Maandag 15 juli 2019 Kleine Zaal uur

Transcriptie

1 Maandag 15 juli 2019 Kleine Zaal uur Oculi Ensemble Charlotte Scott, viool Emma Parker, viool Jon Thorne, altviool Simon Tandree, altviool Pau Codina, cello Wolfgang Amadeus Mozart Strijkkwintet in g, KV 516 (1787) Allegro Menuetto: Allegretto Adagio ma non troppo Adagio - Allegro Anton Webern Langsamer Satz (1905) PAUZE Johannes Brahms Eerste strijkkwintet in F, op. 88 (1882) Allegro non troppo ma con brio Grave ed appassionato Allegro energico

2 TOELICHTING Wolfgang Amadeus Mozart begon met het componeren van muziek voor strijkers toen hij twaalf jaar was: eenvoudige duo s voor viool en cello. Zijn laatste werk voor strijkers is uit zijn sterfjaar Vier jaar eerder zette hij zijn absolute top-kamermuziek op papier: de Strijkkwintetten in C, KV 515 en g, KV 516, met een duur van ruim een half uur de omvangrijkste kamermuziek uit zijn pen. Juist in die tijd vernam hij dat zijn vader in Salzburg ernstig ziek was. De man, die als geen ander zijn leven zo gestuurd had, zou spoedig heengaan. Als antwoord schreef Mozart: Omdat de dood, laten we eerlijk zijn, het ware einddoel van ons leven is, heb ik me sinds enkele jaren met deze beste vriend van de mens zo verzoend dat zijn beeld mij niet meer afschrikt, maar eerder troost en rust geeft. Daarom is men het melancholieke Strijkkwintet in g als Mozarts eerbetoon aan zijn vader gaan zien, als een uiting van zijn bedroefdheid over diens dood. Een studiewerk Dan opnieuw muziek uit Wenen, maar van zo n honderdtwintig jaar later van Anton Webern, een compositieleerling van Arnold Schönberg. Webern raakte door de politieke spanningen in zijn land steeds meer geïsoleerd, vooral na de intocht van het Duitse nazisme in Oostenrijk in In de laatste oorlogsweken vluchtte hij naar het nabij gelegen Mittersill, waar hij door een tragische samenloop van omstandigheden door een Amerikaanse soldaat werd doodgeschoten. Vanavond is een van zijn bekende jeugdwerken te horen, de Langsamer Satz für Streichquartett uit 1905, een expressief laatromantisch stuk uit zijn studententijd. Brahms op vakantie Ook het laatste werk op dit programma is van een componist uit Wenen, van de in Hamburg geboren Johannes Brahms. Maar hij schreef het in zijn geliefde vakantieoord Bad Ischl, in Het is het opgewekte Strijkkwintet in F, op. 88. Toen het stuk klaar was stuurde Brahms het aan een vriendin in Wenen, Elisabeth von Herzogenberg. Hij verontschuldigde zich zoals wel vaker vol ironie: Ik stuur je een beetje een alledaags dingetje. Brahms kreeg van haar een wat zuinig compliment: Verfrissend van opzet. Ook Clara Schumann, de weduwe van Robert Schumann, kreeg het stuk per post. Zij was enthousiaster en sprak van een prachtig stuk. Het Strijkkwintet maakt een landelijke indruk en doet hier en daar aan volksmuziek denken. Het is alsof Brahms terugdenkt aan Schubert, de componist van honderden liederen en het beroemde Strijkkwintet. Net als hij werkt Brahms hier met licht en donker, alsof er wolken voorbijtrekken langs de zomeravondzon. Hij citeert uit zijn eigen jeugdwerken en creëert een ingenieus lijnenspel, vooral in het laatste deel, maar op een speelse en vrolijke manier. Natuurlijk trekken er onderweg drama s voorbij en hebben de noten turbulentie te verduren, zoals eigen aan de Romantiek. Clemens Romijn ZOMERCONCERTEN.NL

