Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor!
|
|
- Martina Aalderink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een gezond binnenmilieu op school, daar gaan we voor! Vlaamse NME-dag Workshop Gezond Binnen 20 oktober 2009 Dieter Deplancke Nel Van lent Medisch milieukundigen bij de Logo s 1
2 2
3 Aandacht: Binnenmilieu op school! omdat: De gemiddelde Vlaming brengt meer dan 90% van z n tijd binnen door. Kwaliteit binnenlucht vaak slechter dan buitenlucht. Kinderen: Gevoelige groep! 3
4 4
5 Binnenmilieu in de klas. Welke factoren zijn bepalend? 5
6 Heel wat factoren zijn bepalend Verluchting/ventilatie Thermisch comfort Temperatuur Vocht Schimmel/huisstofmijt Bouwmaterialen Inrichting van klaslokalen Huisdieren/planten GFT-afval Meubilair Losstaande voorwerpen in de klas Stof Schoolmaterialen Schoonmaak Geluid Verlichting Aanwezigheid van mensen Gedrag van mensen 6
7 Binnenmilieu ongezond Buitenlands onderzoek (VS, NL, ) Recent in België: onderzoek testaankoop In 80% van de klassen is de kwaliteit van de klaslucht ondermaats tot slecht! BiBa-studie (Vlaamse Overheid): Onderzoek naar de kwaliteit van de binnenlucht in basisscholen: invloed van het buitenmilieu, van ventilatie en van klasinrichting. (resultaten worden momenteel verwerkt) 7
8 Te droog, te nat, te heet,? 8
9 Vieze luchtjes? 9
10 Er leeft iets in de klas 10
11 Binnenmilieu van slechte kwaliteit Risico in verschillende stappen Leefomgeving (Binnen én Buiten) Lucht Water (bv drinkwater) Opname Bodem Voeding Blootstelling Soort vervuild(e) stof/gas Concentratie 11 Effect Afhankelijk van levensstijl Afhankelijk van genetische aanleg Kan verschillende zijn in graad (irriterend, concentratiestoornis, ziekte)
12 Blootstelling in de klas verminderen dmv goede verluchting Nood aan voldoende zuurstof Vermijden dat ongezonde stoffen zich opstapelen in de klas. Wat is de goede manier van verluchten? 12
13 proefje 13
14 proefje verklaring 14
15 Binnenmilieu van slechte kwaliteit Risico s voor de gezondheid Mogelijke effecten: Comfortverlies door vb. geurhinder Hoofdpijn, vermoeidheid en sufheid Slijmvliesirritaties Overdracht infectieziekten Verergering van astmaklachten Verergering van allergieën 15
16 Kortademig zijn hoe voelt dat nu? Bij de meeste mensen gaat ademen altijd vanzelf! Bij sommige niet, zoals mensen met astma. - Ga allemaal staan - Ga 10x door de knieën - Stop een rietje in de mond en adem door het rietje en knijp je neus toe - Ga 10x door de knieën Voel je het verschil? Voldoende verse lucht kunnen ademen is belangrijk! 16
17 Binnenmilieu van slechte kwaliteit Effecten op prestatie, motivatie Onvoldoende ventilatie Hoge concentraties stof, VOS, bacteriën, Te hoge temperatuur Te hoge relatieve vochtigheid Te weinig daglicht Te hoge geluidsblootstelling kan leiden tot: Verminderde leerprestaties bij leerlingen Bij leerkrachten meer ziekteverzuim en verminderde productiviteit! 17
18 oplossingen? Beleidsmatig Gezondheidsbeleid (cfr gezondheidsmatrix) Milieubeleid In de omgangsvormen Bij renovatie Projectmatig Basisonderwijs: Lekker Fris Secundair: In voorbereiding (Aanvang voorzien september 10) 18
19 Oplossingen Beleidsmatig In het milieubeleid Van milieuzorg naar gezondheidszorg Aandacht voor de zorg voor het leefmilieu of de natuur de wijde natuur, de lucht, de bodem, water, leefomgeving in de woning = binnenmilieu slechte kwaliteit van het milieu invloed op gezondheid van blootgestelde mensen Duurzaam milieubeleid betekent: Rekening houden met niet-bedreigend voor de natuur en niet-bedreigend voor de gezondheid van de mens 19
20 Oplossingen Beleidsmatig In het Gezondheidsbeleid Zowel op individueel, klassikaal, als schoolniveau is het belangrijk om te werken aan een gezond binnenmilieu Elk kind heeft nood aan een gezonde leefomgeving. Een gezonde klas leidt tot betere prestaties! Samen komen tot een gezond schoolbeleid. Op educatief vlak (adhv projecten), Structureel op vlak van het maken van afspraken 20
21 Oplossingen Projectmatig: Lekker Fris (Basisonderwijs) Hoofddoelstelling: de kwaliteit van het binnenmilieu in basisscholen in het algemeen en in de klassen in het bijzonder verbeteren. Deze doelstelling kan bereikt worden door leerlingen, leerkrachten en directie: 1. te helpen beseffen dat er een probleem kan zijn met het binnenmilieu, 2. problemen te leren herkennen, 3. te leren hoe ze de problemen op een eenvoudige manier kunnen wegnemen of verminderen BESEFFEN HERKENNEN DOEN 21
22 Oplossingen Projectmatig: Lekker Fris (Basisonderwijs) Materialen Sinds 07-08: lespakket, Lekker Fris-lied, CO 2 -meter nieuwe materialen sinds 09-10: het grote Lekker Fris-spel, taalspelletjes, knutselzaken, proefjes 22
23 23
24 Oplossingen Projectmatig: Secundair onderwijs - bevraging de wil is er De mogelijkheden zijn er er wordt te weinig aan gedacht nood aan afspraken! - projectplan filmpje raamcontract leerkracht speelt belangrijke rol in interactie met klas andere input? - nieuw projectmateriaal: verwacht schooljaar
25 Vragen? 25
Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid!
