Historische autotechniek (2)

Transcriptie

1 Historische autotechniek (2) E. Gernaat (ISBN in overweging) 1 Carburateurs 1.1 De Zenith carburateur De hier beschreven Zenith carburateur vertoont veel overeenkomsten met de Solex carburateur. Aan de buitenzijde is het verschil niet altijd in één oogopslag te zien. Er zijn echter vele uitvoeringen. In fig. 1 zijn de vlotterkamer, de chokeklep en beide stationair-stelschroeven duidelijk te zien. Bovenop zien we een dekseltje vastgezet met drie schroeven. Hieronder zit de membraanklep van de economizer. Voor het afstellen van de carburateur draaien we eerst de mengselschroef rechtsom naar binnen totdat de motor slecht begint te lopen en daarna weer naar buiten totdat het maximum motortoerental bereikt wordt. Vervolgens regelen we het gewenste stationaire toerental met de gasklepstelschroef. Intern is het meest opvallende verschil de wijze waarop de remlucht Figuur 1: Een relatief eenvoudige Zenith carburateur met handbediende chokeklep. Tekening: Zenith handleiding 1

2 wordt geregeld. Zenith maakt gebruik van een compensatie-sproeier om het mengsel op de gewenste waarde te houden. Fig. 2 geeft de constructie weer met twee sproeiers in de venturi. De hoofdsproeier en de compensatiesproeier. Ze leveren tezamen brandstof maar wanneer bij een hoger toerental en grotere belasting meer brandstof gevraagd wordt, wordt de voorraadkamer in het compensatie-circuit leeggezogen en zal verder lucht vermengd met brandstof worden aangezogen. Op deze manier wordt verrijking voorkomen. De grafiek van fig. 3 geeft dit grafisch weer. Andere uitvoeringen van de compensatieregeling worden door fig. 4 weergegeven. Het principe blijft hetzelfde. Figuur 2: De compensatie-doseur met voorraad kamer zorgt ervoor dat het mengsel niet te rijk wordt. Tekening: B. Larew 1967 Figuur 3: In de grafiek zien we dat de hoofddoseur verrijkt en dat de compensatie doser verarmt waardoor opgeteld het mengsel op de juiste mengverhouding blijft. Zie de rode lijn. Grafiek: Steinbuch 2

3 Figuur 4: Twee verschillende uitvoeringen van het Zenith-systeem met compensatiesproeier. Tekening: B. Larew Het stationair- en hoofdgedeelte Fig. 5 toont ons het stationair (links) en het hoofdgedeelte (rechts). Het stationair-gedeelte bestaat weer uit een stationair-opening onder de gasklep en een overneem-opening net boven de gasklep. Zodra de gasklep open gaat, gaat in eerste instantie het overneemgedeelte extra brandstof leveren. Hierna neemt het hoofdgedeelte het over. De brandstof voor het stationair draaien komt vanuit het hoofdgedeelte, passeert de stationaire doseur en een instelbare mengselschroef. Bij de gasklep zien we dat er nog een tweede stationaire doseur gemonteerd is. Het toerental kan weer worden ingesteld met behulp van de gasklepstelschroef. Het hoofdgedeelte bestaat uit een hoofddoseur en een compensatiedoseur die beiden onderin de vlotterkamer zijn gemonteerd. De capaciteitsbus is een voorraadkamer aan brandstof die op een gegeven moment is leeggezogen. Is dit geval dat wordt er lucht aangezogen waardoor verrijking wordt tegen gegaan De economizer Meestal aan de bovenzijde van de carburateur zien we een dekseltje bevestigd met drie of vier schroeven. Onder het dekseltje bevindt zich een membraanklep die door een veer naar beneden wordt gedrukt en een luchtkanaal afsluit. Dit is goed te zien in fig. 6 en fig.9. In de doorsnede-tekening van fig.7 bevindt zich de economizer klep aan de zijkant. De kamer aan de linkerzijde van het membraan staat in verbinding met een kanaal dat onder de gasklep uitkomt. Tijdens deellast en het afremmen op de motor is het vacuüm hoog waardoor de membraanklep tegen de verspanning naar links wordt getrokken en van zijn zitting komt. Hierdoor wordt remlucht toegelaten tot het hoofdgedeelte. De exacte hoeveelheid wordt bepaald door een luchtdoseur. Op deze wijze wordt voorkomen dat er veel brandstof wordt aangezogen en blijft het mengsel relatief arm. 3

