P-'-HOLLAND -^^.^g^ NGEKOi^N o 7 wm zm. Lid Gedeputeerde Staten. LG.M. de Bondt

Transcriptie

1 Lid Gedeputeerde Staten LG.M. de Bondt NGEKOi^N o 7 wm zm P-'-HOLLAND -^^.^g^ Provinciale Staten Contact igm.de.bandt@ pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus LP DenHaag T Datum 25 februari 2013 Ons kenmerk Lhw kenmerk Bijlagen 2 Onderwerp Invulling rijksbezuinigingen Infrastructuurfonds. Geachte leden van Provinciale Staten, Tijdens de Statencommissie Verkeer en Milieu van 6 februari jl. heb ik u mondeling en vertrouwelijk geïnformeerd over het werkproces van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu met betrekking tot de herprioritering van het Infrafonds en Deltafonds. Het rijksherprioriteringsproces is 11 februari 2013 afgerond in een tweede landelijke bestuurlijke conferentie. De resultaten zijn neergelegd in een ministeriële brief aan de Tweede Kamer. De afspraken met betrekking lol de Zuidvleugel / Zuid-Holland zijn apart vastgelegd. Zoals toegezegd stuur ik u hierbij beide stukken ter informatie toe. Bezoekadres Zuid-HollandpiQin AW DenHaag Tram 9 en de buslijnen 90, 385 en 386 stoppen dichtbij het provir)ciehui5 Vanaf station Den Hasg CS is het tien minulen lopen De parkeerruimte voor aulo's is beperkt In het overleg met de minister heb ik, gezamenlijk met de partners in de Zuidvleugel, aangegeven, dat -binnen de context van de rijksbezuinigingsopgave- op hoofdlijnen met de uitkomst van het bezuinigingspakket voor de Zuidvleugel kan worden ingestemd. Belangrijk is vooral dat de uitvoeringvan noodzakelijke grote projecten {de A13/A16, de Nieuwe Westelijke Oeververbinding Rotterdam, de A4-Passage Poorten&lnprikkers, de Rotterdamsebaan en de Rijnlandroute) zijn veiliggesteld. Positief is ook dat over de periode 2014 t/m 2028 extra BDU-middelen worden toegekend. In totaal tellen deze extra middelen over deze periode voor de provincie op tot 37,9 min. Teleurgesteld ben ik over de vertraging van de rijksbijdragen aan belangrijke regionale projecten. Naast de A4-Passage Poorten&lnprikkers gaat het daarbij om vertraging van de uitkeringen voor de Parallel structuur A12/A20 en voor het HOV-NET Zuid-Holland Noord. Verder worden door het rijk ook de aanleg van de A27 Houten - Hooipolder en de A20-Oost (Moordrecht - Nieuwerkerk ad IJssel) met enkele jaren getemporiseerd. De nieuwe programmering van de rijksbijdragen vereist nieuwe financiële planningen voor de. projecten, waarvoor de provincie direct verantwoordelijk is. Dit betekent niet direct, dat de

2 Onskenmerk TUID"*^^^^'^ uitvoering van deze projecten wordt vertraagd. Nader overleg is nodig om te bepalen wat de consequenties zijn van de uitgestelde rijksbijdragen. Zo wil het college het project Parallel structuur A12/A20 conform de planning uitvoeren. Dit lijkt mogelijk door eerst de provinciale bijdrage aan te wenden en pas later de rijksbijdrage. De rijksbijdrage voor het HOV-NET Zuid-Holland Noord is veiliggesteld. De als onderdeel van het Gebiedsbudget Holland Rijnland eerder gereserveerde rijksbijdrage voor de "RijnGouweLijn- Oost" ( 151 min.) is buiten de herprioriteringsdiscussie gehouden. De ook binnen het Gebiedsbudget gereserveerde rijksbijdrage voor de "RijnGouweLijn-West" ( 45 min.) is getemporiseerd met één jaar. De kasritmes van het Rijk komen daarmee overeen met onze planning. Met betrekking tot de Rijnlandroute heb ik afgesproken op korte termijn met het ministerie in overleg te gaan over de planning, de fasering van de planonderdelen en de precieze invulling van het kasritme van de rijksbijdragen in de tijd, zodat tijdig met de uitvoering kan worden begonnen. Met de minister heb ik in ieder geval nu al afgesproken, dat het ministerie zo snel als mogelijk de betreffende beschikkingen afgeeft en dat de rijksbijdragen worden geïndexeerd tot het moment van uitbetaling en volgens de indexering van het Infrastnjctuurfonds die het ministerie conform de staande praktijk daadwerkelijk van het ministerie van Financiën krijgt uitgekeerd. Over de uitkomsten van de gesprekken met het ministerie zal ik u te zijner tijd nader informeren. De behandeling in de Tweede Kamer van de invulling van de rijksbezuinigingen staat gepland op 8 april Met het voorgaande hoop ik u vooriopig afdoende te hebben ingelicht over de invulling van de rijksbezuinigingen met betrekking tot het Infrastnjctuurfonds. Hoogachtend. ïvrouw I.G.M. de Bondt Bijlagen: - Tweede Kamerbrief Invulling bezuinigingen Infrastructuurfonds d.d. 13 februari Afspraken Bestuuriijk Overieg Zuidvleugel over bezuinigingen lenm, 11 februari /2

3 Ministerie van Infrastructuur en Milieu > Retouradres Postbus EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG Htnl«t«r1«vmn Infrastructuur «n Hllt«u Plesmanweg 1-6 2S97 JG Den Hasg Postbus S0O EX Den Haag T F Ull ^Mv bbnmttrtt lenm/bsk- 2013/23008 W]i*g«(n) 2 Datum Betreft Invulling bezuinigingen Infrastructuurfonds Geachte voorzitter, Zoals toegezegd bij brief van 17 januari 2013 geven wi] u hierbij een toelichting op de invulling van de bezuinigingen op het Infrastructuurfonds en de gevolgen daarvan voor het aanlegprogramma. We staan voor grote uitdagingen die vragen om inhoudelijk goed gefundeerde keuzes. Daarom gaan wtj in deze brief niet alleen In op de invulling van de gevraagde bezuinigingen, maar schetsen wij ook een perspectief. Wat is nodig om uit de crisis te komen en Nederland concurrerend, t>ereikbaar, leefbaar en veilig te houden. Uiteraard vanuit de verantwoordelijkheid op ons beleidsterrein. r Met deze brief willen wij voor u inzichtelijk maken wat de afwegingen bij de bezuinigingen en resterende investeringen zijn. Daarbij trachten we de informatie zo toegankelijk mogelijk te presenteren. Dit betekent dat in de brief eerst ingegaan wordt op de diverse financiële kaders. Vervolgens lichten wij onze inhoudelijke afwegingen bij de bezuinigingen en de nieuwe investeringen toe. Bezuinigen en Investeren De van ons ministerie gevraagde taakstelling is fors. Er moet in de jaren 2014 tot en met 2028 in totaal een bedrag van 6,4 mld op het Infrastructuurfonds bezuinigd worden. Als we dit afzetten tegen de beschikbare ruimte in het verlengde Infrastructuurfonds dan resteert voor deze gehele penode ( ) slechts beperkte investeringsruimte voor de plannen en ambities van dit kabinet. Deze middelen zijn bovendien voor het grootste deel pas beschikbaar vanaf 2023, waardoor een forse temporiseringsopgave ontstaat. Vele projecten moeten daardoor worden vertraagd. De doelen en ambities uit de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) zijn met de beschikbare financiële mimte niet haalbaar. Concreet betekent dit onder andere dat de verwachte knelpunten in de rijksnetwerken (zie de laatste Nationale Markt- en capaciteitsanalyse van 14 Juni 2011 (31 305, , nr. 196)) niet allemaal voor 2030 kunnen worden opgelost. Voor de gehele njimtelijke opgave uit de SVIR zijn richting 2040 tientallen miljarden nodig (zie onder andere orue briefvan 3 december 2010 (32500 A, , nr. 15)). In hoofdlijn komen onze beslissingen erop neer dat wij de bezuinigingen voomamelijk opvangen door gebruik te maken van de vrije middelen die nog tot en met 2028 beschikbaar zijn. Hierdoor kunnen projecten wel door gaan, alleen later in de tijd. Daardoor hoeft de rijksbijdrage aan slechts een relatief klein aantal ^Ina 1 vsn 7.^ <t.r.^u-^m^-^r.