Gezonde binnenlucht op school? Van belang voor je gezondheid! www.airatschool.be www.mmk.be/onderwijs www.vlaamselogos.be www.zorg-en-gezondheid.be www.vigez.be Gezonde binnenlucht op school? Belang voor
Nadere informatieTerra Sana Workshop Gezond Binnenmilieu
MAAK EEN AVONTUURLIJKE REIS NAAR EEN GEZONDE SCHOOL! Terra Sana Workshop Gezond Binnenmilieu Welkom in deze verluchte atmosfeer! 1. Wat is het probleem? Risicofactoren in een klaslokaal Gevolgen voor de
Nadere informatieHandleiding voor de leerkracht
air@school! Handleiding voor de leerkracht www.airatschool.be Colofon Het project air@school is een project van de Projectgroep Milieu & Gezondheid op School, een samenwerking van de Vlaamse Logo s, het
Nadere informatieVentileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht
Ventileren en verluchten Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht 1 Waarom ventileren en verluchten? Binnen is de lucht meestal slechter
Nadere informatieNovember 2011. Vlaams instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie vzw
November 2011 Vlaams instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie vzw Rapport Evaluatie van het project 'air@school' schooljaar 2010-2011 Het rapport 'Evaluatie van het project air@school' is
Nadere informatieMenukaart Gezonde School basisonderwijs: Milieu en Natuur
Menukaart Gezonde basisonderwijs: Milieu en Natuur : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema
Nadere informatieSamenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren
Samenvatting Het kabinet stelde in 2008 dat de kwaliteit van het binnenmilieu op basisscholen te wensen overlaat. Het gaat dan vooral om de luchtkwaliteit tijdens het stookseizoen, de temperatuur in de
Nadere informatieBinnenluchtkwaliteit. Infoavond 18 november 2010 - Mortsel
Binnenluchtkwaliteit Infoavond 18 november 2010 - Mortsel Logo Antwerpen vzw Borstkanker Roken Vaccinaties Ongevallen Geestelijke gezondheid Voeding & beweging Milieu & Gezondheid Goed of fout? Binnen
Nadere informatie, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.
DUCO at HOME De standaard voor woningventilatie Bij Duco Ventilation & Sun Control staat de gezondheid van de bewoners op de eerste plaats. Het Duco Comfort System en het DucoTronic System bieden de garantie
Nadere informatieBron van zuivere lucht...
Bron van zuivere lucht... Brainy, Bron van zuivere lucht Prestaties van leerlingen en docenten hangen direct samen met een gezonde luchtkwaliteit in de klaslokalen. Uit onderzoek is echter gebleken dat
Nadere informatie, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.
DUCO at HOME De standaard voor woningventilatie Bij Duco Ventilation & Sun Control staat de gezondheid van de bewoners op de eerste plaats. Het Duco Comfort System en het DucoTronic System bieden de garantie
Nadere informatie, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.
DUCO at HOME De standaard voor woningventilatie Bij Duco Ventilation & Sun Control staat de gezondheid van de bewoners op de eerste plaats. Het Duco Reno System, Duco Comfort System en DucoTronic System
Nadere informatieThemakatern duurzaamheid
ziekteverzuim cijfer totaal investering totaal energie totaal onderhoud ziekteverzuim docenten (klasse B1) (klasse B2) (klasse B2' ) vloerverwarming + 6% 5% 5% 5% 4% -- - +/- + ++ 6,5 8 Themakatern duurzaamheid
Nadere informatieBINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ
BINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ De rook van sigaretten verspreidt zich in je huis en auto. En plakt daar aan alles: kleding, zetels, vloer, speelgoed, Dat is niet goed voor jouw gezondheid én die van je kinderen.
