Bijbelstudie. De besnijdenis vanhet hart. Edgar Kramer
|
|
- Thijmen Dijkstra
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bijbelstudie De besnijdenis vanhet hart Edgar Kramer Rond de geboorte van een kind zijn verschillende rituelen. We sturen geboortekaartjes, we eten beschuit met muisjes (blauwe of roze) en het huis wordt versierd. Is de doop van een kind een ritueel dat bij een geboorte hoort? Je zult dat vast niet hardop zeggen, maar: wat is hierbij de praktijk van jouw geloof? Functioneert de kinderdoop doorgaans niet als een ritueel? Besnijdenis Kijkend naar Israël zou je kunnen denken dat de besnijdenis een ritueel bij een geboorte is. De jongetjes moeten op de achtste dag besneden worden. Zij ontvangen aan hun eigen lichaam het teken van Gods verbond. Maar dit teken heeft betekenis. Dat blijkt uit de opdracht die God laat geven: Besnijdt dan de voorhuid van uw hart (Deut. 10:16, vert.- 51; vgl. Jer. 4:4). De woorden besnijden en voorhuid zijn gekozen tegen de achtergrond van de lichamelijke besnijdenis. De besnijdenis aan het lichaam verwijst naar de besnijdenis van het hart. Het hart als het centrum van je leven, de plaats waar je je beslissingen neemt. Dát hart moet besneden worden. Het mes moet erin. God vraagt een pijnlijke ingreep, want alle zonde moet opgeruimd worden. Alle obstakels die de dienst aan God in de weg staan, moeten verdwijnen. God vraagt de keuze om echt met Hem te leven. God spreekt zijn volk aan op een diep niveau: dat van het hart. Het gaat Hem niet om rituelen of om uiterlijke gehoorzaamheid. Zelfs wanneer God de eis van de besnijdenis stelt, gaat het Hem om de diepere betekenis, en niet puur om de uitvoering van het ritueel zelf. De besnijdenis is geen joods ereteken (Rom. 2:25-29). De ware besnijdenis is die van het hart. De lichamelijke besnijdenis op zich is niet voldoende. God vraagt geloof en bekering. God vraagt een leven gewijd aan Hem. Vernieuwing Het verdrietige is dat Israël vastloopt in de zonde. Gods volk kan de gehoorzaamheid van het hart niet opbrengen. Jij kunt dat ook niet. Je loopt vanuit jezelf net zo goed vast in de zonde. God moet ingrijpen, tot diep in het hart van de mens. God belooft in te grijpen. Mozes houdt Israël voor: De Heer, uw God, zal uw hart besnijden en ook dat van uw nakomelingen (Deut. 30:6). God geeft zijn volk in genade wat zijzelf niet kunnen opbrengen: de besnijdenis van het hart. Want God kan nooit tevreden zijn met een uiterlijke godsdienst. Je stuit hier op een belangrijke belofte van God. Hij vernieuwt het hart (Jer. 31:31-34; Ez. 36:25-27). God maakt het stenen hart tot een hart van vlees. God maakt van dood: levend. In een levenslang proces maakt de heilige Geest je nieuw. God geeft in het werk van de heilige Geest wat Hij belooft. Doop De doop geeft hetzelfde aan, nl. de belofte van de vernieuwing en de zuivering van het hart. Je bent immers gedoopt in de naam van de heilige Geest! De Geest wil in je wonen en jou tot een levend lid van Christus maken. De Geest eigent jou toe wat jij in Christus hebt: de afwassing van 1
2 de zonden en de dagelijkse vernieuwing van het leven (zie doopformulier, Gereformeerd Kerkboek, p. 513). Ook niet-joden ontvangen de besnijdenis van het hart (Rom. 2:25-29). Ernst van de kinderdoop De besnijdenis is voor de Joden een uiterlijk teken van hun identiteit geworden. Maar het gaat God niet om dit uiterlijke teken. God vraagt het hart van zijn volk. Dat is de ernst van het besneden zijn als jongetje, geboren in Gods volk. Het feit van het besneden zijn was tegelijk opdracht om het hart aan God te geven. God vraagt de eigen zonde en vuilheid weg te doen, zelfs vanuit het hart. God wil dat zijn kind het behoud bij Hem zoekt. Wie in Israël was besneden, kon niet rustig achteroverleunen. God vraagt het hart. Niet voor niets spreekt juist Deuteronomium van zegen én vloek. Zo heeft de doop die je als kind ontving, een ernstige kant. Iedere doopbediening laat je in die spiegel kijken. Je kunt niet rustig achteroverleunen. Gods genade ontvang je niet automatisch, vanwege het feit dat je als kind bent gedoopt. De doop drijft je naar Christus toe. Met lege handen ga je naar God toe. Je verwacht alles van Jezus werk in zijn lijden, sterven en opstaan. De doop dringt je ertoe om God te bidden om genade en vergeving. Je bidt om Gods Geest, zodat je hart en leven vernieuwd worden. Je doop vraagt om de keuze van je hart voor Jezus Christus. Je weet je afhankelijk van Hem. Je wilt leerling zijn van Jezus en Hem volgen. In zelfverloochening, toewijding en dienstbaarheid leef je met Hem. Je hart Besnijdenis en kinderdoop staan niet op het niveau van ritueel en gewoonte. Bij de geboorte van een kindje horen geboortekaartjes en beschuit met muisjes. Het teken van de doop is van een totaal andere orde, voor de rest van het leven op aarde. God vraagt het hart: jouw hart. Lichamelijk/geestelijk? In het gesprek met mensen die uitgaan van de geloofsdoop, ben