Gezonde kantoren Facts and #alternative facts

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gezonde kantoren Facts and #alternative facts"

Transcriptie

1 Cradle to Cradle Café Gezonde kantoren Facts and #alternative facts ir. Tim Beuker, WELL AP BBA Binnenmilieu

2 Introductie BBA Binnenmilieu Adviesbureau gespecialiseerd in binnenmilieu en gezondheid Opgericht in 1996, sinds 2014 dochter van DGMR 20 jaar ervaring met binnenmilieu, gezondheid, comfort en productiviteit Auteur van o.a. Programma van Eisen Frisse Scholen, AI-24, NEN-EN 15251, ISSO-publicatie 74 Evidence-based advies 2

3 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? HET NIEUWE WERKEN

4 Goede binnenluchtkwaliteit door: 1. Emissie-arme materialen, meubilair 2. Adequate verse luchttoevoerhoeveelheid 2. Goede toevoerluchtkwaliteit 4. Spuiventilatie mogelijkheid

5 Goede binnenluchtkwaliteit door: 1. Emissie-arme materialen, meubilair 2. Adequate verse luchttoevoerhoeveelheid 2. Goede toevoerluchtkwaliteit 4. Spuiventilatie mogelijkheid

6 Materiaalemissies + 6

7 Korte termijn gezondheidseffecten zelf ervaren? Citroengeranium 7

8 ODDS-ratio Lange termijn gezondheidseffecten 3,0 2,5 BBzP astma BBzP rhinitis BBzP eczeem DEHP astma 2,0 1,5 1,0 0,5 0, Toenemende hoeveelheid ftalaten in stof (kwartielen) Bron: Bornehag et al,

9 Voorkomen? Gebruik alleen materialen en meubilair met emissielabel, bijv.: 9

10 10 Vanaf Gold

11 11 Vanaf Bronze

12 12

13 13

14 Verbetering binnenluchtkwaliteit? Fact or #alternative fact?

15 Wolverton B.C. et al (1989) Interior Landscape Plants for Indoor Air Pollution Abatement, NASA

16 Afname concentratie in klimaatkamer 24 uur [in %] Afname luchtverontreiniging 100% 80% 60% 40% 20% 0% Formaldehyde Benzeen Trichloroethyleen Draecaena fragrans massangeana Ficus Benjamina Lege klimaatkamer O.b.v.: Wolverton B.C. et al (1989) Interior Landscape Plants for Indoor Air Pollution Abatement, NASA

17 Afname concentratie per uur (ventilatievoud) [in %] Afname luchtverontreiniging 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 Beste plant Kantoorventilatie cf. Bouwbesluit

18 Afname concentratie per uur (ventilatievoud) [in %] Afname luchtverontreiniging 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 Beste plant Kantoorventilatie cf. Bouwbesluit 52 planten per 10 m 2

19 19 Bron: Ulrich et al (1991) Stress recovery during exposure to natural and urban environments

20 Skin conductivity 20 Bron: Ulrich et al (1991) Stress recovery during exposure to natural and urban environments

21 Verbetering binnenluchtkwaliteit? Fact or #alternative fact?

22 Werking ionisator volgens fabrikant

23 Werking ionisator in de praktijk Bron: Weschler (2004) Chemical reactions among indoor pollutants: what we ve learned in the new millennium

24 Algemeen principe luchtreinigers A B C D

25 Wel goede binnenluchtkwaliteit door: 1. Emissie-arme materialen, meubilair 2. Adequate verse luchttoevoerhoeveelheid 2. Goede toevoerluchtkwaliteit 4. Spuiventilatie mogelijkheid

26 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? HET NIEUWE WERKEN Fact or #alternative fact?

27 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? Fact or #alternative fact?

28 Relatieve prestatie Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: -4 % 1,01 1 0,99 0,98 0,97 0,96 0,95 0,94 Weinig persoonlijke invloed luchtkwaliteit Veel persoonlijke invloed luchtkwaliteit Bron: BBA Binnenmilieu (2015) Kentallen binnenmilieu & productiviteit ten behoeve van de EET value case tool, Platform 31

29 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Bron: BBA Binnenmilieu (2015) Kentallen binnenmilieu & productiviteit ten behoeve van de EET value case tool, Platform 31

30 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Lichtwering niet te gebruiken: -3 tot -5 % Bron: BBA Binnenmilieu (2015) Kentallen binnenmilieu & productiviteit ten behoeve van de EET value case tool, Platform 31

31 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Lichtwering niet te gebruiken: -3 tot -5 % Hinderlijk betekenisvol geluid: -3 tot -7 % Goed Lage nagalmtijd Slecht Hoge nagalmtijd Bron: BBA Binnenmilieu (2015) Kentallen binnenmilieu & productiviteit ten behoeve van de EET value case tool, Platform 31

32 Wel productiviteit bevorderen: Werkomgeving af te stemmen op werkzaamheden Weinig betekenisvol geluid Voldoende persoonlijke beïnvloeding (licht, geluid, lucht, temperatuur)

33 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? Fact or #alternative fact?

