Memorandum lokaal beleid Antwerpen juni 2019

Transcriptie

1 Het Roze Huis Draakplaats Antwerpen Memorandum lokaal beleid Antwerpen juni 2019 Sedert lange tijd en onafhankelijk van de politieke kleur van de bestuursploeg, is de stad Antwerpen een koploper als het gaat om aanvaarding van seksuele en genderdiversiteit. Een sterk holebi en transgender verenigingsleven, heel wat expliciete LHBT+ horecazaken naast een algemeen gay friendly ondernemerschap en een lokaal bestuur dat actief de vrijheden en gelijkheid van deze doelgroep uitdraagt. Niets is voor eeuwig verworven en alles kan beter. Wars van pessimisme maar vanuit zorgzaamheid ten aanzien van verworvenheden en ambitie voor de toekomst, blijven we ons engageren om onze stad op de kaart te zetten als Regenboogstad. Dat betekent het blijven bestrijden van intolerantie en discriminatie en het versterken van de ontplooiingskansen van alle Antwerpenaren, ongeacht hun seksuele oriëntatie, genderidentiteit of -expressie. Concreet zien we daartoe nog aanvullingen en concretiseringen bij het bestuursakkoord van de stad Antwerpen op verschillende domeinen. Algemeen is dit memorandum een uitgestoken hand naar het lokaal bestuur en alle actoren in de stad om de Grote Verbinding tot stand te brengen in samenwerking met alle Antwerpenaren. 1. Veiligheid en sociale aanvaarding van LHBT+ personen Het Antwerpse stadsbestuur engageert zich in De Grote Verbinding voor het werken aan een vlotte melding en een goede behandeling van interne en externe klachten over integriteit, racisme, discriminatie en antisemitisme. De stad heeft een voorbeeldfunctie op het gebied van werken aan sociale aanvaarding en het bestrijden van discriminatie binnen haar eigen diensten. In het kader van aanpakken en voorkomen 1

2 van pesten en ongepast gedrag op het werk, vragen we aandacht voor vormen van holebi- en transfobie. Concreet kan dat door A-waarden zoals diversiteit binnen alle aspecten van het HR beleid vorm te geven en centraal te stellen, zowel wat betreft de omgang met burgers als met medewerkers. Begin 2018 werd een intern meldpunt in het leven geroepen waar medewerkers anoniem terecht kunnen indien nodig. We moedigen de stad aan om rond deze zaken nultolerantie te handhaven, medewerkers actief te versterken in hun omgang met diversiteit en specifiek inzake genderneutraal beleid verdere stappen te zetten. De documenten die de stad hanteert, intern en extern, worden gescreend en waar mogelijk leefvormneutraal en genderinclusief gemaakt. Dit gebeurt nu steekproefsgewijs. We begrijpen dat dit een zekere kost met zich meebrengt maar vragen de lokale overheid die inspanning verder te zetten. Als belangenbehartiger kan Het Roze Huis haar achterban oproepen om deze zaken mee in kaart te brengen, en samen met de Vlaamse koepel bovenlokaal aangeven waar er zich mogelijk juridische drempels stellen om termen aan te passen. De stad kan met de regenboogcampagne Iedereen kan stralen terugblikken op een bijzonder zichtbare sensibiliseringscampagne. Het engagement om verder in te zetten op sensibiliseringsacties is er. We pleiten voor bijkomende acties waarbij de call for action urgenter is, de inclusieve benadering explicieter en het doorbreken van rollenpatronen een aandachtspunt. Een zogenaamde call for action kan gaan om het aansporen tot melden van klachten, het respectvol omgaan met verscheidenheid We steunen volop de ambitie van de stad om in haar externe communicatie diversiteit een volwaardige plaats te geven. In het bijzonder haar voornemen om daarbij te zoeken naar wat alle Antwerpenaren verbindt en oog te hebben voor alle vormen van uitsluiting en discriminatie opdat solidariteit tussen Antwerpenaren op dat vlak wordt versterkt. Tevens pleiten we ervoor om in navolging van het Vlaamse gelijkekansenbeleid verder in te zetten op het maken van een 'genderklik' bij dergelijke campagnes en in het extern communicatiebeleid algemeen. Concreet betekent het komaf maken met bestaande genderstereotypen zodat iedereen een leven kan uitbouwen zonder gehinderd te worden door gendergeraleteerde dwingende ideeën en verwachtingen. We stellen vast dat voor heel wat LHBT+ personen het nog vaak onduidelijk is wat hun mogelijkheden zijn om klachten te melden, wat verschillende procedures inhouden (politie, Unia, Lumi ), wat de meerwaarde is (wat is het gevolg dat aan de klacht wordt gegeven) en of zij in het kader van slachtofferbejegening voldoende begrepen worden in hun specifieke ervaringen (we denken bijvoorbeeld aan geïnternaliseerde homofobie; impact op identiteitsbeleving). Al deze aspecten worden best meegenomen wanneer men verder werkt aan het verlagen van drempels voor het indienen van klachten over holebifobie, transfobie en seksuele intimidatie. Het voornemen om verder in te zetten op wijkpolitie onderschrijven we alleszins volledig in de mate dat het contacten met politie 2