ik meerdere keren het volgende argument tegen de kinderdoop tegengekomen. Het oude verbond is door God opgericht met Abraham en zijn natuurlijke nakomelingen. Dit verbond sloot God met het natuurlijke volk Israël. God geeft dit verbond een uiterlijk teken mee: de besnijdenis. Het nieuwe verbond is door God opgericht met Abraham en zijn geestelijke nakomelingen: met de kerk. Dit verbond krijgt een teken mee dat vooral het innerlijke aangeeft: de keuze van het hart voor Christus. In deze opvatting lees ik dat het oude en nieuwe verbond behoorlijk los van elkaar staan. De suggestie wordt gewekt dat het oude verbond vooral uiterlijk/lichamelijk is en het nieuwe verbond vooral innerlijk/geestelijk. Ik denk dat deze tegenstelling niet te handhaven is. Hoewel oude en nieuwe verbond verschillen, zijn ze in wezen één. Dat blijkt o.a. uit het nadenken over de besnijdenis van het hart. Het teken van de besnijdenis aan het lichaam van de man is niet alleen buitenkant. God grijpt in het oude verbond naar het hart van de leden van zijn volk. God geeft zijn beloften met een diepe, voluit geestelijke betekenis. Waarbij God het doel heeft het hart van de mens voor Zich te winnen. Daarmee heeft God in oude en nieuwe verbond hetzelfde voor ogen: het hart van de mens. God vraagt in oude en nieuwe verbond oprecht geloof, hartelijke bekering en toewijding aan Hem. 2
3 Niet door mensenhanden De moeilijke tekst Kolossenzen 2:11-12 heeft hier volgens mij veel mee te maken. Zou Paulus in deze tekst niet kunnen aansluiten bij het wezenlijke van de oudtestamentische besnijdenis: de besnijdenis van het hart? Hij schrijft immers over een besnijdenis die geen werk van mensenhanden is. Hij noemt deze besnijdenis: de besnijdenis van Christus. Vervolgens wijst de apostel op de doop als begraven zijn met Christus. Zijn lijden en sterven bevrijden Gods kinderen van ál hun zonden. Dat gaat zo diep dat ook het hart wordt bevrijd van de zonde. In de doop geeft God het teken van de levendmaking met Christus. Is zo de doop, in zijn betekenis van het begraven en levend gemaakt zijn met Christus, niet hetzelfde als de besnijdenis van Christus? Belofte In dit verband viel me op aan wie God zijn belofte van de besnijdenis van het hart doet: u en ook dat van uw nakomelingen (Deut. 30:6). Bij het geven van deze geestelijke belofte komt meteen het nageslacht van Israël in beeld. Ongeacht het geloof en de levenswandel van deze kinderen ontvangen zij Gods belofte naar de wezenlijke inhoud. De parallel met de woorden van Petrus is opvallend: want voor u geldt deze belofte, evenals voor uw kinderen (Hand. 2:39). Zowel in het oude als in het nieuwe verbond komt God met rijke beloften naar zijn volk toe; én naar hun kinderen. Overdopen? Het gesprek met mensen uit de GKv die kiezen voor de geloofsdoop, is intensief. Regelmatig laten broers en zussen zich overdopen. Als baby zijn ze gedoopt en misschien hebben zij als jongvolwassene belijdenis afgelegd. Toch laten zij zich als volwassen gelovige opnieuw dopen. In het gesprek met deze mensen heb ik gemerkt dat de dooppraktijk van Johannes de Doper hun erg aanspreekt. Hij doopte in de Jordaan. Hij besprenkelde niet met een beetje water, maar deed wat dopen letterlijk is: onderdompelen. Jezus zelf onderging deze doop, terwijl Hij al besneden was. En hebben ook de apostelen niet op dezelfde manier gedoopt? Inderdaad heeft de doop door onderdompeling wat mij betreft iets moois. De symboliek is heel bijbels. Maar er is veel te relativeren. Want het is nog maar de vraag of Johannes de Doper de dopelingen altijd kon onderduwen, vanwege de lage waterstanden in de Jordaan. En hoe moeten we ons voorstellen dat de gevangenbewaarder van Filippi met zijn huisgenoten zijn ondergedompeld (Hand. 16:33-34)? Als de vorm van de onderdompeling zo vaststaat, hoe kan het dan dat in de jonge christelijke kerk al andere vormen als besprenkeling en begieting voorkomen? Praktische overwegingen mochten kennelijk een rol spelen. In verband met de doop van Jezus moet je letten op het specifieke. Johannes de Doper heeft zijn eigen taak en positie. Hij sluit de oudtestamentische periode af. Het nieuwe moet nog komen. Zelf wijst hij nadrukkelijk op de doop die Jezus brengt (Mat. 3:11). Dat Jezus de doop van Johannes wilde ondergaan, is bijzonder. Want als Gods zondeloze Zoon hoefde Hij deze boetedoop, met de oproep tot bekering, niet te ondergaan. Daarmee benadrukken zowel de persoon en taak van Johannes de Doper als de doop van Jezus in de Jordaan niet de vorm van de doop, maar de Persoon van Jezus. Voor mezelf trek ik hieruit de conclusie dat de Schrift de vorm van de doop niet voorschrijft. Het moet wel met water, maar de hoeveelheid maakt niet zoveel uit. De nadruk ligt op de betekenis 3