Nadere informatieBinnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen
Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen Marije te Kulve Prof.dr. H.S.M. Kort Dr.ir. M.G.L.C. Loomans Binnenlucht kwaliteit en temperatuur Het project: Bezielende omgeving in de Ouderenzorg (registratienummer:
Nadere informatieVentilatie van woningen
Ventilatie van woningen Ventileren betekent: Verse buitenlucht naar binnen, Vervuilde binnenlucht naar buiten! Goed ventileren is 24 uur per dag ventileren 13 december 2012 Veel gestelde vragen zijn: Kan
Nadere informatieBijlage 4: risico-inventarisatie zware metalen
Bijlage 4: risico-inventarisatie zware metalen Met deze checklist heeft de preventieadviseur, gezondheidscoördinator, milieucoördinator, directie of leerkracht een handig instrument om het beleid of de
Nadere informatieGezonder binnenklimaat = verbetering van leerprestaties
Vraaggestuurd ventileren op basis van Gezonder binnenklimaat = verbetering van leerprestaties Fris en gezond binnenklimaat Lage onderhoudskosten Lagere energiekosten Laag geluidsniveau Gebruiksvriendelijk
Nadere informatieBeter leren in een gezonde school
Beter leren in een gezonde school drs. L. Haans en ir. A.C. Boerstra, BBA Boerstra Binnenmilieu Advies Het binnenmilieu in basisscholen is van groot belang omdat jonge kinderen een groot deel van hun tijd
Nadere informatie09/06/2017 BEOORDELEN VAN HET GEZONDHEIDSRISICO
BINNENMILIEU VAN: FOCUS OP: - Burgerwoningen - Waar er langdurig verbleven wordt - Publiek toegankelijke gebouwen - Waar er gevoelige personen aanwezig zijn GEZONDHEIDSKLACHTEN VAN VOCHT EN SCHIMMEL Silke
Nadere informatieToetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra
Toetswaarden voor ventilatie in scholen en kindercentra Frans Duijm arts medisch milieukundige Kenniscentrum Milieu & Gezondheid GGD s Groningen, Friesland, Drenthe 21 maart 2007 ventilatie in scholen
Nadere informatieBewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht. onderhouden+verbouwen. Ventilatie Onderhoud. eigen huis magazine
onderhouden+verbouwen eigen huis magazine Bewoners, huisdieren en planten produceren dagelijks tien liter vocht Ventilatie Onderhoud 32 eigen huis magazine jan 2013 31 24 uur per dag frisse lucht Ventileren
Nadere informatieWie wijs is met ENERGIE. ...is een. School. planning connecting respecting the future. ggrontmij
Wie wijs is met...is een ENERGIE Energieke School Goeiemorgen lieve kinderen! Sjaan (van nr. 36) Annet (van nr. 34) Wat gaan wij jullie vertellen: Energieke School, De Energie-wedstrijd Onderzoeken Lesprogramma
Nadere informatieGEEF LUCHT AAN JE HUIS!
GEEF LUCHT AAN JE HUIS! Zorg voor een gezonde woning: geef vocht en schadelijke stoffen geen kans! Laat voortdurend frisse lucht binnen via een ventilatiesysteem, ventilatierooster of door een raam op
Nadere informatieGezond wonen. Een gezond binnenmilieu De belangrijkste boosdoeners Ventileren en luchten
Gezond wonen Een gezond binnenmilieu De belangrijkste boosdoeners Ventileren en luchten Een gezond binnenmilieu Dat een schoon milieu belangrijk is voor onze gezondheid, dat weten we allemaal. Wat velen
Nadere informatieWelkom! Gezond Wonen: Vocht en schimmel Ondersteuning door de medisch milieukundige bij Logo Zenneland. 5 juni 2018
Welkom! Gezond Wonen: Vocht en schimmel Ondersteuning door de medisch milieukundige bij Logo Zenneland 5 juni 2018 The Indoor Generation Over ons Een dag uit het leven van de mmk Casussen Vragen? OVER
Nadere informatieSTEEDS MEER VLAMINGEN ISOLEREN HUN SPOUWMUUR.