3 vergemakkelijkt. We steunen daarnaast de stad volop in haar voornemen om discriminatie aan te pakken middels praktijktesten en om hard op te treden tegenover intimidatie op straat. De stad kan op vlak van melding een regierol opnemen om ervoor te zorgen dat alle betrokken actoren een afgestemd beleid voeren. De stad kan er eveneens op toezien dat relevante informatie voor slachtoffers toegankelijk is, en tot slot kan de stad de nodige initiatieven nemen om ervoor te zorgen dat lokale politie en slachtofferhulp rond deze thema s goed gevormd is. Vanuit onze middenveld positie dragen wij graag ons steentje bij om ervaringen en noden van slachtoffers inzichtelijk te maken en informatie te verdelen. 2. Ondersteunen van LHBT+ personen in hun zelfontplooiing De stad ondersteunt al vele jaren de Antwerpse koepel Het Roze Huis. Binnen het kader van de afsprakennota met de stad, neemt de koepel een belangrijke rol op in het bieden van ontmoetingsfaciliteiten en voorlichting voor LHBT+ personen en zelforganisaties. Bijzondere aandacht gaat daarbij naar personen die een culturele of religieuze achtergrond hebben waarbinnen de acceptatie van LHBT s soms moeilijk ligt. Op dat vlak hopen we in de stad een partner te vinden om de samenwerking met andere zelforganisaties (met name etnisch-cultureel) aan te moedigen en te faciliteren. Ten aanzien van nieuwkomers vragen we dat inburgeringstrajecten waar mogelijk duale trajecten kunnen zijn waarbij het vrijwilligerswerk en verenigingsleven maximaal wordt ingezet om ten aanzien van nieuwkomers als gids te dienen, complementair aan de lessen MO, met het oog op integratie. LHBT+ personen hebben soms professionele ondersteuning nodig bij hun coming-out. Ontmoetingsfaciliteiten en voorlichting dragen daar aan bij. Dit is zeker ook van toepassing voor ouders van LHBT s met een migratie-achtergrond. Voor veel jongeren met een niet-westerse achtergrond is het westerse model van coming-out geen optie. Zij maken zelf keuzes en moeten daarin worden ondersteund. Mensen die werkzaam zijn in het onderwijs, jeugdwerk en hulpverlening dienen ondersteund en getraind te worden op sensitiviteit ten aanzien van seksuele- en genderdiversiteit. De stad kan een rol spelen in het wegwerken van handelingsverlegenheid op dat vlak en het versterken van de kennis van de sociale kaart opdat mensen met vragen rond dit thema kwalitatief doorverwezen kunnen worden. Coming-out moet niet de norm zijn, wel moet iedereen hierin een vrije en bewuste keuze kunnen maken. De stad moet die vrijheid desnoods afdwingen, zodat iedereen die dat wil, uit de kast kan komen. 3