34 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Lichtwering niet te gebruiken: -3 tot -5 % Hinderlijk betekenisvol geluid: -3 tot -7 %

35 Effect open werkruimte op productiviteit: Geen (bruikbaar) te openen raam: - 4% Geen temperatuurbeïnvloeding: - 3% Lichtwering niet te gebruiken: -3 tot -5 % Hinderlijk betekenisvol geluid: -3 tot -7 %

36 36 Bron:

37 verwarmd bureaublad op werkplekniveau regelbare ventilatie Bron:

38 Verbetering comfort, gezondheid en productiviteit? HET NIEUWE WERKEN

39 ir. Tim Beuker

40 Productiviteit i.r.t. meerkosten gezond gebouw: Voorbeeld: Investeringskosten welzijnsbevorderende maatregelen: 50 per m 2 Omzet: ,- per m 2 per jaar Gewenste terugverdientijd maatregelen: 1 jaar Benodigde productiviteitsstijging: +0,005%

WHATtheWELL? ir. Tim Beuker (BBA) 8 juni 2018

WHATtheWELL? ir. Tim Beuker (BBA) 8 juni 2018 WHATtheWELL? ir. Tim Beuker (BBA) 8 juni 2018 2 WHATtheWELL? ir. Tim Beuker (BBA) 8 juni 2018 Meet WELL 4 Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence

Nadere informatie

VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN

VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN Sept. - Nov. 2015 ir. Atze Boerstra BBA Binnenmilieu ab-bba@binnenmilieu.nl www.binnenmilieu.nl ing. Joost Valk Vital Places jvalk@vitalplaces.eu www.vitalplaces.nl

Nadere informatie

WELL en de Nederlandse bouwpraktijk. Tim Beuker (BBA) / Antwan van Haaren (DGMR) 10 april 2018

WELL en de Nederlandse bouwpraktijk. Tim Beuker (BBA) / Antwan van Haaren (DGMR) 10 april 2018 WELL en de Nederlandse bouwpraktijk Tim Beuker (BBA) / Antwan van Haaren (DGMR) 10 april 2018 Ziektelast in Nederland INACTIVITEIT ROKEN SLECHTE ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN ERNSTIG OVERGEWICHT FIJNSTOF 2 Ziektelast

Nadere informatie

Cognitieve prestaties in de werkomgeving. Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen

Cognitieve prestaties in de werkomgeving. Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen Cognitieve prestaties in de werkomgeving Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen Hebt u al zo n spiegel? Zo werkt het www.semeoticons.eu Gezondheid & vitaliteit zijn hot Het Nieuwe Werken was hot Waar

Nadere informatie

WELL voor Frisse Scholen

WELL voor Frisse Scholen Foto: Michel Kievits WELL voor Frisse Scholen Tim Beuker 1, Froukje van Dijken 1 en Antwan van Haaren 2 1 BBA Binnenmilieu 2 DGMR Bouw De WELL Building Standard is een steeds vaker gebruikt instrument

Nadere informatie

Productiviteit = output per medewerker, per tijdseenheid gedeeld door input

Productiviteit = output per medewerker, per tijdseenheid gedeeld door input $% &' ( )!! " # * Productiviteit in relatie tot binnenmilieu in kantoren Nadruk op thermisch binnenklimaat, luchtkwaliteit, geluid en licht Ziekteverzuim effecten worden meer summier behandeld dan productiviteit

Nadere informatie

DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR

DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR WAT IS HET IDEALE KANTOOR? AKOESTIEK LICHT LUCHTKWALITEIT THERMISCH COMFORT BUSINESS CASE WAT IS EEN IDEAAL KANTOOR? Een ideaal kantoor is een plaats waar op lange termijn

Nadere informatie

Prégy AIR. Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit. - Prégy AIR I

Prégy AIR. Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit. - Prégy AIR I Prégy AIR Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit - Prégy AIR I 1 SINIAT, EEN VERANTWOORDELIJKE EN DUURZAME PARTNER SINIAT IS ACTIEF IN IEDERE STAP VAN HET DUURZAAM BOUWEN SINIAT WIL

Nadere informatie

Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra

Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra Frans Duijm arts medisch milieukundige Kenniscentrum Milieu & Gezondheid GGD s Groningen, Friesland, Drenthe 21 maart 2007 ventilatie in scholen

Nadere informatie

De winst van een gezond binnenklimaat

De winst van een gezond binnenklimaat De winst van een gezond binnenklimaat Wat hebben 5.000.000.000 en de huisstofmijt met elkaar te maken? Dat ontdekt u in het komende half uur! Het spel De prijs Proefvraag 1. Heeft u thuis een gezond binnenklimaat?

Nadere informatie

Beter leren in een gezonde school

Beter leren in een gezonde school Beter leren in een gezonde school drs. L. Haans en ir. A.C. Boerstra, BBA Boerstra Binnenmilieu Advies Het binnenmilieu in basisscholen is van groot belang omdat jonge kinderen een groot deel van hun tijd

Nadere informatie

Groen in de klas. Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect

Groen in de klas. Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect Groen in de klas Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect www.bouwenmetgroenenglas.nl / anouk@bouwenmetgroenenglas.nl 1 Wat gaan we doen in deze

Nadere informatie

Gezond ventileren lekkere lucht is hoofdgerecht van gezond wonen. Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 12 november 2009

Gezond ventileren lekkere lucht is hoofdgerecht van gezond wonen. Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 12 november 2009 Gezond ventileren lekkere lucht is hoofdgerecht van gezond wonen Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 12 november 20 Inhoud Gezond wonen Gezond wonen en ventilatie Gedrag en energiegebruik

Nadere informatie

KILLERVARIABELEN Binnenmilieu beleving

KILLERVARIABELEN Binnenmilieu beleving KILLERVARIABELEN Binnenmilieu beleving De laatste inzichten ir. Atze Boerstra Centrale vraag: Wat zijn nu de ECHT belangrijke factoren (killervariabelen) die bepalen of men een bepaald binnenmilieu als

