WIJ STAAN AAN UW ZIJDE

Transcriptie

1 OVERLIJDEN VAN EEN DIERBARE WIJ STAAN AAN UW ZIJDE PRAKTISCHE GIDS De bank voor een wereld in verandering

2 5 VOORWOORD 6 ALGEMENE INFORMATIE DE BANK INFORMEREN OVER HET OVERLIJDEN DE REKENINGEN EN KLUIZEN VAN DE OVERLEDENE DE DAGELIJKSE UITGAVEN BEHEREN DE FACTUREN EN BEGRAFENISKOSTEN VAN DE OVERLEDENE BETALEN HET INSCHAKELEN VAN EEN NOTARIS 14 STAPPENPLAN HET OVERLIJDEN MELDEN DE ERFENIS AANVAARDEN DE VEREISTE DOCUMENTEN DE AANGIFTE VAN DE NALATENSCHAP DE REKENINGEN EN KLUIZEN VRIJGEVEN UW VERMOGEN REORGANISEREN NA DE VERDELING DE ERFBELASTING BETALEN DE BELASTINGAANGIFTE VOOR HET INKOMSTENJAAR WAARIN DE OVERLEDENE STIERF 27 WIJ STAAN AAN UW ZIJDE OVERLIJDEN VAN EEN DIERBARE wij staan aan uw zijde inhoud

3 VOORWOORD BNP Paribas Fortis biedt u haar oprechte deelneming aan bij het overlijden van uw dierbare. Een overlijden betekent een zware emotionele beproeving voor wie achterblijft. Op korte termijn zult u evenwel tal van zaken moeten regelen, ook financiële. Waarschijnlijk hebt u veel vragen en bent u op zoek naar informatie en praktische bijstand. Met deze gids tracht de bank u op een heldere manier te informeren over de stappen die u moet ondernemen. Niet enkel bij de bank, maar ook bij andere bedrijven en instanties. De Adviseur van uw overleden naaste wordt uw contactpersoon in het kader van de nalatenschap. Hij of zij zorgt voor een persoonlijke afhandeling van de nalatenschap en zal met een Adviseur Nalatenschappen samenwerken om een optimale opvolging te verzekeren. Wij staan meer dan ooit aan uw zijde.

4 6 ALGEMENE DE REKENINGEN EN KLUIZEN van de overledene INFORMATIE BLOKKEREN VAN REKENINGEN EN KLUIZEN Zodra de bank geïnformeerd wordt over een overlijden, worden alle rekeningen en kluizen van de overledene en van zijn/haar echtgeno(o)t(e) geblokkeerd, zelfs als er een huwelijkscontract is met scheiding van goederen. Enkel de rekening of kluis op naam van de wettelijk samenwonende partner zal niet geblokkeerd worden. kaarten van de langstlevende of de gevolmachtigde; alle bestaande volmachten op de rekening(en) komen te vervallen. de rekeningen tijdelijk niet beschikbaar zijn in Easy Banking Web en Easy Banking App tot bij de vrijgave, waarna u ze opnieuw kunt raadplegen. niemand nog toegang heeft tot de kluizen. DE BANK INFORMEREN over het overlijden De bank en verschillende andere instanties hebben een uittreksel van de overlijdensakte nodig. Die stelt de identiteit van de overledene en de datum van overlijden vast. Dit document kunt u opvragen bij de Burgerlijke Stand van de gemeente waar het overlijden plaatsvond. In de meeste gevallen doet de begrafenisondernemer dat voor u. U zult een uittreksel van de overlijdensakte aan verschillende instanties moeten bezorgen om het overlijden aan te geven. Vraag dus meerdere exemplaren. Deze blokkering is er onder meer omdat de samenstelling van de tegoeden aan de fiscus bezorgd moet worden, en opdat de rechten van elke erfgenaam gevrijwaard blijven. Deze blokkering heeft als gevolg dat: u geen geld meer kunt opnemen van deze rekeningen; domiciliëringen of doorlopende opdrachten niet langer uitgevoerd kunnen worden; alle betaalkaarten bij deze rekeningen geblokkeerd worden, ook de Stortingen op de geblokkeerde rekeningen zijn wel nog mogelijk. Indien een pensioen gestort wordt op naam van de overledene, dan wordt het eventueel te veel gestorte pensioen teruggestort naar de Pensioenkas. De bank regelt dat voor u. Om het u eenvoudig te maken, kan één erfgenaam optreden als uniek aanspreekpunt voor de bank om alle administratieve zaken te regelen. De uiteindelijke verdeling van de nalatenschap vereist wél de aanwezigheid van alle erfgenamen.

