INDOOR AIR QUALITY: facts & figures

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "INDOOR AIR QUALITY: facts & figures"

Transcriptie

1 INDOOR AIR QUALITY: facts & figures DUCO Binnenklimaatdoelstellingen 2020 Marianne Stranger, Health Unit VITO VITO Not for distribution 1

2 Luchtkwaliteit LUCHTKWALITEIT Enkel een probleem van buiten? VITO Not for distribution 2

3 LUCHTKWALITEIT Hoeveel tijd brengen wij buiten door? Waar brengen wij onze tijd binnen door? VITO Not for distribution 3

4 LUCHTKWALITEIT Hoeveel tijd brengen wij buiten door? Waar brengen wij onze tijd binnen door? VITO Not for distribution 4

5 LUCHTKWALITEIT Hoeveel tijd brengen wij buiten door? Waar brengen wij onze tijd binnen door? VITO Not for distribution 5

6 INDOOR VITO Indoor Air Quality TOPICS Binnenmilieustudies (Impact studies) SUSTAINABLE HEALTH Organisatie van veldstudies, studieontwerp, Blootstellingsbepaling, risico-evaluatie Scholen, woningen, kantoren, kinderdagverblijven, werkplaatsen, sportfaciliteiten, vervoer, Bron-identificatie, en emissie-beperking (Abatement) Bouwmaterialen en -constructies Consumentenproducten Testprotocol ontwikkelingen, harmonisatie, en standaardisatie Beleidsondersteuning (Policy) Ontwikkeling van meetmethoden (Method Development) VITO Not for distribution 6

7 INDOOR VITO Binnenmilieu studies (Impact studies) Indoor Air Quality and human biomonitoring, related to the indoor use of stoves - Flemish Government Enhancing Air Quality in Qatari Indoor Environments Qatar National Research Foundation My Healthy Home Flemish Government Development of Indoor@box for indoor sensing Indoor use of stoves and its impact on IAQ and human biomarkers Indoor Air Quality in ship environments Sinphonie European Commission DG Sanco Renovair - Flemish Government Clean Air Low Energy - Flemish Government BiBa IAQ in schools Flemish Government SUSTAINABLE HEALTH Klachtenbehandeling, bronidentificatie en emissiebeperking (Abatement) Huislabo klachtenbehandeling Flemish Government 2005 present OFFICAIR European Commission FP EPHECT European Commission DG Sanco DO-IT Houtbouw Federale Overheid Beleidsondersteuning (Policy) Ontwikkeling van een digitale tool voor scholenbouw ET Air Beleidsdomeinoverschrijdende samenwerking binnenlucht op school Bouw Gezond - Flemish Government Meetmethoden (Method Development) Inflame European Commission Marie Curie ITN programme Rapid Air Sampler Gradko VITO Not for distribution 7

8 LUCHTKWALITEIT Buitenlucht Gebouwschil Binnenbronnen VITO Not for distribution 8

9 LUCHTKWALITEIT Buitenlucht Gebouwschil Binnenbronnen VITO Not for distribution 9

10 OUTLINE 1. Het belang van een gezonde binnenlucht 2. Hoe wordt de luchtkwaliteit gemeten? 3. Het Vlaams Binnenmilieubesluit 4. Binnenmilieu en beïnvloedende factoren: - De buitenluchtkwaliteit - De gebouwschil - Binnenbronnen VITO Not for distribution 10

11 1. HET BELANG VAN EEN GEZONDE BINNENLUCHT VITO Not for distribution 11

12 1. HET BELANG VAN EEN GEZONDE BINNENLUCHT Binnenmilieu = thermisch comfort + belichting + akoestische kwaliteit + luchtkwaliteit Bluyssen P. The Indoor Environment Handbook VITO Not for distribution 12

13 1. HET BELANG VAN EEN GEZONDE BINNENLUCHT Wereldgezondheidsorganisatie: Binnenluchtkwaliteit op wereldniveau ± 3 biljoen mensen branden binnen hout, kool, mest en oogstafval voor verwarming en koken >> concentraties schadelijke polluenten zoals fijn stof, CO enz. Wereldwijd, jaarlijks tot 4,3 miljoen sterftes tgv binnenluchtvervuiling Clean Air, a basic human right Ontwikkelingslanden én ontwikkelde landen VITO Not for distribution 13

14 1. HET BELANG VAN EEN GEZONDE BINNENLUCHT US Environmental Protection Agency: Binnenluchtkwaliteit duidt op de luchtkwaliteit in en omheen gebouwen en structuren, in het bijzonder wanneer deze verband houdt met gezondheid en comfort van gebouwgebruikers Gebouwen zijn er om mensen te beschermen en om menselijke activiteiten de ondersteunen. Gebouwen mogen mensen niet ziek maken, discomfort veroorzaken of mensen beperken om te presteren Menselijke reactie op BiMi kwaliteit, klimaat en andere stressoren (geluid, licht): Acute effecten Chronische effecten Discomfort Verminderde prestatie Aanleiding tot gezondheidsklachten VITO Not for distribution 14

15 1. HET BELANG VAN EEN GEZONDE BINNENLUCHT Bron polluent effect VITO Not for distribution Bluyssen P. The Indoor Environment Handbook

16 1. HET BELANG VAN EEN GEZONDE BINNENLUCHT Bron polluent effect Bron polluent effect VITO Not for distribution Bluyssen P. The Indoor Environment Handbook

17 1. HET BELANG VAN EEN GEZONDE BINNENLUCHT Wat bepaalt de kwaliteit van de binnenlucht? WAT? VOORBEELDEN VAN BRONNEN? MOGELIJKE EFFECTEN CO 2 Uitgeademde lucht Muffe lucht, denk- en beslissingsvermogen VOS vluchtige organische stoffen - Roken, decoratie- en bouwmaterialen, detergenten, luchtverfrissers, - Verkeer, industrie Ademhaling, oogirritaties, vermoeidheid, hoofdpijn, geurhinder, soms carcinogeen formaldehyde Decoratie- en bouwmaterialen Ademhaling, carcinogeen SVOS Ftalaten, PAKs Vlamvertragers - Decoratie- en bouwmaterialen, elektronica, verbrandingsprocessen - Verkeer, industrie, verbranding Ozon - Printers en kopieertoestellen - Buitenlucht NOx - Gasfornuis, gasverwarming - Verkeer Fijn stof - Roken, opwaaiend stof, bakken - Verkeer, industrie Roet - Roken (open haard) - Verkeer, industrie Hormoon-verstorend Ademhaling, secundaire reacties Ademhaling, Cardiovasculaire aandoeningen, ademhaling Cardiovasculaire aandoeningen, ademhaling Huisstofmijt - Gestoffeerde decoratiematerialen Allergieën Schimmels - Koudebruggen, vochtproblemen Ademhaling, allergieën VITO Not for distribution Bacteriën - Mens en dier Infecties 17