4 projecten (wegen, OV/ spoor) te worden geschrapt. Bij vaarwegen worden geen projecten geschrapt. Ondanks de forse opgave blijft in de toekomst de totale omvang van de begroting voor wegen, spoor en vaarwegen in het Infrastructuurfonds (aanleg, beheer en onderhoud) ten opzichte van de afgelopen tien jaar grosso modo gelijk aan circa 5,4 mld per jaar. Mtnlstsiie van Infrastructuur sn Mlllsii Ons kanmarfi lenh/bsk 2013/23008 We hebben ervoor gekozen het budget voor beheer en onderhoud ongemoeid te laten. In totaal blijft daarvoor tot en met mld in het Infrastructuurfonds t)eschikbaar. Dit blijft hard nodig om overal onze sterke basis op orde te houden. Dat ts het fundament onder het voor Nederland zo belangrijke netwerk van rijkswegen, spoor- en vaarwegen. Financieel kader De bezuiniging op het Infrastructuurfonds bestaat uit C 2,6 mld uit het Lenteakkoord en C 3,75 mld uit het aanvullend Regeerakkoord van Rutte 11^ De korting uit het Lenteakkoord is al in de begroting verwerkt door het vorige kabinet. Wij hebben ervoor gekozen om de bezuiniging van Rutte II volgens de gangbare verdeelsleutel voor de aanleg van infrastructuur over wegen, vaarwegen, OV/spoor en regionaal/lokaal te verdelen: respectievelijk 51%, 7%, 33% en 8%. Daarbij geldt dat wlj het budget voor regionaal/lokale projecten verdelen conform de historische sleutel van 'A voor wegen en % voor OV/spoor. Samengevat komen de bezuinigingen voor de modaliteiten op het volgende neer (bedragen in mld): Verdeling bezuiniginp modaliteiten InfrartmctuurfofMl» Modaliteit Lentaakkoord Aanvullend RA Rutten Totaal Totalen 2M. 22S_ 6.37(6.4) Wegen ,93 3,43 Vaarwegen Spoor Reg/Lok 0,17 0,79 0,16 Met het Regeerakkoord van Rutte II ( 7,5 mld) en de tijdens de begrotingsbehandeling 2013 ingediende motie Elias/Kuiken ( 1,8 mld) is het nog resterende deel van het reeds eerder veriengde Infrastructuurfonds beschikbaar gemaakt voor programmering (in totaal 9,3 mld). Ook zijn er bestemde budgetten van de afgelopen penode die nog niet geheel zijn verplicht (niet gebonden budget). Ook deze middelen worden meegenomen in de keuzes die nu aan u worden voorgelegd. Hierbij gaat het om in totaal 0,3 mld. Voor de verdeling van de investeringsruimte is dezelfde verdeelsleutel gehanteerd als bij de bezuinigingen. Naast de bezuinigingen zijn er ook extra middelen ter beschikking gekomen. Zo bevat het Lenteakkoord 100 min/jaar structureel voor een OV-impuls. Het vorige kabinet heeft hiervan eenmalig 75 min voor 2013 via de BDU aan decentrale overheden ter beschikking gesteld en eenmalig C 25 min in 2013 voor decentrale spoorlijnen. Voor 2014 en verder staan de middelen (totaal 1,5 mld) op de Rijksbegroting. Wij hebben besloten om deze middelen niet geheel aan rijksprioriteiten ten goede te laten komen en 50 min/jaar via de BDU aan de decentrale overheden ter beschikking te stellen om het regionaal OV op peil te 0,45 2, ' Van de totale bezulniglngsopgave is reeds C 1,3 mld verwerkt in de t)egrotlng 2013 ten laste van de Investeringsruimte Ptginë 2 vsn 7

5 houden. Dit gebeurt via de gebruikelijke verdeelsleutel. Dit komt erop neer dat de G3 25 min/jaar ontvangen en dat er 25 min/jaar naar de overige ontvangers van de BDU gaat. De andere 50 min/jaar zetten we in voor rijksprioriteiten op het gebied van OV/Spoor. In totaal komt de netto investeringsruimte, na verwerking van de taakstelling, hiermee op ongeveer C 4,0 mld. Deze ruimte is confonn onderstaand overzicht verdeeld over de modaliteiten (bedragen in mld): HlnMattavan Infrastructuur «n Hlltsu Onshaniwrfc IENM/BSK-3013/23008 Netto additionele invectarlngsrulmte Znfrasmictuurfonds 1 Ruimte uit Rutte 11/ Motie Ellas-Kuiken Niet gebonden budget Rutte X BDU Middelen LA Totmmt 7"ofa/en (afgeronde bedraqen) 2,9 mld 0,3 mld 0.75 mld 4.00 mld Wegen Vaarwegen Spoor Raa/Lok 1,51 0,22 0,97 0,24 Door daarbovenop voor in totaal 670 min extra aan projecten te schrappen is het mogelijk andere accenten te leggen in de programmering (wegen: 140 min en OV/spoor; 530 min). Bij spoor is naar verhouding meer geschrapt om ruimte te maken voor twee prionteiten uit het Regeerakkoord {ERTMS en overwegen) die een aanzienlijk beslag leggen op de beschikbare middeten (respectievelijk 2 mld en C 200 min), Hierbij gaat het om de volgende projecten: 0,16 0, ,03 0,75 i,67 0,24 1,83 0,26 Waaan. N23 (2"^ kraat) A6 (Aquaduct Scharsterrijnbrug) A67 Leenderheide-Geldrop (fase 2) A67 no-regret pakket N35 Wijthmen-Nijverdal N50 Kampen-Kampen Zuid OV/Spoor OVSAAL duurdere variant (en keuze voor kosteneffectieve variant) 1 extra goederenpad faciliteren in plaats van 2 extra goederenpaden voor PHS goederenroutenng Oost- Nederiand Resterende middelen programma voor zwaardere goederentreinen Over de gehele begroting van het Infrastructuurfonds geeft dit alles bijeen genomen het volgende totaalbeeld per modaliteit (bedragen in min): Volume Infrastructuurfonds Projecten^ Beheer en onderhoud Totalen Waaan Spoor Rea/lok % weoen % Spoor Vaarwegen ' Budget voor realisade, planuitwerking en DBFM. Psglrw 3 van 7