5 > > ALGEMENE INFORMATIE 8 HET VRIJGEVEN VAN REKENINGEN EN KLUIZEN De bank mag de rekeningen en kluizen vrijgeven aan de erfgenamen wanneer: ze de fiscus een lijst van de tegoeden bezorgd heeft; de inventaris van de kluizen opgemaakt is voor de fiscus; u een attest/akte van erfopvolging of een Europese erfrechtverklaring bezorgt. Uit dit document moet blijken dat er geen fiscale en/of sociale schulden zijn in hoofde van de overledene en/of de erin vermelde erfgenamen/legatarissen; u de nodige bijkomende documenten bezorgt (noodzakelijk in specifieke gevallen), bijv. een toelating van deblokkering van de ontvanger indien er erfgenamen buiten de Economische Europese Ruimte wonen; alle erfgenamen akkoord gaan over de verdeling. In detail: 1. De fiscale aangifte De bank maakt voor de fiscus een lijst op met het saldo op de dag van overlijden (om 0.00 uur) van alle rekeningen op naam van de overledene en de echtgenoot, in hun hoedanigheid van houder en/of medehouder. U hoeft hier zelf niets voor te doen. 2. Het attest of de akte van erfopvolging Dit document wordt afgeleverd door de notaris of de ontvanger van het lokale registratiekantoor. Het vermeldt de erfgenamen en/of legatarissen en gaat na of de overledene of zijn erfgenamen/legatarissen nog schulden hebben aan de fiscus en/of de sociale zekerheid. Dit document informeert de bank ook over de eventuele erfgenamen die buiten de Economische Europese Ruimte wonen en waarvoor er specifieke formaliteiten moeten worden vervuld. Het registratiekantoor levert het attest van erfopvolging gratis af. Het registratiekantoor is evenwel niet bevoegd bij aanwezigheid van: een testament; een huwelijkscontract; een onbekwame erfgenaam (bijv. minderjarigen). De notaris kan in alle gevallen en tegen betaling een akte van erfopvolging afleveren. 3. Bijkomende documenten In bepaalde gevallen is een attest of een akte van erfopvolging niet voldoende. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer een of meerdere erfgenamen buiten de Europese Economische Ruimte wonen. In dat geval kan de bank de rekeningen en de inhoud van de kluis pas vrijgeven na ontvangst van het deblokkeringsattest van de bevoegde ontvanger van de Registratie waarin vermeld wordt dat BNP Paribas Fortis de rekeningen mag vrijgeven. De ontvanger van de registratie zal dit document opstellen indien: geen successierechten/erfbelastingen verschuldigd zijn, of de successierechten/erfbelastingen werden betaald, of een borg werd gesteld en aanvaard. Dit getuigschrift krijgt u via de fiscale dienst Vlabel (Vlaams gewest) of in een registratiekantoor (Brussels Gewest en Waals Gewest). Een attest of een akte van erfopvolging is ook niet voldoende als er een juridisch onbekwame erfgenaam/ legataris is (bijv. minderjarigen of personen onder bewind). Vaak zijn minstens twee bijkomende documenten vereist in het kader van de regelgeving die de belangen van de onbekwame erfgenaam moet behartigen: een verklaring van aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving; een goedgekeurde akte van verdeling door de vrederechter. Ook in een aantal andere, minder voorkomende omstandigheden zijn bijkomende documenten vereist. In functie van uw situatie zal een Adviseur Nalatenschappen onderzoeken welke specifieke documenten vereist zijn en u vertellen hoe u deze kunt verkrijgen. 4. Het akkoord van alle erfgenamen over de verdeling van de rekeningen De Adviseur Nalatenschappen neemt contact met u op van zodra alle vereiste documenten aanwezig zijn om een afspraak te kunnen vastleggen met uw contactpersoon in het kantoor. Alle erfgenamen moeten aanwezig zijn op deze afspraak. Uitzonderlijk kan een erfgenaam zich laten vertegenwoordigen door een gevolmachtigde, wanneer hij bijvoorbeeld in het buitenland verblijft. Het gesprek informeert over de tegoeden van de overledene en over de wettelijke verdeelsleutel van de nalatenschap. Alle erfgenamen moeten in gezamenlijk overleg besluiten tot de verdeling van de tegoeden. Uw contactpersoon kan u daarbij beslist terzijde staan. Zo zal hij verschillende opties belichten om enerzijds de erfbelasting te milderen bij een volgend overlijden en anderzijds het vermogen te beschermen en te laten groeien. Soms kan de verdeling ook schriftelijk gebeuren: u krijgt een brief om de verdeling te noteren. Elke erfgenaam moet dan voor akkoord tekenen. De overeenstemming die alle erfgenamen bereiken, wordt geregistreerd. Hun instructies worden de daaropvolgende dagen uitgevoerd. Uw contactpersoon kan een schatting geven van het bedrag dat de fiscus als erfbelasting zal aanrekenen op de geërfde tegoeden bij BNP Paribas Fortis. Mochten de erfgenamen niet overeenkomen, kan de notaris pogen hen te verzoenen. In het uiterste geval zal de zaak voorgelegd worden aan de familierechtbank. Is er geen langstlevende echtgeno(o)t(e) of wettelijk samenwonende partner? Laat dan de briefwisseling van de overledene doorsturen naar de erfgenaam die optreedt als aanspreekpunt. Heeft de overledene of een erfgenaam schulden bij de fiscus en/ of bij de sociale zekerheid? Denk bijvoorbeeld aan de personenbelasting, onroerende voorheffing of zelfs autobelasting. Denk ook aan de btw-betalingen of sociale zekerheidsbijdragen, met inbegrip van de bijdragen met een vervaldatum in de toekomst. Regel die schulden eerst vóór het aanvragen van het attest of de akte. Dat bevordert een snelle afhandeling.