18 1. HET BELANG VAN EEN GEZONDE BINNENLUCHT Wat bepaalt de kwaliteit van de binnenlucht? WAT? VOORBEELDEN VAN BRONNEN? MOGELIJKE EFFECTEN CO 2 Uitgeademde lucht Muffe lucht, denk- en beslissingsvermogen VOS vluchtige organische stoffen - Roken, decoratie- en bouwmaterialen, detergenten, luchtverfrissers, - Verkeer, industrie Ademhaling, oogirritaties, vermoeidheid, hoofdpijn, geurhinder, soms carcinogeen formaldehyde Decoratie- en bouwmaterialen Ademhaling, carcinogeen SVOS Ftalaten, PAKs Vlamvertragers Wanneer wordt de luchtkwaliteit gemeten? - Decoratie- en bouwmaterialen, elektronica, verbrandingsprocessen - Verkeer, industrie, verbranding - Bij gezondheidsklachten, geurhinder REMEDIËREN Ozon - Printers en kopieertoestellen - Buitenlucht - In monitoring-projecten PREVENTIE NOx - Gasfornuis, gasverwarming - Verkeer Fijn stof - Roken, opwaaiend stof, bakken - Verkeer, industrie Roet - Roken (open haard) - Verkeer, industrie Hormoon-verstorend Ademhaling, secundaire reacties Ademhaling, Cardiovasculaire aandoeningen, ademhaling Cardiovasculaire aandoeningen, ademhaling Huisstofmijt - Gestoffeerde decoratiematerialen Allergieën Schimmels - Koudebruggen, vochtproblemen Ademhaling, allergieën VITO Not for distribution Bacteriën - Mens en dier Infecties 18

19 OUTLINE 1. Het belang van een gezonde binnenlucht 2. Hoe wordt de luchtkwaliteit gemeten? 3. Het Vlaams Binnenmilieubesluit 4. Binnenmilieu en beïnvloedende factoren: - De buitenluchtkwaliteit - De gebouwschil - Binnenbronnen 5. Wat als het fout gaat? 6. Nieuwe bronnen VITO Not for distribution 19

20 2. HOE WORDT LUCHTKWALITEIT GEMETEN? Aangepaste meetapparatuur Accreditatie ISO VITO Not for distribution 20

21 2. HOE WORDT LUCHTKWALITEIT GEMETEN? Lage-kost sensoren VITO Not for distribution 21

22 OUTLINE 1. Het belang van een gezonde binnenlucht 2. Hoe wordt de luchtkwaliteit gemeten? 3. Het Vlaams Binnenmilieubesluit 4. Binnenmilieu en beïnvloedende factoren: - De buitenluchtkwaliteit - De gebouwschil - Binnenbronnen 5. Wat als het fout gaat? 6. Nieuwe bronnen VITO Not for distribution 22

23 3. HET VLAAMS BINNENMILIEUBESLUIT Besluit van de Vlaamse Regering houdende maatregelen tot bestrijding van de gezondheidsrisico's door verontreiniging van het binnenmilieu van 11 juni 2004, gewijzigd bij het besluit van de Vlaamse Regering van 13 juli 2018 ofwel Het binnenmilieubesluit - Richtlijnen die een gezond binnenmilieu omschrijven, dit onder de vorm van richt- en interventiewaarden - zowel chemische, fysische als biologische factoren - particuliere woningen en publiek toegankelijke gebouwen - Aanbevolen meetmethodes VITO Not for distribution 23

24 3. HET VLAAMS BINNENMILIEUBESLUIT VITO Not for distribution 24

25 OUTLINE 1. Het belang van een gezonde binnenlucht 2. Hoe wordt de luchtkwaliteit gemeten? 3. Het Vlaams Binnenmilieubesluit 4. Binnenmilieu en beïnvloedende factoren: - De buitenluchtkwaliteit - De gebouwschil - Binnenbronnen 5. Wat als het fout gaat? Nieuwe bronnen 6. Nieuwe bronnen VITO Not for distribution 25

26 LUCHTKWALITEIT Buitenlucht Gebouwschil Binnenbronnen VITO Not for distribution 26

27 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE IMPACT VAN BUITENLUCHTKWALITEIT VITO Not for distribution 27

28 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE IMPACT VAN BUITENLUCHTKWALITEIT VITO Not for distribution 28

29 LUCHTKWALITEIT Buitenlucht Gebouwschil Binnenbronnen VITO Not for distribution 29

30 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE GEBOUWSCHIL - Gebouwschil = gebouwisolatie + ventilatiesysteem - Gebouwd voor 2006: - minder geïsoleerd, warmteverliezen - natuurlijke ventilatie door openingen en kieren - meestal zonder mechanische ventilatie, verluchting via openen raam en/of roosters - Gebouwd na 2006: - toegenomen isolatie en luchtdichtheid, warmteverliezen worden beperkt - risico op koudebruggen (vocht- en schimmelproblemen) - steeds minder natuurlijke ventilatie door openingen en kieren - noodzakelijke mechanische, gecontroleerde ventilatie Hoge bezettingsgraad in klaslokalen: is geschikte demo van het effect van mechanisch ventileren VITO Not for distribution 30

31 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE GEBOUWSCHIL Mechanisch ventileren en verluchten in klaslokalen VITO Not for distribution 31

32 Ventilatievoud (l/p.h) A-weighted specific ventilation noise (db) 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE GEBOUWSCHIL Ventilatie/verluchten voor afvoer van vervuilende stoffen Totaal ventilatievoud Geluidshinder regime 1 regime 2 regime S5-C1 S5-C2 S5-C3 VITO Not for distribution 32

33 Toenemende concentratie concentration [µg/m³] 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE GEBOUWSCHIL Ventilatie/verluchten voor afvoer van vervuilende stoffen In ruimtes met hoge bezettingsgraad: 70 Indoor PM 2.5 (grav.) classroom IDA class CO 2 gemiddeld [ppm] IDA class n.a. IDA class ± IDA class ± IDA class ± IDA class ± CO 2 P75 [ppm] IDA class 1 IDA class 2 IDA class 3 IDA class 4 IDA class 5 Dalende ventilatie VITO Not for distribution 33

34 Toenemende concentratie concentration [µg/m³] concentration [ppm] 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE GEBOUWSCHIL Ventilatie/verluchten voor afvoer van vervuilende stoffen In ruimtes met hoge bezettingsgraad: Increasing average pollutant concentrations in IDA class 2-5 toluene formaldehyde PM2.5 CO IDA 1 IDA 2 IDA 3 IDA 4 IDA Dalende ventilatie VITO Not for distribution 34