4 van de doop. De doop geeft een geestelijke weldaad aan: besprenging met rein water en met het bloed van Christus (Ez. 36:25; Heb. 12:24; 1 Petr. 1:2). Gesprekspunten 1. Verbind je in je geloof en gebed de doop met de vernieuwing van je hart en leven? Zo nee: hoe komt dat? Hoe kun je dat veranderen? Zo ja: hoe doe je dat? 2. a. Voor de Joden is de besnijdenis een teken van hun identiteit geworden. Paulus heeft daar veel kritiek op (Rom. 2:25-29). Waarom? b. Hoe kan de doop op een verkeerde manier teken van je identiteit zijn? c. Hoe kan de doop op een goede manier teken van je identiteit zijn? 3. Wat is je mening: wordt de ernst van de kinderdoop in onze kerken voldoende ingezien? Herken je die in de praktijk van het geloof? En jijzelf: zet jouw doop je aan om met lege handen naar God te gaan? 4. a. Er is wel eens gesuggereerd dat er een verband is tussen de kinderdoop en de lauwheid, de gearriveerdheid, de vanzelfsprekendheid in de gevestigde kerken (bijv. in de GKv). Hoe komt men tot deze suggestie, denk je? b. De tegenoverliggende suggestie is dat er een verband is tussen geloofsdoop en bezieling voor God, actief zijn, blijdschap. Hoe komt men tot deze suggestie, denk je? c. Wat vind je van de beide suggesties? Zijn ze herkenbaar of kloppen ze totaal niet? Welke uitdaging ligt er in het belijden van de kinderdoop? 5. Kolossenzen 2:11-12 is een pittige tekst. Wie het spannend vindt, kan zich in deze tekst verdiepen en gaan zoeken naar het verband tussen de besnijdenis van Christus en de doop. Wat vind je van de gestelde vragen onder het kopje Niet door mensenhanden? 6. Wie verder wil nadenken over het gesprek tussen de voorstanders van de kinderdoop en de voorstanders van de geloofsdoop, kan op een rij gaan zetten hoe zij tegen de verschillen en de overeenkomsten tussen het oude en het nieuwe verbond aankijken. 7. Je kunt ervoor kiezen om verder na te denken over de praktijk van het overdopen. Waarom doen mensen dat, terwijl ze toch als baby zijn gedoopt? (Daar is meer over te zeggen dan in het artikel is gebeurd). Hoe wegen jullie deze praktijk vanuit de belijdenis van de kinderdoop? Wat vinden jullie trouwens van de term overdopen? 8. Het als volwassen gelovige laten (over)dopen doet denken aan onze openbare geloofsbelijdenis. Bespreek met elkaar waarom wij als Gereformeerde Kerken de openbare geloofsbelijdenis kennen. Richt je op drie dingen en breng die met elkaar in verband: - het belijden volgens de Schrift; - van doop naar belijdenis; - belijdenis voorafgaand aan het avondmaal. Betrek in de bespreking de stof die is aangedragen over de besnijdenis van het hart. Tip: Interview een aantal jongeren over openbare geloofsbelijdenis. Wat leeft er onder hen? Begrijpen zij het hoe en waarom van onze vormen? Hoe ervaren zij die? Hoe kijken zij aan tegen de volwassendoop (voor wat betreft de vorm)? Misschien kunnen de interviews worden opgenomen en getoond tijdens de bespreking. 4
5 Literatuur J. van Bruggen, Het logo van het geloof, Kok, Kampen, L. Floor, Waarom dopen wij onze kinderen?, Groen, Heerenveen, P.H. van der Laan, Eenmaal gedoopt, De Vuurbaak, Barneveld, Clarence Stam, Het verbond van Gods liefde, Woord en Wereld, Bedum, Verklaringen bij HC zondagen Verklaringen bij NGB art. 34. Hoe gewoon is de doop?, Gemeenteschets nr. 7. 5
DOOP EN DISCIPELSCHAP
DOOP EN DISCIPELSCHAP Een discipel van Jezus zijn en je laten dopen, ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dopen volgt én vormt het discipelschap. De doop is het startpunt én een steunpunt van de
Nadere informatie36 VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER DE WATERDOOP....Waarom, wanneer en hoe?...
36 VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER DE WATERDOOP...Waarom, wanneer en hoe?... Pagina 1 Pagina 2 Mogen wij kinderen besprenkelen? Wat is de betekenis van de doop? Is de doop in plaats van de besnijdenis gekomen?
Nadere informatieDe doop door onderdompeling
Inhoudsopgave 1. Een Bijbelse opdracht 2. Bekering, doop en vervulling 3. Jezus en de doop 4. De betekenis van de doop 5. Besnijdenis en doop 6. Onderdompeling of besprenkeling 7. Overdopen 8. Doop en
Nadere informatieArgumenten voor de verbonds/kinderdoop
Verbondsdoop of geloofsdoop blok C - nivo 3 - avond 7 Tijd Wat gaan we doen 19.00 Mentorkwartiertje 19.15 Terugblik en intro 19.20 Argumenten inventariseren; discussie 19.45 De bijbels-gerefomeerde visie
Nadere informatieFormulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (1)
Formulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (1) Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Over de doop Bij de doop word je in water ondergedompeld of ermee besprenkeld.
Nadere informatieFormulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (2)
Formulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (2) Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Laten we eerst luisteren naar wat de Bijbel zegt over de instelling en de betekenis
Nadere informatieDe gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten
De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieVoor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.
Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je
Nadere informatieDOPEN. Th ema s N i e u w L e v e n M a as tri ch t. Geloven = dopen
Th ema s N i e u w L e v e n M a as tri ch t DOPEN Geloven = dopen Op veel plekken in de bijbel wordt gesproken over dopen. Maar als je onbekend bent met dopen, waar moet je dan beginnen? We hopen dat
Nadere informatieDoopvragen, na alle formulieren zijn deze hetzelfde:
Doopvragen, na alle formulieren zijn deze hetzelfde: Geliefden in de Here Jezus Christus. God heeft de doop ingesteld om ons en onze kinderen zijn verbond te verzegelen. In dat geloof en niet uit gewoonte
Nadere informatiePs.103:1,2, 17 en 18 Houten 23 november 2008
Ps.103:1,2, 17 en 18 Houten 23 november 2008 We vieren vanmorgen een prachtig feest. Kees van Leeuwen heeft belijdenis van zijn geloof afgelegd en hield samen met Mirjam hun drie kinderen ten doop. Johannes
Nadere informatieBespreken Zondag 26 en 27
C2 1 De Heilige Doop 25 Bespreken Handelingen 2: 37-41 Wat was de uitwerking van de prediking van Petrus? (vers 37) Welke oproep en welke belofte wordt verbonden met de doop? (vers38) Voor wie is deze
Nadere informatieZondag 25, vraag en antwoord 65, 66, 67 en 68.
Voor 16 jaar en ouder! Zondag 25 Zondag 25 gaat over de Sacramenten. Zondag 25, vraag en antwoord 65, 66, 67 en 68. Vraag 65 : Aangezien dan alleen het geloof ons Christus en al Zijn weldaden deelachtig
Nadere informatieWijkgemeente Ichthus Noordwijk. vrije genade. LEER HEM KENNEN 15 bewaarexemplaar. Ds. F. van Roest, zondag 22 juni
LEER HEM KENNEN 15 bewaarexemplaar Wijkgemeente Ichthus Noordwijk vrije genade Ds. F. van Roest, zondag 22 juni 1 Ga mij niet voorbij, o Vader, zie hoe mij mijn zonde smart. Trek mij met Uw koorden nader,
Nadere informatieU allen die door de doop één met Christus bent geworden, hebt u met Christus bekleed.
1 Bekleden met Dopen is je met Christus bekleden. Galaten 3:27 U allen die door de doop één met Christus bent geworden, hebt u met Christus bekleed. 2 Graf Dopen is met Hem begraven worden, met Hem opstaan
Nadere informatieFormulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (3)
Formulier om de christelijke doop te bedienen aan de kinderen van de gelovigen (3) Presentatie Gemeente van onze Heer Jezus Christus, N.N. en N.N. hebben te kennen gegeven dat ze hun zoon/dochter N.N.
Nadere informatieGemeente, in Christus besneden 1. De besnijdenis door geloof * Joodse christenen te Kolosse gingen voor een heilig moeten. Niet-joodse mannen moeten
Votum groet Zingen Ps 147: 1,7 Wet LB 311 Wij kiezen voor de vrijheid Gebed Lezen Kol. 1: 13-20 Zingen Ps 105: 1,2,3 Lezen Kol. 2: 8-15 Zingen GK 205 Christus aan het kruis verheven Prediking Kol. 2: 11-15
Nadere informatieDe gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.
De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieBoekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep
Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.
Nadere informatiede doop zoals wij die kennen is afkomstig van niemand minder dan de Here Jezus zelf
de doop zoals wij die kennen is afkomstig van niemand minder dan de Here Jezus zelf kort voordat Hij naar de hemel ging gaf hij zijn leerlingen deze opdracht: trek erop uit en maak alle volken tot mijn
Nadere informatieHC Zondag 16 - Het goede nieuws voor een ouderling en voor ieder ander
HC Zondag 16 - Het goede nieuws voor een ouderling en voor ieder ander Bevestiging Chris Smits als ouderling Liturgie Voorzang Opw 462 = EL 261 Stil gebed Votum Zegengroet Zingen: Ps 18,1.8.9 Gebed Lezen:
Nadere informatieE DOOP DE DOOP STA OP, LAAT JE DOPEN!
E DOOP DE DOOP STA OP, LAAT JE DOPEN! INHOUDSOPGAVE 1. EEN BIJBELSE OPDRACHT 2. BEKERING, DOOP EN VERVULLING 3. JEZUS EN DE DOOP 4. DE BETEKENIS VAN DE DOOP 5. BESNIJDENIS EN DOOP 6. ONDERDOMPELING OF
Nadere informatieVraag 62 : Maar waarom kunnen onze goede werken niet de gerechtigheid voor God of een stuk daarvan zijn?
Voor 16 jaar en ouder! Zondag 24 Zondag 24 gaat over de goede werken. Zondag 24 vraag en antwoord 62, 63 en 64. Vraag 62 : Maar waarom kunnen onze goede werken niet de gerechtigheid voor God of een stuk
Nadere informatieFormulier voor de bediening van de heilige doop aan de kinderen van de gelovigen 2
uw goedheid en barmhartigheid erkennen en verkondigen. Laat hem gehoorzaam onze enige leraar, koning en hogepriester, Jezus Christus volgen. Dan zal hij dapper strijden tegen de zonde, de duivel en heel
Nadere informatieIn welk Bijbelverhaal lezen wij over de geboorte van Izak? Waar kunnen wij in de Bijbel vinden dat Sara onvruchtbaar was?
De geboorte van Izak. In welk Bijbelverhaal lezen wij over de geboorte van Izak? Genesis 21 Waar kunnen wij in de Bijbel vinden dat Sara onvruchtbaar was? Genesis 11:30 Sarai nu was onvruchtbaar; zij had
Nadere informatieLiturgie. zondag 30 oktober :30 uur Ds H D Bondt
Liturgie zondag 30 oktober 2016 9:30 uur Ds H D Bondt 9:30 uur 30-okt Ds H D Bondt Opw 629 : Ps 139 : 1, 2, 3 K Opw 180 : Gez 161 : Dooplied Jes 43 : 1-7 en 14-21 Gez 149 : Jes 43 : 1, 4 LB 481 : 1, 2
Nadere informatieZondag 29 gaat over het Heilig Avondmaal (2)
Zondag 29 Zondag 29 gaat over het Heilig Avondmaal (2) Lees de tekst van Zondag 29 Vraag 78 : Wordt dan uit brood en wijn het wezenlijk lichaam en bloed van Christus? Antw : Nee; maar gelijk het water
Nadere informatieHieronder wordt eerst de orde des heils volgens het calvinisme weergeven en daarna de traditioneel evangelische.