6 De dagelijkse uitgaven BEHEREN De facturen en begrafeniskosten van de overledene BETALEN De langstlevende echtgenoot of wettelijk samenwonende wil uiteraard de dagelijkse verrichtingen blijven doen. De bank zoekt graag naar een gepaste oplossing: de langstlevende echtgenoot of wettelijk samenwonende heeft recht op een voorschot van de helft van alles wat op de zicht- en spaarrekeningen staat, met een maximum van euro. Dat bedrag geldt voor alle banken samen. bij wettelijk samenwonenden en gehuwden met een huwelijkscontract van scheiding van goederen geldt deze regel enkel voor de rekeningen waarvan de langstlevende echtgenoot of wettelijk samenwonende medehouder is. Bent u als langstlevende getrouwd met scheiding van goederen? Vraag uw notaris om de bank een bevestiging van het huwelijkscontract te bezorgen. Zo kan de bank alvast de rekeningen op uw naam vrijgeven. Hebt u als langstlevende geen rekening op uw naam? Dan opent uw contactpersoon graag een nieuwe rekening voor u om het voorschot op te storten. U kunt contact opnemen met opdrachtgevers (pensioenkas, levensverzekering ) om voortaan op de nieuwe rekening te storten. Zo vermijdt u dat hun stortingen geblokkeerd worden. Let er goed op dat u met het bedrag van het voorschot geen facturen betaalt die ook betaald kunnen worden via de geblokkeerde rekeningen (zie Facturen betalen ). Binnen de wettelijke grenzen kan uw kantoor bepaalde kosten betalen via de geblokkeerde rekeningen. De betalingen mogen het wettelijke grensbedrag echter niet overschrijden. Bij de aanvraag tot betaling bezorgt u een kopie van de facturen met de handtekening van een erfgenaam. De volgende kosten mogen dan wel betaald worden: de begrafeniskosten tot euro, hierbij inbegrepen de prijs van de concessie, de rouwberichten, de bloemen en de koffietafel maar met uitzondering van de grafzerk; de facturen van de laatste ziektekosten (tot één jaar vóór het overlijden); een aantal kosten in verband met de laatste echtelijke verblijfplaats: gas, water, elektriciteit, mazout, huishuur, brandverzekering en vervaldagen van de hypothecaire lening (voor een periode van maximaal 3 maanden vóór en 6 maanden na het overlijden); of de facturen van het rusthuis indien dit de laatste residentie was. Bewaar alle originele facturen zorgvuldig. De ontvanger van de erfbelasting kan deze opvragen. Het ziekenfonds vereist een originele factuur om tussen te komen in de kosten. Bezorg de bank steeds een kopie van de facturen. Uw notaris mag de bank ook die facturen ter betaling bezorgen. Wanneer u overweegt de nalatenschap te verwerpen, is het raadzaam u niet in te laten met het beheer van de nalatenschap, betalen van facturen inbegrepen.

7 > > ALGEMENE INFORMATIE 12 HET INSCHAKELEN van een notaris In sommige gevallen bent u verplicht een notaris in te schakelen, bijvoorbeeld wanneer er een testament of huwelijkscontract is of wanneer een erfgenaam onbekwaam is (bijv. minderjarig). In andere gevallen bent u vrij om dat al dan niet te doen. De notaris kan een belangrijke rol spelen bij de administratieve afhandeling van de nalatenschap. WAT KAN DE NOTARIS VOOR U DOEN? Enkele mogelijkheden: nagaan of de overledene een testament liet registreren; bij een eigenhandig testament (overledene schreef dit zelf) kan de notaris de nodige formaliteiten regelen; de akte van erfopvolging opmaken (zie p. 8); informeren over de mogelijkheden om de nalatenschap zuiver te aanvaarden, te aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving of te verwerpen; de administratie verzorgen als u de nalatenschap verwerpt of aanvaardt onder het voorrecht van boedelbeschrijving; u informeren over de correcte interpretatie en reikwijdte van testamenten en huwelijkscontracten; overgaan tot de verdeling van de erfenis. Zoals vermeld, is de tussenkomst van een notaris soms zelfs verplicht, bijv. als er onbekwame of minderjarige erfgenamen zijn. Is zijn tussenkomst niet noodzakelijk? Dan kunnen de erfgenamen de praktische verdeling van de tegoeden gehouden in de bank zelf regelen met het kantoor; de aangifte voor de fiscus opmaken. Als erfgenaam moet u immers een aangifte van nalatenschap indienen. Dat kunt u zelf doen of uitbesteden aan een notaris of belastingconsulent; documenten opstellen, bijv. een ontwerp van verdeling in geval van minderjarige erfgenamen. Een nalatenschap aanvaarden houdt ook in dat u eventuele schulden van de overledene aanvaardt. Indien u twijfelt of u de nalatenschap zuiver wilt aanvaarden, neemt u het best contact op met uw notaris. Hij kan u informeren hoe u dit het best aanpakt. Stel vooral geen enkele daad waaruit men kan afleiden dat u in de praktijk de erfenis zuiver aanvaardt. Zo een daad bestaat er bijvoorbeeld in voorwerpen uit de woning van de overledene in bezit te nemen, met de auto van de overledene te rijden, het huis te gaan bewonen, enzovoort. UW NOTARIS KAN U HELPEN