35 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE GEBOUWSCHIL Is verluchten/ventileren dan de oplossing? Max von Pettenkofer (1873): If I had a nuisance in my room I should be a fool if I kept it there and trusted to stronger ventilation. The rational way is to do away with the pollutions not to keep them and to fight them by ventilation Indoor air 22, 443, 2012 VITO Not for distribution 35

36 LUCHTKWALITEIT Buitenlucht Gebouwschil Binnenbronnen VITO Not for distribution 36

37 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN De mens als bron: CO 2 in klaslokalen VITO Not for distribution 37

38 10:08 12:23 14:23 16:23 18:23 20:23 22:23 0:23 2:23 4:23 6:23 8:23 10:23 12:23 14:23 16:23 18:38 20:23 22:23 0:23 2:23 4:23 6:23 8:23 10:23 12:23 14:23 16:23 18:23 20:23 22:23 0:23 2:23 4:23 6:23 8:23 10:23 12:23 14:23 16:23 18:23 20:23 22:23 0:23 2:23 4:23 6:23 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Gebouwgebruik als bron 100,0 90,0 Toekomen in klalsokaal PM2.5 S28 K1 Dansen in klaslokaal PM h: 25 µg.m -3 PM 2.5 8h: 50 µg.m -3 80,0 70,0 Speeltijd 60,0 50,0 Toekomen in klaslokaal poetsen nacht 40,0 Lunchpauze 30,0 20,0 10,0 0,0 Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 VITO Not for distribution 38

39 Concentratie TVOS [µg/m³] 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Gebouwgebruik als bron: uitstoot van producten VITO Not for distribution 39

40 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Gebouwgebruik als bron VITO Not for distribution 40

41 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Gebouwgebruik als bron Stoel kleuterklas Stiften white board luchtverfrisser schoonmaakmiddel VITO Not for distribution 41

42 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Gebouwgebruik als bron: de impact van schoonmaken 0.5/h 1.5/h VITO Not for distribution 42

43 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Gebouwgebruik als bron: uitstoot van producten - Uitstoot van bouwmaterialen (bv verven, vloer,.. ) - Uitstoot van meubilair - Uitstoot van consumentenproducten VITO Not for distribution 43

44 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN De uitstoot van materialen: Hoe wordt de uitstoot van bouwmaterialen gemeten? Accreditatie ISO CEN/TS (pren 16516) (2015) EN (2013) en equivalente ISO reeks en ASTM emissie test standaarden VITO Not for distribution 44

45 Emissie-snelheid 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Uitstoot van bouwmaterialen een vergelijking van de uitstoot van verven WB = watergedragen SB: solventgedragen VITO Not for distribution 45

46 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Uitstoot van meubilair de uitstoot van vlamvertragers VITO Not for distribution 46

47 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Uitstoot van consumentenproducten de uitstoot van totale hoeveelheid vluchtige organische stoffen VITO Not for distribution 47

48 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Uitstoot van consumentenproducten VOS uitgestoten door een luchtverfrisser passieve luchtverfrisser concentraties ideale kamer na 5 uur, 1 eenheid in 30 m³, 0.5/h VITO Not for distribution 48

49 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Uitstoot van kantoormateriaal: ozonproductie door een printer VITO Not for distribution 49

50 4. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: DE BINNENBRONNEN Ga preventief tewerk: EU Beleid: Duitsland (DIBt / AgBB ) België (Jan 2015) Frans label en CMR CE markering EU Decopaint (VOC content) Lithuania (July 2015) EU Labels & Specificaties: EMICODE EU ecolabel M1, Finland Blue Angel, Germany Natureplus, VITO Not for distribution 50

51 BINNENMILIEU EN BEÏNVLOEDENDE FACTOREN: GEZOND BINNENMILIEU CREËREN BRONREDUCTIE Stap 1: bouwen - ontwerp ventilatiesysteem ifv bouwsite, gebouwgebruik en lokale buitenbronnen Stap 2: inrichten - kies voor lage-emissie kantoor-, decoratie- en bouwmaterialen Stap 3: gebruiken A beperk/vermijd tijdelijke bronnen, zoals schoonmaakmiddelen, luchtverfrissers,... BLOOTSTELLINGSBEPERKING Stap 4: gebruiken B - ventilatiedebieten ifv gebouwgebruik, bezetting en te verwachten binnenbronnen VITO Not for distribution

52 Bedankt! VITO Not for distribution 52

BINNENMILIEU EN LUCHTKWALITEIT

BINNENMILIEU EN LUCHTKWALITEIT BINNENMILIEU EN LUCHTKWALITEIT Opleiding Milieu en Gezondheid voor medewerkers van LOGO s Marianne Stranger, VITO VITO Not for distribution 1 Luchtkwaliteit LUCHTKWALITEIT Enkel een probleem van buiten?

Nadere informatie

Binnenluchtkwaliteit. Infoavond 18 november 2010 - Mortsel

Binnenluchtkwaliteit. Infoavond 18 november 2010 - Mortsel Binnenluchtkwaliteit Infoavond 18 november 2010 - Mortsel Logo Antwerpen vzw Borstkanker Roken Vaccinaties Ongevallen Geestelijke gezondheid Voeding & beweging Milieu & Gezondheid Goed of fout? Binnen

Nadere informatie

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior Titel Tekst Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior Slechte luchtkwaliteit in gebouwen maakt ziek Om gezond te blijven heeft de mens dagelijks behoefte aan voedsel (vrouw 2.000 kcal / man 2.500

Nadere informatie

Dynamisch hulpmiddel ter ondersteuning van het advies inzake de correcte ventilatie van woningen

Dynamisch hulpmiddel ter ondersteuning van het advies inzake de correcte ventilatie van woningen Dynamisch hulpmiddel ter ondersteuning van het advies inzake de correcte ventilatie van woningen Pieter Logghe, Departement Gezondheid en Binnenhuisvervuiling, Leefmilieu Brussel Ventilatie hangt onlosmakelijk

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest Overzicht presentatie Luchtkwaliteit getoetst aan de normen Impact van deze luchtkwaliteit op onze gezondheid Bespreking van stikstofdioxide en fijn stof De nieuwste

Nadere informatie

Prégy AIR. Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit. - Prégy AIR I

Prégy AIR. Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit. - Prégy AIR I Prégy AIR Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit - Prégy AIR I 1 SINIAT, EEN VERANTWOORDELIJKE EN DUURZAME PARTNER SINIAT IS ACTIEF IN IEDERE STAP VAN HET DUURZAAM BOUWEN SINIAT WIL

Nadere informatie

Ventilatie. Ton Knaapen Gezondheid/Comfort/Energiebesparing

Ventilatie. Ton Knaapen Gezondheid/Comfort/Energiebesparing Ventilatie Ton Knaapen Gezondheid/Comfort/Energiebesparing Ventilatie Energie Gezondheid Binnen klimaat oplossingen Comfort Wat is ventileren? Ventilatie Het min of meer continu vervangen van binnenlucht

Nadere informatie

4 mogelijke ventilatieprincipes.

