Inventarisatie De Swinkelsche golfbaan 2017

Transcriptie

1 Inventarisatie De Swinkelsche golfbaan 2017 Daar ging hij, een jonge sterke boerenzoon, tenger van postuur, met kar en paard, op weg naar een stuk woeste grond dat zijn vader had gekocht van de gemeente Someren. Dat tafereel speelde zich af net voor de tweede oorlog tussen de Dellerweg en Kuilvenweg. Zou hij ook genoten hebben van de hoog in de lucht zingende Veldleeuwerik, of het prachtige lied van de Geelgors? Met hard werken en menige zweetdruppel werd de grond geschikt gemaakt voor de landbouw. In de eerste helft van de 20 e eeuw werden geleidelijk Zomerven, Turfven en Kuilven drooggelegd. Kleine kavels, z.g. woeste gronden, werden door lokale boeren ontgonnen in landbouwgrond. Dat was noeste handarbeid, alleen de rijkste boeren beschikten over een paard. Je kan het maar moeilijk voorstellen: de Peelrijt was voor 1924 een kronkelend riviertje, grotendeels gegraven in een ondiepe laagte. Stuifzand en heide, zover het oog reikte, wel met een begin van aanplant van de Somerense naaldbossen. 1

2 Ligging van het gebied ten opzichte van andere natuurgebieden Inmiddels is naast agrarisch gebruik, natuur- en recreatie een belangrijke functie geworden. De golfbaan ligt voor een klein gedeelte binnen bestaand bos dat in de GHS is aangeduid als overig bos- en natuurgebied en deels in de EHS (Ecologische Hoofd Structuur). Sommige greens liggen in stroken voormalig bos dat is gekapt. Zoals gememoreerd ligt het overgrote deel van het golfterrein op voormalige akker- en weidegronden. Het gehele terrein biedt ruim voldoende compensatie aan struweelvogels en draagt bij aan een hogere biodiversiteit. Ook de Peelrijt heeft een metamorfose ondergaan. Geprobeerd wordt om de natuurkwaliteit, die lang ver ondermaats was, tevens ook klimaatbestendig te maken. Waterbuffering en verbetering van de waterkwaliteit in het stroomgebied van de Peelrijt zijn van groot belang voor waterschap De Dommel. Multifunctionaliteit, zoals golfterrein De Schwinkelsche kan in een natuurnetwerk zowel een rol spelen als leefgebied van soorten, als ook een rol als (onderdeel van een) corridor of stapsteen waarbij verschillende natuurgebieden met elkaar worden verbonden. Welke rol het speelt zal afhangen van de afstand tot het natuurnetwerk, de eigenschappen van de soorten waar het om gaat, en de aard van het tussenliggende landschap. Uitermate gunstig gelegen, zoals dit golfterrein, is de afstand en ten opzichte van genoemde natuur, speciaal het Natura 2000 gebied Strabrechtse Heide. De Nijl langs de Peelrijt Als metafoor voor de enorme veranderingen, in grondgebruik, natuur en biodiversiteit, wil ik graag de Nijlgans gebruiken. Deze prachtige gans die in feite een grote eend is, laat zich aan de golfers regelmatig zien. Op die manier illustreert deze eend de grote veranderingen van dit gebied. De minder intensief gebruikte gedeelte, met groen- en natuurfunctie, hebben we in 2017 een aantal keer bezocht. De verwachtingen ten aanzien van natuurwaarde zijn positief en soms zelfs hoger. Met het voorkomen van Klokjesgentianen en Kwartels als hoogtepunt. 2

3 Natuur ontwikkeling en inventarisaties 2017 Rolklaver en Witte klaver Met een drietal bezoeken hebben we getracht een globale indruk te krijgen hoe het met de natuurwaarde is gesteld op de golfbaan. We hebben vooral gekeken op plekken die een groenfunctie hebben. Beheer en onderhoud hebben een cruciale invloed op welke soorten een kans krijgen om zich te vestigen. Omdat de golfbaan nogal, weliswaar kunstmatig, geaccidenteerd is, biedt het in de minder intensief gebruikte delen, veel kansen voor flora en fauna. Daarbij spelen voedselrijkdom en vochttoestand eveneens een belangrijke rol. Genoemde abiotische omstandigheden zijn dan wel kunstmatig, maar daar trekt de natuur zich niet veel van aan. Wel is het zo, dat soorten, die hier inheems zijn, ook de meeste kansen moeten worden geboden. Dat kan perfect door een uitgekiend ecologisch groenbeheer. Uiteindelijk zal het golfers een nog groter gevoel geven in een natuurlijke omgeving hun sport te kunnen beoefenen. 3