6 Invulling bezuinigingen Om de bezuinigingen te kunnen combineren met nieuwe accenten (n het investeringsprogramma hebben we de afgelopen periode alle projecten tegen het licht gehouden en lastige keuzes moeten maken. Dit is met grote zorgvuldigheid en na overieg met de betrokken regio's gebeurd. Eerst is per modaliteit de nationale prioriteitsvolgorde bepaald. Vervolgens is een doorvertaling gemaakt naar zes gebiedsgerichte bezuinigingspakketten. Zo wordt voor rijksprojecten en per gebied Inzichtelijk welke projecten op het gebied van wegen, vaarwegen, spoor, regionaal/lokaal en waterveiligheid onverkort doorgaan, getemporiseerd of geschrapt worden. Er Is ook een overzicht gemaakt van nationale programma's waarvan (nog) geen regionale doorvertaling kan worden gemaakt, zoals ERTMS en de verbetering van de veiligheid van overwegen. Deze ovenichten zijn opgenomen in de bijlagen bij deze brief. MMstaHs van Infrastructuur an Mlltau Ons kanmarli IENM/aSX-2013/23M8 Bij het invullen van de bezuinigingen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1. Projecten uit het Regeerakkoord worden onverminderd doorgezet: NWO, Ring Utrecht (A27), ERTMS, Overwegen, grensoverschrijdend spoorvervoer en Beter Benutten; 2. Projecten die de robuustheid en veiligheid van het wegen- en spoornet verbeteren worden onverminderd doorgezet: Wegen: nieuwe doorsnijdingen (A13-16, VIA15, Rijnlandroute, NWO); Spoor: invoering van ERTMS, verbeterprogramma overwegen; 3. Voor de overige projecten is het economisch rendement doorslaggevend. Dit rendement wordt zo mogelijk aan de hand van de uitkomsten van een MKBA onderbouwd, rekening houdend met de verschillen tussen modaliteiten. Ook bijdrage van projecten aan de doelen van de Structuurvisie SVIR (inclusief economische topsectoren) en de ambities en opgaven uit de gebiedsagenda's zljn blj het opstellen van de pakketten betrokken. Verder is rekening gehouden met de samenhang met andere projecten, fmanciele bijdragen van decentrale overheden en de politiek-bestuuriijke context. Dit heeft ertoe geleid dat slechts een beperkt aantal projecten geschrapt wordt. Het grootste deel van het Investeringsprogramma wordt doorgezet. Omdat de financiële ruimte beperkt is, zullen we wel langer over lopende en nieuwe verkenningen en planuitwerkingen gaan doen. Daardoor wijken we -tijdelijk- af van de dooriooptijd van pn^jecten conform de kaders van Sneller en Beter. Door projecten te temporiseren leggen we bovendien t>e5lag op investeringsruimte in de toekomst. Wij realiseren ons hierbij terdege dat zonder aanvulling van het Infrastructuurfonds t>eperkte keuzeruimte resteert voor komende kabinetten. De investeringen die we doen zijn echter nodig om de bereikbaarheid te verbeteren en Nederiand economisch sterker te maken. Dat blijkt ook uit eerdere prioriteringsacties (zie onze briefvan 14 Juni 2011 (32500 A/32660, , nr. 83)). In het MIRT projectenboek 2014 zal voor zover mogelijk voor alle projecten een geactualiseerde planning worden opgenomen. De ervaring van de afgelopen jaren leert dat infrastructuurprojecten niet altijd op ttjd worden opgeleverd. Om ervoor te zorgen dat de voor aanleg gealloceerde middelen ook daadwerkelijk worden besteed, hebben wij in de voorgestelde programmering een tijdelijke en beheerste overprogrammering opgenomen. Uiteraard wordt er pas een juridische verplichting aangegaan als er voldoende kasruimte is in de tmtreffende jaren. Psolns4 van 7!-t. ^-;i... 1 ^.i

7 Deltafonds Naar aanleiding van het Lenteakkoord vindt er ook een korting plaats op het Deltafonds. De korting uit het Lenteakkoord is al in de begroting verwerkt door het vorige kabinet'. Er resteert nog een opgave van 385 min voor de periode In het Regeerakkoord is vanwege het belang van waterveiligheid geen aanvullende bezuiniging op het Deltafonds opgenomen. Tijdens het Wetgevingsoverleg Water van 11 december jongstleden is toegezegd dat u in april blj brief nader over waterveiligheid wordt geïnformeerd. Daarin wordt ook ingegaan op de eventuele gevolgen van de bezuinigingen. Mntatvtavan infraatntctuur «n MHlau Ons kanmarli 1ENM/BSK-2013/23O0B Invulling nieuwe investeringen Om Nederiand concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig te houden, werken we aan een robuust en veilig hoofdnet van wegen, spoorwegen en vaarwegen. In lijn met de SVIR leggen we daarbij de nadruk op de stedelijke gebieden (main-, brainen greenports) en hun achteriandverbindingen die voor het economische verdienvermogen van het allergrootste belang zijn. Daar zit de groei, dynamiek en massa die van t>etang is voor het vergroten van onze concurrentiekracht. Zeker gezien de beperkt beschikbare middelen, afgezet tegen de doelen en ambities uit de SVIR, zijn scherpe keuzes nodig, ook voor de aanpak van bereikbaarheidsknelpunten. Bereikbaarheidsknelpunten wilien we niet alleen met (grootschalige) infrastructuurprojecten aanpakken. We willen breed en creatief zoeken naar mogelijke oplossingen. Denk bijvoorbeeld aan de slimme aanpak gericht op gedragsveranderingen in het kader van het programma Beter Benutten. Daarom willen we, op basis van evaluatie van het programma Beter Benutten, nog deze kabinetsperiode 300 min extra inzetten voor Beter Benutten maatregelen*. Ook afspraken tussen Rijk en regio over ruimtelijke ingrepen worden bij het zoeken naar oplossingen betrokken. Recent gestarte MIRT-onderzoeken zljn al op deze manier ingericht. De gebiedsagenda's van rijk en regio die dit jaar geactualiseerd wonden, geven richting aan (nieuwe) investeringen. Door gebiedsgericht en integraal te werk te gaan kunnen we de synergie tussen het mobiliteitssysteem en ruimtelijke ontwikkelingen in een gebied vergroten en déér investeren waar de maatschappelijke meerwaarde het grootst is. Door investeringen en andere maatregelen van Rijk, regio en bedrijfsleven beter op elkaar te laten aansluiten, kan elke euro optimaal renderen. Voor de invulling van de nieuwe investeringen en voor risico's hebben wij voor wegen ruim 1,8 mld beschikbaar. Daarvoor hebben we een aantal potentiële knelpunten en projecten op het oog. Daarbij tigt de prioriteit op het oplossen van knelpunten die zich In de periode tot 2028 reeds blj lage economische groei voordoen. Dit wordt getoetst aan de hand van een dit jaar nieuw uit te voeren Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse. Daarbij zullen ook ontwikkelingen in gedrag en gebruik van onze infrastructuur worden betrokken, bijvoorbeeld als gevolg van toenemende verstedelijking, het Nieuwe Werken, andere keuzes die reizigers maken (bijvoorbeeld veranderingen in keuzegedrag van jongeren en de mobiliteit onder ouderen) en ITS. Overde resterende nieuwe investeringen die blj wegen nog wenselijk zijn kan eind dit jaar besloten worden. Blj vaarwegen worden op basis van de Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse ook nieuwe knelpunten verwacht, met name op het gebied van sluizen. De beperkte ' Van de totale bezuinigingsopgave Is reeds 203 min verwerkt in de begmting 2013 ten laste van de Investeringsruimte * De intensivering blj Beter Benutten zat worden gedekt volgens de gangbare verdeelsleutel op tiasis van het aandeel in de aanleg van infrastructuur. Pigins 5 vsn 7