4 mogelijke ventilatieprincipes. 4 mogelijke ventilatieprincipes Systeem C Luchttoevoer: natuurlijk, zelfregelend en eventueel akoestisch Luchtafvoer: mechanisch, minstens kloksturing (IDA-C3) eventueel vraaggestuurd (IDA-C4/5/6) indien

Nadere informatie

Ventilatie van woningen

Ventilatie van woningen Ventilatie van woningen Ventileren betekent: Verse buitenlucht naar binnen, Vervuilde binnenlucht naar buiten! Goed ventileren is 24 uur per dag ventileren 13 december 2012 Veel gestelde vragen zijn: Kan

Nadere informatie

Ieder kind heeft recht op een school in een gezonde omgeving. Horta avond, Ademloos 22 mei 2013 Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent.

Ieder kind heeft recht op een school in een gezonde omgeving. Horta avond, Ademloos 22 mei 2013 Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent. Ieder kind heeft recht op een school in een gezonde omgeving. Horta avond, Ademloos 22 mei 2013 Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent. Ademen in Antwerpen. Aandeel autosnelwegen in de totale luchtvervuiling

Nadere informatie

Binnenluchtkwaliteit. Luchtverversing van de werklokalen Evolutie van de wetgeving in België

Binnenluchtkwaliteit. Luchtverversing van de werklokalen Evolutie van de wetgeving in België Binnenluchtkwaliteit Luchtverversing van de werklokalen Evolutie van de wetgeving in België Dr. Maurits De Ridder Vakgroep maatschappelijke gezondheidkunde, Universiteit Gent A.D. Humanisering van de arbeid,

Nadere informatie

Binnenluchtkwaliteit in gebouwen Resultaten van enquête binnenluchtkwaliteit in gebouwen

Binnenluchtkwaliteit in gebouwen Resultaten van enquête binnenluchtkwaliteit in gebouwen Binnenluchtkwaliteit in gebouwen Resultaten van enquête binnenluchtkwaliteit in gebouwen In het kader van het project werkt NAV in opdracht van het Vlaams Departement Omgeving aan een opleidingsaanbod

Nadere informatie

Nano Green World AirQuality Interior SelfClean

Nano Green World AirQuality Interior SelfClean Nano Green World AirQuality Interior SelfClean Op basis van Nanotechnologie Luchtreiniging met licht Hygiëne Actieve luchtverfrissing Easy to Clean eigenschappen Inhoud Introductie Nano Green World...

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ventilatie: ontwerp en afstelling

Opleiding Duurzaam Gebouw : Ventilatie: ontwerp en afstelling Opleiding Duurzaam Gebouw : Ventilatie: ontwerp en afstelling Leefmilieu Brussel Relatie tussen de luchtkwaliteit en het ventilatiesysteem Samuel CAILLOU WTCB/CSTC Doelstelling(en) van de presentatie Overzicht:

Nadere informatie

voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel

voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel ventileren goede ventilatie... voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel is beter voor uw gezondheid bespaart energie Ventilatie is: gebruikte lucht eruit en frisse lucht erin. Goed ventileren

Nadere informatie

LUCHT. zoals de. natuur het. bedoeld. heeft

LUCHT. zoals de. natuur het. bedoeld. heeft LUCHT zoals de natuur het bedoeld heeft GEZONDER WONEN? GEZONDE LUCHT IN HUIS! Steeds meer mensen proberen gezond te leven. We letten op wat we eten en drinken, we bewegen meer en gaan vaker sporten, we

Nadere informatie

Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid!

Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid! Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid! www.airatschool.be www.mmk.be/onderwijs www.vlaamselogos.be www.zorg-en-gezondheid.be www.vigez.be Gezonde binnenlucht op school? Belang voor

Nadere informatie

Gezonde kantoren Facts and #alternative facts

Gezonde kantoren Facts and #alternative facts Cradle to Cradle Café Gezonde kantoren Facts and #alternative facts ir. Tim Beuker, WELL AP BBA Binnenmilieu Introductie BBA Binnenmilieu Adviesbureau gespecialiseerd in binnenmilieu en gezondheid Opgericht

Nadere informatie

ventileren wonen met karakter

ventileren wonen met karakter ventileren wonen met karakter goede ventilatie... voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel is beter voor uw gezondheid bespaart energie Ventilatie is: gebruikte lucht eruit en frisse lucht

Nadere informatie

Gezond wonen. Een gezond binnenmilieu De belangrijkste boosdoeners Ventileren en luchten

Gezond wonen. Een gezond binnenmilieu De belangrijkste boosdoeners Ventileren en luchten Gezond wonen Een gezond binnenmilieu De belangrijkste boosdoeners Ventileren en luchten Een gezond binnenmilieu Dat een schoon milieu belangrijk is voor onze gezondheid, dat weten we allemaal. Wat velen

Nadere informatie

Woningventilatie en renovatie

Woningventilatie en renovatie Woningventilatie en renovatie Bouwbesluit, bewoners en de praktijk Workshop Energie Nul73 Ir. H.J.J. (Harm) Valk Nieman Raadgevende Ingenieurs BV 19 mei 2015 Ventilatie Waarom ventileren? Kwaliteit en

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Luchtverontreiniging groot probleem gezondheid Elk jaar sterven wereldwijd zo n 6,5 miljoen mensen aan de gevolgen van luchtverontreiniging en in Nederland zorgt dit jaarlijks zeker voor 13.000 vroegtijdige

Nadere informatie

Ventileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht

Ventileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht Ventileren en verluchten Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht 1 Waarom ventileren en verluchten? Binnen is de lucht meestal slechter

Nadere informatie

Rudy Ballegeer Business Manager Installatie. 0470/

Rudy Ballegeer Business Manager Installatie. 0470/ Rudy Ballegeer Business Manager Installatie rudy.ballegeer@duco.eu 0470/13 60 01 1 2 Twee afvoerventilatoren DucoBox Silent De stilste box van Europa! - Centrale afvoer - Budgetvriendelijk - Design Ruimtesensoren

Nadere informatie

09/06/2017 BEOORDELEN VAN HET GEZONDHEIDSRISICO

09/06/2017 BEOORDELEN VAN HET GEZONDHEIDSRISICO BINNENMILIEU VAN: FOCUS OP: - Burgerwoningen - Waar er langdurig verbleven wordt - Publiek toegankelijke gebouwen - Waar er gevoelige personen aanwezig zijn GEZONDHEIDSKLACHTEN VAN VOCHT EN SCHIMMEL Silke