11. De orde des heils Een belangrijk punt in de calvinistische theologie is de orde des heils. Het is een term die vooral binnen het calvinisme bekend is. Er wordt mee bedoeld dat je in het behouden worden
Nadere informatieWie is er nou blind? Het evangelie naar Johannes 9:1-41 22-9-2015
Wie is er nou blind? Het evangelie naar Johannes 9:1-41 1 Inleiding (1) Schrijver: Johannes, discipel en apostel (noemt zichzelf: de discipel van wie Jezus hield) Doel (Joh 20:31): dat je gelooft dat Jezus
Nadere informatieDe Bijbel open 2013 24 (22-06)
1 De Bijbel open 2013 24 (22-06) In Mattheus 16 komen we een bijzondere uitdrukking tegen. Jezus zegt daar tegen Petrus en de andere discipelen dat zij zullen binden en ontbinden. Dat roept bij iemand
Nadere informatieLEVEN UIT DE DOOP (inleiding voor de wijkavonden van VEG Oldebroek 2008-2009)
LEVEN UIT DE DOOP (inleiding voor de wijkavonden van VEG Oldebroek 2008-2009) In mijn boekenkast heb ik een boek over de doop met de veelzeggende titel het water dat scheiding brengt. Over de doop bestaan
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatiePreek Waarom zou ik belijdenis doen?
Preek Waarom zou ik belijdenis doen? Waarom zou ik belijdenis doen? Deze vraag kom ik regelmatig tegen. Met als mogelijke reacties: Ik ben niet goed genoeg. Ik zondig immers elke dag; of, wat is de meerwaarde
Nadere informatieGemeente van onze Here Jezus Christus, De leer over de doop is als volgt samen te vatten:
FORMULIER VOOR DE BEDIENING VAN DE HEILI- GE DOOP AAN VOLWASSENEN (Zij die in hun jeugd niet gedoopt zijn en op latere leeftijd te kennen geven de christelijke doop te willen ontvangen, dienen vooraf onderwezen
Nadere informatieLiturgie voor de middagdienst van 10 januari 2016, Zwijndrecht
Liturgie voor de middagdienst van 10 januari 2016, Zwijndrecht Votum en zegengroet Zingen: Psalm 21: 1, 2 en 3 Gebed Lezen: Lucas 24: 13-53 Zingen: Gezang 98: 1-3 Tekst: Zondag 17 HC Preek Thema: Opstanding:
Nadere informatieZondag 28 gaat over het Heilig Avondmaal (1)
Zondag 28 Zondag 28 gaat over het Heilig Avondmaal (1) Lees de tekst van Zondag 28 Vraag 75 : Hoe wordt gij in het Heilig Avondmaal vermaand en verzekerd, dat gij aan de enige offerande van Christus, aan
Nadere informatieWat zegt de Bijbel over de doop?
De Doop in Water Wat zegt de Bijbel over de doop? Paul de Cock PIG Pinkster Gemeente Immanuël Kraanvogelstraat 1 3815 TP Amersfoort DE DOOP IN WATER Toen Johannes de Doper mensen begon te dopen in de Jordaan
Nadere informatieFormulier om de christelijke doop te bedienen aan volwassenen die zich bij de kerk voegen
Formulier om de christelijke doop te bedienen aan volwassenen die zich bij de kerk voegen Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Over de doop Bij de doop word je in water ondergedompeld of ermee besprenkeld.
Nadere informatieGemeente van onze HEER Jezus Christus, gasten, luisteraars,
Preek over Galaten 4:21-5:1 Gemeente van onze HEER Jezus Christus, gasten, luisteraars, Wie van jullie heeft er wel eens stamboomonderzoek gedaan in de familie? In onze familie heeft iemand dat wel eens
Nadere informatieIn het voetspoor van...
In het voetspoor van... Bijbelse figuren en hun levensgeheim voor jongeren van 2 en 3 jaar drs. M. van Campen Zevende druk Zoetermeer Inhoud. Timotheüs - op school bij God 7 2. Adam - een gevallen mens
Nadere informatieWAT WATER ER TOE DOET
WAT WATER ER TOE DOET oktober 2010 3- Gedoopt en daarna Daarna begint de opvoeding en daarbij het proberen duidelijk te maken wie God is en hoe je op een goede manier met Hem kunt leven. Dat is natuurlijk
Nadere informatiedoop begraaft Romeinen 6:3-11
bevrijdt En ik wil niet, broeders, dat u er geen weet van hebt dat onze vaderen allen onder de wolk waren en allen door de zee zijn gegaan, en dat allen in Mozes get zijn in de wolk en in de zee, en allen
Nadere informatie1) De ongelovige is blind gemaakt door Satan (2 Korintiërs 4:4).
