheel onbelangrijk ten nadele van belangrijke basisprincipes zoals die zijn vastgelegd in de grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). De burger kan echter alleen zijn gelijk halen via de rechter. Sportschutters, die uit een doorsnede van de Nederlandse bevolking bestaan, kunnen dit alleen op eigen kosten. Dit veroorzaakt een aanzienlijke belasting van de rechterlijke macht. De oorzaak ligt primair bij een verkeerde focus en in de onduidelijkheid over het uitvoeringsbeleid voor de Politie (de Circulaire Wapens en Munitie CWM2013, momenteel bijna 80 pagina s dik) en niet zozeer in de wet (WWM) of regeling (RWM) zelf. Het zijn de vele aanpassingen in de circulaire die elkaar binnen een korte termijn opvolgen, die tevens een bron van misverstanden vormen met kostbare procedures, onzekerheid en irritatie tot gevolg. Recente ontwikkelingen Onlangs is in een hoger beroep bij de Raad van State 4 gebleken dat een aantal uitgangspunten in de CWM die door het Ministerie van V&J en de Politie worden gehanteerd in de uitvoering niet verenigbaar meer zijn met het EVRM en de grondwet en voorbijgaan aan de bestaande wetgeving Wapens en Munitie. Dit is een belangrijke uitspraak, waarmee in feite de uitvoeringsinstructies aan de Politie in de vorm van extra regels opgelegd aan de sportschutters door de Raad van State als niet-rechtsgeldig zijn aangemerkt. Dit is niet voor het eerst, dergelijke rechtszaken lopen al vanaf Nogmaals, het gaat hier niet om ongewenste personen die zich via de rechtbank (alsnog) toegang willen verschaffen tot het legale circuit van de schietsport of het beschermen van de openbare orde, het gaat hier om het behoud van essentiële grondrechten: privacy, vrijheid van vereniging, recht op gelijke behandeling, genot van bezit, enz. enz. Deze onbalans is niet nieuw, zelfs in 2011 is er vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie op gewezen dat opname van verplichte licenties, lidmaatschappen en certificeringseisen in de wet een wettelijke vastlegging van de inperking van grondrechten is. Een dergelijk stap is als buitenproportioneel aan te merken. Het maakt het stelsel in de uitvoering alleen maar meer en meer ingewikkeld en het is vragen om juridische geschillen. Men waarschuwt dus dat opname van dergelijke regels in de wet veel te ver gaan en dat een dergelijke aanpak de bescherming van de openbare orde niet zal dienen. Het is dan ook te verwachten dat de Raad van State nieuwe voorstellen van dergelijke aard als onhoudbaar zal achten. Ook bij het Europese Hof zal blijken dat de schending van het EVRM niet is toegestaan, zeker als blijkt dat aanpassingen die minder belastend zijn ook mogelijk zijn. Hoewel voorstellen tot opname van dergelijke vergaande richtlijnen in de wet tot op dit moment gelukkig zijn uitgebleven, zijn de maatregelen dus wel in de beleidsregels voor de uitvoering van de wet terechtgekomen (de CWM2013). Echter, zoals de Hoge Raad in 2003 in een andere zaak al verwoordde onder 3.9: wordt volgens het middelonderdeel miskend dat een beleidsregel geen verplichtingen voor burgers schept, maar uitsluitend aangeeft op welke wijze het desbetreffende bestuursorgaan met zijn bevoegdheden zal omgaan. en onder 3.10 kan men lezen: Uit deze omschrijving blijkt dat slechts het bestuursorgaan, niet de burger, aan een beleidsregel kan worden gehouden. Beleidsregels regelen de uitoefening van bevoegdheden, zij scheppen geen bevoegdheden. 6. Toch zijn in de circulaire extra eisen gesteld, die wij in bijlage I zullen bespreken, en deze zijn als voorwaarde voor verlening of verlenging van een vuurwapenverlof gesteld. Wij herhalen wederom dat het hier niet gaat om het weren van ongewenste personen, maar om het stellen van extra eisen aan sportschutters en aan hun in besloten verenigingsverband uitgeoefende activiteiten op straffe van uitsluiting van hun sport. Echter sportschutters zijn burgers die zich 2 Het rapport Met Scherp Schieten (2013) stelt: Het is een open deur, maar we willen toch benoemen dat het probleem met wapens dus veel meer in de illegaliteit en het illegale circuit ligt dan in de schietsport. Zie paragraaf Pagina 2 of 14

3 Brief kunnen beroepen op hun grondrechten. Het zich in detail willen bemoeien met de activiteiten die zich binnen verenigingsverband afspelen is een inbreuk op het EVRM. Het is überhaupt de vraag of een legale activiteit in besloten verenigingsverband opgevat kan worden als een dreiging voor de openbare orde en veiligheid. Er zijn veel ernstiger gevallen 7 onder de aandacht geweest, waarbij vrijheid van en recht op vereniging stand houden. De huidige focus binnen het stelsel ligt verkeerd en er zal dus nu een andere visie vanuit het Ministerie en Politie nodig zijn. Voorstel Er is naar onze mening een goede en praktisch haalbare mogelijkheid om het toezicht op het legale wapengebruik op orde te krijgen en hiermee de gewenste balans te herstellen: het bewijs van geen bezwaar hierna te noemen hanteringsverlof. Deze term is voor het eerst gevallen tijdens een rechtszaak in 2009 en het idee wordt op latere momenten door een aantal medewerkers van Politie en het Ministerie in geraadpleegde voorstellen en verslagen herhaald. Er is echter in wettelijke zin nog niets mee gedaan. Met het principe van het hanteringsverlof wordt naar onze mening het tweetal geconstateerde lacunes gedicht, zodat we letterlijk gaan beschikken over een waterdichte wet zonder dat deze overmatig belastend is voor de burger en toch praktisch uitvoerbaar is voor de overheid. Een voorstel hiertoe, voorzien van nadere toelichting, wordt in bijlage I bij deze brief uitvoerig beschreven. In bijlage II treft u onder verwijzing naar diverse wetsartikelen een mogelijke inpassing van ons voorstel binnen de WWM en RWM aan. NB: Dit voorstel beperkt zich tot het principe van het hanteringsverlof in relatie tot de WWM en RWM. Wij gaan echter niet in op hoe de controleprocedure, voorafgaand aan verkrijging van het hanteringsverlof, er inhoudelijk uit zou moeten zien. Dat zien wij als een apart vraagstuk, waarover wij graag met u op een ander moment van gedachten wisselen. Wij beperken ons hier door te stellen dat deze controle gelijk is of minstens gebaseerd dient te worden op de bestaande controle voor het verkrijgen van een verlof tot het voorhanden hebben van vuurwapens. Wij hopen dat wij u met dit voorstel een eloquente oplossing bieden, dan wel voldoende basis en inzicht geven voor overleg en gedegen besluitvorming. De volgende circulaire kan met dit voorstel naar onze mening een stuk compacter worden. Rest ons de hoop uit te spreken dat verlof- en jachtakte houders zoals jagers, sportschutters en schuttersgilden over enige tijd weer over een gedegen, rechtvaardig en praktisch uitvoerbaar stelsel mogen beschikken. En dat het vertrouwen tussen betrouwbare burgers die wapens hanteren binnen de beslotenheid van hun eigen vereniging en een overheid die wapenbezit op kordate en heldere wijze handhaaft, in ere wordt hersteld. Voor discussie, opmerkingen of nadere verduidelijking houden wij ons uiteraard aanbevolen. Wij danken u voor uw tijd en aandacht. Hoogachtend, De opstellers: Dhr. R.J.F. van den Wijngaard Dhr. mr. R.M.M. Jacobs Dhr. ir. J. Geselschap Dit voorstel heeft de steun van: Dhr. prof. jhr. dr. F.A.M. Alting von Geusau 7 Pagina 3 of 14