8 14 STAPPENPLAN Welke acties moeten ondernomen worden? Het overlijden MELDEN Het overlijden moet naast de bank ook aan andere instanties gemeld worden. Aan het einde van deze brochure (p.28) vindt u een lijst die u een leidraad biedt bij het inventariseren van die instanties. Uw contactpersoon binnen de bank kan u helpen de instanties te identificeren bij wie de overledene een domiciliëring had. Is uw naaste overleden door een ongeval? Kijk na of er eventueel een Rekeningverzekering verbonden is aan de rekening. Deze geeft recht op een aparte uitkering van kapitaal. De erfenis AANVAARDEN U hebt de keuze de nalatenschap zuiver te aanvaarden, ze te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving of ze te verwerpen: Een zuivere aanvaarding vereist geen specifieke formaliteiten. Twijfelt u over de samenstelling van de nalatenschap, met name over de verhouding tussen de tegoeden en de schulden, dan adviseren wij u de nalatenschap te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Bent u zeker dat de schulden de baten overtreffen, dan kunt u de erfenis verwerpen. Hebt u afstammelingen, dan treden zij in uw rechten (en moeten zij ook een beslissing nemen betreffende de aanvaarding van de erfenis). Uw aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving of uw verwerping kan gebeuren bij de notaris of bij de rechtbank van eerste aanleg. Hierna vindt u een tijdlijn die de verschillende stappen en acties in kaart brengt.

9 STAPPENPLAN NA HET OVERLIJDEN EN DE TE ONDERNEMEN ACTIES Datum van overlijden Aangifte van overlijden Openen en inventariseren van de kluis De rekeningen vrijgeven en verdelen Uiterste datum om de aangifte nalatenschap in te dienen Uw vermogen opnieuw organiseren Uiterste datum om de successierechten te betalen De belastingaangifte van de overledene (voor de erfgenamen).. /.. /..... /.. /..... /.. /..... /.. /..... /.. /..... /.. /..... /.. /..... /.. /... Wat doen wij voor u? Aangifte van het overlijden 1. Wij registreren het overlijden met de gegevens van de erfgenamen. Indien er levensverzekeringen zijn, melden wij dat aan verzekeraar AG Insurance (p.6). 2. Wij blokkeren de rekeningen en bekijken met u (p.7): welke facturen alsnog betaald kunnen worden; welke vereiste documenten er nodig zijn om de rekeningen weer vrij te kunnen geven. 3. Wij identificeren de regelmatige (maandelijkse, ) betalingen (nutsbedrijven, verzekeringen, ) en zoeken met u naar een oplossing (p.10). 4. Wij overlopen de volgende stappen en stellen een Adviseur Nalatenschappen aan. U krijgt een brief met: de contactgegevens van uw Adviseur Nalatenschappen; de opsomming van de documenten die wij van u dienen te ontvangen; gedetailleerde informatie voor het opmaken van de aangifte nalatenschap voor wat betreft de producten bij onze bank. Openen en inventariseren van de kluis (p.22) Wij organiseren de inventarisatie van de kluis. Hiervoor nodigen wij alle erfgenamen uit en een vertegenwoordiger van het Registratiekantoor. De rekeningen vrijgeven en verdelen (p.8 & 22) Wij nodigen u en alle andere erfgenamen uit om u te informeren over: de tegoeden en producten van de overledene; de impact voor de erfbelasting van uw beslissingen inzake de verdeling, Wij formaliseren uw instructies en voeren die uit. Uw financiën herschikken (p.25) Wij helpen uw vermogen opnieuw optimaal te organiseren. Daarnaast maken we een diagnose van uw dagelijkse bankoplossingen (zichtrekeningen, betaalkaarten, ), verzekeringen, leningen en beleggingen. Wij bezorgen de nodige attesten voor de belastingaangifte. Houd deze dus goed bij. Mochten de rekeningen nog niet vrijgegeven zijn als u de erfbelasting moet betalen, dan bekijken wij de mogelijkheid om deze erfbelasting te betalen vanuit de geblokkeerde rekeningen. Overlijden door ongeval? U hebt 30 dagen om het ongeval aan te geven bij de verzekering. Openen van de kluis: kijk zeker na of u beschikt over de sleutel en de geheime code. Zo bespaart u kosten voor de tussenkomst van een sleutelmaker. Een tijdsstip afspreken met alle erfgenamen om de verdeling van de rekeningen vast te leggen. In bepaalde gevallen kan dit ook schriftelijk gebeuren. In principe betaalt u de successierechten 2 maanden na de uiterste aangiftedatum. Bekijk vooraf de financiële regelgeving (p.25). Wat moet u doen? Beslissen of u de erfenis zult aanvaarden (p.14). Afspreken met alle erfgenamen wie de gesprekspartner wordt voor contacten met BNP Paribas Fortis. De nodige instanties contacteren (p.14). Een getekende kopie van alle facturen die in aanmerking komen voor betaling via de geblokkeerde rekeningen van de overledene afgeven aan uw kantoor (p. 11). Alle originele facturen bijhouden in het kader van opname in de aangifte nalatenschap. Beslissen welke notaris u eventueel aanstelt en wat zijn opdracht is, bijv. aangifte (p.12). Beslis of u de aangifte nalatenschap gemeenschappelijk of individueel per erfgenaam zult (laten) opmaken / indienen (p.20). Houd alle inkomsten en uitgaven bij van de overledene in het jaar van overlijden. U dient deze te verwerken in de aangifte inkomstenbelasting (p.26). Maak een afspraak om uw financiële situatie te herbekijken en te bepalen hoe u voortaan wilt bankieren. Bezorg ons de gevraagde documenten (p.19) Wij hebben steeds een akte of attest van erfopvolging nodig. Reken op minstens 1 maand voordat het Registratiebureau of uw notaris dit kan opmaken.