8 resterende middelen na 2020 ( 0,2 mld) zullen worden gereserveerd voor risico's in het lopende programma en waar mogelijk voor het aanpakken van de meest urgente nieuwe knelpunten. Daarbij zullen ook maatregelen zoals de verbetering van informatie-uitwisseling worden betrokken. Bij Spoor/OV is de Lange Termijn Spooragenda (LTSA) het traject waariangs In 2013 een consistent en samenhangend programma voor het spoor wordt uitgewerkt binnen het financiële kader. De LTSA bevat een stevige ambitie om te zorgen dat het spoor voor reizigers en veriaders een aantrekkelijk alternatief is. Daarbij gaat het onder andere om het optimaliseren van de reizigers- en goederenketen, het versterken van de informatievoorziening en het verbeteren van de veiligheid, betrouwbaarheid en capaciteit. HInIstarlc van Infrastructuur en Milieu Ons kenmerk IENM/BSK-2013/23008 In het kader van de LTSA wordt nagegaan of en In welke mate de bestaande en geplande programma's en projecten bijdragen aan het realiseren van de nieuwe spoordoelstellingen. Hiertoe vindt een herijking plaats van alle spoo rp roj ecten en -programma's op het gebied van aanleg, beheer en instandhouding. Ook voor spoor zullen de vraagontwikkeiingen voor het personenvervoer worden geactualiseerd. Dit gebeurt in aanvulling op de actualisatie die In 2012 voor goederenvervoer en OVSAAL 2012 is uitgevoerd. Voor een aantal potentiële knelpunten en risico's bij Spoor en OV is vooruitlopend hierop ongeveer 1 mld beschikbaar. Om de veiligheid, betrouwbaarheid en capaciteit van het spoor te verbeteren wordt ERTMS ingevoerd en starten we een aanvullend programma om de veiligheid en doorstroming bij overwegen te verbeteren. Voor ERTMS is er een bedrag van 2 mld gereserveerd en voor het programma overwegen C 200 min. De ambities van PHS om op termijn te komen tot hoogfrequent spoorvervoer blijven daarbij overeind, maar worden wel getemporiseerd. In de LTSA wordt bezien waar synergie mogelijk is tussen de ambities van PHS, de invoering van ERTMS en de verbetering van de overwegen zodat deze maatregelen waar mogelijk In samenhang op een kosteneffectieve wijze kunnen worden gerealiseerd. Eind 2013 is het nieuwe spoorprogramma gereed. De totale vrije ruimte voor regionaal/lokale subsidies bedraagt 0,6 mld. De criteria om aanspraak te maken op deze subsidies zulten worden aangepast voor nieuwe aanvragen. Daarbij wordt de samenhang tussen deze subsidies en de nationale doelstellingen vergroot. Daarnaast wordt 50 min/jaar van de OV-impuls uit het Lenteakkoord via de BDU aan de decentrale overheden ter beschikking gesteld om het regionaal OV op peil te houden. Betrokkenheid overtieden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties De voorstellen zijn tot stand gekomen op basis van overieg met andere overheden, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en ProRail/NS. Op een aantal concrete punten heeft dit geleid tot nadere afspraken. Zo is bijvoorbeeld bevestigd dat we zo spoedig mogelijk starten met het tracébesluit van de A2 verbreding Vonderen-Kerensheide en de verkenning voor de A58 Tilburg-Eindhoven. Ten aanzien van Knooppunt Hoevelaken is bevestigd uiteriijk In het eerste kwartaal van 2014 te starten met de aanbesteding en dat daarvoor ondertekening van de tweede bestuursovereenkomst in het tweede kwartaal van 2013 nodig is. Tot slot hebben we bevestigd dat de regionale overheden worden betrokken blj de uitwerking van de LTSA. Pagina 6 van 7

9 Samenvattend In deze zware economische tijden denken wlj met afgewogen, scherpe keuzes de economie van Nederiand het beste te dienen. We kunnen daarmee blijven investeren, maar we weten ook dat we nog niet alles kunnen doen om Nederiand concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig te krijgen en te houden op een niveau zoals vastgelegd in de SVIR. De ambitie om dit niveau te bereiken is er wat ons betreft één om vast te houden. In afwachting van economische betere tijden zullen we het maximale moeten halen uit onze (finandële) mogelijkheden. Daarbij streven wij naar meer en betere samenwerking met verschillende partijen, zowel met de regio als met private partijen. De gebiedsagenda's bieden hiervoor de basis. Zo kiezen we een aanpak die past bij wat Nederiand op dit moment nodig heeft. MInlatarta van Infrastructuur an Mlllau Ons kanmarh lfnm/bsk-2013/23008 Indien u dit wenst, organiseren wij graag een technische brieflng om onze voorstellen nader toe te lichten. Hoogachtend, DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MIUEU, mw..^rs^;h. Schultz van Haegen ECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MIUEU, Wilma Pagina 7 vsn 7 :u t":n.-