4 3. Onderwijs Antwerpen koestert de ambitie de onderwijshoofdstad van Vlaanderen te zijn. Daarbij past een proactief en onderbouwd beleid tegen (seksuele) intimidatie, pesten, cyberpesten, racisme en discriminatie. Het Autonoom Gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen wordt voortrekker als het gaat over netiquette en maakt leerlingen weerbaar op het internet. Op veel Antwerpse scholen wordt voorlichting gegeven over seksuele diversiteit. Maar nog niet overal. De stad moet voorlichtingsactiviteiten op scholen blijven ondersteunen en stimuleren. Een actieve rol van schoolbesturen en directies is hierbij essentieel. Uiteindelijk moet seksuele voorlichting en seksuele diversiteit op alle scholen voor voortgezet onderwijs in het reguliere lesprogramma worden opgenomen. Ook worden basisscholen gestimuleerd om uitleg te geven over seksuele orientatie, genderdiversiteit en discriminatie. 4. Een LHBT+ vriendelijke ouderenzorg Vergrijzing onder LHBT s leidt tot een groeiende behoefte aan voorzieningen die zich bewust zijn van de diversiteit onder hun bewoners en cliënten groep. Voor oudere lesbiennes, homo s, biseksuelen en transgender personen kan een verhuizing naar een zorginstelling soms betekenen dat ze terug de kast in moeten vanwege de negatieve houding van medebewoners en personeel. De stad stimuleert alle zorgaanbieders om hun aanbod en dienstverlening hierop te screenen en acties uit te werken waar nodig. Dit zou kunnen resulteren in een keurmerk. De woon- en zorgwensen van roze senioren zijn vaak anders dan bij andere Antwerpenaren, denk aan ontmoetingsmogelijkheden of de dagelijkse praktijk van een niet-standaard genderidentiteit, of de zorgnoden van personen die HIV positief zijn. We beschouwen het Zorgbedrijf als een cruciale partner om hieraan tegemoet te komen. We vragen dat er specifieke vorming wordt georganiseerd voor de centrumleiders en klantbegeleiders. We hopen daarnaast op een verderzetting van de soft approach waarbij door middel van expo s en dergelijke onze thema s een aandachtspunt blijven. De uitgave van Grijze Goesting (waarin (bekende) senioren en experts vertellen wat liefde, intimiteit en seksualiteit op latere leeftijd betekent.) is een good practice waaraan verder activiteiten opgehangen kunnen worden. Eenzaamheidsbestrijding onder álle LHBT senioren is van groot belang, iets waar de stad binnen haar regierol verschillende stakeholders (zorginstellingen, vrijwilligerswerk ) kan samenbrengen. Als provinciale koepel, beschouwen we het als onze taak om werkgroepen en lidverenigingen te stimuleren om dienstencentra occasioneel als locatie te gebruiken voor activiteiten. Voornamelijk activiteiten binnen het culturele en sportieve domein. 4