Regionaal Woonbeleid Noord-Pajottenland Interlokale vereniging Affligem, Liedekerke, Roosdaal & Ternat p/a Gemeentehuis Opperstraat 31 1770 Liedekerke Tel. 053 64 55 57 Fax 053 64 55 59 E-mail: wonen@liedekerke.be
Nadere informatieMeten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009
Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven ir. Henk Versteeg Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Lichtveld Buis & Partners BV Raadgevende ingenieurs
Nadere informatieOnderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen
Onderzoek en beleid binnenhuismilieu Vlaanderen E Goelen Onderzoek Resultaten van 3 projecten Vergelijkingen met omgevingswaarden Beleid Wie doet wat in Vlaanderen Waar kan ik terecht met vragen Voorstel
Nadere informatieAan de fractie van Nijmegen Nu Korte Nieuwstraat 6, 6511 PP Nijmegen. 14 november Geachte fractie,
Aan de fractie van Nijmegen Nu Korte Nieuwstraat 6, 6511 PP Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon (024) 329 90 00 Telefax (024) 329 29 81 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus
Nadere informatielogoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag 13 juli 2006 PO/B&B/06.
logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 13 juli 2006 PO/B&B/06.29506 Uw kenmerk 06-OCW-B-029 Onderwerp Rappel toezegging kabinet
Nadere informatieSAMEN. gezondheidsbeleid op school. lekker Fris gezondheid & milieu kleuter. gezondheid beweging. CLB air@school. alcohol. projecten.
voeding lager geestelijke gezondheid PROJECTEN 2015-2016 gezondheidsbeleid op school proefkampioen CLB air@school alcohol SAMEN move XL leerlingen lekker Fris gezondheid & milieu kleuter leerkrachten tabak
Nadere informatieVentileren. Antwoorden op de meest gestelde vragen. Tel. 050/32.33.40 - Fax. 050/32.33.27 - E-mail info@airflux.be - www.airflux.
Ventileren Antwoorden op de meest gestelde vragen 1. Waarom deze brochure? Goed ventileren is enorm belangrijk. Niet alleen omdat frisse en schone lucht in huis prettig is, maar vooral omdat het gezond
Nadere informatieBijlage IX AARD DER BIJZONDERE GEVAREN TOEGESCHREVEN AAN GEVAARLIJKE STOFFEN EN PREPARATEN :
Bijlage IX R 1 : In droge toestand ontplofbaar AARD DER BIJZONDERE GEVAREN TOEGESCHREVEN AAN GEVAARLIJKE STOFFEN EN PREPARATEN : R 2 : Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken
Nadere informatie'Your air.. Our care!'
'Your air.. Our care!' Beknopt kan hiermee de missie van KlimaVent environment worden omschreven. Ventileren is een vak. Een vak waar KlimaVent zich dagelijks mee bezig houdt. Voor het creëren van een
Nadere informatieBinnenmilieu & Gezondheid op School LITERATUURSTUDIE ERVARINGSBEVRAGING
Binnenmilieu & Gezondheid op School LITERATUURSTUDIE ERVARINGSBEVRAGING Binnenmilieu & Gezondheid op School LITERATUURSTUDIE ERVARINGSBEVRAGING 1 BINNENMILIEU & GEZONDHEID OP SCHOOL Samenstelling Medisch
Nadere informatieVervuilde lucht in huis ligt vaak aan gedrag bewoners. We ventileren veel slechter dan we denken
Vervuilde lucht in huis ligt vaak aan gedrag bewoners We ventileren veel slechter dan we denken We denken dat ventilatie in huis vanzelf goed gaat, maar onderzoek na onderzoek wijst uit dat systemen verkeerd
Nadere informatieClimaRad en binnenmilieu Achtergrondinformatie voor de consument CLIMARAD-EN-BINNENMILIEU-2011.001-NL
ClimaRad en binnenmilieu Achtergrondinformatie voor de consument CLIMARAD-EN-BINNENMILIEU-2011.001-NL Inleiding Het binnenmilieu in woningen en gebouwen krijgt steeds meer aandacht van zowel de consumentenorganisaties,
Nadere informatieEnkelvoudige R-zinnen 1 In droge toestand ontplofbaar 2 Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken.
Enkelvoudige R-zinnen 1 In droge toestand ontplofbaar 2 Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken. 3 Ernstig ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken.
Nadere informatieFroukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen
Froukje van Dijken Bouwstenen voor Frisse Scholen Binnenmilieu scholen Relatieve prestatie [-] Gezonde lucht is belangrijk Meer ventilatie is: Betere leerprestaties >7% prestatieverhoging als 130 Bouwbesluit
Nadere informatieWe waren Intergemeentelijk en nu
We waren Intergemeentelijk en nu Ruud Veen Gemeente Haarlem Bouwfysica Lid Werkgroep Gezondheid & Energiezuinigheid Bestuurslid Nederlands Vlaamse Bouwfysica Vereniging (NVBV) April 2011 Regiodagen 2011
Nadere informatieAard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten: R-zinnen
1 van 8 Rzinnen & S zinnen Datum: 18032013 Aard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten: Rzinnen R 1 R 2 R 3 R 4 R 5 R 6 R 7 R 8 R 9 R 10 R 11 R 12 R 14 R 15 R 16 R 17
Nadere informatieCollegevoorstel AANLEIDING BEOOGD EFFECT ARGUMENTEN
Collegevoorstel Sector : MO Reg.nr. : 4352414 Opsteller : mw. N. Koenen Telefoon : (033) 469 42 81 User-id : KOE2 Onderwerp Convenant Gezonde Scholen in Amersfoort Voorstel: Het Convenant Gezonde Scholen
Nadere informatiebetere prestaties Powered by Zehnder - J.E. StorkAir & Rockfon
Powered by Zehnder - J.E. StorkAir & Rockfon betere prestaties ComfoSchool, het gezonde ventilatieplafond voor klaslokalen: constant frisse lucht, uitstekende akoestiek ik voel me super, man! ComfoSchool
Nadere informatieDucoBox NIEUW! De stilste én slimste box van Europa HOME OF OXYGEN. Ontdek de 10 unieke voordelen van de nieuwe DucoBox!
