Sensormonitoring rapportage Handleiding

Transcriptie

1 Sensormonitoring rapportage Handleiding Margriet Pol, Saskia Robben en Gosia Migut 1

2 Achtergrond Demografische veranderingen zoals de vergrijzing, brengen veranderingen met zich mee. Zo zal de zorg niet langer op dezelfde manier georganiseerd kunnen worden. De overheid stuurt aan dat oudere mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Vaak is dit ook de wens van ouderen zelf. Daarnaast is een trend dat ouderen steeds meer de eigen regie over hun eigen zorg en behandeling willen (blijven) voeren. De inzet van technologie in de zorg kan hierbij een rol gaan spelen. Sensormonitoring is een voorbeeld van zorgtechnologie. Voor ouderen wordt het dagelijks functioneren steeds belangrijker bij het zelfstandig kunnen blijven wonen. Onder het dagelijks functioneren (Activiteiten van het dagelijks leven (ADL) en Instrumentele activiteiten van het dagelijks leven (IADL)) wordt verstaan: het jezelf kunnen verzorgen zoals wassen kleden, naar het toilet gaan en eten en de meer complexe activiteiten zoals maaltijden bereiden, boodschappen doen, reizen, je medicijnen innemen, een structuur in je dag en week kunnen aanbrengen etc. Bij het ouder worden kunnen mensen aandoeningen krijgen die beperkingen kunnen veroorzaken in het dagelijks functioneren. Deze beperkingen kunnen soms heel geleidelijk insluipen zonder dat betrokkene dat zelf goed merkt. Wanneer beperkingen bijtijds gesignaleerd worden kan men interventies inzetten zoals bijvoorbeeld meer zorg aanbieden of een behandeling starten door een fysio- of ergotherapeut om het zelfstandig wonen mogelijk te laten blijven. Het observeren van het dagelijks functioneren kan op verschillende manieren: via zelfrapportage door de betrokkene, het invullen van een vragenlijst, door een observatie van een verpleegkundige of ergotherapeut. Deze manieren vinden vaak op vaste momenten plaats. Een nieuwe methode voor het observeren of van het dagelijks functioneren is de inzet van sensormonitoring. Deze vorm van observeren vindt 24 uur per dag plaats en kan gedurende weken of maanden worden ingezet. 2

3 Wat is Sensormonitoring? Sensormonitoring is het monitoren of observeren van het dagelijks functioneren door middel van eenvoudige sensoren. In de woning van de oudere wordt een sensornetwerk geplaatst bestaande uit 16 omgeving- en bewegingssensoren. De sensoren registreren de bewegingen die de oudere in de verschillende ruimtes maakt. Via een basisstation wordt de data verstuurd en met behulp van een computerprogramma verwerkt tot rapportages. Met behulp van deze rapportages kan gekeken worden of er veranderingen in het dagelijks functioneren zijn. Het systeem kan ook een alarm melden, bijvoorbeeld wanneer iemand in de nacht na een van te voren afgesproken tijd niet meer terugkeert in bed na een toiletbezoek. Fig 1. De omgevingssensor heeft geregistreerd dat er iemand in de keuken is en de contactsensor bevestigd aan de deur van de koelkast registreert dat deze open gaat. Meer voorbeelden over de werking van sensoren kan bekeken worden in deze, door HvA studenten gemaakte video: Naast de omgevingssensoren wordt er ook gebruik gemaakt van een draagbare sensor PAM. Pam wordt op de heup gedragen en meet al de dagelijkse activiteiten of dit nu wandelen, sport of alledaagse activiteiten als traplopen en tuinieren is. Pam meet de versnelling van je lichaam met een versnellingssensor en drukt de gemeten beweging uit in de Pam Score. De versnellingssensor meet eigenlijk de kracht op je lichaam en daardoor kan de Pam het verschil zien tussen een intensieve beweging, zoals een stap tijdens hardlopen, en een minder intensieve beweging zoals een stap tijdens wandelen. 3