10 EEN CORRECTE REGELING VAN DE NALATENSCHAP De vereiste DOCUMENTEN Uw contactpersoon overloopt samen met u de vereiste documenten. Noteer deze alvast in de overzichtslijst op het einde van deze brochure. Bezorg uw contactpersoon deze documenten van zodra mogelijk. Zo kan de bank de rekeningen snel weer deblokkeren. Hebt u vragen bij deze documenten (hoeveel exemplaren, waar te verkrijgen...), dan zal uw Adviseur Nalatenschappen u graag verder helpen. Weet u niet bij welke bank(en) de overledene cliënt was? Via de bankenorganisatie Febelfin kunt u dit laten opzoeken. Uw kantoor kan u daarbij helpen.

11 > > STAPPENPLAN 20 DE AANGIFTE van de nalatenschap Als erfgenaam moet u erfbelasting betalen op de waarde van de goederen die u verkrijgt uit de erfenis. De waarde van de goederen documenteert u in de aangifte van nalatenschap. De overheid zal deze aangifte controleren en u een aanslag voor de verschuldigde erfbelasting toesturen. Met het oog op de Aangifte Nalatenschap krijgt u een aantal documenten zodra de bank zekerheid heeft over uw statuut als erfgenaam: het overzicht van alle tegoeden op de rekeningen; het overzicht van kapitalen die uitbetaald werden door verzekeringen waarvan de overledene begunstigde was; het bewijs van eventuele openstaande kredieten: auto lening, persoonlijke lening HET DOCUMENT AANGIFTE NALATENSCHAP Bent u erfgenaam van iemand die gedomicilieerd was in België? Dan bent u erfbelasting verschuldigd op de waarde van de verkregen goederen (ook buitenlandse goederen). Van deze waarde mag u de facturen in verband met de nalatenschap (zoals bijvoorbeeld de begrafeniskosten) en andere schulden nog in mindering brengen. Als erfgenaam, moet je de successierechten betalen op de waarde van de verkregen goederen en erfdeel. U kunt met alle erfgenamen samen een gemeenschappelijke aangifte indienen. Elke erfgenaam kan dat ook apart doen. Alleen als u de erfenis verwerpt, hoeft u geen aangifte in te vullen. U hebt tot 4 maanden na het overlijden de tijd om de Aangifte van Nalatenschap op te maken en ze te bezorgen aan de belastingdienst. Bij een overlijden in een ander land van de Europese Economische Ruimte (EER) bedraagt die periode 5 maanden, voor een overlijden buiten de EER 6 maanden. De kans bestaat dat u bij afloop van deze periode nog niet beschikt over alle vereiste informatie. In dat geval vermeldt u dit in de aangifte en bezorgt u de gegevens naderhand via een bijvoeglijke aangifte. Een aangifte die te laat gemeld werd, leidt automatisch tot boetes. HOE MOET U DE AANGIFTE NALATENSCHAP OPMAKEN? Vaak is het handig uw notaris te vragen de Aangifte Nalatenschap voor u te doen, zeker als er onroerende goederen zijn. De waarde van de woning moet immers geschat worden, net als de waarde van de inboedel op datum van het overlijden. Uw notaris is hiervoor het best geplaatst. Uiteraard leidt zijn tussenkomst tot kosten. Voelt u zich voldoende onderlegd om zelf de aangifte te doen? Dat mag. Het invulformulier en meer informatie hierover kunt u krijgen in elk registratiekantoor en op de websites: ( Vlaams Gewest) en (Brussels en Waals Gewest). De aangifte omvat onder andere: de identiteitsgegevens van de overledene en van alle erfgenamen; een inventaris van alle goederen en schulden in de nalatenschap; de facturen in verband met de nalatenschap (zoals boven vermeld) die betaald werden, voorbeeld begrafeniskosten. BELANGRIJK Ook de eventuele schenkingen die de overledene deed in de laatste 3 jaar voor het overlijden, moet u aangeven. WAAR DIENT U DE AANGIFTE NALATENSCHAP IN? U dient de aangifte in waar de overledene tijdens de laatste vijf levensjaren het langst woonde: voor het Vlaams Gewest: op de site vindt u een invulformulier. U kunt dit elektronisch doorsturen of per brief bezorgen. voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waals Gewest vindt u het invulformulier op of in elk registratiebureau. U kunt het formulier opsturen per post naar het registratiekantoor.