Nadere informatie

Froukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen

Froukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen Froukje van Dijken Bouwstenen voor Frisse Scholen Binnenmilieu scholen Relatieve prestatie [-] Gezonde lucht is belangrijk Meer ventilatie is: Betere leerprestaties >7% prestatieverhoging als 130 Bouwbesluit

Nadere informatie

GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK. Gezondheidseffecten van planten op de werkplek

GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK. Gezondheidseffecten van planten op de werkplek GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK Gezondheidseffecten van planten op de werkplek Droge keel? Branderige ogen? Vaak hoofdpijn? Verbeter het werkklimaat met planten! Binnenklimaat Het is niet makkelijk om op kantoor

Nadere informatie

Verhoogt automatisering van de werkomgeving rendement van een organisatie?

Verhoogt automatisering van de werkomgeving rendement van een organisatie? Verhoogt automatisering van de werkomgeving rendement van een organisatie? Optimaliseren op de mens bepaalt het succes van een bedrijf. ir Gerarda Nierman Omgevingspsycholoog & Adviseur Gebouwinstallaties

Nadere informatie

Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor!

Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Vlaamse NME-dag Workshop Gezond Binnen 20 oktober 2009 Dieter Deplancke Nel Van lent Medisch milieukundigen bij de Logo s 1 2 Aandacht: Binnenmilieu

Nadere informatie

Voel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN

Voel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN Voel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK Mensen die zich op hun werk thuis voelen, werken met meer plezier en zijn minder vaak ziek. Ze zijn beter in staat

Nadere informatie

Gezond ventileren. Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 15 oktober 2009

Gezond ventileren. Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 15 oktober 2009 Gezond ventileren Evert Hasselaar Onderzoeksinstituut OTB, TUDelft 15 oktober 29 4/23/21 Yesterday, at OTB Hallo allemaal, Wegens vele klachten over de ventilatieroosters is besloten om de roosters voorlopig

Nadere informatie

gezond groen op het werk plants for people

gezond groen op het werk plants for people gezond groen op het werk oftwel plants for people Inhoudsopgave 1. GROEN EN WERK... 2 2. GROEN VAN ESSENTIEEL BELANG OP HET WERK.... 2 3. ZIEKTEVERZUIM OMLAAG... 3 BRONVERMELDINGEN... 5 DOCUMENTATIE...

Nadere informatie

PERSOONLIJKE BEINVLOEDING VAN HET BINNENKLIMAAT alias POWER TO THE PEOPLE!

PERSOONLIJKE BEINVLOEDING VAN HET BINNENKLIMAAT alias POWER TO THE PEOPLE! NVVA, 14 april 2016 PERSOONLIJKE BEINVLOEDING VAN HET BINNENKLIMAAT alias POWER TO THE PEOPLE! Atze Boerstra BBA Binnenmilieu Powerrrr Promotie-onderzoek TU Eindhoven Primair doel: het onderzoeken van

Nadere informatie

BREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie

BREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie BREEAM NL Nieuwbouw Categorie Weging Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Waste Land Use & Ecology Pollution Energie 19% Materials Transport 8% Management Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% Water

Nadere informatie

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes Gezond Wonen Binnenmilieu en gezondheid Ad Dilven Monique Scholtes Stichting Futura November 2010 Inhoud Bureau: voorstellen Binnenmilieu en gezondheid Wat doet Bureau GMV? Casuïstiek (5X) Samenwerking?

Nadere informatie

Woningventilatie en renovatie

Woningventilatie en renovatie Woningventilatie en renovatie Bouwbesluit, bewoners en de praktijk Workshop Energie Nul73 Ir. H.J.J. (Harm) Valk Nieman Raadgevende Ingenieurs BV 19 mei 2015 Ventilatie Waarom ventileren? Kwaliteit en

Nadere informatie

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven ir. Henk Versteeg Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Lichtveld Buis & Partners BV Raadgevende ingenieurs

Nadere informatie

De geluidsomgeving in ziekenhuizen Invloed op patiënt & professional. Jikke Reinten MSc jikke.reinten@hu.nl 28/05/15

De geluidsomgeving in ziekenhuizen Invloed op patiënt & professional. Jikke Reinten MSc jikke.reinten@hu.nl 28/05/15 De geluidsomgeving in ziekenhuizen Invloed op patiënt & professional Jikke Reinten MSc jikke.reinten@hu.nl Gezondheid volgens de WHO: good health is a state of complete physical, social and mental well-being,

Nadere informatie

Inhoud. Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving

Inhoud. Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving ir. H.IJ. (Hester) Hellinga Faculteit Bouwkunde, Leerstoel Bouwfysica 17-04-2008 NVvA Symposium, Zeist Inhoud 02 1. Onderwerp van het onderzoek

Nadere informatie

Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen

Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen Marije te Kulve Prof.dr. H.S.M. Kort Dr.ir. M.G.L.C. Loomans Binnenlucht kwaliteit en temperatuur Het project: Bezielende omgeving in de Ouderenzorg (registratienummer:

Nadere informatie

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Seminar Swegon Air Academy 11 november 2008 ir. Froukje van Dijken BBA Binnenmilieu 010-2447025 www.binnenmilieu.nl Dagelijks 20.000 leerlingen