NIEUW! DucoBox De stilste én slimste box van Europa Stil Slim Energiezuinig Ontdek de 10 unieke voordelen van de nieuwe DucoBox! > Stil: akoestisch geoptimaliseerd > Slim: met of zonder gepatenteerd regelkleppensysteem
Nadere informatie> Stil: akoestisch geoptimaliseerd. > Slim: met of zonder gepatenteerd regelkleppensysteem. > Energiezuinig: afvoer op maat
Nieuw! DucoBox De stilste en slimste box van Europa Conform 30 db eis Slim Energiezuinig Ontdek de 10 unieke voordelen van de nieuwe DucoBox! > Stil: akoestisch geoptimaliseerd > Slim: met of zonder gepatenteerd
Nadere informatieINFORMATIE GIDS VOOR DOE HET ZELFVERS
Ventileren Wat? Ventileren is verse lucht aanvoeren en vervuilde lucht, die schadelijke stoffen en geuren bevat, afvoeren. Ventileren is meer dan de kamer luchten door ramen en deuren even wijd open te
Nadere informatieAandacht voor binnenklimaat scholen
Aandacht voor binnenklimaat scholen GroenLinks Arnhem Tobias de Groot September 2012 Pagina 1 Aandacht voor binnenklimaat Naar aanleiding van de 'Evaluatie Multifunctionele Centra Arnhem' van 13 maart
Nadere informatieVentilatie is het proces waarbij verse lucht van buiten naar binnen wordt toegevoerd en gebruikte lucht van binnen naar buiten wordt afgevoerd.
VENTILEREN Ventilatie is het proces waarbij verse lucht van buiten naar binnen wordt toegevoerd en gebruikte lucht van binnen naar buiten wordt afgevoerd. Met ventilatie kan worden voorkomen dat hinderlijke
Nadere informatieGEZOND GROEN OP DE WERKPLEK. Gezondheidseffecten van planten op de werkplek
GEZOND GROEN OP DE WERKPLEK Gezondheidseffecten van planten op de werkplek Droge keel? Branderige ogen? Vaak hoofdpijn? Verbeter het werkklimaat met planten! Binnenklimaat Het is niet makkelijk om op kantoor
Nadere informatieGezond wonen. Tips voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid
Gezond wonen voor een gezond binnenmilieu van de GGD Zuid-Holland Zuid Het grootste gedeelte van de dag, ongeveer 70%, brengen we in onze eigen woning door. We denken en praten veel over de vervuiling
Nadere informatieStem Logopedie Postadres Bezoekadres
Stem Logopedie Colofon Dit is een uitgave van gemeente De Ronde Venen Postbus 250 3640 AG Mijdrecht T 0297 29 16 16 E gemeente@derondevenen.nl Deze folder is er om u zo helder en duidelijk mogelijk te
Nadere informatieWild van water. 10 aanbevelingen voor een drink- en plasbeleid op de basisschool. An De Busser Stafmedewerker Logo Kempen. Antwerpen 21 november 2011
Wild van water Antwerpen 21 november 2011 10 aanbevelingen voor een drink- en plasbeleid op de basisschool An De Busser Stafmedewerker Logo Kempen Wild van water Doel: leerlingen drinken meer water en
Nadere informatieMonique Meijerink 30 maart 2009. Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten
Monique Meijerink Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten Krantenkoppen liegen er niet om Bewoners eisen recht op schone lucht Niks aan de hand, gewoon deuren en ramen dicht Megastal bedreiging voor
Nadere informatieAard der bijzondere gevaren toegeschreven aan gevaarlijke stoffen en preparaten (R-zinnen)
Document Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Koning Albert II-laan 20 bus 8 1000 Brussel Tel 02 553 03 55 - Fax 02 553 80 06 beleid@lne.vlaanderen.be Onderwerp Status versie datum auteur R-zinnen en S-zinnen
Nadere informatieWorkshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje
Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje Bouwadviesburo van Niekerk, Emile Niekerk Gespreksleider: Steven van der Lelie (GGD Gelre- Ijssel) inhoudsopgave Inleiding Voorbeeld
Nadere informatieATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016
ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016 VOORSTELLEN Olaf Oosting Peter van Mierlo ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE
Nadere informatieDonderdag 10 november 2011 JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Logo 3- en Groene Vlag-uitreiking - Schaarbeek
Donderdag 10 november 2011 JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Logo 3- en Groene Vlag-uitreiking - Schaarbeek Geachte leerkrachten en directies, Beste jongens en meisjes,
Nadere informatieDe winst van een gezond binnenklimaat
De winst van een gezond binnenklimaat Wat hebben 5.000.000.000 en de huisstofmijt met elkaar te maken? Dat ontdekt u in het komende half uur! Het spel De prijs Proefvraag 1. Heeft u thuis een gezond binnenklimaat?