10 Nationaal Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuust&veilig, economisch rendement) is per modaliteit (v/egen, spoor, vaarv/egen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek-bestuuriijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIR-doelen. Visie/Hoofdopgaven Er zijn drie (SVIR}doelen om Nederland concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig te houden voor de middellange termijn (2028): Het vergroten van de economische concurrentiekracht van Nederland door het versterken van de ruimtelijk-economische structuur van Nederland; Het verbeteren en ruimtelijk zekerstellen van bereikbaarheid vwaarbij de gebruiker voorop staat; Het waarborgen van een leefbare en veilige omgeving waarin unieke natuuriijke en cultuurhistorische waarden behouden zijn. Investeringen in verleden en toekomst Om deze doelstellingen mogelijk te maken wordt er op landelijke schaal geïnvesteerd in een verscheidenheid van projecten, zoals de Betuweroute, HSL, het Hoogwaterbeschermingsprogramma en het programma 130 kilometer per uur. In het recente verleden (2000 tot 2013) is reeds ruim 15 miljard hieraan geïnvesteerd. Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 2012 opgenomen. Qua investeringen gaat het voor de komende periode t/m 2028 om ruim 20 miljard uit het Infrafonds en het Deltafonds. Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf Redeneerlijn Met PHS (zie voor Goederen route ring Oost: gebiedsplaat Oost Nederland), de invoering van ERTMS, de inzet op overwegen en grensoverschrijdend spoorvervoer wordt geïnvesteerd In een robuust spoornet. Daarmee worden de ruimtelijk-economische structuur van Nederland verder versterkt en de bereikbaarheid verbeterd. De ambitie van PHS blijft overeind (zie ook brief van 20 nov 2012). De precieze uitwerking van PHS wordt nader ingevuld op basis van de LTSA en de herijking van spoorprogramma's en -projecten die in 2013 is voorzien. Met de uitvoering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2, NHWBP) worden de primaire waterkeringen hersteld, waardoor deze keringen weer voldoen aan de wettelijke veiligheidsnorm. De gereserveerde middelen voor ophoging zandsuppletlevolume kust ten behoeve van de waterveillgheidsdoelen lange termijn worden verschoven van 2021 naar 2023, De restende rijksbijdrage voor het aslastenprogramma komt in aanmerking om te worden geschrapt omdat dit het minst bijdraagt aan de 3 criteria. Nationaal wiiiiiiiii^^ ""^'.i: '^T""', L'/ lix-hliliii-'l-filrffah 1 opleverina opleverina 1 Ruimte voor de rivier Overwegen {extra bovenop deel overwegen uit o.a. PHS en Spodo) Corridor Rotterdam Genua Grensoverschrijdend 2020 spoorvervoer fase 1 -t- 2 Fietsparkeren *** 211 TF 28 ERTMS Start uitvoering v.a materieel; v.a ^ B^ min. Euro ERTMS planstudie Decentraal spoorvervoer n.n.b. ffase?\ Toeaankeliikheid HWBP-2** NHWBP* n.n.b projecten die worden getemporiseerd Lopende planuitwerfcinaen Verkenninaen -««^V^^T: ooleverlnp ooleverina 23 Verzorglngsplaatsen > Ophoging Zand- 202l->2023 suppleties voor kust PHS > Kleine projecten ** Goederen en Personen NoMo Geluid Spoor ***

11 Reservering BC NSP's *** 12 Programma Kleine *** 565 projecten die worden geschrapt Lopende olanuitwerkingen Verkenningen ~'^ Resterende middelen -27 *NHWBP Is beschikbaar budget op basis van jaarlijkse bijdrage tussen rijk-waterschappen '* '' mbt het HWBP-2 zullen in 2013 zeven voorkeursalternatieven worden vastgesteld; Markermeerdijk, '27 0 Hoom-Edam-Amsterdam (NH), Koegraszeedijk (NH), Spul Oost (ZH), Hoeksche Waard Zuid (ZH), Ijsselmeerdijk (FR), Houtribdijk (FL), Ipensloter- en Diemerdammersluis (NH) **» Wordt nader ingevuld aan de hand van de Lange Termijnagenda Spoor

12 Noordvleugel Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuustavellig, economisch rendement) ïs per modaliteit (vi/egen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek-bestuuriijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIRdoelen. Aan de hand van de visie en hoordopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's Is hierna een redeneerlijn opgenomen. Visie/hoofdopgaven Noordvteugel Centrale upgave; versterking van üe intetnationale concurrentiepositie. Daarvoor bestaan in hel fysiek-ruimtelijke domein de volgende hoofdopgaven: 1. Een goed runctlonerend Internationaal, nationaal en regionaal/lokaal vervoersnetwerk; 2. Ruimte (en daarmee zekerheid) bieden aan de economische motoren (Schiphol, Haven, Zuidas, Greenport(s) en Utrecht Science Park) en aandacht voor terugdringen van leegstand kantoren; 3. Creëren van voldoende woningaanbod in aantrekkelijke en gedif'eientieerde woonmilieus, mel als speerpunt het op korte termijn weer aan de praat krijgen van de woningmarkt. Specifiek voor de regio Noordwest-Nederland vertaalt dit zich In de volgende gebiedsopgaven: ZuidAs, RRAAM, i>4oordzeekanaalgebled en SMASH. In de regio Utrecht gaat het om: utrecht Science Park/Utrecht Oost, As Stationsgebied - Leidsche Rijn en op termijn de ontwikkeling van de A12-7one. Investeringen in verleden en toekomst Om de bovenstaande doelstellingten) mogelijk te maken is in hel recente verleden {2000 tot 20l3) reeds ruim B,8 miljard uit het Infrafonds geïnvesteerd in de Noordvleugel. Dil betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 2012 opgenomen. Daarnaast is ongeveei 590 miljoen vanuit andere budgetten gemvesteerd zoals ISV, BIRK, Nota Ruimte en Pieken in de Delta. Projecten waar deze middelen aan besteed zljn: A28. A2 Amsterdam-Utrecht, versterking van de Afsluitdijk, de Westrandweg, de NSP stations, Utrechtboog, spoorverdubbeling Amsletdam-utrecht, de Zuidiangeni, hel Amsterdam Rijnkanaal e.d. Qua Investeringen gaat het voor de komende periode t/m 2028 om ruim 14,8 miljard uit het Infrafonds en het Deltafonds. Oit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf Redeneerlijn gebiedspakket De rijksbijdrage aan de volgende projecten komt in aanmerking om te worden geschrapt omdat deze niet direct bijdragen aan de realisatie van de hoofdopgaven van dit gebied en de 3 criteria: N23 Alkmaar-Zwotle (tweede kraal), en OV SAAL MLT duurdere variant; De rijksbijdrage aan een aantal projecten gaat door maar wordt wel getemponseerd. Dil geldt voor: Ombouw Amslelveenlijn, A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject 5; A6), A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject 4: A9}, Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Amsterdam-Lemmer, Noordkant Amsterdam, OV SAAL MLT, Tram Uithof, A27 Houten- Hooipolder, A28/A1 knooppunt Hoevelaken, Ring Utrecht fase 2 (A12) en de Noordelijke Randweg Utrechl (Ring Utrecht); Zuidas, Zeetoegang IJmond en Lichteren IJmuiden worden doorgezet om economische motoren te versterken. Dit geldt ook voor de Ring utrecht [A27). Die IS als draaischijf cruciaal voor de doorstroming in het moblliteltsysteem, arowel regionaal als nationaal. Ook Lekkanaal 3de kolk/beatrixsluts en de A27/A1 utrecht Noord-knooppunt Eemnes-Bunschoten gaan door. Deze projecten zijn van belang voor een goed functioneiend vervoersnetwerk en de Topsectot Life Sciences. Verder is de versterking van de Afsluitdijk noodzakelijk om aan de wettelijke veiligheidsnormen te voldoen, Om de waterafvoeropgave uit het IJsselmeer te kunnen waarboigen is gekozen voor het inbouwen van pompen m het bestaande sluizencomplex Den Oever (dit wa? proiect Entia Spuicapaciteit Afsluitdnkl. Vanwege de samenhang wordert belde proiecten geïntegreerd. Noordvleugel Proiecten die overeind blijven of worden toegevoejom^p^^^^^^^h^^^^^^^^ Loponde ptanultwerldngbn 1 oplevering, Lichteren bultenhaven IJrnurden?0] 7 Zeetoegang tjmond 2026 Versnelde oplevering 2019 door regionale bijdrage Versterking Afsluitdijk Afsluitdijk extra spul capaciteit Vaarweg Usselmeer-Meppel AIO Amsterdam Zuidas (wegen) 202S 629 AID Amsterdam Zuidas (knopen) Amstefdam Zuidas (station - NSP) Amsterdam Zuidas WTC (4-sporig) A27/A1 Utrecht N.-knpl Eemnes-asI 2018 Bunschoten Lekkanaal/3e kolk Beatntcsluls 2020 Ring Ulrecht; fase 1 (A27) projecten die worden getemporiseerd Lopende punultwerklngen 1 opteveilag ^^^^^^B 63 Stedelijke Bereikbaarheid Budget is 25 Almere (VSBA) 1} beschikbaar in Toekomst bestendig ecologisch systeem (Markermeer) Verkenningen Ombouw Amslelveenlijn 20l8-> Nöordkiint Amsterdam (A7, 7Ü?A -> A8, A9, AIO) 2028 A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere > (deeltraject 5: A6 Almere} A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere > [deeltrslecl 4: A9 Amstelveen) Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen 2023-> Am sterdam-lem mer OV SAAL MLT 2020-> B A28/A1 knpt Hoevelaken 2020-> tram De Uithof 2020-> Ring Ulrechl: fase 2 (AJ2) 2023-> Ring Utrecht; Rijksbijdrage aan NRU 2023-> projecten die worden qeschrapt Lopende planuitwerkingen N23 Alkmaar-Zwolle (tweede kraal) Vertcenningen OV SAAL MLT duurdere variant «0 1) Verkenning li afgerond; betreft rijksbijdrage blj project van decentrale overheid