4 Bijlage I: Het hanteringsverlof Bijlage I: Voorstel hanteringsverlof Inleiding: kort beschrijving hanteringsverlof Het hanteringsverlof is een verlof dat een betrouwbare burger zonder het bezit van een eigen vuurwapenverlof toestaat onder direct toezicht met vuurwapens om te gaan. Vast te houden, te laden, af te vuren. Te hanteren, dat is dus wat anders dan te bezitten, te kopen, te verkopen, te importeren, enz. Een dergelijk hanteringsverlof staat aan de basis van het stelsel ter beheersing van legaal wapenbezit en wordt door de overheid afgegeven na grondige check van de antecedenten van de aanvrager. Het hanteringsverlof dient beperkt geldig te zijn en moet dus regelmatig worden verlengd, waarbij de hanteringsverlofhouder, net de vuurwapenverlofhouder, wederom door de justitiële databanken wordt gehaald. Op een schietvereniging kunnen uitsluitend leden vuurwapens bedienen die een hanteringsverlof of een vuurwapenverlof hebben. Wordt een hanteringsverlof ingetrokken, dan kan de betrokken schutter deze niet meer tonen bij het betreden van de schietbaan en wordt hem/haar de toegang tot vuurwapens, munitie en de schietbaan ontzegd. Het hanteringsverlof heeft kenmerken van een zgn. fire-arms licence, zoals dat in landen van het Gemenebest wordt gehanteerd. Dit voorstel voor een hanteringsverlof kent een extra voordeel, zijnde een meer gefaseerde toegang tot de schietsport en tot wapens en munitie. Huidige situatie Het huidige stelsel bestaat uit een drietal documenten, te weten de Wet (WWM), de Regeling (RWM) en de beleidsrichtlijnen in de vorm van de circulaire (CWM). Het stelsel laat op dit moment twee lacunes toe als het gaat om toegang: 1. Toegang tot vuurwapens door middel van de introductieregeling (of via schietsportcentra), een kwestie die reeds onder uw aandacht is. Personen kunnen in de kennismakingsperiode tot drie keer toe zich nog bekwamen in de omgang met vuurwapens. Een centraal overzicht voor de handhaving ontbreekt Indien een ongewenst persoon (ten behoeve van dit voorbeeld met ernstige psychische problemen) zich aanmeldt bij een vereniging, zijn of haar ziektebeeld verborgen weet te houden, lid wil worden (en derhalve alleen aan een VOG controle onderworpen is) en vervolgens daarmee een licentie en lidmaatschap van de schietvereniging verwerft, kan deze persoon zich jarenlang bekwamen in de omgang met vuurwapens, zolang hij maar geen wapenverlof aanvraagt (dan en alleen dan volgt pas een meer uitgebreide controle, waaronder bezoek aan huis door de Politie). U begrijpt dat afgelopen jaren via de jaarlijkse bijstellingen van circulaire is getracht dergelijk lacunes te dichten. Sinds 2005 is gekozen voor een route die sterk afhankelijk is van de inbreng van de schietsportbond KNSA. Deze route is echter onjuist. De schietsportbond houdt zich in onze ogen en die van de Raad van State momenteel bezig met publiekelijke taken die aan de korpsbeheerder zijn toebedeeld. De circulaire is echter een verzameling beleidsregels voor de uitvoering door de Politie (zie o.a. voetnoot 6 en in WWM en RWM wordt nergens naar de CWM gewezen) en kan derhalve geen regels en vereisten stellen die bindend zijn voor burgers. Een beleidsstuk werkt alleen intern voor de organisatie zelf. Toch heeft men afgelopen jaren getracht via constructies buiten de wet om zaken nader vast te leggen (die men kan beschouwen als détournement de pouvoir). In effect worden sportschutters geconfronteerd met een privaatrechtelijke partij die naar eigen inzicht namens de overheid controle uitoefent over alle sportschutters. De KNSA vraagt een verplichte bijdrage ( 37 per persoon per jaar en ontvangt derhalve per jaar van alleen al de verlofhouders), echter de KNSA kent geen individuele inbreng of stemrecht van sportschutters. Slechts de besturen van de verenigingen hebben inbreng in een ALV. Van enige controleerbaar toezicht op het doen en laten van de KNSA door de overheid is geen sprake. Feitelijk is de KNSA een zelfstandig bestuursorgaan (Zbo), echter zonder de verplichte elementen van rechtsbescherming en controle (Awb en de Wob). Momenteel bepaalt de circulaire dat alle sportschutters aangesloten moeten zijn bij de KNSA. Dat geldt ook voor alle schietsportverenigingen, die zich op basis van diezelfde circulaire door de KNSA moeten laten certificeren door te voldoen aan eisen van de KNSA. De overheid verlegt hiermee controletaken naar de KNSA en kent haar 8 Het rapport Met Scherp Schieten (2013) stelt:...een landelijke registratie van introducés en recreanten ontbreekt. Nu kan iedereen zich zonder screening bekwamen in de schietsport. Zie paragraaf 7.4. Pagina 4 of 14

5 Bijlage I: Het hanteringsverlof bevoegdheden toe die de overheid zelf niet heeft vanwege het ontbreken enige grondslag in de wet en regeling. De KNSA bepaalt nu in feite: 1. Welke vereniging kan worden aangemerkt als een schietsportvereniging (erkenning), 2. Wie wel en wie niet als sportschutter kan worden aangemerkt (toekennen of intrekken schutterslicentie), 3. Wie wel of niet lid mag zijn van een (erkende) schietsportvereniging, 4. Wie wel en wie niet kan of mag blijven beschikken over een verlof tot het voorhanden hebben van vuurwapens, 5. Wat gewenste en ongewenste wapens zijn, en derhalve, 6. Wie van de verlofhouders welke (typen, kalibers) wapens op zijn of haar verlof kan krijgen, 7. Wie er een geldboete krijgt van de KNSA, En dus: Alle KNSA voorschriften, statuten, huishoudelijk regelementen en alle andere reglementen krijgen een wettelijke status zonder verankering in de wet en regeling, De Tweede Kamer staat hierbij volledig buiten spel. Dit betekent dat: Hiermee diverse inbreuken op het EVRM en grondwet worden gemaakt; Er inhoudelijke bemoeienis is met activiteiten die plaatsvinden binnen de beslotenheid van een vereniging; Er sprake is van buitenwettelijke financiële verplichtingen; Er sprake is van schending van het beschermde recht op privacy; Er motiveringsproblemen zijn door niet-navolgbaarheid van besluiten; Een te zwaar middel wordt ingezet, terwijl er een minder belastend alternatief mogelijk is. NB: Opvallend is dat voor zover te achterhalen het hebben van een verenigingscertificering of een verplichte bondslicentie in geen enkel ander Europees land wordt voorgeschreven. Een vergelijking Analoog aan de schietsport laat deze situatie zich vergelijken met een situatie voor autobezitters en het feit dat er alcohol vrij te koop is. Voor automobilisten zou dan gelden dat men, op straffe inname rijbewijs en