Nadere informatie

WTC Utrecht. De échte waarde van vastgoed. Francesco Franchimon. BAM Bouw en Techniek Blue Building Institute

WTC Utrecht. De échte waarde van vastgoed. Francesco Franchimon. BAM Bouw en Techniek Blue Building Institute WTC Utrecht De échte waarde van vastgoed Francesco Franchimon BAM Bouw en Techniek Blue Building Institute Waarde gebruiker: Belangrijkste kapitaal: Bedrijfsmiddel Arbeidskapitaal Loon Huisvesting Energie

Nadere informatie

Altijd het beste klimaat voor FRISSE LUCHT

Altijd het beste klimaat voor FRISSE LUCHT Altijd het beste klimaat voor FRISSE LUCHT Ventilatie en luchtkwaliteit in energiearme woningen JERÔME CORBA Adviseur Binnenklimaat Energienotaloze woningen Passieve nieuwbouw en renovatie Stroomversnelling

Nadere informatie

Gebouwsimulatie koppelen aan Productiviteit en Ziekteverzuim

Gebouwsimulatie koppelen aan Productiviteit en Ziekteverzuim Gebouwsimulatie koppelen aan Productiviteit en Ziekteverzuim Binnenmilieu heeft duidelijke invloed op Productiviteit en Ziekteverzuim van de medewerkers De ISSO/Rehva handleiding 901 Binnenmilieu en productiviteit

Nadere informatie

Ik ben productiever met de radio aan. Vind ik.

Ik ben productiever met de radio aan. Vind ik. M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Ik ben productiever met de radio aan. Vind ik. ir. Tom Bouwhuis ir. Sara Vellenga-Persoon De werkomgeving - meetbaar, gezond en productief 2 Trends Future

Nadere informatie

Bewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort

Bewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort Bewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort BBA Binnenmilieu ir. Eline Vermeulen ev-bba@binnenmilieu.nl 1 ACTIVE HOUSE RADAR (bron: ActivehouseNL.info) Berekende prestatie voor de renovatie

Nadere informatie

Methodiek Binnenmilieuprofiel

Methodiek Binnenmilieuprofiel Methodiek Binnenmilieuprofiel ISSO Landelijke Informatiedag Binnenmilieuprofiel 17 februari 2011 ir. Jaap Balvers BBA Binnenmilieu Tel 010-2447025 jb-bba@binnenmilieu.nl Inhoud Uitgangspunten Benodigdheden

Nadere informatie

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ISSO-studiedag - 'Luchtfilters voor comfortinstallaties 6 oktober 2005 MediaPlaza te Utrecht Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ir. Atze Boerstra BBA Boerstra Binnenmilieu Advies bba@binnenmilieu.nl

Nadere informatie

Het hoofd in de wolken

Het hoofd in de wolken Het hoofd in de wolken Evert Hasselaar Trees Wouda, 1947 Fijn stof binnenshuis transport Van vervuilingsbron naar effect Bron vervuiling of hinder emissies Concentratie blootstelling opname gezondheids

Nadere informatie

Voel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN

Voel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN Voel je thuis op je werk: de voordelen van planten op kantoor GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK Mensen die zich op hun werk thuis voelen, werken met meer plezier en zijn minder vaak ziek. Ze zijn beter in staat

Nadere informatie

Het Binnenmilieuprofiel voor woningen

Het Binnenmilieuprofiel voor woningen Het Binnenmilieuprofiel voor woningen Snelle METHODE om het binnenmilieu van een woning (incl. verbetermogelijkheden) in kaart te brengen, bij NIEUWBOUW maar vooral ook bij groot ONDERHOUD en RENOVATIES

Nadere informatie

Duurzaamheid en comfort, van ontwerp naar praktijk.

Duurzaamheid en comfort, van ontwerp naar praktijk. Duurzaamheid en comfort, van ontwerp naar praktijk. Praktijkevaluatie van duurzame kantoren waarbij de relatie tussen het ontwerpproces en de prestatie in de praktijk wordt onderzocht. Afstudeerpresentatie

Nadere informatie

ventilatie roosters +mv (2)

ventilatie roosters +mv (2) ventilatie balans berekening gewijzigd: 16062016E in rood aangegeven systeem C, natuurlijke toevoer en mechanische afvoer NEN 1087/ NPR 1088 MV = mechanische ventilatieafvoer toegepaste ventilatievoorzieningen

Nadere informatie

Rekenen aan duurzaam vastgoed

Rekenen aan duurzaam vastgoed Rekenen aan duurzaam vastgoed Ir. John Bergs BenR Adviseurs voor duurzaamheid VOGON studiemiddag, 3 april 2008 Inhoud Duurzaamheid en gezondheid Gezondheidsmodule GreenCalc+ Aanleiding en uitgangspunten

Nadere informatie

Invloed van ventilatie en binnenlucht op de slaapkwaliteit. Aanleiding, o.a.: en: Centrale vraag IMPULS onderzoek

Invloed van ventilatie en binnenlucht op de slaapkwaliteit. Aanleiding, o.a.: en: Centrale vraag IMPULS onderzoek Invloed van ventilatie en binnenlucht op de slaapkwaliteit Aanleiding, o.a.: Afstudeerproject Design Academy Eindhoven, Fabian Zeijler (see www.fabianzeijler.com) dr.ir. Atze Boerstra BBA Binnenmilieu

Nadere informatie

Samenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren

Samenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren Samenvatting Het kabinet stelde in 2008 dat de kwaliteit van het binnenmilieu op basisscholen te wensen overlaat. Het gaat dan vooral om de luchtkwaliteit tijdens het stookseizoen, de temperatuur in de