Nadere informatieGezondheid en Milieu in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC)
Gezondheid en Milieu in de beleids- en beheerscyclus van gemeenten en OCMW s (BBC) Gezondheid en Milieu in de BBC Situering Milieufactoren zoals fijn stof, geluid en tabaksrook hebben een belangrijke invloed
Nadere informatieVentileren. Op adem komen doe je thuis. Thuis is een huis van Servatius. servatius.nl
Ventileren Op adem komen doe je thuis Thuis is een huis van Servatius Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Als u na het lezen nog vragen of opmerkingen heeft, kunt u terecht op onze website
Nadere informatieLUCHT. zoals de. natuur het. bedoeld. heeft
LUCHT zoals de natuur het bedoeld heeft GEZONDER WONEN? GEZONDE LUCHT IN HUIS! Steeds meer mensen proberen gezond te leven. We letten op wat we eten en drinken, we bewegen meer en gaan vaker sporten, we
Nadere informatie(toespraak uitgesproken door kabinetsadviseur Brigitte Borgmans)
Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Donderdag 18 maart 2010 65 jaar Koninklijk Algemeen Eigenaarsverbond vzw Beste aanwezigen, Dames en heren, (toespraak uitgesproken
Nadere informatieKoop, huur of lease. Verrassend natuurlijk binnenklimaat. kantoren horeca winkels. Planttotaal Naaldwijkseweg PA Wateringen
Planttotaal Naaldwijkseweg 61 2291 PA Wateringen 0174-629311 06-53708385 info@planttotaal.info www.planttotaal.info KvK 62445421 BTW NL215684928B01 planttotaal planttotaal planttotaal Verkoopbemiddeling
Nadere informatieR-zinnen en S-zinnen. R-zinnen... 2 Gecombineerde R-zinnen... 4 S-zinnen... 7 Gecombineerde S-zinnen... 9
-zinnen en S-zinnen Inhoud Pag. -zinnen... 2 Gecombineerde -zinnen... 4 S-zinnen... 7 Gecombineerde S-zinnen... 9 -zinnen (aanduiding bijzondere gevaren, isk-zinnen) -nummer Gevarenaanduiding 1 2 3 4 5
Nadere informatieDucoBox NIEUW! De stilste én slimste box van Europa HOME OF OXYGEN. Ontdek de 10 unieke voordelen van de nieuwe DucoBox!
NIEUW! DucoBox De stilste én slimste box van Europa Stil Slim Energiezuinig Ontdek de 10 unieke voordelen van de nieuwe DucoBox! > Stil: akoestisch geoptimaliseerd > Slim: met boxsensoren of gepatenteerde
Nadere informatieAdemhalingsoefeningen bij een longaandoening. Afdeling fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis
Ademhalingsoefeningen bij een longaandoening Afdeling fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Wat kan de fysiotherapeut voor u betekenen? Fysiotherapie kan u helpen uw conditie op peil te brengen door inspanningstraining
Nadere informatieVentilatie. Ton Knaapen Gezondheid/Comfort/Energiebesparing
Ventilatie Ton Knaapen Gezondheid/Comfort/Energiebesparing Ventilatie Energie Gezondheid Binnen klimaat oplossingen Comfort Wat is ventileren? Ventilatie Het min of meer continu vervangen van binnenlucht
Nadere informatieEffectiviteit van mechanische ventilatie met filtertoepassing in scholen langs drukke wegen. Dr. Maciek Strak GGD Amsterdam Afd. Milieu en Gezondheid
Effectiviteit van mechanische ventilatie met filtertoepassing in scholen langs drukke wegen Dr. Maciek Strak GGD Amsterdam Afd. Milieu en Gezondheid Inleiding Langdurige blootstelling aan luchtverontreiniging
Nadere informatie1. RISK & SAFETY ZINNEN
1. RISK & SAFETY ZINNEN Risico en Veiligheidszinnen op etiketten en veiligheidsbladen R-zinnen geven bijzondere gevaren (Risks) aan. S-zinnen geven veiligheidsaanbevelingen (Safety) aan. De zinnen zijn
Nadere informatieDe chemie van lucht. Wat bepaalt de beleving van frisse lucht? Evert Hasselaar. Onderzoeksinstituut OTB
Wat bepaalt de beleving van frisse lucht? Evert Hasselaar 1 Vragen? SBS en geur? Geuren toevoegen? Eisen aan luchtkwaliteit? Vertalen eisen naar ventilatiesystemen? 2 Eerst de basisvraag: wat is frisse
Nadere informatieAchtergrondinformatie behorend bij het project: Mechanisch geventileerde scholen in Flevoland