Nadere informatie

Toelichting wijziging binnenmilieubesluit

Toelichting wijziging binnenmilieubesluit LL Toelichting wijziging binnenmilieubesluit Wonen & Gezondheid Binnenmilieubesluit Energiehuizen 2.0 Ruimte monitor Vlaamse Wooncode LOGO Leieland (LOkaal GezondheidsOverleg) Vlaams Medisch Milieukundig

Nadere informatie

AANBEVELINGEN VOOR FYSISCHE PARAMETERS IN HET VLAAMS BINNENMILIEUBESLUIT

AANBEVELINGEN VOOR FYSISCHE PARAMETERS IN HET VLAAMS BINNENMILIEUBESLUIT /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// AANBEVELINGEN VOOR FYSISCHE PARAMETERS IN HET VLAAMS BINNENMILIEUBESLUIT 17.09.2018 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

BREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie

BREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie BREEAM NL Nieuwbouw Categorie Weging Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Waste Land Use & Ecology Pollution Energie 19% Materials Transport 8% Management Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% Water

Nadere informatie

Ventilatie is het proces waarbij verse lucht van buiten naar binnen wordt toegevoerd en gebruikte lucht van binnen naar buiten wordt afgevoerd.

Ventilatie is het proces waarbij verse lucht van buiten naar binnen wordt toegevoerd en gebruikte lucht van binnen naar buiten wordt afgevoerd. VENTILEREN Ventilatie is het proces waarbij verse lucht van buiten naar binnen wordt toegevoerd en gebruikte lucht van binnen naar buiten wordt afgevoerd. Met ventilatie kan worden voorkomen dat hinderlijke

Nadere informatie

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning!

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,

Nadere informatie

Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht. onderhouden+verbouwen. Ventilatie Onderhoud. eigen huis magazine

Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht. onderhouden+verbouwen. Ventilatie Onderhoud. eigen huis magazine onderhouden+verbouwen eigen huis magazine Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht Ventilatie Onderhoud 32 eigen huis magazine jan 2013 31 24 uur per dag frisse lucht Ventileren

Nadere informatie

Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen

Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen Onderzoek Resultaten van 3 projecten Vergelijkingen met omgevingswaarden Beleid Wie doet wat in Vlaanderen Waar kan ik terecht met vragen Voorstel

Nadere informatie

Strategie bij vraaggestuurde ventilatie

Strategie bij vraaggestuurde ventilatie d 1.29 1.55 2.18 a 1.45 b 1.03 4.57 1.35 0.81 c 0.59 0.37 1.06 1.11 f e 0.28 0.57 g 0.78 0.21 Lung Pulmonary artery Alveolar capillaries Pulmonary veins PULMONARY SYSTEM Heart Left atrium Right atrium

Nadere informatie

PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2

PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2 PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2 GLASWOL EN MINERALE WOL MET ECOSE -TECHNOLOGIE WELL v2 werkt met een puntensysteem. In totaal zijn er bij elk project 110 punten te verdienen. Voor elke

Nadere informatie

Gezond wonen. Tips voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid

Gezond wonen. Tips voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid Gezond wonen voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid Het grootste gedeelte van de dag, ongeveer 70%, brengen we in onze eigen woning door. We denken en praten veel over de vervuiling

Nadere informatie

Studiedag Energiebesparingsforum. Ventilatie. Ventilatie

Studiedag Energiebesparingsforum. Ventilatie. Ventilatie Ventilatie Studiedag Energiebesparingsforum Ventilatie Hilde Breesch, KaHo Sint-Lieven Paul Van den Bossche, WTCB Binnenluchtkwaliteit Ventilatiesystemen in woningen Aanbevelingen ventilatiegids Studiedag

Nadere informatie

BELANG VAN KOOKAFZUIGING IN LUCHTDICHTE WONINGEN. ISIAQ.nl symposium Piet Jacobs

BELANG VAN KOOKAFZUIGING IN LUCHTDICHTE WONINGEN. ISIAQ.nl symposium Piet Jacobs BELANG VAN KOOKAFZUIGING IN LUCHTDICHTE WONINGEN ISIAQ.nl symposium Piet Jacobs MIJN EIGEN WONING Balansventilatie Twee zone systeem voor de toevoer Motorloze afzuigkap Helaas te weinig afzuigcapaciteit:

Nadere informatie

Meten van micro-organismen bij binnenmilieu-klachten in kantoren

Meten van micro-organismen bij binnenmilieu-klachten in kantoren Meten van micro-organismen bij binnenmilieu-klachten in kantoren Diny van Faassen, RAH/BVF Ineke Thierauf, AH/bestuurslid ISAQ-nl NVVA-symposium, 14-4-2016 biosafety consult Inhoud presentatie 1. Aanleiding

Nadere informatie

Hoofdbediening CO 2. RF en Uitbreidingssensor CO 2. RF Handleiding voor de gebruiker. Verwarming Koeling Ventilatie Filtering

Hoofdbediening CO 2. RF en Uitbreidingssensor CO 2. RF Handleiding voor de gebruiker.  Verwarming Koeling Ventilatie Filtering Hoofdbediening RF en Uitbreidingssensor RF Handleiding voor de gebruiker In de Kasbah geplaatst in het voorjaar 2015 Verwarming Koeling Ventilatie Filtering www.dekasbah.nl Inhoudsopgave 1. Introductie

Nadere informatie

Effectiviteit van mechanische ventilatie met filtertoepassing in scholen langs drukke wegen. Dr. Maciek Strak GGD Amsterdam Afd. Milieu en Gezondheid

Effectiviteit van mechanische ventilatie met filtertoepassing in scholen langs drukke wegen. Dr. Maciek Strak GGD Amsterdam Afd. Milieu en Gezondheid Effectiviteit van mechanische ventilatie met filtertoepassing in scholen langs drukke wegen Dr. Maciek Strak GGD Amsterdam Afd. Milieu en Gezondheid Inleiding Langdurige blootstelling aan luchtverontreiniging

Nadere informatie

Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor!

Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Vlaamse NME-dag Workshop Gezond Binnen 20 oktober 2009 Dieter Deplancke Nel Van lent Medisch milieukundigen bij de Logo s 1 2 Aandacht: Binnenmilieu

Nadere informatie

Het hoofd in de wolken

Het hoofd in de wolken Het hoofd in de wolken Evert Hasselaar Trees Wouda, 1947 Fijn stof binnenshuis transport Van vervuilingsbron naar effect Bron vervuiling of hinder emissies Concentratie blootstelling opname gezondheids

Nadere informatie

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ISSO-studiedag - 'Luchtfilters voor comfortinstallaties 6 oktober 2005 MediaPlaza te Utrecht Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ir. Atze Boerstra BBA Boerstra Binnenmilieu Advies bba@binnenmilieu.nl

Nadere informatie

Binnenmilieu, binnenluchtkwaliteit en de vloer

Binnenmilieu, binnenluchtkwaliteit en de vloer White paper binnenmilieu Forbo Flooring Binnenmilieu, binnenluchtkwaliteit en de vloer Introductie Al vele jaren zijn het binnenmilieu en daaraan verwante zaken zoals de luchtkwaliteit, onderwerp van gesprek

Nadere informatie

Ventilatie in woning en utiliteitsbouw

Ventilatie in woning en utiliteitsbouw Wetgeving Ventilatie in woning en utiliteitsbouw Maandag 5 december 2005 EPB informatie op maat van de aannemer Besluit Vlaamse regering 11 maart 2005 : energieprestatieregelgeving Bijlage V en VI : Het

Nadere informatie

Niet residentiële ventilatie

Niet residentiële ventilatie Niet residentiële ventilatie Gebouw Type ruimte Typische waarde Standaardwaarde Kinderopvang Scholen 30 tot 45 db(a) 40 db(a) Scholen Klaslokaal 30 tot 40 db(a) 35 db(a) Gangen 35 tot 50 db(a) 40 db(a)

Nadere informatie

Niet residentiële ventilatie

Niet residentiële ventilatie Voorbeeld berekening minimum ontwerpdebiet: Leslokaal 50m² Bezetting volgens bouwteam (op plan): 10 personen 10 pers x 22m³/h/pers = 220m³/h Bezetting volgens tabel: 50m² : 4m²/pers = 12,5 pers 13 personen

Nadere informatie

Vuiltje aan de Lucht?

Vuiltje aan de Lucht? Vuiltje aan de Lucht? Luchtwachters Delft Wie zijn wij? https://twitter.com/luchtwachters https://luchtwachtersdelft.nl/ info@luchtwachtersdelft.nl Outline Feiten over luchtkwaliteit Effect op gezondheid

Nadere informatie

ComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur

ComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur ComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur Handleiding voor de installateur z.o.z. Manuel de l installateur t.s.v.p. Heating Koeling Fresh Air Clean Air Inhoudsopgave 1. Introductie...1

Nadere informatie

Wat is comfort? Thermisch comfort. Binnenluchtkwaliteit. Akoestisch comfort

Wat is comfort? Thermisch comfort. Binnenluchtkwaliteit. Akoestisch comfort 1 Wat is comfort? Thermisch comfort Binnenluchtkwaliteit Akoestisch comfort Visueel comfort 2 Thermisch comfort hangt af van vele factoren Thermisch comfort is een relatief begrip, Het is o.m. afhankelijk

Nadere informatie

Samenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren

Samenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren Samenvatting Het kabinet stelde in 2008 dat de kwaliteit van het binnenmilieu op basisscholen te wensen overlaat. Het gaat dan vooral om de luchtkwaliteit tijdens het stookseizoen, de temperatuur in de

Nadere informatie

TRENDSEMINARIE HOUTBOUW. BINNENLUCHTKWALITEIT Aspect van vluchtige organische stoffen

TRENDSEMINARIE HOUTBOUW. BINNENLUCHTKWALITEIT Aspect van vluchtige organische stoffen TRENDSEMINARIE HOUTBOUW BINNENLUCHTKWALITEIT Aspect van vluchtige organische stoffen Lieven DE BOEVER (WOOD.BE) Marc LOR (VITO) Tom HAERINCK (WTCB) Binnenluchtkaliteit Algemeen kader Wat, aar en hoe meten?

Nadere informatie

I Ventilatiesystemen principes :

I Ventilatiesystemen principes : I Ventilatiesystemen principes : Types A, B, C van ventilatie technieken: Ventilatiesysteem A : Het natuurlijke ventilatieconcept, genaamd ventilatiesysteem A, gebruikt het schoorsteenprincipe om de luchtstroming

Nadere informatie

Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie

Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie Themabijeenkomst De Nieuwe Standaard In Ventileren ing. G.A. (Gerton) Starink Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V. 22-5-2015 2 1 Op weg

Nadere informatie

Ventileren. Antwoorden op de meest gestelde vragen. Tel. 050/32.33.40 - Fax. 050/32.33.27 - E-mail info@airflux.be - www.airflux.

Ventileren. Antwoorden op de meest gestelde vragen. Tel. 050/32.33.40 - Fax. 050/32.33.27 - E-mail info@airflux.be - www.airflux. Ventileren Antwoorden op de meest gestelde vragen 1. Waarom deze brochure? Goed ventileren is enorm belangrijk. Niet alleen omdat frisse en schone lucht in huis prettig is, maar vooral omdat het gezond

Nadere informatie

BINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ

BINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ BINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ De rook van sigaretten verspreidt zich in je huis en auto. En plakt daar aan alles: kleding, zetels, vloer, speelgoed, Dat is niet goed voor jouw gezondheid én die van je kinderen.

Nadere informatie

VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN

VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN Sept. - Nov. 2015 ir. Atze Boerstra BBA Binnenmilieu ab-bba@binnenmilieu.nl www.binnenmilieu.nl ing. Joost Valk Vital Places jvalk@vitalplaces.eu www.vitalplaces.nl

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest. Koen Toté - VMM

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest. Koen Toté - VMM Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest Koen Toté - VMM Overzicht presentatie Luchtkwaliteit 2017 getoetst aan de normen Impact van deze luchtkwaliteit op onze gezondheid Bespreking van fijn stof en stikstofdioxide

Nadere informatie

INVISIVENT NL. Discrete verluchting bovenop het kozijn specifiek voor Nederlandse bouwwijze

INVISIVENT NL. Discrete verluchting bovenop het kozijn specifiek voor Nederlandse bouwwijze INVISIVENT NL Discrete verluchting bovenop het kozijn specifiek voor Nederlandse bouwwijze Nederland NL I 2018 2 Invisivent NL WAAROM VENTILEREN? In tegenstelling tot wat velen denken, is de luchtkwaliteit

Nadere informatie

Duurzame innovatie op het vlak van technologie en leefcomfort voor houttoepassingen in de bouw

Duurzame innovatie op het vlak van technologie en leefcomfort voor houttoepassingen in de bouw Duurzame innovatie op het vlak van technologie en leefcomfort voor houttoepassingen in de bouw VOC-regelgeving Overzicht VOC s? Historiek Huidige toestand m.b.t normalisatie en wetgeving Vergelijking huidige