inbeslagname auto, verplicht (betaald) lid moet zijn van de ANWB (wederom een privaatrechtelijke derde partij), waarbij men dient te voldoen aan eisen die de ANWB stelt aan het rijgedrag (men mag nooit een druppel drinken!), de vormgeving en technische uitvoering van de auto, dat men van de lokale autoclub lid moet zijn, dat deze autoclub is gecertificeerd door de ANWB en dat men verplicht minimaal zoveel keer per jaar moet meedoen met een racewedstrijd. Enzovoort, enzovoort. U meent dat dit een overdreven vergelijking is? Helaas niet als het gaat om de veiligheid en het beschermen van de openbare orde! De statistiek laat zien dat er verhoudingsgewijs zich veel meer ongelukken met auto s voordoen zeker in combinatie met alcohol, waarbij verhoudingsgewijs veel meer ongewenste personen een rijbewijs en auto in bezit hebben (automobilisten die te veel drinken) en waarbij verhoudingsgewijs veel meer slachtoffers vallen. Maar blijkbaar is er voldoende wederzijds vertrouwen om burgers die drinken hun rijbewijs te laten houden. Zelfs als men teveel gedronken heeft en men wordt binnen de openbare orde gepakt kan men, als men niet te ver is gegaan, er voldoende tijd is verstreken of men de boete heeft betaald, het rijbewijs en de auto later weer terug krijgen. Nogmaals, wij doelen met ons voorstel op het voorkomen van misbruik (autogebruik in combinatie met alcohol) en niet op het stellen van steeds meer regels aan de normale automobilist die zich al netjes aan de regels houdt. Dat neemt niet weg dat vuurwapens net als auto s in combinatie met alcoholgebruik gevaarlijk zijn, ongeacht het soort wapen en het feit dat niet iedereen zomaar een auto mag rijden op de openbare weg zonder rijbewijs. Er is dus ook geen enkel misverstand over het feit dat vuurwapens alleen worden toevertrouwd aan betrouwbare burgers die daarmee op verantwoordelijke wijze kunnen omgaan binnen hun schietsportvereniging conform de regels van de wet. Echter het maakt daarbij op hoofdlijnen niet uit welk type of welke kaliber deze wapens zijn, zolang dit maar geen raceauto s zijn (automatische wapens) of er maar geen brandstof wordt gebruikt die aanzienlijke schade kan veroorzaken (bijvoorbeeld gevaarlijke, zware, ontplofbare munitie). De wet wapens en munitie voorziet hierin reeds op een prima en heldere wijze, echter zonder verder ingewikkelde en verwarrende verwijzingen naar disciplinevoorschriften zoals nu opgenomen in de circulaire. Disciplinevoorschriften hebben hoogstens nut voor vereniging overstijgende schietsportactiviteiten. Dergelijke voorschriften hebben zeker geen toegevoegde waarde voor de openbare veiligheid. Wij herhalen, elk wapen ongeacht discipline, uitvoering of kaliber, is in verkeerde handen een gevaar. Pagina 5 of 14

6 Bijlage I: Het hanteringsverlof De huidige focus binnen de circulaire ligt met de KNSA-constructie op steeds meer aanvullende controle op bestaande sportschutters en schietsportverenigingen, waarvan het nut en effectiviteit niet bewezen is. Het is controle na de poort, in plaats van aan de poort. Hiermee worden vuurwapenverlofhouders, die in principe al zijn gecontroleerd en jaarlijks (soms tot twee of meerdere keren toe) steeds weer opnieuw worden gecontroleerd, bij elke nieuwe circulaire opnieuw aan allerlei extra (nutteloze) aanvullende controle-eisen blootgesteld. Hieruit straalt een wantrouwen jegens verlofhouders, door steeds meer eisen te stellen en meer en meer voorwaarden te scheppen als het gaat om redelijk belang. Uit de toelichting van de WWM blijkt dat een redelijk belang moet worden aangetoond en dat het voorhanden hebben van vuurwapens niet zomaar wordt toegestaan. Echter het woord redelijk staat er niet voor niets! Het steeds verder optuigen van eisen - die gelden na de poort - is een verkeerde focus. Het lost problemen niet op, immers zolang men keurig door alle brandende hoepels springt, wordt ongewenst bezit niet opgespoord (zie ook de eerdergenoemde lacunes). De focus op dit moment moet niet liggen op WWM artikel 28.2a, maar op artikel 28.2b! 9 Een KNSA licentie an sich voorkomt geen ongewenst bezit en het voorkomt niet dat ongewenste personen zich kunnen bekwamen in de omgang met wapens en munitie via de schietsport. Slechts een goede controle aan de poort (waarbij in principe iedereen elk jaar opnieuw door de poort gaat), of wellicht voor de poort (voor mensen die voor het eerst in aanraking komen met vuurwapens) zorgt voor een waterdicht stelsel. Kern van het probleem Het probleem zit hem derhalve in de uitvoering van de circulaire wapens en munitie. Niet alleen worden er in de CWM, een beleidsstuk, niet wettelijk onderbouwde voorschriften aan burgers opgelegd, maar zijn deze voorschriften ook nog eens in strijd met het ERVM en de Grondwet. De CWM kent als beleidsrichtlijn geen rechtsgrond en de Raad van State heeft recent het eerste punt nadrukkelijk ongeldig verklaard (zie nogmaals voetnoot 6). Verwijzende naar de uitspraken van de rechtbank(en) en de Raad van State, evenals de afhankelijkheid tussen bovengenoemde punten valt de uitvoering van het huidige stelsel in principe als een kaartenhuis in elkaar. Zoals we hebben gezien in de zaak bij de Raad van State vervalt het verenigingsverlof van een schietsportvereniging als de verenigingslicentie door de KNSA worden ingetrokken, ook al doet de vereniging en doen haar leden in wettelijke zin niets fout. Dit geldt ook voor de individuele sportschutter: indien de KNSA (bijvoorbeeld wegens een geschil) de schutterslicentie intrekt, wordt het wapenverlof door Politie ingetrokken, ook al doet de sportschutter in wettelijke zin niets fout. De Politie (korpschef) kan hierin geen eigen afweging maken, maar drijft nu in de praktijk op de KNSA. Reden daarvoor is dat e.e.a. te ingewikkeld zou zijn, zelfs voor de staatssecretaris. 10 De feitelijke constatering van het ontbreken van een schutterslicentie vormt een directe aanleiding om een verlof in te trekken. Hierdoor ontstaan er belangrijke motiveringsgebreken en het wachten is op de volgende uitspraak van de Rechtbank of de Raad van State. Deze situatie van onwetmatige afhankelijkheid impliceert wellicht dat er dit moment een juridisch vacuüm zou zijn ontstaan. Dit is niet het geval, slechts de circulaire en daarmee alle extra gestelde regels komen te vervallen. Echter het brengt wel het risico met zich mee dat men bij de reparatie opnieuw doorschiet en wederom voorbijgaat aan de gewenste wettelijke grondslag, proportionaliteit, subsidiariteit en derhalve aan redelijkheid en billijkheid. Door de focus nu op de juiste plaats te leggen, bereiken we middels het hanteringsverlof een goede balans. Dat het hanteringsverlof de goede route is, zal ook blijken als we deze vergelijken met andere mogelijk te volgen routes. Mogelijke routes Er is momenteel een vijftal routes beschikbaar die voor de nabije toekomst kunnen worden gevolgd: 1. Doorgaan met de huidige constructie, met verplichtingen opgenomen in de CWM. Deze route is onhoudbaar, gezien de recente uitspraak van de Raad van State. 