13 Zuidvleugel Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuustftveilig, economisch rendement) is per modslrteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar pohtiek- ^stuurlrjke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met dc SVIR-doelen. Aan de hand van de visie en hioofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's is hierna een redeneerlijn opgenomen. Visie/Hoofdopgaven Er zijn vijf ambities voor de ruimtelijke ontwikkeling van deze regio: Economie bevordeien, Berellcbaarheid vertwteren. Stedelijk Intensiveren, Maler- en energieopgaven aanpakken en landschap dichter bij hurs brengen. Deze vijf ambities komen terug rond een aantal integrble gebiedsopgaven: Metropoolvorming in de Zuidvleugel: de economische concurrentreposrtie van de regio Rotterdam-Den Haag en van de Zuidvleugel als geheel kan worden versterkt als de verschillende steden meer pmfiteren van eikaars nabijheid. Daarvoor moet de meiropolitane ontwikkeling worden voortgezet. Hierbij spelen de volgende deelopgaven ; Den Haag Centrale Zone, Rotterdam- Zuid en Stadshavens, TIC Delfl. As Lerden-Kalwijk (Integrale Benadering Holland Rijnland), Deltapoort, kerngebieden Greenports en Zuidplaspolder. Zuid nestel r Jke Delta: ontwikkeling van een kirmaatbestendig, veilig, ecologiscli veerkrachtig en economisch vitaal deltagebied. Groene Hart: versterken tot een economisch en landschappelrjk waardevol woon- en werkgebied en als groene complementaire regio voor het verstedefijkt gebied. New Deal: de regio vraagt het Rijk mee te denken over een New Deal waarmee op een innovatieve manier duurzaamherd, won mg kwaliteit en werkgelegenheid samen een ontwikkelmgssprong maken en de grote steden In de Zuldvleugel meer loekomstttestendig worden. Investeringen in verleden en toekomst Om de bovenstaande ambities waar te maken is tussen 2000 en 2013 ruim 7,8 miljard euro uit het Infrafonds geïnvesteerd in de Zuldvleugel: Dit aetreft enerzijds volledtg afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog m de realisatiefase zitten; daarvan zijn de tïedragen zoals tiesteed tot ;n met 2012 opgenomen. Daarnaast is vanuit ISV, BIRK, Nota Ruimte en Pieken m de Delta samen ook nog ruim 460 miljoen geïnvesteerd. Projecten zijn onder meer de verbreding A15, NSP Rotterdam, spoor Rotterdam - Dordrecht, Station Den Haag Cenlraal, Randstadrall, de Benelunmetro, Ruimte voor de Rivier, hoog water beschermingsprogramma Zuidvleugel, westelijke veenweide e.d. 5ua investeringen gaat het voor de komende penode fm 202B om 6,4 miljard uit het Infrafonds. Dit betrefi zowel topende planuitwerkingen en ii^r ken mogen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf Het is inclusief de NWO. Redeneerlijn gebiedspakket ]n deze regio worden geen investeringen geschrapt omdat alle projecten bijdragen aan de hoofdopgave en voldoen aan de 3 criteria. Wel wordt de rijksbijdrage aan de volgende projecten getemporiseerd: RijnGouwelijn west, Parallelbaan A12/A20, de Rotterdamse Baan, de verkenning A4 Haaglanden, A20 Nieuwerkerk-Gouwe, A37 Houten-Hooipolder en de Splitsing Hollands Diep - Dordtse Kll. De NWO, Rijnlandroute, Spooraansluitlng 2"' Maasvlakte en diverse ligplaatsen blijven overemd aangezien ze deels ontbrekende schakels zijn in het mobrliteitsysteem en deels bijdragen aan de ontwikkeling van de haven Rotterdam. Holland Rijniandroute is verder een voorwaarde voor woningbouw en versterkt Bioscrencepark en de Greenport. Al3/16/20 Rotterdam rs een nieuwe doorsnijding die overeind blijft. Wel doet zich een autonome vertraging van de oplevering vuur, Zuidvleugel Projecten overann^^^^hr worden t^^^^^^^h Z.273 min. Euro oplevering oplevering Spooraansluitlng 2e fase Maasvlakte 2013 Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Beneden Lek Capaciteitsuitbreiding ovemachtingsplaatsen 2017 Merwerip^ A13/A16/A20 Rotterdam Holland Rijnlandroute le en 3e fase 3 Nieuwe Westelijke Oeververbinding* project onder aansturing van de regio MOO projecten die worden getemporiseerd oplevering RijnGouwelijn west*** 20l7->20l8 Parallelbaan A12/A20 Rotterdamse Baan 2017-^ B-> Verkeerssituatie Splitsing Hollands Diep > Dordtse Kll (vaarwegen) 45 A4 Haaglanden 109 A20 Nieuwerkerk-Gouwe* > > projecten die worden geschrapt Lnnende alxn uitwerk in aen Verken ni noen ' IS voorwaardelijk opgenomen in de programmering na NWD en Haaglanden *incl. 300 miljoen aan tolopgave '" Maakt onderdeel uit van het totale budget voor de fiijngouwetijn van 196 n^n