5 5. Kwetsbare positie van transgender personen en dubbele minderheden Binnen de regenbooggemeenschap onderscheidden we enkele bijzonder kwetsbare subdoelgroepen. De cijfers op vlak van depressie, zelfdoding, uitval op de arbeidsmarkt bij transgender personen zijn zorgwekkend. Wij vragen de stad om doorheen alle beleidsdomeinen hiervoor oog te hebben. Zo is bij deze groep de drempel om zich tot de hulpverlening te richten zeer groot. Omwille van financiële drempels, gevreesde vooroordelen en stigma, of omdat men simpelweg niet weet tot wie zich te richten met een hulpvraag. Zelforganisaties kunnen een belangrijke rol spelen in het aanreiken van expertise en het geven van vormingen. De stad kan hierin een regierol opnemen. Met betrekking tot praktijktesten vragen wij eerst oog te hebben voor de meest kwetsbare (dubbele) discriminatiegronden. Binnen de onthaalwerking van Het Roze Huis worden we geregeld geconfronteerd met vragen van LHBT+ vluchtelingen. We stellen vast dat op hun vragen vaak gecompartimenteerd gereageerd wordt: vragen inzake verblijfstatus zijn voor een advocaat, opvang voor een LOI, allerlei andere vragen voor een zelforganisatie zoals HRH. hierdoor hebben zij de ervaring van het kastje naar de muur gestuurd te worden. Ook hier zien we voor de stad een regierol om alle aanwezige expertise samen te brengen en om te bewaken dat deze thematiek in inburgeringslessen besproken wordt. Het Roze Huis zal zich blijvend inspannen om haar werking laagdrempelig te maken voor deze groep. Dat betekent concreet: rekening houden met financiële drempels, voorzien en ondersteunen van een specifiek (veilig) aanbod, verdelen informatie naar opvang-initiatieven, aanbidders NT2 Binnen opvangstructuren weten LHBT+ zich vaak niet veilig. Ook in lessen NT2 of MO durven zij vaak niet uit de kast komen. De meest precaire situatie lijkt die van transgender vluchtelingen of (mannelijke of trans) sekswerkers (met een migratieachtergrond) te zijn. Inzake intimidatie op straat, toegankelijkheid van hulpverlening, gegarandeerde veiligheid in opvanginitiatieven Bij nood aan crisisopvang kunnen LHBT+ zelforganisaties een rol spelen, mits ondersteuning vanuit de stad. We bepleiten dat de gezondheidszorg voor deze kwetsbare groepen maximaal gegarandeerd is. In het bijzonder vragen we dat de toegankelijkheid van HIV medicatie voor personen die daaraan nood hebben gegarandeerd is, ongeacht verblijfsstatus. Niet in het minst aangezien dit een zaak van volksgezondheid is. 5

6 6. Antwerpen als sportstad Samen met de holebi- en transgendergemeenschap blijft Antwerpen nationale en internationale (sport)evenementen voor de holebi- en transgendergemeenschap ondersteunen en promoten. Holebiseksualiteit en transgenderisme is in de sport nog vaak een taboe. In het bijzonder bij teamsporten ligt het moeilijk. Tegelijkertijd speelt sportbeoefening een belangrijke rol bij fysieke en mentale gezondheid van (jonge) Antwerpenaren. Antwerpen zet actief in op een LHBT+ vriendelijk klimaat bij sportclubs. Professionele Antwerpse sportorganisaties met een belangrijke voorbeeldfunctie wordt gevraagd hieraan een bijdrage te leveren. In de eigen voorzieningen en aanbod doet de stad inspanningen om een respectvolle en (gender)inclusieve context te garanderen. 7. Antwerpen wereldstad Antwerpen is en blijft een trekpleister voor LHBT+ toeristen. Dat brengt aardig wat inkomsten mee voor de stedelijke horeca, musea. In de promotie van Antwerpen als reisbestemming wordt het LHBT+ vriendelijke karakter van de stad verder versterkt. De ondersteuning van evenementen zoals de Antwerp Pride en het Antwerp Queer Arts Festival kunnen hierin tevens een rol spelen. We vragen de stad om het tijdens de vorige legislatuur geïnstalleerde Regenboogmonument aan de Draakplaats verder te omkaderen (bijvoorbeeld met een begeleidende tekst of stadsgedicht) en promoten, in navolging van gelijkaardige monumenten/gedenktekens in steden zoals Amsterdam. De verankering in de publieke ruimte is niet enkel een signaal naar buitenlandse bezoekers maar biedt ook voorlichting aan alle Antwerpenaren zelf en een permanent en tastbaar gebaar naar de LHBT+ Antwerpenaren. Tot slot vragen we dat alle Antwerpse externe betrekkingen, zoals bijvoorbeeld stedenbanden, worden gebruikt voor ondersteuning en uitwisseling van ervaringen met stadsbesturen en LHBT-organisaties elders. De cel diversiteit van de politie is op dat vlak een mooi voorbeeld waarbij over de stads/landsgrenzen heen wordt gekeken. Meer is mogelijk, ook wanneer het gaat om het bespreekbaar maken van de soms zeer penibele positie van LHBT+ personen in andere landen. Succesvolle aspecten van het Antwerps beleid terzake kunnen actief gepromoot worden bij zustersteden. 6