Nadere informatie

Bouwbesluit: Regeling formaldehyde voor alle gebouwen Hoofdstuk: Eisen en bepalingsmethoden voor formaldehyde ten gevolge van bouwmaterialen

Bouwbesluit: Regeling formaldehyde voor alle gebouwen Hoofdstuk: Eisen en bepalingsmethoden voor formaldehyde ten gevolge van bouwmaterialen TNO Ruimte en Infrastructuur Van Mourik Broekmanweg 6 Postbus 49 2600 AA Delft www.tnomi T 0152763000 F 0152763023 B -92-o468 Bouwbesluit: Regeling formaldehyde voor alle gebouwen Hoofdstuk: Eisen en bepalingsmethoden

Nadere informatie

Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET

Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET Value Case 2 Value Case 3 Value Case 4 Value Case 5 Value Case 6 Value Case 7 Status: VALUE CASE Van ambitie naar realisatie

Nadere informatie

Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012

Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Voor u ligt het Programma van Eisen Frisse Scholen. Dit Programma van Eisen dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen

Nadere informatie

Koppelen aan gebouwsimulatie

Koppelen aan gebouwsimulatie Koppelen aan gebouwsimulatie Productiviteit en ziekteverzuim De ISSO/REHVA handleiding 901 Binnenmilieu en productiviteit in kantoren laat zien, dat binnenluchttemperatuur, ventilatiehoeveelheid en binnenluchtkwaliteit

Nadere informatie

De WELL Building Standard Een introductie

De WELL Building Standard Een introductie De WELL Building Standard Een introductie ing. Antwan van Haaren Senior adviseur duurzame leefomgeving, DGMR 15 juni 2017 DGMR is méér dan een raadgevend ingenieursbureau DGMR anticipeert op veranderingen

Nadere informatie

Themakatern duurzaamheid

Themakatern duurzaamheid ziekteverzuim cijfer totaal investering totaal energie totaal onderhoud ziekteverzuim docenten (klasse B1) (klasse B2) (klasse B2' ) vloerverwarming + 6% 5% 5% 5% 4% -- - +/- + ++ 6,5 8 Themakatern duurzaamheid

Nadere informatie

Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit

Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit Duco seminar SCOREN MET NATUURLIJKE VENTILATIE - juni 2014 ir. Atze Boerstra, BBA Binnenmilieu / DGMR Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit Opbouw lezing Deel A / algemeen:

Nadere informatie

Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland?

Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? brings concepts to life Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? Bastiaan Beerens Peter Buurman Adviseur Bouwfysica en Gezonde Gebouwen - WELL AP Sustainability Director

Nadere informatie

FUNCTIONALITEIT & COMFORT VAN STOF: AKOESTIEK

FUNCTIONALITEIT & COMFORT VAN STOF: AKOESTIEK akoestiek FUNCTIONALITEIT & COMFORT VAN STOF: AKOESTIEK Stoffen van De Ploeg zijn ontworpen om bij te dragen aan een goede leef- en werkomgeving. Esthetiek, functionaliteit, comfort en duurzaamheid gaan

Nadere informatie

De échte waarde van vastgoed. Een introductie van de WELL building standard Healthy Workplace congres 30 november 2017

De échte waarde van vastgoed. Een introductie van de WELL building standard Healthy Workplace congres 30 november 2017 De échte waarde van vastgoed Een introductie van de WELL building standard Healthy Workplace congres 30 november 2017 CONSULT van AM Real Estate Development Wij geloven dat huisvesting volledig ten dienste

Nadere informatie

Gezonder binnenklimaat = verbetering van leerprestaties

Gezonder binnenklimaat = verbetering van leerprestaties Vraaggestuurd ventileren op basis van Gezonder binnenklimaat = verbetering van leerprestaties Fris en gezond binnenklimaat Lage onderhoudskosten Lagere energiekosten Laag geluidsniveau Gebruiksvriendelijk

Nadere informatie

Bij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante documenten als uitgangspunten gehanteerd:

Bij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante documenten als uitgangspunten gehanteerd: Project: Brede School Rembrandtkwartier te Rijswijk Projectnr.: 6.053 Datum: 20 februari 2017 Betreft: Ontwerpnotitie Ventilatie 1. UITGANGSPUNTEN Bij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante

Nadere informatie

Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen

Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen Workshop 8 Gezonde scholen Congres GEZONDRONDOM 15 mei 2013 ir. Henk Versteeg Onafhankelijk advies- en ingenieursbureau te Nieuwegein met veertig jaar ervaring

Nadere informatie

ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016

ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016 ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016 VOORSTELLEN Olaf Oosting Peter van Mierlo ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE

Nadere informatie

INDOOR AIR QUALITY: facts & figures

INDOOR AIR QUALITY: facts & figures INDOOR AIR QUALITY: facts & figures DUCO Binnenklimaatdoelstellingen 2020 Marianne Stranger, Health Unit VITO VITO Not for distribution 1 Luchtkwaliteit LUCHTKWALITEIT Enkel een probleem van buiten? VITO

Nadere informatie

FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE

FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE Roeland SAMSON Siegfried DENYS Laboratory of Environmental and Urban Ecology (EUREC A!) roeland.samson@uantwerpen.be siegfried.denys@uantwerpen.be Structuur:

Nadere informatie

Inleiding prestatieborging / commissioning

Inleiding prestatieborging / commissioning Inleiding prestatieborging / commissioning 1 2 1. Waarom prestatieborging 2. Wat is commissioning 3. Wat levert commissioning op 4. De markt en commissioning 1. Waarom prestatieborging Maar goed dat de

Nadere informatie

Groen onderzoek _. overzicht onderzoeksresultaten Groene longen in de klas Renoveren met groen en glas Groen licht voor ouderenzorg

Groen onderzoek _. overzicht onderzoeksresultaten Groene longen in de klas Renoveren met groen en glas Groen licht voor ouderenzorg Groen onderzoek _ overzicht onderzoeksresultaten Groene longen in de klas Renoveren met groen en glas Groen licht voor ouderenzorg Marco van Zandwijk www.bouwenmetgroenenglas.nl / marco@bouwenmetgroenenglas.nl

Nadere informatie

Binnenlucht kwaliteit in verpleegtehuizen en het effect op de verspreiding van infectieziekten

Binnenlucht kwaliteit in verpleegtehuizen en het effect op de verspreiding van infectieziekten Binnenlucht kwaliteit in verpleegtehuizen en het effect op de verspreiding van infectieziekten Marije te Kulve BEZO 14-10-2013 Supervisors: Prof.dr. H.S.M. Kort, TU/e Dr.ir. M.G.L.C. Loomans, TU/e Ir.

Nadere informatie

Ventilatie en luchtkwaliteit in Energiearme woningen. Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat

Ventilatie en luchtkwaliteit in Energiearme woningen. Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat Ventilatie en luchtkwaliteit in Energiearme woningen Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat Februari 2016 Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat Energienotaloze woningen Passieve nieuwbouw en renovatie Stroomversnelling

Nadere informatie

Meer informatie: NEN 1824:2010 Ergonomie - Ergonomische eisen voor de oppervlakte van (werkplekken in) administratieve ruimtes en kantoren.

Meer informatie: NEN 1824:2010 Ergonomie - Ergonomische eisen voor de oppervlakte van (werkplekken in) administratieve ruimtes en kantoren. Kantooromgeving Dit infoblad gaat over de volgende onderwerpen: 1. Werkoppervlak 2. Geluidshinder 3. Klimaat 4. Verlichting 1. Werkoppervlakte Uitgangspunt is dat er voldoende ruimte is om het werk goed

Nadere informatie

Het binnenmilieu van klaslokalen op lagere scholen

Het binnenmilieu van klaslokalen op lagere scholen Het binnenmilieu van klaslokalen op lagere scholen Prof. dr. ir. Philomena M. Bluyssen Faculteit Bouwkunde Technische Universiteit Delft Tekening van Sebastian Meertins, 7 jaar Kinderen brengen net als

Nadere informatie

AKOESTISCH COMFORT: EEN NOODZAAK!

AKOESTISCH COMFORT: EEN NOODZAAK! AKOESTISCH COMFORT: EEN NOODZAAK! HOE AKOESTIEK DE PRODUCTIVITEIT OP KANTOOR BEÏNVLOEDT Koen Wijgaerts - Martine Driesen VerV 15 maart 2018 GEZAMENLIJKE MISSIE 1. Welbevinden van mensen op het werk bevorderen

Nadere informatie

DE MEERWAARDE VAN GROEN IN DE STEDELIJKE OMGEVING GROEN EN ZORG

DE MEERWAARDE VAN GROEN IN DE STEDELIJKE OMGEVING GROEN EN ZORG DE MEERWAARDE VAN GROEN IN DE STEDELIJKE OMGEVING VERSIE 2.0 Groen in en rondom verzorgingshuizen, ziekenhuizen en overige klinieken is goed voor het klimaat binnen en buiten de instelling en heeft een

Nadere informatie

Blok voor Blok. Energiezuinigheid en binnenmilieu. Geregeld BV. Piet van Luijk

Blok voor Blok. Energiezuinigheid en binnenmilieu. Geregeld BV. Piet van Luijk Blok voor Blok Energiezuinigheid en binnenmilieu Piet van Luijk Geregeld BV September 26, 2014 Inhoud presentatie 1. Energiezuinigheid en binnenmilieu 2. Welke kwaliteitsaspecten spelen bij binnenmilieu

Nadere informatie

ComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur

ComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur ComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur Handleiding voor de installateur z.o.z. Manuel de l installateur t.s.v.p. Heating Koeling Fresh Air Clean Air Inhoudsopgave 1. Introductie...1

Nadere informatie

5.1 Planten in gebouwen: luchtverbeteraars en stresskillers

5.1 Planten in gebouwen: luchtverbeteraars en stresskillers 5.1 Planten in gebouwen: luchtverbeteraars en stresskillers Ir. John Bergs (BenR adviseurs voor duurzaamheid, Amersfoort) Samenvatting Dit artikel gaat vooral over planten in de kantooromgeving, maar er

Nadere informatie

Akoestisch comfort, hoe bereik je dat?