Nadere informatie

Binnenluchtmeting. School te Badhoevedorp

Binnenluchtmeting. School te Badhoevedorp R Briefrapport Binnenluchtmeting School te Badhoevedorp Opdrachtgever Auteur Dhr. R van Strien, GGD Amsterdam Martje Mooij Contact Martje Mooij Centrum Inspectieonderzoek, Milieucalamiteiten en Drinkwater

Nadere informatie

Vliegverkeer slecht voor de gezondheid. Sara Botschuijver Leonard Beijdewellen Informatieavond Laagvliegroutes van Lelystad Airport: Berkum

Vliegverkeer slecht voor de gezondheid. Sara Botschuijver Leonard Beijdewellen Informatieavond Laagvliegroutes van Lelystad Airport: Berkum Vliegverkeer slecht voor de gezondheid Sara Botschuijver Leonard Beijdewellen Informatieavond Laagvliegroutes van Lelystad Airport: Berkum 9-01-2018 Kleine deeltjes in de Lucht: Fijnstof en ultra fijnstof

Nadere informatie

Ventilatie van kantoorgebouwen

Ventilatie van kantoorgebouwen Ventilatie van kantoorgebouwen Geert Bellens Projectleider Duurzaam bouwen Cenergie Opleiding Energieverantwoordelijke - BIM Een beetje geschiedenis Kwaliteit binnenlucht: ++ Energie: 0 Gedwongen ventilatie

Nadere informatie

Vocht, schimmels & gezondheid

Vocht, schimmels & gezondheid Vocht, schimmels & gezondheid Ongeveer 15 procent van de woningen in Nederland is vochtig. Te veel vocht vermindert de kwaliteit van de binnenlucht. Dit kan luchtweg- en andere gezondheidsklachten bij

Nadere informatie

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes Gezond Wonen Binnenmilieu en gezondheid Ad Dilven Monique Scholtes Stichting Futura November 2010 Inhoud Bureau: voorstellen Binnenmilieu en gezondheid Wat doet Bureau GMV? Casuïstiek (5X) Samenwerking?

Nadere informatie

Als je aan een drukke weg woont verlucht je beter niet. Door beddengoed op 60 C te wassen dood je huisstofmijt.

Als je aan een drukke weg woont verlucht je beter niet. Door beddengoed op 60 C te wassen dood je huisstofmijt. Is 22 C de ideale slaapkamertemperatuur? Ventileren = verluchten CO kan je proeven Als het buiten koud is, verlucht je niet. Als je aan een drukke weg woont verlucht je beter niet. Hoeveel kan je best

Nadere informatie

ComfoFan S 425 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur

ComfoFan S 425 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur ComfoFan S 425 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur Handleiding voor de installateur z.o.z. Manuel de l installateur t.s.v.p. Heating Koeling Fresh Air Clean Air Inhoudsopgave 1. Introductie...1

Nadere informatie

SOMS MOET JE OM VOORUIT TE GAAN EVEN TERUG IN DE TIJD

SOMS MOET JE OM VOORUIT TE GAAN EVEN TERUG IN DE TIJD SOMS MOET JE OM VOORUIT TE GAAN EVEN TERUG IN DE TIJD CITY M AIR PURIFIER VAN CAMFIL Camfil Clean Air Solutions 1 FEITEN: MET ONZE LUCHTREINIGERS GAAT U DUIZENDEN JAREN TERUG IN DE TIJD. In enkele uren

Nadere informatie

Info- en intervisiemoment

Info- en intervisiemoment Info- en intervisiemoment Agenda onthaal stook je gezondheid niet op handhaving bij stoken pauze intervisie lunch Stook je gezondheid niet op Inhoud Inleiding Een onschuldig vuurtje? Lokale aanpak: sensibilisering

Nadere informatie

'Your air.. Our care!'

'Your air.. Our care!' 'Your air.. Our care!' Beknopt kan hiermee de missie van KlimaVent environment worden omschreven. Ventileren is een vak. Een vak waar KlimaVent zich dagelijks mee bezig houdt. Voor het creëren van een

Nadere informatie

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven ir. Henk Versteeg Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Lichtveld Buis & Partners BV Raadgevende ingenieurs

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Conferentie Luchtkwaliteit Brussel, 5 december 2014 Dr Hans Bruyninckx Executive Director European Environment Agency EEA rapporten 2014 Luchtverontreiniging een

Nadere informatie

Vlaanderen is milieubewust. Gezond ventileren en verluchten. Tips voor keuze en onderhoud van ventilatiesystemen

Vlaanderen is milieubewust. Gezond ventileren en verluchten. Tips voor keuze en onderhoud van ventilatiesystemen Vlaanderen is milieubewust Gezond ventileren en verluchten Tips voor keuze en onderhoud van ventilatiesystemen 1 2 Inhoud Ventileren en verluchten 5 Waarom ventileren 8 Hoe uw woning ventileren 10 Ontwerp,

Nadere informatie

Clean Air Low Energy Samenvatting

Clean Air Low Energy Samenvatting Clean Air Low Energy Samenvatting Dit verkennend onderzoek had als doel de karakterisatie van de binnenluchtkwaliteit in energieefficiënte gebouwen (woningen en scholen). Fysische, chemische en biologische

Nadere informatie

ComfoFan CMF 14 Handleiding voor de gebruiker

ComfoFan CMF 14 Handleiding voor de gebruiker ComfoFan CMF 14 Handleiding voor de gebruiker Handleiding voor de installateur z.o.z. Verwarming Koeling Ventilatie Filtering Inhoudsopgave 1. Introductie...2 2. Werking systeem...3 3. Garantie...4 4.

Nadere informatie

FIJN STOF IN HET BINNENMILIEU

FIJN STOF IN HET BINNENMILIEU FIJN STOF IN HET BINNENMILIEU KENNISDAG BOUWFYSICA, 14 JUNI 2017 Piet Jacobs NEEMT DOOR RENOVATIE FIJNSTOF IN BINNENMILIEU TOE OF AF? 2 Fijnstof in het binnenmilieu Piet Jacobs 1 OVERZICHT Wat is een goede

Nadere informatie

PURITII.COM. Puritii Luchtzuiveringssysteem

PURITII.COM. Puritii Luchtzuiveringssysteem PURITII.COM Puritii Luchtzuiveringssysteem Het Puritii Luchtzuiveringssysteem biedt draagbare en krachtige filtratie voor binnenshuis, van 7,4 kubieke meter per minuut. Het reinigt de lucht in uw huis

Nadere informatie

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen. DUCO at HOME De standaard voor woningventilatie Bij Duco Ventilation & Sun Control staat de gezondheid van de bewoners op de eerste plaats. Het Duco Reno System, Duco Comfort System en DucoTronic System

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid, artikel 30, 2, artikel 39, 51 en 55;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid, artikel 30, 2, artikel 39, 51 en 55; Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het Binnenmilieubesluit van 11 juni 2004 en tot opheffing van het ministerieel besluit van 16 maart 2006 tot vaststelling van het

