Werkstuk Geschiedenis De Californische Goudkoorts

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkstuk Geschiedenis De Californische Goudkoorts"

Transcriptie

1 Werkstuk Geschiedenis De Californische Goudko Werkstuk door E woorden 18 november ,8 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstukken: 1. Hoe is de Goudko ontstaan? 1.1 Het goud 1.2 De ontdekking 1.3 De reden 2. Wie werden er door de goudko aangetrokken? 2.1 Belangstelling 2.2 California en omstreken 2.3 Noord-Amerika 2.4 Wereldwijd 3. Wat waren de gevolgen van de goudko op de oorspronkelijke bewoners? 3.1 Land inpikken 3.2 Redenen van het overlijden 4. Hoe werd het goud gewonnen? 4.1 Placer Mining 4.2 Hydraulic Mining 4.3 Hard Rock Mining Conclusie Tip: bijna al mijn informatie heb ik uit het engelse e-book: "The California Gold Rush" van Kidcaps. Ook komt veel van de informatie van de engelse wikipedia pagina. 1. Hoe is de Goudko ontstaan? 1.1 Het goud 400 Miljoen jaar geleden bestond Californië nog niet. Het gebied wat later Californië zou worden lang nog onderwater. Laren lang waren hier vulkanen actief die vloeibare magma over de oceaanbodem verspreidden. In deze magma zaten stukjes goud. Het koelde af en vormde stroompjes in de stenen. De grond kwam langzaam omhoog en bracht ook het goud met zich mee. Door erosie is het goud van de stenenbergen naar beneden gevallen, in stroompjes en rivieren. Daar heeft het een lange tijd gelegen, in al die jaren was het goud niet Pagina 1 van 6

2 gevonden, of in ieder geval was er geen aandacht aan besteed. Totdat James Wilson Marshall in de ochtend van 24 Januari een stuk metaal vond bij Sutter's Mill, een houtzagerij aan de American River. 1.2 De ontdekking Marshall had deze houtzagerij samen met John Sutter opgericht en verdiende hier zijn geld mee. Toen Marshall het stuk metaal vond bracht hij het naar Sutter. Nadat ze een paar basis testjes hadden gedaan, bleek dat het goud was. Sutter wilde dat het geheim bleef, omdat hij aardig goede zaken deed in dit gebied en verwachtte dat veel mensen het hier kwamen verstoren. Wel probeerde hij alvast het land op te kopen, zodat hij later kon zeggen dat al het goud van hem was. Blijkbaar zag hij al in dat de ontdekking niet lang geheim kon blijven. Roddels begonnen zich te verspreiden, maar die werden meer gezien als flauwekul. Een krant van San Francisco had bijvoorbeeld geschreven dat er een paar gekken naar Sutter's Mill waren gegaan in de hoop goud te vinden en dat je er maar niet vanuit moest gaan dat er wat lag. Maar Samuel Brannan ging op weg naar Sutter's Mill en vond daar toch echt goud. Hij kocht alle gereedschappen die hij maar tegenkwam op zijn terugweg naar San Francisco en daar aangekomen schreeuwde hij door de straten: Gold, gold, gold from the American River!. Hij richtte winkels op waar hij zijn schoppen, pannen en ander gereedschap verkocht aan goudzoekers en maakte hiermee veel winst. Sam Brannan was de eerste mens die miljonair is geworden door de Goudko, niet met het zoeken van goud maar met het verkopen van gereedschap aan goudzoekers. Hij had deze kans goed ingezien! Het nieuws over de ontdekking ging steeds verder. Bewoners uit Mexico en andere gebieden in de buurt kwamen naar Californië om geld te halen. Maar het nieuws ging nog verder, naar New York. Het kwam in alle kranten en zelfs president James Polk bevestigde dat er goud lag. Hij zei: The explorations already made warrant the belief that the supply is very large and that the gold is found at various places in an extensive disrict of country. Dit leidde ertoe dat duizenden mensen naar Californië vertrokken om daar goud te gaan zoeken. Het begin van de Goudko. 1.3 De reden Hoe kan het zo zijn dat iedereen zomaar vertrok? Als er nu aangekondigd zou worden dat er goud gevonden is, zouden we niet meteen alles inpakken en verhuizen om goud te gaan zoeken. Ten eerste niet omdat dat een heel gedoe is, je moet je huis verkopen, een nieuwe plek vinden, etc. En ten tweede niet omdat de overheid het land in bezit heeft. Dit was heel anders in California was toen gewoon een stuk land waar mensen die het ontdekt hadden woonden en zich de baas voelden. Het had geen bestuur, regels en landbezitters. Je kon gaan waar je wilde. Dus toen het goud gevonden was, kon niemand zeggen van wie het stuk land was en er recht op had. Het goud lag letterlijk voor het oprapen. Dit trok de bevolking natuurlijk wel aan, iedereen wilde wel wat goud. Pagina 2 van 6