12 De rekeningen en kluizen VRIJGEVEN Bezorg uw contactpersoon zo snel mogelijk de nodige documenten. Zodra uw dossier volledig is, neemt de Adviseur Nalatenschappen contact met u op om, samen met alle erfgenamen, de inventaris van de kluis te maken en de rekeningen te vereffenen. Zodra de inventaris gemaakt is, kunnen de erfgenamen beschikken over de inhoud van de kluis. Dat is evenwel niet het geval als de kluis een testament blijkt te bevatten. Stond de kluis op naam van de langstlevende echtgenoot en was er een huwelijkscontract met scheiding van goederen, dan is de aanwezigheid van de langstlevende voldoende om de kluis te kunnen inventariseren. Als langstlevende kunt u ervoor kiezen om gemeenschappelijke rekeningen en rekeningen op naam van uw overleden partner op uw naam te behouden. Dat is vaak gemakkelijker. Zo kunnen automatische betalingen gewoon blijven doorlopen zodra de blokkering is opgeheven. U hoeft dan ook geen nieuwe rekeningen mee te delen aan instanties als de pensioenkas, huurders, enzovoort. CONSTRUCTIE NAAKTE EIGENDOM/ VRUCHTGEBRUIK Zijn er kinderen en gaat het om de eerste ouder die sterft? Dan worden er best nieuwe rekeningen geopend, met naakte eigendom voor de kinderen en vruchtgebruik voor de langstlevende ouder. Dat is immers de wettelijke verdeling van de nalatenschap en heeft als voordeel dat er bij het overlijden van de langstlevende geen erfbelasting meer moet betaald worden op deze rekeningen. Volgens het Belgische erfrecht erft de weduwe of weduwnaar het vruchtgebruik van de nalatenschap van de partner. De kinderen erven elk een gelijk deel in naakte eigendom. Dit geldt steeds voor het ouderlijk huis: de kinderen erven hun deel van het huis; maar de weduwe of weduwnaar mag levenslang het huis bewonen en zelfs verhuren. Dat is de regeling voor het ouderlijk huis. Minder bekend is dat ook de rekeningen in dezelfde zin geopend mogen worden. Er wordt dan ook vaak geen gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Met als groot nadeel een hogere totale erfbelasting op de overdracht van het vermogen naar de volgende generatie. de weduwe of weduwnaar en de kinderen betalen een eerste keer erfbelasting op de geërfde som; de kinderen betalen een tweede maal erfbelasting op hun deel op het moment dat de langstlevende ouder overlijdt. Bij een verdeling in naakte eigendom/ vruchtgebruik openen de kinderen en de langstlevende echtgenoot een rekening in naakte eigendom/ vruchtgebruik met daarop de tegoeden van de nalatenschap. Voor elke verrichting moeten de kinderen de goedkeuring krijgen van de vruchtgebruiker, tenzij zij een volmacht van de vruchtgebruiker hebben gekregen. Deze laatste mag dit geld ook niet gebruiken maar krijgt wel de opbrengsten van dit kapitaal. Bij het overlijden van de langstlevende partner dooft het vruchtgebruik uit. Er is geen erfbelasting verschuldigd. Uw contactpersoon licht deze verdelingswijze graag voor u toe.