2. Teruggaan naar de situatie van voor 2005, waarbij schutterslicentie en lidmaatschap van de KNSA geen vereiste was en waarbij sommige schietsportverenigingen die niet bij de KNSA waren aangesloten soms geen VOG verlangden. Het VOG kon niet worden afgedwongen, waardoor vanaf 2005 door de minister voor de KNSAconstructie is gekozen. Ook deze route wordt afgeraden, aangezien ook hiermee geen toezicht kan worden gegarandeerd wie met vuurwapens en munitie omgaan. 3. Opname van extra regels met verplichtingen in de WWM en RWM. Deze route wordt nadrukkelijk ontraden, immers dit betekent dat men inbreuken op de grondwet en het EVRM gaat vastleggen in de wet. Zowel de 2 de kamer, als de 1 ste kamer dient hierover een oordeel te vormen en zal waarschijnlijk bezwaren zien. Burgers zullen 9 WWM, artikel 28.2: Een verlof wordt verleend a) redelijk belang de verlening van het verlof vordert; en b) de aanvrager geen gevaar voor zichzelf, de openbare orde of veiligheid kan vormen; c) minstens 18 jaar is, behoudens afwijking voor leden van een schietvereniging. 10 In de recent uitspraak van de Raad van State is opgenomen: De KNSA is nodig om toezicht te houden, aangezien het voor de staatssecretaris niet mogelijk is alle verlofhouders te controleren en omdat de staatssecretaris te weinig kennis van wapens heeft. Einde citaat. A very poor excuse. Pagina 6 of 14

7 Bijlage I: Het hanteringsverlof hoogstwaarschijnlijk ook bezwaar maken bij het Europees Hof. Conclusie: dit middel is veel te zwaar en er zijn minder belastende alternatieven beschikbaar. 4. Het verheffen van de KNSA tot een Zbo. Deze route wordt ontraden, gezien het feit dat een privaatrechtelijke partij dan opeens moet gaan voldoen aan verplichte elementen van rechtsbescherming en controle (Awb en de Wob) en aan en het feit dat dit bij wet moet worden vastgelegd. Tevens zal tegen deze kromme opzet veel bezwaar worden gemaakt, niet alleen vanuit de schietsport (de KNSA is dan geen bond meer, maar een controlerende instantie), maar zeker ook vanuit de schutterij, de jacht, het re-enactment en de verzamelaars. 5. De invoeging van het hanteringsverlof, waarmee inbreuken op de grondwet en het EVRM kunnen worden vermeden. Deze route, zoals we in bijlage II zullen laten zien, kan met kleine aanpassingen in enkele stappen worden gerealiseerd. De adviezen van het rapport Met Scherp Schieten (voorjaar 2013) van Bureau Beke vermelden: A. Intensivering en professionalisering van controles door zowel de politie als de KNSA; B. Invoering van kwaliteitseisen voor kluizen en vervoer van wapens; C. Invoering van een eigen verklaring voor introducés en recreanten; D. Landelijke registratie van introducés en recreanten; E. Toepassen van inlichtingenformulier politie op aspirant-leden. Indien we de vijf voorgenoemde routes naast de adviezen leggen, kan men concluderen: Onder A de KNSA geen rol kan hebben, rekening houdende met de uitspraak van de Raad van State. Onder A, professionalisering bij de Politie is wel gewenst, evenals intensivering van de controle aan de poort, voornamelijk voor diegenen die nu buiten het zichtveld vallen, maar zich wel kunnen bekwamen in de omgang met wapens en munitie. Route 1, 3 en 4 hebben de verkeerde focus. Route 2 mist de juiste focus. Alleen route 5 legt de focus op de juiste plaats neer: het voorkomen van misbruik. Onder A, C, D en E het hanteringsverlof uitkomst kan bieden. Conclusie: Route 5, het hanteringsverlof, is de meest praktische en minst belastende oplossing voor zowel de burger als de overheid, zonder dat daarvoor inbreuk moet worden gemaakt op de grondwet en het EVRM. Het is derhalve het meest verkoopbaar aan iedereen, inclusief de 1 ste en 2 de kamer der Staten Generaal. Het hanteringsverlof als gewenste situatie Wij roepen op tot herstel van de oorspronkelijke constructie en het beoogde doel: zaken dienen te zijn geregeld in de wet (WWM) en bijbehorende regeling (RWM) en niet in een circulaire. Sportschutters verwachten dat de overheid haar taak herneemt als handhaver van de wet en regelgeving (zie ook voetnoot 6). Het moet helder zijn: controle van burgers dient te geschieden door de overheid en deze bevoegdheid, evenals het opstellen van bepalingen, kan niet en mag niet worden belegd bij een oncontroleerbare privaatrechtelijke derde partij. Bonden dienen sportschutters te vertegenwoordigen en schietsport te bevorderen, bonden zijn er niet om sportschutters te controleren. Dit herstel vraagt geen grote offers, slechts een nieuwe visie op de praktische uitvoering van de wet en de regeling, waarbij feitelijk alleen kleine aanpassing binnen de WWM nodig zijn (zie bijlage II voor verdere uitwerking) en de introductie van het hanteringsverlof middels de RWM. Op hoofdlijnen betekent dit: Het naar voren halen van de volledige controle, m.a.w. de volledige achtergrondcontrole wordt direct uitgevoerd als men wil omgaan met wapens en munitie. En dus niet pas later, als men een wapenverlof aanvraagt. Ook wel bewijs van geen bezwaar 11. De gefaseerde toegang tot wapens en munitie, waarbij wij voorstellen: o Fase I: Hanteringsverlof: het (leren) omgaan -onder direct toezicht- met vuurwapens, beperkte geldigheidsduur (0-1 jaar of aantal keren), bedoeld voor (de introductie tot) de schietsport zonder dat men zelf wapens mag bezitten. Men mag alleen wapens en munitie onder toezicht hanteren binnen de vereniging / op de schietbaan. Leeftijd minimaal 18 jaar. o Fase II: Hanteringsverlof als basis voor het aanvragen van een vuurwapen verlof (zoals dat nu via WM2 en WM3 gaat). Dit traject is reeds helder. o Fase III: Het voorhanden hebben van wapens en munitie, ook wel het vuurwapenverlof. Ongewijzigd. 11 Evaluatierapport Circulaire Wapens en Munitie 2005, uit augustus Zie Pagina 7 of 14