3 2. Wie werden er door de goudko aangetrokken? 2.1 Belangstelling Je zul je misschien afvragen hoe het kan dat het goud pas in 1848 ontdekt werd. De verklaring is eigenlijk heel simpel, want de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika zijn de indianen. Zij leefden met de natuur en gaven helemaal geen waarde aan goud. Misschien hebben ze het wel eens ontdekt, maar voor hun was het niets meer dan een glimmende, gouden steen. Pas in de 16e eeuw werd Noord-Amerika gekoloniseerd door de Europeanen, die aan de oostkust gingen wonen. Later trokken de Europeanen ook naar het westen en gingen zo in Californië wonen. Toen het goud gevonden werd, waren het de blanken die goud gingen zoeken. 2.2 Californië en omstreken De eerste goudzoekers waren voornamelijk mensen uit Californië zelf. Je kunt nog begrijpen waarom zij naar Sutter's Mill gingen om goud te zoeken. Ze hoefden namelijk niet ver te reizen. Maar het gerucht verspreidde zich en ook anderen werden op de hoogte gebracht van de ontdekking. Ze hoorden het vaak van schepen op zee. Duizenden mensen uit Oregon waren de volgende goudzoekers. Ze kwamen met de trein over het Siskiyou spoor. Ook arriveerde er gezinnen uit Hawaii en Latijns-Amerika. Sommigen gingen met de boot en anderen kwamen met paard en wagen over land. 2.3 Noord-Amerika In 1849 wist ook de mensen uit het oosten van Noord-Amerika van de ontdekking en gingen op weg. Maar dat zomaar op weg gaan was moeilijker dan het lijkt, want er waren natuurlijk nog geen auto's en vliegtuigen en er lag Pagina 3 van 6

4 nog geen treinspoor dat heel Noord-Amerika doorkruiste. De enige manier om naar het westen te komen was met paard en wagen of met de boot. Met paard en wagen betekende dat je door het oosten van Noord-Amerika moest reizen, waar de Appalachen, Mississippi, Rocky Mountains en andere obstakels deel van uit maakten. Vanaf de Missouri River kon je de trein nemen naar Californië. De ander manier, over zee, betekende dat je om het uiterste puntje van Zuid-Amerika moest varen, ongeveer kilometer. Dit zou vijf tot acht maanden duren. De meeste mensen vonden dit veel te gevaarlijk en te lang duren, dus waagden ze het erop om naar de langengte van Panama te zeilen, deze langengte te voet over te steken en dan te wachten op een schip dat hun naar San Francisco wilden meenemen. Beide opties waren erg zwaar en gevaarlijk. Dit zorgde ervoor dat de helft overland kwam en de helft over zee. Niet gaan was geen optie, ze moesten het goud hebben! 2.4 Wereldwijd In 1849 waren er ongeveer mensen naar California gekomen, tweederde hiervan kwam uit Amerika. De anderen kwamen uit de rest van de wereld die inmiddels ook van het Californische goud had gehoord. Grote groepen Fransen, Chinezen, Australiërs, Britten, Italianen en Nieuw-Zeelanders waren massaal vertrokken, maar ook kleinere groepen uit Turkije, de Filipijnen en Duitsland kwamen naar Californië. Sommigen hoopten snel rijk te worden en daarna terug te keren naar hun eigen land en anderen waren van plan een bedrijfje op te richten in Californië.Totaal zijn er tijdens de Goudko ten minste mensen naar Californië gekomen. De Amerikanen bleven de grootste groep, maar de goudzoekers kwamen van allemaal verschillende culturen. Dit bracht veel problemen met zich mee, voor de goudzoekers zelf én voor de oorspronkelijke bewoners. 3. Wat waren de gevolgen van de goudko op de oorspronkelijke bewoners? 3.1 Land inpikken De bevolking van Californië is tijdens de goudko enorm gegroeid. San Francisco raakte overbevolkt, dus mensen gingen op andere plaatsen steden bouwen. Deze steden werden boom towns genoemd, ze werden gebouwd bij de gebieden waar het goud lag. Dat was lekker makkelijk voor de goudzoekers. Maar wanneer het goud opraakte gingen de goudzoekers naar een andere plek en bleven de boom towns leeg achter. Deze achtergebleven steden worden ghost towns genoemd. Ook zorgden de goudzoekers voor beter transportmiddelen. Sporen en wegen werden aangelegd. Het was niet zo simpel om overal maar overal steden en (spoor)wegen te bouwen, want dit was het woongebied van de Indianen. De goudzoekers probeerde de Indianen te verdringen. Dit deden ze niet op een milde manier, ze dreigden en gebruikten soms zelfs geweld. Je kunt wel begrijpen dat de Goudko voor de Indianen verschrikkelijk was. Heel veel Indianen zijn overleden tijdens de Goudko. Dit had verschillende redenen. 3.2 Redenen van het overlijden De Indianen woonden al generaties lang in dit gebied en nu werden ze zomaar weggedrongen. Omdat ze dit niet pikten, vochten ze terug. Maar dat zorgde er juist voor dat de goudzoekers meer geweld gebruikten. De Indianen waren zwakker, honderden Indianen zijn overleden tijdens deze gevechten, ze verloren bijna altijd. Maar niet alleen de gevechten zorgden ervoor dat de groep Indianen steeds kleiner werd, ook verhongering speelde een rol. De Indianen moesten namelijk verhuizen naar een gebied waar ze nog nooit geweest waren. Ze wisten niet waar ze hun eten vandaan moesten halen en het duurt wel even voordat ze gewassen konden verbouwen op hun nieuwe woonplaats. Dit duurde te lang voor veel Indianen, ze verhongerden. Pagina 4 van 6