14 ^idwestelijke Delta (Zeeland) Dp basis van drie criteria (regeerakkoord, robuust&velllg, ecortomfsch rendement) is per modaliteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal] een afweging gemaakt over de invulling van de bezulniglngsopgave. Daarbij Is ook gekeken naar politiek-bestuuriijke aspecten, de samenfiang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIR-doelen. Aan de hand van de visie en hoofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's is hierna een redeneerlijn opgenomen. Visie/hoofdopgaven l/oor de Zuidwestelijke Delta zijn de twee prioritaire gebiedsopgaven: 1. Deltawateren Si Kust: het creëren van een klimaatbestendige en veilige delta rt>et een duurzaam zoetwatersysteem en een duurzame veilighetdsstrategie vcor de kust. Het gaat daarbij zowel om zeewater als dvlerwater en de combinatie van beiden op het zelfde moment. Voor de korte termijn gebeurt dit in het Hoogwaterbeschermingsprogramma en het Uitvoenngsprogramma Zuidwestelijke Delta S+. Voor de lange termijn via de Deltaprogramma's Kust en Zuidwestelijke Delta. Sloegebied & Kanaalzone: de havens van de Zuidwestelijke Delta vormen samen de derde haven van Nederland. Het Sloegebied en de Kanaalzone vormen een potentieel ontwikkelgebled voor verschillende topsectoren: logistiek, chemie (bidt>ased-economy), water en energie. De Investeringen die nu in gar>g zijn gezet zijn erop gericht om de randvoorwaarden te creëren voor deze topsectoren. Er wordl Ingezet op de verdere ontwikkeling van de havengerelateerde economie en het concept van een Logistieke Delta. Investeringen in verleden en toekomst Dm invulling te geven aan de visie van de Zuidwestelijke Delta is in het recente verleden (2000 tot 2013) bijna 0,S miljard uit het Infrafonds geïnvesteerd- Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tol en met 2D12 opgenomen. Investeringen uit overige bronnen (BIRK, Nota Ruimie) zi n samen goed voor 73 miljoen. Hiermee is onder meer geïnvesteerd in watervelllgheld, de N57, de Sloelijn, project Waterdunen en verdieping van de Westerschelde. Qua investeringen m de Zuidwestelijke Delta gaat het voor de komende periode l/m 2028 om ruim 1,9 miljard uit het Deliatonds en het Infrafonds. Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van loper>de projecten vanaf Redeneerlijn gebiedspakket ln üeze regio worden geen Investeringen geschrapt omdat alle projecten bijdragen aan de hoofdopgaven en voldoen aan de 3 criteria. De Volkerakslulzen, Kreekrakslurzen gaan door maar worden getemporiseerd. Deze prajectpn ;ijn van belang om doorstroming op vaarwegen te verbeteren en wachttijden voor sluizen te verminderen. De overige projecten gaan door waaronder de Grote sluis Gent-Temeuzen en Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Rijn- Schelde. Deze projecten worden uitgevoerd om respectievelijk de ontwikkeling van de kanaalzone mogelijk te maken en de doorstroming op vaarwegen te waarborgen. Ook de N57/59 Verkeersveiligheid gaat door. Zeeland Pro Ind blijven of wor Dijkversterking Herstel Steenbekleding N57/59 Verkeersveihgherd (EuroRAP) Grote zeesluls in het kanaal Gent-Temeuzen Grote zeesluis rn het kanaal Gent-Temeuzen (bijdrage kanaalaanpassingen) odlevenna n.n.b n.n.b Ligplaatsen Rijn-Schelde verbinding projecten die worden getemponseerd Looende planuitwerkingen ooleverina projecten die worden geschrapt 1 nn>nrf> "lanultwerklnaen ooleverina Cii )dnicit Volkerakslulzen ^0?l > Kreekrakslulzen > l'i/ O o

15 Noord-Brabant en Limburg Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuustsiveilig, economisch rendement) is per modaliteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek-bestuuriijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIRdoelen. Aan de hand van de visie en hoofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's Is hierna een redeneerlijn opgenomen. Visie/ hoofdopgaven In Brabant zijn er twee basis opgaven: 1. een duurzaam en robuust verkeers- en vervoerssysteem; 2. veilige inrichting van het watersysteem als basis om te wonen, werken en leven. Daarnaast zljn er vier gebiedsopgaven: Bralnport Bralnport Oost: realisatie van een wegenruit om het stedelijk gebied Eindhoven-Helmond (Noordoostcorridor/N279), een groen tussengebied ( 'Rijk van Dommel en Aa') en diverse nieuwe woon- en werklocaties rond Helmond waaronder de High Tech Automotive - en FoodCampus. Bralnport Avenue: doorontwikkelen van de hoogstedelijke corndor langs de HOVlijn tussen Eindhoven CS en Eindhoven Airport en ontwikkeling van de snelwegzone tussen knooppunten Ekkersrijt en Leenderhelde tot internationale toplocatie voor hightech bedrijven. 2. Maintenance Valley; met tiet verkennen van de (ruimtelijke) opgaven als eerste stap. 3. Logistiek: ambitie invullen achterlandfunctle mainports Rotterdam en Schiphol. 4. Agrofood: de regio heeft de ambitie om zich door te ontwikkelen tot een van de Internationale transitieleiders voor de agrofoodsector. Hier ligt tevens een relatie met de provincie Limburg. Ambitie Umburg: het behouden en versterken van het vestigingsklimaat voor bewoners en bedrijven. Dit lange termijnperspectief Is uitgewerkt in vier kernambities: 1. Versterken economisch profiel: daarvoor zet de regio in op de vijf door het Rijk benoemde topsectoren; 2. Bereikbaarheid: robuuste netwerken binnen én over de grenzen; 3. Kwaliteit van leven: de provincie als aantrekkelijke vestigingsplaats waar wonen betaalbaar is en de kwaliteit van woonomgeving en landschap hoog Is. 4. Menselijk kapitaal: beschikbaarheid van personeel (arbeidspotentieel) en werkgelegenheid (banen). De Gebiedsagenda Limburg identiriceei't vier integrale gebiedsopgaven: Greenport Venlo, Midden Limburg (sterke steden - vitaal platte land), Zuid-Limburg en Programma Maas. Investeringen in verleden en toekomst (Brabant & Limburg) Om de bovenstaande doelslelling(en) mogelijk te maken is in het recente verleden (2000 tot 2013) reeds 4,9 miljard uit het infrafonds geïnvesteerd In Brabant & Limburg. Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de realisatiefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 2012 opgenomen. Investeringen uit overige bronnen (ISV, BIRK, Nota Ruimte en Pieken in de Delta) zljn samen goed voor 150 miljoen. Hiermee zijn ondermeer de volgende projecten gerealiseerd: verbreding A2, A73, A74, A50, viersporigheid Eindhoven - Liempde, NSP Breda, modernisering maasroute fase 1, Ruimte voor de Rivier (benedenrivieren), Bralnport Avenue e.d. Qua investeringen in Brabant en Limburg gaat het voor de komende periode t/m 2028 om ruim 3,7 miljard uit het Infrafonds en Deltafonds. Dit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projecten vanaf Redeneerlijn gebiedspakket De rijksbijdrage aan de volgende projecten komt in aanmerking om te worden geschrapt omdat deze projecten het minst bijdragen aan de gehanteerde criteria: A67 Leenderhelde - Geldrop fase 2 en A67 No regret pakket Umburg en Brabant. De volgende projecten gaan door, maar {de rijksbijdragen) worden getemporiseerd: A27 Houten-Hooipolder, Ruit Eindhoven, A58 en A2 't Vonderen-Kerensheide. Deze projecten dragen blj aan de verbetering van de bereikbaarheid in de regio en versterken het economisch profiel. De overige projecten gaan door. De modernisering van de Maasroute draagt bij aan de bereikbaarheid van Greenport Venlo. Maaswerken en OoIjen-W/anssum gaan door omdat dit nodig is om het wettelijke beschermingsniveau van 1/250 per jaar te reairseren. Noord-Brabant en Limburg Projecten die overeind blijven of worden toegevoegd min. Euro 749 min. Euro LoDende olanuitwerklnaen oplevering Verkennlnaen oplevering Maasroute, modernisering fase N (julianakanaal) Maaswerken Ooijen-Wanssum n.n.b projecten die worden getemporiseerd 1594 Lonende olanuitwerkinaen Verkennlnaen 1 oplevering Oplevering \ A27 Houten-Hooipolder > A58 Eindhoven - Tilburg > Project Eindhoven-Helmond voltooiing > A2 't Vonderen - Kerensheide 2024-> verkeersmit 2027 A58 Sint Annabosch - Galder 2023-> proiecten die worden oeschradt -50 A67 No regret pakket Limburg en Brabant 1-20 start realisatie, oplevering nnb **Vertragingna A67 Leenderhelde - Geldrop fase