4 4

5 De rapportage van de sensordata Via een beveiligde website kan de online tool worden geraadpleegd en wordt de sensordata weergegeven. De rapportages kunnen in verschillende vormen worden bekeken zoals een maand-, week- of dagoverzicht. Via de website is het mogelijk in te zoomen op een bepaald tijdstip. Achtereenvolgens worden de verschillende rapportages toegelicht. Gestart wordt met de sensordata van de omgevingssensoren. 1. Het maandoverzicht (heatmap) Aan de linkerkant van de figuur staan de dagen van de maand aangegeven. Elke regel is één dag. Onder de figuur geeft de tijd- as het tijdstip van de dag aan. Daaronder wordt de legenda weergegeven met de locaties waar de sensoren zich bevinden. Bovenstaand voorbeeld geeft een indruk van het patroon van het dagelijks functioneren weer over de maand oktober 2014 van een deelnemer. Met de pijltjestoetsen kun je navigeren naar vorige en volgende maanden. 5

6 De persoon staat ongeveer op hetzelfde tijdstip op (soms wat vroeger en later) en gaat ook naar bed aan het einde van de avond. De persoon is op vaste momenten in de keuken bezig. Vooral na 12 uur en na 18.00uur. Opvallend is dat voor het naar bed gaan in de avond de keuken nog wordt gebruikt. De persoon zit veel in de huiskamer gedurende de dag en aan het eind van de dag voordat hij naar bed gaat. De persoon gaat regelmatig naar buiten, meestal in de loop van de morgen tot 12 uur en in de middag. De persoon gaat in de nacht een aantal keer naar het toilet en gedurende de dag. De persoon maakt in de ochtend gebruik van de badkamer. Het maandoverzicht kan worden gebruikt als input in het gesprek met de cliënt over de dagelijkse routine. 2. Speciale events In het maandoverzicht kunnen speciale events in de vorm van pictogrammen worden weergegeven. De pictogrammen zijn van de WC, douche, TV, koelkast, PC, magnetron en waterkoker. De speciale events kunnen behulpzaam zijn bij het herkennen van bijvoorbeeld keuken activiteiten. Aan de rechter kant van het overzicht bevind zich een lijst met de pictogrammen. Elk pictgram kan apart aan- en uitgezet worden. De wc en douche pictogramen wordt alleen weergegeven als deze respectivelijk langer dan 15 en 30 minuten gebruikt worden. In onderstaand voorbeeld is de pictogram van de koelkast aangevinkt. Wat bijvoorbeeld opvalt is dat deze deelnemer vlak voor het naar bed gaan de koelkast nog gebruikt en ook gedurende de nacht. 6

7 Hier is een voorbeeld weergegeven van een douche- pictogram, wat betekent dat op dat moment de douche langer dan 30 minuten gebruikt werd. 3. Overzicht tijd, duur en frequentie Via de knop Statistieken kom je bij de rapportages (barcharts) gebaseerd op het jaar-, week- en dagoverzicht. Je kiest eerst een lokatie. De kleuren van de lokaties, bijvoorbeeld badkamer of toilet, corresponderen met de kleuren van de lokaties op het maandoverzicht (heatmap). Frequenties Aan de linker kant van het scherm bevinden zich grafieken die de frequenties van de activiteiten voor een gekozen locatie laten zien. Op het jaaroverzicht is per maand berekend hoe vaak iemand zich op de gekozen lokatie bevindt. Op het jaaroverzicht kan een maand gekozen worden waarvan het week- en maandoverzicht vertoont worden. Op het weekoverzicht is per week (weken van de gekozen maand) berekend hoe vaak iemand zich op de gekozen lokatie bevindt. 7