5 Een andere oorzaak van het overlijden van zo veel Indianen zijn de ziektes. De goudzoekers kwamen vanuit de hele wereld en brachten ziektes met zich mee. Als we nu ver weg op vakantie gaan, moeten we niet voor niets een prik nemen tegen de ziektes die je kunt oplopen. Ons lichaam kan ons niet beschermen tegen ziektes en virussen die hij niet kent. Dat was toen net zo. De goudzoekers droegen nieuwe ziektes en virussen over, waar het immuunsysteem van de Indianen niet tegen kon. Dit gold trouwens niet alleen voor de Indianen, ook de goudzoekers kregen te maken met onbekende ziektes en virussen die andere goudzoekers hadden meegebracht. De Goudko had dus verschrikkelijke gevolgen op de oorspronkelijke van Californië gehad. Voordat de Goudko uitbrak, in 1845, waren er ongeveer Indianen in Californië. In 1870 waren dit er nog maar Eenvijfde deel had de Goudko overleefd. 4. Hoe werd het goud gewonnen? 4.1 Placer Mining Voor de eerste goudzoekers was het nog makkelijk goud te vinden, want het goud was nog makkelijk te vinden en er was bijna geen competitie omdat bijna niemand nog over de ontdekking wist. Ook waren er nog geen regels, je mocht hebben wat je vond. De eerste goudzoekers vonden het goud door placer mining. Ze zochten naar goud in het ondiepe gedeelte van rivieren en stroompjes. Dit deden ze met pannen en zeven. Ze schepten grond van de rivierbodem in hun pan of zeef en schudden het heen en weer zodat het zand eruit viel, maar het goud in de pan of zeef bleef. Deze manier was erg arbeidsintensief en werkte niet op grote schaal, wat wel nodig was toen het goud bereikbare goud gevonden was. Daarom werden er andere technieken ontwikkeld. 4.2 Hydraulic mining In 1853 werd voor het eerst de techniek hydraulic mining gebruikt. Dit was de meest productieve, maar ook vernietigende methode. Het was bedoelt om het goud dat eventueel in de hellingen zat te winnen. Ze deden dit door de hellingen te laten ontploffen en er dan water op te spuiten. De stenen en het vuil werden afgevoerd, maar het goud bleef op de grond liggen omdat het zwaarder is. 4.3 Hard rock mining Een andere manier was hard rock mining. Dit hield in dat de grond werd opgeblazen en de mensen via tunnels naar beneden gingen om te graven naar goud. Deze manier was erg gevaarlijk. De tunnels konden elk moment instorten, want mensen hadden nog niet zo veel verstand van het bouwen van mijnen. Diep onder de grond was het ook zeker niet gezond. Toch heeft hard rock mining het meeste goud opgeleverd. 4.4 Rijk geworden? Hoewel mensen naar Californië kwamen om snel rijk te worden, is dit voor de meesten niet gelukt. Alleen de eerste goudzoekers zijn echt rijk geworden, omdat het goud toen nog voor het oprapen lag. Later begonnen mensen regels op te stellen en werd goud zoeken meer een normaal beroep. Soms waren het de mannen die elke dag goud zochten en werkten de vrouwen om een normaal inkomen te verdienen. Echt rijk werden ze niet. De mensen die miljonair zijn geworden door de Goudko, waren vooral de zakenmannen, zoals Samuel Brannan. Zij richtte zich op entertainment, het bouwen van hotels, huizen en winkels, zorgden voor de kinderen, etc. Zijn ze daarvoor allemaal naar Californië gegaan? Pagina 5 van 6

6 Conclusie In de conclusie zal ik nog even kort antwoord geven op de hoofd- en deelvragen van mijn werkstuk. Hoe is de goudko ontstaan? Miljoenen jaren geleden is het goud dat in Californië terecht is gekomen ontstaan. Dit goud werd voor het eerst ontdekt in 1848 door James Marshall bij Sutter's Mill. Het nieuws over deze ontdekking verspreidde zich over de hele wereld. Omdat Californië nog geen duidelijk bestuur, regels en landbezitters had, lag het goud eigenlijk gewoon voor het oprapen. Dit trok veel mensen aan en dus gingen ze op weg naar Californië. Wie werden er door de goudko aangetrokken? Hoewel de Indianen al zo lang in het gebied waar het goud lag hadden geleefd, hebben ze er nog nooit iets mee gedaan. Zij waren niet geïnteresseerd in goud. Dit waren de blanken wel. De eerste goudzoekers waren mensen uit Californië zelf. Daarna kwamen de forty-niners, gezinnen uit heel Amerika, maar ook Europa, Azië en Oceanië. Vanuit de hele wereld kwamen ze in de hoop om rijk te worden. Totaal zijn er tenminste in Californië aangekomen. Wat waren de gevolgen van de Goudko voor de oorspronkelijke bewoners? De goudzoekers kwamen in zulke grote aantallen dat ze overal steden gingen bouwen. Dit deden ze in het woongebied van de Indianen. Ze lieten de Indianen verhuizen, er ontstonden gevechten en ze brachten ook nog onbekende ziektes met zich mee. Hierdoor zijn er duizenden Indianen in Californië overleden. Van Indianen in 1845 naar Indianen Hoe werd het goud gewonnen? Het goud werd gewonnen door middel van verschillende methodes. De drie meest gebruikte waren placer mining, hydraulic mining en hard rock mining. In het begin was het nog niet zo'n grote klus om goud te vinden, maar het goud dat op makkelijke locaties lag raakte op en dus werd het steeds moeilijker. Veel goudzoekers zijn eigenlijk niet geworden tijdens de Goudko, het waren vaak de zakenmannen die miljonair werden. Wat gebeurde er tijdens de Goudko? Tijdens de Goudko is de bevolking van Californië enorm gegroeid. Mensen vanuit de hele wereld kwamen om goud te vinden. Er zijn nieuwe steden gebouwd en (spoor)wegen aangelegd. Hierbij zijn de oorspronkelijke bewoners, de Indianen, weggedrongen. Het goud werd op verschillende manier gewonnen. De eerste goudzoekers zijn er erg rijk mee geworden, maar voor veel mensen is hun droom niet uitgekomen. En nog steeds vraag ik me af waarom mensen zoveel voor het goud overhadden? Het achterlaten van hun huis, de reis, het uitroeien van Indianen, het verpesten van de natuur door het graven naar goud, en ga zo maar door. Maar ja, dat zal wel de reden zijn dat men het de Goudko noemt. Pagina 6 van 6