8 Bijlage I: Het hanteringsverlof Met als resultaat / invulling: Het hanteringsverlof voorziet in een gecontroleerde opstap naar de schietsport. Voor introducees is het hanteringsverlof beperkt geldig, bijvoorbeeld voor een beperkt aantal deelnames binnen een beperkte periode. (Aspirant)leden krijgen een hanteringsverlof met een geldigheid van 1 jaar, net als bij een vuurwapenverlof. De beperkte controle middels het VOG als toegang tot lidmaatschap van de schietvereniging en licentie kan komen te vervallen, dit wordt geheel afgedekt en verbeterd/verdiept door het hanteringsverlof of bewijs van geen bezwaar. Geen enkele inbreuk op het EVRM. Het hanteringsverlof kan men zo nodig in een tweetal varianten vormgeven of men kan bij één model bij uitreiking e.e.a. handmatig aanpassen: Een regulier hanteringsverlof, waarop bijvoorbeeld 18 stempelvlakken zijn aangebracht, is bedoeld voor personen die regulier lid zijn van een schietsportvereniging. Dit verlof is uiteraard 1 jaar geldig en dient jaarlijks te worden vernieuwd. Indien men geen 18 stempels haalt in een jaar voorafgaand aan de aanvraag, kan men niet voldoen aan de vereiste gegevens voor de verkrijging van een vuurwapenverlof (de verklaring van het bestuur van de schietvereniging kan op dit punt komen te vervallen, men heeft immers meerdere keren gestempeld). NB: Men kan ook de stempelvlakken vervangen door het bekende schietboekje. Een hanteringsverlof-kort voorziet in één tot drie stempelvlakken, zodat men slechts beperkt gebruik kan maken van de introductieregeling (dit kan ook door van de 18 vakken vakken te voorzien van een kruis). Dit verlof kent een tevens een beperkte geldigheidsduur (andere einddatum), bijvoorbeeld één dag voor schietcentra of 3-6 maanden voor deelname aan een introductieperiode bij een schietsportvereniging. Het reguliere hanteringsverlof is in feite bedoeld voor diegenen die definitief lid wensen te worden van de schietvereniging of regulier lid zijn, zonder zelf wapens te willen bezitten (men maakt bijvoorbeeld gebruik van de verenigingswapens). NB: Het zou overigens niet verplicht moeten zijn om 18 stempels te halen als men niet wil beschikken over eigen vuurwapens (m.a.w. men heeft geen behoefte om een eigen vuurwapenverlof te hebben). Het hanteringsverlof is alleen bedoeld voor de toetsing van de achtergrond van leden van schietsportverenigingen, die wel willen schieten met vuurwapens binnen (en van) de vereniging, maar geen behoefte hebben aan eigen wapens. Uiteraard mag men met een regulier hanteringsverlof vaker dan 18x per jaar deelnemen aan de beoefening van de schietsport. Beide type verlofhouders, dus zowel hanteringsverlof, als vuurwapenverlof dient elk jaar hun verlof te verlengen bij de Politie. NB: Iemand die tijdelijk of vanwege een bestuurlijke maatregel niet meer mag beschikken over vuurwapens kan, afhankelijk van de reden van de maatregel een hanteringsverlof worden afgegeven. Betrokkene kan dan nog wel onder toezicht een vuurwapen hanteren op zijn schietvereniging. Dit in tegenstelling tot de huidige situatie, waarbij slechts één sanctie mogelijk is, namelijk de intrekking van het verlof en verwijdering uit de vereniging. Met de afgifte van het hanteringsverlof kan een bestuurlijke maatregel minder belastend opgelegd worden. Hierdoor wordt er geen inbreuk gemaakt op het EVRM en de vereniging kan zelf een afweging maken of een lid mag blijven of dat deze ongewenst wordt verklaard binnen de vereniging. NB: Het is nog steeds mogelijk om zonder hanteringsverlof lid te zijn van een schietvereniging, echter men is dan geheel beperkt tot luchtwapens! Vuurwapens zijn dan verboden gebied! Dit biedt ruimte voor lidmaatschap voor minderjarigen of personen die wel lid willen zijn om sociale redenen (ouden van dagen, ereleden, etc.). De sociale controle binnen een vereniging zal er voor zorgen dat iemand die met vuurwapens om wil gaan zonder hanteringsverlof, direct opvalt en men zal tot de conclusie komen dat betrokkene niet gewenst is binnen de vereniging. Overige toepassing hanteringsverlof Ook bij schietcentra kan een hanteringsverlof eventueel een rol spelen bij (groeps)deelname aan een activiteit. Een erkend centrum kan zelf beslissen of een hanteringsverlof wordt gevraagd, echter de activiteit (wel/geen vuurwapens) is bepalend en het verlof is dan slechts voor zeer korte duur geldig (1 dag, de dag van de activiteit). Het hanteringsverlof-kort kan mogelijk ook voorzien in de behoefte bij korte termijn activiteiten zoals re-enactment (voor deelnemers zonder eigen materiaal) en studenten weerbaarheden. Het is telkens de keuze de erkenningshouder in hoeverre hij een achtergrondcontrole dient te vragen of te verzorgen voor deelnemers aan dergelijke (éénmalige) activiteiten. Het hanteringsverlof kan wellicht ook de huidige regeling voor airsoftapparaten geheel vervangen. Ook hier liggen soortgelijke problemen op de loer i.v.m. verplichtingen, betalingen en het gebruik van de VOG. Pagina 8 of 14

9 Bijlage I: Het hanteringsverlof Samenvatting en conclusies t.a.v. het hanteringsverlof Het principe van het hanteringsverlof moet definitief voorkomen dat ongewenste personen toegang kunnen krijgen tot wapens en munitie. Het hanteringsverlof ziet toe op het onder toezicht hanteren van een vuurwapen. Niets meer, maar zeker niets minder. Controle gebeurt vooraf en niet zoals nu pas een eerste keer bij VOG aanvraag (als men lid wenst te worden bij de vereniging na een introductie). De achtergrondcontrole vindt plaats op het zelfde detailniveau als bij het aanvragen van een eigen vuurwapenverlof. Het overleggen van een VOG, zoals aangetoond bij lacune 2 volstaat in veel gevallen niet. De politiesystemen kijken immers veel verder/dieper dan het COVOG! Tevens kan met het hanteringsverlof lacune 1 hiermee ook worden gedicht. De overheid / de Politie heeft in principe volledig toezicht op wie omgaat met wapens en munitie, waar (op welke vereniging) en wanneer (via stempels en handtekeningen, zie ook bijlage II). Het hanteringsverlof voorziet in de behoefte van een toetsing vooraf en een jaarlijkse toetsing gelijk aan die van verlof- en jachtaktehouders. Door dit vanaf het begin goed af te dichten en de jaarlijkse herhalingscontrole en is een verdere rol van de overheid niet nodig. Een groot deel van het aantal in het rapport Met Scherp Schieten genoemde veiligheidsrisico s worden teruggebracht door extra handhavingsmaatregelen en toezicht (vervoer en kluis adviezen vallen buiten dit voorstel). De rol van de Politie beperkt zich tot de jaarlijkse toetsingsmomenten (en is voor alle verlofhouders dus minimaal één keer per jaar). De sociale controle binnen een vereniging zal er voor zorgen dat iemand zonder hanteringsverlof opvalt (men kan niet lid wordt worden, men heeft geen toegang tot instructie en geen toegang tot de schietbaan). Het bestuur en de leden zullen direct tot de conclusie komen dat betrokkene die zonder hanteringsverlof vuurwapens wil hanteren niet gewenst is binnen de vereniging. Invoering van het hanteringsverlof voorziet in een beperkte uitbreiding van de taken van bijzondere wetten, echter het maakt gebruik van reeds bestaande routes en procedures. De beperkte taakuitbreiding is echter de prijs die men zal moeten betalen om het stelsel verder waterdicht en rechtvaardig te krijgen. Daarnaast levert het deels ook een besparing op. De besparing ligt in de verschuiving van de activiteiten van het COVOG naar de Politie in relatie tot een beter, controleerbaarder en rechtvaardiger systeem. Echter het hanteringsverlof moet zeer laagdrempelig en voor alle lagen van de maatschappij toegankelijk en verkrijgbaar zijn. Veiligheid heeft nu eenmaal zijn prijs en de noodzaak maakt het mogelijk dat het zelfs gratis verstrekking overwogen moet worden. Het bekende medegebruik van wapens (uitlenen voor zelfstandig gebruik) valt onder het overdragen van wapens en dat kan niet naar een