16 Oost Nederland Op basis van drie criteria (regeerakkoord, robuustftveilig, economisch rendement) Is per modaliteit (wegen, spoor, vaarwegen, regionaal/lokaal) een afweging gemaakt over de invulling van de bezuinigingsopgave. Daarbij is ook gekeken naar politiek-bestuuriijke aspecten, de samenhang tussen modaliteiten en verbinding gezocht met de SVIRdoelen. Aan de hand van de visie an hoofdopgaven uit de geactualiseerde gebiedsagenda's is hierna een redeneerlijn opgenomen. Visie/ Hoofdopgaven Centrale opgave: behoud en versterking van de [interjnationale concurrentiepositie in balans met de kwaliteit van de leefomgeving. Thematixhe hoofdopgaven zljn: 1. Economische structuurversterking ten behoeve van de topsectoren: op peil houden bereikbaarheid, programmering van woon en werklocatres en duurzame energrevoorzlenrng; Versterken en benutten achterlandverbindingen: oa beter benutten van bestaande capaciteit, waar nodig vergroten en het ontwikkelen van multimodale overslagpunten; Wateropgave. hoogwateibescherming (rivieren en peil IJsselmeer) en zoetwateivoorzienmg; Samen realiseren: het daadwerkelijk gezamenlijk (Rijk-Regio-andere partijen) oppakken van de genoemde opgaven. Gebieósgenchte hoofcjopgaven xi}n: 1. Stadsregio Arnhem-Nijmegen en Food Valley: bereikbaarheid stedelijk kerngebied en topsectoren versterken, duurzame energievoorziening en de waterveiligheid; 2. Regio Twente; ontwikkelen brede economie niet de focus op High Tech Systemen en Matenalen (HTSM), garanderen van doorstroming achterlandverbindingen en versterken leefklimaat; 3. Rivierengebied: de vervoerscapaciteit van de Waal verbeteren, de doorstroming op de A15, versterken logistieke sector gekoppeld aan de tuinbouw en beschermen tegen overstromingen; *. Zwolle Kampen Netwerkstad: versterken van centrumfunctie van deze regio (oa spoontone Zwolle), mzel op verbetering van de bereikbaarheid en waterveiligheid (gebied ligt op kruispunt van nationale watersystemen en het regionale watersysteem); Stedendfietioek: inzetten op bereikbaarheid fa] zone), kwaliteit van wonen en landschap en versterken van de economie. Investeringen in verleden en toekomst Dm invulling te geven aan de visie J^rt Oost Nederland rs in het recente vededen (2000 tot 2013) reeds ruim 3,1 miljard uit het Infrafonds geïnvesteerd. Dit betreft enerzijds volledig afgeronde projecten en anderzijds projecten die nog in de lealisatlefase zitten: daarvan zijn de bedragen zoals besteed tot en met 2012 opgenomen, investeringen uit overige bronnen (ISV, BIRK, Nota Rurmte en Bleken in de Delta) zijn samen goed ruim 1 miljard. Er is onder meer geïnvesteerd in: de Hanzelijn, de N30, A50, station Arnhem, 2* stadsbrug Nijmegen, NURG, Ruimte voor de Rivier [Jssel, en Boven Rijn - Waal, kennispark Ensctiede. woningbouw Zwolle Kampen en Hart van Zuid (Hengelo). Qua Investeringen in Oost Nederland gaal het voor de kamende periode t/m 2028 om ruim 1,9 miljard uit het Infrafonds en het DeHaronds. Oit betreft zowel lopende planuitwerkingen en verkenningen, als voorziene realisatie van lopende projeclen vanaf Redeneerlijn gebiedspakket De iijksbijdragen aan de volgende piojecten komen m aanmerking om te worden geschrapt omdat deze het minst bijdragen aan de 3 criteria: N35 Wythein - Nijverdal. N50 Kampen-Kampen Zuid. Ook PHS Goederen Oost-NL (uitgaan van i pad per uur in plaats van Z paden per uur cf de brieven aan de Tweede Kamer van 12 Juli 2012 en 7 dec 2012 omtrent de uitkomsten van de goederenstudies PHS) gaat met door. Een aanlal projecten gaat door maar (de rijksbijdrage) wotdt getemporiseerd. Dit geldt voor: Toekomstvisie Waal, Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen IJssel, Verruiming Twentekanaal fase 2 en capaciteit sluis Eefde, A12 Ede-Grijsoord, Al Apeldoorn Z - Beekbergen, N35 Zwolle-Wythmen, Bovenloop IJssel, Ai Zone (Apeldoorn-Deventer-A7elo). De overige projecten gaan door, waaronder N16 Varsseveld-Enschede en ViAlS aangezien deze projecten de verkeersveiligheid vergroten, bijdragen aan de robuustheid van het netwerk of gekoppeld zijn aan een knelpunt uit de NMCA. BIJ de ViAlS treedl wel een autonome vertraging op. Oost-Nederland Proiecten die over "nde planuitwerkingen M8 Varsseveld-tnschcdt Quick scan decentraal spoor: Gelderland Ai;/Al5 Bereikbaarheid regio Arnhem- Nllm«iPn fvlam^* ODieveiuia 201 H n.n.b ijsscl fase 2 27 N35 Nijverdal - Wierden 144 Hoogwatetgeul 2de fase oplevenii proiecten die worden getemporiseerd Toekomstvisie Waal Capaciteitsuitt>reldlng ligplaatsen IJssel Verruiming Twentekanaal fase 2 en capaciteit sluis Eefde A12 Ede - Gnjsoord ooleverina 20l7-> > > > B Al Zone (Apeldoorn- Deventer-Al el > 202b 2028 BeektMioen - Apeldoorn Z N35 Zwolle WIjthmen Bovenloop IJssel (IJsselkop-Zutphen) > B 2015-> > proiecten die worden qeschrapt 2O15-> Varken ninoan 30D PHS Goederen Oost NL (1 pad ipv 2 paden) 300 N35 WIjthmen - Nijveidal -5 N50 Kampen - Kampen Zuld "Latere start realisatie voorzien door vertraging in besluitvorming