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten Spreekbeurt door een scholier 1713 woorden 9 december 2001 5,9 272 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Wat is na 1980 het patroon

Nadere informatie

Whistler vanuit de kabelbaan

Whistler vanuit de kabelbaan Hallo Allemaal, Wij zijn al weer drie weken thuis. Onze reis naar Canada en de VS was geslaagd. In de 46 dagen hebben wij maar vier dagen regen gehad en dan was het meestal buien. Canada is een mooi land

Nadere informatie

Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika

Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika Geschiedenisproefwerk groep 7 Hoofdstuk 5 Een nieuwe wereld: Amerika In het vroegere Amerika woonden Indianenstammen. Columbus ontdekte dit land van de Indianen in 1492. Het waren de Azteken, de Inca s

Nadere informatie

Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is

Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is rcheobode Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is archeoloog. Hij hoort bij de groep archeologen die nu aan het opgraven is in Oosterhout in het gebied Vrachelen. Daar wordt over een jaar

Nadere informatie

5,9. Werkstuk door een scholier 1657 woorden 30 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde

5,9. Werkstuk door een scholier 1657 woorden 30 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde Werkstuk door een scholier 1657 woorden 30 april 2007 5,9 141 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde De inhoud Pagina De inleiding 1 De geschiedenis...2 De regering.4 De bevolking..5 Wonen, gebouwen en Het

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse migratie in de VS Werkstuk door een scholier 1543 woorden 8 januari 2003 6,5 185 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo Inleiding In dit werkstuk wil ik

Nadere informatie

Simone Foekens. met illustraties van Melanie Broekhoven SpecialBooX, Zuid-Beijerland. Kinderbijbel

Simone Foekens. met illustraties van Melanie Broekhoven SpecialBooX, Zuid-Beijerland.  Kinderbijbel Kinderbijbel 2017 SpecialBooX, Zuid-Beijerland www.specialboox.nl Kinderbijbel Tekst: Simone Foekens Illustraties: Melanie Broekhoven Ontwerp en vormgeving: SpecialBooX Simone Foekens met illustraties

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info De Chinese Muur 1. Voorwoord. 2. Wat is de Chinese Muur? 3. Waar ligt de Chinese Muur? 4. Waarom bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 5. Hoe bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 6. Hoe lang en hoe groot

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

HARA HACHI BU, LIBANON door Tommy Wieringa

HARA HACHI BU, LIBANON door Tommy Wieringa HARA HACHI BU, LIBANON door Tommy Wieringa HARA HACHI BU Libanon Op mijn reizen kom ik veel mensen tegen. In Libanon kwam ik Shunzo Hirose tegen. Shunzo kwam uit Japan. Na deze reis heb ik hem nooit meer

Nadere informatie

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID? Lesbrief Primair onderwijs - BOVENBOUW DUURZAAM BOUWEN De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Veel mensen werken in de haven. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip

Nadere informatie

10. Gebarentaal [1/3]

10. Gebarentaal [1/3] 10. Gebarentaal [1/3] 1 Gebarentalen Stel, je kunt niets horen. Je bent doof. Hoe praat je dan met andere mensen? Je kunt liplezen, maar dat is moeilijk en je mist dan toch nog veel van het gesprek. Bovendien

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

Naam:

Naam: Naam:................................................ The Far West in kaart Taak Moetje of magje? Alleen of met twee? Hoe ging het? Werkblad 1 Werkblad 2 Werkblad 3 Werkblad 4 Deze opdrachten MOET ik

Nadere informatie

1. Hoeveel Nederlanders zijn er in totaal geëmigreerd naar de Verenigde Staten?

1. Hoeveel Nederlanders zijn er in totaal geëmigreerd naar de Verenigde Staten? Praktische-opdracht door een scholier 1713 woorden 25 februari 2005 7,5 52 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Hoeveel Nederlanders zijn er in totaal geëmigreerd naar de Verenigde Staten? De registratie

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

inhoud blz. 1. Een wereld vol letters 2. Letters 3. Plaatjes lezen 4. Het pictogram 5. Van plaatje naar teken 6. Letters en klanken

inhoud blz. 1. Een wereld vol letters 2. Letters 3. Plaatjes lezen 4. Het pictogram 5. Van plaatje naar teken 6. Letters en klanken Letters Letters inhoud blz. 1. Een wereld vol letters 3 2. Letters 4 3. Plaatjes lezen 5 4. Het pictogram 6 5. Van plaatje naar teken 7 6. Letters en klanken 8 7. Overal letters 9 8. Rome 10 9. Vreemde