hanteringsverlofhouder. Het gebruik van het wapen in dergelijke situaties gebeurt immers niet onder toezicht van de eigenaar. Slechts als de eigenaar er naast staat (en dus toeziet op het gebruik) mag in ons voorstel een hanteringsverlofhouder met een wapen van een wapenverlofhouder, verenigingsverlof (verenigingswapen) of erkenningshouder schieten. Met het handhaven van de richtlijnen t.a.v. wapens en munitie zoals die nu al in de wet zijn vastgelegd komt een einde aan een discussie over wapentypen en kalibers. Dit schept duidelijkheid voor zowel Politie, wapenhandels, jagers, gilden, re-enacters en sportschutters. Er hoeft niet meer te worden verwezen, dan wel te worden nagezocht, dan wel te worden geprocedeerd of een bepaald type wapen en kaliber binnen een bepaalde categorie of discipline valt die weer beschreven is in een wel of niet recent bijgesteld reglement van een willekeurige bond. Dit laatste is niet alleen nodeloos ingewikkeld, maar het is namelijk ook weer een inmenging in het EVRM. Dit scheelt veel administratieve last en in het bijzonder een gang naar de rechter. De constructie met de KNSA kan worden losgelaten, waarbij de verschillende schietsportbonden weer op gelijke hoogte naast elkaar kunnen bestaan. Dit komt wederom tegemoet aan het EVRM. En als laatste: De overheid bepaalt middels een geüniformeerde achtergrondcontrole wie betrouwbaar wordt geacht toegang te hebben tot wapens en munitie. Toezicht op burgers die met vuurwapens omgaan is met het hanteringsverlof terug bij de enige daartoe geëquipeerde en aangewezen partij: de overheid. Zie voor nadere uitwerking van de inbedding het hanteringsverlof binnen de WWM en RWM bijlage II. Pagina 9 of 14

10 Bijlage II: Inpassing van het hanteringsverlof in de WWM en RWM Bijlage II: Inpassing hanteringsverlof in WWM en RWM Rekening houdende met: de wet wapens en munitie (WWM), de regeling wapens en munitie (RWM), het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), de Nederlandse grondwet, uitspraken van de Rechtbank, de Hoge Raad en de Raad van State, de adviezen en conclusies uit het rapport van Bureau Beke Met scherp schieten uit En met kennisneming van, de circulaire wapens en munitie (CWM2013), het advies van politie in het evaluatierapport CWM2005, van augustus 2010, de voornemens van de minister zoals verwoord in zijn brief aan de 2 de kamer van 23 mei 2013, met kenmerk , wordt hierbij voorgesteld, het stelsel op een aantal essentiële punten te herzien, in het genoemde stelsel het een zgn. hanteringsverlof in te voegen, zodat, in het verlengde van het voorgaande het toezicht op en uitvoering van het gehele stelsel geheel te beleggen bij de overheid, en niet langer deels onder te brengen bij een privaatrechtelijke partij, ons allen ter beschikking staat een goede en begrijpbare Wet Wapens en Munitie en de praktische uitvoering van de wet. Leeswijzer: Gebruikte afkortingen: WWM: Wet Wapens en Munitie RWM: Regeling Wapens en Munitie CWM: Circulaire Wapens en Munitie Stelsel: Het geheel van wetten, regelingen en beleidsaanwijzingen. H-verlof: Hanteringsverlof Schuin gedrukte teksten zijn letterlijk overgenomen teksten uit andere stukken. We houden daarbij het volgende format aan bij het maken van verwijzingen Methode [documentsafkorting;artikelnummer of paragraaf;sub;onderwerp; letterlijke tekst] De aanpassing vindt plaats in drie stappen: Stap 1: Het vaststellen en opnemen van duidelijke definities in de WWM. Stap 2: Het definiëren van de verschillende typen verloven aansluitend op de definities in de RWM. Stap 3: Het nader invullen van WWM artikelen in de RWM, waar deze mogelijkheden op aanwijzing van de minister al bestaan. Pagina 10 of 14

11 Bijlage II: Inpassing van het hanteringsverlof in de WWM en RWM Stap 1: Het vaststellen van duidelijke definities Er worden in de WWM, RWM en CWM verschillende definities gehanteerd als het gaat om het omgaan met vuurwapens en munitie als in de breedste zin van het woord. Hierin zit geen goede consistentie en in de CWM wordt zelfs een definitiewijziging doorgevoerd in een voetnoot. De eerste stap die gemaakt kan worden is deze definities duidelijk en consistent te krijgen. We beginnen daarom met een QuickScan hoe de verschillende terminologie binnen het stelsel wordt gebruikt en gedefinieerd als het gaat om wapens van Categorie III. Overdragen: WWM, art (definities): overdragen: het aan een ander doen overgaan van de feitelijke macht. WWM, art 31.1, 31.2 en 31.3 (overdracht en verkrijging): 1.Het is verboden een wapen of munitie van de categorieën II en III over te dragen. 2.Het eerste lid is niet van toepassing op het overdragen aan personen die gerechtigd zijn het wapen of de munitie voorhanden te hebben. 3.Onverminderd het bepaalde in het eerste lid is het verboden een wapen van categorie III over te dragen zonder inontvangstneming van het in artikel 32 bedoelde verlof tot verkrijging. Enz. CWM, voetnoten 20, 23 en 29: Omdat het schieten onder direct toezicht wordt beoefend, is er geen sprake van overdragen in de zin van artikel 1, aanhef en onder 11, van de WWM, zodat de schutter niet behoeft te beschikken over een verlof tot het voorhanden hebben van vuurwapens. NB: Dit laatste is in strijd met de wet en de toelichting van de wet. Voorhanden hebben: WWM, art. 31.2: Het eerste lid is niet van toepassing op het overdragen aan personen die gerechtigd zijn het wapen of de munitie voorhanden te hebben. WWM, art : Hij die een wapen of munitie voorhanden heeft, zonder daartoe gerechtigd te zijn, is verplicht deze terstond bij de korpschef in bewaring te geven. Enz. WWM, art. 9.5b: Onze Minister kan bij regeling vrijstelling van het verbod van het eerste lid verlenen met betrekking tot: (a: niet relevant) b. het vervaardigen of transformeren van munitie door personen die bevoegd zijn een wapen of munitie voorhanden te hebben. WWM, art (onderwerp vervoer): Onze Minister kan bij regeling vrijstelling van het verbod van het eerste lid verlenen met betrekking tot sportschutters en jagers, die gerechtigd zijn tot het voorhanden hebben van wapens of munitie, alsmede personen die in de uitoefening van een beroep of bedrijf of als werknemer van de houder van een erkenning als bedoeld in artikel 9, derde lid, wapens of munitie vervoeren. WWM, art. 24a (vervoer): Een verlof tot vervoer wordt, uitsluitend voor wapens en munitie van categorie III, verleend door de korpschef indien: a. de aanvrager gerechtigd is het wapen of de munitie voorhanden te hebben; b. een redelijk belang de verlening van het verlof vordert. WWM, art 26.1, 26.2 en 26.4c (voorhanden hebben en dragen van wapens cat. II, III en IV): 1. Het is verboden een wapen of munitie van de categorieën II en III voorhanden te hebben. 4. Onze Minister kan ten aanzien van de personen bedoeld in het tweede lid regels vaststellen met betrekking tot:... c. het aantal wapens dat zij ten hoogste voorhanden mogen hebben. WWM, art en 28a: 1. Verlof tot het voorhanden hebben van een wapen en munitie wordt, uitsluitend voor wapens en munitie behorend tot categorie III, verleend door de korpschef. 