Achtergrondinformatie behorend bij het project: Mechanisch geventileerde scholen in Flevoland Voor wie Basisscholen die mee hebben gedaan het project Mechanisch geventileerde scholen in Flevoland Inhoud
Nadere informatieGroen in de klas. Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect
Groen in de klas Anouk Pelzer Innovatieadviseur Aldus bouwinnovatie Projectleider onderzoeksproject BGG Architect www.bouwenmetgroenenglas.nl / anouk@bouwenmetgroenenglas.nl 1 Wat gaan we doen in deze
Nadere informatieHoofdbediening CO 2. RF en Uitbreidingssensor CO 2. RF Handleiding voor de gebruiker. Verwarming Koeling Ventilatie Filtering
Hoofdbediening RF en Uitbreidingssensor RF Handleiding voor de gebruiker In de Kasbah geplaatst in het voorjaar 2015 Verwarming Koeling Ventilatie Filtering www.dekasbah.nl Inhoudsopgave 1. Introductie
Nadere informatieVentileren. Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning
Ventileren Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning Ventileren voor uw gezondheid Is het vaak drukkend in uw woning? Zijn uw ramen vaak beslagen? Dit zijn de eerste tekenen dat er teveel vocht
Nadere informatievoorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel
ventileren goede ventilatie... voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel is beter voor uw gezondheid bespaart energie Ventilatie is: gebruikte lucht eruit en frisse lucht erin. Goed ventileren
Nadere informatieDUCO at CARE. De beste zorg voor een gezond binnenklimaat. We inspire at www.duco.eu
DUCO at CARE De beste zorg voor een gezond binnenklimaat Het binnenklimaat in ziekenhuizen of zorginstellingen laat nog al te vaak te wensen over. Te warm of te koud, onvoldoende verse en frisse lucht
Nadere informatieBasisscholen die meedoen aan het project Mechanisch geventileerde basisscholen in Zuid-Holland Zuid. Hoofdstuk 1 Binnenmilieu in basisscholen...
Achtergrondinformatie project mechanisch geventileerde basisscholen in Zuid-Holland Zuid Achtergrondinformatie behorend bij het project Mechanisch geventileerde basisscholen in Zuid-Holland Zuid Voor wie
Nadere informatieProgramma van Eisen Frisse Scholen april 2012
Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Voor u ligt het Programma van Eisen Frisse Scholen. Dit Programma van Eisen dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen
Nadere informatieVERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN
VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN Sept. - Nov. 2015 ir. Atze Boerstra BBA Binnenmilieu ab-bba@binnenmilieu.nl www.binnenmilieu.nl ing. Joost Valk Vital Places jvalk@vitalplaces.eu www.vitalplaces.nl
Nadere informatieIeder kind heeft recht op een school in een gezonde omgeving. Horta avond, Ademloos 22 mei 2013 Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent.
Ieder kind heeft recht op een school in een gezonde omgeving. Horta avond, Ademloos 22 mei 2013 Prof. Dr. Dirk Avonts Universiteit Gent. Ademen in Antwerpen. Aandeel autosnelwegen in de totale luchtvervuiling
Nadere informatieVentileren voor een optimale luchtkwaliteit
Ventileren voor een optimale luchtkwaliteit Maandag 4 september 2017 Panoramazaal 1. Algemeen... 2 Waarom ventileren?... 2 2. Twee opties: Individueel of collectief... 2 3. Relevante info voor collectieve
Nadere informatieIntelli Air Valve (iav)
Intelli Air Valve (iav) Slimme regelklep met CO 2 - of vochtmeting NIEUW Compacte oplossing voor collectieve wooneenheden Snelle & eenvoudige installatie én onderhoud Centrale of zonale vraagsturing Sturing
Nadere informatieGezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes
Gezond Wonen Binnenmilieu en gezondheid Ad Dilven Monique Scholtes Stichting Futura November 2010 Inhoud Bureau: voorstellen Binnenmilieu en gezondheid Wat doet Bureau GMV? Casuïstiek (5X) Samenwerking?
Nadere informatieGezondheidsbeleid in scholen in kaart gebracht.