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Hoe ik talent voor het leven kreeg

Hoe ik talent voor het leven kreeg Hoe ik talent voor het leven kreeg in makkelijke taal Rodaan Al Galidi Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Mijn naam is Semmier Kariem. Ik ben in 1991 gevlucht uit Irak. Daar was Saddam Hoessein

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Naam AUSTRALIË emigratie en Aboriginals

Naam AUSTRALIË emigratie en Aboriginals Naam AUSTRALIË emigratie en Aboriginals Australië is het kleinste werelddeel op de aarde. Het is meer dan 200 keer zo groot als Nederland en er wonen ongeveer net zoveel mensen als bij ons. Dat komt omdat

Nadere informatie

Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1).

Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Kijk, een schip uit Amerika, Amerika is een nu een vrij land. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Roelof. Roelof is de zoon van de gouverneur.

Nadere informatie

Werkstuk Engels Auschwitz birkenau

Werkstuk Engels Auschwitz birkenau Werkstuk Engels Auschwitz birkenau Werkstuk door een scholier 1715 woorden 11 oktober 2011 5,2 9 keer beoordeeld Vak Engels Inhoud Bronvermelding. Pagina: 3 Wat is Auschwitz? Pagina: 4 Wat was het doel

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland

Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk Aardrijkskunde Nieuw-Zeeland Werkstuk door een scholier 1094 woorden 13 februari 2006 4,9 106 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Nieuw Zeeland Inhoudsopgave Inleiding Nieuw Zeeland Algemene dingen

Nadere informatie

ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN

ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW ANTWOORDEN ZAND BOVEN WATER LESBRIEF PRIMAIR ONDERWIJS BOVENBOUW Rotterdam is de belangrijkste haven van Europa. Steeds meer spullen reizen via Rotterdam. Sinds 2008 is de haven uitgebreid met Maasvlakte 2. Zodat

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Kastelen De eerste kastelen De eerste kastelen werden tussen 800 en 1000 na Christus gebouwd. In die tijd maakten de Noormannen de kusten van Europa onveilig: ze plunderden dorpen en boerderijen. De mensen

Nadere informatie

Wat zie jij op het plaatje? Schrijf het vehaal af. De golf was zo hoog als een. Er staan heel veel huizen onder

Wat zie jij op het plaatje? Schrijf het vehaal af. De golf was zo hoog als een. Er staan heel veel huizen onder Lees het verhaal van de aardbeving. Stel je voor: de aarde beweegt. De lampen schudden heen en weer. Je hele huis schudt heen en weer. Het huis stort in! Alles is kapot. Dat kan gebeuren bij een aardbeving.

Nadere informatie

Canada. Inleiding. Het Land

Canada. Inleiding. Het Land Canada Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over Canada ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik er meer van wilde weten en dat ik het leuk vond om over Canada te doen Het Land 1 / 8 Canada is het één na grootste

Nadere informatie

Griep uit Mexico. Oefeningen

Griep uit Mexico. Oefeningen 2009-17 tekst 1 Amsterdam, 2 mei 2009 Er is een nieuwe griep. Deze ontstond in Mexico. Daar stierven 15 mensen door de griep. Naam Eerst zei men varkensgriep. Nu zegt men Mexicaanse griep. De griep is

Nadere informatie

ONTMOETEN KENNY KOKEN

ONTMOETEN KENNY KOKEN Gratis Excemplaar ONTMOETEN KENNY KOKEN ONTMOETEN KENNY KOKEN Boven de wolken en maken we ons gereed voor vertrek. Namens de bemanning wens ik u een prettige vlucht aan boord van ons toestel. Timo controleerde

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis William Clark informatie + museum

Praktische opdracht Geschiedenis William Clark informatie + museum Praktische opdracht Geschiedenis William Clark informatie + museum Praktische-opdracht door Gymnasiastje 572 woorden 5 december 2017 5,5 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Pagina 1 van 6 William Clark;

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Wie gaan het nieuwe Jeruzalem binnen?

Wie gaan het nieuwe Jeruzalem binnen? Zacharia en de definitieve overwinning in Openbaring. Wie gaan het nieuwe Jeruzalem binnen? Zie Zacharia 14:5, 4, 9 Christus daalt neer op de Olijfberg, vanwaar Hij na zijn opstanding ten hemel was gevaren

Nadere informatie

TSUNAMI S EEN KRACHTIGE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Vul hier je groep in.

TSUNAMI S EEN KRACHTIGE NATUURRAMP NATUURRAMPEN. Hallo! WERKBOEK VOOR LEERLINGEN INHOUD. Vul hier je naam in. Vul hier je groep in. EEN KRACHTIGE NATUURRAMP ERKBOEK VOOR LEERLINGEN Vul hier je naam in. INHOUD at is een tsunami? 2 Vul hier je groep in. Hoe ontstaat een tsunami? 3 aar komen tsunami s voor? 4 De gevolgen van een tsunami

Nadere informatie

Justin Carmack: een reis langs zijn 100 duikenlijst

Justin Carmack: een reis langs zijn 100 duikenlijst Justin Carmack: een reis langs zijn 100 duikenlijst Justin is divemaster en wereldreiziger op een missie om de top 100 duikstekken ter wereld te beduiken en te beschrijven. We hebben hem geïnterviewd als

Nadere informatie

Werkblad Mijn huis staat in...