1. Aan personen die gerechtigd zijn tot het voorhanden hebben van een vuurwapen wordt desverzocht een Europese vuurwapenpas uitgereikt. WWM, art 31.2 (overdracht en verkrijging): 1.Het is verboden een wapen of munitie van de categorieën II en III over te dragen. 2.Het eerste lid is niet van toepassing op het overdragen aan personen die gerechtigd zijn het wapen of de munitie voorhanden te hebben. 3.Onverminderd het bepaalde in het eerste lid is het verboden een wapen van categorie III over te dragen zonder inontvangstneming van het in artikel 32 bedoelde verlof tot verkrijging. Enz. WWM, art. 32.1: 1. Verlof tot verkrijging van wapens van categorie III wordt verleend aan personen die een verlof tot voorhanden hebben als bedoeld in artikel 28 bezitten, dan wel op grond van artikel 26, tweede lid, voor de jacht en beheer en schadebestrijding bestemde wapens voorhanden mogen hebben, door de korpschef. WWM, art (bepalingen uitvoer wet): 2.Onze Minister geeft regels betreffende een door de erkende te verstrekken ontvangstbewijs bij verkrijging van wapens van categorie III van personen die een verlof tot het voorhanden hebben als bedoeld in artikel 28 bezitten, dan wel op grond van artikel 26, tweede lid, voor de jacht en beheer en schadebestrijding bestemde wapens voorhanden mogen hebben. RWM, art. 13: Bij verkrijging van wapens van categorie III van personen die een verlof tot het voorhanden hebben als bedoeld in artikel 28 van de wet bezitten, dan wel op grond van artikel 26, tweede lid, van de wet voor de jacht bestemde wapens voorhanden mogen hebben, verstrekt de erkende, dan wel de beheerder, bedoeld in artikel 9, derde lid, van de wet, een ontvangstbewijs overeenkomstig het in bijlage III bij deze regeling opgenomen model. RWM, art. 17a en b: Van het verbod in artikel 9, eerste lid, van de wet wordt vrijstelling verleend voor het vervaardigen en transformeren van munitie, voor zover het gaat om herladen: aº voor eigen gebruik 1º. door personen die houder zijn van een jachtakte; of 2º. door personen die houder zijn van een verlof tot het voorhanden hebben van wapens en munitie, voor zover het betreft munitie die kan worden afgeschoten door middel van een vuurwapen, tot het voorhanden hebben waarvan die personen gerechtigd zijn; bº, enz. RWM, art. 18a, 2: Van het verbod in artikel 26, eerste lid, van de wet, wordt vrijstelling verleend voor het voorhanden hebben van munitie en onderdelen van munitie van categorie II, uitsluitend voor de houders van een verlof tot het voorhanden hebben van munitie van categorie III. RWM, art. 43.1: Houders van een verlof tot het voorhanden hebben, zoals bedoeld in artikel 28, eerste lid, van de wet, mogen ten hoogste vijf wapens voorhanden hebben. RWM, art. 44.1: Van het verbod van artikel 22, eerste lid, van de wet wordt vrijstelling verleend aan sportschutters en jagers voor het vervoeren van wapens en munitie die zij gerechtigd zijn voorhanden te hebben. Pagina 11 of 14

12 Bijlage II: Inpassing van het hanteringsverlof in de WWM en RWM CWM, voetnoten 20, 23 en 29: Omdat het schieten onder direct toezicht wordt beoefend, is er geen sprake van overdragen in de zin van artikel 1, aanhef en onder 11, van de WWM, zodat de schutter niet behoeft te beschikken over een verlof tot het voorhanden hebben van vuurwapens. Verkrijgen/verlof tot verkrijging: WWM, 31.3: (art 31.1 en 31.2 weggelaten, eerder genoemd) 3.Onverminderd het bepaalde in het eerste lid is het verboden een wapen van categorie III over te dragen zonder inontvangstneming van het in artikel 32 bedoelde verlof tot verkrijging. Enz. WWM, art. 32.1: 1. Verlof tot verkrijging van wapens van categorie III wordt verleend aan personen die een verlof tot voorhanden hebben als bedoeld in artikel 28 bezitten, dan wel op grond van artikel 26, tweede lid, voor de jacht en beheer en schadebestrijding bestemde wapens voorhanden mogen hebben, door de korpschef. WWM, art. 33.2: 2. Onze Minister kan, ten behoeve van de veiligheid, technische eisen vaststellen, waaraan wapens en munitie van categorie III bij overdracht aan personen die een verlof tot verkrijging als bedoeld in artikel 32 hebben, moeten voldoen. RWM, art. 13: Bij verkrijging van wapens van categorie III van personen die een verlof tot het voorhanden hebben als bedoeld in artikel 28 van de wet bezitten, dan wel op grond van artikel 26, tweede lid, van de wet voor de jacht bestemde wapens voorhanden mogen hebben, verstrekt de erkende, dan wel de beheerder, bedoeld in artikel 9, derde lid, van de wet, een ontvangstbewijs overeenkomstig het in bijlage III bij deze regeling opgenomen model. Dit beschouwende, kan men opmerken dat alleen overdragen als definitie is vastgelegd in WWM artikel 1 en dat voorhanden hebben en verkrijging wel meermalen worden gebruikt, maar niet als definitie in de WWM artikel 1 zijn vastgelegd. Hoogst opmerkelijk is dat in de CWM in voetnoten 20, 23 en 26 een herdefinitie plaatsvindt, waarbij WWM en RWM worden overstemd. Dit is inconsistent en vooral erg onpraktisch (en onwettelijk, men maakt immers opeens weer een uitzondering). Wij stellen voor beiden termen uiteindelijk op te nemen in artikel 1 WWM en daaraan tevens een nieuwe definitie toe te voegen: hanteren en de onderlinge relatie van de gebruikte termen te beschrijven, zie o.a. figuur 1. De volgende definities horen naar onze mening thuis in de WWM, artikel 1: Overdragen: Het aan een ander doen overgaan van de feitelijke macht (ongewijzigd). En voorts in te voegen in artikel 1, na nummer 11: Voorhanden hebben: Het direct of indirect onder handbereik hebben en (kunnen) gebruiken, zonder hulp van of zonder toezicht van derden. Dit is dus een andere, meer restrictieve omschrijving zoals gegeven in de huidige CWM paragraaf Verkrijging / verlof tot verkrijging: Het hebben van restrictieve, specifieke toestemming of verlof tot aankoop, particuliere verkoop en in ontvangst nemen van wapens en munitie. Hanteren: Vallende binnen het definitiegebied van overdragen, het in ontvangst nemen, onder toezicht gebruiken en direct retourneren van wapens en munitie, waarbij ontvangst en retournering plaatsvindt van/aan een daartoe gerechtigd persoon of instelling, die tevens toezicht houdt op het gebruik, waarbij gebruik niet langer is dan strikt noodzakelijk. NB: De toevoeging toezicht is hier telkens met opzet ingevoerd. Het hanteringsverlof is bedoeld voor het onder toezicht schieten met verenigingswapens (onder toezicht van de vereniging) of onder toezicht van de eigenaar, die ofwel wapenverlofhouder of erkenningshouder (bij schietcentra) is. Figuur 1: Onderlinge relatie. Er is hierbij geen conflict met WWM artikel 31.1, omdat het hanteren via WWM artikel 1 specifiek is gedefinieerd binnen de definitie van overdragen. Dit ligt in de lijn met WWM 28.1 en 28.2, omdat onder 1 wordt gesproken over een verlof tot voorhanden hebben (men bedoelt specifiek het vuurwapenverlof) en onder punt 2 over verlof in algemene zin, waaronder dus ook het hanteringsverlof kan vallen. Het principe van redelijk belang onder lid 2 kan dan ook worden toegepast op het hanteringsverlof. Pagina 12 of 14