4 Figuur 5: Het stationaire- en het hoofdgedeelte van een Zenith carburateur. Tekening: Zenith handleiding Figuur 6: De economizerklep is meestal aan de bovenzijde van de carburateur gemonteerd. Tekening: Zenith handleiding Figuur 7: De economizer verarmt het mengsel onder deellast. Het relatief hoge vacuüm opent de membraanklep waardoor extra remlucht wordt toegelaten. Tekening: Steinbuch

5 1.1.3 Het acceleratiegedeelte Het mechanisch bediende acceleratie-gedeelte wordt door fig. 8 weergegeven. Tijdens het intrappen van het gaspedaal wordt de binnenste plunjer naar beneden gedrukt en vindt benzine-inspuiting plaats via de acceleratiesproeier. De veer van de buitenste plunger wordt gespannen waardoor de inspuitduur afhangt van de veerspanning omdat de buitenste veer zich geleidelijk ontspant. De inspuittijd is dan niet afhankelijk van de stand van de hefboom maar van de veerspanning. Twee kogelkleppen zijn nodig om het aanzuigen en wegpersen mogelijk te maken. Verrijking tijdens acceleratie is nodig om de ontmenging te compenseren en het mengsel wat extra te verrijken. Figuur 8: Het acceleratiegedeelte wordt mechanisch bediend en bestaat uit een dubbele plunjer. De veerspanning bepaalt de inspuitduur. Tekening: Zenith handleiding Het startgedeelte Het startgedeelte bestaat uit een mechanisch bediende chokeklep. Bij het sluiten van de chokeklep wordt door een stangenstelsel de gasklep een weinig opengezet. De as van de chokeklep wordt soms uit het midden geplaatst. Na het aanslaan van de motor wordt dan de chokeklep gedeeltelijk opengezogen waardoor extreme mengselverrijking (verzuipen) van de motor wordt voorkomen. Het hoofdgedeelte levert dus de brandstof omdat het volledige vacuüm op de hoofd- en compensatiesproeier komt te staan. Zie fig.5 rechts. Fig. 9 laat ons een exploded view van een Zenith carburateur zien. Genoemde secties en onderdelen zijn hierin goed herkenbaar. 5

6 Figuur 9: Een exploded view tekening van de Zenith carburateur. Figuur: Steinbuch

7 1.2 Vragen en opgaven 1. Op welke wijze regelen we, met de twee stelschroeven op de carburateur, het stationair draaien van de motor? 2. De chokeklep en de gasklep zijn met elkaar verbonden. Op welke wijze is dat te zien in fig.1? 3. Waar haalt het stationair-gedeelte zijn brandstof vandaan? 4. Regelt de stationaire mengselschroef lucht of brandstof (fig. 5)? 5. Waar bevinden zich de hoofd- en compensatiedoseur? 6. Wat verstaat men onder een capaciteitsbuis? 7. Door welk onderdeel wordt de duur van de inspuiting bepaald in het acceleratiegedeelte van de carburateur? 8. Wat is de functie van de twee kogelkleppen in het acceleratiegedeelte? 9. Welke onderdelen leveren de benzine tijdens het starten? 10. De chokeklep is soms uit het midden geplaatst. Waarom doet men dit? 11. In fig.9 is te zien dat het gasklephuis een los onderdeel is. Wat is het voordeel van een dergelijke constructie? 12. Heeft deze carburateur onderhoud nodig? En zo ja, waar bestaat dat uit? 7