EBAT-144 Diagnose luchtdrukremmen 1

Transcriptie

1 EBAT- Diagnose luchtdrukremmen Zelfstudie en huiswerk 0-08

2 Inhoud INTRODUCTIE 3 DOELSTELLING LUCHTDRUKREMSYSTEMEN 5 REMSYSTEEM VAN DE VOLGWAGEN 5 EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

3 3 Introductie Met dit zelfstudiepakket kun je je voorbereiden op de Regionale Praktijktraining. Tijdens de training ga je een aantal werkorders uitvoeren. De informatie in dit zelfstudiepakket kan je helpen om die werkorders snel en doeltreffend uit te voeren. Verder is de zelfstudie een aanvulling op de theorieleerstof van je beroepsopleiding. In het zelfstudiepakket staan ook huiswerkvragen en opdrachten. Daarmee kun je controleren of je de stof goed begrijpt. Maak de vragen en opdrachten en bespreek ze met je leermeester. Je kunt je vragen natuurlijk ook tijdens de RPTdag aan de trainer stellen. De RPT-dag bestaat uit drie onderdelen: Theoriedeel Hier behandelen we kort de onderwerpen uit het zelfstudiepakket. Als bepaalde dingen in het zelfstudiepakket je niet duidelijk zijn, noteer ze dan. Dan kunnen we die tijdens het theoriedeel bespreken. Praktijkdeel Hier ga je aan de slag met de werkorders aan voertuigen of onderdelen daarvan. Voor vragen of uitleg kun je terecht bij de trainer. Hij is je vraagbaak en coach. Informatie en schema s kun je vinden in de werkplaatshandboeken en op de Infopunten. Op de Infopunten kun je onder andere internet en digitale handboeken raadplegen. Beoordeling Aan het einde van de RPT-dag vult de trainer een beoordelingsformulier in. Je krijgt dit formulier mee. Hierop staan de beoordelingen voor de uitgevoerde werkorders. Ook geeft de trainer een algehele beoordeling voor de manier waarop je de hele dag gewerkt hebt. De beoordeling voor de verschillende onderdelen is Goed (G), Voldoende (V) of Onvoldoende (O). Succes! EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

4 Doelstelling Na afloop van deze training kun je met betrekking tot: Luchtdrukremsysteem opbouwen: schema s lezen van luchtdrukremsystemen symbolen herkennen, vermeld in de diverse schema s DIN-ISO-symbolen herkennen, opzoeken en tekenen een luchtdrukremsysteem aan de hand van schema s op de juiste wijze opbouwen de functionele werking van een luchtdrukremsysteem verklaren Diagnose luchtdrukremsysteem: storingen in een luchtdrukremsysteem opsporen aan de hand van een gestructureerde diagnose Voorijling controleren manometers aan sluiten op een luchtdrukremsysteem manometers aflezen meetwaarden vergelijken met de fabrieksgegevens conclusies trekken uit de meetwaarden een reparatieadvies geven aan de hand van de bevindingen en voorgeschreven waarden EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

5 5 Luchtdrukremsystemen De remsystemen in de bedrijfsvoertuigen zijn de laatste jaren steeds gecompliceerder geworden. Enerzijds door de modernere technieken, anderzijds door de verhoogde Europese veiligheidseisen. Noteer hieronder de benamingen van de componenten die in het remschema op de volgende pagina onderstreept genummerd zijn. De aansluitingen worden met cijfercodes aangegeven; de belangrijkste codes zijn: luchttoevoer luchtafvoer, bij meerdere aansluitingen: ; ; 3; enz. ontluchting commando- of stuuringang: ; ; 3; enz. In de Europese Unie zijn duidelijke afspraken gemaakt over hoe de remmen technisch uitgevoerd moeten zijn. Ook de manier van tekenen is genormaliseerd. Desondanks komt het voor dat de fabriek van de voorgeschreven tekens afwijkt. Gelukkig zijn de aansluitcoderingen voor iedere fabrikant gelijk. De officiële symbolen zullen wij in de RPT gebruiken. EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