BIJBELSTUDIES VOOR JONGE GELOVIGEN LES 4 Les 4 - Redding: Waarom is het voor ieder mens nodig om gered te worden? In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 1) De ongelovige
Nadere informatieKingdom Faith Cursus. ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Het geschenk van God
Kingdom Faith Cursus KF02 ---------------------------------------------------------------------------------------------------- Het geschenk van God Colin Urquhart ----------------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieLiturgie Leer-van-de-kerk-dienst Emmen, 23 maart 2014 Thema: de geloofsdoop
Liturgie Leer-van-de-kerk-dienst Emmen, 23 maart 2014 Thema: de geloofsdoop 1) Welkom en mededelingen 2) Votum 3) Zegengroet Genade voor u en vrede van Hem die is en die was en die komt, en van de zeven
Nadere informatieBijbellezing: Handelingen 2: 37-41 Handelingen 15: 22-31. Heidelberger Catechismus zondag 27
Bijbellezing: Handelingen 2: 37-41 Handelingen 15: 22-31 Heidelberger Catechismus zondag 27 Vraag 72: Is dan het uiterlijke waterbad de afwassing van de zonden zelf? Antwoord: Nee, want alleen het bloed
Nadere informatieINLEIDING. 2. UITGANGSPUNT.
1. INLEIDING. In het verleden hebben we al vele malen doopdiensten mogen houden. Heerlijke feestelijke gebeurtenissen. Mensen die in de Here Jezus zijn gaan geloven, laten zich net als in Bijbelse dagen
Nadere informatiePETRUS EN DE KRACHT VAN HET GEBED
Bijbel voor Kinderen presenteert PETRUS EN DE KRACHT VAN HET GEBED Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd
Nadere informatieKLEINE CATECHISMUS OVER DE WATERDOOP.
KLEINE CATECHISMUS OVER DE WATERDOOP. GERRIT PASTERKAMP KOPJE ONDER OF KOPJE NAT? Inleiding. Laten we het maar niet over de doop hebben, want daar komen we toch niet uit. In gesprekken met serieuze christenen
Nadere informatieDoop van kinderen Orde III
Doop van kinderen Orde III Presentatie De voorganger leidt de doopbediening kort met eigen woorden in. Hij noemt daarbij de namen van de doopouders en de dopeling(en). Onderwijzing Jezus Christus heeft
Nadere informatieDe Bijbel open 2013 47 (30-11)
1 De Bijbel open 2013 47 (30-11) Zie, hij bidt. Dat lezen we in Hand. 9 over Paulus. Zie hij bidt., het wordt verteld na zijn bekering op de weg naar Damascus. En het wordt gezegd alsof het iets heel bijzonders
Nadere informatieDopen. Inleiding / Persoonlijk. Wat is dopen
Dopen Note: in dit document worden de termen volwassenendoop en geloofsdoop door elkaar gebruikt, maar er wordt hetzelfde bedoeld. Volwassenendoop is eigenlijk een slechte term omdat ook gelovige kinderen
Nadere informatiePG-Sexbierum-Pietersbierum, zondag 15 mei 2014, ds. A.J.Wouda, Wit 6 e van Pasen 1 Petrus 3:14-22 doopdienst Ilse Froukje
PG-Sexbierum-Pietersbierum, zondag 15 mei 2014, ds. A.J.Wouda, Wit 6 e van Pasen 1 Petrus 3:14-22 doopdienst Ilse Froukje Gemeente van Christus geliefden van God Valt het u ook op, nu we al een tijdje
Nadere informatieAls je niet goed weet hoe je moet bidden, kun je het leren! Daarom gaan we in deze les kijken wat God ons te zeggen heeft over gebed.
Les 2: Bidden. Bidden is praten met God. En dat heb je nodig, om Hem te leren kennen. Als je bidt kom je als het ware bij God in zijn huiskamer en ga je Hem dingen vertellen en vragen. Dan zal Hij ook
Nadere informatieOOGGETUIGE. Johannes 20:30-31
1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit
Nadere informatieDit boekje wordt u aangeboden door. de Protestantse gemeente te Menaam
1 Dit boekje wordt u aangeboden door de Protestantse gemeente te Menaam Het is bedoeld om onderwerpen te behandelen die te maken hebben met het dopen en de doopdienst. Daarnaast is geprobeerd enige vragen
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieDordtse Leerregels. Hoofdstuk 3 en 4. Artikel 12 t/m 14
Dordtse Leerregels Hoofdstuk 3 en 4 Artikel 12 t/m 14 Werkboek 10 Dordtse Leerregels hoofdstuk 3 en 4 artikel 12 t/m 14 Boven artikel 12 t/m 14 schrijven we : wedergeboorte en geloof In dit werkboek gaat
Nadere informatieleren omgaan met Diversiteit In je gemeente
Bijbelstudie 1 Korintiërs Diversiteit in de kerk is van alle tijden. En nu onze cultuur en de kerk minder goed op elkaar aansluiten dan wel eens gedacht, worden we vaker bepaald bij de verschillen tussen
Nadere informatieWe zingen: Ps. 42 : 1; Ps. 23 : 3 We lezen: Mattheus 26 : 26-30 We bespreken: zondag 28 H.C., vr. en antw. 76 en 77.
Bezinningsijeenkomst d.d. 5 maart 2015. We zingen: Ps. 42 : 1; Ps. 23 : 3 We lezen: Mattheus 26 : 26-30 We bespreken: zondag 28 H.C., vr. en antw. 76 en 77. We willen vanavond aan de hand van vraag en
Nadere informatieDe tien Geboden. Tien belangrijke regels. Aangepaste dienst Zondag 17 april 2016 Ds. Henk Bondt
De tien Geboden Of Tien belangrijke regels Aangepaste dienst Zondag 17 april 2016 Ds. Henk Bondt Welkom Mededelingen Votum en groet Zingen: Gezang 119: 1 en 2 De kerk van alle tijden kent slechts één vaste
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieChr. Geref. Kerk Ontswedde LITURGIE. voor de morgendienst op zondag 2 september 2012. in deze dienst zal. Julia Brugge.