3 BIOGRAFIE SUMMARY Het Oculi Ensemble is van oorsprong een strijkkwartet, het Badke Kwartet, opgericht in 2002, en een van de beste strijkkwartetten van Groot-Brittannië. De musici oogstten brede bijval vanwege hun energieke en levendige optredens. Ze waren behalve in het Verenigd Koninkrijk te horen in Montreux, Bad Kissingen, Malmö, Mecklenburg, Ljubljana, Santander, Aix-en-Provence, Verbier, Keulen, West Cork en de Musikverein in Wenen. De musici werkten samen met onder meer Mark Padmore, Sir Thomas Allen, John Mark Ainsley, Nicholas Daniel, Simon Crawford-Phillips, Simon Lane en Malcolm Martineau. Tijdens de laatste tournee als Badke Kwartet in Florida in februari 2016 vonden de musici de naam Oculi voor hun kwintetformatie, dankzij een prachtig koepelvormig raam waardoor zonlicht naar binnen stroomde. In de architectuur heet zo n raam oculi, Latijn voor ogen. De cirkel van licht gaf voor de musici precies weer wat ze zochten: een kring van muzikale eenheid. Sindsdien gaat het Oculi Ensemble als een flexibele groep musici door het leven, variërend van vier tot acht leden. Wolfgang Amadeus Mozart s String Quintet in G minor, K 516 is one of his chamber-music masterpieces. Written in 1787 when his father was on his deathbed, Mozart said about the work: As death, when we come to consider it closely, is the true goal of our existence, I have formed during the last few years such close relationships with this best and truest friend of mankind that death s image is not only no longer terrifying to me, but is indeed very soothing and consoling. The String Quintet in G minor is seen as Mozart s tribute to his father. Next, there s music from a somewhat later resident of Vienna, Anton Webern. Langsamer Satz für Streichquartett, from 1905, is one of his well-known early works. It s an expressive late-romantic piece. Johannes Brahms, originally from Hamburg, also lived for a time in Vienna, but he preferred to holiday in Bad Ischl. There, in 1882, he composed the jaunty String Quintet in F major, op. 88. When Clara Schumann, Robert Schumann s widow and herself a gifted pianist, received the work she called it a splendid piece. The music is rustic and plays with light and shadow. In the last movement, Brahms developed an ingenious linear pattern that is both playful and jolly. However, as usual with Romantic music, listeners can expect some drama and turbulence along the way. Translation: Eileen Stevens

4 EN VERDER... Online Uw concertbezoek gaat online verder! Deel uw concertervaring op social media. Bekijk concertfragmenten op Facebook, beluister de mooiste muziek via onze Spotify-playlist, of neem een kijkje achter de schermen via Instagram. Tip: op concertgebouw.nl/ontdek gaat er een wereld voor u open. BankGiro Loterij Het Concertgebouw en de BankGiro Loterij zijn trots op hun jarenlange samenwerking. Sinds 2000 schenkt de loterij jaarlijks een substantieel bedrag; in 2018 was dat bijna 2 miljoen euro. Dit wordt onder meer besteed aan de verduurzaming van het gebouw. Nieuw vanaf dit jaar zijn de BankGiro Loterij ZomerConcerten: meer dan tachtig concerten in juli augustus, van klassiek en filmmuziek tot pop en jazz. Deelnemers van de BankGiro Loterij krijgen met hun VIP-KAART 50% korting. Kijk op zomerconcerten.nl. Optimaal genieten Veel van onze bezoekers willen optimaal van de muziek genieten door geconcentreerd en in stilte te luisteren. Wij vragen u daarom hinderlijke geluiden, zoals hoesten, zoveel mogelijk te vermijden.zet uw telefoon op stil en houd er rekening mee dat ook oplichtende schermen de concentratie kunnen verstoren. wo 07/ uur Kleine Zaal Concerttip Brodsky Kwartet: van Purcell tot Puccini Het betoverende Brodsky Kwartet brengt werken van barok tot eind twintigste eeuw. Tijdloze kwartetten van Beethoven, Purcell, Tanaka en Mendelssohn een programma vol kwetsbaarheid en schoonheid. ZOMERCONCERTEN.NL

5 PLATTEGROND VAN HET CONCERTGEBOUW ZOMERCONCERTEN.NL

6 KLASSIEK VOOR IEDEREEN LUISTER VIA DE KABEL CLASSIC FM APP PARTNER VAN ENJOY THE BEAUTY OF CLASSICAL MUSIC