6 6 EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

7 7 Noteer de juiste benamingen bij de officiële symbolen hieronder. A 0 3 B C D E F G In het algemeen is het luchtdrukremsysteem onderhoudsvrij. Storingen worden meestal veroorzaakt doordat de compressor smeerolie verbruikt en deze te zamen met water uit de aangezogen lucht in het remsysteem stuwt. Dit is duidelijk te zien door de zwarte olie bij de neus van de luchtdroger (met geïntegreerde drukregelaar) of bij de drukregelaar als daar de lucht van de compressor bij onbelast draaien ontwijkt. EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

8 8 De compressor moet dan worden vervangen door een exemplaar dat geen olie verbruikt. Bij oudere systemen zijn de leidingen van staal. Als deze roesten kunnen de roestdelen de ventielen of kleppen beschadi gen, waardoor storingen optreden. Dezelfde storingen kunnen ook optreden als gevolg van roest in de voorraadketels. Door de luchtdroger zijn deze roestproblemen meestal geheel opgelost, evenals de winterstoringen. Uiteraard hebben de moderne kunststofleidingen daar ook aan bijgedragen. Controle luchtdrukremsysteem Als er een klacht is over de remmen, moet de chauffeur zeer serieus worden genomen. Zet alle informatie zowel de mondelinge, als die van de controle, de metingen en de remproef op papier; zeker als de storing soms optreedt en bewaar deze gegevens in de wagenmap zodat er later op terug gekomen kan worden. De remsystemen wijken per merk en type van elkaar af. Het is dan ook altijd verstandig de werkplaatsgegevens te raadplegen om de juiste waarden te onderkennen. Wanneer een vrachtwagen de werkplaats binnenrijdt, is hij meestal niet meer beladen en ook vaak ontkoppeld van de volgwagen. Ook een trekker wordt veelal met lege of zonder oplegger binnengereden. Het zal duidelijk zijn dat dit niet de werkelijke praktijk is waaronder de remmen normaal hun werk doen. De vraag om een reële situatie, dus beladen en aangekoppeld, is dan ook noodzakelijk om bij remproblemen de oplossing goed en snel te vinden. EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

9 9 Vaak wordt ook voorbij gegaan aan het feit dat de dynamische aslastverandering bij het remmen een grote verandering in de aslasten kan veroorzaken. Denk maar eens aan het duiken van de vooras en cabine bij stevig remmen. De extra krachten op de vooras komen wel vanaf de achterassen, die tijdens zo n harde remming sterk ontlast worden. Speciaal bij hoog beladen vrachtwagens is het verschil bij statisch en dynamisch remmen groot. Mechanische ALR Pneumatische ALR De ALR moet afhankelijk van de belading de juiste remdruk naar de achteras doorgeven. 3 Waarom wordt er geen ALR op de vooras van een trekker of vrachtwagen gemonteerd? EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

10 0 Maak een stappenplan voor het afstellen van een dynamisch regelende ALR op een bladgeveerde as In de praktijk heeft de chauffeur te maken met het gevaar van slippen en scharen. Niet alleen zou de achterste as altijd net iets meer moeten remmen, maar ook net iets eerder dan de voorgaande as. Daarbij komt nog dat de lucht vanaf het voetrempedaal er langer over zal doen om naar de achteras te komen dan naar de vooras. Het zal dus duidelijk zijn dat, door de grotere afstand die de remlucht naar de volgwagen moet afleggen, de assen van de volgwagen iets eerder moeten remmen dan de voorgaande assen. Om dit te bereiken monteert men een relaisventiel. Bovendien gebruikt men voor de vul- en afvoerleiding (poort ;) een leiding met een grote diameter. Voor de commandoleiding (poort ) gebruikt men een leiding met een kleinere diameter. Verder monteert men daarbij het relaisventiel zo dicht mogelijk bij de gebruiker. a b c Relaisventiel 3 EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