Chr. Geref. Kerk Ontswedde LITURGIE voor de morgendienst op zondag 2 september 2012 in deze dienst zal Julia Brugge gedoopt worden thema: Zoals klei in de hand van de pottenbakker Voorganger: ds. J.J.
Nadere informatieBoek van de maand. Over dopen. J.W. van der Jagt
Boek van de maand Over dopen J.W. van der Jagt De kinderdoop is in discussie. Geregeld laten gelovigen die als kind gedoopt zijn, zich opnieuw dopen. Ze zijn tot de overtuiging gekomen dat ze pas gedoopt
Nadere informatieDe daden van de vergoddelijkte Augustus, met welke hij de wereld aan het oppergezag van het Romeinse volk onderwierp.
Het leven van Jezus 2.0 Preek over Handelingen 1:1-5 [dia 1] Pas kregen we van mijn schoonmoeder een foto. Een foto van vroeger, van het gezin van de opa van mijn schoonmoeders moeder. Er staat geen jaartal
Nadere informatieJohannes 20,1-18 Jezus is opgestaan en zoekt ons!
Johannes 20,1-18 Jezus is opgestaan en zoekt ons! Liturgie Voorzang: - Gez 96,1-3 - Weet je dat de lente komt Aansteken nieuwe kaars Zingen: Gez 95,1.2.4 Stil gebed Votum / groet Zingen: Opw 488 Gebed
Nadere informatieEén ding is nodig. Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42.
Eén ding is nodig Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42. We hebben met elkaar nagedacht over de wonderen die de Heere Jezus heeft gedaan toen Hij op de aarde was. Grote wonderen! Weet je t
Nadere informatieDe gelijkenis van de verloren zoon.
De gelijkenis van de verloren zoon. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen te leren.
Nadere informatiePreek over de opdracht: Laat de Geest u vervullen (Efeziërs 5:18b) Van drs Ton de Ruiter. Lees vooraf eerst: Efeziërs 5:1,2 en 5:15-33 en 6:1-10
Preek over de opdracht: Laat de Geest u vervullen (Efeziërs 5:18b) Van drs Ton de Ruiter. Lees vooraf eerst: Efeziërs 5:1,2 en 5:15-33 en 6:1-10 Bedrinkt u niet (5:18a) is duidelijk een opdracht waar we
Nadere informatieDOOP! WAAR GAAT HET EIGENLIJK OM?
LEER ME LEREN 14 bewaarexemplaar Wijkgemeente Ichthus Noordwijk DOOP! WAAR GAAT HET EIGENLIJK OM? Ds. F. van Roest, zondag 1 juni 1 Is men een Christen, als men in een christelijk gezin is geboren? Nee!
Nadere informatieGeestelijk Klimaat onze identiteit. Pagina 1
Geestelijk Klimaat onze identiteit Pagina 1 Adresgegevens Stichting Hervormde Scholen De Drieslag Lange Voren 88 3773 AS Barneveld Contactgegevens Dhr. A. van den Berkt (Algemeen Directeur) Telefoon: 0342-478243
Nadere informatieNeem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven.
Doel B: Relatie met Jezus de Koning : studenten ontwikkelen zich, vanuit een persoonlijke overtuiging, als leerling, vertrouweling en toegewijde volgeling van Jezus op elk terrein van hun leven. Doel van
Nadere informatieBrochure. Kinderdoop of volwassendoop?
Brochure Kinderdoop of volwassendoop? Niets uit deze brochure mag - op welke wijze dan ook - worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming. Neem hiervoor contact op met de scriba (scriba@ngkvoorthuizenbarneveld.nl).
Nadere informatieBoek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus.
Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus. De engel zei: God zal jou een kind geven. God zal jou Zijn Kind geven. God zal jou Jezus geven.
Nadere informatieHoly Spirit! Johannes 16:12-14. Zondag 20 HC. blok A - nivo 2 - avond 7
Holy Spirit! blok A - nivo 2 - avond 7 Tijd Wat gaan we doen 19.00 Mentorkwartiertje 19.15 Bijbelstudie Johannes 16:12-14 / zondag 20 HC 19.25 Gaven en vrucht van de Geest 19.40 Wat doet de Geest nog meer
Nadere informatieDoel van Bijbelstudie
Bijbelstudie Hebreeën 4:12 Want het woord Gods is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zó diep, dat het vaneen scheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het
Nadere informatiea. Deze Schrifttekst vertelt hoe bij Jezus doopsel de hemel openging en de Geest
Homiletische suggesties bij het doopsel van kinderen Inleiding Dit document biedt enige homiletische suggesties aan die gebruikt kunnen worden in een doopviering. Elke suggestie tracht aan de hand van
Nadere informatieVerder op weg met Jezus
Verder op weg met Jezus Heel goed besef ik de onafheid en de onvolmaaktheid van wat ik geschreven heb. Er is nog zoveel meer te vertellen over Jezus Christus. Er is nog zoveel meer over Hem te weten en
Nadere informatieInleiding Christendom
Wie zijn de grondleggers van het christendom? Jezus zei: Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest, en hun te leren
Nadere informatiewat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen
vandaag wil ik dit gebod toepassen op het geloofsgesprek onderwerp van de gemeenteavond komende week onze overtuiging is dat zulke gesprekken hard nodig zijn voor de opbouw van onze gemeente tegelijk is
Nadere informatieverzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen
Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het zijn lezingen die er niet om liegen, vandaag. Mozes, die het volk de wet voorhoudt, als een keus tussen leven en dood. En Jezus lijkt er nog een
Nadere informatieDs. Arjan van Groos ( ) Tekst: Zondag 27 Ochtenddienst. Broeders en zusters,
Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: Zondag 27 Ochtenddienst Broeders en zusters, 1. Votum 2. Zegengroet 3. Zingen : Lied 1 : 2-4 4. Lezing van de wet 5. Zingen : Psalm 1 : 1 en 2 6. Gebed voor vergeving
Nadere informatieVorige week bekeken we hoe je naar jezelf kijkt. Hoe zie jij jezelf in het licht van God? We hebben het toen van drie kanten benaderd.