13 Bijlage II: Inpassing van het hanteringsverlof in de WWM en RWM Stap 2: Definitie van de verschillende typen verloven Het hanteringsverlof, evenals het vuurwapenverlof (of verlof tot voorhanden hebben) kan modelmatig worden vastgelegd op basis van WWM artikel 39. Stap 3: Het nader invullen van WWM artikel 7.1a, WWM artikel 40 in de Regeling Wapens en Munitie en in het verlengde van WWM 28.3: De WWM artikel 7.1a geeft de minister de mogelijkheid de aanvrager van een verlof bij regeling m.b.t. vaststelde gegevens en bescheiden voorwaarden te stellen. In WWM artikel 40 kan de minister regels stellen t.a.v. andere ter uitvoering van de wet gebruiken bescheiden. Verder kan de minister op basis van WWM 38.1 regels stellen t.a.v. de administratie door de korpschefs. Deze voorwaarden kunnen voor het sportschieten met vuurwapens worden ingevuld met en ten behoeve van: Aanvraag hanteringsverlof: Voor korte / beperkte duur / beperking aan aantal activiteiten met vuurwapens, bijvoorbeeld bij introductie in de schietsport een uitnodiging of de opgave van de (lokale) schietsportvereniging of schietcentrum, waar men aan de introductie of de activiteit wenst deel te nemen. Bij een regulier hanteringsverlof bijvoorbeeld een verklaring van het verenigingsbestuur, zijnde een uitnodiging tot lidmaatschap (in de praktijk vaak een uitspraak van de ballotagecommissie van de vereniging) of een verklaring van de erkenningshouder. Voorgenoemde documenten, zoals verklaringen en uitnodigingen, kunnen hier de rol vervullen van het bescheiden, zoals genoemd in WWM artikel 40 en worden vastgelegd in de RWM. Verlenging hanteringsverlof: Een hanteringsverlof van het afgelopen jaar, met (daarop) bewijs van deelname (stempel/handtekening) aan één of meerdere schietsportactiviteiten waarbij vuurwapens worden gebruikt. Hiermee is dan voldaan aan het gevraagde bescheiden genoemd in WWM artikel 40. Wederom dit bescheiden vastleggen in de RWM. Aanvraag vuurwapenverlof: Een hanteringsverlof uit het voorafgaande jaar, i.c.m. 18 stempels/handtekeningen als registratie van de schietbeurten (op het verlof of in het schietboekje). De minimaal 18 stempels en handtekeningen vervult hier de rol van bescheiden genoemd in WWM artikel 40. Wederom dit vastleggen in de RWM. Verlenging vuurwapenverlof: De procedure blijft in praktische zin ongewijzigd: de reeds bestaande voorwaarde in de vorm van het bekende eigen schietboekje van de vereniging, waarin jaarlijks minimaal 18 schietbeurten in zijn vastgelegd. De bovengenoemde aanpak is universeel toepasbaar op de schietcentra, schuttersgilden, airsoft, re-enactment, zij het dat slechts het in WWM artikel 40 genoemde bescheiden telkens net iets anders in de RWM dient te worden ingevuld. Het hanteringsverlof kan in theorie zelfs worden toegepast voor medewerkers van musea, onderzoeksinstellingen, e.d. en die toegang moeten hebben tot een (referentie) vuurwapencollectie, waarbij het gevraagde bescheiden kan vervallen of juist weer anders kan worden ingevuld. Deze aanpak druist niet in tegen de vrijheid van vereniging, het hanteringsverlof voorziet in de controle vooraf, dus voordat men überhaupt begint met in aanraking te komen met vuurwapens. In de schietsport borgen de (naam) stempels en handtekeningen de sociale controle en door ze middels WWM artikel 40 op te nemen in de regeling wordt tevens voldaan aan verdere invulling van het redelijk belang (men is aantoonbaar lid bij een schietsportvereniging, gilde, airsoft- of re-enactment vereniging ) en men toont aan dat men zich beoefend in het hanteren van vuurwapens (waarbij de eisen iets hoger liggen voor diegenen die eigen vuurwapens willen hebben, namelijk minimaal 18 keer per jaar deelnemen aan activiteiten). Indien men als vuurwapenverlofhouder bij de verlenging geen 18 stempels kan aantonen, kan de korpschef beoordelen of men vervalt tot (minimaal 1 jaar) het hanteringsverlof of dat het vuurwapen verlof zelf wordt verlengd. Hiermee kan de gehele constructie via de KNSA worden losgelaten en de circulaire kan betreft dit een stuk compacter. Pagina 13 of 14

14 Bijlage II: Inpassing van het hanteringsverlof in de WWM en RWM NB: In het kader van de vrijheid van vereniging, zou in een zeer theoretische situatie er een schietsportvereniging kunnen bestaan zonder verenigingsverlof, omdat de vereniging geen eigen verenigingswapens zou willen hebben. Dit zou kunnen gebeuren als een aantal wapenverlofhouders zich afsplitst van de bestaande vereniging en een eigen vereniging opricht en vervolgens het bestuur aan andere personen overlaten zonder wapenverlof of hanteringsverlof. Echter met de voorwaarde dat de handtekeningen en stempels alleen mogen worden gezet door vuurwapenverlofhouders of erkenningshouders is dit afgedicht. Toelichting inkleden van WWM artikel 28.2a redelijk belang en 28.3: Voor hanteringsverlof-kort is het redelijk belang: het onder toezicht kennismaken met de schietsport binnen de muren van een schietsportvereniging. Voor kortdurende of éénmalige activiteiten bij schietcentra, airsoft, gilden en re-enactment kan een soortgelijke aanpak gelden, met een beperking gesteld aan het aantal deelnames en de tijdsduur. Voor het reguliere hanteringsverlof is het redelijk belang: het onder toezicht regelmatig deelnemen aan de schietsport binnen de muren van een schietsportvereniging (en regelmatig deelnemen staat de vereniging alleen toe als men lid is van de vereniging). Voor een airsoft, gilden en re-enactment kan soortgelijke aanpak gelden. Voor het vuurwapenverlof is het redelijk belang minimaal 18x per jaar deelname aan de schietsport binnen een schietsportvereniging met (eigen) vuurwapens. Het vrees voor misbruik criterium WWM artikel 28.2b is dan via het hanteringsverlof geregeld: Iedereen die in aanraking komt met wapens en munitie wordt via hanteringsverlof of vuurwapenverlof regulier op uniforme wijze gecontroleerd door de overheid. Deelname (waar, hoe vaak en wanneer) is tevens vastgelegd. Voor het vuurwapenverlof gelden iets zwaardere eisen en meer controle: minimaal 18x per jaar deelnemen (dit betekent meer sociale controle) en de extra thuiscontrole door Politie. En de praktische administratie in de praktijk rond het hanteringsverlof kan worden geregeld in WWM artikel En voor RWM artikel 1.1g: Deelname aan de schietsport vindt plaats buiten de openbare orde, namelijk in de beslotenheid van een schietsportvereniging zoals omschreven in de RWM 1.1g en daartoe bijbehorende faciliteiten of inrichtingen. Einde voorstel. Pagina 14 of 14