4 Tijdens drie bezoeken hebben we de volgende locaties bezocht. 1 e bezoek op 1 juni Langs hole 1, 2 en 3 wallen rond de baan 2 e bezoek Peelrijtbaan, hole 7 en 8, plas en hei 3 e bezoek op 27 juli Tussen hole 10 en 16 en bij hole 11, 13 en 14, hei en oevers Flora Soort 1 juni 23 juni 17 juli Akkerdistel Akkermelkdistel Akkerkers Akker-vergeet-mij-nietje Beklierde basterdwederik? Blaartrekkende boterbloem Bleekgele droogbloem Bezemkruiskruid Bleke klaproos Brem Boerenwormkruid Borstelgras Canadese fijnstraal Duizendblad Duits viltkruid Echte kamille Gaspeldoorn Geknikte vossenstaart Gele waterkers Gesteelde spiesmelde Gestreepte witbol Gewone dophei Gewone rolklaver Gewone reigersbek Gewone waterbies Gewoon biggenkruid Gewoon struisgras Gewoon varkensgras Glad walstro Grauwe wilg Grote kattenstaart Grote teunisbloem? Grote vossenstaart Grote weegbree Grote lisdodde Grote waterweegbree Grove den Hazenpootje Heermoes 4

5 Soort 1 juni 23 juni 17 juli Jakobskruiskruid Klein streepzaad Klein kruiskruid Klokjesgentiaan Kruipende boterbloem Knolrus Knoopkruid Knoopkruid Kleine klaver Kleine leeuwentand Kropaar Moeraswalstro Moerasvergeet-mij-nietje Middelste teunisbloem? Naaldwaterbies Perzikkruid Pitrus Rankende helmbloem Reukloze kamille Ridderzuring Riet Ringelwikke Rode klaver Rood zwenkgras Ruig haarmos Ruwe berk Schapenzuring Schermhavikskruid Smalle weegbree Sint-Janskruid Speerdistel Struikhei Stekelbrem Stijf havikskruid Veldzuring Vertakte leeuwentand Vlasbekje Voederwikke Wilde lijsterbes Witte klaver Wolfspoot Zandblauwtje 5

6 Fauna soort 1 juni 23 juni 27juli Boerenzwaluw Boomblauwtje Bijenwolf (Graafwesp) Blauwe reiger Grote Canadese gans Hedychrum rutilans (Zandgoudwesp) Heideblauwtje Hooibeestje (vlinder) Huiszwaluw Kwartel Oranje zandoogje Pluimvoetbij Rietvink (vlinder) Scholekster Sint-Jansvlinder Wilde eend Zwarte kraai Klokjesgentianen en kwartels op golfbaan De Schwinkelsche 6

7 Het jaar 2017 is klimatologisch een stuk gematigder verlopen dan vorig jaar. De geplande inventarisaties 2016 van golfbaan De Swinkelsche zijn toen letterlijk in het water gevallen. Maar goed, we hebben het afgelopen jaar weer een drietal bezoeken afgelegd met een aantal verrassende waarnemingen, en dat niet alleen op gebied van vegetatie. Sintjansvlinders zagen we vooral op 23 juni. Deze dagactieve nachtvlinder heeft rolklaver als waardplant, een soort die hier massaal voorkomt. Ook cocons van de rietvink zagen we op diverse plekken en de eerste oranje zandoogjes. De begroeiing van heischrale naar droge en natte heide ontwikkelt zich in bijna optimale omstandigheden. Prachtig is te zien hoe in smalle stroken de struikhei tot bloei komt en in de lagere delen dophei. Heistrooisel, dat is uitgereden op kale, humusarme zandgrond, heeft deze successie versneld. Daarmee is ook zaad van bijzondere heidesoorten meegekomen. Zo telden wij op 27 juli op twee plekken in de noordwest hoek van de golfbaan 32 klokjesgentianen. Rondom de plassen krijg je met wat fantasie de indruk dat je op de hei vertoeft, maar daar hoor je toch maar zelden kwartels, zoals die dag bij de Swinkelsche!!! Met dank aan Mien Berkers en Nico Regtien. Ad Brouwers 7