UITGENODIGD EN UITGEDAAGD (2 VAN 2) Lezen tijdens de preek: Jakobus 1:22-24 Preek begint met een filmpje van de VEZ: https://www.youtube.com/watch?v=sewweny1ahc Uitgenodigd en uitgedaagd (2) Vorige week
Nadere informatieMag ik jou een vraag stellen?
Mag ik jou een vraag stellen? Mag ik jou, die dit leest, een zeer belangrijke vraag stellen? Stel dat je vandaag zou sterven, doordat er iets verschrikkelijks gebeurt, bijvoorbeeld een auto ongeluk of
Nadere informatieFormulier om het heilig avondmaal te vieren (3)
Formulier om het heilig avondmaal te vieren (3) Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Instelling Het avondmaal is door onze verlosser zelf ingesteld. Want de apostel Paulus verklaart: Wat ik heb ontvangen
Nadere informatieAuteur: Ds. J. Lohuis, predikant van de hervormde gemeente te Scherpenisse Uitgave: B.V. Uitgeverij De Banier, Apeldoorn 2017 ISBN
Catechisatielessen Catechisatielessen bij het boekje: Daar horen jullie ook bij Het doopformulier uitgelegd voor jongeren Auteur: Ds. J. Lohuis, predikant van de hervormde gemeente te Scherpenisse Uitgave:
Nadere informatieBijbel voor Kinderen. presenteert DE VROUW BIJ DE PUT
Bijbel voor Kinderen presenteert DE VROUW BIJ DE PUT Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door: Bible
Nadere informatieHet huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15
Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen
Nadere informatieOrde van dienst. Lieke Juliëtte van Elk. op 28 juni 2015. In deze dienst zal door ds. Cees de Gooijer gedoopt worden:
Orde van dienst op 28 juni 2015 In deze dienst zal door ds. Cees de Gooijer gedoopt worden: Lieke Juliëtte van Elk Orgelspel Mededelingen We zingen uit Tussentijds: Lied 1 : 1, 2 en 3 2. Dit huis van hout
Nadere informatie1. Gods eigendom. Op Toonhoogte 265
Jaarreeks 1: Jaarreeks 1: 1. Gods eigendom Abba, Vader, U alleen U behoor ik toe. U alleen doorgrondt mijn hart. U behoort het toe. Laat mijn hart steeds vurig zijn, U laat nooit alleen U behoor ik toe.
Nadere informatieIn de loop van de vele jaren dat ik in mijn bediening sta, constateerde
INHOUDSOPGAVE Inleiding................................................... 5 1. Jezus en de doop........................................ 7 2. Het werk van de Heilige Geest.......................... 11
Nadere informatieIk ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus
AVONDMAALSVIERING KONINGSKERK 13-09 - 2009 door ds. L. Krüger Schriftlezing: Koloss. 1: 24-29 (NBV) Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag
Nadere informatieRelatie <> Religie. Beste Galsem,
RelatieReligie BesteGalsem, Hetfeitdatjouwpatientnuopeenchristelijkevenementisisnietongevaarlijk.Hetgeestelijke levenvanjouwpatientzalgrotesprongenmakennaarhetkampvandevijandtoe.watikjou aanraadisomditnietafteremmen,maaromdittebederven.brengjouwpatientincontactmet
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieGalaten 1. Begin van de brief
Galaten 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Galatië 1-3 Dit is een brief van Paulus aan de christenen in de provincie Galatië. Allereerst dit: Ik ben niet door mensen aangesteld als apostel,
Nadere informatie21 februari 2016 ONLINE MET GOD. Voorganger: Ds.H.Bondt Begeleiding: Entheos / Els Cornelisse
21 februari 2016 ONLINE MET GOD. Voorganger: Ds.H.Bondt Begeleiding: Entheos / Els Cornelisse Votum en groet Ps. 65,1 (U luistert als wij bidden) De lofzang klinkt uit Sions zalen tot U met stil ontzag.
Nadere informatieFormulier om de Heilige Doop te bedienen aan volwassen personen 1
Formulier om de Heilige Doop te bedienen aan volwassen personen 1 De hoofdsom van de leer van de Heilige Doop omvat de volgende drie delen. In de eerste plaats zijn wij met onze kinderen in zonde ontvangen
Nadere informatieGeef. nooit op! Gods beloften voor jou MIRANDA TOLLENAAR
Geef Gods beloften voor jou nooit op! MIRANDA TOLLENAAR Geef nooit op! Tollenaar, Miranda ISBN 978-90-6353-630-5 NUR 713 Boekverzorging: Studio Vrolijk, Margreet Kattouw De bijbelteksten in deze uitgave
Nadere informatieWAARHEEN WIJZEN DE TEKENEN? Door: Richard Jordan
WAARHEEN WIJZEN DE TEKENEN? Door: Richard Jordan Het Bijbelboek Marcus besluit met een passage die iedere gelovige, en een ieder die onder christenen werkzaam is, biddend zou moeten overwegen: Markus 16:19
Nadere informatie