Gezondheidsbeleid in scholen in kaart gebracht. Eline De Decker Saidja Steenhuyzen Tineke Vansteenkiste Gezondheidsconferentie 16 december 2016 1 VIGeZ vzw, 2016, Inhoud presentatie Kadermethodiek Gezonde
Nadere informatieVerbetering van concentratie, motivatie en coöperatief leergedrag Klaslokaal van de toekomst! Kim van Rosmalen
Verbetering van concentratie, motivatie en coöperatief leergedrag Klaslokaal van de toekomst! Kim van Rosmalen 2012 1 SchoolVision -veel media aandacht Licht van invloed op concentratie leerlingen WINTELRE
Nadere informatieOp weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen
Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Seminar Swegon Air Academy 11 november 2008 ir. Froukje van Dijken BBA Binnenmilieu 010-2447025 www.binnenmilieu.nl Dagelijks 20.000 leerlingen
Nadere informatieVraaggestuurde Natuurlijke Ventilatie (VNV) in de utiliteit. Drie voorbeeldprojecten, objectief geëvalueerd
Vraaggestuurde Natuurlijke Ventilatie (VNV) in de utiliteit Drie voorbeeldprojecten, objectief geëvalueerd Belang & impact van een gezond binnenklimaat Onvoldoende geventileerde gebouwen of gebouwen die
Nadere informatieNiet residentiële ventilatie
Niet residentiële ventilatie Gebouw Type ruimte Typische waarde Standaardwaarde Kinderopvang Scholen 30 tot 45 db(a) 40 db(a) Scholen Klaslokaal 30 tot 40 db(a) 35 db(a) Gangen 35 tot 50 db(a) 40 db(a)
Nadere informatieWTW- unit. Projectgroep 3 Coach: Piet Goddemaer
Verslagen Project WTW- unit Projectgroep 3 Projectleden: Adnan Karsikaya, Amin Kasmi, Hussein Masri, Reinout Raes, Ahmet Siki, Samet Siki VAKOVERSCHRIJDEND PROJECT 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Mollier
Nadere informatieBewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning
Bewonersinformatie Rosmalen Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning 2 Voorwoord Afgelopen periode heeft BAM Woningbouw in opdracht van de eigenaar van uw woning, a.s.r., uw woning verbeterd. Bij de woningverbetering
Nadere informatieWat je moet weten over binnenlucht
Wat je moet weten over binnenlucht een eenvoudige gids om jezelf te leren je binnenmilieu te verbeteren Philomena M. Bluyssen COLOFON Tekst Deze gids is geschreven door Philomena M. Bluyssen van de Technische
Nadere informatieAan de slag rond gezondheid op jouw school
Aan de slag rond gezondheid op jouw school Studiedag Broodnodig 16 februari 2017 Tineke Vansteenkiste 1 Inhoud Kennismaking kadermethodiek Gezonde School Stand van zaken anno 2015 Kadermethodiek Gezonde
Nadere informatieThemadag Energie op school
De hele school doet mee aan Energie op school. De focus ligt op besparing door gedragsverandering. Leerlingen bedenken hoe je met zijn allen het energieverbruik kunt terugbrengen en ze ontwikkelen een
Nadere informatieVocht, schimmels & gezondheid
Vocht, schimmels & gezondheid Ongeveer 15 procent van de woningen in Nederland is vochtig. Te veel vocht vermindert de kwaliteit van de binnenlucht. Dit kan luchtweg- en andere gezondheidsklachten bij
Nadere informatieComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur
ComfoFan S R 275 Handleiding voor de gebruiker Manuel de l utilisateur Handleiding voor de installateur z.o.z. Manuel de l installateur t.s.v.p. Heating Koeling Fresh Air Clean Air Inhoudsopgave 1. Introductie...1
Nadere informatieOndersteunende vragen risico analyse
Ondersteunende vragen risico analyse Achtergrond bij het opmaken van een risico analyse en wat van je verwacht wordt, vind je in de leidraad Risico analyse. Om je te ondersteunen bij het opmaken, heeft
Nadere informatieBan vocht uit je huis Project woonmeters
SLOTEVENEMENT met bewoners 29 maart 2019 Ban vocht uit je huis Project woonmeters Chronologie project: - Iedereen kreeg tijdens de wintermaanden een woonmeter - Gezamenlijk startmoment en vorming op 3
Nadere informatie18 januari Vormingsavond voor bewoners van DIW. Ban vocht uit je huis. Geef lucht aan je woning
18 januari 2019 Vormingsavond voor bewoners van DIW Ban vocht uit je huis & Geef lucht aan je woning V o o r a f Vandaag: - Uitleg rond vocht in het algemeen - Praatplaten om mechanismen duidelijk te krijgen
Nadere informatie