8 Op het maandoverzicht is per dag (dagen van de gekozen maand) berekend hoe vaak iemand zich op de gekozen lokatie bevindt. Tijdsduur Aan de rechter kant van het scherm bevinden zich grafieken die de tijdsduur van de activiteiten voor een gekozen lokatie weergeven. Hier is het berekend hoe lang iemand zich op een bepaalde lokatie bevindt. De tijdsduurgrafieken corresponderen altijd met de frequentiesgrafieken (en andersom). Dat betekent dat er altijd hetzelfde jaar en maand op alle grafieken weergegeven worden. Gemiddelde en standaard deviatie Op alle grafieken is een horizontale zwarte lijn te zien en twee rode lijnen met tussenin een rode/roze band. De zwarte lijn is een gemiddelde van de waarden op de gegeven grafiek. De rode lijnen zijn +1 en - 1 standaard deviatie. Alle waarden die op de band liggen worden beschouwd als normaal/typisch activiteit van een persoon. Is de afwijking meer dan 1 standard deviatie of minder dan - 1 dan is er rede om deze afwijkende score als verdacht of aandacht nodig te beschouwen. Dit kan vervolgens in het gesprek met de cliënt aan de orde komen. Om extra aan te duiden welke bars buiten het gemiddelde vallen wordt de beschrijving op de x- as in bold aangegeven. Dat wordt ook gedaan bij de corresponderende frequentiegrafiek als de afwijking in de tijdsduurgrafiek zich bevindt (en andersom). 8

9 4. Jaaroverzicht Het jaaroverzicht is een navigatie grafiek voor wekelijkse en dagelijkse overzichten. Dat betekent dat als je op een bar van een gekozen maand klikt dan wordt deze maand weergegeven op de wekelijkse (weken van het jaar die bij deze maand horen) en dagelijkse overzichten. 5. Maandoverzicht In de overzichten is ervoor gekozen de dag voor iedereen om 8 uur te laten beginnen en de nacht om 22.00uur. Bij de bespreking van de grafieken moet rekening worden gehouden met de individuele verschillen. Overzicht dag en nacht In deze grafiek worden dag en nacht cumulatief weergegeven (de dag heeft een lichte kleur en de donkere kleur geeft de nacht weer). 9

10 Vergelijk dag en nacht In deze grafiek worden dag en nacht naast elkaar weergegeven om ze makkelijk te kunnen vergelijken (dag heeft een lichtere kleur dan nacht) 10

11 De sensordata van de bewegingssensor PAM Wat is de PAM score? De PAM score is een uitdrukking van de verhouding tussen het aantal calorieën dat je verbruikt doordat er wordt bewogen, ten opzichte van rust verbruik (BMR - Basal Metabolic Rate). Beide verbruiksgetallen zijn afhankelijk van lichaamsgewicht, dus is de berekening van de PAM score lichaamsgewicht onafhankelijk. Hoe hoger de score is hoe meer er is bewogen. Hoe wordt deze score bepaald? Gedurende de gehele dag wordt door middel van de PAM sensor bewegingsenergie geregistreerd. Ieder kwartier wordt het aantal behaalde PAM punten voor dat kwartier opgeslagen op de sensor. Deze punten corresponderen dus met de totale bewegingsenergie voor dat kwartier. De totale PAM score van een dag wordt bepaald door de PAM scores per kwartier van die dag bij elkaar op te tellen. Een score van 20 komt ongeveer overeen met de Nederlandse norm gezond bewegen. De PAM score kan worden bekeken per kwartier op de website onder het kopje Dag overzicht (Zie figuur 1 voor een voorbeeld van een dag overzicht) Figuur 1 11

12 De PAM score per dag kan worden bekeken op de website onder het kopje Maand overzicht in de bovenste grafiek. Zie figuur 2. Figuur 2 Bewegingsintensiteit zones Naast de PAM score wordt er per dag ook bepaald hoeveel minuten er licht actief- gemiddeld actief of intensief bewogen is. De PAM sensor bepaald per minuut of de drager niet actief, licht actief, gemiddeld actief of intensief bewogen heeft. Bij niet actief wordt er geen actie ondernomen, anders wordt er een minuut opgeteld bij de bijbehorende drie bewegingsintensiteit categorieën. Op de website kunnen de minuten per bewegingsintensiteit worden bekeken bij Maand overzicht in de onderste grafiek. Zie figuur 3. 12

13 Figuur 3 13