Werkblad Mijn huis staat in... Werkblad Mijn huis staat in... Mijn huis staat in: Ga naar kaart.cc. Je ziet twee kaarten. In de menubalk bovenin vul je rechts je woonplaats in. Kies in het linkervak de Bonnebladen 1901-1925. Kies in

Nadere informatie

staat waar iedereen uit de klas woont

staat waar iedereen uit de klas woont Wonen GROEP 5-6 45 70 minuten 1, 42 en 50 De leerling: weet wie Christoffel Columbus is kan op een kaart van Nederland zijn woonplaats aanwijzen leert met een kompas te werken kent vier verschillende windrichtingen

Nadere informatie

Braziliaanse regenwoud. Jesse Klever. Groep 7

Braziliaanse regenwoud. Jesse Klever. Groep 7 Braziliaanse regenwoud Jesse Klever Groep 7 Voorwoord Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik dit een heel interessant onderwerp vind. We hebben er al op school over gesproken en het leek mij wel een leuk

Nadere informatie

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.

Nadere informatie

LEKKER GENOEG OM VOOR TE STERVEN

LEKKER GENOEG OM VOOR TE STERVEN LEKKER GENOEG OM VOOR TE STERVEN Je hebt het vast wel eens gehoord: veel snacken is ongezond. Je krijgt te veel verkeerde vetten binnen als je veel hamburgers en friet eet. Daarom proberen de meeste fastfoodrestaurants

Nadere informatie

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,

Nadere informatie

Geschreven voor Ivy en Tess. met hun woordje Brompeltje

Geschreven voor Ivy en Tess. met hun woordje Brompeltje De wensfles Geschreven voor Ivy en Tess met hun woordje Brompeltje Ivy en Tess gingen graag naar het strand en waren er bijna elke dag te vinden. Maar deze dag zouden ze nooit meer vergeten. Die dag schitterde

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

Naam: VERENIGDE STATEN Indianen en slavernij

Naam: VERENIGDE STATEN Indianen en slavernij Naam: VERENIGDE STATEN Indianen en slavernij De Verenigde Staten van Amerika worden meestal gewoon VS of Amerika genoemd. Amerika is een enorm groot land. Je doet er zeker vijf dagen over om van oost naar

Nadere informatie

ONTMOETEN KENNY KOKEN

ONTMOETEN KENNY KOKEN Gratis Excemplaar ONTMOETEN KENNY KOKEN WIL JIJ HET HELE (VOORLEES) VERHAAL GRAAG LEZEN? Je krijgt Ontmoeten Kenny Koken thuis gestuurd als je een mailtje stuurt naar timo-co@coderups.nl met je naam, adres

Nadere informatie

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse Migratie in de VS

Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse Migratie in de VS Werkstuk Aardrijkskunde Binnenlandse Migratie in de VS Werkstuk door een scholier 2966 woorden 1 januari 2003 7,6 254 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Het onderzoeksterrein Mijn onderzoeksterrein is

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Werkstuk ANW Aardbevingen

Werkstuk ANW Aardbevingen Werkstuk ANW Aardbevingen Werkstuk door een scholier 879 woorden 3 juni 2004 5,7 57 keer beoordeeld Vak ANW Hoe ontstaat een aardbeving Om deze deelvraag te beantwoorden moet ik eerst uitleggen dat de

Nadere informatie

Werkstuk door M woorden 15 juni keer beoordeeld. Wat zijn Pterosauriërs Inleiding:

Werkstuk door M woorden 15 juni keer beoordeeld. Wat zijn Pterosauriërs Inleiding: Werkstuk door M. 1487 woorden 15 juni 2001 7 70 keer beoordeeld Vak Biologie Wat zijn Pterosauriërs Inleiding: Dit werkstuk gaat over Pterosauriërs, ik heb hiervoor gekozen omdat ik dit nog de meest interessantste

Nadere informatie

In de vriendschap tussen mensen is het Gerlachus zelf die ons groet.

In de vriendschap tussen mensen is het Gerlachus zelf die ons groet. Vriendschap, Vrij en ongedwongen, Zonder vriendschap kun je iemand niet helemaal vertrouwen in je blijdschap en verdriet. Wie ben jij, wie is de ander? In de vriendschap tussen mensen is het Gerlachus

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Franse Revolutie

Werkstuk Geschiedenis Franse Revolutie Werkstuk Geschiedenis Franse Revolutie Werkstuk door een scholier 2119 woorden 15 april 2004 4,1 38 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding In nu volgend werkstuk ga ik proberen de vraag: Ging het slecht

Nadere informatie

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Hunebedden. Inleiding. Hoofdstuk 1 Wat zijn hunebedden en waar kun je ze vinden?

Hunebedden. Inleiding. Hoofdstuk 1 Wat zijn hunebedden en waar kun je ze vinden? Hunebedden Inleiding Ik hou mijn werkstuk over hunebedden, omdat ik het een leuk onderwerp vind. Maar ik hou het er ook over, omdat ik er veel van te weten wil komen. Ik ben op het idee gekomen, omdat

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

Middeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013

Middeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Middeleeuwen door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Inhoud blz 1. Voorpagina blz 2. Inhoud blz 7. Sint Willibrord blz 8. De Landheer blz 3. De Middeleeuwen blz 9. Munten blz 4. Carcassonne blz 10.