Akoestisch comfort, hoe bereik je dat? Akoestisch comfort, hoe bereik je dat? Room Acoustic Comfort tm This slide is used for start page and chaptering. Insert your image here (The image should cover the whole grey square by doing that you

Nadere informatie

De psychologie van een gezond klaslokaal

De psychologie van een gezond klaslokaal DUCO - Nijmegen 09 november 2016 De psychologie van een gezond klaslokaal Fiona de Vos Ph.D. Studio dvo www.studiodvo.com Nowhere else are large groups of individuals packed so closely together for so

Nadere informatie

Invloed van CO 2 op rusteloosheid van een Alzheimerpatiënt

Invloed van CO 2 op rusteloosheid van een Alzheimerpatiënt Invloed van CO 2 op rusteloosheid van een Alzheimerpatiënt Bart Cremers TREFWOORDEN Zehnder Group Nederland Lingenstraat 2 8028 PM Zwolle, Nederland bart.cremers@zehndergroup.com Binnenluchtkwaliteit,

Nadere informatie

Programma van Eisen Frisse Scholen Toelichting april 2012

Programma van Eisen Frisse Scholen Toelichting april 2012 Coverfoto: OdyZee School en College, Rothuizen Architecten Stedenbouwkundigen Fotograaf: Ruden Riemens Programma van Eisen Frisse Scholen Toelichting april 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 Toepasbaarheid

Nadere informatie

lucht Geur schept herinnering en brengt ambiance. Iets dat stinkt verdrijft uw gasten, maar de geur van appeltaart verwelkomt hen.

lucht Geur schept herinnering en brengt ambiance. Iets dat stinkt verdrijft uw gasten, maar de geur van appeltaart verwelkomt hen. lucht Geur Ventilatie Buitenlucht Emotie Geur schept herinnering en brengt ambiance. Iets dat stinkt verdrijft uw gasten, maar de geur van appeltaart verwelkomt hen. Innovatieve geursystemen helpen u op

Nadere informatie

PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2

PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2 PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2 INBLAASWOL WELL v2 werkt met een puntensysteem. In totaal zijn er bij elk project 110 punten te verdienen. Voor elke optimalisatie geldt een maximum aantal

Nadere informatie

ABSORLUX AKOESTISCHE OPLOSSINGEN. De hoogst haalbare absorptiewaardes en een verrijking van uw interieur

ABSORLUX AKOESTISCHE OPLOSSINGEN. De hoogst haalbare absorptiewaardes en een verrijking van uw interieur ABSORLUX AKOESTISCHE OPLOSSINGEN De hoogst haalbare absorptiewaardes en een verrijking van uw interieur Introductie Verwol Verwol is opgericht in 1976 en uitgegroeid tot marktleider in systeemwanden, (systeem)plafonds,

Nadere informatie

Deze vragenlijst kan daarbij helpen. Checklist binnenklimaat I. Informatie over de werkplek. jaar

Deze vragenlijst kan daarbij helpen. Checklist binnenklimaat I. Informatie over de werkplek. jaar Bijlage 2A hoofdstuk 6 Checklist Binnenklimaat Klachten over het binnenklimaat van een werkruimte worden veel gehoord. Een eerste inventarisatie van optredende klachten geeft zelden een eenduidig beeld.

Nadere informatie

Monitoren van werknemersproductiviteit in kantoren

Monitoren van werknemersproductiviteit in kantoren Auteurs Thoen, H. 1, Roelofsen, P. 2, Mishra, A. 1, Loomans, M. 1, Hoes, P. 1, Hensen, J. 1 1. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven 2. BAM Energy Systems, Bunnik Monitoren van werknemersproductiviteit

Nadere informatie

PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2

PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2 PRODUCTGEGEVENS VOOR CERTIFICERING WELL versie 2 GLASWOL EN MINERALE WOL MET ECOSE -TECHNOLOGIE WELL v2 werkt met een puntensysteem. In totaal zijn er bij elk project 110 punten te verdienen. Voor elke

Nadere informatie

Ventilatieberekening. Projectnummer 1718 Datum: Vrijstaande woning Bos, Teugel kavel 36 Barger Compascuum

Ventilatieberekening. Projectnummer 1718 Datum: Vrijstaande woning Bos, Teugel kavel 36 Barger Compascuum Ventilatieberekening Projectnummer 1718 Datum: 14-12-2017 Project : Vrijstaande woning Bos, Teugel kavel 36 Barger Compascuum ventilatie Het Bouwbesluit stelt in afdeling 3.10 van het Bouwbesluit de volgende

Nadere informatie

FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE

FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE Roeland SAMSON Siegfried DENYS Laboratory of Environmental and Urban Ecology (EUREC A!) roeland.samson@uantwerpen.be siegfried.denys@uantwerpen.be Structuur:

Nadere informatie

Binnenmilieu, binnenluchtkwaliteit en de vloer

Binnenmilieu, binnenluchtkwaliteit en de vloer White paper binnenmilieu Forbo Flooring Binnenmilieu, binnenluchtkwaliteit en de vloer Introductie Al vele jaren zijn het binnenmilieu en daaraan verwante zaken zoals de luchtkwaliteit, onderwerp van gesprek

Nadere informatie

Miel Karthaus Martijn de Gier

Miel Karthaus Martijn de Gier Miel Karthaus Martijn de Gier Fig 1 1/5 13 3 5 1 17 12 11 18 2 11 31 16 15 12 14 8 7 4 6 22 21 20 19 9 10 e versus WarmBouwen 8 Verhouding tussen warmteweerstand en warmtestroomdichtheid

Nadere informatie

Adaptieve thermisch comfort richtlijnen in het buitenland

Adaptieve thermisch comfort richtlijnen in het buitenland Adaptieve thermisch comfort richtlijnen in het buitenland ir. Atze Boerstra, BBA Boerstra Binnenmilieu Advies ISSO symposium Thermisch Binnenklimaat 10 november 2005 Rigide eis oude normen: Winter binnen:

Nadere informatie

het rechtens verkregen (binnen)niveau

het rechtens verkregen (binnen)niveau 24-09- 2015 M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen het rechtens verkregen (binnen)niveau 22 september 2015 NSG bijeenkomst Bouwbesluit en geluid ir. Theodoor Höngens 2 woningwet artikel 1a! De

Nadere informatie

Naar een gezonde school? Naar een gezonde school?

Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Gert Harm ten Bolscher DWA installatie- en energieadvies Binnenmilieu en gezondheid (1) Binnenmilieu en gezondheid (2) Steeds meer mensen met luchtwegklachten

Nadere informatie

luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet?

luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet? luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet? ir. Theodoor Höngens luchtkwaliteit binnen = buiten, of toch niet? drie invalshoeken I. betrokkenen in het ontwerp/gebruik II. de werelden binnen en buiten

Nadere informatie

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior Titel Tekst Orange Nano Guardon SelfClean AirQuality Interior Slechte luchtkwaliteit in gebouwen maakt ziek Om gezond te blijven heeft de mens dagelijks behoefte aan voedsel (vrouw 2.000 kcal / man 2.500

Nadere informatie

het rechtens verkregen (binnen)niveau

het rechtens verkregen (binnen)niveau M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen het rechtens verkregen (binnen)niveau 22 september 2015 NSG bijeenkomst Bouwbesluit en geluid ir. Theodoor Höngens 2 woningwet artikel 1a De eigenaar van

Nadere informatie

BINNENKLIMAATBELEVING, GEDRAG EN BEïNVLOEDING

BINNENKLIMAATBELEVING, GEDRAG EN BEïNVLOEDING NVVA symposium 2014, Woudschoten, Zeist BINNENKLIMAATBELEVING, GEDRAG EN BEïNVLOEDING ir. Atze Boerstra, TU/e + BBA Binnenmilieu BV Resultaten (voorlopig) van (deeltijd) promotieonderzoek aan de TU/e,

Nadere informatie

Tips om productiviteit te verhogen. door effectief klimaatbeheer

Tips om productiviteit te verhogen. door effectief klimaatbeheer Tips om productiviteit te verhogen door effectief klimaatbeheer Inclusief stappenplan voor een productiever binnenmilieu Inhoud HOE BEÏNVLOEDT HET BINNENMILIEU DE PRODUCTIVITEIT?... 4 WAT IS DE MAXIMALE

Nadere informatie

Register ergonomen Nederland Bouwregelgeving

Register ergonomen Nederland Bouwregelgeving Herziening NEN 1824 Oppervlakte normering Hoe werkt dat voor een werkruimte? RAH Rhvk o.a. Lid van ReN en NVvE SRe Lid van NEN Platform ergonomie / wg herz. NEN 1824 Aanleiding Herziening NEN 1824 Wijziging

Nadere informatie

DE PEETERSSCHOOL VERNIEUWBOUW 2011-2012. 1e REACTIE OP VO 12-12-2011 G R E E N T E A M B O U W

DE PEETERSSCHOOL VERNIEUWBOUW 2011-2012. 1e REACTIE OP VO 12-12-2011 G R E E N T E A M B O U W DE PEETERSSCHOOL VERNIEUWBOUW 2011-2012 1e REACTIE OP VO INLEIDING Voor u ligt een eerste verkenning van mogelijkheden tbv de vernieuwbouw van de St. Peeterschool te Amsterdam waarbij door het bestuur

Nadere informatie

Binnenluchtkwaliteit. Infoavond 18 november 2010 - Mortsel

Binnenluchtkwaliteit. Infoavond 18 november 2010 - Mortsel Binnenluchtkwaliteit Infoavond 18 november 2010 - Mortsel Logo Antwerpen vzw Borstkanker Roken Vaccinaties Ongevallen Geestelijke gezondheid Voeding & beweging Milieu & Gezondheid Goed of fout? Binnen

Nadere informatie

Customization sleutel naar gezond binnenklimaat op scholen

Customization sleutel naar gezond binnenklimaat op scholen Customization sleutel naar gezond binnenklimaat op scholen Klachten over binnenmilieu, zoals onvoldoende ventilatie, verwarming, verlichting, en lawaai, werden al in de negentiger jaren gerapporteerd.

Nadere informatie

BBA. Boerstra Binnenmilieu Advies

BBA. Boerstra Binnenmilieu Advies ! BBA Boerstra Binnenmilieu Advies 1 " # $ % "&''( 2 )* * Meten weten? Of is weten meer dan meten? 3 +, -. / 0+ & 1 2 3 4 56 / + 5 5 5 4 ! / 7 8 : 7 9 0 / 3 7 ; 8 00 9 7 0 9 5 ! 0/ : 0 + 0-00 : 6 4 5 Discomfort,

Nadere informatie

ISOLATIEKAMERS - TOEKOMSTIGE ONTWIKKELING. VCCN Cleanroom Symposium 2017 Roberto Traversari

ISOLATIEKAMERS - TOEKOMSTIGE ONTWIKKELING. VCCN Cleanroom Symposium 2017 Roberto Traversari ISOLATIEKAMERS - TOEKOMSTIGE ONTWIKKELING VCCN Cleanroom Symposium 2017 Roberto Traversari DISCLAIMER Alles uit deze presentatie is prematuur en gebaseerd op eerste inzichten van een werkgroep binnen CEN

Nadere informatie