13 > > STAPPENPLAN 24 VOORBEELD Mijnheer en mevrouw zijn gehuwd zonder huwelijkscontract en zijn geen eigenaar van een onroerend goed. Ze hebben één meerderjarig kind. Op hun rekeningen staat Beide echtgenoten zijn in Brussel gedomicilieerd. De berekening is gebaseerd op de tarieven die van toepassing zijn in Brussel. UW VERMOGEN REORGANISEREN na de verdeling Mijnheer overlijdt in Mevrouw is 69 jaar. Mevrouw: Valt in de erfenis: De waarde van het vruchtgebruik wordt berekend aan 4%: x 4% x 8 = Successierechten Waarde vruchtgebruik Naakte eigendom kind TOTALE SUCCESSIERECHTEN: 417 Mevrouw krijgt de helft in volle eigendom. Hierop zijn geen successierechten verschuldigd. Mevrouw krijgt het vruchtgebruik en het kind de naakte eigendom. Omzettingstabel voor de waardering van het vruchtgebruik Leeftijd vruchtgebruiker Coëfficiënt < < < < < < < 64 9,5 65 < < < 80 4 > 80 2 U hebt nieuw verworven middelen en/of schulden? Uw maandelijkse inkomen is gewijzigd? Beheerde uw partner vroeger de financiën en moet u dit voortaan zelf doen? Uw contactpersoon kijkt samen met u naar de toekomst. We bespreken uw hele financiële situatie, met inbegrip van uw verzekeringen en beleggingen. We bekijken hoeveel regelmatige inkomsten u nodig hebt om uw levensstandaard verder te kunnen zetten. We stellen oplossingen voor die ervoor zorgen dat u de nodige liquiditeiten hebt voor uw dagdagelijkse uitgaven, en tegelijkertijd dat u uw toekomstige projecten kunt voorbereiden en realiseren (pensioen, voorbereiding van uw nalatenschap, enzovoort). Daarnaast bespreken we ook via welke (combinatie van) kanalen, zoals kantoor, telefonisch of digitaal, u in de nabije toekomst met BNP Paribas Fortis wenst samen te werken, voor uw optimale comfort en tevredenheid. Uw contactpersoon kijkt met u naar uw toekomst. Het kind beslist om de op de rekening van zijn moeder te plaatsen. Het kind beslist om de op een rekening naakte eigendom/vruchtgebruik te plaatsen. De erfbelasting BETALEN Het deel van mevrouw in volle eigendom + het deel van het kind dat zij bekomen heeft, is dus Successierechten Erfenis kind Successierechten overlijden vader 417 TOTALE SUCCESSIERECHTEN: Mevrouw overlijdt in 2016 Het vruchtgebruik dooft uit en het kind bekomt de volle eigendom van zijn deel uit de erfenis van mijnheer. De erfenis van mevrouw bedraagt nog haar deel in volle eigendom, dus Successierechten Erfenis kind Successierechten overlijden vader 417 TOTALE SUCCESSIERECHTEN: In totaal wordt met het openen van een rekening in naakte eigendom/vruchtgebruik (= ) minder erfbelasting betaald. Een verschil van bijna 71%. Het tarief van de erfbelasting wordt berekend: volgens een progressief percentage per schijf van de nalatenschap. Afhankelijk van de relatie tot de overledene worden deze percentages op ieders deel afzonderlijk toegepast (= voordeligst) of op het volledige bedrag van de nalatenschap; volgens een percentage naargelang de verwantschap tussen u als erfgenaam en de overledene. Het Vlaams, Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest hanteren elk hun eigen tarieven en berekeningen (bijv. onroerende goederen apart belast of belastingverminderingen). Voor een overzicht van de tarieven per gewest kunt u terecht op www. financien.belgium.be > Particulieren > Gezin > Overlijden. Soms laat de overledene grote onroerende goederen achter, zoals bijvoorbeeld een villa, maar slechts weinig liquide middelen. Dat geeft problemen bij de betaling van de erfbelasting, zeker als er geen levensverzekering is die het gebrek aan contante middelen oplost. U kunt een deel van het onroerend goed verkopen, maar er zijn ook andere oplossingen, zoals de verkoop van effecten, een lening