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:

Nadere informatie

De steen die verhalen vertelt.

De steen die verhalen vertelt. De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,

Nadere informatie

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7

De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5)

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting door een scholier 1178 woorden 19 november 2017 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis Samenvatting H1 Het Spaanse wereldrijk

Nadere informatie

Ze gebruikten bijna alleen maar streepjes omdat ze het snel en makkelijk in stenen wilden krassen. Rondjes waren erg moeilijk!

Ze gebruikten bijna alleen maar streepjes omdat ze het snel en makkelijk in stenen wilden krassen. Rondjes waren erg moeilijk! Romeinse cijfers Vroeger werd er overal in Romeinse cijfers gerekend. Deze cijfers zijn bedacht door de Romeinen in de Romeinse tijd. Er is geen symbool voor het getal 0. Ze vonden namelijk dat niks maar

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting door Sven 1427 woorden 12 april 2018 7,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 3.1 In de wereld van

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname : de slavenhandel

Geschiedenis van Suriname : de slavenhandel Geschiedenis van Suriname 1502-1808: de slavenhandel 1502: het begin van de Europese slavenhandel Na de ontdekking van Amerika werden er door de Spanjaarden en Portugezen al snel plantages aangelegd. Op

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Met mijn ogen dicht door Maren Stoffels

Boekverslag Nederlands Met mijn ogen dicht door Maren Stoffels Boekverslag Nederlands Met mijn ogen dicht door Maren Stoffels Boekverslag door J. 1301 woorden 29 oktober 2016 5,2 31 keer beoordeeld Auteur Genre Maren Stoffels Jeugdboek Eerste uitgave 2010 Vak Nederlands

Nadere informatie

"Reis naar Jeruzalem"

Reis naar Jeruzalem Reis naar Jeruzalem Sabbat Hoe zou jij je voelen als je familie van plan Doe Lees alvast was om te verhuizen naar een plek waar jij nooit Ezra 1-3 en eerder geweest? Bang, opgewonden of beiden? Nehemia

Nadere informatie

De sprookjesverzamelaar

De sprookjesverzamelaar De sprookjesverzamelaar Lieve ogen die dit boek lezen, lieve warme handen die het vasthebben. Sprookjes zijn de beste reizigers en de succesvolste migranten die ooit op onze prachtige planeet hebben bestaan.

Nadere informatie

WAT ALS... Junior journalist culinair

WAT ALS... Junior journalist culinair Junior journalist 2012 - culinair WAT ALS... Wat als 's avonds de prei, de selder en de wortelen een eigen leven gaan leiden in je koelkast? Het kan onzin zijn, maar ik denk toch iets helemaal anders.

Nadere informatie

De grote familie. Foto s van het materiaal

De grote familie. Foto s van het materiaal De grote familie Focus van dit verhaal De focus in dit verhaal ligt bij God en het volk van God (Genesis 12 15, 24). Dit verhaal is één van de heilige verhalen en behoort tot de Kernpresentatie. Lesdoelen

Nadere informatie

De eerste vakantieweek : "onder water".

De eerste vakantieweek : onder water. De eerste vakantieweek : "onder water". Ons thema was perfect gekozen want het was lekker warm weer. Waterspelletjes spelen met waterballonnen en waterflessenvoetbal waren een groot succes.we leerden ook

Nadere informatie

Niet in slaap vallen hoor!

Niet in slaap vallen hoor! Niet in slaap vallen hoor! Marcus 13: 33-37: Dierenversie Geïllustreerd door: 30 november 2014 Maria Koninginkerk Baarn 2 De oude leeuw heeft vakantieplannen. Dat vertelde hij vanmorgen aan alle dieren:

Nadere informatie

Kastelen in Nederland

Kastelen in Nederland Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,

Nadere informatie

Wat voor een bedrijf is Nedmag?

Wat voor een bedrijf is Nedmag? Leuk dat je je spreekbeurt houdt over Nedmag! In dit document vind je allerlei informatie over Nedmag en magnesiumzout, zodat je je spreekbeurt goed kunt voorbereiden. Mocht je toch nog vragen hebben,

Nadere informatie

Inhoud blz. 1. Op reis 2. De trekschuit 3. De postkoets 4. De stoomtrein 5. De auto 6. Het vliegtuig 7. Filmpjes Pluskaarten Bronnen en foto s

Inhoud blz. 1. Op reis 2. De trekschuit 3. De postkoets 4. De stoomtrein 5. De auto 6. Het vliegtuig 7. Filmpjes Pluskaarten Bronnen en foto s Op reis Inhoud blz. 1. Op reis 3 2. De trekschuit 4 3. De postkoets 6 4. De stoomtrein 8 5. De auto 10 6. Het vliegtuig 12 7. Filmpjes 14 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18 1.Op

Nadere informatie

Verhalen uit het. Midden-Oosten. naverteld door Sandra van der Stege

Verhalen uit het. Midden-Oosten. naverteld door Sandra van der Stege Verhalen uit het Midden-Oosten naverteld door Sandra van der Stege Moeilijke woorden staan schuin. Ze worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 63. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Inhoud

Nadere informatie

Boekverslag Engels Stepmom door Maggie Rob

Boekverslag Engels Stepmom door Maggie Rob Boekverslag Engels Stepmom door Maggie Rob Boekverslag door een scholier 2078 woorden 25 april 2003 6,1 17 keer beoordeeld Auteur Maggie Rob Eerste uitgave 1998 Vak Engels 1. Zakelijke gegevens a. Auteur:

Nadere informatie

Ballingschap en terugkeer

Ballingschap en terugkeer Ballingschap en terugkeer Focus van dit verhaal De aanwezigheid van God met het volk ballingschap (2 Koningen 25, 2 Kronieken 36: 13-23, Ezra, Nehemia). Dit verhaal is één van de heilige verhalen en behoort

Nadere informatie

Inleiding Waarom dit onderwerp?