11 3 0 Schema met relaisventiel x 00 kpa druk in de commandoleiding B A D C A kring, zonder drukverhoging B de bedieningslijn bij uitval van kring (beremming hulprem) C instelbereik voorijling * D beremmingslijn bij maximale ingestelde voorijling * * (verschilt per type) x 00 kpa druk in kring Voorijling naar de volgwagen Door het vaststellen van de aslasten en het meten van de ingestuurde drukken en de daarbij optredende remkrachten meten en daaruit als resultaat de gevonden vertragingen te bepalen kan gecontroleerd worden hoe de assen onderling met elkaar samenwerken. Het afregelen van de drukken met behulp van de voorijling en de drukken zodanig laten variëren, zodat elke as zijn remwerk in relatie tot zijn belasting levert, noemt men harmoniseren. Dit vereist echter nogal wat kennis en ervaring op het gebied van remsystemen en werking van regelventielen! EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

12 Op kring 3 van het remsysteem is - zoals reeds in de theorieopleiding aan bod is gekomen - de hulp-/parkeerrem op aangesloten. Behalve via de aansluitcodering 3 op het vierkringsbeveiligingsventiel is deze aansluiting ook te herkennen aan het terugslagventiel dat op die uitgang - of eventueel verder in deze kring - gemonteerd is Waarom is plaatsing van een terugslagventiel in de parkeerremkring noodzakelijk? EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

13 3 De veerremcilinder staat tijdens het rijden onder keteldruk. Deze druk loopt weg bij het op de parkeerrem zetten en de veer ontspant zich dan. De reactiekracht op bevestigingsbouten van die veerremboosters is even hoog als de kracht van de veer. Als de wagen dus al op de parkeerrem staat en de chauffeur trapt dan ook nog de bedrijfsrem in, zal de kracht op de remtrommel en de reactiekracht op de bevestigingsbouten en de montagesteunen van de veerremcilinders nog verder toenemen. Ook dit is eenvoudig opgelost en wel door een tweewegklep ofwel een wisselklep als anti-optelventiel te monteren. 6 Ga in onderstaande tekeningen de werking van dit anti-optelsysteem na. Geef bij de beide leidingen links aan waar de bedrijfsrem (B) en waar de parkeerrem (P) zijn aangesloten. Teken tevens de stand van de kogel in de tweewegklep in beide situaties. Stand : Rijden Stand : Op parkeerrem Stand 3: Op parkeer- en bedrijfsrem EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

14 Volg in het schema hieronder kring 3 en bekijk het aanhangwagenstuurventiel, dat ook wel ECE-ventiel genoemd wordt. Dit ventiel heeft in deze (moderne) uitvoering ook de mogelijkheid om als de druk bij een gebroken commandoleiding niet kan worden opgebouwd, een signaal naar de volgwagen te geven, waardoor er een drukdaling optreedt in de rode voorraadleiding. Door dit drukverschil tussen de ingaande en de uitgaande druk bij de aanhangwagenremklep gaat deze gedoseerd rem men! Kring heeft als functie de overige verbruikers van lucht te voorzien. Via kring worden nevenverbruikers, zoals koppelingsbekrachtiger, luchtvering van de stoel, luchthoorn, enz. van lucht voorzien. 7 Zet de juiste namen bij de ventielen die in het schema hierboven genummerd zijn. EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

15 5 Remsysteem van de volgwagen 8 Sluit in het schema hieronder de aanwezige com ponenten onderling aan en noteer onderaan de pagina de benamingen EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN

16 6 9 Hoe kun je een ontkoppelde volgwagen met een remsysteem zonder veerremcilindersvan de rem halen en hoe lang (tot welke druk) kun je hiermee doorgaan? Je hebt nu zelf kunnen nagaan hoe het staat met je aanwezige kennis van luchtdrukremmen. Als blijkt dat je systeemkennis niet geheel op peil is, verdiep je dan eens extra in deze zelfstudie. Dit is het einde van de Zelfstudie. Deze Zelfstudie is zo universeel mogelijk opgezet. Er bestaat echter in de praktijk geen universele uitvoering. Alle fabrikanten hebben hun eigen uitvoeringen en oplossingen. Als je hierover onduidelijkheden bent tegengekomen of vragen hebt, zoek dit dan uit in je eigen werksituatie en breng het op de RPT-dag ter sprake tijdens de behandeling van de Zelfstudie. Veel succes op de RPT-dag. EBAT- DIAGNOSE LUCHTDRUKREMMEN