14 > > STAPPENPLAN 26 CONTACTEN WIJ STAAN AAN UW ZIJDE DE BELASTINGAANGIFTE voor het inkomstenjaar waarin de overledene stierf De overledene is nog steeds inkomstenbelasting verschuldigd voor het jaar waarin hij overleed. De belastingdienst bezorgt hiervoor een aanslagbiljet. Mocht u dat niet ontvangen, dan neemt u het best contact op met het Ontvangkantoor der Directe Belastingen in uw buurt. Hoe u uw aangifte het best indient, leest u op familie/overlijden/belastingaangifte. Soms heeft de overledene nog een openstaande belastingschuld. In dat geval moeten de erfgenamen deze belastingen betalen, naar rato van hun aandeel in de nalatenschap. ERFT U VAN UW ECHTGENO(O)T(E) OF WETTELIJK SAMENWONENDE PARTNER? Dan zult u het volgende jaar twee afzonderlijke aangiften moeten indienen: een aangifte op uw naam voor uw eigen inkomsten, waarin u kiest voor een gemeenschappelijke aanslag of twee afzonderlijke aanslagen; een tweede aangifte op naam van de nalatenschap van de overledene. Daarin vermeldt u de inkomsten van de overledene. ERFT U VAN TWEE GEHUWDEN OF WETTELIJK SAMENWONENDEN DIE IN HETZELFDE JAAR OVERLEDEN? De administratie verstuurt twee aangiften, één op naam van elke overledene. Hierin vermeldt u de inkomsten van elke overledene tijdens het jaar van overlijden. De nalatenschap van de laatst overleden echtgenoot of wettelijk samenwonende partner moet in de aangifte aanduiden of zij kiezen voor een gemeenschappelijke aanslag op naam van de nalatenschappen van beide overledenen of voor twee afzonderlijke aanslagen. Om de voordeligste keuze tussen een gemeenschappelijke aanslag of twee afzonderlijke aanslagen te kennen, kunt u gebruik maken van TaxCalc, de online simulator van de overheid waarmee u anoniem een raming van de belastingaanslag kunt berekenen. Diverse experts staan u bij in deze moeilijke tijden. Zo wordt u optimaal begeleid op een moment dat alle hulp welkom is. Neem beslist contact met hen op bij de minste vraag die u zich stelt: De Adviseur van uw naaste: alle afspraken i.v.m. de nalatenschap, o.a. - de opening en inventarisatie van de kluis - de verdeling van de erfenis betaling van de facturen via een geblokkeerde rekening (dit kan trouwens ook in elk van onze kantoren) Uw Adviseur Nalatenschappen dagelijkse opvolging dossier specifieke vragen, documenten enz. Een week na het eerste gesprek ontvangt u de contactgegevens van uw Adviseur Nalatenschappen. Uw eigen contactpersoon bij BNP Paribas Fortis: reorganisatie van uw financiën met het oog op de toekomst Uw notaris opmaak akte van erfopvolging informeren over het eventuele niet-aanvaarden van de nalatenschap formaliteiten bij verwerpen van de erfenis bijkomende documenten aangifte van nalatenschap Naam... Tel.:... Naam... Tel.:... Naam... Tel.:... Naam... Tel.:...

15 > > NUTTIGE CONTACTPERSONEN 28 CHECK-LIST: wie zorgt voor wat? Te contacteren Voltooid Te contacteren Voltooid Om de geblokkeerde rekeningen vrij te maken De adviseur van uw naaste in het kantoor de gemeente waar de overledene gestorven is begrafenisondernemer de notaris het registratiekantoor voor het opmaken van het attest erfopvolging andere banken American Express Diensten of personen die u eventueel moet informeren over het overlijden OK OK het ziekenfonds de werkgever de Hulpkas voor de Werkloosheidsuitkering de vakbond Fedris, Federaal Agentschap voor Beroepsrisico s (in geval van arbeidsongeschiktheid): fedris.be het OCMW de Rijksdienst voor Pensioenen wordt geïnformeerd door de gemeente alle andere Pensioenkassen die de overledene een uitkering uitbetaalden instellingen voor aanvullende pensioenen het Kinderbijslagfonds wordt geïnformeerd door de gemeente de boekhouder of accountant de Dienst voor Studietoelagen de verzekeringsmaatschappijen de Dienst voor Inschrijving van Voertuigen (DIV) de huiseigenaar weet dat de rechten en plichten van het huurcontract overgaan op de erfgenamen nutsbedrijven voor telefoon, gas, water, elektriciteit het postkantoor: indien u de briefwisseling op naam van de overledene wilt laten doorsturen naar uw adres andere: Geregeld terugkerende betalingen die geblokkeerd zijn Noodzakelijke documenten voor de bank Begunstigde Vervaldag Actie kopie van de overlijdensakte akte van erfrechtverklaring afgeleverd door de notaris of de registratie levensverzekering: overlijdensverklaring (Deel A - Deel B (bij ongeval)) medisch getuigschrift (voor levensverzekering) levensverzekering: document voor uitbetaling volmacht kopie van het trouwboekje Documenten vanwege de bank brief met de contactgegevens van uw Adviseur Nalatenschappen fiscale lijst van de tegoeden schuldeisersattest (van het woonkrediet, de directe reserve, ) fiscaal attest van de pensioenspaarrekening, bestemd voor de belastingaanslag op naam van de overledene Documenten vanwege AG Insurance en Alpha Credit attest uitbetaalde kapitalen levensverzekering schuldeiserattest (autolening, persoonlijke lening)

16 30 NOTITIES

17 Belangrijk bericht BNP Paribas Fortis NV, met maatschappelijke zetel gevestigd te Warandeberg 3, 1000 Brussel, RPR Brussel, BTW BE ( BNP Paribas Fortis )*, is verantwoordelijk voor het opstellen en verspreiden van dit document. Dit document is een communicatie met een promotioneel doel. Het beoogt enkel informatie te bieden over de diensten aangeboden door BNP Paribas Fortis en streeft daarbij geen volledigheid na. Dit document vormt geen prospectus als bedoeld in de op het aanbieden of toelaten tot de handel van fi nanciële instrumenten toepasselijke regels en bevat geen beleggingsadvies en kan niet worden opgevat als onderzoek op beleggingsgebied. Iedere openbaarmaking, herproduceren, kopiëren, verspreiden en/of om het even welk ander gebruik van dit document is uitdrukkelijk verboden. Verantwoordelijke uitgever: Emilie Jacqueroux 06/ PIN De bank voor een wereld in verandering