Nadere informatie

Preventie van vocht- en schimmelproblemen. Aanbod en dienstverlening van de Vlaamse Logo s

Preventie van vocht- en schimmelproblemen. Aanbod en dienstverlening van de Vlaamse Logo s Preventie van vocht- en schimmelproblemen Aanbod en dienstverlening van de Vlaamse Logo s Vlaamse Logo s Logo: Lokaal gezondheidsoverleg www.vlaamselogos.be 15 logo s in Brussel en Vlaanderen: Provincie

Nadere informatie

Samenvatting Onderzoek naar de luchtkwaliteit van de binnenlucht in scholen: invloed van het buitenmilieu, van ventilatie en van klasinrichting

Samenvatting Onderzoek naar de luchtkwaliteit van de binnenlucht in scholen: invloed van het buitenmilieu, van ventilatie en van klasinrichting Samenvatting Onderzoek naar de luchtkwaliteit van de binnenlucht in scholen: invloed van het buitenmilieu, van ventilatie en van klasinrichting M. Stranger, K. De Brouwere, E. Goelen, E.Govarts, G. Koppen,

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN POLLUENTEN IN HET GEBOUW: HOE ZE TE VERMINDEREN? HERFST 2017 Binnenluchtvervuiling: mogelijke oorzaken Part op basis van de presentatie van CERAA Muriel BRANDT 2 DOELSTELLINGEN

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in Zeist

Luchtkwaliteit in Zeist Luchtkwaliteit in Zeist Inleiding In een eerder artikel is gesproken over Samen het milieu in Zeist verbeteren en de vier pijlers onder het uitvoeringsplan, zie het artikel op deze website van 7 juni en

Nadere informatie

VOCHT EN VENTILATIE. Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning

VOCHT EN VENTILATIE. Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning VOCHT EN VENTILATIE Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning VENTILEREN GEZOND LUCHT OPEN BUITENLUCHT VOCHT RAMEN WONING Goede ventilatie voorkomt vocht in uw woning Het voorkomen van vocht in uw woning

Nadere informatie

Wereldgezondheidsorganisatie : fijnstof onderschat

Wereldgezondheidsorganisatie : fijnstof onderschat Wereldgezondheidsorganisatie : fijnstof onderschat In deze publicatie http://tiny.cc/3l493w van de regionale afdeling Europa van de WHO, wordt antwoord gegeven op 24 vragen die alle betrekking hebben op

Nadere informatie

L brochure-gerust-ademhalen-(nl)-DRUK brochure-gerust-ademhalen-(nl) Gerust ademhalen

L brochure-gerust-ademhalen-(nl)-DRUK brochure-gerust-ademhalen-(nl) Gerust ademhalen Gerust ademhalen Gerust ademhalen We besteden maar liefst 90 % van onze tijd binnen vier muren. Choquerend? Natuurlijk niet. We hoppen van onze woonplaats naar het werk of de school, de fitness, de supermarkt

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in Steden Probleemschets, Aandachtspunten, Tendensen

Luchtkwaliteit in Steden Probleemschets, Aandachtspunten, Tendensen Luchtkwaliteit in Steden Probleemschets, Aandachtspunten, Tendensen Frans Fierens, Gerwin Dumont (*) (*)Medewerkers van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) gedetacheerd naar de Intergewestelijke Cel voor

Nadere informatie

Gezond ventileren en verluchten

Gezond ventileren en verluchten Gezond ventileren en verluchten Tips voor keuze en onderhoud van ventilatiesystemen 1 2 Inhoud Ventileren en verluchten 5 Waarom ventileren 8 Hoe uw woning ventileren 10 Ontwerp, plaatsing en onderhoud

Nadere informatie

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning!

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,

Nadere informatie

Natuur op verwijzing. Dirk Avonts Huisarts NU, Domus Medica

Natuur op verwijzing. Dirk Avonts Huisarts NU, Domus Medica Natuur op verwijzing Dirk Avonts Huisarts NU, Domus Medica Natuur en gezondheid Kwaliteit buitenlucht Kwaliteit binnenlucht Ademen onderweg Natuur als therapie Natuur op verwijzing Groen en kwaliteit buitenlucht

Nadere informatie

MIRA 2012 Verspreiding van POP s

MIRA 2012 Verspreiding van POP s MIRA 212 Verspreiding van POP s Emissie van dioxines naar lucht dioxine-emissie (g TEQ) 6 5 4 overige** energie huishoudens 3 2 1 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211* * voorlopige cijfers ** overige: landbouw

Nadere informatie

Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté

Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté Overzicht presentatie Waarom luchtmetingen in Vlaanderen? Evolutie van de laatste decennia Toetsen van de luchtkwaliteit aan de heersende

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in Vlaanderen en in uw gemeente. Koen Toté - VMM

Luchtkwaliteit in Vlaanderen en in uw gemeente. Koen Toté - VMM Luchtkwaliteit in Vlaanderen en in uw gemeente Koen Toté - VMM VMM meet de luchtkwaliteit 13/03/2019 3 Luchtkwaliteit in Vlaanderen Waaraan toetsen we? Grens- en streefwaarden van de Europese Unie (EU)

Nadere informatie

Verzeker jezelf van een goede oplevering.

Verzeker jezelf van een goede oplevering. Verzeker jezelf van een goede oplevering. Bestel de juiste luchtgroep en de inregeling van de volledige installatie bij AirX. AirX regelt volledige ventilatie installaties in, om ervoor te zorgen dat er

Nadere informatie

Green-Air Binnenshuis

Green-Air Binnenshuis Green-Air Binnenshuis Uitwisseling van groene kennis voor een gezondere binnen- en buitenlucht Deze brochure kwam tot stand door de operationele groep Green-Air Deze operationele groep werd cogefinancierd

Nadere informatie

Hoe komen de annual air quality kaarten tot stand?

Hoe komen de annual air quality kaarten tot stand? Hoe komen de annual air quality kaarten tot stand? De annual air quality kaarten tonen het resultaat van een koppeling van twee gegevensbronnen: de interpolatie van luchtkwaliteitsmetingen (RIO-interpolatiemodel)

Nadere informatie

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.

, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen. DUCO at HOME De standaard voor woningventilatie Bij Duco Ventilation & Sun Control staat de gezondheid van de bewoners op de eerste plaats. Het Duco Comfort System en het DucoTronic System bieden de garantie

Nadere informatie

Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen

Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen Marije te Kulve Prof.dr. H.S.M. Kort Dr.ir. M.G.L.C. Loomans Binnenlucht kwaliteit en temperatuur Het project: Bezielende omgeving in de Ouderenzorg (registratienummer:

Nadere informatie