Inleiding Waarom dit onderwerp? Inleiding Ik zou graag willen weten hoe vulkanen ontstaan. En wat de oorzaak kan zijn dat vulkanen uitbarsten. Waarom dit onderwerp? Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik laatst heel vaak de Etna op tv

Nadere informatie

Naam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6

Naam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6 Naam: De Romeinen De Romeinse bouwkunst. De Romeinen behoren tot de beste bouwers uit de geschiedenis. Ze bouwden tempels, riolen, waterleidingen, wegen, kanalen, huizen, aquaducten, havens, bruggen en

Nadere informatie

Matteheüs 8-9. Welkom. Bijbelstudie Mattheüs 8 / 9. 28&29 november 2016

Matteheüs 8-9. Welkom. Bijbelstudie Mattheüs 8 / 9. 28&29 november 2016 Welkom Bijbelstudie Mattheüs 8 / 9 1 Gebed 2 Bijbelstudie 3 Mattheüs 8: 28-34 en 9: 1-8 Jezus jaagt kwade geesten weg De genezing van bezetenen 28 Jezus en de leerlingen gingen naar de overkant van het

Nadere informatie

Argentinië. Inleiding. Geografie

Argentinië. Inleiding. Geografie Argentinië Inleiding Argentinië is vooral bekend om de Tango, dat is een wereldberoemde dans, op speciale muziek. En natuurlijk is Argentinië óók bekend om Máxima. De tango is in de 19e eeuw ontstaan in

Nadere informatie

8 4 Streken en klimaten

8 4 Streken en klimaten Lees het verhaal van de woestijnen en maak de opdracht. Een woestijn is droog, heel droog. Er valt heel weinig regen. De grond is droog. Het is te droog voor veel planten. Er wonen weinig mensen. Soms

Nadere informatie

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren Voor Europa De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie Tekst: D66 en Merel van Beeren 1 De plannen van D66 voor Europa D66 vindt Europa heel belangrijk. Wij denken dat Nederland sterker is als

Nadere informatie

London. klas 2B kompas. Dagboek: Gemaakt door Stacey Wilbrink

London. klas 2B kompas. Dagboek: Gemaakt door Stacey Wilbrink London klas 2B kompas Dagboek: Gemaakt door Stacey Wilbrink Dag 1 Klas 2b van het kompas moesten allemaal verzamelen op het station Breda. Daar werden de kinderen uitgezwaaid door hun ouders. De kinderen

Nadere informatie

Titelverklaring. De titel van mijn boek is: De gesel van het zwarte goud.

Titelverklaring. De titel van mijn boek is: De gesel van het zwarte goud. Boekverslag door H. 1827 woorden 26 februari 2016 4,4 3 keer beoordeeld Auteur Ton van Reen Genre Jeugdboek Eerste uitgave 1992 Vak Nederlands De gesel van het zwarte goud Berend v/d Wal 4L De titel: De

Nadere informatie

Enkele reis Europa Enkele reis Europa.indd 3 Enkele reis Europa.indd : :19

Enkele reis Europa Enkele reis Europa.indd 3 Enkele reis Europa.indd : :19 Enkele reis Europa Ali (27 jaar): In Irak zou niet meer Naam: Ali Leeftijd: 27 jaar Komt uit: Irak Woont in België: 3,5 jaar Ik ben kunstenaar. Ik maak kalligrafieën. Dat zijn teksten met mooi versierde

Nadere informatie

Zending verbindt. De kerk groeit! Driebergen, juni 2019

Zending verbindt. De kerk groeit! Driebergen, juni 2019 De kerk groeit! Het Pinksterfeest is het begin van een wereldwijde groei van de kerk. In sommige perioden was deze groei onstuimig, in andere tijden ging het langzaam en leek de groei te stagneren. In

Nadere informatie

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten

De kruistochten. God wil het! Steden en Staten prehistorie 42 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten De kruistochten In de woonkamer van familie Vos hangt een klok met Romeinse cijfers. Jos en Mirthe willen graag

Nadere informatie

Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leven en de gebruiken van de Vikingen

Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leven en de gebruiken van de Vikingen Thema: Van A tot Z Geschiedenis Tijd van monniken en ridders Vikingen Moeilijkheid: *** Tijdsduur: *** Juf Nelly De Vikingen komen Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leven en de gebruiken van

Nadere informatie

Stefan Slot Vriezenveen

Stefan Slot Vriezenveen Beste sponsoren, Zoals jullie waarschijnlijk wel mee hebben gekregen is vorige week de marathon van New York afgelast. De reden waarom deze afgelast is lijkt mij volkomen terecht! Maar het moment en de

Nadere informatie